i
610
gf Jaargang-
Donderdag 6 Februari isu8
:5
L
"~büiteela.nd.
Kijkjes op het leven in
een groote stad.
«O
Deze courant rexsclnjnt d a g o 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25.Franco
-I.i„r post tl, 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
f; Abonnementen wonden dagelijks aangenomen.
t
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
'uur aan
het bureau bezorgd zijn.
p
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die D i n sda g-, t) o nderd ag-en Z aterdag avo nd
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tol den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Tnterc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
Ienti is ge viti g.
DEBURGEMcnsTna van Schiedam,
Gezien art. 15 der wet van den 26sten
('Mei
terg
reft
net
ai
itö
1870 (Staatsblad no, 82) betrekkelijk
bréngt ter kennis van do
m Grondbelasting,
/daarbij belanghebbenden, dat dc staat, nan-
•vjjzende de uitkomsten van de metingen en
de krachtens art, ld der aangehaalde wet
vastgestelde 'schattingen van gebouwde- en
ongebouwde eigendommen binnen deze ge
beente gelegen, gedurende dertig dagen ter
'inzage op de Secretarie (afdeeling A), is
Snedergelegd.
En is biervan afkondiging geschied, waar
het behoort, den aden Februari 1908.
Ve Burgemeester voornoemd,
M. A. BRANTS.
I
li BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Schiedam roepen sollicitanten op naar de
betrekking van onderwijzeres,
HOOFD
der openbare lagere school mot uitgebreid
leerplan (school B) waar onderwijs gegeven
wordt in de vakken a—q, s en t.
De aanvangsjaar wedde bedraagt f 14.00
'met vrije woning en wordt verhoogd on-
gerekend de periodieke verhoogingen met
(115,voor ieder der akten van bekwaam
heid tot het geven van onderwijs in de
(beginselen der Fransche, Hoogduitsche en
UEngelsche taal en in de Wiskunde,
üj Sollicitanten worden uitgenoodigd hunne
(stukken in te zenden aan den Burgemeester
(vóór 10 Februari a.s. en daarbij op te geven
fc a, den leeftijd, het mar waarin de hoofd
akte verkregen is, de tegenwoordige betrek
king en zoo de sollicitante niet zeil aan het
(hoofd eener school staat, den naam van het
hoofd bij wie zij werkzaam is
b, den naam van het district en van het
(arrondissement, waartoe de school van de
r sollicitante behoort.
odd
dc»
18,
t*
STADS-ZIEKMHUIS.
Allen, die nog iets over 1907 vanjiet
Stads-Ziekenhuis te vorderen hebben, wor
den dringend Verzocht hunne rekeningen
vóór 15 dezer aan de adjunct-directrice in
te zenden.
De Commissie van Administratie
M. A. BRANTS,
Voorzitter,
W. A. v. DOLDER Dz.,
Secr.-Penn.
Schiedam, 3 Februari 1908.
Schiedam, 5 Febr. 1908.
PORTUGAL.
Naden Koningsmoord.
Terwijl overal in het buitenland 'do vtce-
Roman van
LOUISE "WESTKIRCH.
gelijke gruweldaad, die Zaterdag te Lissabon
werd gepleegd, ontroering en verontwaardi
ging hoeft gewekt, zoo seint de Lissabon-
sciio berichtgever van de „Frankf. Ztg.",
„schijnt de invloed op Lissabon zelf .slechts
van geringe beteekenia. ITet .straatleven gaat
zijn gewonen gang, alleen van de openbare
gebouwen en enkele banken waait de vlag
halfstok.
Do schietpartijen, waarvan reeds melding
is gemaakt, hadden plaats in den nacht na
don aanslag. Maar sinds dien was er uiter
lijk geen beweging meer merkbaar, overal
hecrscht afwachtende kalmte.
Denzclfden indruk heeft de bijzondere
berichtgever van den „Mnlin" gekregende
stad zag er juist zoo uit, als toon hij haar,
/es maanden geleden, voor liet laatst be
zocht. Een oogenblik bleef hij staan op 'de
plek, wnnr hot gruwelijk drama was afge
spoeld on hij was de eenige bezoeker van
die op zoo droeve wijze historisch geworden
plaat», ..Maar nl is het uiterlijk van Lissabon,
niet veranderd." zoo vervolgt hij, „de poli
tieke toestand, die zooveel beroering wekte,
en de aanleiding was! tot. deze moorden is
oen geheel andere geworden. Ttet ontslag
van den heet* Franco, die gisteren reeds hol
Portugcesche grondgebied heeft verlaten,
beifoekont de verdwijning van do dictatuur.
De Vorming van een con contra tie-knb i net-
be toekent- den plotselingen „stilstand van de
beweging tegen „Toao Franco,
ITet nieuwe kabinet zal ophouden met
onderdrukkingsmaatregelen. ITet zal de on
grondwettige decreten, die de persoonlijke
vrijheid, de vrijheid van het woord ei. die
van de drukpers aanrandden, buiten wer
king stellen. Het nieuwe kabinet zal met
toegevendheid optreden voor do toekomst, met
edelmoedigheid voor hetgeen vroeger ge
schied is.
Aan do door Franco veroordeelden zal
amnestie worden verleend.
De ropublikeinsche partij, clio zoo'n vracht
ham* veld von'd koor haar propaganda, tenge
volge van dc gedragingen van Joao Franco,
heeft den grond onder do voeten verloren.
"En het is te verwachten, 'dat oen beleidvol
optredende regeering haar in bedwang zal
weten to houden.
Aan den moord schijnt de rcpuhlikeinsche
partij geen schuld to hebben.
De samenzwering, waaraan koning Carlos
en zijn oudsten zoon ten offer vielen, werd
beraamd door Portugcesche revolutionairen,
die de monarchie wilden afschaffen. Men
schijnt nog beducht roor een herhaling
van de moordpartij, want liet paleis te Lis
sabon wordt door een groot aantal soldaten
bewaakt. In naburige straten gaan nachts
patrouilles rond.
IT o t n i e n w o 1c a hi no t, onder leiding
van den oud-marine-minister Fcrreira do
Amoral, is samengesteld met steun der con
servatieven, progressisten, om nationalisten,
u.l.Ferroira bmneulan'dsche zaken, Wen-
43)
13.
Op een vijfde verdieping in do Bnuinen-
jkaat woonde de weduwe Asroth. In het dak-
"Mnotije met twee ramen stond, de hetero
„ijien gekend hebbende sofa en do ronde
ad, en duar tegenover haar bed. In liet
urne kamertje daarnaast, sliepen de zonen.
ff 'Ap W* 0011 keukentje, waar mevrouw
U i8 naaimachine voor liet raam een
en zat de familie aan tafel,
Asrotii, mager <m bleek in haar
kin en
puisje gut enden had.
s m de keuke
l'evrouw
rouwjapon, met spitsen
f» neus> bi de oogen den gloed der vol
lading, welke haar staande hield in haat'
weduwschap, en tegelijk den stoom-
vsm baar ziel verwarmde en tie span-
onderhield, 'die het haar mogelijk
"akte, haar kinderen in dc hoogte te scliui-
p-B op den socialen ladder.
de nieuwe gymnasiast, schrokte met
en honger, zijn leeftijd eigen, liet cenige ge-
?im bet menu naar binnen, gestampte
bestaande uit veel aardappelen, een
J® ^baponvleesc'ji en witte kool, vee!
om er bij tc kunnen praten.
brits at langzaam, met voorname han-
nr'£ v»n nies en votk,
Alleen de moeder sprak, altijd het oude
liedje, van onaangename herinneringen, die
ze maar niet vergeten kon.
„Er is geen gerechtigheid. Anders zaten
we ook iu een villa, evengoed als de I'ülle-
nuum, en mijn zoons verdienden lum kost."
„Wij hebben witte kool," antwoordde Fritz.
,,Dat is ook wat. Nietwaar, Max?"
De jongen knikto tevreden.
Maar mevrouw werd boos. „Ilou'd je maar
onverschillig. Ik ken je toch! Je brandt van
eerzucht. En juist voor jou spijt het me het
meest. Ik zou dikwijls kunnen huilen molil.
Mijn zoons zijn geyn domkoppen, zooals de
drie Piillemnns. En juist hen houdt het
ongeluk de handen gebonden)
„Misschien zouden ze er anders te wild
mee om zich heen slaan," mompelde Fritz.
„O, ze zullen nog wel eens hun beurt
krijgen. Alles in het leven wisselt. De ver
gelding kookt langzaam, maar
„Tot z.o gaar is," viel Fritz in de rede.
„Eet uw kool, moeder met lamsvlecsch,
al u zoo gelukkig bent er iets in te vinden.
„Je spot en lacht altijd l"
„Wat z.al ik anders doen, moedertje?"
„Voelen zult jullie het onrecht, dat men
je vader aangedaan heeft. Alles wat hij had,
heeft vader in de onderneming van Pi'dle-
mann gestoken. En toen is. die schurk fail
liet gegaanNiets was er over. Zoo zwoer
hij voor het gerecht. En niet eens een aal
moes heeft hij voor de geplunderden
Max logde dc vork neer. „Zeg moeder!
dart heeft Piillcman een vnlschen eed afge-
logd?"
„God bewaar me!" riep Fritz geërgerd.
„Max, wasch je mond en pak je boeken bij
elkaar. Vooruitnaar school't is tijd. En
eecias Lima, buiionlandsche z.nkcn, Esprc-
geirn, financiën, Campos Henrique/., justitie;
Sebastian Telles, oorlog; Castilho, marine;
Magelhaes, openb. werken.
De liberaal AJpoïm heeft dus geen zitting
in 't kabinet. Gemeld wordt dat hij bet. land
heeft verlaten en te Salamanca in Spanje
is aangekomen.
Geen jrevo 1tftei.
.De minister van oorrog ^preekt de ge
ruchten tegen over een revolutiio te Oporto
of eertagorlex on g eregeld h|ed en aklaai*;noch
in. burgerlijke, noch in militaire kringen
is iets te bemerken Van een oproerige bd-
wegiin-g en ook de koersen bleven v'ast, on
danks die gebeurtenissen te Lissabon,.
F,ranco.
De afgetreden (minister Joito Franco ver
st 1 neen Zaterdag, kort na den moord, au
het koninklijk paleis fen had een langdurig
onderhoud met koningin Amelia. N'a, afloop
Van dat biezoek verklaarde hij, dat do
koningin hje-m do verzekering had gegeven
Van haay vertrouwen, maar dat hij, des-
nieltegenstaande, vast besloten, was af t.e
treden, d aar hij van meeming was, dat dit
h|et herstel van dc orde zon bevorderen.
Een hievjge betooging, die kort daarop voor
zijn woning plaats had, versterkte hem in
zijn plan. Zondagmiddag stelde hiij aando
koningin zijn verzoek om ontslag ter hand,
dus na de proclamatie^, waarin d*e koning
had verklaard vertrouwen te stellen in liet
ministe,ric.
Do „Matin" hleeft aan. F,ranco een tele
gram gericht, mot verzoek om[ nadere in
lichtingen.
Fyanco antwoordde in deze bewoor
dingen
„Uw telegram hjeoft mij zjpor getroffen.
Dank. Dit schrikkelijke drama heeft mij
diep get,roffcn, doclif mijn vertrouwen m
h'et lanid" en de dynastie niet geschokt In
den staatsraad, gisteren geliiouden, hebben
do andepe partijleiders en ik verklaard, ons
rondom "den troon te. zullen, scharen, ten
einde een monapchislische concentratie te.
Verkrijgen, die Rot nieuwe ministerie zal
steunen.
Na een scke,rpe veroordeeling van de
jongste gebeurtenissen in Portugal zegt de
„Wiener Allgem. Zeit.nng"De val van
Franco is uitsluitend biet werk van Enge
land, dat te Lissabon door zijn gezant in
vloed blceft laten oefenen.
De Engdlscbö gezant te Lissabon is naar
Londen vprtrokken.
P e m (o orde n a a r s.
De dri,e koningsmoordenaars, die neer
geschoten zijn, waren allen Portuge-ezcn.
Een hunner, Manuel Euica, was 'n gewezen
wacliftaepster van de ruiterij en laatste
lijk hjiispnderwijzjer. Hij 'was een bekend
sch,ufter, die dikwijls meedeed aan| sehijf-
schliellpn,.
Buitenlandse hi,c inmenging?
Aan 't kabinet te Weenon is, volgens dc
„Wienor Ztg.", meegedeeld, Ilat Frankrijk,
Engeland, Spanje on Italië plan hebben
in P|Odl,u>gal tusschenbeide te treden tot hor
stel van den normalen toestand. Italië zo,u
van plan zijn eenige -oorlogsschepen naar
Lissabon te zenden.
In het E,tigelsche Ilpoger- en. Lagerhuis
en ook i,n. do Iifaliaansc-hto Kamer spraken
do ministerpresidenten gisteren h,un deel
neming uit voor de koninklijke familie van
Portugal.
GEMENGDE MEDEDEELENGEN.
Engeland.
De eerstc-ministcr Campbell Bannermab
kwam gisteren voor liet eerst sedert het
begin der Lagerhuis-zitting ter vergadering
en word door de meeste aanwezigen le
vendig toegejuicht. In antwoord op een des
betreffende vraag verklaaide de eerste-mi-
nistcr, dat de regeering de conventie* be
treffende liüt internationale Prijzengerechtj
niet zal bekrachtigen, alvorens de, noodig
wettelijke wijzigingen door het parlement
goedgekcuut zijn.
als je nog eens zulke grappen verkoopt, dan
trek ik je ooren van je hoofd. Begrepen?"
Terwijl Max beleedigd uit 'de kamer slen
terde, wendde Frits zich verwijtend tot me
vrouw Asrotii.
„U bent toch anders zoo'n verstandige
vrouw, moederHoe kunt u dien jongen nu
zulken onzin in het hoofd zetten?"
Mevrouw Asroth richtte zicli trots op.
„Hij heeft je vader uit de zaak verdrongen,
zoodra de zaken goed gingen. Ziek zou hij
geweest zijn? Een hartkwaal? Ik weet
het beter. Het verdriet heeft hem hot hart
gebroken. Zijn compagnon heeft schuld aan
zijn dood."
„Moedor," zei Frits lussehen de tanden,
„noem u in acht. U speelt een gevaarlijk
spel. Maar ik wil niet, hoort u, ik wil mijn
jong laven er niet aan geven, oen verjaarde
schuld te wreken. Mijn leven is me daar te
goed voor. Al heeft Füllcmann ons lirtig be
roofd, zooals u gelooft, of al heeft hij als
'n roekeloos zakenman zijn kansen gevaarlijk
gewaagd, zooais ik geloof geen woord
meer daaroverAls ik me een plaatsje aan
de bank verover, voor mij, uen den jongen,
Max, dan is dat goed, dan is dat genoeg
voor de kracht van één mensch. Daarom wil
ik.niet terugzien, niet zijwaarts zien. Laat
me 'dus mot vrede, moeder."
Hij nam zijn hoed en stormde de trappen
af, twee treden tegelijk nemend, naar de
Bank. Hij was er graag, kwam altiju te
vroeg. Tlij genoot van het lang ontbeerde ge
not flink to werken in een flinke, bloeiende
zaak. De ruime, luchtige wisselkamer, de
vakken vol waarde, de vriendelijke hooggele
tafel en toonbanken, 'dat alles werkte aan
moedigend, aangenaam op hem. Alleen was
België.
Gisteren had te Brussel een belangrijk
vergadering plaats van die redutsclw leden
der Kamercommissie van 17 voordeKongo-
ovornnsne, wielke bijeenkomst door demi
nisiers werd bijgewoond.
De minister-pres. Schollaerl voïjdaardo
dat de regeering afziet van de vorming
van hbt kroondomein ion hol denkbeeld
aanvaardde van vorming van eten fonds,
uitsluitend ter. behoeve van de uitvoering
van openbare werken in België en dcnKon-
gostaat.
De verklaringen van den minister-presi
dent maakten een uitstekenden indruk. In
staatkundige kringen is juten, van oordeel,
dat do koloniale kwestie als geregeld kan
worden beschouwd. Niet naar den zin van
do regeerimg en van don koning echter,
maar overeenkomstig den wenschl d-ea* Ka-
me nnete rd-erhei d
F r a n k r ij k.
In don Senaat wlord gisteren de beraad
slaging voortgezet ovler het wetsontwerp
op dc vermindering van dep o'efemngstijd
der reservisten.
Minister Clémmcleau, die zich| vóór Ver
mindering vorklaardie, zeide niet te gcloo-
ven, dat voor Frankrijk het oogtenldik om
tot ontwapening over tie gaan reeds was
aangebroken. Die democratie, zei Clómen-
ceau, zal zichf kunnen ontwikkelen en zijn
vaderlijk erfdloel behouden 'door de in
standhouding van eenj krachtige, mili
taire organisatie. Eten amendement om dc
tegenwoordige oofeningstijden te behouden
werd verworpen met
gen 125.
153 stemmen te-
Nabij Aïn Sefra in Algiers zijn 2 Fian-
schp onderofficieren, 2 korporaals en 80
man in een sneeuwstorm omgekomen.
Rusland.
Uit 22 gouvernementen van Europeesch,
voornamelijk Cenlraal Rusland, komenbe-
richten van hongersnood. Er hecrscht
gebrek aan wintergraan wegens dcu dro
gen herfst. Er is groot gevaar, dat 'in den,
komenden zomer -een groot gedeelte der
velden braak zal liggen.
Aan de plunderingen en moorden schijnt
voorloopig in hei ongelukkige Odessa nog
geen einde te komen. Maandag drongen,
ach! dieven op helderlichten dag in een
druk gedeelte van de stad do woning van
een koojnnan binnen om de/en gold af
te persten. Op zijn weigerend antwoord word
hij eenvoudig doodgeschoten. Toen de ban
dieten zich achtervolgd zagen, ■slingerden,
zij een bom, waardoor verfetehllkiride vqoj-
bijgangers werden gewond. De politie sch'oot
twee loovers dood', drie werden gevangen,
genomen, 3 echter wisten te ontkomen.
P e r z i
Volgens nauwkeurige inlichtingen bezette
de Turksehe generaal Fasyï Pacha Soedjboe-
lak op 26 Januari met 6 bataljons infanterie
2 a 3 duizend Koerden-ruiters en zes stukken
modern geschut, Hij betrok de kazernes en
maakte zich meester van de arsenalen met
opslag. Prins Ferman telegrafeerde naar
Tabris, dat de Sarbassen bij troepen tegelijk
uit zijn kamp deserteerden met medeneming
van de geweren, en verzocht daarom hun
huizen in de nabijgelegen dorpen plat te
branden.
Zuid-Afrika.
Het Ka'apsche ministerite-Merriman, de
leider van dein Afrikaandcrbond, is als
volgt samengesteld: J. X. Merrimam, oer-
ste-minister cm financiënJ. IV. Sauer,
openbare werkeia; F. S. Malan, landbouw;
N. F. do Waal, koloniale secretaris (zoo
veel als minister van binneniandselih za
ken); H. Burton, minister van justitie; Cur-
rey en de Yilliers Graaf, ministers zon
der portefeuille.
Allen zijn Afrikaanders vnu hjuis uit, en
kelen, als Burton en Currcy, hhbben zich
tijdens den laatsten Boerenoorlog bij de
Zuid-Afrikaanschc partij aangesloten. Ma
lan, die advocaat en hoofdredacteur is van
„Ons Land", is pon der flinkste Afrikaan
ders uit gdhecl Zuid-Afrika. ite unionis
ten in dp Wetgevende Vergadering zullen
vermoadjelijk e'en minderheid van eenderde
vormen.
Aan de vorming Van dm fcderaticven
Statenbond iu Zuid-Afrika ter \|orstcrking
en bevtestiging van hot Afrikaander element,
staat nu niets meier in den weg.
hij altijd bang, dat zijn geluk opeens, als een
schoone droom, hem ontglippen zou, en hij
kon het gelaat niet vergeten, dat eerst aldaar
zijn wantrouwen opgewekt had, het gelaat
van zijn weldoener in het aardige, kleine
salon in de Shoützcostraat, toen hij bleek en
zeer opgeruimd dr. Franz Püllemann en hem
dc belofte afnam, te zwijgen over den bij hem
gepleegden diefstal, iemand die bestolen
wordt van iets kostbaars en die de vervol
ging der dieven tegenhoudt, dat was iets on
gewoons.
Van dat oogenblik af aan, begon hij te
peinzen, uit welke beweegreden Hellmulh \Vi-
celius juist hem die goede plaats aan de
Bank verschaft had? Zijn door de ervaring
eener harde jeugd geschelpte oogen volgden
onophoudelijk zijn chef, hoe deze vlug in de
kamer van den directeur en weer naar de
toonbank mot de klanten gleed, steeds, met
dezelfde, zekere vriendelijkheid, den gcheim-
zinnigon glimlach, welke hem autoriteit ver
schafte, alle zaken anvikkelend met- oen
zekere grootsche. vlugheid. En Fritz Asroth
zeide tot zichzelf„Dat is geen koopman.
Hij stelt geen belang in de dingen, die hij
dagelijks (ds zijn beroep doet; hij verdraait
er zijn hand niet om; dikwijls schijnt het of
hij er zicli vroolijk over maakt. Maar als hij
geen zakenman is, waarom blijft hij dan ann
de Bank, daar hij toch onafhankelijk is
door zijn vermogen? Voor plezier? Daarvoor
is de dienst te vermoeiend. Als dekmantel?
Heeft hij dan iets te bemantelen?"
Als hij zoover gekomen was, hoog Fritz
Asroth het hoofd 'diep over de papieren on
rokende met ijver verder. Dat behoorde ook
tot de booze geesten, die zijn jong leven be
dierven, den kern te ontdoen van het be
vallige omhulsel. Zelfs hier betrapt hij er
zich op, te twijfelen aan don man die hem
voorthielp en staande hield, waar het gezond
instinct ieder ander zou doen gelooven. Hij
twijfelde echter ann het getuigenis der ge-
heele wereld.
„Het is waar," zeide hij tot zichzelf,
,",het ongeluk komt niet over do menschen,
het wordt met hen geboren."
Terwijl Fritz Asroth zijn papier vol getal
len schreef, allo netjes op een rij, en allo een
weinig scheef van links mtar rechts voor
waarts dringend, met spits uitloopende zijha
len, als ware er iofs van dc haast van nun
schepper in hen overgegaan, werd er bij
mevrouw Asroth gebeld.
Een meisje in een licht voorjanrsjapon-
netje, stond voor de deur. de muziolnnap ver
legen in de hand heen en weer slingerend.
Een oogenblik stonden de lichte en dc
zwarte gestalte onbeweeglijk en zwijgend
tegenover 'elkaar. Toen zeido de lichte een
beetje huilerig door haar verlegenheid:
„Kent u mij in het geheel niet meer,
mama Asroth? Ik ben het, ik, LisbcthPül
lemann."
Mevrouw Asroth ging op zijde. „Wat
verschaft mij de eer, juffrouw PüUcmami?"
„Ach, God! Mama Asiolh, wees toch niet
zoo deftig," smeekte dc jonge dame, bin
nenkomend. \,U bent toch altijd lief ongoed,
voor mij geweest."
„Weet u dat werkelijk nog? Het is
een beetje lang geloden."
'Wordt vervolgd.)
SCHIEDAMSCHE COURANT
aoiunnnasM
area,
co 1
r.ll.
1850
fata-
OOT,
een!
s 40
J