Woensdag 26 Februari 19
12627
gf jaargang
Kijkjes op het leven in
een grootestad.
Dfl/ïö courant verschijnt d a g o 1 (j k s, met uitzondering van Zon- on Feestdagen
Prijs per kwartaalVoor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25.Franco
por post fl. 1.65.
prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Ilaven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Frijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92: iedere regel m> er
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën by abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Honderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot dwa prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
BUITENLAND.
Schiedam, 25 Febr. 1908.
FRANKRIJK.
D e b at over 51 a i' o k k o.
De jongste gevechten door de Frunsche
Iroepen in het Westen van Marokko geleverd
tegen „oproerige stammen"', bezorgen de
Franschen niet onaanzienlijke verliezen eti
'h goed deel der republikeinen begint ziert
onbehaaglijk te gevoelen. Het verzet van de
Moeren, die dapper hun land verdedigen, is
veel grooler dan men verwachtte, de verlie
zen aan officieren maken de zaak zeer be
denkelijk. De laatste gevechten waren niets
meer dan nederlagen, hetgeen allcrwege in
de Fransche pers wordt bemanteld.
In de Kamer is gisteren opnieuw Ma
rokko op 't tapijt gekomen en zelfs de
heer Clemenceau heeft 'n rede gehouden.
Over '(algemeen was 'n zeer woelig debat.
Juiuès, de socialistenleider, stelde 'n paar
vragen, o. m. aangaande 'n leening met Abdoel
Aziz gesloten om de.politie in de havensle
den te orgnniseeren. „Waarom," vroeg Jau-
rèa verder, „heeft generaal d'Amade, na de
meedeeling die Moeley ITafid 11 dezer aan
onzen consul te Casablanca deed, niet ge
wacht op bevelen der regeering, alvorens
'n veldtocht te beginnen 80 K.M. diep het
binnenland in?
Pichon, de minister van buitenlandsche
zaken, antwoordde dat de leening aan Abdoel
Aziz is toegestaan. De meedeelingen van
Moeley Hafid kunnen niet ernstig opgevat
worden omdat deze overal den heiligen oor
log preekt. „Wij kunnen niet bukken voor
een opstandeling, die ons barbaarsch bestrijdt
en tracht onlusten te verwekken op de Al-
gerijnsche grens. Moeley Hafid zou ons zijn
kaids moeten toezenden, wil er van onder
handeling met hom sprake zijn."
De minister protesteerde tegen de „cam
pagne" die ten doel heeft een paniek te ver
oorzaken in verband met de jongste gevech
ten. „Generaal d'Amade, zei Pichon, be
haalt niets dan overwinningen." (Lawaai
tan de uiterste linkerzijde.)
Benezech, die uitriep„Dooden en gewon
den wordt tot de orde geroepen.
Pichon„Met inbegrip van het gevecht
van 18 dezer hadden wij in 't geheel 57
dooden en 216 gewonden, onder wie 4 offi
cieren, Men moet meer vertrouwen stellen
in de troepen en de bevelhebbers die zieli
bewonderenswaardig gedragen. Generaal
d'Amade is pas begonnen met de toepas
sing vnn zijn krijgstactiek cn waar do beste
berichten inkomen over het succes van de
militaire actie is de regeering niet van
plan den veldtocht te gaan leiden.
De minister vraagt ten slotte, vertrouwen
om de Fmnsche actie te kunnen voortzet-
Roman van
LOUISE WESTKIRCII.
05)
Hij stond daar, zag ham' aan, bloed voor
de oogen, bloed in zijn wil. Zwaar rolden de
woorden van zijn lippen
„Ik hoop, dat u er nooit berouw van zult
hebben."
je strekte de hand naar hem uit. Tranen
rolden over haar gelaat.
„Haat me niet
i,5k weet het niet," zeide hij.
•A niaur ik," riep ze hartstochtelijk, „ik
u zeer graag lijden! en zal "dat altijd
Jij1,en doen, altijd, mijnheer WiceliusEu
l i;ou gaarne een jaar van mijn leven geven,
jk u dit verdriet had kunnen besparen."
Hl] hief afwerend do hand op. En ze ver-'
stamde van schrik.
Zijn oogen schenen twee afgronden, waar-
W een wereld verzonk. Hij zeidc niets meer.
hij raapte zijn hoed van den grond op en
ffig do deur uit.
hij had nog steeds bloed voor de
bloed in zijn wil, een on weerstaan-
Wen drang, iets levends te verpief,leren,
t™k te vertraden.
Hp had kunnen lachen over zijn senli
jnen tee 1c aanvechting van dien morgen.
E gmg te gronde. De verstoorder van zijn
leve 20U '1Cm 'n '°der geval niet over
al den Franziskanerbr&u ging hij aan
ten. Door do radicalen en 't centrum wordt
hij luide toegejuicht.
JnurÈs houdt vol dat, waar Frankrijk
zich heeft te houden aan de acte van Algé-
siras, de offers in menschenlcvens en geld
nutteloos zijn. De politiek der regeering, zegt
spr., is een politiek van bedriegerij en mys
tificatie.
Een motie van Emile Constant brengt
hulde aan de troepen van generaal d'Amade,
maar betreurt dat de regeering zich niet
hield aan de instructies, vroeger aan gene
raal Drude gegeven.
Minister Pichon verklaarde, dat deze in-
slructies dezelfde waren als die van generaai
d'Amade en dat Frankrijk absoluut niet uit
gaat op verovering van Marokko. Minister
Piccpmrt protesteerde er tegen, dat de laat
ste gevechten „nederlagen"' waren genoemd.
Hij bracht hulde aan kolonel Taupin, die hel
succes der geheele actie bekroonde.
De Kamer werd steeds rumoeriger. De
algevaardigde Constana loopt met dreigende
gebaren naar de regeeringstafel, maar woidt
door deurwaarders tegengehouden.
Clemenceau, de minister-president betoog
de dat de aanvallen der Marokkanen de
Franschen hadden genoodzaakt tot een aan
vallende houding over te gaan.
De generaals Drude en d'Amade moesten
vnn een verdedigend optreden overgaan tot
een aanvallend, dat is het geheim der in
structies. Sommigen verlangen terugtrek
king van de troepen, anderen dringen uan
op het uitzenden van versterkingen. „Wij
zijn", aldus vervolgde de minister, „in de
havens, om de Europee,sche veiligheid te
verzekeren en een andere tusschenkomst,
die tot ernstige geschillen in Europa aan
leiding zou kunnen geven, te voorkomen.
Wij willen geen politiek, wij willen alleen
vrede te Casablanca. Wanneer gij een an
dere politiek voorstaat, zegt het dan, wij
willen geen wantrouwen om ons heen. Wan
neer gij ons niet vorder uw vertrouwen wilt
schenken, zogt het dan".
De voorrang voor de motie-Constant wordt
met "362 togen 112 stemmen verworpen.
Met bijna algerneene stemmen nam de
Kamer het eerste gedeelte van een door den
leden Alulae.en Trouiri voorgestelde motie aan,
in welke hulde wordt gebracht aan de dap
perheid der iroepen.
Het tweede gedeelte, waarin het vertrou
wen wordt uitgesproken, dat de regcering
voor de verdediging' der rechten en belangen
van Frankrijk in Marokko zal zorg dragen,
werd aangenomen "met 370 tegen 105 stem
men.
De „ïlunmnité", het blad van JauriSs,
schrijft o. a.
Sedert een maand, sedert den onvoor-
zichtigen en uildngenden mnrsch naar Settat,
is de veldtocht voor de Franschen niets dan
nederlagen en gevaren geweest. Tegen het
een hoektafeltje zitten en bestelde een ont
bijt. En terwijl het opgediend wercl nam
hij uit. zijn borstzak de brieve ntasch, die
altijd schrijfpapier bevatte en uit den vul
penhouder, welken hij ook altijd bij zich
droeg, schreef hij een sierlijk briefje.
„Aan
de HoogWelEdelgeboren Vrouwe Baro
nesse von Rössing,
llohenzollernstrasse no. 18,
Hij onder toekende het, toen een schaduw
op het papier viel en Püllemann's joviale
stem zeide: Gooien morgen, mijnheer Wi
eelius Als u 'I goed vindt, kom ik bij
u zitten. Of stoor ik n
WIcelius stond op.
„Nooit." Hij glimlachte. „Ik ben ook
klaar. Een opdracht van onze geëerde
vriendin, baronesse von Rössing. Zij zoekt
een faktotum, dienaar, secretaris, lijlwacht.
Ik meen den geschiklen persoon gevonden
te hebben."
„Wat zogt uPiillemann interesseerde
zich veel voor de zaak. IS ij was bezig
met de samenstelling van het menu voor
zijn ontbijt.
Wieelius sprak onbekommerd verder.
„Degene, dien ik op het oog heb, is dezen
winter wekenlang in uw huis geweest.
Robert Werner, herinnert u zich niet?"
„Nu, als 't u belieft 1 Of ik me dien
herinner? Afijn beurs ook! U wilt toch in
Gods naam dien onvertrouwbaren man niet
in huis brengen bij onze buurvrouw 1"
„Afijn waarde mijnheer Piillemann!Die
beeft u niet bestolen."
„Hoezoo? Iloe kunt u dat weten?"
Wieelius sprak ernstig, geheimzinnig. „Ik
kan me hierover niet uitlaten, vooral niet
op een publieke plaats. Genoeg, ik weet
bandje vol dappere soldaten, die liet werk
tuig zijn van een ongelukkige politiek, is heel
Alarokko in opstand gekomen. Als de regec-
ring op deze wijze voortgaat, is het einde
nog een catastrophe. De Kamerleden begin
nen trouwens, ondanks hun grenzcnlooze
toewijding aan Clemenceau, in twijfel te ge
raken.
De jongste, door de Parijsche bladen ont
vangen, berichten zijn maar al te zeer in
overeenstemming met Jaurès' pessimisme. De
,,AIatin"-eorrer-pondent seint, dat de laatste
18 dagen 33 dooden en 130 gewonden heb
ben opgeleverd, terwijl de resultaten verre
van in overeenstemming met dat resultaat
zijn. Hel doel van de expeditie, de onder
werping \an de stammen Aladakra en Alzab,
is geenszins bereikt.
Alles bij elkander genomen, is de toestand
zoodanig, dat de 8000 man Fransche troe
pen spoedig versterking noodig zullen hebben,
aldus concludeert de correspondent.
Afoeley Hafid trekt bij Alaznoan zijn leger
samen, dat roeds 60.000 man telt.
Generaal d'Amade heeft de stellingen
der Franschen te Ber Rechid geïnspecteerd
en men verwacht een spoedigen opmarsch
naar Azemmoer of Alazagan.
Uit Engelsche bron wordt gemald dat de
bergstammen de stad Larasj dreigen aan te
vallen indien deze zich niet voor Aloelev Ha
fid verklaart.
GEMENGDE MHB"iC'DEELfKGÏCN,
Engeland.
Campbell Bannerman, die na zijn ver
blijf to Biarritz, nog niet hersteld is van
zijn ziekte, hoeft plan om af te treden
omdat zijn gezondheid niet bestand is tegen
de vermoeienissen van het ambt vaneeiste-
minister. Als zijn opvolger wordt genoemd
minister Asquith, kanselier der schatkist.
De marine-begrooting 1908/1909 bediaagt
32,319,500 p. -st. tegenover 31,119,500 p. st.
in ""het vorige dienstjaar. Dit jaar zullen
nieuw gebouwd worden: een oorlogsschip
van de verbatorde „Dreadnought"-typc, een
groote gepantserde kruiser, zes groote be
schermde kruisers, 16 torpedo-vernielers.
In de toelichting hij de bogrool in wordt
erop gewezen, dat hel door toepassing van
de groote zuinigheid gelukt is de nood
zakelijke verhooging te be po i keil tot 900,000
p. st. en tevens erop gewezen, dat het cij
fer der begrooting in 1901 36,889,000 p. st.
bedroeg. Sedert dien tijd daalde dit cijfer
geleidelijk elk jaar, maar de automatische
uitbreidingen maken voor het komende jaar
een vermindering onmogelijk.
Op 1 April zullen in aanbouw zijn ze
ven slagschepen, vier gepantserde krui
sers, één ongepantserde kruiser, tien tor-
pedovernielers, twintig torpedobootcn en
en als ik het zeg, kunt u me geloo-
ven dat Robert Werner even onschuldig
is aan deze zaak, als u zelf."
„Waarachtig? Ja, maar als hot dan toch
werkelijk zoo is, dan moet men toch mede
lijden hebben met zoo iemand."
„Dat meen ik ook. Daarom moet men
hem vooruit helpen. Dat lange voorarrest,
de opwinding bij de nog nauwelijks ge
heelde wonden, hebben hem ook lichame
lijk benadeeld. Een paar maanden lichten
dienst hij een goede keuken zullen hem
wel weer op de heen brengen. En hij is
juist iemand, zooals mevrouw von Rös
sing het wonscht."
Piillemann, die klaar gekomen was met
zijn menu, zag Wieelius bewonderend en
ontroerd aan.
„Werkelijk, mijnheer Wieelius, u zijl oen
best mensch! „Neen, zoo iets treft me nu."
Goedhartige menschon zijn gemakkelijk
in families. En in 't geheim rekende hij
dr, Wieelius af tot de zijne. Die Lisbeth
kon blij zijn. Ja, hij was een goede vader,
hij zorgde voor zijn kinderen.
Hij liet een flesch champagne komen
en bracht het gesprek op zijn jongste. Als
zakenman sprak hij van haar bruidschat,
haar uitzet, als vader vau haar talenten,
haar schoonheid, haar genegenheid, welke
hij nooit zou willen dwingen. Voor do
flesch half keg was, wist Wieelius dui
delijk en klaar, dat hij Lisbeth ten hu
welijk kon vragen cn geen neen ie duch
ten had. En toch had Püllciuami geen en
kel bindend woord gesproken. Da commis
saris was zeer trotsch op zijn djplomalic,
waardoor hij twee jaar geleden ook het
huwelijk van zijn andere dochter met Lo-
rensc-n tot stand gebracht had.
achttien onderzeesche booten. De kosten
voor de onderzeesche booten worden ge
raamd op een half millioen 'samen.
Do toelichting zegt, dat dit program vol
doende is voor 1908/'09, maar of het in
liet komende jaar of in daarop vol
gende jaren moet. worden uitgebreid, zal
afhangen van de vlootuitbreiding door an
dere mogendheden. De regeering blijft er
naar streven den marine-standaard te hand
haven, die tot dusverre noodzakelijk werd
geoordeeld voor do bescherming der na
tionale belangen van het Rijk.
Van de gedroomde bezuiniging on in
krimping der vloot, waarvan vóór en tij
dens do 2e Vredesconferentie zooveel werd
verteld, komt, zooals blijkt, niets.
De minister van onderwijs Afc Konna
heeft bij het Lagerhuis een onderwijswet
ingediend, die bepaalt dat er slechts één
soort lagere school zal bestaan, onder vol
slagen openhaar toezicht en zonder gods
dienstig getuigschrift voor de onderwijzers.
Vrije scholen samen met openbare scholen
zullen een grootere bijdrage uit de schat
kist ontvangen, maar geen geld uit be
lastingen en in districten, waar de ecnige
school een bijzondere is, zal deze worden
overgenomen en onderhouden door "de
plaatselijke overheid als een openbare la
gere school. Er zullen echter faciliteiten
worden gegeven voor seclariseh godsdien
stig onderwijs buiten de scholen, op kos
ten van de godsdienstige secto.
Balfour, de leider der oppositie, oefen
de scherpe critiek op het ontwerp. Er is
een ernstige strijd over deze' onderwijswet
te verwachten.
Duitschland.
Zondag j.l. had te Fssen de eerste alge-
meeno vergadering plaats van de liberale
arbeiders vut de Rijnprovincie en Westfa-
len. De discussies gaven blijk van groote
ontstemming over het povere resultaat, dat
de blocpolitiek tot dusverre had opgeleverd.
Er werd een motie aangenomen, waarin
wordt voiklaard, dat het liberalisme slechts
dan erop zal kunnen rekenen, dat het over
schot der arbeiders zich onder zijn vanen
zal blijven scharen, wanneer de partij in
liet vervolg meer dan tot dusverre reke
ning gaat houden met de wonsehen der
arbeidersbevolking op liet gebied van so
ciale hervorming. Wijders verklaart zich
de motie tegen liot wetsontwerp op dever-
oenigingen, tegen de uitbreiding der indi
recte belastingen cn voor een kiesrecht
hervorming.
Te Afünchen staken op het oogenblik
bijna alle chauffeurs en koetsiers. Er rij
den slechts ongeveer 200 rijtuigen.
Italië.
De oud-minister Nasi werd veroordeeld
tot 11 maanden en 20 dagen opsluitingen
onbevoegd verklaard om gedurende de eer
ste vier jaren een openbaar ambt le be-
kleedon. Lombardo werd vrijgesproken we
gens gebrek aan bewijs.
In Wieelius' overspannen brein flik
kerde de overmoed "dor wanhoop op. Do
deur, welke Aerolitha dicht sloeg, opende
Lisbeth Piillemann voor hem, niet dedeur
naar hel Paradijs, maar naar het aard-
sche rustige leven, naar zekerheid en aan
zien. Waarom niet? Waarom do, aan
geboden hand niet nemen? 'Zijn zending
vervullen, zijn wraaklust koeten voorliet
oude leed en het nieuwe, en dan tot rust
komen, als eerbare familievader en aan
zienlijk burger voider leven en op zijn graf
een prachtig gedonkfeeken do volgende ge
slachten doen verkondigen, wat voor een
puikje aller deugden hier te loor gegaan
was voor de treurende wereld! Dat zou
een smaad zijn, der maatschappij in het
gezicht geslingerd, welke hem prikkelen
kon. Daardoor zou hij zijn verachting den
duisteren machten in hot gezicht spuwen,
de machten, die hem, door de meest ge
rechtvaardigde gevoelens van kinderliefde,
van verstoordheid" over het toegevoegde
leed van lieve nabestaanden,, slap voor stap
naar den afgrond god roven hadden en hem
den terugkeer weigerden. Afisschien, mis
schien zou hij het doen. Maar niet dade
lijk, heden niet 1
Ilij sloeg hel voorstel van Piillemann.
om 's middags bij hem te komen eten,
onder een voorwendsel af. Een hem ge
heel ongewone afmatting overviel plotse
ling den, elastischcn man, liet gevolg van
de ongehoorde gemoedsbeweging, welke
sedert den vroegen morgen hem bewoog.
Hij ging naar huis, wierp zicli op zijn
bed en voisliep in diepen, droomloozen,
slaap, het etensuur cn de helft van den
namiddag.
Eindelijk gevoelde hij weer, dat hij teef-
R u s 1 a n d.
In den Finschen Landdag is door de
Zvveedsche partij de volgende interpellatie
ingediend, onderteekend door de hoeren
Rtmeberg, Sjoederhjelm en Btnibvem:
,/Wat heeft cle regeering gedaan om de
aanvallen af te slaan, gericht tegen de rech
ten van Finland op autonomie, die dooi
de wetten en de territoriale eenheid ge
waarborgd zijn en o. a. ook tegen de las
terlijke aantijging, dat het Finsche volk
tracht zich te onttrekken aan de plichten,
die de vereeniging met het Rijk het oplegt?
Door de Oud-Fmsrb" en de Jong-Ftnscbe
partijen zijn moties van dezelfde strekking
ingediend.
N'ereenigde Staten.
Taft, de minister van ooi log. zr-i Zon
dag in een rede te Buffalo bij gelegenheid
van Washingtonsdag, dat de Vereen. Sla-
ten nog in geen tien jaren gereed zijn
voor een oorlog. De vloot wordt, wel gere
geld uitgebreid, maar. zei de minister, aan
't leger ontbreekt nog veel.
BINAl'JNLASa
Van het Hof.
De hertogin van Albany wordt 27 Febr.
Lij de Koningin-Afoeder verwacht, om tot
3 Ataart bij H. AL te blijven logeeren.
Daarna zal de vorstin Alexander van
Teek, geboren prinses van Groot-Brittannië
bij H. AI. de Koningin-Moeder komen
logeeren.
Naar cle „Zw Ct.' verneemt, is thans
door H. M. de Koningin f 100 voor liet
Potgieter-gedenkteeken beschikbaar gesteld.
II. M. de Koningin-Afoeder schonk 50
voor dit doel.
Consulaire berichten.
De heer B. II. Schroder is op z:'n verzoek
eervol ontslagen als consul van Japan te
Amsterdam. („Stet.")
Ridderorde.
Bij Kon. besluit is de heer ,T. Vie weg,
oud-consul der Nederlanden te Monrovia,
benoemd tot ridder in de orde Van Qranje-
Nassnu.
De Prins van Rons»
De Prins van Reuss bezocht gisteren Am
sterdam in gezelschap van den adjudant
van Prins Hendrik, jhr. Van Suchtelen
de. Ofschoon zijn innerlijk wezen de lioelö
vreeselijke reis fusschen de twee palen van
zijn bestaan gemaakt had, van het. zon
nige vroolijke tot het duistere eenzame,
stonden do wijzers der klok slechts op
zes uur 's avondsde menschelijke maat
schappij verwijlde nog op dezelfde plek en
zijn. eigen plaats daarin was onveranderd
gebleven.
Hij stond' op, baadde en kleedde zich
steeds met dat oververmoeide gevoel, het
welk zijn innerlijke reis om do wereld hem
nagelaten had. Hij ging naar een restau
rant, gebruikte tiaar oen omslachtig mid
dagmaal, daarna in oen café. las de cou
ranten, vervolgens naar een bierhuis. Als
hij maar niet alleen behoefde te zijn, met
dat snisen in het hoofd en die bloedwel-
kon voor do oogen. Bij Bauer sprak Na-
thanael hem aan.
„Berlijn is vandaag verlaten, mijnheer
Wieelius."
„Ach, ja, hef is hopfcesl vandaag. Waar
om bent u ook niet op den dansvloer'?"
Nathanael maakte een melancholieke
handbeweging.
„Wat zal ik u zeggen, mijnheer Wiee
lius, men zou graag vreolijk zijn. Maar wie
kan zich verheugen, als er een muis in do
zaan zwemt? Ik zeg, de we ie UI is niet
meer zoo gezellig, (h oral zitten spoken
aan de gedekte tafeltjes. Kr is iets niet
in orde in de maatschappijI liet gaat ver
keerd! Maar dat konden we toch voor
onze belasting verlangen, dal de slaat ons
vrijwaarde voot dergelijke gruwelijkheden
(Wordt vervolgd,)
SCHIEDAMSCHE COURANT
aansgawnrw;
vtFiTfY-1
