Zondag 9 Jun: 1907.
lit mier bestaat alt DRIE Maien.
6f" Jaargang,
Eerste Blad.
Een Eind van de Heide.
Het groote belang der
Statenverkiezing,
'M
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij 1; s, met uitzondering van Zon- on Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en VIaardingen fl. 1.25.Franco
per post fl. 1.65.
Prijs per weck: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen,
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
•rrssgKsrrP
Kennisgeving.
De Burgemeester van Schiedam,
Brengt bij deze ter kennis van de inge
zetenen
Dat de kohieren van de Personeel© belas
ting Nos. 8 otn 9 dezer gemeente over het
dienstjaar 1907 door Ren lieer directeur
der directe belastingen te Rotterdam op
den '6dcn Juni 1907 executoir verklaard,
op heden aan den ontvanger der directe»
belastingen ter invordering zijii. overge
maakt.
Voorts wordt hij deze herinnerd, dat een
ieder verplicht is, zijnen aanslag op den
bij de wet bepaalden voet te voldoen; als
mede dat heden do tormijn van zes we
ken ingaat, binnen welke bezwaarschriften
tegen henen aanslag, op |enoemd koliier
Toorkomende, behoonen te worden inge
diend.
En is hiervan afkondiging geschied, waar
het behoort,, den Sston Juni 1907,
De Burgemeester voornoemd,
M. A. BRANTS.
NATIONALE MILITIE.
Herhalingsoefeningen in 191)?.
De bu koe m e e s t e n van Schiedam.
Roept bij deze na Lc noemen miliciens-
leiiofgangers op, om zich aan te melden
bij hun koipsen op 24 Juni 1907,
WILLEM JOHANNES CORNELIS VAN
DIE JEN,
PETRUS BAETHOLOMEUS DE
GRAAF,
JAN VAN SCHIJNDEL,
CAROLUS LUDOVICÜS VAN TROOST,
PIETER .WETSTEIN, en
ARNOLDUS CORNELIS WIES,
allen behoorende tot deze gemeente, van de
lichting 1903, en wel bij het Loips Tor-
pedisten, garnizoensplaats Hoek van
Holland
BERNIIARD SOLINGER,
lehoorende tot deze gemeente, van dc lich
ting 1902, en wel bij hot 2e Regiment
Veld-Artillerio, garnizoensplaats
's-Gravenhage
HUIG MORAAL,
BERNARDUS DOMINICUS CORNELTS
IIUIJSKES, en
DIRK LANDZAAD,
Roman naar het Duitsch van
GEOr.G HARD WIG (Emmy ICoeppcl).
61)
Peze gedachte, die uit vertwijfeling voort
aam, verdreef ook het laatste sprankje trots
B't haar ziel. Zij dacht aan niets meer dan
dat ze ook schuldig was geweest aan die
wtuistc nachtrit, waarin haar zoon had gc-
bonden, wat liij wenschte. En dit schuld-
gevoel was het, waardoor ze in de stilte van
'den nacht aan zijn bed neerknielde en met
getouwen handen bad en smeekte om het be
houd van zijn leven.
HOOFDSTUK XXII.
f l: was het begroeide voetpad van het
heidehuis van Schwarkcn weer zichtbaar,
vochtig door morgendauw was het of het
dotre kruid met edelstcenen was versierd.
Over den ouden pijnboom waren ook drop
pels als edelstecnen gespreid. Aan elke naald
hingen glinsterende pareltjes, die zacht door
hen wind heen en weer werden bewogen.
Pe kale lindeboomen voor do pastorie in
^hwarken hadden niets van al deze pracht.
'•U aan gele bladoren nog was overgcblc-
;eii, vloog ruisohend weg, toen de zon begon
jaar herfsttinten ovor de beide uit t© sprci-
allen behoorende tot deze gemeente, van de
lichting 1902, en wel bij het 2e Regi
ment Veld-Artillerie, garnizoensplaats
Leiden;
op 8 Juli 1907,
SIMON HOOGERBOORD,
behoorende tot deze gemeente, van de lich
ting 1902, en wol bij het le Regiment
Veld-Artillerie, garnizoensplaats
Utrecht
en op 15 Juli 1907,
PIETER ZEEUW,
behoorende tot cieze gemeente, van de lich
ting 1902, en wel bij het 2e Regiment
Veld-Artillerie, garnizoensplaats
's-Gravenhage.
De betrokken verlofgangers worden mits
dien gelast zich op den voor hen aange
geven dag, in uniform gekleed en foorzien
van hun verlofpas (zakboekje), alsmede van
al de bij hun vertrek met groot verlof mede
genomen voorwerpen van, '«deeding on uit
rusting, bij hunne koipsen aan to melden,
er. wel des namiddags vóór vier 'inr. Zij, die
binnen het Rijk woonplaats bobben behoeven
hun reis niet eerder aan te vangen dan op
den dag voor de opkomst bepaald.
Ingeval ziekte of gebreken die opkomst
mocht verhinderen, moot hiervan zoodca
doenlijk door overlegging van eene op ge
zegeld papier geschreven en gelegaliseerde
geneeskundige verklaring ter Gemeentesecre
tarie blijken. Na hun herstel vervoegen zij
zich onverwijld bij hunne koipsen,
Hij, dio zonder geldige reden met voldoet
aan deze oproepiiig, woixlt, na daartoe ver
strekte /machtiging van den Minister van
Oorlog, als deserteur afgevoerd
Hij, die zonder geldige reden, zich te laat
bij het korps aanmeldt, maakt zich straf
schuldig.
liet niet-ontvangen ©ener bijzondere oproe
ping ontheft een verlofganger geenszins van
zijne verplichting tot opkomst in werkelijken
dienst, daar de openbare kennisgeving
EENIG en ALLEEN als BEWIJS geldt
dal hij behoorlijk is opgeroepen.
Schiedam, den Sston Juni 1907^
De Burgemeester voornoemd,
M. A. BRANTS.
bil,
zoodat do grauwe rpinncwcbben als
oberen bruidsluiers flikkerden en glansden.
Dominee Seller begon zijn dagtaak heden
®el een iyerk van herinnering. Hij was
Gelijk wc reeds in ons vorig artikel
zeiden: de Statenverkiezingen zijn van gioot
gewicht. Van heel wat grooter gewicht dan
ze moesten zijn.
Terwijl de vraag moest zijn: wie zijn
de meest geschikte mannen om de pro
vinciale belangen te behartigen? geldt thans
do politieke kleur van den camlidaat als
het kenmerk zijner geschiktheid.
Vroeger was dat «anders.
En natuurlijk daardoor minder belang
stelling bij de stembus.
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels £1, 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zrjn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag-en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 mits per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor do Administratie No. 103.
altijd gewend op den verjaardag van Ka-
milla von Helling de laatste reseda's, asters
en klimop eenvoudig in een bouquetje bij
elkaar te binden en ze naar het kerkhof te
brengen.
Zijn hart was zwaarmoedig bij dezen gang.
Du gekrenkte liefde van zijn zoon had hij
mei een ernstig vaderlijk woord wel gekal
meerd en hij had de gekienkte mannentrots
in betere banen geleid maar Min
Wat zou er van haai- worden, als hij de
oogen sloot, zoo plotseling sloot. Dat de oude
Sodmann de kosten van de huishouding niet
meer van zijn geringe spaarduiten bestreed,
maar' aannam wat Seller hem gaf, wist Mia
niet. Haar toenemende angst, hoe de dingen
zouden gaan, haar wenscli voor altijd afge
scheiden in het heidehuis to leven eu daar
te sterven, zooals eens tante Kamil!a,,gnt
Seller het plichtsgevoel om voor Mia's rech
ten als Marianne's dochter oji te komen en
beslag te leggen op haar erfdeel.
Moeilijk viel het hem, na de laatste afwij
zing van den kant van de barones von Mers-
linch, nogmaals aanraking te zoeken, op
nieuw uiting van geringschatting in hel
leven to roepen, maar boven zijn persoonlijk
govocl uit, hadden plicht en trouw, de over
hand.
Zijn huishoudster vloog haastig het tuin
pad af. „Zqu u thuis willen komen, domi
nee? Er is iemand voorgereden."
Hij knikte en ging binnen. Door de ach
terdeur trad hij het huis binnen en zag een
rijtuig onder de kale linden staan.
Toen hij de deur van zijn kamer opende
en binmentrad, bleef hij een oogenblik spra
keloos staan.
„Mevrouw de barones
Daarin juist zag dr. Kuyper een mid
del te meer om te kunnen komen tot een
doel, dat voor hem, den uitnemenden tac
ticus, te bereiken was.
Tegenover de flauwe belangstelling der
liberalen wist hij langz«amerhand een goed
georganiseerde tegenpartij te stellen en eer
de liberalen goed zagen, wat er ging ge
beuren, was de meerderheid der Prov.
Staten in handen van dr. Kuyper en zijn
verhonden partijgenooten.
Met de verovering van Zuid-Holland
in 1901 was ook do clericalc meerderheid
der Eerste Kamer verworven.
Do Eerste Kamer, dat bezadigde, hooge
lichaam, dat enkel had te waken tegen
overijlde of door felle partijzucht ingege
ven besluiten van dc Tweede Kamer, was
een willig werktuig in handen der coalitie
geworden.
En toen dc liberale Eerste Kamer in
1904 de partijwet, de Iloogcr Onderwijs
wet, verwierp, volgde eenvoudig hare ont
binding en werd er door de Provinciale
Staten een volgzame rechtsche meerder
heid heen gezonden.
Aldus had dr. Kuyper bewezen, Wat zijn
doel was en dat hij dat had bereikt.
En al is het nu te bejammeren en al
kan 't niet zijn in 't belang der provincie,
hot is niet anders: de strijd voor do Pro
vinciale Staten is een politieke strijd. En
eon zeer gewichtig© politieke
s t r ij d.
Waai- het om gaat?
We zouden kunnen volstaan met het
antwoord: allereerst om dezelfde vraag als
waar het om ging in 1905.
Allereerst om de vraag, of een coalitie
uit de meest ongelijksoortige deelen samen
gesteld, wier politieke programma's zoo
zeer verschillen, dat zo daardoor reeds op
staatkundig gebied onmogelijk die hervor
mingen tot stand kan brengen, die het
land zoozeer behoeft, wederom zal regee-
ron onder een leuze, die het grootste na
deel toebrengt, niet enkel aan de politiek,
maar ook aan den godsdienst.
Of dus zal blijven bestaan, die verderfe
lijke antithesepolitiek, die de burgers van
ons land niet vercenigt, maar verdeelt, die
zeer zeker ecngcvaur oplcvcit voor
onze godsdienstvrijheid. Luistert
naar de ivoorden van Mr. Goeman Borge-
sius, uitgesproken op de algemeen© vergade
ring der Liberale Unie. op 10 Nova 190G:
„Wij beweren, dat godsdienstig geloof
en allerminst het veelsoortig geloof aan
do rechterzijde, waarbij zich het vreemd
soortig verschijnsel voordoet, dat mannen,
die op grond van gcloof-politiek zijn ver-
cenigd, juist op geloofsgebied elkaar ver
ketteren geen basis kan zijn vooi poli
tieke partijsplitsing, geen grondslag kan
zijn voor politiek beleid maar evenzeer
zijn wij diep overtuigd, dat bot onzinnig
zou zijn te denken aan een politieke or-
Deze ontmoeting brachten zijn gedachten
een oogenblik in de war.
Zij kwam een stap vooruit bleef toen
Maan, de lippen op elkaar geklemd. In
haai' herinnering kwamen weer woorden bij
haar op, dezelfde, die Boilers zelfbehccr-
scbing hadden bedreigd, die woorden, welKo
ze hem met verstokte bitterheid in het slot
Elfental had toegeroepen, toen hij zachtheid
van haar cisohto en verzoening met Josef
Fiank's dochter. Toen kwam er een verma
ning over zijn lippen, die zij diep gekrenkt
op zijde had geschoven rn die nu als ge
jiantserd uit de herinnering ie voorschijn
kwamen. -
Buiten ralelde een kar over den weg. Dit
geluid verbrak de drukkende stilte.
Dominee Seller liep op do barones toe
In zijn ietwat gebogen houding lag geen
spoor van triumf.
Hij reikte haar de hand. „Moge uw komst
in mijn woning gezegend zijn, mevrouw de
barones
Toen zij haar rechterhand in de zijne leg
de, voelde hij een schok, waarvan hij dc
reden absoluut niet begreep.
De angst in haar gelaat, de ruslelooze
malheid in haar oogen ontging hem niet.
„Kan ik u helpen?" vroeg hij zacht, als
raakte hij zoo jacht mogelijk een wonde aan,
Ze drukte zijn hand. ,,Jn
Zij wilde verder spreken, maar haar ge
dachten, die naar haar zoon terugdwaalden,
die zij aan vreemde handen had moeten toe
vertrouwen maakten haar het spreken on
mogelijk.
„Wees niet bevreesd," zei hij nog zachter
„Laat uw hart spreken. Het spreekt do
mooiste taal, die een mon.seh. kan spreken."
ganisatie op den grondslag van ongeloof.
Wij zeggen niet: De Staatsman, dio ge
looft, dat God zich heeft geopenbaard in
de Schrift,, kan niet. werkelijk niet hart en
ziel een vrijzinnige, vooruitstrevende staat
kunde zijn toegedaan.
Maai' wij beweren, dat even goed als in
Amerika, Engeland en andere landen, ook
in Nederland mannen, die op godsdienstig
gebied lijnrecht tegenover elkander staan,
toch op politiek gebied niet alleen kunnen
samenwerken, maar ook in ééne politieke
partij saam vcreenigd kunnen zijn.
Wij zeggen niet: voor don politicus is
liet pit den booze, zijn licht te willen
putten uit de Schrift.
Maar wij beweren, dat het uit den booze
is te verketteren het politiek beleid van
hen, die zonder zich pp de Schrift te be
roepen en zonder van dc daken te ver
kondigen, welk geloof zij al of niet zijn
toegedaan, maatregelen nemen en hei-vor
mingen Voorstaan, die doortrokken zijn van
dien christelijkcn geest van zachtmoedig
heid en barmhartigheid, die .bij vele zoo
genaamde paganisten in ruime mate is te
vinden en door vele zoogenaamde Christe
nen tot een bespotting ,wordl gemaakt.
Zoolang echter dc leiders van de zooge
naamde kerkelijke partijen het geloof ex-
ploiteerpa tot bereiking van politieke doel
einden, willens en wetens do geloovi-
gon misleiden, aangaande het werken en
streven der vrijzinnigen op politiek gebied,
zichzelf en hunne volgelingen voorstellen
als uitverkorenen, die de werkelijk gcloo-
vige als politieke leidslieden nioet «aanne
men op gevaar anders zijn eeuwig zielo-
heil te schaden zoolang zij den gods
dienstvrede in gevaar brengen door te spc-
culecren op kerkelijke onverdraagzaamheid
en door «als paganist of ongeloovige af te
schilderen ieder, dio aan Jat drijven niet
mee wil doen zool.ang het kan niet
andere zullen de partijen en fracties,
die zich onder dergelijke leuzen verceni-
gen, tegenover zich vindon allen, die mei
ons overtuigd zijn, dat een staalkundig be
leid, uit zoo troebele bron voortgesproten,
een ramp is voor het land."
Allereerst dan den strijd tegen de anti
these. Maar daardoor en daarnaast steun
aan onze tegenwoordige vrijzinnige regee
ring, die in hare zoo hoog noodige hervor
mingsplannen woixlt gedwarsboomd door
de clencale Eerste Kamer. Eerst dus do
Provinciale Staten vrijzinnig gemaakt, om
daarna de Eerste Kamer te kunnen herzien.
Haar zonden register is groot genoog.
Willig werktuig bleek zo in 1904, toen
ze de Iloogcr Onderwijswet aannam, te
genstander van iedere verbetering, toen ze
de oorlogsbegrooting van minister Staal
verwierp, niettegenstaande deze in de Twee
de Kamer met GO tegen 38 stemmen was
„Mijn zoon stiet ze haastig uit. En
in dit woord legde zij al de angst der moe
derliefde neer.
„Mijn zoon is doodziekHij kon Mia's
weggaan niet verdragen, hij kon het niet,
In zijn kooitsijlen is zij steeds bij hem. Ik
hc-b het nooit geweten, dat zijn liefde zoo
groot, zoo onbluschbaar was, dat het een
deel van zijn leven is geworden, dat hij can
hunt heelt geleden, dat hij nu nog met zijn
weinig overgebleven kracht om haar
lijdt
Zij onderbrak zich zelf. De al te groote
inspanning deed haar duizelen.
Hij steunde haar en hield haar staande
De voorstelling, welke hij zich van don zoon
van deze vrouw had gemaakt, de eerste en
eenigc indruk, dien hij eens pei soon lijk van
hem op dezo zelfde plek had ontvangen
verdween. Een oneindig sympathieker figuur
was er nu voor in de plaats getreden.
„Als mijn gebed, dat uit de warmte deel
neming voor deze harde .beproeving voort
komt, bijdragen kan tot de genezing van uw
zoon." zei hij zacht, „dan 's zeker uw gang
naar hier niet tevergeefs geweest. Maar de
lieer bestuurt onze wegen. Wij moeten ver
trouwen, zooals hij ons leidt, liet voor ons
eigen bestwil geschiedt ook dan, als wij
zijn middelen en wegen niet "kunnen door
gronden. Wij moeten niet vragen waarom
daar dan het uitblijvende antwoord slechts
tot Iwijfel leidt. En twijfel geeft geen troost.
Daarom moeten wij altijd den besten steun
tor hand nemen, n.l. het geloof."
Zij had onder zijn spreken het hoofd
stc-eds dieper laten zakken, dieper onder den
druk der gedachten, dieper, terwij! ze dacht
aan de hardheid en verbitterdheid, die zij
aangenomen, terwijl onder haar voorstem
mers waren van alle richtingen.
En dat er voor den arbeider van deze
Eerste Kamer voor hot «arbeidscontractniets
is te wachten, dat blijkt wei uit het schei p
voroordpelend vooiloopig vcislug, dat de
Eerste Kamer er over uitbracht.
Ook de belastingplannen van den mi
nister de Meester, om te kunnen komen tot
sociale hervormingen en gegrond zijn op
de lenze: „Belasting naar draagkracht",
zullen naar alle waarschijnlijkheid stranden
op deze conservatief-clorieale Eerste Kanier.
Wat was toch de kwestie-Staal, dat ze
eenigc weken lang alle hoofden, die eenig
belang in het landsbelang stelden, warm
hield?
Och, zoo op het eerste gezicht een klei
nigheid: «afschaffing van liét blijvend ge
deelte en daardoor eenigc besparing op het
oorlogsbudget.
Ja, in schijn!
Maar in werkelijkheid een zaak v«an het
grootste belang.
Want deze eerste st.ap, de afschaffing
van het blijvend gedeelte, was de eerste
schrede op den weg, om van onze dure
ouderwetsche leger in lichting
te komen tot een goeilkooper en m e o
weerbaar volksleger.
Om dus te komen tot een leger, dat
niet meent hoven of hui ten het volk
te staan, maar daarin leeft. Een leger,
waarin ieder bezield is mot het verlangen,
er zijn beste krachten aan le geven, een
leger, waarop in dc ure van gevaar, als
hel vaderland mocht worden bedreigd, valt
le rekenen.
„Een leger, waarin geen plaats is voor
p.nradepassen of schoonen schijn, maar
waarin «allo tijd wordt besteed aan de noo
dige oefening, een leger met de Hollandscho
deugdendegelijkheid, eenvoud eii
zuinigheid.
In de plannen van Staal werd che be
langrijkheid gevoeld.
Dat drukte ook de leider der tegenpartij
in de Eerste Kamer uit, dio zei: „hel gaat
hier niet om oen rekensom, het gaat hier
om heel wat anders, om de vraag, of wij
eindelijk uit het moeras zullen komen
en of wij eindelijk zullen komen lot een
flinke hervorming van liet leger."
Uit het moeras 1
Hervorming, dat zag men wel in, was
noodzakelijk.
Echter niet in don zin van Staal.
Liever in tegengestelden zin, niet in
do richting van een volksleger, mair in
die .van het echte staande leger van don
vroegerem tijd, met nog veel langoren dienst
tijd en liefst met hel stelsel van plaatsver
vanging.
Want wie dezer leden der Eerste Ka
mer zou zijn zoon gaarne aan een daar
mee overeenkomstig soldatenleven geven i
Zoo reactionair mogelijk dus!
ter wille van haar naam eens tegen haar
eigen dochter had laten heereclien.
De trotsche vrouw, die zich nooit in het
leven had gebogen, beefde nu van angst voor
de vergelding, gilde het uit van machte-
1 oozen angst.
„Wij weten," zei Seller, diep bewogen
door de zichtbare ellende van dcre vrouw,
„dat naast onze weg een andere weg loopt,
die de verdwaalde weer op het goede pad
brengt eu tot het juiste doel voert. Veel
giftig kruid groeit langs dezen weg cn me
nig scherpe steen veroorzaakt ons pijn."
„Och vergeet u en vergeeftfluisterde de
barones met trillende lippen. „Dan kan ik
denken dat Marianne dat ook doet."
„Zij zal het doen, als ze uw woorden
hoort. Ik ben niet toornig meer. Dit uur
verdrijft al de bitterheid uit mijn hart. Tracht
vrede te krijgen, mevrouw de barones, zoo
als u het nu met uw geweten in liet reine
hebt gebracht."
Zij knikte. „Geef mij Mia terug!"
„Ik?" vroeg hij met een peinzendon lach.
„Het is waai-, zij is onder mijn bescherming
gevlucht. Ik heb niet gevraagd, wat haar
daartoe heeft gedreven ik zennoed het
slechts,"
„Zij vergist zich," riep de barones haas
tig. „Zoo waarachtig ik u om hulp vraag,
dc vergissing bestond eens, maar" ten on
rechte. ,Zij mag niet onverzoenlijk zijn. Zij
zolf heeft dit bedrog immers in werkelijk
heid veranderd, De liefde van mijn zoon
De stem liet haar in den steek. Door
smart overweldigd, strekte ze. als om hulp
zoekend^ Seller de hand toe,
(Wordl vervolgd.)
D MSCHE COURANT.
