Donderdag 6 Augustus 1908
62*** Jaargang.
No. 12762
In s werelds stroom.
Bericht.
een Leeraar in vakteekenen
een Leeraar in valtteekencn
Deze courant verschijnt da gelijks, met uitzondering van Zon-en Feestdagen,
prijs per kwartaalVoor Schiedam en Vlaardingen fl. 1,25. Flranco
tl per post fl. 1.65.
ft'ijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen "10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
j' Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
r Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeben des middags vóór een
ttur aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs dor Advertentiën: Van 1—6 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen,
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag-en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
ïnterc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
oor de Administratie No. 103.
CU
Aan bon, die op reis gaan, kan de
„Schicdamsclio Courant" tegen vergoe
ding der portkosten toegezonden wor
den.
KENNISGEVING.
Schietoefeningen.
^Schietoefeningen van het Fort
j Ilarssens, Reode van Texel,
3 de District.
H Volgens mededeeüng van den Minister
ÏVvan Oorlog zal op 11 en zoo noodig op 12
Augustus 1908 een schietoefening worden
'Jgchouden van het fort „Harssens", Er zal
gevuurd worden met kanonnen van zwaar
kaliber (30 c.M.) waartnj onveilig wordt
'gemaakt do reedc van Texel tot op 9000 M.
(van het fort.
- Op de dagen, waarop gevuurd wordt, zal
nan het fort een roodo vlag waaien van min»
"stens één uur vóór den aanvang der schiet
oefening tot aan het einde daarvanalsmede
'gekleurde vlaggen, aangevende de ware rich
tingen waarin gevuurd zal worden.
Bovendien zullen op die dagen groote
.waarschuwingsborden worden geplaatst aan
dea ingang der haven en op de batterij Visch-
markt, vermeldende ir. welke richting dien
'dag gevuurd zal worden, terwijl nabij het tor
pedo-magazijn en aan den ingang 'der haven
borden zullen worden geplaatst, waarop is
aangegeven de beteckenis der gekleurde vlag-
gen, nis volgt: rood witte vlag beteekent
Noord, wit zwarte vlag N.O., zwarte vlag
Oost.
De data der schietoefening zal nader in
enkele plaatselijke bladen aangekondigd
norden. (Zie ,,Ned. Krt." no. 201.)
Schiedam, 5 Augustus 1908.
De Burgemeester van Schiedam,
M. L. HONNËRLAGE GRETE, W. B.
Aantal wekelijksche lesuren vermoedelijk 7.
Jaarwedde f50.per wekelijksch lesuur.
Sollicitatiestukken vóór 10 Augustus a.s,
te zenden aan den Burgemeester.
De directeur is te spreken op Zaterdag 8
Augustus a.s. in het gebouw der iloogere
Burgerschool te Delft 's morgens tusschen
10 en 4 uur.
ui
Aan de BURGER-AVONDSCHOOL te
«hiedam worden gevraagd, voor den cursus
190B/9, om met begin September in functie
te treden
voor timmerlieden
en
voor bankwerkers.
Roman naar het Duitseh van
PAUL STEINMüLLER.
-1
D
5 HOOFDSTUK I.
""jf spruiten van dominee Kost wilden
.ragne Blanckenfeld niet laten gaanze
mgen haar als klissen aan haar japon en
V mderden haar luidruchtig haar mantel
te trekken.
«AVacht nog een oogonblikje, Signe!
riepen ze.
«Do koekjes worden zoo dadelijk uit don
jen gehaald. Jij moet ze ook nog even
P1'®1' want zoo heet zijn ze het lekkerst,
In i 'e nu no& voor Kerstfeest te doen:
Kï. w™en mank je immers toch niet. Toe
tvat 1'*maar&a z'ti;on on verte! ons oena
^kcé-'^l!50^1' ou^s*° van k'udcrtroopjo
L„"un Wendin vragend aan, maar deze
fbcth t hoofd, Daarop klapte Elisn
^irmJL een hcele steun voor haar
i-W ftaS' Rrac'd'g' in haar handen, terw
»Kalm aan, kleintjes; laat Sig
n'et 'anSer hlijven, dat weet
'm. Moedors koekjes smaken morgen ui
'tm ]..?T8cn °°k nog best en Signe komt na
-llf spoedig terug, niet waar?"
^„.iV00 ik ka'lklonk het
ijl
gno
ik
of
ik l- pboem me niet kwalijk kinderen
EliJTJ", n'ot 'flnger blijven. Pas op
fTf1 Theobald eens!"
iongen was op de tafel geklom-
n lucid eon dennetnk boven het licht
BUITENLAND.
Schiedam, 5 Aug. 1908.
DUITSCHLAND.
Zeppelin's nieuwe tocht
Do groote, luchtreis van graaf Zeppelin,
waaraan 12 personen deelnamen, is gis
termorgen om kwart voor zeven begon
nen. Do opstijging to Friedrichshafeav lukte
uitstekend, en aanstonds word de richting
van Constanz ingeslagen, welke stad om
7 uur door het luchtschip werd gepasseerd.
Een uur 'later zagen de verrukte Schaff-
hausenaars de Zeppelin in volle vaart over
zich heen stevenen. Halflion verscheen het
luchtschip bij prachtig weer en volkomen
windstilte boven Bazel. De vlucht was,
naar do bladen berichten, zeer regelmatig
en zeker. De hoogte boven de stad bedroeg
ongeveer 150 M., men kon don ballon dus
goed v'aamcmon, echter was hij binnen
7 minuten uit het oog verdwenen, zoosnel
ging 't. Boven Bazel wierp de graaf een
kaart neer, waarop te lezen stond dat alles
uitmuntend ging.
Langs den geheelen Rijn tot Aki in z be
woog zich 's middags oen geestdriftige me
nigte. Te 'tien uur zweefde 'treusachtige
gevaarte boven ARilhauscn, elf nur zag men
den luchtbol hoven den keizorsstoel bij CoF
mar. Twaalf uur aankomst boven Straats
burg. De tocht naar Alainz is niet ineens
afgelegd kunnen worden. Nabij Oppenhcim
moest in den loop van den middag wor
den gedaald, volgens het cone telegram
wegens een, gebrek aan den motor, vol
gens het andere slechts ter aanvulling van
zijn benzine-voorraad. Met oen cn ander
gin«g een paar urea heen. Aan heide oevers
van den Rijn was op een half uur afstand
van Oppenheim, waar de Zeppelin gedaald
was, een groote menigte bijeen. Herhaal
delijk werden de stoutmoedige luchtschip-
pers gehuldigd en het volkslied gezongen.
Bij het vallen van de duisternis begonnen
de toebereidselen voor den verderen tocht.
Om kwart over tien gisteravond steeg
do b'alloa weer op, onder do geestdriftige;
toejuichingen dor bevolking. Eerst ging 't
oen eindje stroomopwaarts, daarna werd
gekeerd en de tocht naar Alainz voorfgp-
zct. Om elf uur 's avonds kwam de Zep
pelin te Arainz. De ballon maakt beneden
de brug keert en sloeg de richting Rijn-
opwaarts voor do terugreis in.
De twaalf personen, die dezen wonder
baren vliegtocht modemaken, zijn als volgt
over de drie gondels verdeeld: in de voor
ste bevinden zich graaf Zeppelin, baron
Bassus, een ingenieur, twee kapiteins en
drie monteurs; ia de middelste 's graven
neef, Ferdinand Zeppelin, en in de ach
terste een ingenieur en nog twee monteurs.
Graaf Zeppelin beeft, naar aanleiding van
zijn 70on verjaardag, waarop bij een niet
door te worstelen stapel gclukwcnschen
ontving, aan de „Frankf. Ztg." een schrij
ven gericht, waarin hij deze belangstelling
dankbaar erkent, maar er op wijst, dat
het hem onmogelijk is gebleken, al zijn
vereerders en vereersters persoonlijk te be
danken, reden, waarom hij het per cou
rant doet, wijl hij al zijn tijd cn werkkracht
wil besteden aan het doel zijns levens, het
luchtschip te volmaken.
TURKIJE.
De muiterij der troepen te Adrianopel
blijkt niet van grooten omvang te zijn ge
weest: van een tegen-omwenteling is aller
minst sprake. ITet geval komt op 'b vol
gende neer: De in opstand gekomen troepen,
die de stad hadden verlaten en hun intrek
hadden genomen in een kazerne dicht bij het
station, zijn ongeveer 3000 man sterk, het
zijn meerendoels soldaten, wier diensttijd is
verstreken en die nu uitbetaling van de
achterstallige soldij eischen. Do beweging
werd op touw gezet door een priester ea ten
kapiteinde laatste echter, die bevreesd
begon te worden voor de gevolgen van zijn
onberaden optreden, trachtte het oproer te
smoren, maar moest deze poging opgeven,
daar zijn loven groot gevaar liep. De opstan
delingen kozen 10 sergeants als hun leiders,
aan niemand anders bewijzen zij gehoorzaam
heid wel bevindt zich een officier in hun
midden, maar deze vervult de betrekking
van secrclaris, zijn wapenen zijn hem ont
nomen en hij wordt meer als gevangene dan
als meerdere behandeld. Toch heevscht er
volmaakte orde; alles wat gebruikt wordt,
wordt betaaldeen soldaat bijv. die een me
loen wegnam, werd daarvoor door zijn kame
raden gestraft met 40 stokslagen.
Geruchten van de nadering van_een Bul-
gaarsch leger hadden te Adrianopel op
winding verwekt. De soldaten verklaarden den
sultan te zullen verdedigen tegen de Bulga
ren evengoed als tegen dc revolutionairen.
't Blijkt voorts dat afgevaardigden uit Ser
res, Saloniki en Monartir, waar de soldaten
niet-sultansgezind zijn te Adrianopel minder
welkom waren. Vandaar de betoogingen ten
gunste van den sultan. Een 300'-tal soldaten
van liet garnizoen werden naar Konstantinopcl
afgevaardigd om met den sultan te spreken.
Te San Stefano worden zij ontwapend, maar
mochten, naar Yildiz doorreizen, waar zij
door den'sultan worden ontvangen. Zipkregen
eten en geld en werden met de boodschap
teruggestuurd dat de achterstallige soldij
spoedig zou betaald worden. Toon die solda
ten-deputatie te Adrianopel terugkeerde
heersrhte weer algemeene vreugde. De sultan,
zoo vertelden ze, zond zijn keizerlijke groet
nan de troepen. De soldaten moeten zich met
liet volk verbioederen ea aan hun officieren
gehoorzamen. 40.000 Turksche ponden zou
den naar Adrianopel gezonden wordr-n om de
soldij te betalen en dan konden de soldaten
Afaandag rustig naar huis gaan. De tcrugkce-
rende soldaten waren zelfs getooid met de
vrijheidscocardes, die zij enkele dagen te vo
ren van de jassen der jong-Turken rukten,
en zij ontplooiden een vlag met het opschrift
Vrijheid, rechtvaardigheid.
Evenals in het leger is de geest onder de
officieren der vloot zeer jong-Turksch. 7n
een telegram door de commandanten der oor
logsschepen namens officieren en matrozen
aan den sultan gezonden, eischen zij 't ontolag
van Rami-pasja, den marine-minister. Elke
andere officier of ambtenaar zal als zihi r.»
volger geduld worden, behalve admiraal
Ahmcd-pasja, die door de onderteekenaars
van het telegram gekenschetst wordt al?
een spion.
De marine-officieren wijzen tegelijk het
jong-Turksche comité op de noodzakelijkheid
om 't geheole ministerie van marine te her
vormen.
Een Turksch blad meldt dat alle nieuwe
ministers ontslag vragen en kregen, behalve
de grootvizier.
Do ,,Temps"-corresp. te Konstantinopcl
die een der jong-Turksche leiders Rakmin-
boy interviewde, kreeg van dezen to liooren
dat de jong-Turken den sultan als vorst zul
len handhaven. Hij kan niets meer in 't na
deel der jong-Turken uitrichten maar hij kan
hen door z.ijn ervaring nog van dienst zijn.
Sedert de afkondiging van de grondwet,
zijn tot gisteren meer dan 300 ooncessie-aan-
vragen voor fabrieken en mijnen bij het
ministerie van handel ingekomen. Zeven
Europeesche maatschappijen, waaronder twee
Duitsche en een Amerikoansche, vragen 'de
concessie Voor 'den aanleg van een telefoonnet
in Konstantinopcl en omgeving. En een
AVeensche maatschappij heeft het verzoek in
gediend, een omnibusdienst in de Turksche
hoofdstad te mogen inrichten.
Een Alhaneesch manifest.
De Albanecsche comitó's in Europa die
ijveren voor het herstel der grondwettige toe
standen in Albanië, hebben een manifest ver
spreid, waarin zij hun strijdprogram uiteen
zetten. Ilnn eischen zijn: Erkenning van de
Albanecsche taal en nationaliteit, gelijke
rechten voor de drie Albaneeschc groepen,
hervorming van het binnenkndsch bestuur
op den grondslag van decentralisatie; auto
nomie van de orthodox Albaneeschc kerk
bestrijding van den Italinanschen invloed in
de kustlanden. Verder zullen deze Albanee-
zoii trachten te voorkomen dat de jong-Turk
sche beweging in een al te sterk chauvinisme
ontaardt. Die beweging onderscheidt zich van
die der Albaneezen door liet feit dat zij poogt
hot Turksche en Islamitische element over-
om een kerstmisgeur in de kamer te ver
spreiden, daarbij gleed hij echter uit, waar
door hij tegen de lamp stootte.
„Kom gauw van die tafel af, Theo," riep
Elisabeth.
De kleine jongen was van schrik in een
oogenblik van zijn hoogc standplaats afge
komen zoodra hij echter weer vasten grond
onder de voeten had stopte hij do vuisten in
zijn broekzakken cn keek uitdagend om zich
heen: „Wat was er toch; waren jullie bang?
Ik wilde alleen maar dennengeur ver
spreiden en als Signe die ruikt gaat ze nik
weg."
Signe boog zich naar hot aardige kleine
baasje voorover om hem op den mond' te kus
sen „Je bont een lieve beste jongen hoor,
maar ik moot nu househ wem"
Toon Signe dit op zulk oen ernst igen, be
slisten toon had gezegd, begonnen dc kinde
ren rustiger te worden. Ze haalden alles aan,
wat hun groote vriendin noodig had: do
zachte mof en dc mooie gevoerde handschoe
nen, de sneeuwwitte muts cn het zijden
doekje, dat ze om den hals onder het man
teltje droeg.
Mevrouw Kost was door het geschreeuw
der kinderen er op attent geworden, dat
Signe wilde vertrekken en snel kwam ze even
aungcloopcn, om het meisje goedendag te
zeggen. Zo was een vrouw die haar plich
ten ernstig opnam en er kwam heel wat kij
ken bi] een huishouding met acht kinderen,
waar men niet al to mini in liet geld zat. Ze
was dientengevolge al vroeg verouderd, ter
wijl de zorgen zich 'duidelijk op haar gelaat
afteekenden. Maar haar oogen schitterden hel
der cn jeugdig en de druk der hardq hand
was hartelijk en warm.
„Afoet je al weg, Signe?"
„Ja, ja het is mijn tijd." Snel reikte ze
de kinderen de hand. Daarna zich tot me
vrouw wendend vroeg ze: „Dus dat blijft
zoo, nlerwaar, Elisabeth mag mij den twee
den feestdag komen bezoeken?"
Mama scheen even na te denken, waarna
ze eindelijk antwoordde: „Natuurlijk ja. Ik
weet echter niet
„Laten we even oploopen, mevrouw, bui
ten is het rustig om samen te overleggen.
Adieu Elisabeth Dag lieve kinderen Ze
wierp haar vriendin nogmaals een kushand
toe, stak haar arm door dien van do 'dominees
vrouw en zoo liepen ze samen de kamer uit.
In hot lmlf donkere portaal, dat karig werd
verlicht door een olielampje, bleef z.c slaan,
terwijl ze togen het hekje van de trap leun
de, die naar de studeerkamer leidde.
„Laat Elisabeth toch bij ons komen
zei ze.
„Ja, maar ik ben bang, dat hot. te. druk
zal zijn. AVaarschijnlijk hebben jullie gasten
en als Elisabeth
„Er komt niemand in do Kerstdagen bij
ons. Grootmama, die zou komen, heeft haar
bezoek afgetelegrafcerd, "Wij zijn heel erna al
alleen en ik vind hot erg angstig en naar
alleen te zijn."
De/,e laatste woorden had Signe heftig uit
gestoten daarna perste ze de lippen op
elkaar alsof zo te veel luid gezegd.
„liet is altijd zoo prettig als Elisabeth hij
mij is," vervolgde zo na oen tijdje. „Ik kan
met haar zoo heerlijk alles besproken; ik
heb nog nooit iemand ontmoet met wie ik zoo
openhartig kon sprekenze is bovendien
immers mijn beste vriendin."
Mevrouw Kost nam onderzoekend Signe's
hcerscheud te doen zijn in het rijk, terwijl de
Albaneezen hun onafhankelijk volksbestaan
willen bevestigen ook tegen de Slavische en
de Grieksche kuiperijen.
Vrijheid van godsdienst wordt verlangd
voor de muzelmansche, katholieke en ortho
doxe richtingen.
ITet manifest doet een beroep op het be
schaafde Europa dat deze billijke eischen zxm-
der twijfel wil steunen. Rassenhaat en gods-
dienstnaijver liggen niet in den volksaard
der Albaneezen, die vredelievend zullen zijn
zoodra de belemmeringen voor hun intellee-
tuoele en economische ontwikkeling zullen
zijn weggenomen.
Een bepaalde eisch ten aanzien van geheek
onafhankelijkheid van Albanië komt niet in
het program voor, maar het lijdt geen twijfel
of de leuze Albanië voor de Albaneezen de
richtsnoer is van do. thans nog in 't buiten.-
land vertoevende leiders o. a. Dewich Hima
die te Brussel vertoeft, 't Behoort niet tot
de onmogelijkheden dat de Albaneezen onder
de gewijzigde omstandigheden in Turkije
lnm ideaal van een onafhankelijk Albanië te
een of te anderen tijd zullen pogen te ver
wezenlijken.
In het „Berl. Tagebl." betoogt Theodor
AVolff dat Europa van de gebeurtenissen in
Turkije even weinig begrijpt, als het herkau
wend 'dier in de weide van een trein, die voor
bijvliegt. Niemand weet precies te zeggen, of
deze jonge Turksche vrijheid de wittebroods
weken kan overleven, en de meeningen over
de gevolgen van den omkeer loopenüt'erk uit
een. Misschien, is de bijeenroeping van het
Turksche parlement een daad van de grootste
draagkracht, en misschien is zij niets dan
een kluchtige episode.
Engeland en Rusland, gaat de schrijver
verder, zijn de verliezers bij dit spel van
verrassingen, nu hun Macedonisch hervor
mingsplan op niets uitliep. Duitschl.md's
invloed aan don Gouden Hoorn is voorgoed
naar de maan. Zullen wij het met 't parle
ment evengoed kunnen vinden, als vroeger 8
met den sultan?
De vrijheidlievende Jongturken zagen in
het reactionaire Duitschland de rote en den
«teun van hun despotiek regeerstelsel. Afaar
de Turksche koopman houdt zeer weinig van
den Engelschman, en het landvolk on het
leger haten alles wat zich Russisch noemt
AVakkerc Jongturken! roept AVolff uit.
Atom* het oogenblik hebben zij het gewonnen,
en wij zijn de eenigen, die nog reden tot blo
zen hebben. Pruisen, het miiitairsto, politiek
achterlijkste land van Europa, is nu ook
door Turkije in de schaduw gesteld, en in
alle koffiehuizen van Stamboel kan men met
een spottenden glimlach op ons neerzien. De
tot nieuw loven gewekte grondwet van 1S7G
bevat alles, wat wij tot.nutoe vergeefs ver
langden en nastreefden.
Door het oude Byzantium waait een oriby-
znntijnsche geestelijke bries.
AVolffs artikel komt hierop neer, "dat de
gelaat op, dat half beschaduwd werd. In
haar ziel scheen zich iets los te wikkelen,
iets, waarvoor ze troost noodig had, maar
wat ze niet durfde uitspieken, omdat het in
woorden uitgedrukt zoo vreemd zou kunnen
klinken. „Zou jc niet liever bij ons komen,
Signe?"
„Zeer zeker zou ik het liever willenhier
is alles mooi en kalmeerend." Do blikken
van hot rijke verwende meisje dwaalden ver
langend om haar heen, naar de manden en
kisten, die tenminste niet zoo pijnlijk zorg
vuldig waren weggestopt als bij hen altijd
het geval was.
„Maar ik zou op zulk een dag de oiulelui
niet alleen willen laten, (lat kunt u wel be
grijpen. Dus geeft u uw toestemming zeker
wel?"
Ze brak plotseling af uit. vrees weer iets
te zeggen, wat ze heter deed te verzwijgen
„Nu ja, dan is het goed, dat Elisabeth
bij je komt," zei mevrouw Kost; ze voelde
lumr hand grijpen en gekust worden cn dade
lijk daarna was Signe Blanckenfeld ver
dwenen.
Mevrouw Kost dacht or niet aan haar tot
aan do deur te begeleidenzo bleef staan
waar zo stond en keek bezorgd voor zich
uit, totdat het dienstmeisje met blecke,
zomersproetige wangen kwam nanloopcn om
verschrikt te blijven stilstaan, toon ze me
vrouw op de half donkere gang ontdekte,
aangezien zo een verse li lekker koekje in
don mond had.
Signe bevond zich in een vrooüjke stem
ming van iemand, die zijn zin heeft gekre
gen. Zo sprong de trap bij twee treden tege
lijk af, hetgeen eigenlijk niet zonder gevaar
was. AVnnt in de eerste plaats was zo erg
kortzichtig en dan kwam daarbij nog, dat "de
trap van de oude pastorie al even slecht was
verlicht als de gang van de familie Ko3t.
De beide geestelijken, die naast elkaar do
eerste verdieping van het huis bewoonden en
aan wie om beurten de verlichting der trap
was opgedragen, schenen hun bezoekers de
slechte bezoldigingen duidelijk te willen doen
gevoelen door de kleinst mogelijke olie
lampjes neer te zetten.
Signe Blanckenfeld werd een oogenblik
dermate overmoedig, dat ze op hot punt stond
ook dat kleine vlammetje uit te blazen om
zoodoende den heer Kost, wiens beurt het
was, nog meer te besparen, maar op liet
jubte moment bedacht ze, dat er misschien
dien avond nog een oud menschje de trap
op zou moeten klauteren, die in die totale
duisternis door haar schuld dan een onge
luk zou kunnen krijgen. De laatste vier tre
den meende ze wel ineens te kunnen afsprin
gen, maar daar bonsde ze tegen een heer,
die juist om den hoek kwam. In het onaan-
gennme gevoel van zulk een onverwachte bot
sing trad zo snel op zij en mompelde cenigo
verontschuldigende woorden.
„Juffrouw?" sprak do heer, terwijl hij
naar zijn hoed greep.
Ze keek hem eonige oogenblikken stride
aan, toen brak ze plotseling in een hartelijk
lachen uit: „Och bont u het mijnheer Gut
ting? U ziet er nog hcelomaal verschrikt
uitvergeef me die botsing, lk heb u ge
loof ik togen den muur geduwd, uw jas is
tenminste wit geworden,"
„O dat hindert hcelomaal niet," ant
woordde hij.
(Wordt vervolgd.)
SCHIEDAMSCHE COURANT
i
s
1 De Buugemeksteïi van Schiedam,
1 brengt, op verzoek van den heer Staats-
praad i. b. d. Commissaris der Koningin in
1 Je provincie Zuid-IIolland, het navolgend be
slicht ter kennis van belanghebbenden bij de
f Scheepvaart.
Bil
I?
18.
t
'antWArv \T ,lv iv<ui KlUïlK lie