V
Zondag 30 Augustus 1908
No. 12783
m
f Jaargang,
Eerste Blad.
In s werelds stroom,
v
n
ter
Deze courant verschijnt 3 a g 1 k' s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en V laar dingen B. 1.25, Franco
post fl. 1.65.
Prijs per weekVoor Schiedam en Vdaardingen "10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiön voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
jjr jan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (heek Korte Haven.)
Prjjs der Advertentiön: Van 1O regels fl. 0.99; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiön bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag-en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiön opgenomen totdeaprjjs
van 40 cents per advertentie, hij vooruitbetaling aan. het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
t KANTOOR der GEMEENTE-GASFA-
IRIEKen DRINKWATERLEIDING te bchie-
is s. Maandag31 dezer na Hu.
jejlolen.
De D i r e c t i q.
Schiedam, den 29 Augustus 1908.
BUITENLAND.
m
Schiedam, 29 Aug. 1908,
TURKIJE.
De verkiezingen voor hot parlement zijn
jonnen te Salonikï, Jamina, Aleppo, Tra-
Konia, Ismid. Het program van de
aljaarsehe partij van Sandanski bevat
w eisch van zellbestuux voor Macedo-
lië, Do jong-Tnrken krijgen in dit opzicht
te hun zin. Het program, dat overigons
democratische eischen bevat, luidt: Af-
onderlgk bestuur voor jMacodonië en Adria-
»pel wöidlnicl geöischt; de scholen blijven
ieder Turksch bestuur, maar de voorrcch-
ate verschillende kerkelijke instóMiingen
lyven bosbaan; de algemecne amnestie
aoet door do Kamer worden gcsanclio-
wl; voor 'tleger wordt de militie-dienst
agevoerd; het absolutisme zal totaal on(-
bdrukt worden; de bezittingen van do
irélo lijst van don, sultan, alsmede gocde-
en in dei doodo hand, zullen onder
ader de armen, verdeeld wordenverbote-
ing van den toestand dor ambtenaien, der
itaders en vaststelling van den arbeids-
fl; waarborgen zullen gegeven worden
corde gelijkheid van alle Oltomanon zon-
tr onderscheid van, ras cn godsdienst, en
tols waarborgen voor 'do Individueele
njheid.
Dobinnenlandsche organisatie van Alace-
aaiëzal op haar congres to Salonika ech-
cr zelfbestuur voor Macedonië eischen.
Een oproep van hot Ottomaansoho co
nté in Europeescli en Aziatisch Tuikijc
enproid, spoort do bevolking aan do over-
ie eerbiedigen et\ zich in de eischen
5 matigen. Ieder andere houding zou in
side zijn op hun, plicht cn vaderlands-
cn de tot nog toe verkregen voor
sten ernstig schaden.
Een perscommuniqué zegt, dat de sultan
feder ander vorst, buitcnlandsche reizen
''-ondernemen, maar voorloopig is er nog
iffl sprake van, een reis naar Berlijn,
saltan heeft alle leden, van de keizer-
K familie ontvangen, ook de eertijds ver
poten Reschad effendi, den vcrmocdelij-
troonopvolger.
Het toenemen van do brandstichtingen
aan do ontslagen misdadigers too-
oman n aar het D ui tsoh van
PAUL STEINMüLLER.
oude Wille bleef nog een oogenblik
"i °os staan, maakte een onverschillige
rinK over het weer, nam zijn hoed af
Wrok.
'•-« hij mo dan beslist niet mee wil
J n 'k don wo£ uIImu," dacht
uc geopperde bezwaren van Wille dc-
IrJ'i '°ch besluiten haar plan. tot den
r- mi v.ag uit te stellenze wilde dode
ntal- (fo grooto lmi!7_cn den ml,lc[.
ken en de plattegrond van het hosch
oraf wen bestudecren.
',l? ,W; r°n('0Iil' het huis liep, ontdekte
e schutting op verscheidene plaal-
n e kaar nas gevallen. Zo haalde een
Iers cn 0°nige half verroeste
i to'-C!l"? zc dfzc «enigszins recht
begon zc de stangen aan de
to bevestigen.
ad op het landgoed barer grootmama
gezien, hoe dc boeren Zondngsmor-
rr i^'n«tnrasterinaen herstelden;
sd^haar zoo eenvoudige werkje
lieer f'Gt moc' spijhors wilden
icln hout dringen, de hamer
s ,1; 'fC "1 n pijnlijk haar hand en do
L„° 08 ln don grond stonden, waren
gen zulk heftig slaan bestand. Daar
Mtl ionSe man aanwandelen in wion
.geschreven, die door dc reactionaire partij
tot hun nieuwe wandaden zouden zijn aan
gespoord. Do poliitie is een groote bende
brandstichters op het spoor. De bewoners
van Stamboel houden 's nachts de wacht
uit vrees voor nieuwe brandstichtingen.
Woensdagavond had to Konstantinopel
eon opvoering plaats van het patriotiscK
drama. „Vatak", ton voordeelo van de
slachtoffers van den grootcn brand.
De heer Camille Dolik:tan, de gewezen
Fransclio minister, die de voorstelling bij
woonde, hield daarbij ccn redevoering,
waarin hij verklaarde, dat de jong-Turkcn,
de waardige opvolgers der mannen van
1789, deze overtroffen hebben, doordat zc
aan de geheelo wereld hebben getoond,
hoe een omwenteling, zonder cenig bloed
vergieten kan tot stand komen.
Deze icdo werd levendig toegejuicht dooi
de talrijke aanwezigen.
jong-Turkschc comité to Saloniki
hoeft Hen oud-kanselier Izzct pasja cn den
oud-minister Selim Mclhamé, ter dood ver
oordeeld. Daar do eerste naar Engeland'
on do tweede naai- Italië vluchtte, zijn 4
joden van het comité belast met do uitvoe
ring van hot vonnis.
GEMENGDE MEDEDRELINGEN,
België.
Tot voorzitter van den Senaat is gekozen
vicomte do Simonis.
Duitschland.
De kroonprins die met de kroonprinses,
ccn adjudant en twee dames, per auto het
manoeuvre-terrein to Metz. bezocht, is aan
een ongeluk ontsnapt. Nabij het station
Amanvilicra slipte de auto doordien 'de wie
len in de spoorrails terechtkwamen, liet rij
tuig tuimelde in een put, maar geen der
inzittenden bekwam letsel.
Volgens lief, ,,Lcipz. Tagebl." zal n.s.
herfst bij den Rijksdag een plan worden in
gediend tot uitbreiding van het leger. De
regeering houdt dit plan voorloojiig oog
geheim.
Denemarken.
Bij schietoefeningen door de kruiser
„TIekla" in de baai van Anriuius is een gra
naat te vroeg gesprongen, waardoor ('Cn
man gedood, 4 zwaar on 2 licht gewond
wcixlen.
Rusland.
Leo Tolstoj, die gisteren 80 jaren word,
lijdt sedert langen tijd aan een beenziekte,
die ia do laatste dagen verergerd is. Oogen-
blikkelijk levensgevaar is echter niet to
vroezen. 10 September zal Tolstoj voor en
kele dagen op reis gaan.
Onlangs heeft te EeLsji in het Russische
gouvernement Ivowno een hevige brand go-
Signo, niet de jonge Wille vermoedde; toen
ze even had opgekeken, meende zc een spot
tend1 lachje op zijn gelaat te hebben ontdekt
en haastiger dan tevoren klopte zc door.
Ilij bleef met ontbloot hoofd voor haar
staan,
„Juffrouw Blnnckonfcld, als ik me niet
vergis," z.ieh zelf stelde hij hooi vormelijk
\oor. Signo werd verlegen; hij sprak cor
rect zonder die.n slappen uitspraak, dien zc
dagelijks van de juffrouw en van Wille
gewend was te hooren. Dat was een heol fat
soenlijk ca naar het scheen ook vrij beschaafd
menseliOnwillekeurig, nu ze zich als dame
zag behandeld, richtte zc zich meer op,
„llc bon bozig om te trachten do heining
wat op te knappen," zei ze.
„Daarin hebt u gelijk, juffrouw, als dat
zoo verder zou afbrokkelen, dan zou u al
heel gauw het wild' in uw tuin hebben."
„Ja, maar bovendien lijkt liet. zoo afschu
welijk."
„Ook dat. Overigens is dit, nu echter
geen werk Voor dameshauden," voegde hij
er aan toe. „Als u heb toeslaat, dan neem
ik gaarne het werk van u over."
„Ik heb dien spijker er maar niet in
kunnen krijgen," verontschuldigde zij zich-
„O, om iets Ie kunnen, moet men het
hebben geleerd en voor ccn eerste maal hebt
n werkelijk kranig werk geleverd."
Ilij klopte den spijker recht cn met ecu
paar slagen had hij dc stangen bevestigd.
,,U is wel vco! handiger," beweerde Signe,
Maar hij nam dezen lof niet, aan., „Neen,
voor dergelijke handigheden ben ik niet go-
schikt. Alles is oefening, juffrouw, en ik
woed, waardoor bet stadje bijna geheel en
al in dc asch werd gelegd. Dc „Ililfsvereia
der dcutschcn Juden", die Dogingen doet om
do arme slachtoffers van de ramp to hulp
te komen, heeft een verslag van het onge
luk bet licht doen zien, wanmit o. u. blijkt,
dat- de „isprawnik", het hoofd der politie
van het plaatsje zich niet heeft ontzien om
van den brand gebruik te maken om de
ellende van de reeds zoo zwaar beproefde
Joden nog tc vermeerderen. Tweemaal kort
achtereen brak in het stadje, bewoond door
5500 Joden on 150'0 christenen eer. brand
uit, de eerste maal tengevolge van onvoor
zichtigheid, do tweede keer zonder bekende
oorzaak. Tijdens liet woeden van den brand
kwam het herhaaldelijk voor, dat de ispraw
nik, zelfs in oogenblikken van groot, gevaar,
weigerde toe to staan, dat de bluschmiddc-
len werden gebruikt voor de huizon van
Joden en dat hij dezen, als zij hem om hulp
smeekten, dreigde te zullen laten afranse
len. De steller van hot verslag deelde den
burgemeester van hot plaatsje mede, dat cr
gemompeld werd, dat. dc isprawnik gewei
gerd had dc noodige hulp tc verleenen, en
hij vroeg hom, of hij daaromtrent nadere
inlichtingen zou kunnen geven, waarop hot
hoofd der gemeente antwoordde: Het is
waar, onze isprawnik is een echte Joden
hater. Hij heeft mij zcif gezegd dat hij
dozen brand beschouwde als een anderen
vorm van een pogrom", iets waartegen "de
verslaggever ernstig opkwam, bewerende dat
de isprawnik dan de. christenen van brand
stichting beschuldigde, waarop het hoofd
der gemeente antwoordde: „De isprawnik
beschuldigt niemand, hij zegt alleen, dat dc
Joden het hebben verdiend".
P e r z i
In Koerdistan is ecti opstand uitgebroken.
Do ambtenaren van den sjah werden gevan
gen genomen en de regccringsgebouweu ge
plunderd en in brand gestoken. De gouver
neur is gevlucht. Er moeten tal van dooden
en gewonden zijn gevallen.
De cisch dor opstandelingen is de onmid
dellijke bijcenroeping van bet parlement.
Zij hebben een voorloopig revolutionair be
wind ingesteld.
Volgens do „Times" is de toestand voor
den sjah en het herstelde ancien régime
hachelijk doordien de Engolseh-Russische
leening niet doorgaat. De geldschieters had
den controle geöischt over de uitgaven, het
geen de sjah afwees.
Dc financiecle moeilijkheden hebben de
ontevredenheid in den lande In dc hand ge
werkt, waarvan dc opstandelingen natuur
lijk partij trekken. Zelfs onder de keizerlijke
troepen ia het Bagsjah-kmnp heerscht onte
vredenheid. Deze troepen zijn onderling aan
bet yoebfon. geraakt, waarbij dooden en ge
wonden vielen.
AI a r o k k o.
De Frnnsclio binden vermelden hot zon
derlinge gerucht dat Afoeley Ilafid tc Fez
is gevangen genomen door de broeders van
Ragdadi, een bevelhebber van den vroegeren
sultan, die door Hafid was gevangen gezet.
De stammen uit den omtrek moeten in op
stand zijn gekomen, waardoor Hafid totaal
van zijn macht is beroofd.
Vereenigde Staten.
De Amorikannscho arbeidoravereeniging
heeft besloten dc candidatuur-Tnft te bestrij
den. Dit besluit heeft onder de republikein-
sche politici ongerustheid verwekt, omdat
Tail's kansen erdoor dalen.
China.
Dc commissie tot invoering van een grond
wet heeft aan den keizer hot verzoek gericht
ren grondwet te verleenen, ingaande
1917.
BINNENLAND.
Hofberichten.
II. M. de Koningin-Moeder ging heden
morgen ten 8.30 v.m. van Baarn H.
S. M. naar Het L'oode terug
reis zal den lston September plaats heb
ben. Vertrek van Apeldoorn ton 1.28 n.m.,
aankomst tc Baarn II. S. AL ten 2.39.
Do uren zjjn gestold in don tijd van
Greenwich.
Do vorstin van Rc'uss is hedenochtend
uit Soestdijk naai" Berlijn teruggekeerd.
II. M. do Konihgïn-Moeder zal dei vol
gende) week de dochtertjes van den Erf-
graaf van. Erbach, gehuwd met II. M. zus
ter, Prinses Elisabeth, ten paleize Soestdijk
te logccren ontvangen.
Consulaire berichten.
Bij Koninklijk besluit is de heer dr. R.
Albert erkend en toegelaten als consul van
Mexico te Rotterdam. (>Stct,")
De sultan van Assnhnn.
De sultan van, Assahan begaf zich hedeïi
per Hollalidschp spoor naar Yilissijigen,
voor een ééndaagsch bezoek aam. die stad.
Personalln.
Do ongesteldheid van luitenant-generaal
Kool is niet van verontrusten de aard, hoe
wel do' generaal onkale dagen het bed moet
houden.
Z.Ex. was kort geleden van een verlof-
reis hier teruggekeerd.
Nederland en Ycueznela.
Castro heeft niet alleen de Nederland-
scho consuls ontheven van hun ambt, maar
tegelijk geordonneerd, dat Nederlandsche
schepen Venezolaansche havens niet moch
ten binnenkomen, wanneer ze ingeklaard
werden door vreemde consuls, uitgezon
derd, wanneer die consuls speciale toe-
ben or van overtuigd, dat u er spoedig meer
van terecht zal brengen dan ik."
Ilij haalde uit hel boschwachtershuisjo
een pakje groote spijkers en een Hinken
Immer en nu gingen ze samen de heining
langs om na te gaan wat er viel te verbete
ren onderwijl maakte hij ernstige maar ook
vroolijko opmerkingen en uil zijn leven j
vertelde bij grappige ervaringen, zoodat
Signe af cn toe hartelijk moest lachen.
Zo vond het bepaald een verlichting sedert
weken eens weer met een ander beschaafd
menseli dan alleen met haar moeder te kun
nen praten. Na een uur ongeveer waren de
ergste onregelmatigheden hersteld.
„Ziezoo!" zei Heinz Wille. „Morgen
kunnen we misschien iets anders onder han
den nemen, er valt nog genoeg op Alelitten-
land te doen."
„Dal is zeker waar," zei Signe. „Als u
maar geen verkeerde gevolgen van het wer
ken ondervindt ik heb immers gehoord,
dat n voor uw gezondheid hier is."
„Och natantwoordde hij onverschillig.
„Tk zie er toch niet ziek uit V" Hij richtte
zich in heel zijn lengte op, terwijl hij zelf
genoegzaam glimlachte.
Signe bloosde en fronste baar voorhoofd.
„Ik dank u ook uit naam van mijn moe
der voor uw hulpvaardigheid," zei ze koel.
Ilij boog terwijl hij antwoordde: „als u
weer eens hulp mocht noodig hebben, dan
kunt u over mij beschikken, juffrouw. Ik
hen met. genoegen tot. mv dienst."
Toen liij zich reeds had omgedraaid,
schoot Signe plotseling iets te binnen.
„Afijniieer Wille, ik zou zoo graag het
boscli hebben gezien," zeide ze. „Gelooft u
dat dit onmogelijk is?"
„Onmogelijk is niets, juffrouw, maar zou
u niet al te gemakkelijk kunnen verdwa
len?"
„Zeker wol, juffrouw, on ik zou het heel
graag doen. Weliswaar zal u ijskoude roeten
krijgen, maar als u daar togen kan
„O ik beu tegen alles gehard. Wanneer
zullen wo dan gaan, mijnheer Wille?"
„Wanneer u wil, juffrouw."
„Morgen, dadelijk na het eten."
„Goed, ik zal zorgen ter plaatse te zijn!"
Hij groette nogmaals zeer beleefd cn vertrok.
Signe was in een buitengewoon opgewekte
stemming toen zc de kamer van haar moeder
binnortrad en deze over Wille en zijn be
loofde voorkomendheid vertelde. Zij hield
hem voor ccn zeer fatsoenlijk man, wieti
men werk kon opdragen als het zijn moest
en Signe nam zich voor bij hem eens flink
naar alles te informeeren. Ook mevrouw
Faniii was verheugd don dienstijver van don
jongen bofcchwachter te vernemen, maar was
in de eenzaamheid reeds dankbaar voor het
geringste bewijs van goed willen.
Ileinz Wille wandelde dcnzelfden middag
nog naar de slad en keerde met ccn groot
pak onder zijn arm terug, eerst op het mo
ment, dat. de oude Wille de aardappelen
reeds op het vuur zette,
„Wel jongen, je hebt mij in angst laten
zitten, hoor," zeide deze, toon zijn zoon dc
deur binnentrad. „Jo Ixmt zeker naar do
stad geweest?"
stemming hebben gekregen van het Vene
zolaansche gouvernement.
Dit is dus het antwoord op de laatste
yooivallen te Curagao tegen López, ex-
consul te Willemstad; een antwoord, dat
feitelijk allen handel met Curasao in den
grond boort.
Dit besluit wil zeggen: dat geon enkele
Ilollandsche boot moer toegelaten zal wor
den, en dat de gehcele handel, waarvan
ons volk ginds bestaat, noodgedwongen stil
ligt.
Serenade aan den Hnngsclien burgemeester
Alen meldt uit 's-Grayenhage, dd 2S
Augustus
De serenade, hedenavond door een veer
tigtal vereenigingeji, waaronder zeven mu
ziekkorpsen, aan den burgemeester dezer
gemeente, baron Sweerts do Landas Wy-
borgh, bij zijn terugkomst in de residentie
uit liet buitenland gebracht, had duizenden
naar het voorplein van het Staatsspoorsta
tion en naar de straten, waarlangs de stoet
zou trekken, gelokt.
Alet ongeveer oen kwartier vertraging
kwam do trein, waarmede baron Sweerts
en zijn familie naar Den Haag terugkwam,
het station binnen. Hot comité geleidde
den burgemeester cn de zijnen daarop naar
de 1ste klassewachtkamer, waar de heer
G. v. d. Leeuw, bestuurslid van de ko
ninklijke zangvéreeniging „Excelsior", en
voorzitter van hot comité, een woord van
hartelijk wielkom sprak.
De heer v. d. Leeuw zeide, dat bij den
burgemeester zich in de stille uren. de
gedachten wel zujlen hebben vermenigvul
digd. Talloos voljere hebben dat gevoeld.
Daarom zijn zij hier gekomen, om te zeg
gen, dat hu,ri burgemeester onverzwakt
deelt in de hoogachting, de; sympathie, de
liefde 'der Hagenaars.
Afoge 'dit er toe bijdragen, dat Don Haag
nog lang zijn burgemeester mag hebben on
hon,den.
Spr, besloot met een „Eevo de burge
meester 1" beantwoord met een driewerf
hoera der aanwezigen.
Een s,Leve mmnou,w Sweerts!" vond
mede luide instemming.
De burgemeester zeide in zijn dank
woord dit blijk van vriendschap en gene
genheid op Imogen prijs te stellen. Wanneer,
eenmaal een ander mijn plaats zndi hebben
ingenomen, aldus sprak baron Sweerts, zal
deze avond nog in aangename herinnering
bij mij voortleven.
Die avond toch bewijst, dat dc burgerij
het werk van haar burgemeester waar
deert. Afocht het mij gegeven zijn, 't zij lang
of kort, dat is niet in onze hand, doch
ia die des Hoeren werkzaam te zijn
en voor dc kleinen en misdeeldem nog iets
te doen, dan' zal de tijd, door mij als bur
gemeester van Den Haag doorgebracht,
mij als een heerlijke tijd in herinnering
blijven
Afot een „Leve Den' Haag en zijn bur-
„Ja vader en hier is een pond tabak
voor u."
„Jïoo, zoo," mompelde de oude man,
„maar daarom ben je toch niet naar do
stad gegaan."
„Daarom alleen niet, vader; ik voiid dat
ik me wel eens een nieuwe jas mocht aan
schaffen."
„Hier in de wildernis?"
„Ju, men komt toch wel eens met men
schel! in aanraking. Aforgen bij\oorbeeld ga
ik met dat jonge ding van boven het
boseh in."
De oude Wille sloeg verschrikt zijn han
den in elkaar. „Ik bob al mijn mogelijke
best gedaan om haar af tc schrikken om zoo
doende van lumr toezicht bevrijd to worden
en nu zal jij met haar meegaan Hier bin
nen mogen /x ons op de vingers zien, maar
daar buiten wil ik vrij spel hebben en
haas zijn."
Heinz Wille had de groene jas uit het
papier genomen en keek er mot voldoening
naar. Daarbij trachtte hij zijn vader duide
lijk te maken, dat. in do eerste plaats de
juffrouw binnen kortoren of langoren tijd
alleen hnnr tochten toch had kunnen onder
nemen cn dat ze in do tweede plaats veel
achterdochtiger zou opletten, indien zc be
merkte, dat men trachtte aan haar toezicht
te ontkomen en dat ze tenslotte toch het
recht had hem over het een en ander te on
derhonden.
Do oude Wille zag dit tenslotte zelf ook
in en gaf zich gaarno gewonnen.
(Worii vervolgd.)
ya
SCHIEDAMSCHE C IURANT
i
ide
2e
en
ir-
■MgiwmnmnH» i m.nuw
„Ik zou u willen verzoeken mij den weg
te wij/en, u zal dien toch zeker wel kennen."
