62"" Jaargang,
Zondag 23 Augustus 1908
No. 12777
Eerste Blad.
In 's werelds stroom.
Deze courant raïschijhE 'd ai g 1 g E s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen,
Ergs per kwartaal: Voor Schiedam en Ylaardingon £1,1.25,Franco
per post £1.1.65.
Ergs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen '10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Adfertenti.cn voor het eerstvolgend nuimmer moeten des middags vóór een
ulir aan hot bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.) 1
Prgs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0,92; iedoro regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Gioote letters naar do plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In do nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, hij vooruitbetaling aam het Bureau to voldoen.
Interc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
BUITENLAND.
Schiedam, 22 "Aug. 190S.
MAROKKO.
Mooley; Hafid laat na de nederlagen, die
zijn troepen de laatstq dagen leden, den
moed nog niet zinkon. Ilij heeft aan de
hoofden dor Berberstammen in het Atlas
gebergte chauvinistische brieven geschre
ven, waarin hij zegt, dat hij vast besloten
is, den heiligen oorlog tot hot uiterste voort
te zetten en de vreemdelingen uit Marokko
te verdrijven.
Hij schrijft verder, dat hij in' hot zuiden
zal verschijnen om er een geduchte tegen
macht to vormen, en dat hij spoedig Ma-
rakesj zal verlaten. Hij rekent dan op de
hulp van do volksstammen om Marakesj
te verdedigen tegen de slechte Muzelman
nen, die zich' aan de -vreemdelingen ver
kocht hebben.
Indien deze brieven van Mocley Ilafiid
het voor hem gewenschte gevolg hebben,
dan zal opnieuw de heilige oorlog van de
fanatieke volksstammen tegen de Firan-
schen beginnen en zal ook, zooals roods
een paar dagen geleden voorspeld is, Zui
delijk Algiers zich op den inval van Ma-
rokkaanscho benden mogen voorbereiden.
De intocht van Abdoel Aziz is, zooals
to begrijpen is, een dor belangrijk» feiten
van den dag voor do Parijscho pers.
Is dit het lie gin van het eincl? vraagt
do „Aurore". en het blad voegt er dan
aan toe, dat de betookenis van dit feit
afhangt van den indruk, dien het op de
troepen van den pretendent, Mocley Hafid,
maakt. Het is echter optimistisch ten aan
zien van Abdoel Aziz gestemd. In Marokko
verslagen te zijn, is hetzelfde als veriaben
lo wezen. Het is hier slechts een kwestie
van tijd. Laat do sultan zijn macht in
het zuiden gevoelen, en is hij tegen een
verrassing te Rabat op zijn hoede, dan zal
hij weldra zien, dat degenen, die hem in
den beginne verlieten, om Mooley Hafid
te volgen, zich weer onder zijn banier zul
len scharen.
De „Radical" is van oordeel, dat, hoe
wel het nog niot bekend is, of Abdool
Aziz Marakesj is binnengetrokken, de in
tocht van zijn partijganger Mtoegi spoe
dig door dien van den sultan gevolgd zait
worden, en dat de overwinning, door den
sultan behaald, den poliitieken toestand
minder ingewikkeld zal maken. Zijn triomf
zal zijn wapenschild, dat cenigsziins door
do aanvankelijke overwinningen van zijn
broeder Mooley Hafid besmet is, opnieuw
vergulden. Maar bovenal is hot succes van
da sultan van beteekenis, omdat het de
"anscho natie in staat zal stelden, met
vertrouwen de toekomst tegemoet te zien,
Roman naar hot Duitsch van
PAUL STEINMüLLER.
16)
Pen beiden jongetjes van den bediende
roeit ze een zakje zoetigheden en even
"cc ze daar praten om echter niet veel
kEehtcn te hooren, die waar»
cujn ijk werden geuit mot do bcéloelhig, dat
1 ze aan haar vader inoest overbrengen.
Oor de brcedo ingang naar het kantoor
'Cf ze staan. Geroeid staarde ze naar den
''ere.rl kruk, d,ie onder do aanraking- van
handen en het herhaaldelijk poetsen
i Was' IIoc dikwijls had ze als
daan 111 r °P 'lam' krentjes moeten gaan
dit-u:-i°m kruk to kunnen bereiken! Hoe
Is was ze toon die deur binnengegaan
Vuder af to halen. Zo streelde het
l|k haar kinderti^L Ja" n°S ic'8
,S?P* was kezig He kamer schoon to
Frtmt-' a ®too'cn stonden verlaten in liet
UP dit uur van don avond was geen
strrri-^f01' .niCOr £Mlitwcz'g'- Een koude wind
\hrnm ÖOr scepende venster, 'die do gaa-
en onrustig op cn neer 'deed trillen.
papa niet moer hier?" vroeg ze.
U <jen' "rójuheor was een Half uurtje ge-
weggcgann, b
[ia„.f f«Pto .ovenwol tocli het kantoor van
do 'r .gillen, Waarschijnlijk hndden
gesteld^"3 ISJCS Klemper al op do hoogte
niet p Ya" lotSecn morgen zou gebeuren,
"ma hiiVVCTtn>uw'ij'k veelzeggend lachje
I «igno tenminste op. Deze sloot de
en zich' voor te bereiden op het uur, dat
heit, de haar door do mogendheden op
gedragen taak schitterend volbracht heb
bende, haar troepen uit hot land kan te
rugtrekken.
TURKIJE.
Nog twee andore ministers van het
nieuwste Turksche kabinet hebben hunojnt-
slag ingediendEkrcm Bey, de minister
van eeredienst, on do „minister van de
civiele lijst", die overigens geen dedll van
den ministerraad uitmaakt. Als reden voor
deze ontslagnamen wordt opgegeven, dat
de laatste minister end en op is, en zijn
ontslag alreed's onder het oude régime had
ingediend. Terwijl Ekrom wordt afgeschil
derd als oen droomer en dichter, die te
gen de bestunrsmoeilijkhedon niet is op
gewassen, on deswege aftrad.
Onder de talrijke bezuinigingen, die het
nieuwe Turkije zullen beweldadigen, Wordt
thans ook genoemd de afschaffing van het
militaire huis van den sultan, een insteb
ling, dio ontzettende sommen verslond.
Behalve van doze bezuinigingen, profi
teert hot land bovendien nog van het be
rouw der inhalige ministers, die het door
hen gestolen geld komen restitueeren. Zoo
heeft do ex-minister van marine een som
van 250.000 francs in de kas der admi
raliteit gestort, welk bedrag deze functio
naris had verdonkeremaand in den loop
zijnor ambtelijke bediening.
Een Koerden-escorte heeft Zeld pasja,
den gouverneur, die geweigerd heeft', tot
hot nieuwe régime toe te treden, gevankelijk
naar Konstanianopel gevoerd.
De Koerden hebben den eed van trouw
aan do Turksche grondwet afgelegd.
van allo kanten komen berichten in over
ontslagaanvragen van hoogere Turksche
ambtenaren. Behalve de wali van Smyrna,
bood ook Ahmed Tewfik pasja, de Tuik-
schq gezant te Berlijn, zijn ontslag aan.
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
B o 1 g i
De aan do justitie toegevoegde vrede
rechter Kips te Schoorbeek, vertegenwoor
diger van den rechter van instructie Bi-
laut, heeft gisternamiddag een bezoek ge
bracht aan liet stadhuis te Schaerbeek in
het bureau van üeldino, chef van den ont-
cigeningsdiens't. De rechter was vergezeld
van den commissaris van politie Verhulst
te Brussel cn van een spccialen agent. Ver
schillende stukken, boeken en dossiers,
betrekking hebbende op onteigeningen, zijn
in beslag genomen. Een cn ander word
gebracht in „m rijtuig en naar het parket
vervoerd. Alvorens te vertrekken werd
alles verzegeld.
deur achter zich om geheel alleen te zijn en
goed rond te kunnen kijken. Daar stonden
de grooto boeken, waarin zij vroeger zoo dik
wijls had gebladerd en nan de wanden hingen
de voorvaders Blanekenfeld,. ernstige joviale
gezichten, allen echter mot den vastgesloton
mond cn don trots op het voorhoofd.
Signe nam plaats in de workstoel van
haar vader, zo trok het postzogelboekje, haar
eerste proeve van schilderkunst naar zich toe
en bekeek haar kinderlijke prestatie ze nam
liet lineaal en zocht do sporen die haar penne-
mes had achtergelaten, nadat zo het lak, dat
er op was gedroppeld, had verwijderdcn
daar stond liet spcldekussen, dat ze tien jaar
geleden voor baars vaders verjaardag had be
werkt. Alles, zooals zij het vroeger zoo dik
wijls had gezien, dat alles bleef cn zij ging
weg. Wanneer zou ze weer komen?
Ze leunde achterover Ln don grooten stoel
en legde het blonde hoofd tegen 'do lccren
leuning. Vele gedachten kruisten door haar
hoofd totdat het haar ton slotte zoo onrus
tig to moede werd, dat ze snel opstond. Zo
trok een narcis uit haar ceintuur en logde deze
tusschcn do vloeiblndcn der schrijfmap, opdat
dezo bloem haar vader zou kunnen vertellen,
dat zij daar was geweest en op hem had
gewacht.
Daarna liep zo nog naar boven in hot
salon om Voor Signo Blancken fold's portret
tc blijven staan en met gevouwen handen
mompelde ze: „Geloor mo, ik kan niot an
ders. Van het vurige bloed ou don trots dor
Bhinckcnfeld's heb ik mijn deel gekregen en
ik moet doorzetten, wat ik me als goed
voorstel,"
Lang nadat Signo zich to bed had begeven
kon zo nog do slaap niet vatten. Steeds
Italië.
Do „Gaze.Ua di Torino" deelt onder voor
behoud mede, dat tusschcn hot VaScaan
en de Italiaansche regeering een vergelijk
zou zijn getroffen omtrent de vorkiezings-
kwestie.
Oostenrij k-H o n g a r jj e.
Uit Wpenen wordt aan de „Vössischo
Ztg." bericht, dat de betrekkingen tusschcn
Oostenrijk en Scivië hoe langer hoe meer
gespannen Wofden, ten gevolge \an de hef
tige taal der Servische pers.
De Firansche minister van financiën Cail-
laux is te Budapest aangekomen en had
een conferentie met den minis ter-president
Wekerlc. - 1
DuitschlancL
In sommige bladen werd medegedeeld,
dat hertog Adolf Friedrich van Meelden-
burg, dio een morganatisch huwelijk was
aangegaan, thans met hot oog op do troons
opvolging het plan. zou koesteren zich te
laten scheiden. Van bevoogde zijde wordt
de „Mecklenbwgscho Nachriohten" ge
machtigd tot do mededeeling, dat dnt be
richt van a tot z onjuist is.
Rusland.
Do Telegiraaf-agentuur is gemachtigd te
verklaren, dat het bericht in buitenland-
scho bladen, dat de Russische Zwarte Zee-
vloot zich in Turksche wateren bevindt,
iederen grond mist.
Wat is toch de reden, dat de tentoonstel-
lingsschepen, speciaal in ons land, niet'meer
in trek zijn?
Eerlijk gezegd', wij kunnen er geen ver
klaring Voor vinden of het moet deze zijn,
dat de regeeringsambtenaren, steeds in een
lioofdstnd. wonend, voeling met de kleinere
steden en met het platteland' verliezen, in de
oude methodes van hun departement vast
raken en voor nieuwe methodes ten bate van
„de provincie" niet zoo heel veel gevoelen.
Want de groote beteekenis van dergelijke
schepen voor een regeering, die do smaak,
de bekwaamheid in de vakken, de kennis
der koloniën cn zelfs de wetenschappelijke
ontwikkeling van de bewoners van liet ge-
h«de land wil bevorderen, behoeft toch waar
lijk niet nader betoogd.
Trouwens het idee is allerminst nieuw.
Al jaren geleden hebben wij gelezen van
schepen, die door een consortium van onder
nemende handelaars werden ingericht als
tentoonsteliingsschopen ter bevordering van
hun afzet in ver afgelegen havens in het
buitenland. Dio schepen deden 'dan de ver
schillende havens van een gegeven land aan
cn fungeerden daar als monsterkamers van
do fabrikaten, die men in het bedoelde land
maar weer moest ze ar aan denken wat haar
vader wel zou zeggen als hij 's middags zou
vernemen, dat vrouw en kind waren vertrok
ken. Ilaar liooLl gloeide en haar hartje bons-
do luid. Ze richtte zich op om een teug
water te nemen, toen ze in de verte een
deur hoorde kraken. Op blootc voeten nu
liep ze de gang door naar een kamer, waar
ze er zeker van was, dat hij hier passccren
moest. ITet duurde lang eer hij met loome
schreden en krakende laarzen voorbijkwam.
„Bent u daar papa? Goeden avond
„Ja, maar wat voer jij hier nog uit?"
„Ik boorde iemand aankomen cn wist niot
wie het was. Nu kan ik u meteen goeden
nacht zeggen."
„.Ta. doe dat, mijn kind."
„Dag vadertje, goeden nacht."
Een oogenblik aarzelde hij. „Goeden nacht,
Signe!" zei hij ten slotte vrij kortaf en ging
toon verder.
Dat was het afscheid van haar vader.
HOOFDSTUK. II.
Ongeveer te clrie uur liep de trein liet
station van het kleine stadje binnen, waar
Signo en haar moeder do cenigc passagiers
waren, die hier uitstapten. Aan bet lick,
'dat toegang tot liet perron gaf, stonden ver
scheidene ïueisjes do nieuw aangekomenen
aan te gapen. Het behoorde tot de gewoon
ten vim het plaatsje, 'dat zij, dio niet be
paald dringende bezigheden hadden, ongeweer
togen don tijd, dat de Berlijnsehe trein
moest aankomen, tiunr het station slenterden
om vertrekkende of komende kennissen te
begroeten, do vreemdelingen moer of min
der welwillend to becritiseeren en tenslotte
wilde invoeren. Wij hebben overigens in
ons eigen land gezien hoe een kunsthandel
op deze origineele wijze zijn waren aan den
man trachtte te brengen.
En er zijn meer Voorbeelden. Voor meer
dan 10 jaar organiseerde de Oostenrijksehe
regeering al wandelende tentoonstellingen,
waar dc beste voortbrengselen van oude en
nieuwe kunstnijverheid', de beste producten
van vakwerk smakelijk waren tentoongesteld,
met het doel de algomeene Vakopleiding en
de smaak voor werken van toegepaste kunst
in heel Oostenrijk te verbeteren. Ongeveer
hetzelfde is gcscliic'd bij het tentoonstellen
van landsproÜuctcn voor rekening van Brit-
sclie koloniën in het moederland.
Intusschen zoowel in het Oostenrijksehe
als in het Engelsche voorbeeld had men te
kampen rnet 'do moeilijkheden van vervoer.
De goederen moesten in wagens verpakt
worden en op de piaats van aankomst op
nieuw uitgepakt en geëtaleerd worden in ge
huurde en vaak ongeschikte zalen. Of zij
moesten in do wagens zelf worden tentoon
gesteld, wat op zich zelf bezwaarlijk was en
geen prettig golieel gaf.
IIoc heel anders en veel beter is de ge
legenheid voor ons. Geen plaafs in Neder
land van eenige beteekenis bijna, die.niet op
veilige wijze fe water te bereiken is. Hoe
betrekkelijk gemakkelijk zou het zijn een
voudige schepen zoodanig te construoeren,
'dat zij nagenoeg overal kondon komen on
dat zij samen een aantal geschikte tentoon
stellingsruimten bevatten, waarin 'de te expo-
seeren goederen onmiddellijk goed en veilig
konden worden uitgestald en veilig konden
worden bewaard. Geen gevaar voor scha'de
door verpakking of overlading, geen gevaar
voor verlies of diefstal. Alles zou zoo zijn in
te richten, 'dat de goederen er even veilig
waren als in 'de beste musea en dat 'de ge
legenheid' tei controleering van het publiek
zoo groot en praetisch mogelijk was.
Men zou een bezwaar kunnen zien in de
kosten. Doch ook 'dezen zouclen tot een zeer
gering bedrag kunnen worden teruggebracht
en in elk geval niet opwegen tegen het ge
weldig groote nut, door zoo'n tentoonstelling
veroorzaakt.
Wat het ten slotte kosten zou, dat zouden
zijn de uitgaven in eens voor don bouw der
tentooiistellingsschepen en het sleeploon en
havengeld. Extra-bewaking zou er vermoede
lijk niet veel botaald moeten worden. En in
dien de kosten toch nog con bezwaar zouden
zijn, zou men 'dat bezwaar kunnen opheffen
'door een matig toegangsgeld te vragen.
Want 'daarop zou men kunnen rekenen,
dat fde aldus te organiseoren tentoonstellin
gen druk werden bezocht. Wat thans aan
werken van toegepaste kunst en van kunst,
aan othnographiea enz., in het bezit van den
staat is, wordt, of, gelijk in Leiden, bijna
niet, of, gelijk te Amsterdam en Den Haag,
betrekkelijk weinig bezocht. Trouwens de
bedoelde musea zijn veelal pakhuizen, die niet
te overzien en 'door tc werken zijn, en het
thuis daarvan rapport te brengen. Mevrouw
Fanni Blanekenfeld keek zoekend rond.
„Tk heb toch geschreven, 'dat Wille bier
moest zijn, waar kan hij dan nu zitten?"
zei ze. Ze vroeg den stationschef, maar deze
had den bcwuston persoon niet geziendaar
ook geen pakjesdrager aanwezig was, moes
ten ze wel zelf hun handbagage verder
dragen.
Ze passeerden den zwerm van nieuwsgie
rige stadsschoenen en bereikten eindelijk den
voorkant van het station. Op het plein cr
Voor hield een slede stil, bestaande uit liet
onderstel van oen boerenwagen, een paar bun
dels stroo waren in het voertuig gelog'd, ter
wijl een paar ruwe planken tot zitplaats dien
den. Op do \oorsto plank zat een boer in
een groote dikke jas gehuld en een pelsmuts
op zijn hoofd on over do ooren. Hij hield de
teugels en zweep onbewegelijk in do hand
en blies groote rookwolken uit oen korte
pijp, terwijl bij de dames onbeweeglijk aan
staarde.
,.Ts dat onze slede?" vroeg Signo en toon
baar moeder zuchtend haar schouders op
haalde, trad ze op 'den sledevoerder toe.
„Komt ti van Meliitenhind?" vroeg ze.
..Wij verwachten een slede, dio de lieer
Wille van Melittenhuid ons zou zonden. Weet
it daar niets van?"
..Ja dat zal ik dan wel zijn."
Signe keek misnoegd naar hel voertuig.
..Moest u twee dames hier afhalen om zo
naar Melittenlnnd te rijden? Ju? Dnt is
mijn moeder, rnouvmw Blanekenfeld."
„Zoo, dat. is mooi; stapt u dan mam' in!"
Nu was ook mevrouw Blanekenfeld nader
gekomen.
publiek, dht er nog komt, kijkt zich dus
veelal in een oogenblik moe zonder veel pro
fijt. Hoe anders en veel beter zou het zijn,
indien uit de groote schatten telkens een oor
deelkundige keuze werd gedaan, indien die
werden ingescheept en indien vervolgens met
een vloot van b.v. een zestal tentoonstellings-
scliepcn eerst dc grootere sleden en daarna
ook de minder groote steden, ja de x>te
dorpen, werden aangedaan. Overal waar 'de
vloot kwam, zou z,ij op een druk nieuwsgie-
rigbeidsbezoek kunnen rekenen, omdat er in
kleinere steden niet zooveel te doen is2 cn
zoodoende zou men de schatten van het rijk
meer aan alle rijksbewoners kunnen laten
zien en die dus honderd- ja 'duizendvou
dige rente kunnen laten afwerpen. En uit die
oppervlakkige kennismaking zoude er voor
velen een neiging opbloeien om beter kennis
to maken, men zou gaan en nog eens gaan,
er zouden wellicht populaire cursussen kun
nen worden ingericht en zoodoende zou on
eindig veel voor volksontwikkeling, vakont
wikkeling en smaakverbetering kunnen be
reikt worden in een richting, waarin nu na
genoeg niets geschiedt.
En hoe uitstekend zou men ook op deze
wijze dc kennis van onze koloniën kunnen
vermeerderen. Wat zou men door het inrich
ten van zulk een drijvende koloniale tentoon
stelling de banden met onze koloniën kunnen
aanhalen, wat zou zij velen kunnen opwekken
om hun arbeidskracht of hun geld te steken
in ondernemingen, welke de welvaart van
onze koloniën ten goede zouden komen.
En niet alleen, dat men met dc inrichting
van zulke tentoonstellingen, uitstekend prae
tisch werk zou verrichten, de voorraden der
museum-pakhuizen veel mee'- zou kunnen
doen strekken ten bate van het algemeen en
daaruit duizendvoudig nut zou kunnen trek
ken, men zou ook docentraliseercnd werken,
den trek naar de groote steden weer wat
tegengaan en aan de steden en grootere 'dor
pen een nieuwe aantrekkelijkheid geven,
die dan zeker ruimer vreemdelingenbezoek
ten gevolge zou hebben en dus door de ne
ringdoenden in 'de hoogste mate zou worden
geapprecieerd.
Waarlijk liet is we! jammer, dat mm
niet eens één dag dictator kan zijn om dan
gauw even Binnenlandsche Zaken, Landbouw,
Nijverheid enz. en Koloniën te doen samen-
Merken om dit uitstekende doel te bereiken.
Of is zulk een dictatoriaal overbodig? Ia
dc nieuwe geest, die or gevaren is in liet
ministerie van landbouw, nijverheid, handel
en arbeid en die 'daar evenzeer den minister
als de hooge ambtenaren bezielt, zóó, 'dat hij
in staat is het groote practische nut van dezo
zaak' to beseffen en haar op een pructischê,
on-bureaucratische wijze te verwezenlijken?
Of zouden 'de drie ministers, die thans aan
de hoofden der betrokken departementen staan
en die zeker voor nieuwe dingen geen van
drieën bang zijn, bereid kunnen worden be
vonden om een dei-gelijke hervorming in te
Voeren i
„Is Wille niet hier?" vroeg ze.
„Nog niet," zei 'de boer, „hij wilde te voet
gaan en is zeker onderweg ergens blijven ste
ken. Er ligt veel sneeuw buiten."
„U weet dus niot zeker of hij komt?"
De man schudde zijn hoofd: „Neen, 'dat
kan ik zoo maar niet zeggen. Op enkele
plaatsen zal hij wel tot zijn knieen in do
sneeuw zakken en dan is het moeielijk om
vooruit te komen. We zullen hem clan in
elk geval wel onderweg treffen."
„Maar we hebben bagage bij ons," zei
Signe, „u wil zeker wel helpen clit even
op te laden?"
De boer sloeg voorzichtig de teugels om
een knop van de slede, wikkelde zijn boenen
uit de dekens en stapte daarna loom en lang
zaam uit.
Mot behulp van een jubt aankomende wit
kiel gelukte hot den boer de bagage op te
laden en toen alles opgeladen was konden 'do
dames nauwelijks meer plaats voor zicli zelf
einden; ze staken de toeten in het stroo en
kt open zoo ver mogelijk in de stoffig ruiken
de dekens. De nieuwsgierige jeugd had zich
om de slede geschaard en wachtte mi den
aftocht af.
Maar toon de paarden wilden aantrekken
bleek liet dat het onderstel in 'de sneeuw
was vastgevroren, de spaak brak.
Do boer stapte met een alles behalve vrien
delijk gezicht weer uit, terwijl hij iets over
de te zware vracht mompelde. De toekijkende
mei-jes lachten en riepen den man b» spottin
gen over zijn nieuwmveteeh voertuig toe.
(Wordt vervolgd.)
SCHIEDAMSCHE COURANT
„Neon. vati TTeiligendamm."
