s
t),
6T* Jaargang
Dinsdag 4 Februari 1918
608
op het leven in
een groote stad.
A,
I*
I-en
aay,
Is
Deze courant verschijnt a g o 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen,
prijs per kwartaalVoor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25.Pitanco
per post t -do.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
nar aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs der Advertentiën: Yan 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote lettere naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën. bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, 'die Ginsdag-, 1)onderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan liet Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
BUITENLAND.
rente
alle
i uur.
mar
iden
idea
aars
Schiedam, 3 Fehr. 1908.
PORTUGAL.
Moord op koning Carlos en
op den kroonprins.
Een ontzettend drama heeft zich Zater-
4, dag to Lissabon afgespeeld, zooals in 1903
'te Belgrado. Koning Carlos I en zijn oud-
1 ste zoon dom Luiz zijn gevallen ondci
1 do kogels van een troep moordenaars, zoo-
als eertijds Alexander I van Servië en zijn
vrouw vermoord werden door officieren.
De eerste telegrammen, die eerst Zon
dagmorgen bekend werden, gaven Üevol-
gende lozing
I Zaterdagmiddag om 5 uur is de moord op
1 koning Carlos van Portugal en den kroon
prins gepleegd. liet open rijtuig met de ko
ninklijke familie werd op de markt bescho
ten door mannen met karabijnen gewapend,
die in een naburige straat post vatten. De
Koning kreeg 3 schoten in hals en schouder,
waardoor do halsslagader word getroffen. Do
kroonprins kreeg 3 schoten m hoofd en
bonst. De Koning overleed toen men, hem
naar het Marine-arsenaal overbracht; do
kroonprins bezweek spoedig daarna.
Koningin Amélio en do infant Manuel,
'die zich ook in 't Tijtuig bevonden, bleven
ongedeerd. Do Koningin dekte met haar
lichaam den doodelijk gewonden kroonprins,
een jongeman van 21 jaar. 3 der moorde
naars werden op de plaats zelve neergescho
ten. Een vierde pleegde zelfmoord in de
gevangenis.
De lijken Van Ivoning Carlos en den
Kroonprins werden onder geleide van pa&r-
'denvolk in twee rijtuigen naar het koninklijk
paleis gebracht, ministers! en hovelingen be
waken de lijken. De beurs, liet arsenaal, het
stadhuis en de bank van Portugal zijn door
troepen bezet.
De identiteit der moordenaars is nog niet
vastgesteld, maar onder hen zijn een Span
jaard en een Franstlmian, die 'de geweren
onder hun mantels vei borgen hadden.
Alle publieke vermakelijkheden zijn on
middellijk afgelast. Lcege trams lijden door
verlaten straten.
De infant Manuel, 18 jaren oud, is nu
erfgenaam van den troon, onder regentschap
ran koningin Amélie.
Verhaal van een o og go lui go.
Ie koninklijke familie was Vrijdag naar
Lila Vifosa vertrokken om er de kennis
kj te wonen. Zaterdag om 5 uur, het uur
van terugkomst In de hoofdstad, waren
da place du Commerce en alle aangren-
..zende straten tot aan het paleis gevuld
Roman van
LOUISE WESTKIRCH.
ee, dat is juist aardig. Den vetten ossen
fjeeft men een slag voor den kop. Bom!
j, Mr ligt het dier. En den varkens geeft men
isteek in den nek, daar!»
Ii ^r0C^ me*' z^n ^'kke hand naar haar
Bfl i'eel. „En 'dan schreeuwen zo. Schreeuw
ftm!"
»Laat dat tochO, je kunt iemand
ng maken
JEj lachte, haar vlak in de oogen ziend
i ik dat?"
iD'^Bar zijn we tocli?" vroeg ze liet hoofd
Zo Kerkende do straat niet.
daa'td" ^oe<^Gn weg. Wees maar be
ni fomen we dan niet te laat?"
R»hee, te laat komen we niet. Konx maar
- kom!"
legde het hoofd r op zijn schouder
''o dom, „Ik ben vrceselijk moe. Je
j,, ino "iet zoo dikwijls moeten toedrin-
yn' tel mijn oogen maar dicht houden
i|7 ,me wel leiden."
0 ë'Bgcn verder. Nu en 'dan drukte hij
v.arm I ze spraken zacht over hun toe-
Ij hun inrichting, of groene meubelen
mooier waren.
een fluweelen sofa moet het zijn!
dw mscliien ben je ook wel tevreden met
«mder.z®ide hij grinuokend.
,v,0I)ö zich op. „Neen, fluweelFluweel
|eval. Als Pullemann's Hanne haar
met een "dichte menigte, die de ontsche
ping der vorsten aan de Taagkade wil
den 'hijwonen. Halfvier arriveerden de
minister's en 3e minister-pres. Franco.
Vóór vijven kwam de bark mot de ko
ninklijke familie aanboord voor den wal.
De vorstelijke personen namen glimlachend
de hulde van ministers en ambtenaren in
ontvangst en verklaarden zich opgetogen
over het bezoek aan 'Villa Vifosa. Het tal
rijke publiek op de markt juichte de vorsten
toe, toen dezen in matigen draf voorhij
reden in open rijtuig, in het midden der
markt aangekomen, zag men plotseling'n
aantal in mantels gehulde individuen uit
een nabijzijnde straat te vooischijn snel
len, die 'hun geweren afschoten. Op dat
oogenbhk werd de lucht van kreten van
afgrijzen en verontwaardiging van de volks
massa vervuld. In de paniek geraakten
vrouwen en kinderen onder den voet.
De koning werd door 3 kogels doode
lijk getroffen, een ervan vernielde den
halsslagader. De getroffene deed pogingen
om op te staan, maar zakte zwijgend in
een. Do kroonprins kreeg de kogels inborst
en hoofd, hij viel op zijn moeder, die met
verbazende kalmte opstond en haar zoon
met haar lichaam, wilde beschermen.Maar
de misdaad was reeds volbracht.
Dc infant Manuel, de jongste zoon,
kreeg een kogel in don, arm, en een an
dere in de kaak: zijn toestand is niet
ernstig. De koninklijke familie werd aan
stonds naar het Arsenaal overgebracht, dc
koning was reeds dood, de kroonprins stierf
enkele oogenblikken later.
't Was een treurig tooneelde koningin,
als door een wonder ongedeerd, wierp
zich schreiend op de bloedige lijken. Eerst
om 7 uur kon men do koningin bewegen
naar het paleis te gaan, waarheen zij zich
met den infant Manuel begaf, 's Avonds
9 uur werden tie 1 ijken van den koning
en den prins naar het paleis overgebracht.
Een oidonnansofficier, Francisco Ftguei-
ra, die te voet het koninklijke rijtuig be
geleidde, doodde een dei moordenaars, de
ander werd door de politie neergeschoten.
Het blijkt dat de aanslag slechts door 2
man geschiedde; zij waren gewapend met
rcpeteer-karabijnen, geladen piet 5 kogels
De tijding van den aanslag verspreidde
zich snel door de stad. Winkels on café's
werden aanstonds gesloten. Dc straten wer
den cenzaatm.
Do minister van buitenlandsche zaken te
Madrid weet het volgende mee te deelen:
De moordenaars van den koning van Por
tugal waren ten getale van zes gewapend met
karabijnen en revolvers. Men1 vernoemt, dat
de koningsmoordenaars betaald werden
door politieke agitatoren, vijanden dor regee
ring. Onder 'de gedooden is een Fransch-
man, in wier gordel men geld vond, waar
schijnlijk liet loon voor den moord.
Een gewapende troep trachtte het huis
van den dictator Franco,aan te vallen. In
de stad Lissabon werden hevige geweer
salvo's gehoord.
Onder de bevolking heerscht ontsteltenis.
Carlos I
koning van Portugal en der Algarven, her
tog van Braganza enz., werd 28 September
1863 te Lissabon geboren, als zoon van ko
ning Luiz. In 1889 volgde hij zijn vader op
en huwde 22 Mei 1886 met prinses Améhe
van Orleans-Bourbon, geb. 28 Sept. 18G5.
Do oudste zoon Louis, hertog van Braganza
en van, Saksen, is 21 Maart 1887 te Lissa
bon geboren, prins Manuel, do vermoedelijke
Iroonsopvolger, onder regentschap zijner
moeder, is hertog van Beja, geboren te Lis
sabon 15 Nov. 1889. Deze is dus 18 jaren.
Carlos I heeft 18 jaren over Portugal ge
regeerd mec-rendeels als constitutioneel vorst,,
terwijl eerst in de laatste maanden een uit
zonderingstoestand was ingesteld, mot den
min,-pres, Joao Franco tot dictator. De ko
ning was 'n bekende persoonlijkheid, een
zeer gezette figuur, pracht-exemplaar voor
spotternijen in politieke tijdschriften. Hij
leefde als bon vivant, was 'n hartstochtelijk
sportsman en jager. De koning was ook een
schilder van naam, en verwierf met zijn schil
derstukken meermalen onderscheidingen, o.a.
op de intern- tentoonstelling te St.. Louis.
De kroonprins, die in Maart meerderjarig
zou worden, ha'd, naar men zegt, in tegen
stelling met zijn va'der, zeer liberale denk
beelden. Hij maakte onlangs een reis door de
koloniën.
De politiek© toost) an dj.
De politieke toestan'd in Portugal was se
dert maanden zeer gespannen. De koning
had, wegens oneindige twisten tusschen de
partijen de Cortez naar huis gezonden en
liet zijn minister Franco als 'dictator regee-
ren.
In liet geheele land word de krijgswet
afgekondigd en met ijzeren vuist werd elke
oppositie, van welke partij ook, neergesla
gen, in 't kort het absolute koningschap
was in optima! forma hersteld. Men meen©
niet dat de koning tegen zijn wil besloot
tot opheffing van den pailementaircn toe
stand, want er waren nog dezer dagen
geen teekonop, dat de parlementaire rogee-
ringsvorm zou worden hersteld. Francois
slechts te beschouwen als uitvoerder van
koning Carlos' wil en niet als de dictator
die de koninklijke macht aan zijn wil on
derworpen had. Veimocdelijk is dan ook
Carlos gevallen als slachtoffer van de door
hein gewilde tyrannic, als offer van de
wraak van een machtige sti'ooming in het
volk, dat de onderdrukking moede was en
geweld met geweld keerde. De moorde
naars zijn waarschijnlijk huurlingen van
de oppositie, die een complot tot het ver
moorden van den koning en 'den kroon
prins smeedde. De koningsmoord is be
slist geen anarchistische misdaad, die op
zichzelf staand als 'n uiting van krank
zinnigheid is te beschouwen, het is een
welovordachte en -uilgevoerde aanslag van
een of ander complot van de oppositie
partij *[en).
Er gaat een gerucht 3at te Oporto een
opstand is uitgebroken.
De politici van alle koningsgezinde par
tijen te Lissabon, zelfs de meest conser
vatieve, z,ijn het volkomen eens, dal een
vrijzinnige monarchie gehandhaafd dient
te blijven, en dat men de rust moet her
stellen.
Denieuwe koning.
Het 'Staatsblad te Lissabon bevat een
proclamatie van koning Manuel II, die, den
aanslag verioordeelcnd, zegt, dat, nu hij dooi
de constitutie is aangewezen, om 'de be
langen van het koninkrijk voor te staan,
hij alle krachten zal inspannen voor 't wel
zijn des vaderlands; hij zweert den Katho
lieken eeredienst te zullen handhaven en
de grondwet voor oogen te houden en
voor oogen te stellenhij verklaart tevens,
dat het hem behaagt, liet tegenwoordig
ministerie te behouden.
De proclamatie is geteekend Manuel II
en eveneens door de ministers van hun
handleekeningen voorzien.
GEMENGDE HEDEDEELINGEN,
personen ingericht wordt naar het model van
het vroegere Fiansche iuchtsuiip jPaüie",
zal met September gereed zijn.
Nabij Kattowitz is de fabrieksdirecteur
Kraft uit Sosnowice door 10 schoten doode
lijk gewond. De daders ontvluchtten.
eens opzocht. Ze had altijd een fluweel ge
sproken.
En dan, wat opgewekter, begon ze zich
weer te verwonderen.
„Als ik maar wist, waar wc eigenlijk
zijn. Dit is toch de weg niet naar het sta
tion."
„Nee, hartje. Ik moet voor een vriend een
pakje aan mijn zwager meenemen. We gaan
een oogeublik bij hem binnen. We hebben
tijd genoeg. Hier woont die vriend,"
„Ilier?"
Dora keek het huis eens aan. Twee mat
glazen ruiten met allerlei stoffige dingen er
voor, die mat tegen liet donker uitkwamen,
oen verweerd schild, dat nauwelijks door het
schijnsel der lantaarn bereikt werd:
„Tslnp, Antiquaar en uitdrager"; daaron
der een smalle deur met geheimzinnig be-
vcstigdo luiken.
Ze aarzelde. Ze kreeg een aanval van sen
timentaliteit, iets huilerigs kwam over haar,
een gevolg van het drinken, misschien ook
iets andera, iets geheimzinnigs, onverklaar
baar, oen helderziendheid, welke haar met
een onbestemde vrees vervulde.
„Geef me eerst nog een zoen, Max. Niet
waar je hebt me lief? echt van liarte
lief?"
„Maar, natuurlijk!"
„Ja, dat verdien ik ook. Ik heb voor jou
er oen laten gaan, die niet weinig van me
gehouden heeft! Die zou me genomen heb
ben, al had ik geen klceren aan hot lijf
gehad'. Ik wilde jou echter 1 jou alleen 1'
Zo legde haar arm om zijn hals en kuste
h'em heftig.
Hij schoof haar ongeduldig van zich.
„Kom toch 1 Wat moot mijn vriend wel
denken?"
Ilij stiet de deur open.
Een lange smalle gang werd zichtbaar,
waarvan het voorgedeelto verlicht was door
een klem lampje; het einde, vol hoeken, tre
den en trapjes verloor zich in de ondoor
dringbare duisternis.
Ilij sloot voorzichtig de deur. „Mijn
vriend woont namelijk in het achtergedeelte."
Aan den arm voedde hij het meisje met
vlugge schieden voorwaarts. Toen liet hij
haar los.
„De doorgang is hier wat nauw. Ga maar
vooruit."
Ze ging.
„Dat zijn trappen Woont hij in den kel-
dei? Zoo, die deur daar! Neen zie je, zoo'n
entree vind ik niet mooi meer!" En ze
draaide zich lachend om. ,,Je vriend mag
ons wel flink trakteeren, voor zoo'n weg!"
„Hij zal je trakteeren
Ze verdween in de duisternis.
En uit de diepe duisternis weerklonk een
schreeuw, een enkele vieeselijke schreeuw.
Hij klonk tegen de steencn gewelven, sloeg
terug tegen de vochtige muren, gierde door
de ruimten vol rommel. Maar hij drong niet
door tot de straat, waardoor de van over
werk huiswaarts keerende arbeidera gingen
of mannen, die uit vergaderingen of kroegen
kwamen, opgewacht aan de hoeken der stra>
ten door vrouwenwaardoor wagens en kar
ren reden, waar het verkeer der groote stad
plants had, argeloos en onbewust, twintig
passen van de groote duisternis af.
Een enkele gil was het. Dan geen geluid
meer-. Het huis met het verweerde schild lag
stil in de rij als de andere, met ramen
doodsch en glansloos.
Maar in do achterkamer was leven. Op
de met wasdoek bedekte tafel stond de jene
Engeland.
Bij de parlementsverkiezing in South-Here
ford werd de unionist Clive gekozen met
4946 tegen den liberaal Thomson die 3928
stemmen kreeg. Hierdoor gaat weer een libe
rale zetel verloren De overleden liberale
afgev Gardner werd in 1906 met een meer
derheid van 312 stemmen gekozen.
F r a n k r ij k.
Zaterdag werd het stoffelijk overschot van
kardinaal Richard, aartsbisschop van Parijs,
met groote praal begraven in de Notre Dame-
kerk. De aartsbisschop van Rheims leidde de
lijkdienst, waaraan vele katholieken, sena
toren, kamerleden, gezanten en leden der
Académie deelnamen.
Per zi
De regeering heeft, naar aanleiding van
het optreden der Turken bij Soedj-Boelaq,
een rondschrijven gericht tot alle Europee-
sche mogendheden, waarin om hulp wordt
verzocht tegen deze gewelddaad die in strijd
is met alle regelen van het volkenrecht.
Te Tabriz waar burgeroorlog heersehte
zijn partijen door toedoen der geestelijkheid
verzoend, De winkels zijn heropend. Ook de
grenscommitsie is weer te Oermia bijeenge
komen.
Zuid-Afrik a.
Tot opvolger van Jameson als eerste mi
nister van Kaapkolonie is benoemd de heer
Merriman, de 67-jarige leider van den Afri-
kaanderbond. Merriman was indertijd lid
der onderzoekingscommissie in zake den
Jameson-raid in Transvaal (1895Als nieu
we ministers worden genoemd Sauer, een
Vrijstater, die leider der oppositie was en on
der Cecii Rhodes, koloniale secretaris Hij
weigerde toen echter de hem door de En-
gelsche regeering aangeboden persoonlijken
adelstitel. Verder Malan, de Waal, Burton
en Graaf,
Vereenigde Staten.
De regeeringsadvoeaat der Vereenigde
Staten van Noord-Amerika hoeft namens den
minister van justitie Bonaparte bij de districts
rechtbank van den staat Utah te Salt Lake
City een rechtsvervolging ingesteld tegen de
Union Pacific, Atchison ïopeka, Southern
Pacific en andere Hairiman-poren en tegen
E. H. Hamman, J. C Schift e a., wegens
ontduiking van de wet van het Congres van
2 Juli 1890.
Duitaehlaad.
De behandeling van de zaak-Hohenau voor
het sEhrengericht" zal spoedig plaats he bben
en zal ook niet veel t(jd in beslag nemen,
omdat de debatten slechts zullen loopen over
de acten van den krijgsraad. Graaf Hohenau
heeft elke verdediging afgewezen en bepaalt
er zich toe zijn lot aan te bevelen in de cle
mentie van het eerengerecht en in de genade
des keizers.
Rusland.
De bestuurbare luchtballon, die voor 5
BINNENLAND.
verfleseh, zooals altijd, wanneer er zaken
gedaan werden. Zwavelstok warmde zijn
buigzamen, smallen rug aan de warme ka
chel. Daarbij keek hij goedkeurend naar
Will, die aan den haak van de walmende
hanglamp drie klokjes aan drie draden dicht
naast elkaar opgehangen had en nu probeer
de de middelste draad met het klokje a! te
breken en neg te nemen, zonder dat een der
klokjes luidde.
„liet is altijd aardig te zien, hoe 'de vlij
tige jeugd zich oefent."
Brandjule, in een vuurroode blouse, de
bloote armen op tafel, schertste met Radijs,
die haar met oudfrankische, bombastische
hoffelijkheid, gewaagde complimenten maakte.
Op den achtergrond der kleine kamer
ging 'de deftige lieer met do rech
te scheiding in het haar op en neer
als een beest in een kooi. En terwijl hij daar
zoo op en neer ging, volgden de zwarte
apenoogen van den kleine Italiaan hem na
denkend; hij zat naast de kachel op den
grond en hoestte af en toe zachtjes.
Islap zelf was er niet. Hij werkte in een
kamertje daar naast, een ruimte niet groo-
ter, dan een kleerkast. Een met een donker
groenen kap voorziene lamp wierp haar licht
alleen op een zwarte lessenaar, waarop op
het oogenblik een hoop banknoten en effec
ten naast elkaar lageu, groot genoeg, om in
de verzoeking te komen alles bij elkaar te
pakken en ermede de wijde wereld in te
gaan. Maar Islap oordeelde zelfs in ruil voor
een zak goud, 'drie duim ijzer tusschen de
ribben een slechte zaak en bedroog daarom
slechts onzelfst-andigen, die tot het regelen
hunner particuliere twisten de moeizame hulp
der politie inriepen.
Voor die heoren, 'die hun zaken zelf af-
Elotberlclit.
H. M. de Koningin zal 6 Februari de
Zweedsche zending ten gehoore ontvangen en
de missie bjj die gelegenheid aan het diner
vereenigen.
Vau het hof.
De Prins 's morgens uit Schwerin terug
gekeerd, bracht gisterenmiddag een con
doléance-bezoek aan baronesse Clifford,
echtgenoote van den overleden opperhof
maarschalk.
Personalia.
Bij Kon. besl. van 1 dezer zijn, bij het
Departement van Waterstaat, met ingang vart
1 April bevorderd:
tot referendaris, de hoofdcommies mr. L.
M. Rollin Couquerque.
handelden was hij eerlijk als een heilige.
Overigens had hij een diep gewortelden af
keer van bankpapier, niet ter wille van hun
vergankelijkheid, maar. omdat ze bijna alle
gemerkt zijn, kleine teekentjes, waaraan zo
kenbaar zijn en de omzetting onder alle om
standigheden gevaarlijk maken. Het opspo
ren van die geheime leekens was zijn specia
liteit. Van alle kanten bracht men hem
banknooten, staatsschuldbewijzen, effecten ter
keuring. Die hij als onschadelijk teruggaf
konden gerust uitgegeven worden. De ande
ren werden in de kachel verbrand. Daarin
was hij onverbiddelijk. Menigen avond ver
warmden duizenden de koffie op de gebar
sten kachelplaat.
Toen de gil door het huis klonk, 3oor hem
alleen gehoord, hief hij het over den loupe
gebogen hoofd op en over de slappe gele
trekken ging een schaduw van onrust, van
mismoedigheid.
„Hij brengt mijn huis in opspraak, do
kerel 1"
Toen alles echter stil bleef, knikte hij half
lachend. „Hij verstaat ten minste zijn oude
handwerk. Wat is eraan te doen? Verliefde
meisjes zijn als de bijen. Als ze honig ge
noeg verzameld hebben, komt er een sterke
man en neemt ze hun af. Dat is een natuur
wet.
Hij keek rustig de laatste papieren door.
Toen raapte hij de documenten in een groot
en een klein pak te zamen, nam een doosje
uit de lessenaar en, nadat hij de blauwe
bril weer opgezet had, ging hij langznam
met slependen tred naar de andere kamer,
(Wordi vtrvolgd
SCHIIEDJ VISCHi: COURANT
OU'
|46)
