62" laargang. Zondag 22 November 1908 No. 12855 Tweede Blad. Uit de Tweede Kamer. Een gelukkige vergissing. Meten." SCHIEDAMSCHE COURANT Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k 9, met uitzondering van Zon- en Feestdagen Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Viaardingen fl 125 Franco per post fl. 1.65. Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingon 10 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertontiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een qqx aan het bureau bezorgd zijn. Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.) hwmbmwbiiiii ia ntmeti i wwi «wwrMftjwmMLagaaqag: De Minister van Koloniën zag natuur lijk zijn Lcgrooling met overgroole meer derheid aangenomen; alleen de sociaal-de mocraten stemden legen, maar daar ze dit altijd doen, heeft dit geen bijzondere beteekenis. Zelfs dc heer Thomson heeft er zijn (stem niet aan onthouden; de heer de Stucrs was afwezig. De lieer idea burg werd van alle zijden gelukgewenscht en daar was (zeker allo reden voor. Deze be- irindsman heeft hmt de wijze, waarop hij lijn begrooting theeft verdedigd, do groote sympathie die (bij aan beide zijden van de Kamer geniet, niet weinig versterkt. Toch ral hij 'zicli o. i. te hoeden hebben voor misbruik to maken van die sympathie, of liever, misbruik is een tc hard woord je gens den ook voor ons zoo sympathieken minister; fiij Kal goed doen, daarop niet te veel te vertrouwen,, Wij zeggen dit, met liet oog op den strijd die tussehen den Minister en den heer Thomson is tres!ro den over de aanschaffing van de kanonnen voor Indië. Deze kanonnen zullen natuur lijk moeien dienen togen een evenluoelen bui tenl and sc h en oorlog; in den gue- rillaoorlog, dien wij in Indië voeren, wor den zelden of nooit kanonnen gebruikl. Nu zullen er voor 2 mil Hoon gulden kanonnen aangeschaft worden, en Krupp zal die leveren. En nu was 'iel. groote he zwaar van den hoer Thomson, da! men niet alle anderen kauonnonfabrikauten ook gelegenheid gegeven heeft om in deze mede te concurrceren. De afgevaardigde .voor Leeuwarden kwam met de verrassende me- dedeeling, dat de firma Khrlumtt de leve rantie voor f J.20.000 minder dan Krupp op zich zon nemen. En de heer Thomson kwam in deze zaak zoo gedocumenteerd in tweeden termijn voor den dag, dat we het zeker wel mogen toeschrijven aan liet krasse verzot van den hete' idmilnirg, dal hij zijn zaak glansrijk won; hel desbetref fende ainendement-Thomson haalde slechts 15 stemmen. En toch mogen wij hel zeker wel betreuren, dat, al heeft de Alïmskr iloor nadere toezegging van onderzoek min of meer waarborg gegeven, dat het duurdere geschut van Krupp dan alleen zal geno men worden, als het aan do hoogst" vise hen voldoet, dat niet direct de noodiige zui nigheid is bctrarht door ons maar feitelijk aan Krupp vast te ketenen, bedenkelijk mag hot eindelijk zeker genoemd worden, dal de Minister in zijn verschil met den heer Thomson zoo wanne lofrede op de firma Krupp heeft gehouden, dat hij in het ver volg niet meer zoo vrij staat als vooreen Minister wcnschelijk mag genoemd worden. Het. mijnwetje-Van Kol, heeft d Kamer c«n gcheelen dag gekost, zonder dal. zij feitelijk een*slap venter gekomen is. Alen Op een plaatsje in Normandië, waarvan de lezer -ons den naam wel wil schenken, is verleden jaar winter dc volgende ware ge schiedenis afgespeeld. Negentien jnar oud, blond, niet. bizonder groot, eenigszins verwonderde oogen, aardig wipneusje, fijn kinnetje en klein mondje, be hoorde Augusta Bernard onder tie schoon heden van het plaatsje. t 'jij wist heel goed, dat ze mooi was, en al hod zij het niet geweten, dan had zeker baar drom van aanbidders het haar wel verteld, "'int die bezat zij in grooion getale, want alleen dnt zij op uiterlijke schoonheden «m bogcri, maar zij bezat ook een aardig Kapitaaltje van haar overleden moeder. Op liet platteland, meer nog dan in de ^"d, is men niet ongevoelig voor gold. De aanzoeken om hnnr hnnd volgden elkaar dan ook voortdurend op, maar vader Bernard 5,83 doof nan dat oor, en"verklanrde van* |ccn engagement te willen welen, vóór zijn dochter een en twintig jaar was. «óij heeFt nog tijd genoeg om een huishou den op te zetten," was steeds zijn antwoord. MHvaasheid om op haar jaren al to, trou- ,e" Iaat ze nu nog maar van haar jeugd De woorden van den ouden man mochten Ml zijn om een leeuw te troosten, maar zij hadden niet don minslens invloed op Augusta. Onder haaf vele aanbidder# stond Pi el er W Bruin haar liet beste aan; bij bad den zal zich herinneren, dat bij de bespreking omtrent de Staatsexploitatie van mijnen op 22 October 1907, in de Tweede Kamer de hoer van Kol een motie indiende, waarbij werd uitgesproken, dat staatsexploitatie van mijnen voortaan regel zou zijn, en dat er voorloopig geen mijnbouwconccssieg moeten worden uitgegeven. De Kamer nam slechts de laatste helft, van de motie aan. Au mag het bekend verondersteld worden dat dergelijke moties den minister f o r- mcel niet binden. Bij kan ze naast zich neerleggen, maar ecu ieder zal wel begrij pen, dat een minister, die 'zulks deed met een motie met een flinke meerderheid in de Kamer aangenomen, bij de e wste de beste gelegenheid van diezelfde meerderheid een leelijke pijp te rookon zou krijgen. De heer A cogens had dan ook als ervaren parlemen tariër reeds vóór do stemming over die motie do verklaring afgelegd, dat hij nlre- ning zou houden niet do tc nemen beslis sing. Eil toen dc lieer de Savornin Lobman hem over deze uiting kapittelde als incon stitutioneel, antwoordde de toenmalige mi nister Vecgens „Een uitgesprok >n wensch der Kamer zou intussehen kunnen kullen tol een voorstel van welke zijde ook, om wijziging in een beslaande wet te brengen. Eu dan zou het zijn bezwaren kunnen heb ben,, wanneer die welsveramtering niet meer mocht kunnen haten, omdat tte con cessies, die hel gold, bereids waren ver leend." Dit gaf- den heer van Kol aanleiding lol de indiening van een wolsoiilwei p dat elke concessie tot ontginning van mijnen slechts verleend zonde kunnm worden, na goedkeuring door de Hiaten-Hen >mal. Dit ontwerp gaf tot uitgebreide discussies aan leiding, vooral omdat de woorden van hel ontwerp voor verschillenden uitleg vatbaar waren. De een las or uit, dal nrm enkel door dit wetsontwerp zou verkrijgen, dat voor bepaalde streken bij de wet zou wor den vastgesteld, dat daarvoor door de Kroon concessies verleend zouden kunnen wmtkni. Anderen lezen er uit, dal all* con cessies aan het oordeel der Kam >r zouden moeten worden onderworpen. Tom einde lijk na een discussie die ai wanner en wanner liep, de hear Rnodhuy/.ui meer klaarheid in de wet wilde brengen, door to lezen: Concessies tot ontginning van mijnen worden door ons niet verleend d an voor Ier rein en tfoor de wel a:uigosv«>- z o n, en de heer Iluijs de R'Wribrout'k daaraan nog toevoegde: „en onder bij de wet te stellen voorwaarden", verklaard* de heer Lolnnan, dat de zaak nu zulk een. nieuw aspect had gekregen, dat een nieuw aCdeelingsonderzoek hem wenschelijk voor kwam. en de Kamer besloot lachende al dus: „Zij, die beweren dat de Tweede Kamer wel eens meter praat dan hand dl, zullen nog wel eens op den 17d,m Xov.mi- bei 1008 wijzen", lief ergste is, dat door ilezen loop der zaken ook de particulier* exploitatie, die in Limburg zoo noodzakelijk is naast de Staatsexploitatie, weer voor weg tot haar hart weten te vinden, en daarin een gcheelen ommekeer teweeg gebracht. Als bekwaam smid, vlijtig en eerlij]?, met een vriendelijk gelaat., zou hij wel een goed echt genoot geweest zijn, maar hij had niet het minste fortuin. Augusta vond deze omstandig heid nu niet zoo overwegend, maar haar vader dacht er anders over. „Nooit zal ik mijn dochter aan een bede hui)" geven," had hij gezegd, wanneer men hem sprak van de trouwplannen van Pieter do Bruin. En hij verbood zijn dochter Augusta in 't vervolg een woord met Piet te wisselen. De heide gelieven stoorden zich evenwel al heel weinig mm dit verbod. Zij lachten mei dc moeilijkheden die hen in den weg gesteld worden, en vader Bernard die zeer weinig bekend was mot de vrouwelijke listen, meende dat zijn bevelen stipt opgevolgd werden. TTet toeval evenwel opende hem de oogen. Tegcu zijn gewoonte in, zond papa Ber nard, die zich niet- erg wel gevoelde, zijn dochter Augusta op Woensdag den SSstcu Januari naar 'de markt, in de nnast.hijgelegen plaats. Omsl reeks tien uur verschijnt de postbode aan zijn deur: „Ken brief voor juffrouw Augusta, mijnheer Bernard.' „Zoo Zij is er niet, maar ik zal linar hein wel geven als zij terug komt Wilt ge een glas appelwijn, hodev of liever een bittertje?" „Een glas appelwijn, mijnbeer BenmrJ zij is van 't jnar zoo lokker," langen tij dis stop gezet. AVauL dc motie-Van Kol, aangenomen voor ba.tr gedeelte, dal geen particuliere concessies voorloopig zul len worden verleend, blijft nu onveranderd van kracht. Woensdagmorgen begon bet groote tonr- nooi. De algcniecne beschouwingen over de Staatshegrooting, waarbij natuurlijk het groote contrast ter sprake kwam tussehen de houding van liet ministerie bij zijn op treden en bij dc laatste opening der SLa- ten-Gencraal en thans, nu het echte wagon schot naar buiten is gekoerd, waarin Dr. Kuyper zooveel welbehagen had, dat hij zijn zetel tc Ommen heeft aanvaard. Het Kabi net dat, niettegenstaande alle prikkeling van Kuyperiaansdie zijde niet verder wilde komen dan le lezen „uit do beginselen der rechterzijde", is nu plotseling homogeen geworden mot het Kabinet-Kuyper en vaart met de antitbcsevlag in top. Diteene willen wij wel zeggen, dat het ons wil voorkomen, dat Dr. Kuyper over de heele lijn triomfeert, en als deze diplomaat zich op het oogenhlik in België bevindt lol. herstel van gezondheid zal zeer jrakor tot dal herstel meewerken de, overtuiging, dat het instinct van zijn „Christenvolk" <te overwinning behaald heeft op de reftectie van de hoeren in den Haag. Oud ntussehen is iloor zijn afwezigheid '1 debat,eenigszins een hazenpeper zonder hmm. Want wat is Dr. Kuyper over zijn brief aan de Oinmen- schc kiosvereeniging onderhanden geno men 1 Het debat werd geopend door (ten hoor Goeman Liorgosius, aan wien hef natuurlijk ten volle toevertrouwd was het licht op deze frontverandering (e laten vallen. Hij begon met het Ministerie te f riiciteeren mot het succes van haar Memorie van Antwoord, die gemaakt heeft, dat de Kamer voltallig is, en dal Dr. Kuyper den zetel te Ommen aannam, al zullen de Ommensehe kiezers zich wel wat verbazen, dat die aan neming afhankelijk is geweest van eonige regelen schrift: van een i u onvoor zichtigheid geboren ministerie. Men zou, zoo merkte de sprek »r anders ondeugend op, center verwacht h 'bltcn, dat Dr. Kuyper de Kamer zou zijn binnen ge treden als in zijn oog bet Kabinet niet goed dan wanneer liet wel goed handelde. Om kort te gaan, spreker zag in de goed keuring van Dr. Kuyper op deze Memorie van 'Antwoord reeds een verschijning der antithese, wal wel door hei Kabinet wordt onlkend, dat zegl. op een these te berusten, maar dut alles is ntels anders dan wooidcnspel. Waar bel Kabinet wil re genten mt kracht van om door (tod ge geven gemg, en daar een n.iuJ"ri partij niet van weten wil, komt. de anti-these direct voor den dag. Zoo is dc strijd in 11105 voor niets gestreden, zoo is al wat wij in 1001 1005 hebben geleerd, vergeefseh ge weest. De stembus van 1905 heeft hel Kuy- porianismc veroordeeld en nog voor 1909 wordt hel weer binnengehaald. Wat hd Ka- „Ja, eu er is geen liter water in den mijne." Nauwelijks is de postbode verdwenen of papa Bernard opende zonder de minste aar zeling het cou\ert, haalde dun brief er uil, en las „Mijn lieve Augusta. „Ik hoor daar zoo juist, dut uw vader aanstaanden Zondag een feestmaaltijd zal gaan bijwonen in dc naast bij gelegen plaats. „Laten wij van zijn afwezigheid gebruik maken om elkaar te zien en over onze hu welijksplannen te spreken. „Daar mijnbeer Bernard volgens zijn vaste gewoonte wel muir de markt zal gaan, zult ge alleen thuis zijn als de poi-lbode aan uw huis komtbijgevolg is er geen gevaar bij als ik u schrijf. ,Jk zal Zondag omstreeks zeven uur Lij u zijn, en om alle verwarring te voorkomen, zal ik drie koeren zucht kloppen op hut raam, dat liet dichtst bij de voordeur is. „Wat zul hot heerlijk zijn. dat wij elkaar zoo ongestoord kunnen spreken. „Ik bemin u van gumclior harte, eu sta mij toe u hi gedachte dui/end kussen toe te zenden. „Victor de Bi uin." Niet gefronste wenkbrauwen en onheitepel- lenrlcn blik, kis mijnheer Bernard den brief nog eens over. Geen twijfel meer, de jonge Heden zagen elkaar in bet. geheim. „Wol «el de kleine slang. dat had ik toch niet van baar geducht." Eu aan den minnaar denkende, voegde hij Prijs der AdvertentiSn: Van 1—6 regels fl. 0.92; iedere regel meer 15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertontiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen. In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde kfoine advertentiën opgenomen tol den prijs van 40 cents por advertentie, bij vooruitbetaling aam het Bureau te voldoen. Interc. Telefoon voor de Redactie No. 123. voor de Administratie No. 103. biiiet deed, is niet eerlijk; het mag deze frontsverandering niet maken, nu du stem bus nog niet heeft gesproken: do veronder stelling, dat hot reeds bij zijn optreden, toen het de antithese thuis liet en der linkerzijde vredelievend tegemoet trad tot deze verandering was besloten, ware al tc bcleedigcnd. En hoe had men zoo iets kun nen verwachten van den heer Heemskerk, die zich in Apr.il 1907 nog in dc Kamer beklaagde, dat het op den voorgrond bren gen der antithese hot sociale en het mili taire vraagstuk zoozeer had geschaad. Uit voerig toonde spreker aan, hoe of de ge meenschappelijke geloofsworlel geen richt snoer kon zijn in tie politick, hoe of die noch gemaakt had, dat men hef llcchls over de doodstraf noch over den eed eens was. Spreker bracht verder de mededeclini, dat hij en zijn politieke vrienden wensch- ten grondwetsherziening om te komen 'tol Alge in e e n Ke s r e c li l, natuurlijk met die uitlatingen, die de bil lijkheid vordert. Hij betreurde hot, dat de Rogecring zich van deze zaak met een Jantje van Leiden afmaakt, en vresf,dax er van ouderdoms- en mvaliditeits\or/.eke- ring niets zal komen, |ni de Regering dez evei schuift tot na liet in werking tre den van de herziene Ongevallenwet en van een ziekteverzekering. Eindigende, verklaar de hij het Kabinet tegemoG te treden als eerlijke oppositie, en beloofde hij samenwer king, waar zulks mogelijk was, maar zonder ecnig politiek vertrou- w e ti. Deze rede sloeg in. Ze had al hit pittige al liet luiniig-scherpe, waarover do hoer Goeman Rorgosius in zoo ruime mate be schikt, en al kon dc 'neer Heemskerk nu niet voortdurend interrumpecron, wat hij zich als Kamerlid hij redevoeringen van den lieer Borgcsius tol taak 'scheen gesteld te hebben, or kwam toch 'de noodige elee- triritcit door in de Kamer. Als er een rake zet gedaan word door T)r. Kuyper's onbehoorlijk en voor het Kabinet boleedi- gemio briefje naar Ommen, zagen wij den heer Heemskerk, zoowel als dm lier Lob man, mof den gullen lach op het gelaat. Dc Rechterzijde heeft zich echter wel gewacht ook maar één woord ter verdediging van dat buefje te zeggen; ze zit er blijkbaar mee. De heer Borgcsius heeft in zekeren zin het gras voor de voeten dor andere sprekers weggemaaid. Was het daarom dat de rede van den heer Tydenv.m ons dezen keer mat voor kwam, of werkt de scherpzinnige afge vaardigde voor Tiel, die kort geleden tot "lue vreugde van optie operatie hersteld is, nog met het oog op zijne gezondheid met halve kracht? Ook bij vroon wat er veranderd was sinds Maart, dnt men tot zoo groote fron verandering was overgegaan. De strijd tusrehen „Standaard" en „Nederlander" over de Christelijk-IIistorisebe beginselen is beslecht, bij is bijgelegd in de rede van Nij- ei" met een smadclijken glimlach bij: „Wij zullen samen afrekenen, jongetje, die 't laatste lucht, lacht hel best." Toen Mak bij stil den brief en de cme'oppo in zijn zak en toen zijn dochter van de markt terugkwam, sprak hij er met geen onkel woord o\or. Dat hield hij de gehrele week vol. Maar, ongelukkige samenloop van omstan digheden. Zaterdagavond liet do leerjongen van Pieter de Bruin een ijzeren hamer val len, en juist op den voet van zijn baas. Er volgde een hevige pijn en de voet zett ing op; natuurlijk moest De Bruin het werk staken, en hij kon niet anders doen dan nnnr bc'd gnnn. Toen de bewerker van hot kwaad den vol genden morgen eens naar zijn meester kwam kijken, lag deze nog steeds te bed, wu: koortsachtig, en er was geen sprake van op staan, veel minder dus van loopen. De jongen was wanhopig en maakte dui zend verontschuldigingen maar Pieter maakte er een eind aan door te zeggen „Wees maar niet zoo verdrietig, er is a toch niets meer aan te doen, maar wilt g mij een grooten dienst bewijzen?" „O ja, heel graag." De jonge man vertelde t-oen in welke vei legenheid hij zich bevond, deelde hem zijn geheim mee, en verzocht hem op hot, afge sproken uur aan Auguda de reden van zijn wegblijven te gaan zeggen. „Ik kal stellij* op uw stilzwijgendheid rekenen, niet vaar?" voegde bij cv ten slotte bij. verdub Hij wil Grondwetsherziening; in de eerste plaats voor de troonsopvolging, niet voor bet kiesrecht, hoewel hij erkent dat die reeds voor het Vrouwenkiesrecht noodig i= niet alleen het kiesrecht voor de Tweede, maar ook voorde Eerste K a m e r, moet herzien worden. Het bekende liedje: do vrij-liberalen willen dan alleen Algemeen Kiesrecht voor de Tweede Kamer geven, wanneer ze eene Eerste Kamer hebben, die hen tegen de nadeden, die zij ervan 'tien, waarborgt. Spreker verklaart, zich natuurlijk tegen protectionisme, en zegt aan het eind onder groot gelach, dat na deze frontsveran dering liet meer dan ooit noodig is bet kabi net voor het hebben van eene meerderheid te behoeden. Ook do heer Troel.-tra was niet bijzonder gelukkig en kwam in hoofdzaak tot de oude klacht, dat de burgerlijke partijen onmach tig zijn tot het tot stand brengen van sociale hervormingen. Toen werd dc onhoudbaarheid van <le antithese aangetoond als grond voor partijgroppeoring, en genoemd de bescher ming van liet conservatisme waarin de coa- liiie die op haar ru«t, uit den aard der zaak de inefi-i langzaam loopenden, den pas aan geven. Het eind was natuurlijk, dat de arbei ders zich hadden aan te sluiten bij de sociaal- democratie. De lieer Tabna werd ernstig on der handen genomen over het feit, hem door den heer Borgesius reeds onder de oogen ge bracht, dat zooals hij de zaak aanlegt er van ouderdoins- en invaliditeitsverzekering niet veel komen kan. Maar ook deze spre ker kon niet nalaten den heer Wentholt een duw te geven, zoo weinig pereona grata bij do linkerzijde sinds hij zonder blikken of blozen van net kabinet-De Meester in het, ka binet-Heemskerk overging. Hij noemde hem het ooilam van het kabinet, dat zich steeds aD om bescherming naast den heer Heems kerk neervleit, nadat de heer Borgesius ten zijnen opzichte de volgende weinig vleiende vergelijking had gemaakt: „Van de Spaan- seliu generaals wordt gezegd, dat men zo in liet leger houdt, om nog van hun politiek inzicht te kunnen profiteeren. Maar als men den Minister Wentholt. voor de defensie niet meer zal behoeven, dan gelooft spreker niet dat éénc partij hem zaL wallen behouden om zijne politieke inzichten." Arme Wentholt Dc heer Drucker had de aangename taak tegenover den heer Troelstra te verdedigen hetgeen tot nog toe door de burgerlijke par tijen op sociaal gebied is gedaan, en wij kregen daarbij zooveel lof over het ministcric- Borgcsius tc hooren. ,dat, het ons minder dan ooit duidelijk werd. waarom dc vrijzinnig- democraten zich in 1901 van de Liberale Unie hebben afgescheiden, waardoor ze heb ben medegewerkt tot den val van het eerste kabinet van sociale rechtvaardigheid. Sinds 19t)l constateerde spreker eenige stagnatie in dat hervormingswerk en dat lag, behalve aan andere oorzaken, zeker ook aan de wijze van werken van onze parlementaire machine, toen werden door hem eenige zeer zeker nut- - ^gBncw ii mi i mini m n i s ■inifinimi wu twaaa n „Ik zal zwijgen als het graf." Getrouw a„u zijn belofte, begaf de leer jongen zich, op den donkeren avond, naar de woning van mijnheel' Bernard. Met groote passen kopende, naderde hij stil bet vui- ster. en klopte, volgens afspraak, eenige malen op liet- venster. Dadelijk gaat de duur open. eu op het hoofd van den jongen dalen slagen neer. zoo hard, dat hij wankelt en op den grand vair. Niettegenstaande .de nng-tkveien van den ongelukkige, gaat Bernard maar steeds voort met slaan, en zonder de tn-sehenkomst van juffrouw Augusta zou hij hem misschien doodgeslagen hebben. Bij bet licht van de kaars ziet Bernard tot zijn groote verbazing, dal het De Bruin niet. is. Gewond, met bloed bedekt, bereikt. (Ie jongen meer kruipend dan loopend zijn woon plaats: en daartoe door zijn moester aangezet, wil hij den volgenden morgen van veront schuldigingen niets weten, maar denkt er over een aankhielu bij de politie in te dienen. Bernard scheen daar evenwel niet erg op gesteld en van dien stand van zaken naakt de jongen gebruik om zijn voorwaarden te stelten. „Of gij moet tie toestemming gëven tot bet huwelijk aan uw dochter met mijn mees ter. 5f ik lever u over mm liet gerecht. Gij hebt dus slechts te kiezen Geen anderen uitweg wetende, en bewogen door dc tranen van zijn oenig kind, gaf

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1908 | | pagina 5