IÉ
No. 1270!
02"" laargang.
Donderdag 4 Juni 1908
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
Kennisgeving.
Kennisgeving.
Burger-avondschool.
Inge Sondegg.
14)
S
BUITENLAND.
SCHIEDAMSCHE COURANT
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k" s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en VI a ar din ge n fl. 1.25. Franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertcnüën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vódreen
0Ur aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs der Advertentiën: Van 1G regels fl. 0.92; iedere rege! n
15 cents, Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarie"y
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, 'die Din sda g-, t) o nderdag-en Z aterdaga vo
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tolden]..:'
van 40 cents per advertentie, hij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoe:
Intere. Telefoon
EURSEMEESTER EN WETHOUDERS VAN
«ciuedam,
Gezien art. 98 der IC eswet,
Brengen ter kennis van de ingezetenen,
dit het proces-verbaal, bedoeld bij art. 93
dier wet, van de op den 2den Juni jl, in deze
peente plaats gehad hebbende stemming
toer de verkiezing van een lid van don
Gemeenteraad in Kiesdistrict II, op de
secretarie der gemeente ter inzage is riedor-
gelegd, en een afschrift daarvan aan liet raad
huis is aangeplakt.
En is hiervan afkondiging geschied waar
het behoort, den 3den Juni 1908-
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. L. IIONNERLAGE CRETE,
W D.
De Secretaris,
V. SICKENGA.
KIEZERSLIJST KAMER VAN KOOP
HAND EL EN FABRIEKEN.
De ÖURGËSr EKSTER V an Schi i; I) ,V 51,
Gezien art. 7 alin. 2 B van liet ko-
•ninklijk besluit van 3 Mei 1S9G (staats
lid no. 76).
Noodigt uit allen, die niet voorkomen op
ile lnatst vastgestelde lijst van kiezers voor
loden der Kamer van Koophandel en Fa-
blieken, maar aanspraak kunnen maken om
op die kiezerslijst geplaatst te worden, daar
van aangifte te doen vóór 1 Juli a.s. ter
gemeente-secretarie (afdecling A), alwaar
formulieren van aangifte kosteloos verkrijg
baar zijn, en
Brengt tevens in herinnering art. 6 van
bovengemeld koninklijk besluit, luidende:
Om kiezer van leden eener Kamer te
zijn, moet men
A. kiezer zijn van leden van den Raad
der gemeente, waar de Kamer is gevestigd
J6. aldaar bestuurder of medebestuurder
djn en gedurende ten minste twaalf achter
eenvolgende maanden zijn geweest, van een
bedrijf van handel of nijverheid.
Schiedam, den 3don Juni 1 90S.
De Burgemeester voornoem
M. L. ÜONNERLAGE GRETE, ilk b.
Be jongelieden die met September a.s.
gebruik wenschen te maken van de lessen
arm bovengenoemde inrichting, kunnen zich
alsnog daartoe aanmelden iDonrïcrdng 41
Juni n.s,, tusschen 7 en 9.
Ook voor hen die reeds verleden winter
de lessen hebben gevolgd, is opnieuw
"ngeven verplichtend.
De Directeur
J. A. I1INGMAN.
an
Soman n a a r h e l 1u i t s c li van
TIED WIG ERE IN.
Ais was hot een vergiftigd voorwerp, /.oo
slingerde hij t]on |,r;cf plotseling op den
grond cn mompelde„Bedtogen, schandelijk
bedrogenZijn begrip werd plotseling »eher-
PWj hij zag alles nu zoo helder als glas en
®eg met gebalde vuist tegen zijn voorhoofd,
pen nar, een blinde nar was hij geweest, zoo
w de valstrik te loopen. Een groote veront
waardiging kwam in hem op. Daarbij was
ffit alsof er een kriebeling in zijn keel kwam,
alstf hij hardop lachen moest. Dat deed hij
is waar niet, muur een brandende ve-
I ting kwam in hem op, telkens al-, hij na
ngs of haar moeder dacht. Of het rechtvaar
'g was of onrechtvaardig, daarom bekom
tnertio Lij zicli op het oogenbiik niet, nu
,'Jn fijngevoeligheid zoo doodeiijk helce-
■Agd was.
haddon dus naar hem geïnformeerd,
ijüar zijn bezittingen, tiaar -zijn zedelijk go-
"rag! Ja, mevrouw Sondegg was wel voor-
J-whtig, voor ze tot. iemand zei: ,,To( mor-
§on) waarde baron." En ze nam liet papier
j.J3815 om het altijd over tc kunnen lezen, als
tar geheugen haar in den steek liet.
«ut nu te doen? Hij was nu een keer ge-
I Jnrlj=on,- Wnt gaf het hem, dat een zeker ge-
I 'Ij00') waarvan hij zich zelf geen rekenschap
a« kunnen geven, hem dikwijls gewaar-
vJ had, als de bekoorlijkheid van Inge
indruk op hem maakte? Vanavond
(WK hij er toch ingeloopen.
Schiedam, 3 Juni 1908.
DUITSCHLAND.
L a n d d a g v o r k i c z i n g e n.
Do verkiezingen voor den Pruisisclien
Landdag, die vandaag beginnen, staan in
'l teekeri van algemeen kiesrecht, zooals dat
geldt voor den Rijksdag. IIcl huidige drie
klassen-kiesrecht, reeds ten tijde van Bis
marck iicerschende cn door hen: gekenschetst
als 't ellendigste aller kiesstelsels, wordt door
Biilow cn de jonkerpartijen als ccn wapen
tegen het voortdringen der socialisten gehaiu
teord. Om een bewijs te geven van de wer
king van 't Pruisische kiesstelsel is 't vol
doende moe te doelen dat in 1903 hij de
laatste algcmeeiie verkiezingen de conserva
tieven met 372.000 stemmen 203 afgevaar
digden naar den Landdag zonden terwijl do
sociaal-democraten, op wier candidaten
314.000 slemrnen worden uil gebracht, geen
e n k e 1 afgevaardigde er heen konden zen
den. De inrichting van zulk een kiesstelsel ge
tuigt dan ook van bijzonder reactionair vei-
nnft. De verkiezingen hebben in twee tempo's
plaats. Do zoogenaamde oer-kiozers (alle
mannen boven 24 jaar die geen bedeeling
hadden) kiezen mondeling in groepen van
250 de kiesmannen, die op hun beurt de
eigenlijke afgevaardigden bij openlijke en
mondelinge stemming aanwijzen. De oer-kie-
zci's zijn bovendien in 3 klassen verdeeld
naar de mate hunner belastingopbrengst. Dit
3 klassen-stelsel werkt zoo, dat alle arbei
der» en kleine burgers (85 beroofd zijn
van allen invloed ten gunste eener kleine groep
jonkers, agrntiërs, groot-industrieelen en
-grondbezitters (15
De sociaal-democraten hebben tegen dezen
wantoestand ccn reusachtige agitatie voorbe
reid. Sedert de laatste maanden werden in
hun bladen, vlugschriften en met het gespro
ken woord de kiezers in Pruisen aan hun
plichten herinnerd. Zonder twijfel zal de
stormloop indrukwekkend zijn. v. Bulow
heeft namens de regeering zoowel in den
Landdag als in den Rijksdag onlangs ver
klaard in zake het kiesrecht..AVij verande
ren niets. Alles blijft bij het. oude." Maar
liet is te verwachten dat hij spoedig een
anderen toon zal moeten aanslaan.
Ook de vrijzinnigen in Pruisen strijden
op hun wijze voor het algemeen kiesrecht
voor den Landdag. Hun innerlijke verdeeld
heid, er zijn in Duitsclilnnd een stuk ot
vijl, zes liberale partijen, is oorzaak van wei
nig krachisoniwikkeling. Gerlach, een bekend
radicaal tot do fractie-Bnrth behoorend, zeidr
geen lioogo verwachtingen te hebben omJruit
den uitslag. Do nieuwe Landdag zal op de
oude gelijken als twee druppels water. De
conservatieven zullen do meerderheid behou
den. De democratische partij zal slechts 2
candidalen stellen. Wij steunen de socialisten,
die ons wederkeerig steunen. Zij zullen er
ditmaal waarschijnlijk in slagen 3 of 4 hun-
Langen tijd liep hij in zijn kamer op en
neer, doelloos sloot bij de ramen, om zo een
oogenbiik later weer open te stooien. Einde
lijk zonk hij in een stoel neer en verborg liet
hoofd in de handen, flij moesl zich zelf toch
dwingen rustig te zijn, moest zich trachten
voor "te stellen, welke houding hij nu eigen
lijk aan zou nomen tegenover het. voorge
vallene. De verschillende gebeurtenissen ging
hij in gedachten nog eens na. Toon hij ingc
Sondegg leerde kennen, maakte huur blonde
schoonheid een diepon indruk op hem. Haar
innerlijk wezen leerde hij evenwel niet. ken
nen. Het scheen hem toe. dat zij sierk onder
den invloed hater moedor verkeerde, en
deze moede,r beviel hem absoluut niet. Maar
dit zou hem niet zoozeer gehinderd hebben,
wanneer Inge slechts wat beter te doorgron
den ware geweest.
Doch haar houding veranderde dikwijls cn
schoen oven dikwijls volkomen in meremi-
stemming met de denkwijze barer moeder te
zijn. bi hoeverre dat nu te beschouwen was
als het resultaat van een verkeerde opvoe
ding, dan wel als een werkelijke karakter
eigenschap, dat had hij eerst willen uitvin
den, cn nu was hij vanavond zoo over
rompeld.
Weer vlamde do woede in hem op. Wie
kon zeggen of Inge niets af geweten had
van dozen brief, die lmar van zijn goeden
naam verzekerde en zijn ouders in hun graf
besprak. Moeder en dochter zouden zeker
Ten "oheimen voor elkander hebben. Minui
dan was Inge een koude berekenende geluk-
zoekster, clie hedenavond een knap stukje
werk had goleVcrd.
Weer begon hij op en neer te loopen.
nor candidaten in den Landdag verkozen te
krijgen. Centrum en Polen gaan samen en
zullen de conservatieven cn nationaal-libe-
raien 10 of 12 zetels ontnemen, maar daar
mee zal geen ingrijpende verandering in de
samenstelling van den Landdag tot stand
komen.
De door Biilow beloofde hervorming tbr
ciesdistricten zal door bet Hoerenhuis worden
verworpen. De reactionaire houding der rc-
gecring zal, naar Gerlach meent, den politic-
kei! toestand toespitsen cn de massa van het
volk steeds meer tegen zijn regeerders opzet
ten, die van hervormingen niets willen wa
ten. Onder die omstandigheden zullen ook ik
Rijksdagverkie/.ingen een sclieipen strijd op-
leveien, die het conservatief-liberalo blok zal
doen uiteenvallen.
IE MENGDE MEDEDEELINGÏÏN.
Engeland.
De overleden generaal sir Red vers Bullet-
was 69 jaren en nam deel aan tal van expe
dities in China, Egypte en Soedan. I-Iij werd
in 1898 toen de Transvaalsche oorlog uit
brak belast met liet opperbevel over het
Britsche leger in Zuid-Afrika. Intusschen
bleek deze generaal beter in ztaat massa's
negers en zoeloe's te vermoorden dan strijd
te voeren tegen blanken. Bulier viel met
zijn strijdmacht Natal binnen en sloeg het
beleg voor Ladysmith. Telkens weer wer
den zijn pogingen om de Tugela over te
trekken, teruggeslagen en zware verliezen
leed hij bij Colenso en later bij Spioenkop
en de vroeger zoo hooggeroemde sir Redvers
moert het dulden dat zijn naam tot sir
Reverse werd verbasterd en dat ten slotte
hem liet opperbevel werd ontnomen en aan
lord Roberts werd overgedragen.
Als een pleister op de wonde liet men
hem het opperbevel behouden in Natal, dat
na de wisseling in liet oppercommando zijn
bet eekenis voor de krijgsverrichtingen had
verloren. Op 1 Maart 1900 eindelijk gelukte
het hem, dank zij de operation van lord Ro
berts en lord Kitchener elders, Ladysmith
te ontzetten en in .Tuli slaagde hij er in, zich
met lord Roberts te te vereênigen. Hij nam
toen nog aan den strijd in oostelijk Transvaal
deel, maar keerde nog datzelfde jaar naar
Engeland terug
In 1901 werd hij bevelhebber van een dei-
legerkorpsen van het gereorganiseerde Engel-
sche leger, maar reeds het volgend jaar
werd hij als zoodanig ontslagen, wegens zijn
taktloos optreden tegenover de crïtiek dei-
pers.
Na dien vernam men weinig meer van
sir Redvers, die thans na een langdurige
ziekte is bezweken.
Maandagmiddag werd in het Lagerhuis
weder geïnterpelleerd over het aanstaand
bezoek van koning Edward aan den czaar.
Het schijnt, dat enkele afgevaardigden onte
vreden zijn, onnlat. de koning zich alleen, niet
begeleid door een minister, naar Rusland
begeeft. De liberaal Lea vroeg hoe de.rege fi
ring op de hoogte zou blijven van de bespre-
Daaifbij viel hem in hoe vreemd vaak Tnge
zijn weg had gekruist.
Dc scène met haar in hel, boseh stond hem
ook plotseling weer levendig voor don geest.
Als die ontmoeting ook eens met opzet had
plaats gevondenOok had ze hem zoo half
en half verplicht het rozenfeest bij te wo
nen. Hij zelf gevoelde weinig sympathie voor
dc Ilowalds, die hij bovendien slechts opper
vlakkig kende, en hij had dc uitnoodiging
stellig niet aangenomen, als Inge hem er
niet bijna loc gedwongen had.
En vandaagTedere Inzonderheid van den
emoticvollcn avond kwam hem weer opnieuw
voor den geest. Het afgelegen zomerprieel,je.
Leek hel niet. alsof Inge met opzet dat plokje
luid uitgezocht. Waarom was juist die gere
serveerd? Voor wie? En waarom ging Inge
er toch in? En waarom werd ze verlegen toen
hij over haar moeder sprak, en waarom liet
deze haar dochter den goheelm avond met
hem alleen? Wist Inge, dat in het rozen-
prieel niemand hen op een ongelegen tijd
overvallen zou?
ILot bekoorlijke beeld riep hij weer in zijn
geheugen terug, zooals Inge de roos in de
hoogte hield en daarvan de gouden ehani-
pagncdruppels met haar roodo lippen opving,
Hij zou geen man geweest zijn, als hij die
lippen niet had gekust.
Voor de noodige prikkeling «Ier zinnen was
ook goed gezorgd, dc champagne lmj.1 gereed
gestaan, evenals later dc zegenende, die
voor alle zekejheid nog haar nicht als getuige
had meegebracht. Wam- had hij toch zijn
verstand en zijn oogen gehad? Het was im
mers zoo klaar als de zon, dat alles een afge
sproken zaak was geweest,
kingen tusschen den koning en den czaar
wanneer geen lid van liet kabinet daarbij
tegenwoordig is, waarop minister-president
Asquilh antwoordde»Ik kan hierop ant
woorden, dat de regeering op de hoogte
wordt gehouden en dat zij verantwoordelijk
blijft voor de staatszaken. De gestelde vraag
zou kunnen leiden tot een andere, nl. of er
steeds een minister aanwezig zou moeten
zijn, wanneer de koning hier of daar een
anderen vorst ontmoette. En deze vraag is
een ongerijmdheid
Luxemburg.
De verkiezingen voor de gedeeltelijke ver
nieuwing van de Kamer zijn geëindigd. In
het kanton Luxemburg met het daartoe be-
hoorende platteland zijn gekozen 6 liberalen
en een katholiek. In het mijndistriet van
Esch behaalde het kartel van liberalen en
socialisten de overwinning en verkregen de
katholieken niet één mandaat van de elf.
In de andere kantons hadden geen wijzi
gingen van beteekenis plaats.
Frankrijk.
Het blad Me Réveil du Nord" is door de
rechtbank te Arras veroordeeld tot schade
loosstelling van 1000 en 2000 frs. aan de
mijndirectie van Courrières, wegens beleedi-
gende artikelen na de groote mijnramp.
Bij de beraadslaging in de» Senaat over
de naasting van den Westerspoorweg be
streed de minister van openbare werken
Barthou bij zijn verdediging van het ontwerp,
dat de regeering collectivistisch gezind zou
zijn of in eenige verstandhouding of betrek
king zou staan met de sConfédération géné
rale du travail." De regporing en de con
federatie, zoo verklaarde hij, staan niet aan
dezelfde zijde der barricade. Deze verklaring
werd met luide toejuichingen ontvangen.
Spanje.
De ministerraad heeft besloten de schor
sing van de grondwettelijke waarborgen in
de provin-ies Barcelona en Gerona op te
heffen. De koning zal morgen liet dekreet
teekenen.
Vermoedelijk is de agitatie tegen den reac
tionairen maatregel van de terroristenwet,
niet vreemd aan dit besluit.
De Porte zond aan de gezanten te f' i
slanfinopel een protest tegen de teruaro
der internationale troepen van Kreta.
Bulgaarsche bladen deelcn mede. d
Bulgaai'sche dorp Tmaminn, dicht 1
Turk-Mie grens. Zondag door een f
Servische bende werd overvallen en
nseh gelegd.
Een groot aantal mannen, vrouwi
kinderen werden door de Serviët.- o\
kling gejaagd.
Een Grieksche bende ter sterkte vai
man heeft een inval beproefd te do
het Bulgaarsche dorp Ruzenee (d:
Korifza). Het gelukte een in de nab
zijnde trocpenafdeeiing de bende fp
vlucht te jagen, echter eerst nadat 7
pelingen gedood en 20 gebouwen in de
waren gelegd.
Bij het "dorp Tekali. niet ver van
niki, werden 50' Bulgaarsche boeren:.t"
der», die met den hooioog-t bezig
door een Grieksche bende onder vim,
nomen, met het gevolg dat 7 arbc ,i
werden gedood.
liet is een alles behalve gelukkig! u
voor Tuikije. Onaangenaamheden
Kietn, ernstige moeilijkheden op Same* t
ten slotte nog een soort vlootdemonsl
van Ttalië. Weliswaar wordt dooi de r g-
ring van laatstgenoemd land dit niet off'
erkend, maar oen feit is het. dat zich ii. 3
wateren van den Levant 9 ltaliaansche p1"1
terschepen, twee kruisers en zes torpedo'.
nielers bevinden, zeker niet alleen uit v
delijke belangstelling voor het Ottomaar,
rijk.
Er zijn dan ook nog eenige kwesties
,-chen Ttalië en de Rorte. die nog op op.'
sing wachten. Behalve voor zoover het
postkantoren betreft, heeft Turkije aan
lie nog geen voldoening gegeven ten o<
zichte van eenige andere zaken, vooral
betreft de hinderpalen, die aan Italiaan- i'
onderdanen in Tripolis en Cvrenaïca in d
weg worden gelegd.
Duitschland.
De koning en de koningin van Zweden
zijn gisteravond uit Berlijn naar Stockholm
vertrokken.
T u r k ij e.
De Russische minister van buitenl. zaken
Iswolskï ontving van de Engelsche regeering
nieuwe voorstellen betreffende Macedonië,
waardoor echter geen wijziging komt in
Engeland's gedragslijn. Van een internatio
naal co gres waar de Macedonische kwestie
zal worden besproken, wordt niet gerept.
De bekrachtiging van het gemeenschap
pelijk program dei- mogendheden zal nu
spoedig volgen.
Wat hielp het of hij van deze vrouw walg
de; de blonde Inge, met haar flmveelige zon-
glanzende oogen was toch haar dochter! Niet
alleen woede on beleedigd gevoel van eigen
waarde deden hom lijden. Ook huur verlies
deed hem pijn. En loch was liet niet de echte
liefde, die om haar treurde. Want die zou
hem wel naar haar zelf geleid hebben om
oog in oog met het geliefde meisje, deze de
waarheid af te dwingen, in plaats van zoo-als
nn te twijfelen en te oordeelen.
Een paar uur later zat Günther v. Jul-
linghausen aan zijn schrijftafel. Hij had zich
zelf nu volkomen bedwongen, en mot de rust
was nog helderder, nog rotsvaster, in hom ge
komen het voelen en weten: „lk kan het
niet, en rr is geen kracht ter wereld, die
mij er toe dwingen kan."
Voor hem lag weer glad gestreken en sa
mengevouwen de brief van het infornnUicbti-
lOHU. llij deed hem in een enveloppe, nam
toen een velletje postpapier, slak de pen in
de ink! en wierp alles toen weer weg.
Hoe. zou hij het haar schrijven? Hij plantte
zijn olboog op tafel en dacht na. Of zou hij
in 'l geheel niet schrijven, doch naar haar
toegaan en 't persoonlijk zeggen
Alen verwachtte hem immers vandaag bij
de Sondeggs. En .li o e verwachtte men hem
dam-! Zijn bloed begon sneller te stroomen,
als hij daaraan dacht. Neen oen persoonlijk
onderhoud was in dit geval onmogelijk en
moest voor heide partijen pijnlijker zijn dan
welke brief ook.
Hij begon te schrijven
„Zeer geachte mevrouw SondeggHierbij
ingesloten, zend ik u den brief terug, die u
Marokko.
Aan den „Matin" wordt uit Casablanca r
-eind, dat Zondagavond weder een ve<
partij tu.-sclien Spaansche en Fransche o
dalei, heeft plaats gehad, die eindigde i,
liet. wegslepen wan een Franseh soldaat u"
een Spaansche wachtpost. Bovendien had',
de Spanjaarden zich het recht aangema i.
patrouilles door de stad te zenden.
Toen het gebeurde aan generaal d'A-
de, die zich te Boesnika bevond, werd H
richt, benoemde hij onmiddellijk een K
nel tot plaatscommandant van Casablanca -
beval hij, dat de acte van Algesiras Itr-i
ten uitvoer zou worden gelegd, wanneer !C'„.
Fransche troepen andere soldaten zouden
treden.-Feitelijk staat dit gelijk met een L
meel verbod van Spaansche patrouilles.
in mijn rijtuig verloren hebt, dien ik
en las.
Ik begin met deze bekentenis en voe
mijner verontschuldiging aan. dat het to»-i.
lig zien van mijn naam hiertoe annleih'
gaf. Toch heb ik er geen berouw van op dc
wijze legen de eischen der wellevendhei
hebben gezondigd, daar liet me nu <jeg,
is om door 't, ongedaan maken eener one
daelite daad, het zekere ongeluk van twe
neen. drie mensehen te voorkomen. Want
tl mevrouw, zoudl er zeer onder geleden
ben als uw dochter in lmar huwelijk niet
lokkig werd. En ik ben, na alle» wat
lezen vail den brio: mij geopenbaard h
niet meer in staat, mv dochter het gelu".
waarborgen, daar ik thans aan do eerlijk':
haror gevoelens twijfel. Ik had nevsooi >-
met lmar willen spreken, doch daar ik
zeker weet, of zij den inhoud uil den i
sloten brief kent moet ik liet aan li o
laten, haar mijn houding te verklaren.
Vertroef mij de teleurstelling-, movro
die ik u en uw dochter bereid. Ik bon
tuut-lijk bereid, persoonlijk met u te ken
spreken, zoo u dat mocht won.-ehon.
Gelukkig, dat onze verloving nog niet
bliek is, wan! nu kan uw dochters naan.
niet onder lijden, want dat wat gisteren
beurd is, hóeft gexni getuigen gehad, Ijeli
mevrouw lhnvald. Verschilt u evenwel hi
met mij van mooning; dan hen ik tot iet,
schadeloosstelling bereid.
Van mijn discretie kunt u in ieder g«
overtuigd zijn. Spoedig ga ik een lange
mulei nemen.
Hoogachtend Giinter v. Jellinghausen
(Wordt vervolgdv,
