Donderdag 9 Juli 19U8
No. 12738
62*" Jaargang,
Inge Sondegg*.
Doze courant verschijnt cl a g 1 ij if s, rnet uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25.Franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardi igen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen,
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uht aan het bureau bezorgd zijn,
BureauLange Haren No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs der Advertentiën: Van 1—6 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zjj
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavoad
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, hij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
BUITENLAND.
Schiedam, 8 Juli 1908.
DUITSCHLAND.
E u 1 e n b u r g.
De mazen van het net worden steeds dich
ter om den meineedigen prins heengetrokken.
Na het bezwarende getuigenis van Riedel
heeft gisteren de hooi'dfaau Jacob Ernst,
ren voor Eulenburg verpletterende verkla-
g afgelegd, 't Moet gisteren een der meest
dramatische zittingen van het spannende pro
ces zijn geweest, toen de beklaagde geconfron
teerd weid. met zijn voornaamsben beschul
diger. Toen Ernst word' binnengeleid, zag hij
bleek en scheen zeer opgewonden. Ernst is
visscher, 44 jaren, katholiek en hoeft een
blanco strafregister. In zijn Beiersoh dialect
nas hij zeer moeilijk te verstaan en do hulp
van een tolk moest worden ingeroepen. Ernst
handhaafde alle uitlatingen die hij in 't
Münchensehe proces deed. Ilij werd door pre
sident Ivanzow op bijna vaderlijke wijze
nangesjmord niets dan de zuivere waarheid te
zeggen. Ilij moed denken aan zijn kindoren
en zijn kort geleden gestorven vrouw. Hij
mocht zich niet laten weerhouden door de
weldaden die hij van den prins genoten had'.
Wanneer hij in Münchcn onwaarheid gespro
ken lmd, moest hij 't heden bekennen. God
laat niet met zich spotten, zei Ivanzow, en de
nardsche rechtere ook niet.
Ernst werd' door 't vertellen van dc ge
beurtenissen kalmer. Ilij deelde vele bijzon
derheden mede. Ten slotte verzocht do presi
dent dat de getuige den beklaagden in 't
gezicht zou zeggen dat hij waarheid sprak.
Ernst: „Bij God den Almachtige, Hoog
heid, gij kunt het niet loochenen wat wij
gedaan hebben. Is 't niet waar, hoogheid"?
Als antwoord1 moet Eulenburg, krijtwit
in 't gekat, met dë vuist op de tafel heb
ben geslagen zoodat de waterkaraf en de gla
zen rinkelden en hij maakte een beweging
alsof liij wilde opstaan om den getuige te
lijf te gaan.
Ernst zei nog„Hoogheid, 't is zeer zeker
waar, wij beiden zijn toch verloren inon-
sehon."
Daarop werd een pauze gehouden en Ernst
verliet de zaal in de grootste opwinding. Zijn
zwager wachtte hem bij den uitgang op.
Ernst ia niet in staat een woord uit te bren
gen. Het zweet stunt hem op 't Voorhoofd en
een vale bleekheid bedekt zijn gelaat, 's Mid
dags werd het verhoor van Ernst voortgezet.
Toen de beklaagde verklaarde beslist niets
van den getuige en zijn handelingen af te we
ten, riep Ernst in clo hoogste opwinding uit:
„Maar, mijnheer 'de prins, het helpt ons bei
den nu toch niet meer, de waarheid is aan
't licht gekomen en ik kan niet anders."
Do gezworenen richtten meermalen aan den
getuige de vraag of hij zicli niet in den per
soon van don prins vergiste. Daarop ver
klaarde Ernst met groote zekerheid „Ik
zweer bij den Almachtigcn God, het was de
beklaagde prins Eulenburg."
Om half drie word Riedel opnieïiw Ver
hoord en een uur later de zitting tot heden
morgen verdaagd. De geruchten dat Eulen
burg weer oen aanval van zwakte zou hebben
gehad, worden door het Duitscho blad, waar
aan wij bovenstaande ontleencn, beslist tegen
gesproken. De prins leek gisteren integendeel
volmaakt gezond.
GEMENGDE MEPEDEELINGEN,
Engeland.
De Engclsche bladen maken weer mel
ding van de on.een igheid tusschont doBrit-
sche v 1 o o tbc vel hebbers, die bij de manoeu
vres der Kanaalvloot aan 't licht is ge
komen. Lord Bercsford, de commandant
van. de Kanaalvloot, ligt. overhoop met den
opperbevelhebber sir John Fisher en ook
met zijn. onderbevelhebbers, o. a. schout
bij-nacht Percy Scott. Tengevolge van Mc
onvoorzichtigheid of de onbekwaamheid
van Bercsford is dat geschil nog verscherpt.
Volgens een bericht van de „Times" had
lorei Bercsford bij de oefeningen van rlc
vorige week een manoeuvre gecomman
deerd, die, wanneer zij uitgevoerd ware
geworden, onvermijdelijk een botsing zou
hebben veroorzaakt tusschen don kruiser
„Argyll" en, den „Good. Hope", waar schout
bij-nacht Scott aan boord was.
De „Argyll" volgde het gegeven bevel
op, maar de „Good Hope" gaf niet het
signaal, dat de order opgevolgd zou wor
den, uit vrees, dat daarvan een ramp bet
gevolg zou zijn.
Lord Beresford is een der leiders van
de Engelsche germanophoben en wordt in
de kringen dier haters van Duitschland be
schouwd als de aanvoerder in een aan
staanden zeeoorlog met dit land. De regee
ring durft echter, volgens genoemden zegs
man, met den admiraal, niet 'breken, want
deze heeft grooten invloed en het zou hem,
zoodra hij ontslag uit den dienst heeft ge
kregen, slechts weinig moeite kosten een
parlementszetel te veroveren en hij zou dan
waaischijnlijk in hot parlement ongezouten
kritiek oefenen op de inrichting der Engel
sche zeemacht. Daarom zou de tegenwoor
dige ministei van, marine Mackoiuna niets
onbeproefd laten om te trachten het be
staande geschil weder bij te loggen.
stad te bezetten. In plaats van verder door
dringen in Marokko achtte Jamès de lijd ge
komen dat Frankrijk zijn troepen geheel uit
Marokko terugtrekt.
Minister Pichon verklaarde, dat liet feit
door de pers overdreven was voorgesteld,
Dc verkenningstocht naar Azcmmoer had
ten doel gehad de veiligheid in het Siaoeja-
gebïed te verzekeren, want de munitie woidt
vervoerd over Azcmmoer en daar ter stede
had men geweigerd de koeriers voor Mazagan
te laten passeoren. Generaal d'Amade ver
kreeg de gewilde voldoening, zonder dat er
iren. schot gelost behoefde to worden. De
rogeering blijft hem niet alleen haar vertrou
wen schenken, zij is bom erkentelijk tevens.
De regeering blijft verder trouw aan een
staatkunde die in overeenstemming is met
de waardigheid van Frankrijk en met het
streven der regeering om den vrede in Euro
pa te handhaven. Hiermede was het incident
■e.slotoii. en word de beraadslaging over de
nkomstenbelastmg voortgezet.
B o m a ri naar het D u i t s c li van
TIEDWIO ERLIN.
W
43)
Zo werpt niet geweld bet. pistool in bet
kistje terug en sluit de lade, waarna ze bet
kamertje uitsnelt.
Zo onderzoekt de kleeronkast. Sonja heeft
haar beste klecren aangetrokken. Zou ze nog
weer naar hem zijn gegaan?
Elisabeth begeeft zich in vliegende vaart
naar Frank Ortloff's woning. Ze behoeft niet
eens te bellen, in de open deur is de be
diende aan het schoonmaken en deelt haar
mede, dat mijnheer nog slaapt en dat er
dien morgen niemand was gewecs-t om mijn
neer te spreken.
Waarheen zou ze in Godsnaam hebben
kunnen gaan? misschien naar dc andere?
Eiisnlieth weet echter niet waar Inge Son
degg woontze weet dus niets andere tc doen
Ban zich ijlings weer naar huis to begeven
Misschien is Sonja nu teruggekeerd'
Maar Sonja vindt ze niet thuis.
De stroom spritst zijn schuimend water
over haar oevers.
Dnmwerkore, die met lange stangen de op
elkaar geschoven ijs,schotsen losmaken, heb
ben tusschen het witte schuim iets donkers
ontdekt; het hangt tusschen het ijs aan een
lange wilgentak. De werklieden, die verderop
bezig zijn, mensehen, die den landweg pas-
seoren, zij allen komen aansnellen. I)e een
roept het tegen den ander: „een drenkeling!"
Frankrijk.
In do Kamer bracht Jaurès gisteren de
bezetting van Azcmmoer in Marokko ter
sprake en meende dat de Franscbe generaal
d'Amade de regceringsinstructies schond
door met zijn troej n die Marokkaansche
en allen spoedden zich naar de plants \an
het onheil.
Ook diegene, die eenzaam den weg daar
boven volgt, die in de moeilijke dagen toen
alles, onder hem dreigde ineen te storten,
steeds weer daarheen zijn schreden richtte
waar eens zijn vaderhuis had gestaan ook
hij ontdekt de snmenstroomende menigte
en komt toesnellen. Gun ter von Jellinghaus
komt juist op het moment om nog mee oog
getuige te zijn hoe ze liet verstijfde lijk, wiens
klooien krampachtig door de wiitre takken
worden vastgehouden, uit het water opvis-
schort.
Eenmaal slechts heeft Jellinghaus Sonja
aan OrLloFf's zijde aanschouwd, maar haar
lieflijk beeld is hem steeds in Je herinnering
gebleven. En naast deze druipende, gestalte
temidden van het slijk van den weg doomt
Tngc's beeld voor hom op. Inge met den
in bloed gedrenkten verlovingsring aan haar
hand. liet tooneel treft hem zoo diep, dat hij
er van duizelt.
Men blijft steed's wild door elkander gil
Ion. „Haal den dokter! dc politie! Is zc
dood? nie.t meer te redden? Zoo jong nog
en zoo mooi
Ook Jellinghaus treedt weer meer naar
voren en buigt zich over het lijk. Hij is wel
op de hoogte van hetgeen men heeft tc doen
in dergelijke gevallen om redding imn te
brengen, maar hier schijnt licrn elke poging
te vergeefscb.
liet gillen en roepen der mensehen is ook
doorgedrongen tot den ouden lieer, die aan
den anderen kant Van de heining bezig is na
te zien of ook do groote vochtigheid zijn
rozen hoeft geschaad. Ilij begeeft zich naar
dc tuinpoort, stelt de voorbijkomers cenige
vragen en snelt dan ook naar de plaats,
waar het ongeluk is geschied. Hij dringt zicli
aanbieden, wegens het gebrek aan eerbied,
betoond jegens do Engel-che legatie, zal
steunen.
Verder verneemt de „Times", dat geen en
kele der Russische officieren bij de kozakken-
brigade deelnam aan het bewaken van de
Engelsche legatie.
liet vechten in de straten te Tabriz duur
de tot Maandagavond voort en de revolutio
nairen gaven zich niet over. De bevolking
van twee stadswijken, waar de fusillade
plaats had, wendde zich tot den Russische»
consul om tussehenkomst De consul begaf
zich naar den gouverneur en eisehte terug
trekking der troepen on van de opstandelin
gen het staken der vijandelijkheden. De lei
der van het verzet, Satarkhan, he^ft duizend
gewapenden onder zijn bevelen, die een
aantal barricades verdedigen. Door bemidde
ling van den Russischen con<=ul zijn de onder
handelingen tusschen de nationalisten en de
reactionairen weer begonnen.
Portugal.
Een Lissabortsch blad doet opgave van de
voorschotten aan den vermoorden koning
Carlos indertijd verleendhet eerste voorschot
in 1890 werd gegeven onder het bestuur van
Joao Franco, de grootste sommen echter
werden, geleend in de jaren 1S9S tot 1900,
toen Espregneira minister was. Het tegoed
van den staat bedraagt ongeveer 3000 conto's,
ruim 7^ millioen gulden.
Italië.
Het Italiaansche leger zal ook zijn be
stuurbare luchtschepen hebben. Eerstdaags
zal er een boven het Braccianomeer bij Rome
worden beproefd. Het heeft den vorm va-n een
sigaar, is 00 M. lang, heeft 2500 kub. M
inhoud, is van twee verdiepingen en heeft
twee schuitjes. Het kan acht mensehen dra
gen. Met een ander bestuurbaar luchtschip
zullen bij Venetië proeven worden genomen.
Denemarken.
Gistermorgen passeerde het jacht „Holten-
zollern", met keizer Wilhelm aan boord
Kopenhagen. De. keizer is op weg naar de
Noorsche fjorden.
Vereenigde Staten.
De democratische conventie te Denver
werd gisteren geopend ter veikiezing van een
enndidaat voor het presidentschap. 12.000
personen waren aanwezig. Het binnendragen
van een banier met portret van Bryan, den
vermoedelijken candidaat, lokte luide toejui
chingen uit.
De voorzitter, president Bill, weidde in een
welsprekende rede uit over de tekortkomin
gen van de republikeinen in de uitvoering
van de door hen verdedigde staatkunde,
waardoor zij de alyemeene belangen over
leverden aan de vijanden van een goede
regecring. Na eeltige formaliteiten werd de
conventie verdaagd tot hedenmiddag, ten
teeken van eerbied voor de nagedachtenis van
Grover Cleveland.
Gisteren is de slagschepenvloot uit San
Francisco vertrokken oru een reis om d°
wereld te ondernemen.
Rusland.
Te Petrosawodsk werd de president van
bet Petersbttrgscbe hooggerechtshof, die al
daar een politiek proces zou leiden, op de
binnenplaats van het hotel aangevallen en
door een dolksteek in de borst gewond. De
dader is ontkomen.
M i d d e n-A m e ri k a.
Behalve in Mexico en in Paraguay worden
er nu weer gevechten geleverd tusschen de
republiekjes Honduras en San Salvador. De
stad Gracias moot door de Sah adoreezen zijn
veroverd.
BINNENLAND,
ontvangen bericht is lïr. Ms. pantserdek-
schip Friesland, onder hevel van den kapi
tein tor zee G. Fabius, G dezer Kaap Cor-
\oeuo (Westkust fan Portugal) gepas
seerd. („Stct.'
Suriname.
De benoemde gouverneur van Suriname
zal aan hen die hem voor dienstzaken wen
cellen te spreken, daartoe gelegenheid ecven
op Woensdag 15 en Donderdag 16 Juli
a.s., telkens van des voorniiddags half elf
tot des namiddags éën uur, in het gebouw'
van het Departement van Koloniën.
(„Stct.")
Zuider- en öosterafdeellng van Borneo.
Blijkens een uit Nederlandsch-Tndie ont
vangen telegram heeft in Bovcn-Pasir (Zui
der- en Oosterafdeel mg van Borneo) plaatse
lijk verzet tegen de bevelen van hot bestuur
plaats gevonden en zijn daarbij 9 kwaadwil
ligen neergelegd. („Stct.")
Brand In Indtë.
Blijkens een uit Nederlandsch-Tndie ont
vangen telegram is Bagan Si Api-Api (af-
dceling Bengkalis der residentie Oostkust van
Sumatra) grootendecls afgebrand en is resi
dent met levensmiddelen derwaarts vertrok
ken. („Stct.")
Personalia,
De oud-minister van financiën, mr. Harte
van Tecklenburg, die na zijn aftreden 3 jaren
in het buitenland beeft vertoefd, is weer in
's-Gravenhage komen wonen in zijn huis aan
de Koningskade.
De burgemeester van Weenen, de heer
Lueger, is te Scheveningen aangekomen en
afgestapt aan het Oranje-Hótel. Hij komt
hier eenigen tijrl vertoeven voor herstel van
gezondheid.
Intern. Privaatrecht.
Bij Kon. besluit zijn benoemd tot leden
der staatscommissie tot voorbereiding van de
te nemen maatregelen ter bevordering der
codificatie van het internationaal privaat
recht, mr. I. A. Loeff, oud-minister van jus
titie, lid van de Tweede Kamer der Staten-
Generaal te 's-Gravenhage, en mr. D.
Josephus Jitta, hoogleeraar aan de Gemeente
lijke Universiteit te Amsterdam.
P e r z i
De „Times" meldt dat do Russische regec
ring met nadruk den eiseh van Engeland aan
den sjah, nl. dat deze verontschuldiging zal
door de mensclienmonigte heen en zoodra.
hij herkent-, wie daar op den grond ligt. roept
hij woedend uit:
„Zij is het zijEn terwijl hij dreigend
zijn vuist balt, gilt hij: ,,dio ellendeling
zoo'n schurk
De rechter wordt door allen omringd en
met vragen Ixvstormd. Ilij echter antwoordt
niet, staart slechts op het lijk van baar, die
een paar maanden geleden nog zoo gelukkig
lachend xiin rozen heeft geschilderd en het
slijk, waarin zij nu ligt, schijnt hem een ont
heiliging van haar. „Draag haar toch onmid
dellijk weg," beveelt hij en direct schuiven
de arbeiders een kar bij waarover zij stan
gen leggen en op deze geïmproviseerde baar
wordt zo weggedragen.
Jellinghaus is nu ook nader getreden.
„Weet ti ook of ze familie heeft, dien men
van hel voorval onmiddellijk op de hoogte
moot stellen?"
„Ja, nog een zuster."
„Weet u, waar die woont?"
De rechter weet dat ook. „Zou tt de treu
rige taak op u willen nomen van het haar
mede te daden
„Ja, dat wil ik."
Jellinghaus zegt het ernstig; hij hooft oen
gevoel alsof hij hij dit ongeluk een plicht
op zich dient te nemen, als had hij ook
aandeel in dit voorval. Zij, met den Moedigen
verlov ingsring aan haar hand had hem wel
zijn deel heteid. Waar zou Tngo Sondegg op
dit uur zich over lmar geluk verheugen?
Inge wandelt nog steeds door de straten
om den tijd te verdrijven, dien /ij moet 'vach
ten otu nog eens aan Sonjn's deur te kunnen
aanbellen. Ze vermijdt steeds zorgvuldig de
buurt, waarin Frank Ortloff woont, evenals
Tan liet Hof.
II. M. de Koningin zal Donderdag den
sultan van Assahan ten paleize hoi Loo
ontvangen. De assistent-resident Knappert
zal daarbij als tolk tegenwoordig zijn.
De Sultan zal bij II. M. de Koningin
en Z. K. H. den Prins blijven d mee ren.
Onzo Marine.
Blijkens hij het departement van marine
dc buurt, waar de weg naar den stroom af
buigt; daar waar eens de Weiherburg heeft
gestaan. Doch op dit oogenbfik denkt ze niet
mui Frank Ortloff, ook niet aan Jellinghaus.
Zij denkt alleen aan haar, die ze heeft laten
wachten, zeven dagen en zeven nachten lang
Plotseling blijft ze staan. Waarom loopt
ze eigenlijk straat in straat uit in plaats van
daar, waar haar doel is vóór de gesloten
deur te wachten? Waarom blijft z.c niet
daar wachten op haar, die zij zoo lang, /oo
ellendig lang heeft laten wachten?
Voor liet huis houdt een gesloten rijtuig
stil. Inge blijft een oogenblik staan en kijkt
wezenloos naar het rijtuig. Wat zou die hier
moeten en op wie zou dat rijtuig wachten?
Daarna snelt ze hot huis binnen, de trap op.
Misschien zou Sonja nu zijn teruggekeerd.
Waar zou ze zijn geweest?
Daar hoort ze hoe hoven een deur wordt
geopend en weer wordt, geslotener komen
haar schreden tegemoet op de trapze buigt
zich over de bal lust rade en staart naar hoven.
Ze ontdekt twee gestaltende een draagt een
grijze mantel en de ander die or zoo voor
zichtig liij loopt.
Tnge trekt zich plotseling in een hoek
terug, als wensohte ze, dat de muur zich
over haar zou sluiten, staat ze daar in leven-
loo/.e strakheid, tens ijl die twee trede voor
trede neerdalen Sonja's zuster en Gunter
\on Jellinghaus.
Nu moeten ze haar passeoren, doelt haat
blikken die stijf op den grond zijn gericht,
bemerken dat niet.
Inge staart die twee na. lloe komt Je!
linglinus hier en wat is er gebeurd? Vorder
denkt ze niet en als heneden in do gang de
schreden wegsterven, snelt zo de trap op,
rukt hoven aan de hel, wacht en luistert en
als er dan weer niemand komt om haar de
Vrijzinnige propaganda.
Voor den landdag, 20 September te Mep
pol te houden ter gelegenheid van de al-
gemeeue vergadering van den Bond van
Vrijzinnige Pro pagan d a - Ve reen i gm gen, stel
de zich reeds als spreker beschikbaar de
heer "Mr. H. Smeengc, lid van de Tvveedo
Kamer, terwijl ook Air. Treub voorlooptg
zijn modewerking toezegde.
Hot bestuur zal trachten naast deze beide
heeren Air. Goeman Borgosins bereid te
vinden een spreekbeurt te vervullen.
deur te openen, holt ze de trap af, het
huis uit.
Ze ziet nog juist hv een rijtuig don hoek
omslaat en ze holt deze wagen na, maar aan
den hoek van de straat gekomen staat ze
radeloos tegenover al die rechts en links
voerende straten. Dan besluit ze maar links
af te draaien Steeds snelt ze voort met die
eene gedachte: „AVat kon Jellinghaus daar
hebben te doen en waar was zij, die zij
tot, eiken prijs had willen sproken?"
Sonja lag nog steeds op do kar, terwijl
vreemde hand haar verstijfde vingers heen
en weer bewogen. Agenten hadden de nieuws
gierige omstanders zooveel mogelijk op een
afstand gehouden, terwijl de pogingen om de
lew rasgeesten nog op te wekken werden voort
gezet, niettegenstaande een ieder voor zich zelf
wel do overtuiging had, dat in dit-verstijfde
lichaam onmogelijk eenig leven zou kunnen
terugkceren,
„Laat haar toch met rust," siste de rech
ter tusschen de tanden door en daarna wend
de ook hij zijn blikken daarheen, waarop
alle blikken op het oogenblik waren ge
richt op den voortrollendon wagen, die een
eindje van de plaats, waar het lijk lag,
stil hield.
Elisabeth treedt langzaam met kaarsrechte
houding op de lijkbaar toe. Afot opgeheven
hoofd gilt /e uit: „Die ellendige moorde
naars."
Daarop iaat r.te lmar Mikken weer op haar
zuster vallen, druipende klecren, zwanr van
het süjk der straten, verstijfde ledematen en
doodc, wijde coopendc oogen.
„SonjaSonja
Zij buigt zich over haar zuster heen, ge
heel verpletterd door verdriet.
(Wordt vervolgd,)
SCH1EDAMSCHE COURANT.
V