59"° Jaargang,
Zondag 11 Maart 1906
Tweede Blad
Uit de Tweede Kamer.
Een Vrouw als Inzet.
Bese ewsrtmt verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagea.
Prys per kwartaalVoor Schiedam en "Vlaardingenfl. 1,25. Franco
per post fl. 1.05.
Prijs per weekVoor Schiedam en "Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertendën voor liet eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur
aan het bureau bezorgd z\jn.
Buureaia Hotentnwt 6S.
Prijs der AdvertentiSn: Ven 16 regels 8. 0.92iedere
sneer 15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die x§
innemen.
Advertentiën by abonnement op vooröeelige voorwaarden. Tarieven hker*
van zyn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde liteimo mdverteniopgenomen tot denprgs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan liet Bureau ts voldoen.
latere» feEefiw* M®, 19®.
Na ongeveer cene week werken in de
afdeelingen, waarbij het wetsontwerp op de
administratieve rechtspraak de hoofdscho
tel vormde van liet politieke diner, ver
gaderde do Kamer 7 Maart wederom in
openbare zitting.
Het begon met eene aanvulling van de
landweenvet in dien zin, dat aan de land-
weerplichtigen, die gedurende zes dagen on
der de wapenen zullen worden geroepen,
oene geldelijke tcgcrnoclkorning zal kunnen
gegeven worden.
Die vergoeding zal bedragen 11.50 per
dag. De heer Terlaan eischic, der socialis
tische traditie gefromv, „hel dubbele van
die som", en diende zelfs een amendement
in, om dat doel te bereiken, maar dit mocht
slechts 6 stemmen verwerven. De voorstel
ler zag voorhij, dat de bedoeling der wet
allerminst is volledige vergoeding tc ge
ven, voor de schade, tengevolge van die G
dagen dienst, geleden, maar alleen om het
gezin tegen het broodgebrek, dat uit de
afwezigheid van den kostwinner zou kun
nen ontstaan, tc vrijwaren
Hot wetje ging er veel spoediger door
dan men venvacht had, en stuurde daardoor
de berekening van menig spreker, zooals
wij weldra zullen komen te zien, danig in
de war.
Laten wij hier even een woord inlasschen
van diepgevoeld medelijden met de Kamer
leden-sprekers, in verhand met het droevige
feil, dat niemand van hen, die zich als
spreker laat inschrijven, ook maar op voe
ten of vamen na berekenen kan, wanneer
hij aan het woord zalkomen. Hot is ge
beurd, dat dit twee dagen latei', ook wol
twee dagen vroeger plaats had, dan ver
wacht was. En al dien lijd zitten ze als
Prometheus geketend aan de rots, tenzij
ze tot de klasse der waaghalsen behooren
als do heer Tak, die het er Woensdag
maar op waagde, in de vaste overtuiging,
dat hij toch niet aan de beurt zou komen,
en die er niet was, toen hij er wezen
moest, ook al doordat do Landweenvet zoo
spoedig in veilige haven kwam.
Na die wet toch, begonnón de algemeene
beschouwingen over hot arbeidscontract.
Het arbeidscontract! Wat al arbeid doemt
voor onze oogen op. In breede trekken, ge
schetst door Prof. Drucker, die er met
recht de geestelijke vader van genoemd
wordt, voorbereid in détails door do opeen
volgende- ministers Gort van der Linde en
Loeff, wordt het thans door minister van
JRaalte aan de Kamer ter behandeling aan
geboden.
De bedoeling van het ontwerp is bekend,
Men wil door wettelijke regeling de herhaal
de botsingen, die wij tusschen werkgevers
en werknemers tot groot nadeel van de
maatschappij telkens om ons heen zien,
tot een minimum beperken. En dat moet
bereikt worden door heide partyen tegen
willekeur van hunnen partner, te bescher
men.
Het zij hier even vermeld, dat het eerste
onhverp-Loeff in dien zin niet gaf wat ver
wacht werd, dat die minister, wellicht onder
den invloed van de groote staking van 1903,
heel wat meer aan de willekeur van den
werknemer dan van den werkgever heeft
gedacht, en dat zijn ontwerp bij alle ar
beiders, onverschillig van welke kleur, groot
verzet ondervond.
Maar en dat strekt den Minister
Loeff tot groote eer, zoodxa dit verzet zich
openbaarde, heeft hij de ernst en billijkt
beid der grieven onderzocht, en hij is daar
aan in zoo groote mate tegemoetgekomen,
dat zijn tweede gewijzigd ontwerp zelfs
den lof heeft ingeoogst van een zoo onver
dacht getuige als de lieer Schaper, die
dan ook tot grooten schrik van zijne parlij-
genoolcn indertijd verklaarde, dat de agi
tatie tegen dat tweede ontwerp hem aller
minst, gemotiveerd toescheen, wat natuur
lijk niet belet heeft, dat de S. D. A. P.
die nu eenmaal uit agitatie leeft, deze geen
oogenblik heeft gestaakt.
Dit even tnsschen haakjes, tot goed be-
grip.
Toen dus de algemeene beraadslagingen
over hel arbeidscontract waren aangevan
gen, kregen wij eerst den heer Arts, den
katholieken volksman, die voor Tilburg zit,
die in cene sympathieke niet zeer diepgaan
de rode zijne instemming met het ontwerp
te kennen gaf, en de ons inziens zeer juiste
opmerking maakte, dat de maatregelen tegen
gedwongen winkelnering, die schandelijke,
en om dat ze verklapt is, allergevaarlijk
ste uitbuiting van den arbeider, wel wat
verscherpt zouden mogen worden.
Toen kwam de heer Plate, de scherpzin
nige om niet te zeggen vinnige afgevaar
digde voor Rotterdam, om zich te beklagen
over de éénvormigheid der voorgestelde re
geling, die den bankdirecteur 'en den boot
werker aan dezelfde bepalingen onder
werpt.
Daar is veel van aan, maar de hoer
Plate vergeet hier ééne zaak. Zoodra als
men voor ééno categorie eene afzonderlijke
regeling zou treffen, zal men dal voor iedere
categorie dienen te doen, en dan hebben
wij niet één arbeidscontract noodig, maar
een dozijntje. En wat zou er dan van de
zijak terecht komen? Dat werd door Prof.
Drucker zoo klaar als de dagen in hellicht
gesteld.
Toen ^de vader van het ontwerp" dit
had uiteengezet, was er niemand meer als
spreker ingeschreven. Groote verbazing in
de Kamer. Zou er over een zoo gewichtig
ontwerp als het onderhavige niets meer
te zeggen wezen; zouden met name de
socialisten, die buiten de Kamer zoo'n
ontzettende agitatie togen hot ontwerp op
touw gezet hadden, in de Kamer zwijgen?
Daar stond de heer Troelstra op hij ver
leide, dat zijn partijgenoot Tak door de so
ciaal-democratische fractie was aangewezen
oin als woordvoerder bij de algemeene be-
Er was een jaar vcrloopen, sedert Afa
nasy Rastriga mét een diepe buiging tot
Maria gezegd bad: „ge zult mijn vrouw
worden", waarop zij mót een even diepe
buiging had geantwoord: „ge zult mijn
"chtgenoot zijn". Maai- zoodra de huwe
lijksplechtigheid was afgeloopen, was do
bruigom met zijn twee beste vrienden weg
gegaan om een feest bij te wonen, dat
twee dagen en twee nachten duurde. Na
afloop van dit feest ging hij in het Kas
pische district een strooptocht ondernemen.
De arme jonge vrouw wachtte vergeefs den
eouen dag na don anderen op zijn tcrag-
keer.
Hot was een avond midden in den win
ter. Er zaten kleine groepjes kozakken hier
en daar in het dorp verspreid. Zij zaten
te drinken, elkaar oorlogsverhalen te ver
tellen, krijgsliederen te zingen. Plotseling
zweeg ieder. Een der oudste kozakken riep
Wt: „Er wordt in de buurt geschoten!"1
Allen luisterden opmerkzaam. Men hoorde
allerlei verwarde geluiden. Daarna kon men
geweerschoten, vreugdekreten en bogroe-
hngsliedercn onderscheiden. De kozakken
stonden allen op en liepen de straal in.
Een hunner riep:
„Daar komen onze vrienden thuis. Afa-
nasy Rastriga is terug."
Alle mannen stonden op hel plein mid
den in het dorp. Maar de vrouwen waag
den bot niet, haar hutten tc verlaten. Voor
het raam stonden zij de terugkomst der
baren af te wachten. Zoodra Afanasy op
het plein was aangekomen, sprong hij van
zijn grijs Perzisch paard. Hij liet zich op
de knieën vallen met het gelaat naar het
Oosten, maakte het toeken des kraises en
kuste daarna de aarde, naar de gewoonte
van zijn volk. Daarna stond hij op, nam
een waardige houding aan, en boog naar
allo vier de hemelstreken. Zijn stern klonk
luid, duidelijk en gebiedend, terwijl bijzijn
verzamelde vrienden groette;
„Vrede zij u, edele hooiden, en het ge
ilede groote kozakkenleger aan de Don!"
„Vrede zij u, Afanasy I Hoe is liet u ge
gaan? Hebt gij rijke buit meegenomen?"
„Onderzook dat zelf maar eens. Wij heb
ben een mooien slag geslagen. Maar wij
hebben er ook hard voor moeten werken
Ik zal het mijn loven lang niet verge
ten!"
Al sprekende wees hij op een hcele rij
met zeilen bedekte wagons.
Dit was voldoende. De dorpelingen wer-
den op eens heel luidruchtig. Naar hun ge
woonte kusten de kozakken elkaar ran blijd-
raadslagingen over dit ontwerp, liet woord
te voeren, maar dat. hij, niet kunnende don
ken zoo spoedig aan bet woord te zullen
komen, op dit oogenblik zelf zijne plichten
vervulde als lid van den Gemeenteraad van
Amsterdam. De heer Troelstra deed dus
het voorstel de zitting te verdagen.
Ilij bad bet geluk, dat de heer Lobman,
die op art, 11, dat liet eerst in behande
ling komt, een belangrijk amendement wil
indienen, liet voorstel ondersteunde. Aan
die steun schrijven wij het toe, dat liet
voorstel-'froelstra met 43 tegen 2ö stem
men werd aangenomen.
Wij mconcn, dat. de Kamer door aan
neming van dit voorstel, een allerbedcnke-
lijkst precedent heeft gesteld. Waar zal hel
heengaan, als de Kamer hare zitting vcr-
daagt, telkens als een van de geachte spre
kers, die gaarne ook zijn woordje zou zeg
gen, door andere bezigheden is verhinderd,
ook al zijn die bezigheden van openbaren
aard
Hoeve!e Kamerleden zijn niet tegelijk lid
van Stalen of Raad, om van andere betrek
kingen te zwijgen.
Wij betreuren de aanneming van het voor-
stel-Troelslra des te meer, omdat men door
een anderen vorm aan de zaak te geven,
het, bedenkelijke precedent, geheel had kun
nen voorkomen.
Mr. Troelstra had moeten voorstellen de
behandeling der artikelen, te verdagen lot
don volgenden morgen, cn als dat ware
aangenomen, dan had men den volgenden
morgen kunnen voorstellen de algemeene
beraadslagingen tc heropenen, waardoor de
Kamer voor eene zuivere stemming zou zijn
komen te staan.
De verdaging heeft echter, hoezeer ze
ons ook in den vorm, waarin ze plaats
vond, mishaagt, toch groot practised nut
gehad. Niet omdat do gemoedelijke tame
lijk oppervlakkige speech van den heer Tak
ecnig nieuw gezichtspunt opende, maar om
dat ze gelegenheid gaf aan de leden der
andere partijen, in den b'reede aan te loo-
ncn, hoe ongemotiveerd de socialistische
agitatie tegen het ontwerp was, Donderdag
1.1. kan men dan ook met recht „socialis
tendag" noemen. Ze hebben eenvoudig een
hopeloos figuur gemaakt-
De heer Tak, die in de Kamer de oppo
sitie van daarbuiten moest rechtvaardigen,
voldeed zelfs niet aan de maligsle ver
wachtingen. 's Lands vergaderzaal is nu een
maal een ander podium dan het parlijorgaan
der S. D. A. P. In „Het Volk" kan de
heer Tak schrijven wat hij wil, maar in
de Kamer ongemotiveerde stellingen op te
werpen, is uit den aard der zaak een ge
vaarlijk werkje.
Want waar komen de grieven eigenlijk
op neer? Men had de regeling niet in het
Burgerlijk Wetboek moeten inbrengenwaar
om niet, zooals in vele landen, afzonder
lijke colleges voor arbeidsgeschillen ingc
stold? Dat het staangeld en de opzeggings
termijn, zooals die in het ontwerp waren
geregeld, de „vrije actie" van den arbeider
zouden belemmeren, was almede een grief,
maar toch zal de loop van de zaak
schap. De pas aangekomen avonturiers ver
haalden spoedig aan de gretig luisterenden
hun ervaringen in andere sReken. Onder
wijl was de buit naar een ander deel van
het'dorp vervoerd. Schildwachten zouden
daarbij tot den morgen op post staan. Pas
laat in den avond ging Afanasy naar- zijn
huis, waaraan hij in 't geheel niet had ge
dacht. Maar hij ging niet alleen, hij had
een vriend hij zich een heel mooien
jongen kozak.
Zoodra hij Maria zag, omhelsde hij baar
hartelijk en riep vroolijk uit:
„Lieve vrouw, laat ons God danken! Wij
hebben een grooten voorraad prachtige din
gen meegebracht. Hier is Mikhailo, mijn
jonge vriend. Hij zal eenigen tijd onze gast
zijn. Laat. ons nu wat. eten, dan kunnen
we een paai' uur slapen. Want zoodra het,
licht wordt, moeten wc naar het plein gaan
om ons aandeel in de buit te krijgen."
Maria had gehoopt, dat het haar geluk
ken zou, haar man van zijn drinken en
spelen af te brengen. Helaas! zij ondervond
niets dan teleurstelling. Bij het aanbreken
van den dag stond Afanasy op, kleedde
zich in zijn met goud geborduurde jas, beste
fluvcolcn overjas, waarover by oen prach
tige Perzische sjaal wierp, trok zijn ge
kleurde laarzen aan en stak een Circassisch
zwaard in zijn gordel. Zoo prachtig uitge
dost, vertrok hij met zijn vriend Mikhailo
Dc morgen was voorbij en de middag
door ben afgewacht worden, en reservee
ren de socialisten zich hunne slem tot de
indslemming, en dat bij een ontwerp, dat
door hen in de volksvergaderingen als de
ergste knevelarij is voorgesteld 1
De rede van ,dcm heer Tak wedete, zoo-
als wij zeiden, groote teleurstelling. Over
regeling van staangeld en opzeggingster
mijn, zooals ook over het boetestelsel, valt
in onderling overleg ,te praten. Was dat
nu alles?
De zaak werd er niet. beter op, toen de
heer Schaper aan het woord kwam, die
anders altijd gaarne door de Kamer wordt
gelvoord, maar die thans de uiterst pijn
lijke taak had te vervullen, van wat men
in Kamers'tijl noemt, zijn draai te ne
men. Hij was het ,\vel met het agitatie-
comité oneens, maar hij had toch zijn be
zwaar, ja daarin zal de heer Schaper wel
niet alleen staan, en zijn dan ook tol van
amendementen reeds ingediend.
En (oen begon de afstraffing: Eerst, de
beer Van Nispen, de katholieke afgevaar
digde voor Nijmegen, die in een zeer gees
tige rede de agitatie fier socialisten tot op
haar hemd uitkleedde, door in tegen
spraak te brengen met uitingen uit die partij
zelve, die zich op don buiten!ambchcu
socialist Stadthagen beriep, die verklaard
had, dat. alleen opname Van het. arbeids
contract in het Burgerlijk Wetboek den
arbeider zou kunnen geven wat hem toe-
li wam.
Nadat de heer Talma de sociaal-demo
craten minzaam in het ootje had genomen
door zich te verheugen over hel „bijdraaien
der hoeren", kwam het glanspunt van den
dag, de recle van den lieer Drucker.
Hier kwam 'dc man aan het woord die
het ontwerp kende tol in onderdeden van
ondcrdeelen, en 'd.ic had moeten aanhoo-
en, hoe de boeren Tak en Schaper, die
het blijkbaar zeifs niet de moeite waard
hadden gevonden 'dat. ontwerp behoorlijk
te bestudeeren, bet voortdurend in een on
juist daglicht stelden. Door hem werd dan
ook de sociaal-democratische agitatie togen
het ontwerp tot op den grond afgebroken.
De voormannen der S. D. A. P. (dit, werd
bewezen) 'hadden ied-eren partijgenoot, die
ieto goeds 'van het ontwerp had duiven
zeggen, tot 'terugname daarvan genood
zaakt,, en met valscbe aanhalingen uit het
ontwerp .waren 'de arbeiders opgezweept.
Maar h ij tartte de s o c i a a l-d e-
moeratisc,he fractie ook maar
ééne bepaling in het ontwerp te
noemen, ,d i e den toestand van
de arbeiders zou verslechteren.
Kenschetsend, Jioekdeelen sprekend, is het
dat geen van de leden dier fractie op deze
invitatie is ingegaan. En als men van die
zijde klaagt, zei de lieer Drucker, daL bij
dit ontwerp het stakingsrecht niet wordt
geregeld, laat men er dan aan denken hoe
uiterst moeilijk die materie is, hoe do so
cialistischc Kamerfractie in Frankrijk te
vergeefs daaraan bare krachten beproefde,
dan zal men beseffen hoe in i n, hoe de
magogisch deze grief kan genoemd worden.
Dat men voor geen middel, van welk
ging al in den avond over, toen Mikhailo
aan Maria een boodschap van haar man
bracht. Hij zou niet zoo gauw thuiskomen,
ais hij gedacht had, omdat hij met een
zéér opwindend spel bezig was. De jonge
kozak voegde er bij:
„Afanasy beeft vandaag bovendien zoo
veel gedronken, dat hij ook daarom niet
in staat zou zijn, thuis tc komen."
Zoo ging het verscheidene dagen achter
een. De ongelukkige vrouw kon zich niet
langer goed houden. Zij nam Mikhailo in
vertrouwen om haar hart eens te kunnen
uitstorten. Zij dacht er niet aan, bij hem
sympathie te zullen vinden, maar begreep
dat hij dc partij van zijn vriend zou kiezen
Doch zij vergiste zich.
,,'l Is een schande!" riep Mikhailo be
wogen. „Zulk een vrouw zoo te behande
len 1 Laat hem loopenl Hij verdient hel. Ga
mot mij meel lk had je lief vanaf hel
eerste oogenblik, dat ik je zag."
Het mooie vrouwtje zag Mikhailo ver
baasd cn verschrikt aan. Dit was de eer
ste maal, dat iemand haar zoo aansprak
en zij stond eenige oogenblikken als ver
steend. Maar toen keerde zij zich van hem
af en wilde niet langer naar hem luiste
ren.
De dag was voorbij, en in het dorp
heerschte stilte toen Afanasy eindelijk weer
eens naar zijn huis kwam. Hij zag er ake-
allooi ook, was teruggedeinsd om stemming
tegen de wet te maken, werd aangetoond
door te wijzen op de bewering in volksver
gaderingen, dat door deze wet bet staan-
eld zou worden ingevoerd, terwijl
het juist werd beperkt.
Diepe stilte. Verslagenheid bij de sociaal
democraten. Alleen Van der Zwaag heeft
den moed om te beweren tegenover eene
autoriteit als Drucker, dat hij niet gelooft
dat onder de bestaande wet staangeld zou
kunnen worden geheven.
De rede van den heer Drucker, denman
die, zooals bekend is, slechts noodgedwon
gen spreekt in de Kamer, is eene van die
politieke triomfen geweest als weinig in
een parlement .worden gevierd; het was
eene met 'onafwijsbare documenten ge
schraagde vermaning aan de socialisten
Praat toch niet over een ontwerp, dat. ge
niet hebt bestudeerd, waarvan ge de ge
schiedenis noch hier noch in andere Landen
kent, maar dat ge in grenzenlooze licht-
aardigheid, mot voonbijzicn van dc waar
achtige belangen der arbeiders, misbruikt
hebt als agitatie-middel, en waarover ge
hen noch behoorlijk hebt ingelicht, noch
hen in de gelegenheid 'hebt. gesteld hunne
opmerkingen te maken.
Na deze rede was do taak vn.n den mi
nister gemakkelijk, of liever moeilijk, zoo
als de heer Van Raakte hel. geestig uil-
drukte, moeilijk omdat er niets voor hem
overgelaten was. Toch stelde hij nog eens
op zeer duidelijke wijze uiteen wat de be
doeling van het ontwerp was, cn een zeer
rake zet tegen de s-ociaal-domocratische
agitatie zij hier nog vermeld.
Een van de 1001 grieven legen, dit ont
werp van do S. D. A. P. is, dat. het niet
ook op de ambtenaren toepasselijk is.
Hoe heb ik heL nu nvel u, mijne heeren,
vroeg de minister onder luid. gelach dei-
Kamer: ge .vindt liet ontwerp de ergste
knevelarij voor den werkman, en nu he-
Lag-t ge u weer dat ook de ambtenaren
niet in de zegening daarvan deelen.
De heer Tak had eene moeilijke taak
toen hij de heeren Van Nispen cn Drucker
van repliek moest dienen. Hij deed. het
dan ook in letterlijken zin hakkelend en
transpireerend. Hij bracht nieuwe citaten
aan, die later niet juist bleken te wezen,
trachtte Sladthagens uiting te ontzenuwen,
maar bleek diens rede niet gelezen te heb
ben, en kwam dikwijls met, argumenten,
zoo laag bij den grond, dat hij van alle
kanten met hoongelach begroet werd. Hij
had er dan ook spoedig genoeg van; en
toen zag hij, dat zijne tegenstanders hem
niet loslieten, en de heeren Van Nispen
en Drucker kregen hom er met dc feiten
zoo tusschen dat 'smans reputatie 'als
„wetenschappelijk socialist ge-
ruimen lijd noodig zal hebben, om deze
ernstige averij te boven te komen.
Tot overmaat van ramp kwani toen do
heer Troelstra vertellen, dat hij zich eer
lijkheidshalve verplicht achtte te verklaren,
dat de agitatie tegen dit ontwerp van ka
rakter had behooren te veranderen toen
lig uit. Zijn oogen waren opgezwollen en
ilof; maar de roes was voorbij; hij was
niet dronken meer. Dc trouwe Maria snelde
hem tegemoet, om hem te begroeten!"
„Mijn geliefde! Eindelijk!"
Maai- zij ging niet voort, toen zij de
droeve, ernstige uitdrukking op zijn gelaat
zag.
„0, Afanasy, wat is er gebeurd?" vroeg
zij angstig.
„Maria, ik heb met Danilo gespeeld, en
je aan hem verloren 1"
Maria staarde haar man als verslagen
aan. Zij begreep do volle beleckenis zijner
woorden nog niet.
„Het is waar! Ik moot bom morgen hon
derd dukaten betalen, llel) je mooie klee-
l'cn, om aan te trekken?"
„Afanasy, waarover spreek je toch?"
De man werd ongeduldig.
„Waarover ik spreek?" schreeuwde bij.
„Wel hierover 1 Morgen zal ik je meenemen
naar hel plein en luid uitroepen: „Iklieb'
Maria niet lief! Wie haar wil hebben, kan
haai- koopent"
Maria viel met een kreet van smart ter
aarde.
„I|eb'je my dus niet langer lief?"
„Neen I" antwoordde de kozak norseh.
Maria bleef snikkend op den grond ge
knield, omvatte zijn knieën en kuste zijn
modderige laarzen, maar Afanasy bleef in
i somber stilzwijgen verzonken. Na eenigen
CHE COURANT.
