m
gf* Jaargang,
Zaterdag 7 Maart 1908
No. 12636
jes op het leven in
een groote stad.
~>$(TA
BUITENLAND.
BEiai
BINNENLAND.
SCHIEDAMSCHE COURANT.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdage
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen fl. 1,25.Firan
per post fl. 1.65
sn.
Franco
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingea 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertcntiën voor liet eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
HUr aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs der AdveTtentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertcntiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In dc nummers, die Dinsdag-, tlonderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine adverteniiën opgenomen lot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
Schiedam, 6 Maait 1908.
Het K o n g o-v erd rag.
De rQgeering hcci't gisteren aan de bla
den 'n niecdeeling gezonden betreffende de
aanvullingsacte, waarin de concessies en de
afschaffing van liet kroondomein worden be
paald. Deze niecdeeling luidt aldus: De goe
deren, die in kroonstichting weiden samen
gesteld, worden afgestaan aan liet privaat
domein van den Staat, iu overeenstemming
met het decreet, aan de aanvullende akte
toegevoegd, zonder dat er reden bestaat tot
toepassing der clausule van terugkoop.
Deze afstand is belast: 1o. Met een jaar-
lijkschc rente van 120',000 i'r. ten voor-
decle van prins Albert2o. Een janrlijksclie
rente van 75,000 fr. ten voordeclc van prin
ses Clementine3o. de- verbintenis van de
•vergunningen na te teven, door de Kroon-
stichting gedaan aan de „American Congo
Comp.", aan de „Compagnie forestièrc et
minière", als ook naleving der belofte van
afstand van grond aan de zendelingen van
Scheut voor de inrichtingen hunner missie.
Do Belgische staat neemt ten zijnen laste
al wat in do sommen, door dc kroonstich-
ting verschuldigd, bijzonderlijk België aan
belangt, wat een totaal van 1,133,000 fr.
bedraagt. De staat treedt daarenboven in de
rechten en verplichtingen der Kroonstichting
in wat betreft de in België in gang zijnde
werken en de ondernemingen die liet onder
werp van eon contract uitmaakten. Een bij
zonder fonds van 45 millioeu is daarvoor ge
vormd. Daarenboven wordt ten laste der ko
lonie een bijzonder fonds van 50 millioen
gevormd. Dit fonds, tor beschikking van den
koning gesteld, als bewijs van nationale er
kentelijkheid, moet besteed worden door
den koning en bij zijn dood voor do nog
niet aangewende sommen door zijn opvolgers
aan bestemininiren rakende den ICongo
en aan werken in het voordeel van den
Kongo, onder andere: Bouw van gasthuizen
en van scholen voor negers; liet zenden van
wetenschappelijke zei dingenhet instellen
van inrichtingen, tot kennis on bestrijding
der slaapziekte; toelagen aan de missiën,
stichting van werken ten voordeclc van in
den Kongo gediend la bbcude blanken, enz.
Kortom, de kroonstichting is afgeschaft;
al haar bezittingen, zoo in Afrika als in
Europa, gaan over aan den staat, lc weten:
Aan de kolonie, in vollen eigendom, de
bezittingen In Afrika, onroerende goederen
en portefeuille, omvattende de aandeden
hi de „American Congo" on de „Sociélc
Minière et Foreslière".
Aan den Belgischen Staat, de bezittingen
in Europa, omvattende dc onroerende gocde-
ien in België (nagenoeg 3 milliorn) en het
Roman Yan
LOUISE WESTKIRCH.
net rijtuig hield stil voor liet tuinhek van
üllorannn. Wicelius hielp zijn begeleidster
Uitstappen, Het rondoogige dienstmeisje
wam annloopen met een shawl, die meviouw
on Róssing vergeten had. Wicelius be-
zo* Hij keek zijdelings naar Hob, die
on koetsier betaalde, nauwgezet du stuivers
narekenend. En hij glimlachte.
Jot wederziens, vandaag nog,"
terwijl do oude dame, het lederen tasehje
-ij tegen zich aandrukkend, door den tuin
"'ippeide, ging lüj lmar huis.
Dc bediende had in dc kleine, elegante
o kluner gedekt. Hij roerde de spijzen nau-
jreijks jmn. Na vijf minuten stond hij op,
ogon zijn laboratorium, zijn werkkamer nog-
■aas te monsteren. Gisteren reeds had hij
les op orde gebracht. Bon verloving
a altijd een afsluiting van een levensperiode.
e puin en nseh was dc holte onder de
1 fn °P8cvuld, cle veer in liet houtwerk
te Cn' chemicaliën, werktuigen,
gels en pnnncn waren door den gloed van
0 smeltoven verteerd, tegelijk met vele, vele
P. pieren. Nu was het vuur in de oven en in
e smederij uitgedoofd. Tlollmuih Wicclius
mets meer uil te denken, dan een nicu-
1 a nnienscli) dan den echtgenoot van Lis-
otth Pöllemann.
'"j daaraan dacht vertrok een lionen-
domein aan de Cote d'Aziir, ingeschreven
op naam der Kroonstichting, de koning
het vruchtgebruik ervan houdend gedurende
zijn leven. De koning behoudt in vollen
eigendom 40,000 hectaren in Mayombe, waar
bij proefnemingen met plantages begonnen
was.
liet Belgische bijzondere fonds is bestemd
om, in do mate der bestaande verplichtin
gen, te voorzien in de verbintenissen, door
de kroonstichting aangegaan, 't Is de ioe-
passing van het genreen recht; de staat, liet
actief dor kroonstichting vorkrijgend, moet
ook haar passiet' overnemen en de in Bel
gië te docne uitgaven moeten door Eclgié
gedragen worden,
TTot koloniale bijzonder fonds wordt
uitsluitend besteed aan koloniale uitgaven.
De beide Kongo-man [schappijen waarvan
sprake is zijn 1o. de Sociétó intern. Fo-
restièrc et Minière du Congo, een maat
schappij van onbeporkten duur met 'n kapi
taal van 34 millioon fres., die het alloenbc-
zittend recht is verleend tot mijnonderzoek
in een landstreek ten N. en Z. van den 5en
breedtegraad. Indien er mijnen ontdekt wor
den, heeft de maatsrhij, gedurende 99 jaren
het recht van ontginning, verder do coijaessie
van 20 op de 30 door haar ontdekte mij
non in hot kroondomein en verschillende
andere rechten van grondontginning. Dit is
een Belgische, dc American Congo Comp.,
een Amerikaanscho maatschappij. Aan do
laatste is het recht toegekend knoetsjock le
winnen in oen landstreek ten N. on 7. van
de Kn«ai, bovendien worden 10.000 H.A.
door don staat beschikbaar gesteld voor
proefnemingen om mechanisch en scheikun
dig kaootsjoek te winnen. Voor 5O'0.000
TT.A. betaalde men 20 frs. per TI. A. Te
vens had dc maatsch. mijnconcossie. Kapi
taal 510.000 dollar. De raad van ndministva-
lic bestaat uit twee Amerikanen en een Belg.
De/e concessies omvatten een zeer aan
zienlijk deel van den Kongo=taat.
De regeering beeft het aanvullingsverdrag
gisteren in de Kamer ingediend, die het
naar de Kongo-commissie van 17 verwees.
De leider der socialisten, Vandorveldo,
zal het volgend jaar een reis maken naar den
Kongo en 3 maanden in de Afrikannsclio
kolonie vertoeven.
DB.BFNCDD MET)F.HEELING EN
Engeland.
Koning Edward bracht vóór zijn vertrek
uit Londen nog 'n blezoek aan don cerste-
rninister Bannierman. Bij die gelegenheid
drong de zieke minister er op aan, dat
de koning hem ontslag zou verleenen. Op
verzotek van koning Edward zal eerst na
zijn. terugkeer van de Middellandsche zee
reis een beslissing worden genomen.
den glimlach zijn lippen. Hij was hcusch
nieuwsgierig van welken aatd die menseh zou
zijn. Hij ging de trap weer op. trok do
laden van zijn schrijftafel open. Zijn papie
ren, zijn boeken lagen in voorbeeldige orde
daarin. Maar geen papiertje, geen suippeilje
meer, dat iemand zou kunnen comproinillcc-
ron. Ook het lokaal „Am Kiögel" had hij
uitgeruimd, dc gleuf in de drakenkop met
cement gestopt. Het was alles klaar,
IIij ging op een stoel zitten. Ilcel duide
lijk kwam de herinnering weer bij hem bo
ven nan dien dag-, voor twaalf jaar, dien dag
aan den kruisweg, evenals heden. Hij zag het
casino van Monte Carlo; de Middellandsche
zee wierp haar witte schuimkoppen tegen de
rotsachtige kust. Hij leunde over de ballus-
tn.de van het terras, liart en gemoed tot
springens toe vol haat cn woede tegen een
maatschappij, die hem beleedigd had, voor
dat hij geboren was, cn tot welke hij zich in
zijn nederige positie toch niet op kon hef
fen zonder den talisman, die ze dwingt, het
machtige goud-
Toen had plotseling de man met de bewe
gelijke lange snor en de fijne, grijphanden
naast hem gestaan - Nog hoorde hij dc
hotel trap kraken in den donkeren storm
nacht, hoorde het snorken van den Engelsch-
man, terwijl zachtjes dc deksel van het kof
fer open ging. De man met de bewegelijke
snor lag sedcit weken in een graf zonder
kruis op.het kerkhof der muimloozom. Eu
dr. Ilellmuth Wicelius verloofde zich heden
met Lislieth Pftllemnnn
Dc bediende klopte, diende den commis
saris Sehuchardt aan.
Wicelius gaf bevel een flesch champagne
in de eetkamer te brongen. Met een lnng-
F r a n k r ij k.
Met 474 stommen, tegen U6 sprak de
Kamer haar riet-trouwen, ni^, dat hot der
regsering in don loop van dit jaar zou
gelukken, van den Senaat gedaan te krij
gen,, chat do wel op dc oudeidomspensiocnen
nog Voor het eind der 'tegenwoordige le-
gislatgir-periocfo zou worden afgekondigd.
B u 1 g a r IJ e.
Het heet nu weer, dat het niet ivaaris,
dat vorst 'Fetdinand, nadat zijn huwelijk
volgens katholieken ritus was voltiokken,
ook "nog protestantsch in den echt werd
verbonden» Dc Bulguarschi vorst is dezer
dagen naar Bamberg vertrokken, ten einde
den bisschop te verzekeren, dat er geen
dubbele huwelijksvoltrekking heeft plaats
gevonden. In hot kasteel Osterstoin was
slechts een, Protestantsche godsdienstoefe
ning gcho-udten. De katholieke huwelijks
voltrekking was t'e Ivoburg eerst geschied,
nadat cr v'erklaringcn waren ingekomen
van den Buigaarsch'en minisLer en den
prins zelf, dat cr geen huwelijksvoltrek
king volgens Protestantsche wijze zou
plaats hebb'en.
T u r k ij e.
Frankrijk, Italië en Duitschland hebben
thans ook goedkeuring gehecht aan de
nieuwe sporen op den Balkan.
Z u I d,-A f r i k a.
Bij de verkiezingen in Kaapkolonie wer
den zeven en twintig leden der Zuicl-Afri-
kaansche partij, daaronder begrepen de gis
teren gemelden en minister De Waal, als
mede vier unionisten, zonder tegencandi-
daat verkozen.
Dp. stemming is vastgesteld in Kaapstad
cn Grahamstown op den 12en, in dc 30
overige kiesdistricten op den Sisten dezer.
In eon te Volksrusl (Transvaal! gehouden
toespraak zei de eerste minister Botha, dat
staatspresident Paul Kniger had nagcla-
lion 14.000 sovereigns en ,E 48 000 in pa
pier. Botha stolde dit geld ter beschikking
van Miln,er, maar Miiuer weigerde het te
aanvaarden, toon het hein werd aangebo
den. Hot geld is nog steeds luj de bank.
Abessyniö.
Keizer Menelik heeft de 4 Aroessi-hoof-
den0 di'e schuldig zijn aan den overval in
Itallaansch Somaliland, gev'angcn laten
zc-tten,
Meute!ik,, die op vriendschappelijken voet
niet Italic wcnscht te blijven, zal nieuwe
s tamho o f de n, a a u s t'e 11 o n
Chin a.
Over het inbeslaggenomen Japanscho
sinokkelsctiip „Tatsoe Maroc" wordt het
vólgende gemeld
zamen blik doorzag hij hot vertrek; toen
trad luj den beambte tegemoet.
„liet verheugt me u te zien, mijnheer ue
commissaris. U wilt wel eon glas Mijn met
me drinken. U mag me niets weigeren. Op
uw succes als beambte, gij redder der maat
schappij
Het was een blik van bant en smart, die
uit de oogen van den toegesprokene seho >t.
Eu toen do knecht de kamer verluien had,
\rocg hij droog:
,,U hebt me besteld. Wat moet ik doen?"
„Dat moest ik wel doen, als ik u bij me
wilde zien! Eerlijk gezegd, vind ik het on
dank huur van ti, me zoo te mijden, na liet
succes, dat ik u in die speleiszaak verschaft
heb. Ik heb vandaag een tweede zaak vo >r u."
Wicelius schonk in.
„Tk hel) een veitiouwbimr bericht, dat in
de Eriedrieh Willielmstrusse 9 bij rentenier
Hamburger vandaag ingebroken wordt. Deel
dit uw collega mee. Zorg dat hij zijn man
schappen uit het Ilohenzolionisiralonplan
daar verecnigt."
Sehuchardt trok de wenkbrauwen op en
keek Wicclius aan.
„Daarom hebt u me geroepen?"
Wieelins ging voort„Daarom niet -1110011.
Ik vier vandaag, zooals 11 misschien weet,
mijn verloving met mejuffrouw Lisbelh Pülle
mnnn
,,'t Is dus waar!" zeido de beambte en in
loon cn uitdrukking lag iets als afgrijzen voor
zooveel vermetelheid.
Wicelius begreep hem. „Dit sleept natuur
lijk zijn gevolgen met zich," zeido hij. „U
zult niet ongaarne hooren, dat ik- er over go-
dacht heb, 11 uit mijn dienst te ontslaan, gra
tis wegens opheffing der zaak
Dr „Tatsoe Maroe", een stoomboot van
3000 to'11, mei passagiers en een volle la
ding, waaronder 30 kisten geweren en 40
iust<en schietvo'orraad, door een Japan-
sclicn fabrikant le Hongkong aan een koop
man t,e Macao gezonden, kwam op 5 Fe
bruari tp Macao aan en bleef ef'o.p dc
rredo liggen.
In don middag verschenen plotseling 4
Chin.cesche kanonneerbooten, overweldig
den het schip, haalden de Japanscho vlag
neer en heschen de Chineesclie.
D,c Chineesche zeelui mishandelden de
bgmanning en brachten het schip naar Kan
ton, waar lipt nu nog ligt.
Dc Chineesche regeoring zegt, dat de
„Tatsoe Maroc" wapens wilde binnensmok
kelen. Japan daarentegen zegt, dat de va-
p.ens o-p liet scheepmnanifest voorkwamen
.en dat alle to'lforinaiiteiten voor het ver
voer van wapens naar Macao waren na
gekomen.
Volgens Reuter zouden de officieele stuk-
kpa do'or de regeoring te Londen ontvan
gen, wijzen op een ernstig incident, dal
door d,e inbeslagname van het Japansche
schip is ontstaan.
Engplsrhe bladen als „Morning Post"
,e. d. berichten,, dat Japan China den oor
log zal verklaren,, indien het smokkelschip
niet spoedig wordt vrijgelaten.
Het Japanscho ministerie Van builen-
landsche zaken doelt in een nota mede,
dat Japan, wegfens de onwettige inbeslag
neming van db „Tatsoe Maroe" aan China
noch oen ultimatum heeft gesteld, noch
bed-i'cigingen tot dit land heeft gericht. Dc
Japansche regeering rekent op het „ge
zond Vorstand" van db Chineesche rejiec-
rinu, 'die h'ot stoomschip zat vrijlaten, haar
leedwezen betuigen en schadevergoeding
zal gev'en.
De minister Voegde er niet bij wat Japan
zal doen, inditen het „gezond Verstand"
China eens in den steek liet.
Het incident is mot deze Japansche nota
geenszins geëindigd. Japan Weigert een
onderzoek inzake dc bestemming van het
sclup „Tatsoe Maroe"; de voorraad vva-
pen'en zou bestemd zijn voor de Chinee
sche opstandelingen in het Zuiden onder
Sunyatse.n.
Hofberichten.
H. M. de Koningin heeft heden ten paleize
te dineeren 11, M. de Koningin-Moedet en
H, K. II de Prinses van Teek. Verder zijn
behalve eenige leden van 11. Ms. hofhouding,
aan tafel genoodigd mr. N. G. Pierson en
mevrouw, mr. Th. A de Meester en me
vrouw, benevens baron de Smeth van Alphen
De vorstin \an Teek keert Maandagavond
naar Engeland terug.
Op het gelaat van den commissaris voer
den vreugde en wantrouwen strijd. „U 1 il-
de Wilde u dat in ernst V'
„•la, maar, wel te verstaan, dat blaadje
papier, dut kleine, kostbare blaadje, geef ik
11 niet terug. Tussehen ons verzekering over
en weer, niet waar? -Het ligt overigens
veilig bewaard, absoluut zeker. Alleen, wan
neer mij onverauchls een ongeluk overkwam
ja, dan zou men het natuurlijk vinden,
tol mijn spijl. Maar ik heb de politie, niet
«nar, om mijn Uwen te behoeden en te be
ft aken - -- Prosit
De vreugde op het gelaat van den andere
ft'iiN verdwenen. „Zeg me, wat u verlangt,"
drong hij ongeduldig.
„Wc vieren dus vandaag mijn yeilovmg
en wol hij Juiitz, Unter don Linden. Dm lam
ik cr niet op letten, wat er mtlis-vhen m liet
kleine Zwitsersclie huisje van mijn schoon
vader gebeurt,"
„U wilt van avond wilt 11 V'
Soliuehard vloog van zijn stoel op.
„Beric commissaris, dut gaat zijn gang.
Meng u duur niet iu. liet komt me alleen
daarop aan, dat er geen verandering in de
schikkingen komt, waarop liet toestel bere
kend is. Om dit na te gaan, heb ik een ver
trouwbaar menseh noodig."
Sehuelinrd wns niet meer gaan zitten. Met
kleine stappen rende bij de kamer op en neer.
Eindelijk bleef hij voor Wicelius staan.
„U wilt een streep trekken onder uw vroe
ger leven," zeido hij nadrukkelijk. „Doe hef.
dan dadelijk. Het is een eerlijke raad, dien
ik 11 geef. De allerlaatste misdaad komt de
vergelding toe geloof me, dat is de erva
ring van een beambte bij de politie."
Wicelius stond ook op
Yan het hof.
11. M de Koningin zul het concert hijwo
nen, dat a. s Dinsdagavond door de lieder
tafel Haagsch Mannenkmr in hst Gebouw v.
K. en "W, te 's-Uiige gegeven v.oidt.
II. M. do Koningin-Moeder was gister
avond met Haar logé, cle prinses van reek,
in den Koninklijken si bouwhui* te 's-Gra-
venhage, waar door de Fianschc Opera
Sappho" werd opgevoerl.
Koningin Emma vertiok 11a het tweede
bedrijf. De prinses van Teek bleef tot aan
liet einde der voorstelling.
Prins Hendrik Ia Duitschland.
Reuter seint uit Wilhelmshaven, d.d.
5 Maart
Gedurende zijn verblijf te Wilhelmshaven
ir- aan Prins Hendrik toegevoegd de chef
van den marinestaf, graaf Baudissin.
Consulaire berichten.
Bij Koninklijk besluit is de beer L. J.
C. von Zeppelin Obernriiller, consul der Ne
derlanden, belast met de waarneming van
het consulaat-generaal te Shanghai, bevor
derd tot consul-generaal aldaar.
De heer J. M. Ley ha is, op zijn verzoek,
eervol ontslagen uit zijn betrekking van con
sul dor Nederlanden te St. Domingo, onder
dankbetuiging voor de door hem in die be
trekking bewezen langdurige diensten en als
zoodanig benoemd de hoer J. Senior.
Aan den heer Senior kan iu het Xeder-
landsch geschreven worden.
jk
De heer P. Grif fin is benoemd tot
vice-consul der Nederlanden te Mogndor.
Aan den heer Griffin kan in bet Engelsch
en in het Frnnsch geschreven worden.
V
De heer C. P. S. Tliam i«, op zijn ver
zoek, eervol ontslagen als viee-eon^ul dei*
Nederlanden te Oxelómnd en als zoodanig
benoemd de beer M. G. M.itlliiesen.
Aan den beer Matthiesen kan in het No-
derlandsch geschreven worden.
De heer K. J. O. Gull,roder is, op zijn
verzoek, eervol ontslagen als vice-consul der
Nederlanden te Sundsvall en als zoodanig
benoemd dc lieer F. G. A. Oehmnn.
Aan don beer Oehman kan in het Xeder-
landsch geschreven worden.
Raad van State.
Openbare verga-lering van iton Raad van
State, afdeehriQ voor de gemliillcn van be
stuur, op Woensdag I! Maan, des 1 ooi-mid
dags te elf uur. (»St. Ct")
D. F. M'. van Rees.
Thans ontvangt de R. Ctvan haar
correspondent te Batavia een telegram, mel
dende
Het ongunstige bericht omtrent den ge-
„En al wist ik, dat ze 1110 het leven zou
kosten deze allerlaatste misdaad, zooals 11
het noemt, cTe/e laatste daad van gerechtig
heid, zooals ik zeg - - inoet ik hebben
Maar wees gerusi. AD er vergeldende mach
ten zijn, zooals o zoo moot zegt. dan zijn die
vandaag op mijn zijde. Neem uw boek. Toe
ken de schikkingen nauwkeurig op. liet zou
niet goed zijn, als er een font onder liep.
*s Avonds tussehen elf en twaalf uur. De ta-
miliö Püllemnnn is bij hel verlovingsfeest bij
Juiitz, koetsier en bediende eveneens. Op het
zolderkamertje «hipen dc heide d» nstmeisjes.
Dit is het groote huis. fn hot Zwitsersbhe
huisje slaapt de b.uones op de balkonkamer
rechtuit op de bovcnv-erdiepiiur. alleen. Haar
werkkamer is leeg. In de üeule kamer slaapt
het dienstmeisje. Op do benedenverdieping, in
de kamer links van den inu-nig. slaapt de
pas aangestelde hofmeester. De lameu van
de kelder zijn met ijzeren houten voorzien,
alle cneritïe gesloten, deels met blinden voor
zien. De sleutel van de huisdeur zit van bin
nen in liet slot. Do deur is go-loten en bo
vendien met ketting en grondel voorzien -
bobt u dat? goed. Als er in deze omstan
digheden, in het aantal personen in huis, in
de manier van sluiten, of in d< bewaking,
een of andere, zei het ook nog zoo nnbofco-
kenende verandering komt. vei voeg u dan,
onder het voorwend-el me te felici'ecren, hij
Juiitz. Is er tot twaalf uur niets veranderd,
dan raad ik u die huurt te verlaten eu u in
liet Noorden of Oosten van Berlijn ann zoo
veel mogelijk personen te vertoonen."
(Wordt vcrvohjdj