Zondag i2 Juli 1908
62'
Eerste Blad.
i\o. 12741
Deze courant verschijnt d a g 1 ij k" s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en V.laardingen fl. 1.25.Franco
V per post fl-1.65.
Prrjs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
nux aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs der Advertentiën: Van 1—6 regels fl. 0.92; iedere regel mee»
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zi;
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Lurean te bekomen.
In de nummers, 'die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prjjs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
Openbare Aanbesteding.
Op Bondcrdag 2a «Full a.s. zal door
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
worden aanbesteed volgens bestek no. 14:
het rloleeren, ophoogen en bestraten van
de Broersvest en hot plein bij de Itot-
tcrdamsche poort, het maken van een
brandleiding en verder bijkomende wer
ken.
Het bestek is tegen betaling van f2.
ter Gemeente-Secretarie verkrijgbaar.
De aanwijzing alle werkdagen van 9—12
uur Y.m. in de Directie-keet aan de Dwars
straat.
Insehrijvingsbiljetten in te leveren uiterlijk
11 uur v.m. van den dag der aanbesteding,
BUITENLAND
Schiedam, 11 Juli 1908.
RUSLAND.
D c F i n s c h e Landdag.
De verkiezingen voor den Finscheai Land
dag hebben, weinig verandering gebracht im.
de verhouding dor partijen. Gekozen zijn
tot nu toe 76 socialisten, 53 oud-Finnen,
29 jong-Finnen, 30 leden van de Zwcedsche
partij en 8 agrariërs.
De vorige Landdag bestond uit 80 so
cialisten, 58 oud-Finnen, 25 jong-Finnen,
24 Zweden cn 11 agrariërs. Deze Tweede
Kamer wa13 bijeengeroepen op 5 Nov. 1905,
toen aan Finland zijn zelfbestuur werd te
ruggegeven. 4 April j.l. werd hij ontbonden
doordien er een wantrouwend votum je
gens den Senaat was uitgebracht on de
regcoriug beweerde dat de Landdag niet
meer beantwoordde aan de wenschen des
volks. De Landdag had zich ook scherp
veizet tegen militaire uitgaven en tegen hot
inlijven van Finsche roeraten bij hot Rus-
rSische leger. De gioote kwestie was dat
-/de centrale regcering, Ic Petersburg het
,t roede Finsche parlement naar huis wilde
zenden en de vrijheden, die de Finnen her-
over hadden, weer inkrimpen. Duidc-
lijk bleek dat de bedoeling was Finland
weer aan banden te leggen, uit de intcr-
jjd: pellaties in do Dooma, waar behalve de
rechterzijde ook de Octobristen afschaffing
van de Finsche privileges bepleitten.
Intusschen is hot nieuwe Finsche par-
p> lement vrijwel gelijk het oude cn bleken
noch de gouverneur, noch de centrale re-
geoting to Petersburg eenig begrip tehob-
ben van do wenschen va,n liet Finsche
volk. Begin Augustus komt het nieuwe par-
y loment bijeen err vermoedelijk zulloirr er
Inge Sondegg.
Roman naar het D u 11 s c h van
TIEDW1G ERLIN.
aanstonds weer conflicten rijzen met den
reactionairen Senaat.
Schrikbewind.
Uit officieele statistieken, waarvan de
zer dagen melding werd gemaakt, bleek dat
zelfs in den laatsten tijd. het aantal ter-
doodveroordcelingen en terechtstellingen, in
Rusland schrikbarend, groot is: er woedt
een onmenschelijke onderdrukking tegen de
politieke misdadigers. Hit Odessa wordt aan
de „Frankf. Ztg." geseind, dat de doodvon
nissen in de laatste dagen weer op schrik
wekkende wijze toenamen. Eiken dag heb
ben daar verscheidene terechtstellingen
plaats.
De Petersburgschc „iBeurscourant" van
Donderdagavond vermeldde 3 ophangingen
en 17 terdoodveroordeeüngen.
Zeven van de vijftien gevangenen te
Alexandrowsk, die voor den krijgsraad wa
ren, gebracht, wegens poging tot ontsnap
ping en moord op hun bewakers, zijn ter
dood veroordeeld.
De krijgsraad te Wiborg heeft 29 soldaten
van het garnizoen aldaar veroordeeld, we
gens lidmaatschap van een revolutionaire
verecniging; 18 zijn veroordeeld tot straffen
van 6 tot 10 jaar dwangarbeid, 9 zijn
verbannen en 2 vrijgesproken.
Twee beklaagden had-den zich vóór den
aanvang van hot geding uit do voeten ge
maakt.
In de bibliotheek van het keizerlijk paleis
le Petersburg zijn diefstallen gepleegd van
mcdaljes en munten van historische waarde,
die vervangen zijn door namaaksels. Het
totaal v;m de diefstallen bedraagt 50.000
roebel. De onderdirecteur van de biblio
theek, kamerheer Lemann, is gearresteerd.
FRANKRIJK.
Voor den vrede.
Jean Jaurès, de leider der Fransche par
lementaire socialisten, heeft in een arti
kel in het „Berliner Tagoblatt" zijn opvat
tingen over don politieken toestand in Euro
pa uiteengezet. Ilij zegt, dat Frankrijk wel
uiterst vredelievend is, maar nog niet zal
dulden, dat een andere staat aan zijn onaf
hankelijkheid, aan de vrijheid van zijn bin-
nenlandsehe ontwikkeling zou raken of do
vrijheid van zijn bondgenootschappen zou
belemmeren. liet denkbeeld van een revan
che-oorlog met Duitschland zou, volgens
hem, in Frankrijk nog niet eens duizend
aanhangers vinden, al geeft hij toe. dat ook
in dat land groepen zijn, die in staat zou
den zijn uit eigenbelang verwikkelingen te
veroorzaken, die allicht tot groote interna
tionale moeilijkheden zouden kunnen leiden
De triplo en Lente tusschen Frankrijk
Engeland en Rusland behoeft nog geens
zins als een bedreiging van den vrede te
worden beschouw d, zij kan integendeel vre
delicvende bedoelingen en een vredelie
vend resultaat hebben. Aan de bestaande
animositeit tusschen Duitschland en Frank
rijk zou ook wel een einde kunnen worden
gemaakt. In Perzië, Klein Azië en op den
Balkan heeft Frankrijk geen bijzondere be
langen en kan dus zijn medewerking vcr-
leencn om overeenkomsten tot stand te
brengen, waarbij de rechtmatige aanspraken
van Oostenrijk-IIongarije en Duitschland
mot die van Engeland en Frankrijk in over
eenstemming worden gebracht.
Een ongeluk echter noemt Jaurós het,
dat Duitschland zich schijnt te solidarisee-
ren mot Turkije, niet alleen met het Turk-
sche rijk, maar ook met de Turksche mis
bruiken. Het zou Turkije voldoende kunnen
beschermen tegen gewelddadige handelin
gen, zonder dat het ondersteuning behoeft
te weigeren voor het noodzakelijk werk van
humane hervormingen. Wanneer Duitsch
land te rechter tijd do stem van hot ge
zond verstand zou doen hooren, zou het
de taak van de vrienden dos vredes ver
gemakkelijken, om aan de toenadering tus
schen Frankrijk, Rusland en Engeland een
werkelijk vreedzame boteekenis te geven en
zoo het uur te bespoedigen, waarop het
drievoudig verhond en de drievoudige en
tente zich zouden kunnen vereenigen tot
een groote Europeesche entente. En ter
bereiking van dit doel zullen de Fransche
socialisten gaarne al hunne krachten in
spannen.
Het „Berl. Tageblatt" verklaart in een bij
schrift, dat het gaarne de verzekering om
trent de vredelievende gezindheid van het
Fransche volk aanneemt, maar het niet
met Jaurès eens is ten opzichte van do
hervormingen in Macedonië. Die hervor
mingen mogen niet slechts in schijn
humaan zijn en in geen geval moeten zij
er toe kunnen leiden om den Bulgaarschen
verstoorders van den vrede hunne taak te
vergemakkelijken.
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
aileen laten, maar ik zal terugkomen om mijn
recht op te vorderen
Krakend viel do 'deur achter hein in hot
slot,
„Inge, wat heb je gedaan? "Wat heb je in
Godsnaam gedaan?"
„Een schurk de 'deur gewezen," viel ze
haar moeder bits en streng in 'de rede'.
„Ga eerst maar eens wat rusten, Inge, dat
zal het beste zijn, je weet immers in 't ge
heel niet meer wat jo zegt. Morgen, als
Frank terugkomt zal jo alles wel meer dui
delijker en verstandiger zien."
„Nooit," hernam ze scherp.
Daarna voegde ze er langzaam aan toe
Misschien z.al nog eens do dog aanbreken,
waarop u voor uw leven staat, zooals ik' van-
46)
Frank Ortloff echter nam mevrouw Son-
degg van top tot teen op met de meest moge
lijke verachting, terwijl hij antwoordde: „Be
spaar u de moeite van een dergelijke rode-
neoring, mevrouw. Indien u uw invloed nog
eons wilt doen gelden, mevrouw, zoo kan u
zich tot uw dochter wenden, die het sieraad,
waarnaar zo eens zoo bcgecrig was, van de
hand heeft gerukt. Ik echt-er denk er niet
aan mijn eens verworven verloofde te laten
loepen, om alleen in schuld en droefheid
voort te leven. "Voor het oogonblik heb ik
recta meer to zoggen en daarom zal ik u
daag voor het mijne heb gestaan, moeder.
Waarop het verleden helder als glas voor u
staat en waarop u bemerkt wat het verleden
hoeft geborgen cn wat het had moeten her
gen. Dan ook z,al dit uur u duidelijk worden
en huiverend zult ge u afvragenhoc was
het mogelijk, dat ik mijn kind den weg tot
een boter leven zelf heb willen versperren?
En dan ook zal u zich afvragen, of u wel
altijd een moeder voor mij zijt geweest, een
goede moeder, die haar kind onder het oog
tracht te brengen, dat de hoogste leve
waarde innerlijk is te vinden cn niet daar
huiten op huwelijksmarkten. Moge de dng;
waarop uw oogen zullen worden geopend
minder zwaar voor u zijn, als hij voor mij is
geweest. Eu laat mij nu ongestoord alleen
zijn."
Mevrouw Sondegg hoorde of z.ag niets
meer. Ze had zich in een leunstoel neer laten
Vallen, haar gelaat in den zakdoek verbor
gen, snikte ze erbarmelijk.
Zachtjes liep Inge op de deur toe, bij den
drempel keerde ze zich nog even aarzelend
om. „Vaarwel!" Daarna liet ze geluidloos de
deur nchter zich in het slot vallen.
Mevrouw Sondegg bracht een wanhopig
onmsligon nacht door; eens zelfs was ze ver
schrikt uit bed gesprongen in het idee, dut
Inge haar had geroepen. Ze luisterde inge
spannen, alles bleef evenwel stil. Ze wilde
trachten weer in te slapen, maar hoorde tel
kens het geheimzinnige kloppen van een hout
worm plotseling drong nu van uit de
verte het huilen van een hond tot haar 'door.
Daar sterft iemand zegt het bijgeloofzij
moest wel daaraan 'denken en opeens hoorde
ze heel duidelijk con stem in haar binnenste
„Och neen ik ben immers al gestorven en
Por tu g al.
De republikein Almeida bestreed in de Cor-
tez de civiele lijst en eischtc dat 'de regeering
een nota over de uitgaven van het koninklijk
huis zou overleggen, opdat regeering en par
lement gezamenlijk de dotatie voor den ko
ning zouden vaststellen.
Engeland.
Het Lagerhuis zal 1 Augustus op reces
gaan de herfstzitting zal 10 October worden
geopend.
Frankrijk.
De «et op de nieuwe havenwerken te
Havre, waarvoor de kosten op SG millioen
frs. geraamd zijn, is gisteren door de Kamer
aangenomen.
Met groote meerderheid van stemmen heeft
de Kamer gisteren een motie, door minister
Gaillanx gesteund, aangenomen, waarin urerd
aangedrongen op spoedige behandeling van
de inkomstenbelastincr. waarover in de herfst
zitting de eindstemming zal plaats hebben
Een motie door Georges Berry voorge
steld, inzake de toepassing der doodstraf,
werd met 28S tegen 231 stemmen tot een
andere zitting uitgesteld.
kan nu ronddolen. Ik kan bij hem zijn en
bij zijn blonde verloofde zoo dikwijls ik wil.'
Met wild kloppend hart richtte zij zich op
en stak het licht aan. Iloe kwam ze toch zoo
zenuwachtig opgewonden, als was ze vrcose
lijk angstig. Ze streek het klamme haar van
haar voorhoofd. Zij keek naar de klok
Goddank bijna morgen.
Zo stond op, trok haastig ecnigc klee
aan en begon in huis rond te dribbelen
Geheel ongemotiveerd kwam ze plotseling op
het idee eens even oen blik in Tnge's kamer
te werpen. Zou ze nog slapen? Zo had zoo
vreemd en verward geredeneerd gisteren, dat
er werkelijk wel reden was om te vreezen
dat zo misschien koorts zou hebben gekregen
na de groote opwinding.
Voorzichtig sloop ze naar Inge's 'deur,
duwde deze zachtjes open en vond al tas
tend in do duisternis het bed. Zo voelde voor
zichtig met de hand aver het kussen om daar
na mot een kreet van schrik terug te dein
zen. Van uit de gang kwam het 'dienstmeisj
met een brandende lamp in de hand.
Het bed was leeg Inge was verdwenen
HOOFDSTUK XX.
Daar, waar de zelfmoordenaars hun laatste
rustplaats vinden, lieten ze Sonja in het graf
dalen. Sleehls weinige bloemen versierden de
kist, alleen de beide kransen, die Guntcr von
Jellinghaus en Kasimir Duhring or op had
den gelegd. Elisabeth had haar zustor geen
bloemen op haar laatsten tocht moegegeven
De ecne bloedroodo roos, die zij haar «il
achterna werpen in het graf, zit nog verbor
gen in de plooien van lmar japon, daar waar
linar hand zich krampachtig tegen haat
Servië.
Volgens geruchten in Engelsclic bladen
was er in Servië een oproer gaande. Com
mandant Niatzy had zich meester gemaakt
van de wapenmagazijnen.
De Servische gezant te Parijs, geinler-
viewd door de „Libertë", sprak die geruch
ten beslist tegen. Geen enkel bericht daar
omtrent is bij de legatie ingekomen. De
naam Niatzy, zooals de leider van de om
wenteling zou heeten, is niet Servisch en geen
enkel officier van dien naam dient in het Ser
vische leger. Het arsenaal waarvan sprake
is ligt in een dorp ver van de hoofdstad.
De gezant erkende dat Servië op dit oogen-
hlik een politieke crisis doormaakte, maar
dit betrof een gewone parlementaire crisis,
die in andere landen evenzoo voorkomt.
Perzië.
Momtaz ed Dowleh, dc president van het
vroegere parlement, heeft zijn wijkplaats in
het Fransche legatie-gebouw te Teheran weer
verlaten. Volgens hem is 't eenige middel
om rust in 't land te krijcrenhet weer bij
eenroepen van het oude parlement. Twee jaren
lang voerde het strijd tegen onderdrukking,
tegen het zedenbederf en de kuiperijen van
de bureaucratie en heeft intusschen do be
langen van boeren en arbeiders behartigd.
Het lag ook geenszins in de bedoeling van
het parlement, een geschil met 'den sjah uit te
lokken. Na de crisis van December jl. had
men n.l. gegrimde hoop gelm'd, dat 'do grond
wet behoorlijk zou worden uitgevoerd, dank
zij den moreelen steun van "de gelieele wereld
en de waarborgen, die door Engeland en
Rusland waren gegeven.
Dat in het parlement wapens of bommen
aanwezig zouden zijn geweest, ontkende He
president beslist en eveneens, dat de natio
nalisten 'de vijandelijkheden hadden geopend.
Zes uren voordat de kozakken kwamen, had
de sjah ecu schrijven gezonden, mededeelend,
dat hij toestemde in 'de vorming van een ge
mengde commissie, bestaande uit 12 'eden
van de hofhouding en 12 volksvertegenwoor
digers, 'die zouden trachten de gerezen ge
schillen uit den weg te ruimen.
Verder verklaarde de president, dat de
zaak nog niet uit is, dat 'de beweging ten
gunste van hervormingen zal voortduren,
dat de opgewondenheid nog alles behalve
geweken is en 'dat volstrekt niet gezegd kan
worden dat 'de reactie het pleit heeft ge
wonnen.
De reactionnairen schijnen zelfs ge
progrhm to hebben en 'doen blijkbaar niets
anclers dan het Volk in het harnas jagen
togen de constitutie. Intusschen worden er
nog voortdurend personen gevangen geno
men, anderen verbannen, cn is het plunde
ren ook nog niet gestaakt.
Te Tabriz is, naar het heet, de orde weder
hersteld en is elk der beide partijen voor
zich van meening de overwinning te hebben
behaald.
T u r k ij e.
De moord op generaal Sjemsi-pasja, bevel
hebber van de Turksche troepen te Monasc
tir, heeft licht geworpen op den toestand
van anarchie die in 't leger heerscht. Een
draadbericht d.d. 9 dezer uit Konstantinopei
meldt dat te Monastir muiterij heerscht. Te
Skoetari Oeskjocb en Adrianopel zijn even
eens feiten van insubordinatie voorgevallen
welke zich niet alleen onder de soldaten maar
ook onder de officieren voordoen. 50 artille
rie-officieren te Adrianopel, ontevreden over
traktementsverhooging aan andere officieren
toegekend, maakten zich meester van 't tele
graafkantoor en lieten te Yildiz Kiosk weten
dat zij naar Bulgarije zouden deserteeren in
dien hun eischen niet werden ingewilligd. Een
commissie van onderzoek is daarop naar
Adrianopel vertrokken. 16 bataljons redifs uit
Smyrna zijn naar Monastir afgezonden.
De moord op Sjemsi-pasja is geschied op
aanstichting van de jong-Turksche (hervor
mingspartij. Te Yildiz Kiosk heeft die
moord en de muiterij in het 2e en 3e leger
korps groote sensatie gemaakt. Sjemsi-pasja
was met troepen naar Resnja afgezonden om
daar de opgewoneïen soldatengemoederen te
kalmeeren. Een adjudant had de troepen we
ten te verwijderen, door ze op expeditie te
zonden tegen een denkbeeldige bgnde en was
er niet de regimentskns vandoor gegaan,
waarin 6000 gld. De inoorH op den gene
raal is door 3 officieren geschied. Twee hun
ner zijn gevlucht. De troepen zouden de
vluchtelingen hebben laten ontsnappen.
Maarschalk Osman-pasja is met uitgebreide
volmacht naar Monastir vertrokken.
borst had gedrukt. Geen tranen bevochtigden
haar oogen, geen tranen heeft ze nog sedert
het vreeselijk ongeluk haar ter oore is geko
men, gestort. Boven de gapende kuil hangt
aan dikke touwen de lijkkist. Do mannen
die met hun sterke handen do touwen vast
houden, hebben de hoofden ontbloot, evenals
dc weinige belangstellenden, die allen de hoof
den laten zinken, en de handen vouwen.
De rechter, die naast Jellinghaus staat,
treedt op het graf toe en breidt zegenend
zijn handen uit. „Zalig zijn de reinen van
harteroept hij de in de diepte verdwij
nende lijkkist na. Zijn stem klonk hcesch cn
schor bij deze woorden.
Elisabeth staat stokstijf en beweegt zich
nietze blijft krampachtig, vasthouden, dat
wat haar jnponplooion verbergen, met- een wee
moedig, geluid' worden He tou«'en aangetrok
ken. Jellinghaus werpt een handvol aarde
naar heneden. Ook Elisabeth komt nu weer
naar voren, gooit de roode roos naar beneden
op de lijkkist barer zuster en met luide,
zekere Hem zegt ze: „Oog om oog, tand om
"tand
Dan doet ze eenige stappen achterwaarts,
weert mot stemme gebaren ieder af, die haar
nadert, haar troosten of steunen wil, draait
zich om en gaat.
Do beide agenten, die tot handhaving dor
orde mode toeschouwers zijn geweest, staan
met ontbloote hoofden en met verbaasde ge
zichten laten zo Elisabeth pusseeren, als ze
hoog opgericht met vasten tred bet kerkhof
verlaat.
„Goed, 'dat dit afgcloopen is," zegt do een
tot den ander.
Vereenigde Staten.
De meedeeling dat de democraten William
Bryan tot eandidaat voor het presidentschap
aanwezen, nerd te Denver met groote geest
drift ontvangen. Rechter Kern uit Indiana
polis, werd eandidaat voor 't vice-president-
sclmp.
Het democratische program bepleit onmid
dellijke herziening der tariefwet, docr verla
ging van invoerrechten, beveelt vrijdom van
rechten aan voor artikelen, welke concur-
reeren iet do producten van in de macht 'der
trust zijnde producenten en belangrijke reduc
tion in de rechten op voorwerpen van dage-
lijksch gebruik, in hot bijzonder wat betreft
die artikelen welke eoncurreeren met Ameri-
kaansch fabrikaat, dat in het buitenland
goedkoopcr verkocht wordt dan binnenslands
bepleit de noodzakelijkheid van een behoor
lijk gewaarborgd waarborgfonds voor alle na
tionale banken, voor onmiddellijke uit-beta-
Nu zou immers die geschiedenis wel voor
bij zijn dacht ook Frank Ortloff, die in zijn
weelderige werkkamer zat en zich juist een
nieuw glaasje sekt inschonk. Maar de schui
mende drank scheen ditmaal zijn werking niet
te willen volbrengen; do lichte schuimparol-
tjes wilden het bloed niet vlugger cn gemak
kelijker doen stroomen het bleef zwaar cn
heet door de aderen vloeien.
Hij kon het niet langer uithouden zoo al
leen te zijn. Hij ging eens een bezoek bren
gen aan mevrouw Sondegg. Wat hij daar
eigenlijk wilde doen, dat wist hij zelf niet
recht, maar het zou hem «el duidelijk worden
als hij haar zag.
Mevrouw Sondegg sprong mot een zachtcn
gil op toen ze zoo plotseling hem voor zich
zag staan, die ze in 't geheel niet ver
wachtte.
„Weet u iets onitrcat Tnge?" was haar
begroeting. „Ze is weg! Heden is het rc-eds
de derde dag, dat ze is verdwenen, c.n ik
heb niet het flauwste begrip waarheen ze kan
zijn gegaan."
Een boozc flikkering vlamde in Ortloff's
oogen op. „Ze hoeft dus haar bedreiging uit
gevoerd. Nu het is waar een met zulk een
pathos uitgesproken belofte dient men ook wel
na te komen."
Ortloff lachte luid cn scherp.
Mevrouw Sondegg voelde een rilling door
haar leden gaan.
„Lach toch niet zoo hatelijk bitter; dat
kan ik niet hooren. O, als u eens aist hoe
het mij te moede is
(Wordt vervolgd.
SCHIEDAMSCHE COURANT
