■5 Kit"' I 60"" laargang. Vrijdag 23 November 1906. No. 12243 Tweede Blad. S"1 m'tï" *bbm"wcnJl {v stadsnieuws/ Si. Jau S-lot i I VLAA1UUXGEN. Deze" courant verschijnt .1 a g o 1 ij k s, mal uitzondering van ylm Afzontloilpe niiimnes^2ceixtA lajrdingen 10 cent. Abonnementen word™ dagelijks aangenomen. Advertentie.! voor bet eerstvolgend nummer"moeten des middags vóór een uur nan 'iet bureau bezorgd zijn. b uur een Bureau; Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.) jcancBcaa»SBsasre**saaran«asss=BBa^^ vtii. \V. I.. P E N N 1 N G. Met grootc ingenomenheid hebben uij ken- nis'genometr van ecu beschouwing var. onzen ouJ-stadgenoot, den dichter Edward B. Kos ter over „Bi. Jano-lot" van den blinden dichter IV. Ij. Penning, eveneens een oud- Schicdaminer. Niet alleen dat 't ons goed doet dezen keu- rigen dielilbundel d.uir een lievoegdo zoo wcl- ftilkmei te zien be»piekcn, maar liet bcel't voor ons, Schiedammei» een eigenaardige nekoiing met vvaardeering te hourmi spro ken ever onz.e geboorteplaats, over Scliic- d,nn, dat voor z.oovelen slechts beschouwd «ml als een plaats om den spotgeest op te schapen. Wij iic.m.i bet, stuk, dat in „De Hot st: d", werkblad voor letteren en kunst, voor komt, in zijn geheel over, omdat èn de dichtbundel fa. de kritiek voor Schiedam en de SWiiodaiuuiera een bijzondere betoekonis heeft. „Aucli ich war in Arkadicn geboren," «at in dit geval zeggen wilook ik heb in fy.k'dnmmetjo gewoond. Ook ik heb in don Diefhoek, op den Torcndijk en om bet slot van Spangen in do wandeling T slot van Spanje - gekuierd (niet gcsjHld zooals Penning, die ook zijn jongensjaren in de Zwarte stad doorbracht), ook ik heb te mid den van ouwetijers, gewoond, zaan geslurpt, Pic-t Mak den thans in Apeldoorn her- levenden schilder gekend en over Bar* nomv liooren spreken, ook ik keu de kwis tig on soms zeer ad rem uitgedeelde bijna men van Scliiednmscho boog- en laagwaardte- lieidsbekleedci-a, weet van Bokke-ciland en Krepclstraat, zukkedragershuisje en fiutcr- straat-(was daar geen kapitein van de schut- tcrij die zijn lieldousfóot koinnmiuleerde; fact de rotten rechts do Boter»traal in?"); ock ik heb geknabbeld aan en gesmuld van Sciiotsch brood (en dan de eierkoeken van Pfikliuizcii, vond „Kwik in 't' lijf" die ook niet lekker?)ook ik heb zomer- en lierf.-l- nvondpraclit genoten aan bet Frankenland en bij Hoek aan 't Hoofd gezwelgd in 't mooie Maasgezieht, gezwommen in de Maas Ju er op geroeid aan de Vijf Slui/en, de oud-Dnitsclie schilderachtigheid bewonderd van Zijlstraat en Haam. En al was voor mij, die er niet gewon nen en getogen cn geboren was, en cr niet mijn stoeiende jongensjaren doorbracht, niet alles boter aan den boom, al was de lucht eu •it waren de luchtjes me er doorgaans te zwaar, al drukte me de groezelige zwartheid de fabrieken en de zware eentonigheid der pakhuizen, zoodal 't me niet onaange naam was er uit te zijn, toch krijgt in de ermneriiig alles een lichter tint, komt na ten reeks van jaren een meer artistieke heu genis en bouwen zich de sombere gevaarten 01 '^hek-romantische burchten on paleizen, 'orden de mouterij-vuren haarden van feos- cfe? S'°ed, en de branderijdanipen aetlionsehe aureolen geweven om de licht- gestalten van den donkeren tijd. En hoeveel e meer is dit 't geval voor Penning, die sin ie t. (o bevroeden redenen liet verledcnc 8 lichter ziet in zijn herinnering, die zijn wuersiad liefdevol en dankbaar herdenkt, vaarbtj alios wordt vermooid, en waardoor warte stad komt 1o pralen in oen klou- r',-,en. nimbus van dichterlijke vercerlng. Sitjans-lot noemt Penning zijn Hulsten 'in el. Laat ik den dichter zelf even het mogen geven; „Niet ongelijk aan het "W Sintjans-Jot dat frisschc tweede LTa tusscllcn donkerder gebladerte het af- allcne dubbel vergoedend spruit hier I 8 onder rijpheid van jaren uillacht 1 «li .heldere stemming, ondanks ver kleuring grootendccls van den Levenshof". hier lacht oen hól cl ere sleni- g, hier is de vroolijke jeugd herrezen; tl c''c weel vun do verkleuring, vcr- - ringen van des dichters Levenshof, lonn eZ(] f.omminS> deze azuurblijdo zonnc- dubbel schoon en dubbel beniidens- Penn' dven. Zoo zal niet alleen voor „.-HP sfadgéhooten in engcrcn kring, „J j00, voor landgenooton in ruimeren dm Hl, zii" waarde hebben cn behou- denri Z00!) °°k de dichter in zijn bcschci- nocb ^i00/1 «Naar stadsbeschrijving 8j! sgeschiedenis iruehttc dit bundeltje: gjntt, A CctoW-nfluvei-ing van ,,Dc Bcwo- tiet in /0m.en cen'gc gedichten voor, die óïenliil G-n ,Ur"'c^ voorkomen, maar er tocli "i oehoorende wcnscheiijko volg- o".o van do verzen, deels in bundel, deels in tijdschrift voorkomend, is volgens mede- deelmg van den dichter aldus: Het slot van bpangen, Een schotel vinken, De tijd die mij bekoorde, Toen Multatuli nog voörtlrach- cn hield. Uitgeweken, Onder-onsje op Hraat. Ik kim den lust niet weerstaan uit liet voor laatste gedicht een prachtsteofe aan te halen. Ln kwam 'k aan vriendenarm op de avond- n i i klokj Up t luiden af uit d'ongezienen foren, was 'L lniJ of mij" jeugd den klepel -w H lr°k, f' hart verjongd zijn kinderlied mocht r hooren Mee luisterde uit zijn donkerheid de stroom, im glansde als uit den levens diep een droom. Zoo sprak do lotgenoot van dezen dich ter, Millon, in zijn „Penscroso" van het luis teren naar het klokgehengcl over een wijd water: J Oil, on a plof of rising ground, 1 liner the far-off curlew sound, Over some wide-watered shore, Swinging slow with sullen roar. Deze bundel is voor een groot deel hui selijke poëzie van zeer goeden huize. Enkele dingen zijn minder goed te begrijpen, omdat de dichter op^ allerlei omstandigheden doelt en op allerlei associaties zinspeelt, die lièin helder voor den gee.it staan, maar die wij niet kennen (ik noem bijv. Lichte nachten op liiadz. 53 vgg.) zoo is voor wie Schie dam kennen bijv. Frankenland veel helder der en genotrijker dan voor anderen. InUts- sehen wordt veel opgehelderd door de aan- teekeningen, die eer een omlijsting dan een intlegging van tien rijmtekst bedoelen (e zijn. Een verbetering lijkt mij hierbij geboden, namelijk dat aiiuteekeningoit 4 en G van de aldeeling „Omkijk" omgewisseld worden, aangezien ze zoo heler slaan op de corres- pondcerende cijfers in den leksl. Een curieuze drukfout vinden we op biz. 5G Volgroeidheid fel erkend vaar 'k me als knaap vermeidde, l'-cn knaap die zich „vermeldt" is een knaap die meid woidl, en dat zal de bedoe ling wel niet zijn. Maar dit nu daargelaten de bundel be vat meesterstukjes van beschrijving, zoo bijv. op blz. 57 Eranklandoche heirbaan tussehen Nieuwe haven En hooi- of weiland lijk van hout verschiet, Eerwaardig vriend'lijk hoodt ge uw lomnier- gave, En 'I oeverpad sloeg *k in om 't roeierslied. Aan de overzij een houtzaagmolen, tuinen Een stadsvest groen van wal, zwaar van ge- booml' Waarachter oude bouw, van tint warmhniine, Oer-rnok'rig schuilt, fluweelig gluren koomt. Naar torenhoge molens van wier wagen Wij '1 meel trap-op zijn bergplaats in zien dragen. Zoo is 't volgende uil „Van stapel loopen". meer bewogen en actief, zeer goed gezien en geheeld De bark, schuins op een noodkrib afgerecht, Maar dwars door rijshout diep den oever ingedreven, Heeft bliksemsnel haar proefvaart afgelegd. Kopje-onder haast gespeeld, fier weer den kop geheven En 't liavennat, dat hoog den weg kwam overstroomd, Danst af naar 't steil gevaarl' stug nu 't van zeeschuim droomt. Zeer mooie strofen en regels vink ik ver der on blz. 5, IJ, 15, 19, 53, 5-1, 6G, 81, SG._8S, 89, 91, 111 vgg. Ik zou wel alles willen aanhalen, maar ik moet me beper ken slechts nog dit eene over de Noor- sche. Decnsche en Zwecdsche zeelui, die dikwijls in Schiedam komen met hout en graan (blz. 91) Ver over zee zijn hun gedachten Hun groet, hun klachten Gaan bergen op, Pijnbossehcn door; hun zang is droomen Van stille meren, klaterslroomen Sneeuw zien ze op zomertop En and'ren weer zien eiland-tuinen Of kust met duinen Als Hollands kust, Laag land als 't onze ook, maar luin eigen De stemmen sterven weg, cn zwijgen Beluistert nog lmar rust. Prijs dei Ad ecentiën; Van 1-G regels 11. 0.92; iedere regel meer 15 cents. Reclames 30 cenls por regel. Groote lellers naar de plaats die zij innemen, Advcrten tiën bij abonnement op voordccligc voorwaarden. Tarieven hiervan zijn gratis aan het Bureau ie bekomen, In do nummers, die Dinsdag-, U o n cl o r d a g- on Z a t e r d a g a r o n d trerschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. Interc. Telefoon oor de Redactie No. 123. oor de Administratie No. 103. De laatste regel is op 't kantje af van gezochtheid en vaïscli vernuft, rnaar vooral de eerste strofe is prachtig van gedragen klank. Deze dichter heeft ook de heerlijke gave van den humor, een gave die den er mee be deelde op de been houdt in de droeve klucht die men leven noemt. Telkens vinden we aardige trekjes, vol humor en gevoel ik wijs op blz. 15, 19, 32, 35." 30, JG, 47 en G3. De eerste verzen van den bundel zijn niet gelukkig. Tn 'f inleidend gedichtje aan Al- bert Vcnvey moet „zingen" in regel 8 „zingc" zijn; in .Voorspel moet wijdseh in i'. 8 „weidsch" zijn (trouwens een hij ande ren ook zeer veel voorkomende vergissing, evenals „uitwijden" in pk v. „uitweiden") in Sint-Jan doen in r, 3 „maar 't graf mij niet wacht" on in r. 7 „als 't ware" stop lap-acht ig aan; in „Laatste Rondkijk" viiul ik den hiatsfen regel van sir. 10 „Geen raamgordijn, als eertijds, kraait cr koning" bedenkelijk. Op blz, 1G heet een gezel als volgt to grommen „Wacht noenmaal ons op *t snikheet nevcl- pad, Of binnen tussehen uitgewoonde muren Gromt mijn gezel. Zou de gezel dat vv e 1' k e 1 ij k gegromd hebben? Ik wil du eisdicn van een poëti- schen stijl volstrekt niet tekort doen. maar liud dit niet wat eenvoudiger cu natuur lijker uitgedrukt kunnen worden? Op blz. 46 is de eerste regel van de strole van AngaUafreelen twaalfsyhalig, de dichter zeil zul 't verschil met de corres- pondeeroiHle regels van de andere strofen zelf voelen. Ik hoop niet dat men op- cn aanmerkin gen tegenover dezen dichter, voor wien ik overigens zooveel voel, gevoelloos zal noe menhijzelf zou allerminst gediend zijn van een nietszeggende opkammerij of laffe op hemeling. Tegenwoordig wil men al te vee! wat leeg en ijdel gekeuvel, wat mooie fra- zes of wat verdoemende en veroordeolende epitheta voor kritiek doen doorgaan; ik voor mij wensch daaraan niet mee te doen. De inciischeu moeten m. i. begrijpen cn voelen waarom een beoordeelaur iets zegt, en do kunst van „krinoin", dat oorspronkelijk „schiften" beteekenl. onderscheid (liefst met „oordeel des onderscheid»") maken tusscllcn goed en slecht, de kritiek, ontaardt maar al te veel in kliek-gelik of afgebreok van wat zich niet in kliokgunst mag verheugen. !Tet zal zaak zijn dat de Xederlandsche kri tiek op wat zuiverder basis komt te staan; dan zal misschien opgeblans en opgesloot# en opgestuw van idiote ulevelrijnipjes a la Giza "Ritschl niet meer voorkomen. Dat is geen kinderlijke, maar kinderachtige poëzie; geen naïviteit, maar fumisteric. Zulk slap gedoe wil men ons voor „poëzie" laten slik ken Pas si héte Om tot Penning, den cenvoudigon, gezon den. kleur- en vorntgevoeligen man vol humor en teederheid terug te koeren. Zijn lutndel is opgedragen aan Albert Vcnvcy. Eu terecht. Men weet dat ik niet veel reden heb vee) met Vcrvvefj op te hebben, maai de steun aan dezen dichter verleend en de pogingen om hem in ruimer kring bekend te maken vind ik een mooie en nobele daad, en daarvoor heeft hij m. i. aanspraak op de dankbaarheid van allen die belangstellen in literatuur cn kunst. Edward B. Koster. Den ITaag, 18' Oef. 1906. Uitbroldingsplnn. B. en W. hebben liet volgende schrijven aan den Raad toegezonden Van Hoeren Gedeputeerd e Slaton ontvin gen wij naar aanleiding van liet hun tor goedkeuring gezonden uithircidingsjdan voor liet Zuid-Westelijk deel der Gemeente, vast gesteld in "Uwe vergadering van 19 Ja nuari 1906, bijgaand schrijven. Gehoord dc Commissie voor de Ge meentewerken, kunnen wij U daarop hel volgende berichten. Gedeputeerde Stalen wensehpn inlichting otnlrent dc richting van den doorgaanden verkeersweg VIHardingen—Rotterdam, die na de Laurensstraat niet verder is aan gegeven. Gedeputeerde Staten zijn daar door op een dwaalspoor geluncht en ver onderstellen dat rechtstreokscho doortrek king mot doorsnijding van het eiland Nieuwe- cn Langc-lTavon in de bedoeling ligt. Dit is echter niet het geval. De voort zetting zal zijn OranjestraatKoemarkt, Waar de Nieuwe Haven, dc grens is van dit plan, werd de voortzetting na het be reiken van deze niet aangegeven. Wij stellen ons voor op de kaart, aan te geven hoe de weg verder zal loopen. Vervolgens maken Gedeputeerde Slaton bezwaar tegen dc verandering van hel oorspronkelijke plan ten aanzien van den Vlaardingerdijk, waarbij een 35 M. bivede weg op 'dien dijk was geprojecteerd. Uw Raad meende echter nu deze weg niet de hoofdverkeersweg naar Vlaardïu- gen zal vorinen, dat zoodanige breedte niet vcreischt is en dat volstaan kan wor den met een breedte van 16 NI, zoodat niet zulke groote offers voor slraalaanleg cu verlies van grond van de betrokken eigenaren behoeven gevergd te worden. Alleen hef gedeelte dal van dc Vlaar- dirigor poort af hef begin vormt van den belangrijken verkeersweg naar de Rivier, moest een groolere breedte verkrijgen en werd genomen op 20 jl. Voor dil 'gedeelte is de dijk niet geheel gevolgd en we! op de volgende gronden De aangenomen richting is om techni sche redenen de meest gewenselile, ook niet hef oog op de daarin te leggen pers buis, waardoor ten behoeve van het Noor delijk en Oostelijk deel der Gemeente, (|0 rioolsloffcn zullen zijn te stuwen naar de Rivier. Do weg volgens het oorspronkelijke jdau vertoont eenigszins een (egenhouht. Door de wijziging wordt verder van den grond van geen der eigenaren een (e groot gedeelte voor straat gereserveerd. Tegen bepaling van do rooiing overeen komstig het oorsprokelijk plan, heeft inej. N. II. Jansen als eigenares van de dijksge- decllen ten kadaster bekend Sectie M.nos. S, 998 en 99-1 eindelijk gerekwesteerd, e\en als D. Slolk, eigenaar van jmrceel 999. Hunne bezwaren zijn nu vervallen, ter wijl de Bouwgrond-Maatschappij „Kortland", van welker uitgestrekt bezit iu den Kort landpolder voor het eerste gedeelte weg iels meer grond wordt gereserveerd dan hij het oorspronkelijk plan, in haar adres van 18 Januari 1 DOG, waarin zij bezwaren tegen liet. tegenwoordig! plan ontwikkel de, wel is waar zich niet bizonder gun stig over dezen geprojecteerde)! weg uit- sjirak, immers dit nieuwe pliui zou slechts weinig onder doen bij dat. van den hoer Paul in hef veroorzaken van kosten, waardoor de bebouwing van dat gedeelte voor lange jaren onmogelijk wordt doch daardoor toch te kennen gaf dit plan met den zoogenaainden „pul" incluis altijd nog gunstiger te achten dan hel oorspronkelijke plan, waartegen hoeren Gedcjmteenlo Sta len geen bezwaar bobben. En inderdaad is dit plan, dat voorliet eerste, kleine gedeelte een weg aan neemt van 20 .M. en daarna van 16 Ai., met het oog op do kosten van slraataaire leg cn grond verlies veel voordeeliger voor de betrokken eigenaren, dan hel oor spronkelijke plan mei den gehcelen weg van 35 M. Over een zoogenaamde „put" zonder be stemming tussehen twee dijken, n.l. den Vlaardinge!' dijk en den 2ü Al. broeden weg is veel gesproken. Doch dit is een mis versland. Die „puf" zal niet bestaan, daar de Kortland-Maatschappij om goed koop te werken den dijk als grondkeering zal gebruiken voor de ophooging en dus de put uil, eigen belang zat dempen. Dat de eigenares van Jen dijk dit niet zal toestaan is ondenkbaar, omdat zij door liet toestaan een deel van baar terrein opgehoogd krijgt, welke Ophooging nood zakelijk is om het terrein als bouwter rein te kunnen exjiloiteeren. Er wordt van gemeentewege dan ook niets in den veg gelegd, dien grond en den overblijvcnden dijk zelf te bestemmen voor bouwterrein. Dc weg op den dijk wordt overbodig na aanleg van den 20 M. broeden weg, die na de begraafplaats weder oj) den dijk aansluit. De eigena ren zullen zich dan met liet Hoogheem raadschap Delfland hebben te verstaan. Doch dit zat voor hen geen bezwaar op leveren, daar door" eenigeu van hen in dertijd reeds aanvragen, om op lief dijks- lichaarn te bouwen, werden gedaan, zoo dat moet worden aangenomen, dat zijde vereischtc toestemming van Delfland had den; en bovendien door de geleidelijke ophooging tegen den djjk, een verbod om op den dijk te bouwen op groml van Wa terstaatsbelangen zijn reden van bestaan verloren zal hebben. Waar het gewcnschl is de begraafplaats zoover mogelijk huiten de bebouwde kom te houden, kan men, nieenen wij, moei- Trm'mrur it r nnmi nrinn lijk anders doen dan tul richtsnoer te ne men liet beginsel neergelegd in art. 16 der wet op de bcgrn.dplaatsen \mj 10 April I860 (Slid. 05). Allicht zal imt over blijvende deel van den dijk word.ui op genomen in den jdanlsOenaanleg. in ver band met die begraafplaat-! gep'Ttjofteited iu hel planl'aui, welke planlsoenaanleg wellicht nog voor eonigc uitbreiding vat baar is. Ai af de opmerking over de minder nette bewerking der kaarten belrolt, dit moet women toegegeven, doch m de gegeven omstandigheden son men wel niet anders doen dan calque» op te plakken, waar liet oorspronkelijk jdau v ij/.iuing onder- ging. A\ol is, zooals lj bekend is, een nieuwe kaar! der Gemeente in bewerking, en zal deze weidra ^eieed komen, doch daarvan zou toch voor dil plan geen gebruik moor kunnen winden gemaakt, omdat de schaal daarvan veischill van die der knarten an het plan en hel o vei brengen van de eene op de andere Schaal iijdnanoml werk is. De volgende gedeelten kunnen evenwel op de nieuwe kaart worden overgebracht, indien daarvoor een leekeinmr wordt be schikbaar gesteld. Ook zou zoodanig buitengewoon teeke naar jioodfg zijn voor bet vervangen van dc kaarten, waarop belangrijk# wijzigingen zijn aangebracht. Alet liet oog op do ver traging die do zaak daa.nloor zou lijden, kond, het ons ■echter ukd geraden voor daar up te wachten. feu slotte moeten wij lol onze voldoe ning opmerken, dal nu heen-n Gedepu teerde Staten daarvan nkd reppen, met grond mag worden aangenomen, dat te gen liet plan geen andere lmzwaien dan deze bestaan en dat inzonderheid die. wel ke door de Banwgmnd-Alaal*diappij,,Koit- laiul" zijn opgeworpen, legen de geleide lijke ophooging der gronden tegen den dijk, door hen ïmel woiileu gedeeld. i rouwen», wij nu-enen dal van gemeen tewege overiuiigeinl i» aangetoond dat dit noodzakelijk i» en bovendien niet alleen niiet bezwarend voor die maaNclmppij maar zeil» voo.d"éliig"r dan dev wijze van werken dies zij wilde loejure^en. Dp grond van di-l alle,» hebben wij do por I' voor ic SU'IIoil on» op |c dragen hef rnadsbesjuij, waai dit bezwaar ont moette, hij heeron Gedeputeerde Slaton Ie verdediig-ui, en hun in d<m geest van het bovenstaande te hei widen. Gemeenteraad. In de gisteravond g-liouden gemeente raadszitting waren aanwezig 14 leden. Af wezig de hoeren Van Dam, I'. v. Helderen en v. d. null. Voorzitter de burgemees ter. De notulen van de vergaderingen op Ui Oct, van de vooilgezette op 17 Oei. Uit van 2 Nov. worden vastgesteld. Aan de uitte zijn beiwiningen. Benoemd, wordt tot onderwijzeres aan de herhalings school voor meisjes mej. C. \Y. Al alt hijs alhier. '2. ooi'slel van It. en V'. lot benoeming van een raadscommissie van 5 leden om tc onderzoeken of hel al ol niet gewensclit is een kamer van koophandel en fabrie ken 1e vestigen De lieer De Wille addle bet ook ge- wcnscld dal iu die commissie enkele ele menten builen den Daad zitting hebben. Uij wenschlu in die commissie te benoe men drie leden van den Raad 'en 2 werk lieden, speciaal waar het hier geldt ver pakking van viscli, enz De Kamer van Koophandel houdt zich bezig mei handel en industrie, waaraan de veikliede» een zeer groot aandeel hebben. In het rapport van de afd. Vlaai dingen der Vereen, ter bevond, der zeevisscherij wordt de oj>- ridrtiug van een Kamer van Koophandel niet noodig verklaard. De lieer Schippers meent dal wan neer 5 Raadsledeii-jjalroous in de commis sie worden benoemd, dezen zich kunnen laten voorlichten door hen die hij hen werkzaam zijn. De heer IJ oogend ijk bestrijdt die op vatting cn tneenl dal tic werklieden inde commissie aanstonds hun adviezen kunnen inbrengen. De heer De Witte stelt voor de com missie te doen beslaan uit 3 raadsleden en 2 werklieden buiten den Raad. Na ver dediging van dit voorste! door de hoeren De Witte cn "Hoogondijlc wordt hel voor- stel-De Witte verworpen met 113 stem-

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1906 | | pagina 5