1 mier Isstaat i BRIE Malei
DWAZEN
60"* laargang.
Zondag 18 November 1906,
No. 12239
Eerste Blad.
Deze courant verso iijnt cl agelijks mei uitzondering van Zon- en Feestdagen
Prijs per kwartaal: Voor Sclued a m en VI aardingen fl 125 Franco
per post fl. 1.65.
Prijs "per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het bureau bezorgd zijn.
Burcan: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs der A d ver ten tiiën: Van 1G regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote lettors naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeclige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intorc. Telefoon
V
oor do Redactie No. 123.
oor de Administratie No. 103.
BUITENLAND,
Sohiiiedjaim, 17 Nov. 1906.
RUSLAND.
Graaf iWïtto is Donderdagavond op be
zoek geweest bij nuiiiisfar-piresident Stoly-
pin. Naar aan liet _,,RieuT. Tageblatt" wordt
gemeld gold het slechts een beleefdheid,
een politieke reden bad. bet bezoek niet.
De Russische Staatscourant deelt de
door ons onlangs vea-nieldp beslissingen
mede van den Senaat, genomen ;op be
vel van „don czaar en auito0raat aller Rus
sen", waarbij van het kiesrecht worden
uitgesloten verseind lende categorieën van
boeien, arbeiders on kleine renteniers, die
bij de eerste Dooma-veddezing nog moch
ten medestemmen.
Het is onmogelijk met juistheid aan te
geven, boe groot het aantal burgers, aan
wie het kiesrecht wordt onthouden, thans
is; volgens de „Times" echter staat het
vast dat aan honderdduizenden arbeiders
en een buitengewoon groot aantal kleine
grondbezitters genoemd recht is ontnomen.
Alleen in liet district Skopin hebben 3000
personen dit recht verloren.
De staat van beleg is te Kroonstadt ver
vangen door den staat van oorlog; stad
en district Yalta zijn in staat van buiten-
gewone verdediging verklaard, terwijl in
de provincie Samara de staat van ver
sterkte verdediging is ingevoerd en deze
verlengd werd te Koersk en Penza.
Donderdagnacht om éón uur vielen 30
terroristen het station Susjednef op do
ffeichselbaan aan.
Zij doodden eon gendarme, knevelden de
beambten en plunderden, na de telegraaf
draden doorgesneden te hebben de brand
kassen, waarbij zij belangrijke geheime mo
bilisatieplannen buit maakten.
Te Lodz zijn in 166 fabrieken de arbei
ders gerechtigd tot het deelnemen aan de
voorrerkiezingeri en het aanwijzen van z.g,
kiesmannen. De hernieuwde schorsing van
bet liberale blad „Roess" moet te wijten
ziP jan een artikel van professor Koes-
min-Karavajef, waarin deze de krijgsraden
bestrijdt en een geval aanhaalt, dat de
krijgsraad te Kroonstadt de heiligste tra
dities der mensehheid heeft aangerand
door een wouw te doen execuieeren, die
°P het punt was moeder 'te worden.
Officieel wordt dit feit geloochend, doch
algemeen wordt beweerd, dat het wel de
gelijk juist is en dat de echtgenoot, die
ach in de gevangenis bevond, op hethoo-
Roman naar liet Duitscli van
HANS 1IOCHFELDT.
Jo e ijk bleek wordend sprong Lorcli
°P- Had hij goed verstaan en toonde AVes-
dch nu eerst in zijn ware gedaante?
u" en ®le'> t'au was Rot noodig dadelijk
»eur ie bekennen en het reusachtige ge-
rtar dat hem van de zijde van dozen man
fC'gde, met een kraclitigen tegenslag af te
*eren. Opgewonden ging hij gedurende deze
>De'te overwegingen do kamer op en neer.
ii «neervoor deze woorden zal u mij
j0^DSC P 8eve>i." Dreigend naderde hij
?eze richtte zijn geweldige gestalte in de
e „lengte op en mot de slanke gestalte
a zijn tegenstander met een blik van de
-^ verachting, terwijl hij op ijskoudon
"^®n duelleert niet met een dief en -
i lajfen anoniemen aanklager
mt? waaPz'n'iigc woede stortte Lorch zich
slin S'.1?° Vl'isten op Tom, doch deze
z'in aanvaller met een enkele bewe
en zijn kraclitigen arm ver van
van woec'e staarde Lorch hem
gelende oogen aandaarop greep
I toet bevende handen zijn hoed en jas
1 op heeschen toon
"tr ff na^er van miï hooren
Lor Si'donderde Tom liem toe, toen
ci de kamer wilde uitstormen en trad
Uilige snelle schreden tusschen hem en
ren van het bericht dor terechtstelling
krankzinnig is geworden. Dit bericht is van
den Times-correspondent te Petersburg.
Er zou een complot ontdekt zijn tegen
graaf Witte en 17 leden der kadettenpartij.
Op liet doodeu van. Witte is een. premie
gesteld van 35000 roebel.
Kolonel Giihanski van 'tgrenadiersregi-
ment uit I tos tof is tot 8 maanden vestingstraf
veroordeeld omdat hij geen afdoende maat
regelen had genomen, om een militaire
muiterij te onderdrukken.
FRANKRIJK.
In den Senaat werden gisteren de cre-
dieteti behandeld voor hel arbeidsmïnisterio
en voor het ondersecretariaat van oorlog. De
senator Lamarzelle (rechterzijde) bestreed de
ciedieten omdat minister Viviani verklaard
hud dat het arbeidsmiiiisterïe het land een
slap nader zou brengen lot het socialisme
en de godbdieustloosheid, hetgeen volgens
dezen spreker in strijd was met de politiek
van Clémenceau.
Minister Viviani verklaarde daarna dat hij
socialist was en dat hii dezelfde denkbeel
den behield die hij als afgevaardigde beleed.
„Zoudt gij liever willen," vroeg hij, „dat
gij een man tegenover u zag, die om ge
makkelijker de macht te krijgen, zijn vroe
gere beginselen verloochende cn uw ver
trouwen kwam i-ragen omdat hij zijn vrien
den verraden had? (Applaüs op alle ban
ken.)
Viviani verkluardc voorts Jat hij socia
list was, maar tevens een soldaat van liet
republikeinsche leger. Hij herinnerde eraan
hoe de socialisten 7 jaren geleden zich aan
sloten bij de republikeinen om front te ma
ken tegen den geineenschappelijken vijand.
En latei' hebben de socialisten liet nut van
modewerking met de republikeinen ingezien
ter zake vau de hervormingen. Ik hen socia
list en de president van den ministerraad is
het niet.
Clémenceau, hem in de rede vallend
Pardon, ook ik beweer een socialist te zijn,
op mijn manier. (Gelach en toejuiching
links.)
V iviani verklaarde verder, dat de samen
stelling van het kabinet slechts een afspiege
ling was van den politieke» toestand van
het land. Het is niet de taak van den
minister van arbeid om de sociale revolutie
te verwezenlijken, zijn arbeid zal alleen strek
ken tot uitbreiding van de vrijheid der vak-
vereenigingen.
De minister wijst er voorts op dat de
beloofde hervormingenwerkliedenpensioen,
arbeidscontract, verkorting van arbeidstijd,
ook uitgevoerd moeten worden. De burger
lijke en parlementaire vrijheden zijn de
wapenrusting van do Republiek. Daarmee
uitgerust moeten wetten worden gemaakt die
de sociale rechtvaardigheid vordert. Tot de
republikeinen zegt VivianiIk wend mij
tot de oudo republikeinen, die hebben ge-
de deur. „Ik ben nog niet met u klaar.
Bedenk wel dat, wanneer u deze kamer
verlaat voor dat u mij tot het einde toe ge
hoord heeftj ik u dadelijk als een dief Iaat
arresteeren. Wees dus zoo goed weer plaats
te nemen."
Lorch leunde woedend tegen de tafel, ter
wijl Tom op denzelfden kalmen toon voort
ging
„Opdat u volkomen op de hoogte van de
zaak is en mijn wenschen met zoo .weinig
mogelijk tijdverlies vervult, zal u dadelijk
vernemen wat mijn plannen niet u zijn.
Maar kijk eerst eens hier!" Hij trok de ver
klaring van Roonsted uit den zak en hield
ze Lorch op eenigen afstand voor, opdat
deze ze zou kunnen lezen.
„U herkent het schrift van uw vriend
Boonstcd toch zeker wel?"
Lorch wierp een blik op het papier on
deed er een haastigen greep naar, maar Tom
was op zijn hoede.
Hij trok het papier haastig terug en
strekte afwerend de andere hand uit.
,,U heeft goede oogen en kunt dit stuk
best op dezen afstand lezen. Ziezoo, nu kent
u den inhoud Wat zegt u er van?"
Hij stak kalm en zorgvuldig de verkla
ring van Boonstcd weer in den zak. „Dat
blad gaat met een aanklacht van mij, maar
geen anonieme, zooals u gedaan heeft, naar
de rechtbank
Lorch trachtte te spreken, maar de ont
zaglijke opwinding, woede on^ angst, waarin
hij verkeerde, verstikten zijn stem en hij
kon slechts ongearticuleerde geluiden doen
hooren.
Tom lachte spottend.
Tk neem het u volstrekt niet kwalijk
wanneer u woedend bent," zeide hij. „Hst
streden en geleden en ons zijn voorgegaan.
Gij licht de politieke republiek cesticht.
Wilt gij nu meewerken om gezamenlijk een
Republiek van broederschap en menschelijk-
lieid te stichten? Viviani wordt ua zijn rede
voering door verscheidene senatoren, o. a.
door de Freycinet, gclukgewenscht.
Lamarzelle zegt daarna er nota van te
nemen dat Clémenceau socialist is.
ClémenceauDat heb ik reeds vijf of
zeshonderd maal minstens gezegd.
LamarzelleNiemand wist toch dat Clé
menceau collectivist was.
ClémenceauDat zeg ik ook niet, maar
dat beweert gij.
Lamarzelle: Dan kunt gij het tegenspre
ken. Overigens laakt gij niet dc revolutio
naire methodes. Ik protesteer verder tegen
de beschuldigingen die gij tegen de Kerk
riciit. De Kerk heelt de slavernij afge
schaft en gelijkheid en broederschap voorge
staan.
VoiléDe Kerk is niet meer wat zij
vroeger was.
Lamarzelle meent ten slotte dat in Bel
gië, Duitschland eu Oostenrijk de katho
lieken liet initiatief namen tot sociale her
vormingen.
Het credietontwerp voor het ministerie van
den arbeid wordt daarop aangenomen met
237 stemmen tegen 12.
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
Frankrijk.
Den oen December zal er te Parijs een
nieuw socialistisch blad verschijnen, onder
den naam van „Messidor". Gérault-Richard
zal als leider van deze courant optreden.
De „Tribuna" verzekert dat mgr. Fuzet,
dc aartsbisschop van Rounan, doende is om
het godsdienstige vraagstuk in Frankrijk in
der minne te regelen. Hij heeft te dien einde
abbó Lofebvre, don pastoor van de Magda-
leuakerk te Parijs, naar Rome gezonden.
De abbó heeft niet verschillende kardinalen
van de Curie gesproken die voor een minne
lijke regeling zijn.
De Italia" verzekert echter dat Pius X,
naar het getuigenis van een bisschop, zijn
beslissing op eigen verantwoording heeft ge
nomen en dat hij er niet van af te bren
gen is. Daarom zullen geheime afgezanten,
hetzij leekcn, helzij geestelijken, te Rome
niets bereiken.
Sp an je.
De Cortez heeft liet handelsverdrag met
Zwitserland goedgekeurd. Hetzelfde verdrag
is dezer dagen door den Zwitserschen bonds
raad aangenomen.
Portugal.
Het personeel van de clectrische tram te
Lissabon heeft de algemeene werkstaking be
gonnen.
moet een buitengewoon onaangename ge
waarwording zijn, wanneer u de duimschroe
ven worden aangelegd. Wanneer u nu mijn
wenseh, dien ik u zoo dadelijk zal meed re
ien, vervult, zal ik met het indienen \un
de aanklacht tot overmorgen vroeg wachten,
zoodat u uw kostbare persoon en uw mam
mon in veiligheid brengen kunt. Het kan
mij namelijk niets schelen of u in do ge
vangenis komt, want daardoor wordt u toch
niet beter! Wanneer u daarentegen mijn
wenseh niet vervult of u to lang tegenstrib
belt dan laat ik dadelijk de politie roe
pen en u als dief en lasteraar arrcsteeien.
Wanneer men u eenmaal in handen heeft,
betwijfel ik liet en daar zult u zelf ook
wel van overtuigd zijn of men u zoo
gauw weer zal loslaten. Ik hel) mij nu toch
duidelijk genoeg uitgedrukt nietwaar?"
Met verbeten woede en bevend over het
gcheelc lichaam stond Lorch tegenover zijn
tegenstander en zag hem met een blik aan
alsof hij hein wel had willen vermoorden
Eindelijk vroeg Hij op heeschen toon:
„Wat wilt u van mij?"
„Ik wil van u een korte schriftelijke ver
klaring hebben, dat u de bedoelde schets
nan Amsleg ontstolen heeft."
Lorch schrikte hevig cn barstte daarop in
een wild, hatelijk lachen uit. Zou hij zich
zelf aanklagen? Western moest plotse
ling krankzinnig geworden zijn 1 Deze ging
echter op kalmen toon voort
„Tk geef u mijn woord dat mijn verkla-
r.ng met die van Boonstcd eerst overmorgen
vroeg door mij naar de rechtbank zullen
worden gezonden."
Reeds wilde Lorcli weer beginnen te
lachen, maar plotseling bedacht hij zich.
Hij dacht aan Tom's bedreiging voor liet
Oostenrij k-H o n g a r ij e.
De Oostenrijksche Kanier nam gisteren de
tweede groep van kieswetten aan.
Dc luitenant-veldmaarschalk Ilótzendorf
is benoemd tot chef van den genenden staf.
Duitschland.
August Rebel, do leider der sociaal-demo
craten heeft Donderdag de socialistische par-
tïjschoui te Berlijn met een korte redevoe
ring geopend. Het doel is, zoo zei Bebel,
een reeks ijverige, knappe pariijgeaooten te
vormen, die in 't bezit san voldoende so
ciale en politieke kennis, noodig zijn gewor
den voor het zoo uitgebreide partijleveii.
Het partijbestuur dat de cursussen instelde,
oestert niet do illusie dat na een half
jaar de leerlingen als volleerd zullen zijn
ontslagendc zelfstudie zal steeds de hoofd
zaak blijven, maar door een soiiden grond
slag van wetenschappen wordt de mogelijk
heid van zelfbekwatning als propagandist
zeer bevorderd.
„liet Volk" vernam, dat dr. A. Panne-
koek, observator aan de Leidschc sterren
wacht, door het partijbestuur der Duitsche
sociaal-democraten benoemd is tot leeianr
aan de „Parlei-schule", alwaar hij een
eersten cursus zal geven over „Historisch
materialisme en sociale theorieën."
B u 1 g a r ij e.
Bij_ de behandeling van het adres van ant
woord in de Sobranje verklaarden zoowel
de minister-president Pelkof, als de minister
van buitenlandsche zaken Shuitsjef, dat de
betrekkingen met buitenlandsche mogend
heden goed, met sommige zelfs uitstekend
zijn. Do betreurenswaardige ongeregeld
heden tegen de Grieken waren een biimen-
landsche aangelegenheid cn konden geen na-
deeligen invloed hebben op dc onderlinge
verhouding tusschen Bulgarije en Grieken
land, daar de regeering doortastende maat
regelen had genomen om een herhaling van
het gebeurde to voorkomen.
Met Rusland stond Bulgarije, volgens de
minister op uitstekenden, voet, maar er zou
alles in het werk worden gesteld, om die
betrekkingen nog hartelijker te doen wor
den.
Met Turkije onderhoudt Bulgarije goede
betrekkingen, deze kunnen echter nog beter
worden. De regcering zal alles doen, wat in
haar macht staah_ om Turkije het bewijs te
leveren, dat ze een oprechte politiek tegen
over dut land wensclit te voeren. Do hou
ding der Bulgaarsclio regeering in het Ma
cedonische vraagstuk zal aan Tuikije liet
bewijs leveren, dat do regcering allerminst
Macedonië in bezit wensclit te krijgen of
door toepassing van de uiterste middelen de
oplossing der Macedonische kwestie wil af
dwingen.
Dat Bulgarije zijn leger sterker maakt, is
geheel in overeenstemming met den tijd.
dien wij beleven, den tijd van gewapende»
vrede.
China 1
Aan prins Poeloen is opgedragen het ma
rine-wezen in Engeland, Duitschland,
Frankrijk en Amerika en Japan te gaan be-
studeeren en na zijn terugkomst voorstellen
te doen voor het scheppen van een Chinee-
sche vloot.
Z u i d-A f r i k a.
Te Alderschot wordt een sterke ai'dee-
ling van de genie gereed gehouden, om on
verwijld naar Zuid-Ai'rika ingescheept te
worden. ITet is niet bekend, ot deze maat
regel in verband staat met den inval van
Ferreira in de Kaapkolonie.
Uit de Persi
geval hij van plan mocht zijn te weigeren.
Azoor zoover hij dezen man kende zou deze
zijn eens genomen besluit onverbiddelijk ten
uitvoer brengen. En wat dan? tedere politie
agent zou gevolg geven aan het verzoek van
Tom, wanneer deze de verklaring van Boon
sled toonde en de volle verantwoordelijkheid
voor een oogcnblikkelijko arrestatie op zich
nam. De zankAmsteg had ontzaglijk veel
opzien gebaard, de gclieele pers besprak ze
uitvoerig cn algemeen was men van oordeel
dat een ander dan Amsteg do schuldige
moest zijn.
Lorch had dus alle reden om te vreezen
dat de politie hem niet zou loslaten maar
voor den rechter van instructie zou bren
gen. En dan was alles voor hem verloren.
Wanneer hij daarentegen do eischcn van
Tom inwilligde had hij tijd zijn •vermogen,
dat Lij gemakkelijk kon losmaken, cn zich
zelf in veiligheid te brengen. Wanneer hij
maar eenmaal over do grens was kon men
hem niets meer maken, want het zou hem
dan niet moeilijk vallen de vervolging der
justitie te ontgaan.
Deze overwegingen vlogen hem bliksem
snel door het hoofd en zijn besluit was ge
nomen.
Met snel herwonnen zelfbehccrsching wierp
hij het hoofd achterover en vroeg kortaf
„Wie staat mij borg, dat u woord zult
houden?"
„U zult mij zonder eenige borgstelling
moeten gelooven," nntwoordde Tom koeltjes.
„Goed, ik wil u gelooven." Ilij dacht een
oogenblik na. Waarom wilde Western hem
de gelegenheid tot vluchten geven? Waar
om toonde hij een voor hem zeer ongewone
grootmoedigheid? Misschien gelukte het hem
dit t« doorgonden en dan had hij een hou-
dPolitiek Gedoe".
De uitdrukking „politiek gedoe" herroe
pen? „Onmogelijk", betuigt „Do Nederlan
der" in den aanhef van haar repliek.
Maar een halve kolom verder schrijft
ze, dat liet „allerminst" in haar bedoelen
lag van Minister Staal te verklaren dat
hij „welbewust uit politieke berekening zijn
overtuiging verloochent."
Dan echter heeft het niet den gering-
sten zin hem „politiek gedoe" ten laste
t.c leggen.
Rost: dit verwijt niet aan 'sMinisters
adres, maar aan dal zijner politieke vrien
den. En zoo blijkt ook de toeleg van liet
ehrivtoHjk-liistoriseh orgaan: „het zijn
zoo schrijft het de Unie-liberalen zelf,
die de politiek in de militaire quaesties
gemengd hebben."
Inderdaad, het program der Unie-libera
len een „politiek" program beval
mede een defensie-paragraaf, waaraan vast
bonden plicht is.
Maar ook dat der cliristelijk-hisiorische
partij bevat er een.
Los van de politiek is dus hij geen dezer
twee partijen de defensie. 'Of, wil men,
beideif „doen" ook hij defensie aan politiek.
Maar politiek gedoe is nog iets an
ders dan het vasthouden ;jan zijn program,
is iets mins, iets waarvoor ook do po
liticus zich te schamen heeft. En te scha
men hebben de Unie-liberalen, die vast
houden aan hun bezuiuigingscisch, zich in
geen enkel opzicht.
Zoodat, op de fijnste keper beschouwd,
van het krenkend verwijt aan minister
Staal en de Liberale Unie, ook' niet zóó
veel hangen blijft.
BINNENLAND,
Dir. bel., invoerr. en accijnzen.
Bij do directe belastingen, enz. zijn ver
plaatst ingang 16 dezer, J. C. Prins, koms.
3de kl. van Breskens naar Ilanswcert; II.
van den Berge, koms. 3de kl. van Sluis
naar Hans weert.
vast om zich te verdedigen of ten minste
zijn oogen begonnen te fonkelen bij de
gedachte om zich op zijn kwelgeest te
wreken. Dat moest hij probecren. Met een
loerenden blik ging bij voort:
„Uw grootmoedigheid jegens mij lijkt mij
eenigszins verdacht toe. U moet wel ge
wichtige gronden hebben om de zaak niet
tot liet uiterste te drijven."
Tom haalde verachtelijk dc schouders óp.
„Denk wat u wilt. Maar geef mij do
gevraagde verklaring opdat we een and ann
de zaak kunnen maken."
Ah zijn combinatie was lus juist ge
weest. Tom was bang de zaak of liever
Ivorch voor den rechter te brengen. Hij
zou dus gemakkelijk tegenover de eischcn
van Tom zijn tegenvoorwaarden kunnen stel
len, waardoor hij in staat zou zijn zich op
dezen man te wreken
„Ik zal deze verklaring geven," zeide hij
bedachtzaam, „innar alleen onder één voor
waarde."
„U heeft eigenlijk wel geen recht voor
waarden te stellen," merkte Tom verachte
lijk op, „maar u kan ze wat mij betreft
noemen."
Lorch richtte zich in zijn volle lengte
op, terwijl zijn wijdgeopende oogen van haat
glinsterden.
„U jaagt mij het land uit, u ruïneert
mijn geliuele bestaan, daarvoor eisch ik van
•ii dat u vóór mijn vertrek of over de
grens dat kan mij niet schelen met mij
duelleert."
(Wordt virvolgd.)
SCHIEDAMSCHE COURANT.
vi
anTMmwmTEMM
