Jaargang,
Dinsdag 25 Juni 1907,
No. 12419
Renate Werkentin,
Dozo courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: \oor Schiedam en VI a ar din gen fl. 125. Franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en VI aardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Ad verten tiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
nar aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zjj
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen,
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag-en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
latere. Telefoon
voor de Redactie No, 123.
voor de Administratie No. 103.
-1
II
I
k
Bericlit.
Zij, die zich inot ingang van 1 Juli
a,s. op de „Schiedamsche Courant" abou-
nceren, ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
BUITENLAMP.
Schiedam, 24 Juni 1907.
FRANKRIJK.
De wrjnbouwerisi s.
Zaterdag heeft dc Kamer mot bijna alge-
meene stemmen dc wet op de knoeierijen
ia den. wijnhandel aangenomen. Het is nu
do vraag welke houding dc boeren in het
Zuiden zullen aannemen, wanneer die naar
de letter wordt toegepast. De toestand bleef
sinds Zaterdag nog zeer gespannen hoewel
er thans betrekkelijk lust heerscht.
De boeren verhinderen nog steeds op alle
«ijzen de bewegingen der militairen door
liet vernielen van spoonvcgrails en telegraaf
palen, het is echter een goed leeken, dat
hun leiders tot kalmte blijven aanmanen.
Een telegram d.d. 22 dezer uit Parijs
meldt: To Montpellier hebben zich geen
nieuwe incidenten voorgedaan. De gemeente
raad van Ni mes beraadslaagde over het voor
stel der socialistische leden,, collectief ontslag
te nemen. Het voorstel werd verworpen.
Besloten werd den burgemeester met een
delegatie naar Parijs at te vaardigen, ten
einde aan de legcering te verzoeken, Perron!
ea de andere gevangenen in vrijheid te
stellen. Dit wordt het eenigo middel geacht,
om de kalmte te doen wederkeeren.
Zaterdagavond hadden te Nimes ernstige
manifestaties plaats. Men wierp met steenen
naar de gendarmes on do prefectuur, waar
col luiten zijn ingeworpen. Talrijke lan
taarns zijn omver geworpen. Na een charge
van de cavalerie was de orde hersteld.
Op di ie plaatsen heeft men gepoogd den
spoorweg te vernielen. r
Zeshonderd muitende soldaten van het 17e
regiment zijn in den ochtend uit Beziers te
Agde teruggekeerd en betrokken liet kamp
veer, zonder dat incidenten plaats hadden.
Volgens een officieels mededeeling ontbrak
cr maar één man op liet appèl.
Tc Naibonnc is het volkomen ru«tig. Noor
delijk van Beziers is de spoorlijn opgebroken
en liet men bruggen in de lucht springen.
Tusschen Narbonne en Perpignan werden de
telegraafpalen uit den grond genikt.
I Te Perpignan zijn een regiment infanterie
uit Toulouse en een regiment huzaren uit
Valence met speciale treinen omgekomen.
Incidenten hadden niet plaats. De vijf kinde
ren van den prefect zijn in een wagen van
de ambulance geplaatst on van de prefec
tuur naar de citadel gebracht, onder bewa
king van gendarmen en huzaren. De vrouw-
van den prefect heeft haar echtgenoot niet
willen verlaten, en is op de prefectuur ge
bleven.
De schade, aan dc prefectuur te Perpig
nan door den brand toegebracht, wordt ge
schat op 30.000 francs.
Marcelin Albert, voorzitter van liet comi
té te Argeliers, die de politie tevergeefs
trachtte te anesteeren, is Zondagmorgen aan
het ministerie van binnenlandsehe zaken
geweest, waar hij een onderhoud had met
minister Clémenceau. "Volgens de bulletins
der verschillende bladen, sprak do minister
zeer ernstig mot Marcelin, die hij verant
woordelijk stelde voor de wanoide en het
bloedvergieten. Clémenceau liet de verlos
ser" niot nrrcateercn, maar noodigde hem
uil 's middags terug te koeren, om de be
volking te verzoeken, zich rustig en kalm te
houden. Volgens de „Temps" morttc .Mar
celin tranen toen de minister hem verant
woordelijk verklaarde voor het bloedvergieten.
Albert moet. volgens de „Elode Beige"
dc taak op zich hebben genomen om 'e
trachten de boeren tot rust tc brengen, waar
na hij zich vrijwillig zal gevangen geven.
Per auto verttok Albert gisteravond weer
naar Montpellier.
Te Narbonne maakte Clémenceau's verz re
nende houding jegens Albert «normen in
druk. Do menigte begroette het lelegram met
luide bntvo's.
Ontegenzeglijk is het een diplomalieken
zet van den heer Clémenceau om den hoofd
leider der bewoging voor zich 'e winnen.
Dat is de juiste weg ter verzoening, die naar
menscliclijke berekening nu wel moedig tot
stand zal komen.
Te Bordeaux hebben 3000 wijnboeren, een
sympathiebetuiging gezonden aan lnm katne
raden in het Zuiden.
De afgevaardigde uit de wijndistricten, of
audiëntie bij president Fallières, kregen van
dezen de belofte dat de gearresteerde leiders
.poedig in vrijheid gesteld zullen worden.
Naai- het Duitsch
van.
H. COURTHS—MAHLER.
V
Zij liep naast hem om het gebouw heen.
Zij droeg een eenvoudigen, donkergroenen
reismantel over een d.unne, zwaite japon.
Hij stond open en deed, haar groote, slanke
gestalte daaronder uitkomen. Zij hadeen
fijin besneden profiel; onder den dichten,
zwarten strooien hoed, golfde "dik donker
haar over haar voorhoofd, en twee glan
zende vlechten waren eenvoudig om het
smalle hoofdje gelegd. "Alles te saam'ge
nomen was het een sympathieke voorname
verschijning, die wel indruk op hom scheen
to maken. IIijr'vond "het nu reeds oen ge
not om naar zijn mooie nieuwe huisge-
noote te kijken.
Mevrouw von Tornau, stond' in haar rij
tuig op toen Renate op haar toetrad'en
stak haar de hand toe. Een vriendelijk
lachje verhelderd© haar lief gezicht.
Do jonge vrouw bracht de "haar to ego
stoken, hand als vanzelf aan do lippen
on keek toen ernstig naar haar op. Die
geheimzinnige trek in het mcnschclijkhart,
Mo sympathieën dikwijls doen ontstaan op
het eerste gezicht, had reeds een band
usschen heide vrouwen geweven, voordat
■O nog een woord mot elkaar hadden go
dsseld.
RUSLAND.
Omtrent de oorzaken der Doema-ontbin-
ding wordt uit Petersburg aan de «Courier
Européen" gemeldDe hoofdoorzaak die
sedert lang dwong tot Daema-ontbinding is
geen andere dan de ünancieele kwestie. Ko-
kotzeff, de minister van financiën, verklaarde
steeds dringender, dat het hem onmogelijk
was de financieele toestand meester te blijven
onder het nauwlettend toezicht van de Doema-
begrootingscommissie. Als men nu weet dat
dit «toezicht" van de Doemaleden zeer be
perkt was, dan kan men merken dat deze
minister op het hellend vlak staat. De toe
stand is nl. deze dat de begrooting altijd
nog is een schijnmanoeuvre.
De ministeriel van financiën en van
binnenlandsehe zaken eischen veel geld, het
eerste voor de aflossing der staatsschuld, het
andere voor de politie en voor den strijd
tegen den binnenlandschen vijand. Op de
andere ministeries worden dus de meest
mogelijke bezuinigingen gemaakt, deels wor
den de aan deze depart, geschonken cre-
dieten gebruikt, om de twee onver/adelijke
ministeries te voeden, om den bodemloozen
put, de politiekosten, die steeds toenemen,
te vullen.
Het marine-dep. moet het meestal ontgel
den de vloot verkeert nog in treurigen toe
stand, nieuwe schepen worden niet gebouwd
en herstellingen zooveel doenljjk uitgesteld.
Onder zulke omstandigheden is 't begrijpelijk
dat de üoema de regeering te na op de vin
gers keek, bespionneerde en door naieve inter
pellaties en onbescheiden onderzoeken de rotte
toestanden aan 't licht zou brengen.
De ontbinding der Doema heeft al een
verergering van de agrarische onlusten in
het Wolga-gebied veroorzaakt. De regeering
heeft er een geheele divisie voet-
v o 1 k, 4 regimenten, op afgestuurd.
De Poolsche turnvereeniging werd in ge
heel Polen bü ministersbesluit ontbonden,
2 populaire tijdschriften te Warschau zijn
in beslag genomen.
Gisteren had te Moskou een weinig be-
teekenend congres der Zemstwo's plaats,
politieke vragen werden niet besproken.
De partij der vreedzame hervorming, het
best te vergelijken met die van onze oud
liberalen, leeft weer op. Zij zal trachten met
de kadetten en Octobristen een blok te vor
men tegen de uiterste rechter- en linker-
partqen.
Prins Peter Kropotkin, de bekende Russi
sche vrijheidsheld, verklaarde over de staats
greep der regeeringTerwijl zij de macht
in handen neemt, die niet regeeren maar
slechts wurgen en martelen kunnen, zal de
reactie geen vaste burcht meer kunnen
stichten. Het beleedigde openbare geweten
zal geen bloedige onderdrukkingen meer kun
nen verstikken. De dictatuur van het oude
regime heeft geen andere dan de oude mid
delen, gevangenis en terechtstelling.
Deze middelen bewezen hun nutteloosheid,
Maar het oude regime heeft nog een ver
dedigingsmiddel de tegen-omwenteling der
«Zwarte Honderd". Ook dit middel kan
niemand meer bedriegen. Het is slechts 't
begin van die vreeselijke anarchie, waarheen
de regeering Rusland leidt. Deze anarchie
is eenig in de geschiedenis dan echter zal
een dictator opstaan, maar het kan onmoge
lijk er een zijn van het oude regime, want
daar zijn geen scheppende krachten meer,
De revolutie zal een nieuw genie voortbren
gen, zooals 't in andere eeuwen bij andere
volken is geschied Dit nieuwe genie zal de
macht in handen nemen, die thans de man
nen van 't oude stelsel zoo krampachtig
vasthouden.
Hij moge zijn een Caesar, Cromwell, Na
poleon of een Washington, Lincoln, Garibaldi,
hij zal echter bezield zijn met vooruitstre-
venden geest. Hij komt voort niet uit den
berg doode lichamen van aanhangers van het
oude stelselmaar uit de voortstuwende
kracht van een herboren volk. Die dicta
tuur, waartoe het door de anarchie gemar
telde Rusland gedreven wordt, zal zwaar
drukken op het volk, maar het oude regime
zal zij niet dienen. Dan zal het oude orga
nisme van autocratie en bureaucratie voor
goed dood zijn.
De krijgsraad te Kief veroordeelde vjjf
soldaten ter dood, die de aanvoerders zijn
geweest van den jongsten militairen opstand
aldaar.
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
België.
Er heeft zich een commissie gevormd on
der voorzitterschap van priester Fonteyne
om gelden bijeen te zamelen voor de oprichting
van een monument op het graf van Abbé
Daens te Aalst.
Spanje.
In een beschouwing over het Engelsch-
Fransch-Spaansch verdrag over de bescher
ming van wederzijdse he bezittingen aan de
Middellandsche zee, bespreekt de «Daily Tel."
de voordeelen van dit verdrag. Iedere duim-
breeds zeekust, waar de Spaansche vlag waait,
wordt door dit verdrag verzekerd. De Balea
ren, dfe de beste haven?in de Middellandsche
Zee hebben, zijn thans zoo vast met Spanje
verbonden, alsof ze deel uitmaakten van zijn
vasteland hetzelfde geldt van de Kanarische
eilanden, voor de nabijgelegen Spaansche
koloniën op het vasteland van Afrika en voor
de Spaansche bezittingen en belangen in
Marokko. «Wanneer koning Alfonso", aldus
de «Daily Telegraph", de sterkste vloot van
de wereld bezat, dan kon zijn bezit aan eilnn
den en koloniën nog niet beter gewaarborgd
rijn".
Ook Frankrijk heeft zich onmiskenbare
voordeelen weten te verzekeren. De tijd is
weliswaar voorbij, dat het zou kunnen be
weren, dat de Pyreneeën niet meer bestaan,
maar voor de Fransche vloot bestaat thans
de straat van Gibraltar niet meer. Het was
immers tot dus verre het zwakke punt voor
Frankrijk, dat tusschen zijn Kanaalvloot en
z(jn Middellandsche Zee-vloot een strategische
afstand bestond van 1000 K.M. Van oudsher
was het de bedoeling van de Britsche be
zetting van Gibraltar om deze linie,te door
snijden. In het vervolg echter kunnen de
eskaders van Brest en Toulon zich naar
believen vereenigeri".
Portugal.
De gespannen politieke toestand heeft zoo
als gemeld tot bloedige botsingen te Oporto
en elders geleid. De minister Joas Franco
wil. gesteund door den koning, zonder parle
ment blijven regeeren en de bewoners van
Oporto hebben dezer dagen den dictator uit
gejouwd. Franco kwam zijn politiek verdedi
gen, maar zijn stem ging in 'tgejouw en
gefluit verloren. Toen werd bevel gegeven
dat de politie en de soldaten het volk zouden
uiteendrijven. Er vielen een groot aantal
dooden en gewonden. Honderden werden er
ook gevangen genomen.
's Avonds toen Franco weer naar Lissabon
terug zou keeren, was er bij het station
weer oproer. De ruiterij reed op de menigte
in en het voetvolk scheot er op los. Het
volk schoot met de revolver terug een jong
officier werd doodelijk gewond. Op een plein
in de buurt lagen rijen dooden en gewon
den, meest in de beenen gewond. Verwoed
werd er gevochten voor het Hotel d'Angle-
terre, en Engelschen, die het uit het hotel
aanzagen, vertelden dat het volk lang dapper
stand hield, ofschoon het slechts steenen
als wapenen had, tegen de f chietende troepen.
Vrouwen droegen steenen in hun boeze
laars aan en vuurden de mannen aan. De
grond lag bezaaid met gevallenen, maar ook
onder de soldaten en van de politie waren
er gewond. Republikeinen spraken elders
liet volk toe Er werden barrikaden opgericht
de bouwstoffen haalde men uit de koffiehui
zen.
Den dag van de begrafenis der slachtoffers
was er algemeen rouw in Oporto. De bladen
kwamen met dikke zwarte randen uit. De
vlaggen hingen halfstoks en rouwfloers was
voor de ramen. Dien dag werd er weer op
het volk geschoten.
Volgens gerucht zal de minister-dictator
Franco spoedig aftreden, 't Wordt ook wel
al te bar.
Duitachland.
Onverwacht komt het bericht dat de Prui
sische staatsminister en staatssecretaris aan
binnenlandsehe zaken graaf Posadowsky zijn
ontslag heeft aangeboden. Ook treedt thans
af dr Studt minister van onderwijs en eere-
dienst. De opvolger van Posadowsky is v.
Bethmann Hollweg, minister van binnenl.
zaken, de opvolger van dr. Studt is de onder-
staatssecr. Holler.
Van zeer groote beteekenïs voor Duitsch-
land's vooruitgang is het heengaan van Posa
dowsky. Deze staatssecretaris was de eenige
man in het reactionaire Pruisische Kabinet
die liet aanstuurde op «ociale wetgeving en
zijn opvolger v. Bethman Hollweg heeit zich
bijv. doen kennen als een heftig tegen
stander (Schroffer Gegner) van de uitbreiding
van het Landdagkiesrecht.
Met Posadowsky is het beetje democratie
uit het ministerie—v. Biiiow verdwenen
en dat beteekent voor Duitsclüand dat van
sociale wetgeving voorloopig niet veel zal
terechtkomen. Het heengaan van graaf Posa
dowsky kan ook beschouwd worden als een
succes voor prins Bulow wiens politiek de
keizer met alle kracht blijkbaar wil hand
haven.
„Hartelijk welkom, mevrouw Werkentin.
Neemt u naast mijplaats mijn zoon
zal hier voor ons gaan zitten."
Renate steeg in.
Rolf had zonder een woord te zeggen, nr.ar
de beide vrouwen staan kijken. Hij keek
nu in Renatcs donkere oogen. llot waren
oogen, waaruit leed sprak en d.e vele tra
den hadden gestort en een warm gevoel van
medelijden doorstroomde hem. Hij keerde
zich viagend naar haar toe. „Heeft u van
daag uw koffer nog noodig? Het is juist nu
midden in den oogsttijd, waardoor menschen
en paarden allen even zoor noodig zijn. Als
de bagnuc tot morgenochtend icon blijven
staan dan zou dat veel gemakkelijker zijn.
„O, doet u maar, zooals dat u het best
uitkomt. Als ik mijn handkoffertje -dadelijk
meenomen kan, heb ik het ademoodigstc
wel bij mij."
Hij had met welgevallen naar haar zachte
diepe stem geluisterd, en gaf Brinkmaan
nu aanwijzing voor de bagage, mulat hij
van Renate het re?u had opgevraagd. Toen
sprong hij in het rijtuig en naar de reugels
grijpend gaf hij de paarden een lichten klap
met do zweep. Deze zetten zich in bewe
ging en brachten het rijtuig binnen weinige
minuten op den goed onderhouden rijweg,
die direct naar Tornau leidde.
De beide vrouwen zaten eerst zonder een
woord te zeggen naast elkaar, henates blik
dwaal "'e rond over de golvende velden. De
halmen bogen neer onder dc zwaarte 'der
vrucht en wachtten op den maaier. Op en
kele plaatsen was het koren reeds afgemaaid
en in schoven gebonden, op andere plaatsen
waren werklieden vlijtig bozig om den gul
den oogst binnen te halen. Een gevoel nis
werd ze gedwongen het rijtuig te verlaten en
mee aan het werk te gaan kwam over haar.
Een diepe zucht ontsnapte haar hoist en een
vluchtig rood steeg naar haar bleeke wan
gen.
Mevrouw van Tornau zag met welgevallen
naar die fijne levendige trekken dor jonge
vrouw. Zij greep haar hand die naast dc
hare op den reisdeken over het rijfuig rustte.
„Bent u erg vermoeid van de reis?"
Renate schudde glimlachend het hookl.
„Neen, mevrouw. Ik heb een prettige reis
gehad, en liet is niet zoo heel ver."
„Toch ruim vier uur in elk geval. Zeker
U bent jong, dan roeit men zich niet zoo
licht vermoeid."
Het rijtuig was 'den boscliweg ingereden.
Renate keek opgewekt in het dichte groen
„Wat een prachtig botchEiken en beu
ken van deze grootte heb ik nog niet dik
wijls gezien."
Rolf keerde zich naar haar toe. „Houdt n
van het bosch?"
„Ik kan me niet voorstellen, dat er men
schen zijn die daarvan niet houden. Behoort
dat bij uw bezitting?"
„Ja, het strekt zich tof aan. het park
uit. dat weer in den boomgaard en groente
tuin uitkomt, en deze strekt zich uit tot aan
ons woonhuis."
„Bizonder mooi is het hier in uw bosch,
nu 'daar kan u trotsch op zijn."
Hij knikte slechts en ging zich weer met
zijn paarden bemoeien.
Zijn moeder antwoordde in zijn plaats:
„Dat is het ook. Het b'bsch is altijd de
liovelingsbezitting der Tornaus geweest: het
is van geslacht tot geslacht goed onderhou
den geworden."
„Het is een heerlijkheid zulk een familio-
eifsluk tc hebben."
„Niet altijd. Menigeen is reeds te gronde
gegaan, omdat hij niet van zijn bezitting kon
scheiden. Wij hebben hier in de streek dik
wijls zoo iets beleefd."
„Het zal ook moeilijk genoeg zijn zulk
een erfstuk op te geven."
„Dat zou ik meencn, men is natuurlijk
aan zijn geboortegrond gehecht."
Eenige minuten later hield het rijtuig voor
het Toi nauselie „slot stil. Rolf sprong uit
het rijtuig rn was de dames bij het uitstij
gen behulpzaam. Toen volgde liij hun het
huis in. Mevrouw von Tornau nam Renate
bij de hand en sprak toen ernstig en be
uogen
„God zegene uw komst hier, mijn beste
kind; ik hoop, dat Tornau een, tweede
ouderlijk huis voor u zal worden en uw
komst ons allen tot zegen, zal strekken."
Renates oogen werden vochtig bij deze
hartelijke woorden. Zij was zoo geroerd, dal
zij niet in staat was te antwoordenzij trok
slechts de hand der goedhartige vrouw aan
haar lippen en zag haar vol welgemeende
dankbaarheid aan.
Nu reikte ook Rolf baar de hand. „Ik
sluit me bij den wenseh van mijn moeder
aan, mevrouw Werkentin. Op een prettig
samenleven laten wij daarop elkaar de
hand drukken Sprakeloos legde ze baar
hand in de zijne
Intusschen was een helder uitziende vrouw
uit de keuken gekomen.
„Oh dat is juffrouw Birkner!" riep
mevrouw von Tornau. „Komt u eens hier,
juffrouw dit is onze nieuwe huisgenoot,
mevrouw Werkentin. Zij zal u al die kleine
Z u i d-A f r i k a.
De discussie over het naar huis zenden van
de Chineezen is in het Transvaalsche parle
ment geëindigd.
Generaal Smuts betoogde, dat de oppositie
zich maar in het onvermijdelijke moest schik
ken de Chinqezen moeten nu eenmaal weg.
Overigens zal de regeering de mijnen bij
staan, bij den strijd tegen de moeilijkheden,
die de repatriatie van de Chineezen met zich
zal brengen, zelfs al moest zij daarmee de
sympathie van een deel der bevolking ver
liezen. De depressie in den handel moet ver
dwijnen. Daarvoor te zorgen is de taak der
regeering.
bezigheden weer uit de hand nemen, die u
in den laatston tijd in mijn plaats hebt moe
ten verrichten."
Juffrouw Birkner keek Renate onderzoe
kend aan en trad buigend op haar toe. Zij
vond, dat deze dame er recht voornaam uit
zag en niet alsof zc veel zou werken.
Renate stak haar de hand toe. ,,U zal in
het begin wel geduld met mij moeten heb
ben, juffrouw Birkner, totdat ik alles heb
geleerd, wat er voor mij is te doen. Ik hoop,
dat ik veel te doen zal krijgen, want ik
verheug mij er op vlijtig bezig te kun
nen zijn."
„Dat klonk werkelijk aardig," dacht deze
en legde haar hand met een zekere plechtig
heid in die van Renate.
„Nu, dat is goed, mevrouw Werkentin;
als liet zoo met u is gesteld, dan zal het u
niet aan werk ontbreken. Dan kunt u me
wel dadelijk bij het gelei-koken helpen, de
glazen vullen on dichtmaken."
„Maar juffrouw," riep mevrouw von. Tor
nau lachend, „vandaag moet u nog maar
alleen zien gereed 1e komen. Mevrouw Wer
kentin is vermoeid en hongerig. Zij moet
eerst maar eens wat op Tornau rondzien en
vóór alles wat gebruiken. Brengt u mevrouw
Werkentin naar haar kamer, waar ze zich
kan vcrkleeden. Dan kunt u onder-
tusschen zorgen, dat cr iets voor haar is
te eten en te drinkenmijn zoon en ik wil
len ook graag een kop thee gebruiken."
„Jawel, mevrouw, ik zal cr voor zorgen.
Gaat u maar mee, mevrouw Werkentin, dan
zal ik u uw kamer wijzen."
Zij liep haastig de trap op, na'dat. ze van
Renate het handkoffertje had overgenomen.
'Wordt vervolgd.
SCHIEDAMSCHE COURANT
Vi
uw
uo
