Vrijdag 20 December ISO/.
No. 12572
4
Het ScMaiBÉe Gpaasim.
61"' Jaargang,
jes op het leven in
een groote stad.
'1
bJ
r!
Bericht.
Kennisgeving.
Kamers van Arbfid te Schiedam.
Ke «ui sge vin g.
Kennisgeving.
Kennisgeving,
BUITENLAND.
•l?v
SCHIEDflMSCHE COURANT.
- Deze courant verschijnt d a ge 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen
Prijs pex kwartaalVoor Schiedam en Vlaardingen fl 125 P-Ünc'o
per post fl. 1.65.
s Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
nnr aan bet bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs der Advertentiën: Van 1O regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote lettens naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan bet Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en 2 a terdag a Vo n d
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
ïnterc- Telefoon
f voor do Redactie No. 123.
1 voor de Administratie No. 103.
Zij, die zich met ingang van 1 Januari
5,8> op do „Scliiedamsche Courant" abon-
seeren, ontvangen do tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam,
Geiien de wet op de Burners van Arbeid, hot
Kiesreglement voor de K.mnrs van Arbeid on
het Koninklijk besluit van 13 Mei 4899, No. 47
herinneren de hoofden of bestuurders van de
navolgende bedrijven:
Voorde VOEDINGS- en GENOTMIDDELEN
de brood-, koek-, beschuit-, suiker* en
banketbakkeryen
de slagerijen
de bierbrouwerijen, de azijrtfabriek, de
zoutziederijen
de zuivel- en de kuiroboterfabrieken, het
bedrijf der drinkwaterleiding;
de tabak- en sigarenfabrieken
het vervaardigen van kleeren, hoeden of
schoenen
da boek- en courantdrukkerijen
de kaarsen-, de gas-, de glas-, de soda-,
de zeep- en de cartonnngefabrieken
Voor de BOUWBEDRIJVEN
het bewerken van bout, steen of metalen
het schilders-, stoffeerders-, behangers-,
stukadoors-, mandenmakers-, kurksnijdei's-,
aardwerkers- en straatrnakersbedryf
het ontwerpen van en het houden van toe
dekt bij het uitvoeren van bouwplannen,
aan hunne verplichtingen om vèóv 15 Januari
e. ki eene lijst op te maken van de namen,
'oornamen enz, der mannelijke en vrouwelijke per
sonen, die in hun bedrijf binnen bet gebied der
boïengenoemden Kamers van arbeid (hetwelk zich
uitstrekt over de gemeente Schiedam) als patroons
of in hun dienst als werklieden werkzaam zijn
of zijn geweest gedurende het laatst vei Lopen
blenderjaar (1907) of. indien het het bouwvak
betreft, gedurende het laatste tijdvak van 7
maanden dat in dat bedrijf is gewerkt, en om
dis lijst, mede vóór 15 Januari a.s., te zenden
aan Burgemeester en We'houders.
Ten aanzien van hem, die in het bedrijf van
hst bouwvak werkzaam is geweest, wordt op
da bist opgegeven gedurende welken tijd hij in
tot bedrijf werkzaam is qpweest.
Op die lijsten mogen mot vermeld werden zij,
dis gedurende het laatst verloopen kalenderjaar
o', indien het het bouwvak betreft, gedurende
bwenbedoalde 7 maanden, niet binnen het ge-
Keil der bovengenoemde Kamers van arbeid bij
«stzelfde hoofd of denzetfden bestuurder work-
laara -zijn geweest en behoeven niet Ic worden
iermeid zij, die geen ingezetenen dos Rijks of
geen Nederlanders zijn, of die op 15 Februari
1908, den leeftijd van vijf en twintig jaar met
sullen hebben bereikt.
Onder patroons worden verstaan de roanne-
Roman van
LOUISE WESTKIRCH.
10)
Alleen Wieelius ontvluchtte den enger
"Ordenden kring. Met een schclmschen blik
°P Lisbeth opende hij do vleugel in de
jjmotczaa; cn begon op de ruwste manier
bet straatlied van „de Holzauktion" te bom
bardeeren,
In het damesclubje werd hot dadelijk leven-
Op muzikaal gebied was men fijngevoe-
'8 bij de Püllemanns.
„Ach, mijnheer Wieelius, heb modelijden"
-;Kp do gastvrouw, moeilijk opstaand. Lis
"elh-ging haar voorhij.
^.nWilt u nu wel eens ophouden met dat
Grunewald ïsl Holzauktion
dolzauktion," hamerde Wieelius koelbloedig
Lrder, Over zijn schouder heen, zcide hi
daarbij lachend
»I.'-:b komt ervan. Ik ken niets anders
e 'Holzauktion is mijn paradestuk. Muziel
Koet er gemaakt worden bij de Püllemanns,
kan niet anders. En wanneer iemand
Miders z;ch ontfermt ieder vogeltje zingt
2®als het jv -kt is."
tjljn G; .ev.ald, ist Holzauktion -
ontferm meHoud als 't u belieft
°P-' riep Lisbefh.
1 gastvrouw had al een paar muziekboe-
lijke of vrouwelijke hoofden of bestuurders van
een bedrijf, waarin ten minste één persoon
boven de 20 jaren tegen genot van loon werk
zaam is, en allen, ilie op het beheer der hoof
den or bestuurders, toezicht houden terwijl met
patroons gelijk gestpld worden de personen, die
door het hoofd of bestuurder van een bedrijf
in den regel belast worden met het ontwerpen
van wetenschappelijk plannen en modellen, of
met liet doen van wetenschappelijk# proeven,
de procuratiehouders alsmede de personen, die
bij ontstentenis van het hoofd of den bestuur
der van het bedrijf dat hoofd of dien bestuurder
vervangen.
Onder werklieden worden verstaan alle ande
ren, die tegen genot van loon in een bedrijf
werkzaam zijn, behalve zijdie geheel of gedeel
telijk gezag over anderen uitoeff," >n.
Zij, die gedurende het laatst verloopen kalen
derjaar of, indien liet het bouwvak betreft,
gedurende het laatste tijdvak van 7 maanden, dat
in dit bedrijf is gewerkt, niet in het bedrijf van
hetzelfde hoofd of denzelfden brstuurder werk
zaam znn geweest, en die aanspiaak kunnen
maken om geplaatst te worden op de kiezerslijst
voor <le bovengenoemde Kamers van arbeid zijn
bevoegd daarvan vóór 15 Januari e. k. aangifte
te doen bij Burgemeester en Wethouders,
De formulieren voor bedoelde lijsten en aan
giften zijn kosteloos voor belanghebbenden ver
krijgbaar aan de afdeeling A, ter gemeente
Secretarie,
Schiedam, 49 December 1907.
Burgemeester cn Wethouders voornoemd,
M. A. BRANTS.
De Secretaris,
V. SICKENGA,
zijn verschenen, ten einde hun bezwaren
mondeling toetelichten.
En is hiervan afkondiging geschied, waar
het behoort, don 19den December 1907.
Burgemeester en Wethouders voornoemd.
M. A, BRANTS.
De Secictaris,
V. SICKENGA.
Inrlciitlngcn welke gevaar, schade
of' hinder kunnen veroorzaken.
BURBEMEESTER EN WETHOUDERS,
V N' S C H I E DA M,
Gezien het verzoek van J. T. BERTELS,
firma G. J. BERTELS, om vergunning tot
uitbreiding zijner brand e r ij, staande
aan de Westerkade no 4 kadaster sec'ie M
no. 412, met een stoomketel van 14 M2 ver
warmingsoppervlak, ter vervanging van dien
van geringer afmeting
Gelet op de bepalingen der Hinderwet,
Doen te weten
dat voormeld verzoek met de bijlagen op
de secretarie der gemeente is ter visie ge
legd
dat op Donderdag den 2den Januari a.s.
des middags ten 12 ure, ten raadhuize gele
genheid zal worden gegeven om bezwaren
tegen het toestaan van dat verzoek in te
brengen en die mondeling of schriftelijk toe
te lichten en
dat gedurende drie dagen, vóór het tijd
stip hierboven genoemd, op de secretarie der
gemeente, van de schrifturen, die ter zake
mochten zijn ingekomen, kennis kan worden
genomen
dat volgens de bestaande jurisprudentie
niet tot beroep op eene beslissing ingevolge
«le Hinderwet gerechtigd zijn zij, die niet,
overeenkomstig Art. 7 dier Wet voor het
Gemeentebestuur of een of meer zijner leden
ken in de hand. „Wat bent u een gevaar
lijk mcnsch l"
In den grond van haar hart was ze Wiee
lius dankbaar. Ze hield ervan, dat haar doch
tors in gezelschap met hun gaven pronkten.
Lisbeth zong en werd bewonderd. Toen
wilde commissaris Püllemann, de liedertafel-
man, ook iets ten gehoorc brengen, en daar
hij erg in zijn nopjes was, koos hij de aria
uit .".flans Helling"Au jenen Tag. da du
mir Treu versproehen."
Hot was een eigenaardig schouwspel dien
gezetten heer met het wijnroode gezicht, hot
bijna kale hoofd cn den dikken buik, de
hartstochtelijke woorden van den demoni-
sclien eenzame to höoren zingen. Toch ap-
plitinliseerde het gezelschap, dat nu in oen
stemming was, zich met alles te vermaken.
Mevrouw von Róssing sloeg met haar waaier
in de met witte zijden handschoenen beidende
handen. En ze wendde zich tot Wieelius,
die zwijgend naast haar kleine sofa hij het
open raam stond
„Wel, mijnheer Wieelius, zoo verdiept
Was het niet mooi?'
Hij draaide zich om. „Waarachtig, het
ging nog boven mijn Holzauktion
Ach. komMevrouw von Róssing glim
lachte moederlijk. „Tk hen geen spotvogel
Het doet. mijn hart altijd goed, m onzen ma
terialistischen tijd belangstelling voor het
ideale te vinden. Ik ben nog van de oude
Tïif den tiid van het idealisme, altruisme,
der algemoeie broeder-.en naastenliefde."
Hij schoof een tabouret bij.
inrichtingen welke gevaar, seïiasle
ol hinder kunnen veroorzaken,
Burgemeester en Wethouders van
Schiedam,
Gelet op de bepalingen der Hinderwet,
Geven kennis aan dc ingczeLcnon dat.
vermits liet deskundig onderzoek met be
trekking tot dc aanvraag van:
lo, A. DIRKZWAGER, om vo',gunning
lot Q p i i c Tt ti n g van een g sit p a k-
kerij met g a s k r a ch t we rk t u i g in
het pand 'staande aan de Schi;> no. 9. ka
daster sectie B no. 1314;
2o. R. J. KLEI POOL, FIRMA A. DAAL-
AtEIJER, om vergunning tot oprichting
van een 1 i kc u r s t o ke r ij en pi a a l-
sing van een stoomketel met een
vorwarmingsoppervlak van 2 Af2., in het
pand staande aan dc Raam no. 7, kadas
ter sectie A no. 1435;
nog niet geëindigd is, hun Coilegc besloten
heeft de beslissing over genoemde aan
vraag te verdagen.
Schiedam, den 19den December 1907.
Burgemeester enVVethouders voornoemd
AI. A. BRANTS.
De Secretaris,
V. SICKENGA,
Inrichtingen welke gevaar, schade of
hinder kunnen veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders van
Schiedam,
Gelet op de bepalingen der Hinderwet,
Geven kennis aan de ingezetenen, dat
op heden aan P. J. A1EI.1ER en zijne tuchl-
verkrijgend®. vergunning verleend is tot
ui tbr icing zijner branderij, staande
aan de Westerkade no. G, kadaster sectie
Af. no. 413, met een stoomketel van 5 Af2,
verwarmingsoppervlak (ter vervanging van
dien van geringer afmeting) cn cem stoom
pomp.
Schiedam, den 19den December 1907.
Burgemeester en Wethouders vromwind.
Af. A. BRANTS.
De Secretaris,
V. SICKENGA.
III.
We komen nu aan het tweede aigu-
ment, dal ons vootkotnt het hoofdargument
te zijn, en dit is: liet Gymnasium
is een inrichting voor r ij k e 1 u i's
zoontjes. We willen dit argument ook
eens wat nader bekijken en men boude
ons ten goede, dat wij in een Rijd, waarin
men bijna \an niets anders hoort dan van
dc rechten en oisehen der arbeidersklasse,
het wagen toch ook even te wijzen op
de rechten dor meer gegoeden.
Alen ledeneerl aldus: Rijkelui hoe
veel zouden er wel 111 Schiedam gevonden
kunnen worden? kunnen hun kmdcion
wel naar Rotterdam of Delft sturen; de
kosten van een abonnement op tram 61
trein kunnen ze host betalen. De vei bin
dingen met die plaatsen zijn van dienaaid
dat de jongens en meisjes 's morgens heel
goed vóór schooltijd daar kunnen zijn en
weer vóór etenstijd terug. Ongetwijfeld ze-
Lei legen deze redeneering is niets in
te. brengen; de mogelijkheid beslaat. Maar
een andere vraag is: Zullen de oudttsvnn
<Jie kinderen dat pieizieng vindon? Zijn
er geen gioote bezwaren aan dat boen
en weer trekken verhonden? ALig men deze
zoo maar met één duw op zij zetten?
Hebben Jijke lui", die een niet gering
gedeelte opbrengen van de gem nmtclijke
belastingen, niet hei locht le oisehen.dat
ook op hun verlangens worde gelet?
Als ze veistandig zijn. zullen ze niet kla
gen dal het lager onderwijs jaarlijks groo
tore o!br> vergt van het gemeen lel ijk bud
get en voor zoover zij dat op hun bclas-
tinghillel gewaar worden, zullen ze dat
zonder te mopperen dragen; als zij ver
standig zijn, zullen ze hegrijpen, dat er
voor dc toekomst van een volk veel af
hang! van goe.d onderwijs cn dat dit geld
kost, dat zij voor een groot gedeelte heb
ben 'to betalenmaar ze mogen dan toch
ook verlangen, dal hun kinderen don vol
len eisch krijgen 1 I
Zou hot bovendien verstandige gemeen
telijke politiek zijn? Alen klaagt aan allo
kanten dat het financieel draagvermogen
in Schiedam zoo gering is in verhouding
lot het aantal inwoners; men probeert op
alle manieren op Schiedam de aandacht
te vestigen; de Gemeente heeft hectaren
bij hectaren grond in gereedheid gebracht
voor nieuwe industrieelc ondernemingen;
men hoopt dat ze eindelijk zullen komen;
men droomt van een Nieuw- cn Groolcr-
Schiedam, dat met de tradities van het
verleden wil brekenmen is blij als men
ziet dat een nieuwe groote zaak hiei ver
rijst, en men juicht als men hoort dat de
eigenaien of de directeuren hier willen
komen wonen; men weel dat hij deze ves
tiging de gelegenheid lot het verkrijgen van
goed lagei, middelbaar en voorbereidend
hoogcr onderwijs een factor kan zijn, die
de balans naar de zijde van Schiedam
kan doen overslaan; men verzuimt dan ook
nooit daarop te wijzen, wel wetende hoe
weinig Schiedam in andere opzichten aan
gegoede personen bieden kan men
wenschl dat Schiedam onder haar zuster
steden niet langui zij een quantilé négli
geahlo cn men vergunt haar niet eens
„Wij waren anders, 'dan dc jongelui van
heden," zeide de oude dame, die den jon
gen man met zichtbaar welgevallen be
schouwde. „Ofschoon ik dc tegenwoordige
generatie ook geen onrecht aan wil doen.
Ze verbergt haar gevoelens meer. Het goede
vindt men bij u meer innerlijk."
„Aha, en u had het uiterlijk."
„Neen. Ja. Wij hadden liet ook uiterlijk.
Innerlijk en uiterlijk. Het goede is altijd
voorhanden."
„Vindt 11?"
.Maar, mijnheer WieeliusAch. u zijl
een spotvogel. Alen heeft me daar reeds op
voorbereid. Afaar mij kunt u niet \oor den
gek houden. Ik ken de men-chen. Ik heb
ze in oen lang leven leen 11 kennen en ik
bouw op hen. Zie eens, hoe vriendelijk onze
aardige gastheer en gastvrouw met mij,
arme, eenzame vrouw omgaan, hoe ze het
mij mogelijk inaken, mij aan jemrd 0.1 opge
wektheid te verwarmen. Allen hier in Berlijn
zijn lief en hulpvaardig voor mij. En ik
roken ook op u, mijnheer Wieelius. ja, op
u niettegenstaande uw mephisto-achtige al
lures. Ik hoop u bij gelegenheid eens op
uw kantoor op te zoeken, ik zou gaarne uw
raad inwinnen hij mijn geldnnngclegenheden,
uw rand als zakenman 011 als vriend. TT zult
me wel goed raden, niet waar?"
Wiecliits legde de hand op de horst.
AIct het altruisme en idealisme uwer
eigen jonge jaren." Zijn oogen fonkelden.
„Ziet u wel! ik wist liet. Om.de be
hulpzaamheid dér tegenwoordige jeugd op te
stand op te houden; men wil haar laten
klaploopcn op Rotterdam ot DelftEn dat
voor enkele luttele duizenden guldens,
op ons Gemeentebudget een hoon 111 een
brouwketel"! We vragen hel in vollen ernst,,
kan een Gemeente, die zichzelf zóó weinig
respecteert, aanspraak maken op de sym
pathie van buiten af?
Er zijn nu eenmaal rijke lui en arme lui
en daartussehen in zijn allerlei schakecrin-
gen en een knappe kop zal hel zijn "die aan
deze verhouding voor goed een einde maakt.
Tot zoolang dit ideaal niet, bereikt is, zal het
de plïcht der overheid zijn \oor de cischen
van al die lagen der maatschappij, dus ook
voor die der rijke lui, een open oog tc heb
ben en een der eerste ei.-clun is: goed on
derwijs. De kosten daan oor komen ten laste
iler gemeensi'hap en de overheid is verplicht
deze naar billijkheid te \erdeelen. Doet zij
dat niet, dan moet d a a r o n worden gewe
zen, danrt ogen worden gevochteneen
of ander organisch deel der gemeenschap de
levensvoorwaarden onthouden, waar het recht
op heeft, mag zij niet.
Behalve hot bovenstaande, dat meer prin
cipieel is, hebben we echter nog iets ovor
«lil rijkelui V-zoontjes-argument te /eggen.
Omdat de zaak om interesseerde, hebben wc
een onderzoek ingesteld naar den graad van
welgesteldheid der Schipdnmsche ouders, die
sedert 1895 hun kinderen naar het Gym
nasium zonden. Ziehier het resultaatVan
deze ouders had d e r t i g p ro c c 111 een be
lastbaar inkomen benfden ƒ1000; negen
procent beneden 2000; drie cn
twintig procent boneden 3000
acht en dertig procent, daarboven.
Is het, op grond van deze cijfers, waarvan
men de juistheid gelieve aan te nemen, te
verdedigen dat men spreekt van ccn „luxe-
inrichting'" en de leerlingen noemt „rijke-
liii's zoontjes"? Alen zal moeten toegeven
dat de burgerstand en nog niet eens dc ge-
uoedo burgerstand, een hoog percentage in
deze berekening aanwijst on menig gezin
hieruit, dat op dit oogenhlik wijzen kan op
een zoon. die een wetenschappelijke positie
inneemt, zal het bslann van het Gymnasium
een zegen moeten noemen voor onze burgerij.
Tiet is waar kinderen uil arbeidersge
zinnen hebben wij op de lijst, die wij ont
vingen, niet aangetroffen. Men gelieve ons
echter eens op te geven hoeveel kinderen
uit die gezinnen er op de Tl.13.S. worden of
werden aangetroffen, liet zou nog niet zoo
boel onmogelijk zijn als inon. nn besLudce-
ring van dat lijstje, gedwongen vvenl de leus:
Weer met het gymnasiumaan te vullen mot
„Weg ook mot'de H.B.S.!"
Schiedam, 19 Dec. 1907.
PER ZIE,
De toestand te Teheran.
Volgens betrouwbare berichten te Berlijn
ingekomen is dc toestand in het rijk van
den sjah als zeer ernstig tc beschouwen.
wekken, behoeft men slechts hulpeloos te
zijn en alleen tc staan, zooals ik."
„liet is toch vreemd, dat iemand op uw
leeftijd beo! alleen staat, mevrouw de baro
nes. IIndt u geen kinderen?"
Een schaduw gleed over het frissche, ma
gere gelaat der oude dame. „Tk had een zoon
Hij is dood. Ik verloor hem in de kracht
van zijn leven. Hij werd ziek." Ze wees met
een nauwelijks merkbare beweging naar het
voorhoofd.
„Treurig, dat hij niet getrouwd was, ten
minste," zeide Wieelius, haar in liet gelaat
ziend.
„Neen. hij was niet getrouwd." Ze zat
flink rechtop, energiek voor hem.
„U z.oudt anders een schoondochter, klein
kinderen gehad hebben
„Ik liob niemand, niemand."
„En u vindt dat een hard lot, lieve me
vrouw V'
„God heeft het mij opgelegd. Tk moot
mij voor hem buigen."
„Een opvatting, die bewondering ver
dient."
„Vindt u?" Tn den loon van zijn
stem wa« een klank, die haar in de war
bracht. Spot? Alen spot niet over zulk diep
leed.
Alaar Wieelius ha'd geen tiid meer om te
antwoorden. Eon gegons ging er door de
zaal, een nlgemocne opstand. De afscheid
nemende!! gingen voorbij het- echtpaar Pülle
mann, verspreidden zich; een dichte drom
vermomde gestalten, ging de trap af naar
de huisdeur, om daar in de wachtende rij
tuigen te stappen en links en rechts uit
een te gaan.
Het had opgehouden te sneeuwen. Zwart
cn nat 'lagen de verlaten asphalt trottoirs
van de voorname straten tusschen de randen
van struikgewas, waarop hier en daar nog
een sneeuwvlok glinsterde. In eindelooze ver
ten verloren zich de rijen lichtpunten der
lantaarns en z.oo ver de blik reikte, was er
geen levend wezen te zien.
3.
Toen de gasten vertrokken waren, zal dc
familie Püllemann nog een poosje onder de
groote gaskroon in de verlaten zaal, als over
winnaar.. op een slagveld, nog enkele on
derdeden van het geslaagde feest besprekend.
Toen schoot het vader PiUlcman te binnen,
dat hij den gehunvden knecht en de kook-
vromv haar loon nog moest betalen cn hij
ging naar zijn kamer, om liet geld tc billen.
Een koude luchtstroom woei hem tegen,
docli toen hij met een snellen druk het elec-
trisuhe licht aanstak, zag bij dat do .-pagno-
lettcn dor beide vensters vast golden waren.
Verwonderd trad hij naderbij, wilde de ven
sters betasten 011 ging or met do hand door
heen. Het glas was in zijn geheel eruit ge
nomen. Een rilling ging den door wijn op
gewonden man. onbehagelijk over den rug
heen. Hij vloog naar de brandkast. De deur
stond aan, hij rukte ze open. De contracten
cn boeken, 'die hij in deze kast bewaarde,
lagen op hun plaats, het geld was ver
dwenen.
fWordt vervolgd,)
f
5. IA
R
t-ib
