Zondag 22 November 1908
lil mtr tataa! nit DRIS Hak
Eerste Blad.
m
62 ;aat*garng
No. 12855
De helsehe machine.
Openbare Verhuring.
M
K e ii li i s g c y i 11 g.
BUITENLAND."
BINNENLAND.
SCHIEDAMSCHE COURANT
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen
Prijs P<« kwartaalVoor Schiedam en Vlaardingen £1 i>25 Franco
per post fl. 1.65.
Prjjs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
AdvcrLentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór
uur aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
een
Burgemeester en Wethouders vak
Schiedam.
zijn voornemens op Woensdag 25 No
vember a. s., des voormiddags ten 10 ure,
in het gebouw mVlusis Sacrum" aan de
Lange Haven aldaar, in het openbaar te
verhuren: voor vijf jaren, ingaande 30 No
vember 1908,
de aan de gemeente belioorende opge
spoten Gronden, liggende in de Keilen
van Nieaw-Matlienesso
en voor zes jaren, ingaande Kerstmis 1908,
een perceel Wei- en Hooiland, gelegen
lu den Oml-SIutlicnesse-poIder, kadas
ter sectio I nrs. 336 en 837.
De voorwaarden van verhuring zijn ver
krijgbaar ter Gemeente-Secretarie (afdee-
ling A).
Schiednm, 10 November 1908.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
M. A. BRANTS.
De Secretaris,
V. SICKENGA.
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die D insd a g-, D o nder d ag- en Z aterd ag a vo nd
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advortontie, hij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Inferc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
De Commissie voor de Gemeente-Reiniging
te Schiedam, is voornemens aan te besteden:
<le levering, gcflnromlo het jaar 1009,
van Roggebrood en Haver
De voorwaarden liggen gedurende vijfda-
gen, des voormiddags tusschen 11 en 12 ure,
ter lezing aan het kantoor van de Gemeente
reiniging aan den Buitenhavenweg.
De inschrijvingsbiljetten worden ingewacht
in de, ten kantore voornoemd, aanwezige bus,
vóór of op 1 December 1908, d^s middags
12 uur.
De inschrijving wordt opengesteld alleen
voor ingezetenen dezer gemeente.
De Commissie voornoemd.
Schiedam, 21 November 1908.
Schiedam, 21 Nov. 1908.
DUITSCHLAND.
D e m ij n r a m p.
In den Pruisische» Landdag werd gisteren
door den Centrum-afgev. Brost een interpel
latie gehouden over het ongeluk in de Rad
bod-mijn. De minister van handel, Delbruck,
beantwoordde, na zijn deelneming ie hebben
betuigd, de interpellatie. Zijn mcedcclingen
Naar hot Duitsch.
1)
Ik zat als assessor bij de rechtbank in liet
van de wereld afgezonderde stadje Nicdcr-
heim cn zag vurig verlangend uit naar mijn
bevordering tot rechter, waardoor aan mijn
onbezoldigd leven eindelijk eens een einde zou
komen. Op zekeren dag kwam ais nieuw
collega bij ons een beminnelijke, nette kerel,
Werncburg, heette hij, die veel overtollig
geld bezat en ook een automobiel meebracht.
Ik voerde Werncburg in de gezelschapskrin
gen van het stadje in, was hem' ook behulp
zaam bij het inwerken in zijn nieuwe werk
zaamheden en hij voelde i voor mij weldra
een vriendschappelijke neiging, die echter
helaas door zijn auto weer verbroken zou
worden, want volgens mijn ervaringen is dat
eenmaal een helsehe machine.
To Niedorhcim wekte Wernclnirg met zijn
automobiel groot opzien. De boeren in den
omtrek waren nog vrij onbeschaafd en toen
'nj zijn eerste uitstapjes ondernam, was hij
bijna door de eenvoudige landlieden, die zijn
Machine uit natuurlijk instinct voor oen
aelscli werktuig hielden, gelyncht.
Op zekeren dag vroeg Werncburg nu
«Waarde collega, morgen is er op de recht
bank niets te doen, cn ik heb wol zin in een
pleziertochtje. Ga je mee? Tegenwoordig
Moot toch ieder beschaafd mcnsch tenminste
eenmaal in een auto hebben gereden. Tk haal
ju direct na tafel af, wij maken een klein
«2SSSSËSÏÏS2SSÏS:
kwamen hierop neer; In de ongeluksschaeht
zijn 6 beambten cn 37-1 man afgedaald.
Van deze 3S0 man zijn C ongedeerd, 35 ge
wond, maar nog in leven. 30 als lijken
bovengebracht. De overigen zijn zonder twijfel
omgekomen. 4 der gewonden zijn later over
leden. Na de ontploffing tc 4 uur 's mor
gens, werd een stelselmatig onderzoek in dc
mijn ingesteld, maar onmogelijk was in de
tweede schacht door tc dringen, waar behalve
kleine branden twee groote branden woedden.
Dc ter afkoeling der gangen dienende
waterleiding was door de ontploffing .vernield
en met Reï water dat aangevoerd kon wor
den, werd niet veel uitgericht. Ilct dooven
van den grooten vuurbrand was onmogelijk,
het gevaar voor een nieuwe ontploffing niet
uitgesloten, zoodat de redding in schacht 2
moest, opgegeven worden. Daar het vuur om
zich heen greep moesten de mijningangen
worden afgesloten. Dit geschiedde half zeven
's middags. Over de oorzaak en verloop der
ontploffing is niets met zekerheid te zeg
gen. Evenmin of de mijn ooit weer voor het
werk geschikt zal zijn. Er zijn twee mogelijk
heden of groote gasmassa's ontsnapten die
door oen schot of een lamp zijn ontploft, of
groote hoeveelheden kolenstof hebben door
zelfontbranding de ontploffing veroorzaakt-
Voor het afvoeren van gassen was een groote
ventilator aanwezig, voor de kolenstof een
waterleiding. De controle op deze voorzorgs
maatregelen was zeer streng. Nog morgens
had de mijnopziehter een doel der mijn be
zocht cn geen grauwvuur ontdekt. De regec-
ringseommissanssrn, die de mijnwerkers over
de ramp vroegen of zij gevaar voor kolen
stof of mijngas duchtten, hadden ontken
nende antwoorden ontvangen. De mijnwerkers
en beambten hebben onder eedc hun verkla
ringen bij de instructie over dc ramp afge
legd en daaruit bleek dat er geen waterge
brek heerschte. 14 dagen voor de ruin»
had een kleine ontploffing plaats gehad, waar-
hij- drie beambten werden gewond. Het onder
zoek is nog niet geëindigd, maar wanneer er
schuldigen zijn, besloot de minister, dan
zullen zij met krachtige hand worden aan
gepakt.
Rij den Rijksdag kwam een rouwtclc-
gram van de Ilongaarschc Kamer in. Dc
op de agenda staande interpellatie over dc
mijnramp werd tot Dinsdag uitgesteld.
Dc vrijzinnige fracties hebben in den
Landdag voorstellen ingediend tot wijziging
van de mijnwet van 18G5, waarbij de door
de mijnwerkers aangewezen vertrouwensman
nen de opzichters bij de controle in de mij
nen zullen behulpzaam zijn. Voorts wordt
voorgesteld een rijksmijnwet in te dienen.
Ook vanwege het Centrum zijn dergelijke
voorstellen bij den Landdag ingekomen.
Uit Dortmund wordt bericht, dat in 0
druk bezochte vergaderingen van mijnwer
kers liet ongeluk in Tic Radbod-mijn werd
besproken. De vergadering te Dortmund
werd bijgewoond door 3000 arbeiders. Er
word een motie aangenomen, waarin gepro
testeerd wordt legen het streven om ook thans
tochtje in do omgeving cn zijn 's avonds bij
iijds weer thuis."
Ik begreep dat men over de nieuwe ma
chine tenminste iets moest kunnen praten,
en daar ik overtuigd was, dat het mij bij
dc jonge dames een zeker aanzien zou geven,
wanneer ik van woeste autotochten met ont
zettende levensgevaren kon vertellen, gaf ik
zonder meer toe. Ik vermoedde immers niet
wat mij tc wachten stond.
Direct na tafel haalde Werncburg me af.
De automobiel was prachtig gelakt, de meta
len doelen waren vernikkeld, alles schitterde
en zag er buitengewoon verlokkend uit. Ter
wijl Werncburg mij z.ijn helsehe machine liet
zien, verzamelde de geheele jeugd van het
stadje zich om ons heen, en toen wij ver
trokken, gebeurde dat onder jubelende hallo's.
Tn de stad reden we natuurlijk langzaam,
want als mannen der wet mochten wc ons
niet legen de rijverordening vergrijpfcn.
Dit langzame rijden zou echter toch ons
ongeluk zijn. Wc waren namelijk nog geen
drio straten ver, toen Werncburg plotseling
zei„Daar ginds gaat juffrouw Scheffler."
Dat gaf me een steek in het hart, zelfs
oen zeer diepgaande steek.
Werncburg stuurde direct zijn machine
op hel trottoir toe, waarop juffrouw Scheffler
liep, stopte met een ruk en riep, r.et zijn
muts zwaaiend: „Bonjour, juffrouw! Waar
gaat u heen?"
„Ik moet naar het station," antwoordde
mejuffrouw Leonie Scheffler on had_ daarbij
slechts oogen voor Werncburg. Op mijn groc-t
sloeg zo in 't geheel geen acht, en ik had
ook niets anders van haar venvacht.
„Ik wil oom en tante daarginds in Schmie-
wedcr, zelfs voor oen aanvang is gemaakt
met het onderzoek, naar de oorzaken dei-
rampen, de autoriteiten van alle schuld vrij
te pleiten. De rergadering achtte dit een
beschimping vun de doode kameraden in de
schacht Radbod en was van oordeel, dat liet
mijnbnstnur naast de verantwoordelijke direc
tie in slaat van beschuldiging moest worden
gesteld, daar alle mijnwerkers van ervaring
eenstemmig van oordeel waren dat zoo'n
ramp onmogelijk, zoucje zijn, wanneer de wet
telijk voorgeschreven bepalingen in acht wa
ren genomen. En daarom 'wordt aan Rijksdag
en bondsraad de eisch gesteld een rijks-
mijnwet ir. te dienen, die rekening houdt
met de eischen van 'de moderne mijn
industrie.
liet andere interview.
Volgens de New-York American" zou
de inhoud van het keizerlijk interview, dat
de „Century Magazine", door vernietiging
.-an zijn November-nummer aan publicatie
onttrok, 't volgende bevatten
De keizer die aanboord van zijn jacht in
de Noorsche wateren den redacteur van het
„Century Mag." te woord stond, zomgezegd
hebben„Engeland heeft, door een verbond
te sluiten met Japan, de zaak van het blanke
ras verraden. Door die fout zal bet zijn
koloniën verliezen. Want Japan 'stookt de
troebelen in Britsch-Indië aan. De Vercenig-
de Staten en Duitschland kwamen overeen
China to steunen en zijn integriteit te hand
haven om 't Japansehe gevaar te keeren.
Amerika, zei de keizer verder, 7,nl gedwon
gen worden spoedig oorlog te voeren tegen
Japan. Men moet het Mohammedaansche ras
wapenen opdat liet samenwerkt met de Euro
peanen in den .wercldstrljd tegen het gele ras."
De juistheid van dit verhaal is echter zeer
te betwijfelen.
RUSLAND.
Schrikbe.wind.
Volgons de „Retsj" zijn er van 14 Oc
tober 'tot 14 November dit jaar 178 dood
vonnissen uitgesproken en 53 terechtstel
lingen voltrokken, hetgeen het totaal aantal
doodvonnissen sedert 1 Januari 190Sbrengt
op 1481 en dat der terechtstellingen op 581.
Dc „Retsj" is geen sensatie-blad, maar
het orgaan van dc constitutioneel-iemocra-
tische partij, een liberaal blad. Aan de
juistheid van.de afgrijselijke statistiek valt
moeilijk te twijfelen,. Dc wrecde onder
drukking duurt dus nog sieeds voort en 't
is opmerkelijk, dal dc Europeeschc pers
over het algemeen bitter weinig dc aan
dacht vestigt op dc regccringsdaden in Rus
land. Intusschcn gebeuren daar zeer merk
waardige dingen. Aan de „Wescr Ztg,"
wordt uit Petersburg geschreven, dat jn
den laatstcn tijd dc zelfmoorden in de g
vangenissen legio zijn. Vele terdoodvor-
oordceldcn trachten den beul voor te zijn
door zichzelf haar' 't leven te staan. En
deze zelfmoorden vinden plaats ondanks
defeld ren bezoek brengen. Dc trein gaat
weliswaar eerst over een half uur," ver
volgde ze.
„Waarde mejuffrouw," riep Werncburg,
„dat komt prachtig uit. Mijn collega en ik
maken een uitstapje in de omgeving cn onze
weg gaat over Schmiedefekl. Wilt u niet lie
ver per automobiel gaan? Wij z.ijn er eer
der dan de trein, en daar ik do eer heb,
uw oom en tante te kennen, lover ik u vei
lig en wel aan uw familie af en maak meteen
een visite. Ik hoop, dat het u een genoegen
zul doen ook eens met een automobiel te rij
den, mejuffrouw."
Mejuffrouw Leonie scheen te overleggen
en ik bemerkte, dat haar blik over mij heen
ging. Het was echter geen beminnelijke blik
Toen zei dc jonge dame lieel voorzichtig,,U
zult echter in elk geval te snel rijden, en
wc krijgen tenslotte nog een ongeluk."
„Maar waar denkt u aan," zei Werne
burg, „hoe zou ik u in gevaar brengen
Neen, ik rijd heel voorzichtig. U kunt naast
mij plaats nemen op de voorste bank, en
als ik te snel mocht rijden, dan hebt u hot
in uw macht, eenvoudig naar de kruk te
grijpen om de aulo langzamer te laten gaan
Ik hel) opgemerkt, dat dames veel verstand
hebben van bet- besturen van auto's."
Waarschijnlijk omdat juffrouw Leonie niet
naast mij, die nu in hel achterste doel van
de aulo moest- Klappen, hoefde te zitten
verklaarde zc zich plotseling bereid mee tc
ijden.
Bij den uitgang dor stad bevindt zich
oen smederij, en Wernehurg, die tot nog
toe heel voorzichtig had gereden, hield plot
soling stil. „Excuseer, juffrouw Scheffler,'
de gevangenen kettingen aan do voete»|
hebben en ondanks de waakzaamheid der
directie, in den nacht vóór de voltrekking
van het doodvonnis. Ifot strengste toezicht
is vruchteloos, wanneer een gevangene,
bevreesd voor de marteling der heulen dc
hand aan zichzelf slaat. Van de tallooze
berichten over dergelijke voorvallen, maakt
't gebeurde in dc gevangenis to Zarizyn
'n diepon indiuk,. Den gebeden nacht dooi
vóór de terechtstelling, werd de arbeider
Selensky door bewakers bespied, die zoo
zorgvuldig als over oen zieke waakten.
En toch sneed de terdoodveroordedde
zich de keel af met een stuk mes, 'dat hij
onder gijn kleeren verborgen had weten
te houden. Maar nu vlogen dc bewakers
op hem toe, cn een vreesdijke strijd ont
stond. Al-et doorgesneden hals, overstroomd
door bloed, verdedigde Selensky zijn recht
op den 'dood tegenover de bende van zijn
„levensreddeis". Als dol'klampt hij zich
aan den hals van den opzichter Sjiba-
jeff, vast cn rolt met dezen over den
vloer, hem met bloed bevlekkend. Op dit
oogenblik mengt de .gevangenisdirecteur
zich in 't gevecht en beproeft hem weg
te slepen, maar de ijzeren vuisten van den
ten doode gewijden zijn niot to ontspan
nen. Mol hun sabels slaan do bewakers
op Selensky's handen, maar ook nu laat
hij niet los. Sabelslagen verwonden hem
aan gelaat cn handen, maar zijn slacht
offer laat hij niet los in de hoop in den
strijd gedood te worden, 't Was 'n gruw
zame strijd om 't recht op den dood.
Ifoovclc van deze .wroette tooneelen zul
len afgespeeld worden .in die gevangenis
sen, zonder dat ,de buitenwereld cr ken
nis van krijgt! Alen hoort zoo af en toe, dat
een zieke gevangene pp zijn bed naar do
galg wordt gesloopt, (lat ook zwaar-gewon-
den worden opgeknoopt. Want uitstel van
de terechtstelling 'duhlt dc Russische ^jus
titie" niet, want cr zijn dozijnen arrestan
ten, voor wie .gevangeniscellen moeten leeg
gemaakt worden
GEMENGDE MEBEBEELINGEN.
Frankr jjk.
In de Kamer werd gisteren een motie
aangenomen, waarin de regecring werd
aangespoord spoedig een pensioenwet voor
spoorwegbeambten in te dienen. Een sub
sidie van 100.000 frs. ter bevordering der
luchtscheepvaart, werd goedgekeurd.
Viviand, de minister van arbeid, maakte
gisteren een tochtje met do bestuurbare
ballon „Clément Bayard", hoven het Bois
de Boulogne cn Parijs. De stuur- en hoog
te-proeven gelukten uitstekend.
Engeland.
Dc drankwet werd gisteren door het La
gerhuis met 350 tegen 113 stemmen aan
genomen. De besprekingen hebben 25 da
gen geduurd; er werden echter geen in
grijpende wijzigingen gebracht in de voor
gestelde bepalingen.
liet is nog niet zeker, welke houding
hot Boogerhuis tegenover het ontwerp zal
aannemen. Minister Asquith verklaarde
niet vooruit to willen loopen op do be
slissing van hot Iloogerhuis, maar hij
achtte 't oen voldoening dat de wet door
't Lagerhuis is aangenomen na grondige
bestudcering.
7ci hij. „ik moet hier maar even in om een
schroefsteutel te halen, die ik heb laten re-
p a ree ren. Aan mijn auto mankeert wel geen
zier, maar het zou toch hij den terugtocht
noodig kunnen zijn om een paar schroeven
vaster aan te draaien en ik rij liever niet
zonder schrocfsleutel."
Toen stapte hij af cn ging 'de smidse
binnen. Ik bleef met juffrouw Leonie al
leen. Ik kuchte, omdat ik hoopte, dat zij
zich zou omdraaien, maar zij lette niet op
mij en het was mij treurig te moede. Als ik
mij niet. geschaamd had dan zou ik al lang
uitgestapt, zijn en zijwaarts in de boschjes
zijn verdwenen. Alleen kan ik niet langer
in de verschrikkelijke positie blijven als een
veracht misdadiger achter een jonge dame te
zitten, die volstrekt geen notitie van mij nam.
Ja, ik was een misdadiger, een zeer groot
misdadiger zelfs, dat wist ik, en als juf
frouw Leonie mij slecht behandelde dan had
ik hot verdiend. Tooneelkoovts en cham
pagne zijn slechte dingen, vooral als zo tege
lijkertijd hun werking doen gevoelen op den
mensch en zij hadden mij in een moeilijke
positie gebracht.
Men had mij bij het. diletlanten-tooneel
gedwongen en mij een kleine rol ojigelegd. Ik
had nooit in mijn leven gespeeld en slechts
oen vaag vermoeden, dat- men zich daarbij
afschuwelijk kon hlameeren, maar ik stemde
toe, helaas wel daarom, omdat, ik hoopte
met juffrouw Leonie bij de repetities dikwijls
samen to komen, want ik interesseerde mij
buitengewoon voor die jonge dame. Alle on
aangenaamheden. die de repetities brachten,
zooals het van buiten loeren, ook de grof
heden, die de regisseur een werkelijk too-
B a 3 b a n-S t a t e n.
Een telegram uit Belgrado aan de „Pe
tit Temps" meldt, dat vele kanonnen en
een ontzaglijke hoeveelheid schietvoorraad,
te Peferwardein, een vesting op de Oosten-
rijksch-ServibChe grens, zijn. aangekomen.
De vesting wordt 's nachts verlicht door
middel van reflectors.
Ilct gerucht heeft gisteren te Semlïn ge-
loopen, dat Oostenrijk-]forigurije deze week
een begin zouden maken met hun militaire
demonslraties tegen Servië. 37 wagons
met schietvoorraad en kanonnen van Mo-
nastir verzonden, zijn te Ocskjoeb aange
komen. Een groot aantal bataljons zijn
Ocskjoeb 'doorgetrokken in de richting vair
de Bulgaarsche grens. Nog meer troepen
worden verwacht in deze streken.
De geheele Oostenrijksche pers steekt
den draak met de bewenng van den heer
Welimirowitsj, president van den Servi-
schen staatsraad, dat Oostenrijk zich schul
dig zou hebben gemaakt aan schending
der grenzen. De onjuiste verklaringen van
den Servischert minis ter leveren, volgens (H 3
bladen hot bewijs van do volslagen onbe
trouwbaarheid dor Servische regecring.
Geruchten van een militair verdrag tus
schen Servië en Turkije worden te Bel
grado tegengesproken.
Marokko.
Toen 't gewichtige besluit der mogend
heden, betreffende de erkenning van ftloe-
ley Hafid als sultan van Marokko teTan-
ger aankwam, zaten de diplomaten in groo
te moeilijkheid. .Wat was 't geval? Men
moest den snltan een titel geven, en be
sloot na diepzinnige beraadslaging, den
brief aldus te doen aanvangen: „Aan den
doorluchtigen, zegevierenden, verlichten en.
verheven sjerifiaanschcn prins MooleyAb-
del Hafid, door de geheele bevolking van
Marokko tot sultan uitgeroepen".
Yrh het Hof.
II. M. do Koningin-Moeder bracht heden
voormiddag in de zalen van Pulchri Studio
een bezoek aan de tentoonstelling, met vei-
neelspeler mij gedurende de repetities
naar het hoofd slingerde, nam ik mee op
den -koop toe^. doorstond een aehtdaagsche
tooneelkoorts, reeds voor de zaak werkelijk
in orde was alles om met de aangebedene
mijns harten samen te kunnen zijn. Op den
Zondag, waarop de uitvoering plaats vond,
at ik geen beet en had een gevoel als een
mensch, die gehangen zal worden. Toen het
spel begon, dronk ik van angst met een an
deren medespeler, een artillerieofficier, twee
flesschcn wijn, waarvan ik liet grootste deel
kreeg. T11 een toestand van halve bewuste
loosheid kwam Ik op dc planken cn zei
mijn Tol op.
Het liep alles prachtig: ik kreeg zelfs
applaus. Daarop liep mijn hoofd totaal in tie
war. Toen ik het toonee! verliet 0111 mij door
den halfdonkoren gang, die achter do een
voudige tooneolinrichting liep in de kleed
kamer voor de heeron terug te trekken, ont
moette ik juffrouw Leonie. Zij droeg een be-
tooverend rokokn eostuum cn wilde juist op
het. tooneel gaan. Zij zag cr met de witte ge
krulde pruik en in het eostuum zoo aller
liefst uit, dat ik onder den indruk van mijn
plankentriumph en van den wijn een onwaar-
digen aanval op haar deed, door haar plotse
ling te omhelzen cn te "kiissen. Ik kreeg
daarvoor een flinke oorveeg en dat. over
blufte mij zoo, dat. ik totaal buiten bezinning
stamelde: „Pardon juffrouw, het was ecu
vergissing."
Toen verdween ik in de kleedkamer cn
bleef hier gelukkig een lieden tijd alleen om
mij mot mijn nederlaag te verzoenen.
(Wordt vervolgd.)
