62,tt /aargang.
Zondag 18 October 1908
No. 12825
Tweede Blad
Uit de Tweede Kamer.
Om een automobiel.
Deze courant verschijnt d a g o 1 ij k met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Ylaardingon £1.1.26.Franco
nar post fl-1.65.
Prijs P«r week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor bet eerstvolgend nummer moeten des middag3 vóór een
aar aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
De Kamer heeft van do weok zes ton
bespaard. De vier ton, door do Rogeering
voorgesteld, om do Nodorlandsche industrie
behoorlijk te doen uitkomen, op de Brus-
selsoho tentoonstelling in 1910, zijn met
groote meerderheid, 44 togen 28 stemmen,
tor do Kamer geweigerd, en de minister
vaa koloniën heeft na dit votum do twee
ion, die hij voor een koloniale afdeeling
op genoemde tentoonstelling had voorge
steld, teruggenomen.
Deze uitslag verheugt ons ten zeerste,
temeer, omdat do verwerping allerminst
een partijstemming was; de 44 bestonden
uit 24 leden van links en 20 van Rechts.
Eerlijk gezegd, moeten Wij verklaren, dat
rij niet begrijpen, waar de Regeering den
trcurigpn moed van daan heeft gehaald
bij den benarden toestand van 's lands
schatkist, deze uitgave voor te stellen, nu
allerlei plannen tot belastingverhoogtng als
een zwaard van Damocles der natie bo
ven hot hoofd hangen. Geen ernstig man
wenscht dergelijke tentoonstellingen meer;
onze industrie Wenscht ze niet, vreest ze
zelfs, want ze komt daarbij in het onaan
gename parket, dat ze te kiezen heeft tus-
schen meedoen uit zekere reclame, uit zo
teren schroom om '.oor noodlijdend aan
gezien te worden, en veel geld nutteloos
uit te geven, of niet meedoen en de hicr-
voren genoemde smet op zich te zien werpen.
Die tentoonstellingen zelve, die jaren ge
leden haar nut hadden, toen alleen daar
door do fabrikant op de hoogte kon ko
men van het peil, waarop dat deel der
industrie stond, dat hij beoefende, zijn
verloopen tot een soort reuzen kermissen,
naarop de internationale prostitutie goede
zaken maakt, en waarop de vermakelijk
heden hoofdzaak, het tentoongestelde
slechts li ij zaak is geworden.
Dit alles werd door den heer Plato uit
stekend uiteengezet, en na al hetgeen in
liet Voorloopig Verslag over dit wetsvoor
stel in dcnzolfden zin was gezegd, begreep
iedereen, dat de Regcering oen zwaren dob
ber zou hebben het er door te halen. De
anti-revolutionaire heer Asch van Wijek
probeerde dit, en wij zouden ons er over
verbazen, als wij niet wisten, dat deze af
gevaardigde lid is van de commissie uit
de Belgische on Nederiandsche Kamer, die
ten doel heeft een goede verstandhouding,
ju samenwerking op die punten, waarop
zulks mogelijk is, tussche» beide landen
te bevorderen. Maar hooft de afgevaardigde
voor Amersfoort wol bedacht, dat, toen hij
r.
Billy* Cram ver was op weg naar zijn
aanstaand meisje.
^'j keek op zijn horloge en zag, dat het
kalf drie was. Hij had dus nog gelegenheid
TOi naar de bank te gaan en een belang
rijke zaak in orde te maken. Het was wer
kelijk een gewichtige dag voor Biily, een
dag, waar hij al twee jaar naar verlangd
had. Twee jaar geleden was hij voel belang
pan stellen in Grace 'fragile. Hij wilde
jwomvol geen huwelijksaanzoek doen, vóór
'j eon som bijeen had, om er een huishou
den van in te richten, en die som had
'j bepaald op 3000 dollar. Nu zou hij
('e laatste vijftig dollar gaan deponeeren.
-et een vroolijk hart klom hij dus in zijn
automobiel, en reed naar de bank.
Deze auto van Billy was langzamerhand
een antiquiteit geworden. Hij had hem al
wcedehamls gekocht, en had hem met voel
reparatie gaande gehouden. Hij had zich
evenwel ,aan do machine gehecht, waar-
Van hij ieder schroefje en moortje kende,
ilet was mooi weer, en terwijl Billy
treed, had hij allerlei heerlijke vi-
Wvepen. Hij wist een stillen weg, geen
1 r,e wijlen van hel dorp verwijderd, waar
jfn aardig plekje was. Hier zou hij Lot
'race het woord spreken, waarvan hij, hij
tackle het niet trols, hot recht verdiend
ad om 't te zeggen. Terwijl hij hieraan
recht, li ad zijn auto, zonder dat hij het zelf
J®t, een vaart gekregen van 15 mijten per
I" enkele oogonblikkcn, had hij zijn
de subsidie verdedigde op grond, dat niet-
meedoen een slechten indruk in België zou
maken, hij iets aanprees, wat lijnrecht in
strijd is met hot anti-revolutionaire begin
sel? Een wereldtentoonstelling is niet al
leen, wij zeiden het reeds, een academie
voor de ontucht, maar ze is tevens met alle
hare vermaken op Zondag geopend. Gaat
het nu aan', voor dezen afgevaardigde, die
nog verleden jaar zijn stem gaf aan een
amcndement-Sehokking, om aan de subsi
die aan het Nederlandse!) Gymnastiekvc-
bond de voorwaarde te verbinden dat deze
Bond geen uitvoeringen op Zondag zou
geven, thans te staan pleiten voor een
reuzentingeltangel, die de dag des Hec-
ren in het aangezicht vliegt? Do Belgi
sche lucht en de aanraking met Belgen
schijnt niet bevorderlijk voor de Devesting
der anti-revolutionaire beginselen; het is
niet de eerste keer, dat een anti-revolutio
nair staatsman zijn Zondagsheiligingbe
ginselen voor Bolgië niet geldend vond.
De heer Talma gaf, nis Minister van Land
bouw, Handel cn Nijverheid, een zoo slappe
verdediging van het subsidie, dat wij ons
afvroegen, of hij de zaak voorstelde om
van Regeeringszijde althans de hoffelijkheid
tegenover België aan te nemen, maar in
zijn hart gaarne zag, 'dat het voorstel ver
worpen werd. liet haast onafwijsbare ar
gument, dat het bij den fegemvoordigen
stand van onze financiën niet aangaat, meer
dan een half millioen uit te geven voor
eén zaak, die zelfs door den Varmsten
verdediger niet anders genoemd wordt dan
een van twijfelachtig nut, werd door Mi
nister Talma weerlegd met de bewering,
dat men juist, als men krap zit, zich naar
buiten royaal moet houden. Wij kunnen
niet gelooven, dat dit ernstig gemeend is,
maar is het dit wel, dan betreuren wij
het, dat deze Minister door zijn tienjarig
verblijf in den Haag zoo in-IIaagsch gewor
den is, dat hij overgenomen heeft do le
vensbeschouwing van wat men de koude
aardappelen buurt aldaar pleegt te noemen.
Ook daar zet men de houten ham op tafel,
als men geen geld hoeft om vleesch te koo-
pen en hot crediet bij den slager op is, om
royalen schijn te stellen tegenover droeve
werkelijkheid.
De Kamer voelde, dal hot misliep met
het wetsvoorstel. Welwillende vrienden
kwamen te hulp. De heer de Waal Male-
fijt zou vóórstemmen, als de minister de
toezegging gaf, dat hij de toegestane gel
den niet zou gébruiken, tenzij gebleken is
dat door de Nedcitondsrhe industrie, land
en tuinbouwers behoorlijk zal worden deel
genomen. Stel je, voor, dat de Minister
gezegd had, daarvan nog geen zekerheid
te hebben erlangd; men zou hem met recht
verwaten, hebben, dat hij zijn vier ton op
boodschap ,aan do bank gedaan, en een
paar minuten later stond hij met zijn kar
vóór Grace's woning.
„Kom," sprak hij, terwijl zijn oogen schit
terden. „Ik kom je voor een uitstapje ha
len, 't is er juist Weer voor." Grace keek
hem vreemd aan. Zij waren vroeger reeds
dikwijls in deze auto uitgeweest; zijn vraag
was dus niets nieuws.
„Zou jo het erg vinden, als ik vandaag
niet ging?" vroeg zij.
Billy's slem daalde. „Heb je dan een an
dere afspraak?" vroeg hij.
„Ja, heb jc Tom Berton's 'nieuwe car al
gezien?"
„De Ajax jat"
„Hij vroeg mij of ik een tochtje met hem
wilde maken. Zijn tante on Hij komen me
afhalen."
Er was een pogenblik stilto. Billy pro
beerde zich goed te houden, maar het ging
moeilijk, liet was nog nooit gebeurd, dat
Grace andere afspraken had, daar zij
eikaars stilzwijgen begrepen, en lijj vond
haar plan dus vrecsclijk.
„Ik heb nog nooit in een auto met vier
cylinders gezeten," sprak Grace, „Ik ben
er dol op, het moet zoo heerlijk rijden,
men glijdt over de heuvels, en
„Ja, dat weet ik," viel Billy haar on
geduldig in de rede. „Natuurlijk is hot heel
iets anders dan mijn oudje; en je moet
het bovendien zelf weten,"
Op dit oogenbÜk hoorde men buiten le
ven, Tom Horton., de zoon \a,u den majoor,
was in zijn Ajax geaniveerd. Billy's gere
pareerde car, die or naast stond, maakte
een treurig figaar.
Grace haaide haar voile, en was een on
al opgewondenheid.
Prjjs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0j82; iedere regel mee:
15 cents,, Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen. 1
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bokomen.
In de nummers, die D-insda g-, Donderdag-en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau to voldoen.
Interc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
de lichtvaardigste wijze had aangevraagd.
Dit \vas dus een doekje voor het bloeden.
Do hqer van Bijlandt zocht heil voor den
minister in uitstel van behandeling; de mi
nister wilde er niet van weten;' de heer
van Idsinga wilde bij amendement de aan
gevraagde 4 ton tot 2 vermindoren, maar
ook dit werd afgewezen, liever niet meedoen
dan op een koopje meedoen. Wij voelen
iets voor dat standpunt, inaar meenen toch
uit de houding van den minister, die aan
allo toenadering gespeend Was, te conclu-
deeren, dat de Minister zich geen haar
zou aantrekken van de verwerping. Bij die
verwerping liet de gcheeio anti-revolutio
naire fractie den heer Asch van Wijck alleen
staan, behalve do heer de Waal Malefijt.
Bravo I
En gij, belastingschuldigen, juicht! De
bespaarde 0 ton maken het zoo goed als
zeker, dat or van.de voorgestelde opcenten
op bedrijfs- en vermogensbelasting niets ko
men zal.
De voorschriften voor de toepassing dor
Algemeenc Akte van Algeciras en van an
dere verordeningen in Marokko, gaf aanlei
ding tot oen gedachtemvisseling tusschen
den Minister Nclissen cn Haarlems afge
vaardigde, den neer van Strijcn, waarbij
over en weer van groote scherpzinnnigheid
Werd blijk gegeven. Dergelijke discussies
zijn natuurlijk een smulletjc voor de inge
wijden, maar wij vreezen, dat die in en
huiten de Kamer dun gezaaid zijn. En toen
gingen Wij aan het wetsontweTpWijziging
en aanvulling van de „Bevovderingswet voor
de Zeemacht 1902", waarvan de korte be-
teekenis do volgende is: Wij hebben een
corps zeeofficieren, cn die zeeofficieren moe
ten op hun tijd bevorderd worden. Wie zal
daar wat tegen zeggen? Maar nu zijn er
niet jmiioog schepen, om die officieren op
hun tijd te bevorderen. Want voor iedere
promotie moeten zjj een zekeren tijd op
een schip commando gevoerd hebben. Wat
hierop te vinden? Minister Wentholt heeft
er het volgende op gevonden. Het bevorde
ringsreglement zoo te wijzigen, dat niet
alleen de dienst op eon oorlogsschip, maar
ook die op een torpedoboot recht op be
vordering geeft. Wij voor ons, hoewel wij
leeken zijn, zouden zeggen, dat dit niet
kwaad gezien is, dat het commando op een
lorpedoboot dikwijls heel wat meer beleid
eischt 'dan dat op een groot schip, omdat
do eerste boel wat minder zeewaardig is
dan het laatste. Maar de heer Thomson
kwam ons vertellen, dat het vraagstuk oen
heel andere kant heeft, dat cr le veel hoofd
en vlagofficieren bij onze 'marine zijn, waar
van hel gevolg is, dat cr voor bon kunst
matig baantjes moeten Worden gekweekt.
Toen wij uit zijn mond vernamen, en do
minister sprak dat niet tegen, dat cr van
do G8 hoofdofficieren bij de marine ongo-
„Goeden dag!" riep zij. „Ik moet hem
niet laten Wachten."
„Goeden dag!" zei Biily mistroostig. „Zal
ik morgen komen?"
„Ja natuurlijk."
In een oogenblik was de auto mot zijn
nieuwe, vroolijke passagiers, verdwenen, ter
wijl Billy treurig gestemd naar huis tufte.
Den volgenden dag, op hetzelfde uur, was
hij evenwel Weer present.
„Wel, hoe was het?" vroeg hij, meteen
poging om opgewekt te zijn.
Grace's gelaat Werd, bij de herinnering
er aan, nog rood.
„O," riep zij uit. „Het was HeerlijkIk
reed nog nooit zoo prettig!"
„Hm! Zullen wo nu vandaag gaan, waar
heen ik je gisteren wilde voeren?"
Grace keek uit het venster naar Billy's
machine.
„Laat hem wachten," sprak zo op eens;
we kunnen een volgenden keer wel
gaan,"
Billy had werkelijk veel geduld, maar
zijn machine wekte den lachlust op zijner
vrienden, en hoewel hij niet ongevoelig!
was, werd hij toch boos.
„Nu of nooit!" riep hij uit.
„Maar, Billy
Een welbekend, snorrend geluid werd ge
hoord. Tom Berton kwam met zijn Ajax
voorbij. Hij sprong er uit en liep op het
huis toe.
„O, miSs Tragne," riep hij, toen bij haar
door de halfgeopende deur z.ag, „zult u een
klein uitstapje met me maken maar
even den vijver rond?"
Grace sprong op en klapte in de ban
don.
„Heel graag," sprak ze.
veer 50 binnenslands vertoeven, waarvan
slechts 12 in actieven dienst, Werd hot ons
bang te moede. De heer Hugonholtz vond
dit uit den aard der zaak een passende
gelegenheid, om los te trekken over die
officieren, die aan baantjes geholpen wor
den, waaraan de marine wordt opgeofferd,
en te beloogen, dat do officieren cr zijn
om 'de marine, en niet andersom. Hoe wei
nig atj,entie de Kamer aan de vloekzangen
van den heer Hugenholtz pleegt tc wijden
(wij haasten ons er bij te voegen, dat zulks
niet is omdat hij socialist is, de heo-
ren Troelstra en Schaper b.v. hebben zeer
het oor der Kamer, maar de afgevaardig
de voor Weststellingwerf is een kruis voor
zijn toehoorders, èn door zijn gemaniëreerd
heid èn zijn gruwelijk stemgeluid), dit was
een 'waarheid als een koe, die zelfs de meest
verstokte tegenstander hern niet zal bestrij
den. Toch is het mogelijk, dat Inride hee-
ren te veel vergaten, dat er voor de oor
logssterkte steeds ecu aantal hoofdofficie
ren zal moeten gereserveerd worden, en
dat die reserve-officieren om ze zoo maar
tc noemen, in vredestijd natuurlijk onmo
gelijk aan een commando kunnen geholpen
worden, Da Minister beet op de bekende
wijze van zich af, zijn lachsucces is hij
echter kwijt. De linkerzijde bejegent dozen
minister, wicn ze blijkbaar zijn gemis aan
beginselvastheid niet vergeeft, die cr hem
achtereenvolgens toe bracht, in een paga-
nistiseh en christelijk Kabinet tc gaan zit
ten, met ijzige koelheid, die doet denken
aan een bevroren handelsartikel op een
Russische markt, en do Rechterzijde, die
indertijd uitbundig plcizier haxl in 's Minis
ters gebrek aan vormen, alsmede aan zijn
plat Amsterdamsch, toen de Minister nog
links was, houdt zich uiterst gereserveerd.
De strijd ging eindelijk over hot- amende-
nicnt-Thomson om dan alleen den werkelijken
vaartijd op den torpedodiensl te doen mee
tellen. De Commissie van Rapporteurs was
ia de grootd mogelijke meerderheid voor het
amendement, iedereen dacht dat het er met
vlag en wimpel zou doorgaan, maar toen deed
de Minister cone smeekbede om hem toch i»,
vertrouwen, hij zou de zaak bij Koninklijk
Besluit regelen, cn toen wend de Rechter
zijde met innerlijke ontferming bewogen;
het werd vrijwel eene sucndestermnnig, rechts
tegen links. Van rechts gaven slechts de hec-
ren Id-mga, Van Bylandt, De Geer en Arts
hunne stem aan het amendementvan links
stemden de lieeren Jansen, Verhey cn IJzer
man tegen. Ook de Voorzitlor stemde tegen,
maar die is uit den aard der zaak ministerieel.
En tóen kregen wij do interpcllatie-Trcxd-
stra over de hoerschcndo werkloosheid. Het
begon met eene opsomming van dc vakken
waarin die het ergst, was, cn het was zeker
niet de .-ehuld van den spreker als hij daar
bij niet kwam tot krachtige fundamentecle
„Wil je me excuseeren?" voegde ze, zich
tot Billy wendend, er bij.
„Stellig," hernam Billy.
„En kom je morgen terug?"
,,'t Is mogelijk."
Zij waren vertrokken, vóór er verder een
woord gesproken kon worden, cn weer suk
kelde Billy naar huis. Den volgenden dag
verscheen hij niet.
Zoo ging er een weck voorbij. Op zekeren
dag evenwel ontving hij een briefje van
Grace.
„Het spijt me, dat ik iets gedaan heb
om je te Moedigen," schreef ze. „Wil je
mij niet komen opzoeken?"
Billy ging. Het was precies drie uur,
toen hij uit zijn ijzeren ros stapte.
„Jc hebt om mij gezonden?" sprak hij.
„Ja, jc bent toch niet boos op me, wel'?"
Billy keek haar aan,
„Laat ik je wat vragen I" sprak hij. „Wil
je vandaag een ritje met me maken?"
Ze keek hem smeckend aan.
„Zouden we niet liever hier wat blijven
zitten praten!" antwoordde zij.
„Dus jo wilt niet in mijn auto zit
ten?"
Grace logde haar hand op zijn arm.
„Donk niet, dat het is omdat ik niet
bij jo wil zijn," sprak zo, „maar ik
kan niet. Die andore machine is zoo hoor
lijk, dal ik in de jouwe niet meer rijden
kan. Het is flauw van me, dat weet ik,
maar het zou een kwellorij wezen, en
Billy stond op en koek haar aan. Hij
was oen man van weinig woorden; maar
hij wist, wat hij zei.
„Grace," sprak hij dus, „Lom ik onlangs
hij je kwam, wax hot om je ten huwelijk
lo vragen. Maar or is con voorwaarde ;;an
bewijzen, aangezien alle statistische gegevens
op dit punt nog zoo goed als ontbreken.
De heer Troelstra deed echter alsof hij nu al
a plus b bewezen had ut* omvang van do
kwaal thans erger was dim ooit tevoren en
redeneerde nu verder, en ging de middelen
na waardoor het kwaad was te lenigen. Land
verhuizing kan niet baten, waar de werkloos
heid eiders grooter is dan hier. het. parti
culier initial *f schoot reeds verleden jaar
volgens don spreker te kort (wat hem eene
duchtige vermaning van den heer De Visser
bezorgde, dat hij zoo kleineerend os er do
twee ton sprak, door mildadige menschen te
Amsterdam voor dit doel bijeengebracht) en
de gemeenten zeiven, wel verre van een ander
te kunnen helpen, verkeerden zelf in nood.
Dus Staatshulp, De Staat, en, hier kwamen
wij midden in de propagandaredo, die het
kapitalistische stelsel huldigt, is verplicht de
kwalen, aan het kapitalistische .-tobfd ver
bonden, tc lenigen. AL het gaat om een denk
beeldig oorlogsgevaar is deze Regeering voor
uitziende genoeg, adres aan de 2200 man
van de noodwet-Sabron, maar tegen de zeer
reëele, voor oogen struinden nood der werk
loosheid, wordt niet gemobiliseerd, Tlii vroeg
ten slotte wat de Regeering wilde doen, en
gaf tot onze verbazing zelf cenige middelen
aan dc hand die de sociaal-democraten an
dere als 1 a p middelen plegen te betitelen
als daar zijn: aanstelling van meer werklie
den bij de Staatsbedrijven, verhaasting van
het uitvoeren van werken (hier zij opgemerkt
dat dit middel niets geeft.het schept geen
werk, maar verplaatst het slechte naar een
vroegeren tijd), vermindering van den ar
beidsduur en daardoor vermeerdering van
het aantal arbeiders bij de Staatsbedrijven, en
eindelijk Rijkssteun aan de gemeenten die
subsidie geven aan de verzekeringskassen
togen de werkloosheid.
De Regeering heeft bij de behandeling
van deze zaak ec-nc enorme fout begaan.
Ze heeft ze en bagatelle willen behandelen.
Ts ze op een dwaalspoor gebracht doordat
de heer Lobman indertijd bij de regeling
van werkzaamheden alle moeite gedaan heeft
de interpellatie Troelstra achteraan op 'de
agenda te zetten, als hebbende toch niet de
minste practische waarde. Indien ja, 'dan had
ze toch moeten leerou uit het feit, dat oene
meerderheid uit links en rechts die motie
no. 1 stelde op het program, dat de Kamer
er heel andere over dacht.
De groote fout was, dat Minister Talma
niet in de Kamer kwam, dat deze „man der
kleine luiden", als minister van Landbouw,
Handel cn Nijverheid, in dezelfde week
waarin hij vier ton had gevraagd voor de
BrusseLche kennis, deed alsof nl die duizen
den werkloozen hem niets aangingen. Maar
haast nog grooter fout was dat de heer
Heemskerk meende zich met het bekende
minzaam gewuif en 3e betuiging Hat Het Sine
verbonden. Ik ben dol op die kleine, oude
auto van me, eu bet meisje, dat me zat
trouwen, moet daarin rijden, al doet het
ook pijn in haar rug, al kruipt Hij ook
do heuvels op, en al kim hij ook niet
meer loopen dan 15 mijlen in het uur.
Je moet dus kiezen, wat is je antwoord?"
Nu stond ook Grace op en keek hem
aan, zeggende: „Het spijt me, maar ik kan
het niet doen. Ik weet. dat ik mij in die
machine niet gelukkig zou kunnen ge
voelen."
II.
Het was twee weken later. Een groote
Ajax-auto hield voor het huis van Grace
stil. Een jonge man stapte er uil, en trok
aan dc hel, Grace kwam hem al tegemoet.
„Biily!"
„Jc ïiebt om me gestuurd?"
Zij klemde haar lande» om zij» arm.
„O, Billy, ik hoorde pistoren, dal j*eon
Ajax gekocht hadt; wil je kun je liet
mij vergeven?"
Hij glimlachte bitter.
„Stellig," sprak hij.
„En staan nu de zaken weer zooals ze
vroeger waren, loon je me wilde trou
wen?"
„Hot spijt me, maar daar is bet te laat
voor."
„Waarom te laat? Ik begrijp je niet."
llij koek haar ernstig aan.
„Ik bad 3000 dollars overgaspaani."
sprak hij kort. „Daar wilde ik ons huis
houden mee beginnen; maar ik heli hot
nu voor deze machine beshvtl. Jo begrijpt,
dat ik onmogelijk beide dingen t «gelijk kau
doen."
SGHIEDAMSCHE COURANT
