Woensdag 25 November 1908
No. 12857
II
52'" Jaargang.
De helsehe machine.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
SHIEDAMSCHE COURANT
Deze courant verschijnt d a go 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen
Erjjs per kwartaal: Voor Schiedam en VI aard in gen fl,i.2ö.Wo
«r post fl- 1.05.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën. voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lango Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- ei. Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cenis per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor do Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
:ht,
i Schiedam, 24 Nov. 190S.
ENGELAND.
De overmacht ter zcq
In Lager- en Iloogcrhuis zijn gisteren
teprekingen gehouden over Engeland's
overmacht ter zee. De afgev. Mac Donald
vroeg 5n het Lagerhuis of de verklaring
van minister Asquith over'den tweemachls-
standaard, n.l. dat dc vloot tien procent
sterker moest 'zijn dan 'de gecombineerde
sterkte van 'dc vloten Van de twee in sterkte
op'Engeland volgende mogendheden, even
ver ging als dc definitie, die de minister
in het begin van 'het jaar gaf en waarü^
werd uitgedrukt, dat dc Engelsche zee
macht zoo groot moot zijn, dat zij En
geland de volslagen overmacht, ter zee
geeft tegenover iedere, maar «enigszins
denkbare combinatie van mogendheden.
Asquith antwoordde bevestigend.
De afgev. Lee vroeg 'daarop of met de
ivoorden „de 'twee in sterkte op Engeland
volgende mogendheden", bedoeld werden
elke mogendheid, onverschillig waar.
De minister antwoordde, het in die bc-
ieekenis op te vatten onder de huidige
omstandigheden en onder alle omstandig
heden, die maar te Voorzien zijn. De over
weging der regoering Is, dat Engeland zijn
overwicht in vlootsterkle moet handhaven,
zooals ^meermalen in het Huis en van de
rcgeeringstafel Werd betuigd.
Asquith gaf met deze verklaring een
officicele tegenspraak op vroeger wel eens
opgeworpen plannen ter vermindering der
oorlogstoerustingen,
In liet Hoogerhuis werd de regeering
gisteren aangespoord ook hot leger uit te
breiden. Mot 74 stemmen vóór en 32 tegen
werd eon motie van 'don bekenden .lord
Roberts aangenomen, waarin verklaard
wordt dat de regeering de legen-sterkte zoo-
'danig moet uitbreiden, dat dc machtigste
staal er togen op zou zien om een landing
to beproeven op de kusten van Groot.-
Rritarmië. In zijn toelichting verklaarde
lord (Roberts, dat 'in dc laatste 3 j.iren
Ho omstandigheden zeer veranderd zijn, en
Engeland kon zich niet langer veilig be
schouwen voor een inval. Hoewel hij ont
kende, dat er ocnigo vijandelijke bedoeling
bij Duitschland bestaat, wees hij toch op
de mogelijkheid van een inval van het
Buitsche leger in Groot-Britannic en drong
bij erop aan, dat cr een burgcrlegcr van
tón milüoen geoefende mannen zou wor
den gevormd tot bescherming van hetlaud.
Staatssecretaris lord Crowe verzette zich
togen een bespreking, die in binnen- en
buitenland aanleiding zou kunnen geven
lot misverstand cn zeidc, dat de regeering
de mcening niet deelde, dat Engeland een
leger moet hebben op den voet der vaste*
landsche legers. De regeering vertrouwt
op de zeemacht, die in staat is een inval
onmogelijk te maken cn op een flink ge
organiseerd landleger, dat aanvallen kan
Naar het Duitsch.
3)
In sommige oogenblikken wordt men 'n heel
gewoon mcnsch. Liet pak slaag, dat ik op
gelopen had, bracht me nu ook niet juist
w een aangename stemming en ik wou liet
jonge dame toch eens even laten begrijpen
geheel alleen door haar schuld, de ge
boet
ramp ontstaan was.
"Waarde juffrouw,*' ging ik op scherpen
°on voort, ik zou hef eenigszins als een
Pkk beschouwd hebben, met u samen te
teen, en daarbij peg op uw verlangen,
w.nnt u bobt door hct_ spelen met bet mcclm-
Wsnie de bclscbo machine aan don loop ge
wacht. Ik zeg u jjjj. niaOTj om u duidelijk
e."laken, ^at u gcon reden heeft, mij zoo
schandelijk to behandelen, als u nog altijd
'pel. U Lont boos op rne, cn met recht,
Waar stemt u tenminste toe in een wapenstil
stand tot we uit dit gat verlost worden. ITet
°u tenminste nog tamelijk lang duren."
Lconie scheen tc overleggen; zo ante
Jterddo mot de vraag: „Waarom schreeuwen
toenschen daar beneden voortdurend
"Moordenaars"?"
WCe'1 ')c' juffrouw Lconic, het is
fficr een misverstand. Als men een var-
S ee!ï. 'lon(' cn een geit overrijdt mis-
":n zijn er ook conigc ganzen onder, maar
afslaan en een paniek Verhoeden. Het mil-
lioen manschappen, door lord Roberto
verlangde, !zou het 'land jaarlijks op 240
miliioen gulden, komen te staan,
t Do schoolwet van minister Rundman,
'die in Engeland openhaar neutraal lager
onderwijs instelt, heeft, ondanks heftig
terzet in kerkelijke kringen, de goedkeu
ring verworven van den primaat derAn-
glikaansche kerk, don aartsbisschop van
Canterbury en van de afgevaardigden der
non-conformistische secton. Door de aan
neming der schoolwet zullen de kerkelijke
lager onderwijsscholcn door den staat ge
subsidieerd, worden opgeheven. Vandaar
dal in Anglikaansche, Roomsch-kallioliekc
en Israëlitische kringen heftig vernet
heerscht tegen Je schoolwet. Onder het
ininisterie-Banncnnan werd een dergelijke
schoolwet door het Iloogcrhuis afgestemd
en hadden, overal in 'den lande jirotestmee-
tings plaats.
GEMENGDE MED EDEKLINGEN.
Duitschland.
De „Reichsunzeiger" logenstraft op de
meest besliste wijze de mcedeclingen van en
kele Amcrikaansche bladen, dc „North Ame
rican" en de „World" betreffende het twee
de interview des keizers, waarvan de open
baarmaking verhinderd werd door vernie
tiging van het November-nummer van het
„Century Magazine".
Van die beweerde nieuwe onthullingen
hebben wij reeds een en ander vermeld. De
conclusie was dat de keizer in scherpe be
woordingen Engeland's houding in de we
reldpolitiek veroordeeld'.. Ook over de Ja
panners was de keizer siecht te spreken.
Door de formeele tegenspraak van het Duit-
.scho officicele blad inoet men echter aan
nemen dat die meedeelingen onjuist zijn.
Vast staat echter dat de keizer tijdens
zijn reis in de Noorsche wateren den redac
teur van de „Cent. Mag." dr. William
Hale, een onderhoud hooft toegestaan. De
angstvalligheid waarmee de inhoud van dat
gesprek wordt verborgen gehouden, doet
vermoeden, dat er belangrijke gegevens in
vorkomen, waarvan de juiste lezing onge
twijfeld vroeg of laat bekend zal worden.
O o s t o n r ij k-ÏI o n g a rij e.
In de boogescliool te Weoncn hadden gis
teren vechtpartijen plaats tusschen Duitsehe
en Itaiiaansche studenten. De Italianen los
ten revolverschoten, waardoor vele Duitfchors
gewond werden. Ten slotte werden de Ita
iiaansche studenten uit de universiteitszaal
verdreven.
Rusland.
Volgens de „Frf.-Ztg." is de uitgifte van
de nieuwe Russische leening in verband met
den politieken toestand lot het volgende jaar
uitgesteld.
B a 1 k a n-S t a t e n.
Zoo biizonder rustig als de eerste berich-
dat weet ik niet zoo precies, dan is men
daarom toch nog geen moordenaar. De ge
schiedenis kan naar mijn berekening een zes
tig gulden kosten en voor zulk een plezier
tocht betaalt men dat natuurlijk graag. Voor-
loopig heb ik slechts óén wensclg :i.l. dat
Werneburg gaat zoeken naar zijn automobiel,
cn ons hier komt verlossen, want om hier
vierentwintig uur door te brengen, zou toch
wat al te erg zijn."
„Wat," riep juffrouw Lconic. „Vieren
twintig uur? Mijn God. wal moet daar van
terecht komen. Bedenk toch, wat dat voor mij
bcteckcnt. Ik ben onmogelijk geworden
ik ben verloren
Ik nam ccn heldhaftig besluit, ging naar
liet torenvenster, dat niet zoo bizonder hoog
wat en klom op een bankje om door het
ratnn te kijken. Do verschijning van mijn
gezicht in de opening werd beneden niet ccn
luid gejoel begroet, en conigc stoenen kwa
men naar boven gevlogen, welke links en
rechts van mij tegen den muur kwamen.
„We bevinden ons wel is waar twee ver
diepingen hoog. maar beneden staat een
boom, juffrouw Leonio. Zoodro de vrooTijke
bende zich beneden verspreid lieefh.verbrij
zel ik liet venster cn spring naar beneden,
opdat uw goede naam behouden blijve."
„U zult hals en beenen breken."
„Om uwentwil, juffrouw Leonie, zal het
mij een genoegen cn ccn eer zijn."
„Hot. is treurig genoeg, dat u in zulk een
oogonblik nog schertsen kunt."
„Het zou veel erger zijn, mijn waarde juf
ten deden vermoeden, zijn de parlementsver
kiezingen te Konstantinopel toch niet afge-
loopen. De Grieken aldaar zijn nl. zeer on
tevreden over sommige misbruiken, 'die daar
bij hebben plaats gehad en reeds eenige ma
len hadden zij kleine betoogingen gehouden.
Zaterdagochtend echter had er een groote
volksvergadering plaats voor de Grieksche
kathedraal en na afloop daarvan trokken
eenige duizenden Grieken door Stamboel
en betoogden zij voor de Porto, waar juist
ministerraad werd gehouden. De minister van
landbouw, Mavrocordato, werd door den mi
nisterraad opgedragen de menigte te knlmec-
ren. Later werd nog een deputatie van Grie
ken door den grootvizier ontvangen, die hun
cr op wees, dut zij in het parlement verzet
konden aanteekenon tegen do verkiezingen
en dat zij deze reeds voorloopig door perso
nen, die hun vertrouwen genieten, konden
doen controleeren.
Er kwamen echter ook enkele ongeregeld
heden voor. Een man verbrijzelde een ruit
van het rijtuig van Mavrocordato, die op
weg was naar Pern om te trachten de Grie
ken tot kalmte te brengen en 'de Grieksche
bisschop, die in hetzelfde rijtuig zat, werd
mishandeld. Later joegen de troepen de woe
lige menigte uiteen.
De nationale bank te Belgrado heeft als
eon voorzorgsmaatregel haar goudvoorraad uit
Belgrado naar Nisch laten overbrengen.
In leidende kringen der Russische politiek,
schrijft de „Finanzchronick", gelooft men
niet meer aan hot bijeenkomen van een con
ferentie van mogendheden tot oplossing van-
do Balkancrisis. Maar het vertrouwen in de
onderhandelingen is teruggekeerd en men
oordeelt dat de status quo kan gehandhaafd
worden door onderhandelingen tusschen En
geland, Frankrijk, Italië en Rusland. Daar
bij zou men echter de kwestie van de inlij
ving van Bosnië niet ter sprake brengen.
Portie.
Zooais gisteren in het kort vermeld, heeft
de sjah in een proclamatie aan het volk be
kend gemaakt dat hij geen parlement meer
zal bijeenroepen. Men herinnert zich dat
Engeland en Rusland, die over Perziö 't voog
dijschap voeren, na de ontbinding van het
eerste parieinent er bij den sjah op aandron
gen een tweede volksvertegenwoordiging bij
een te roepen. De sjah beloofde het, maar
stelde de bijeenkomst van het nieuwe parle
ment steeds uit. De formeele weigering van
een parlement wordt, volgons een „Times"-
bericht uit Teheran, door de Russische en
Engelsche gezanten aldaar niet alleen als
een eedbreuk beschouwd, maar ook als een
beleediging van Rusland en Engeland. De go-
zanten zullen ernstige dreigementen tot den
despoot richten.
Het blijkt dat de reactie tc Teheran sterk
staat dat zij liet oude stelsel weer volkomen
hersteld heeft. De hofkliek cn de hooge amb
tenaren hebben te veel belang bij den
ouden wantoestand om een liberaal bewind
in te voeren. Op zijn sterfbed verleende de
frouw, zcidc ik, „als ik niet schertsen kon.
Slechts vroolijkheid kan ons in dezen toe
stand helpen. Tot aan den boom toe is het
geen groote sprong en als ik u zeg, dat het
mij een genoegen is voor u uit het raam te
springen, dan meen ik dat in ernst. Ik weet,
dat tijd noch plaats cr zich voor eigenen om
u een verklaring tc doen van mijn vereering
en liefde, maar onze toestand verontschul
digt veel. Zoolang ik u ken, juffrouw; Leonie,
bent u mij dierbaar geweest. Ik heb u lief.
Misschien denkt u thans anders over den
aanslag, dien ik in de donkere «gang bij de
tooneelgnrdorobe op u pleegde.
Leonio was opgesprongen, haar gezicht
was rood van woede, toen ze mij toeriep:
„U dwingt mij, uw liefdesverklaring aan te
hooren in dit ongelukkigst gekozen oogen-
blik, dat er maar bestaan kan, terwijl uw
hart een ander toebehoort."
„Mijn hart aan een ander?" \roeg ik
verbluft,
Leonie scheen met zicli zelf te overleggen
toen zei ze, naar den grond kijkend: „Toen
u mij in de donkere gang aanviel, ver
klaarde u tot uw verontschuldiging, dat het
een verwisseling was. Uw licfkoozingon
waren dus voor ecu andere dame bestemd."
„Dat was een leugentje om best wil," ant
woordde ik. „Ik handelde in een bui van
geestverwarring, die ontstaan was door too-
neelkoorts en te veel champagne. En mijn
verwarring werd nog grootcr door dc oor
vijgen, die U me toediende. In dien toe-
Btand stamelde ik do dwaze verontschuldi-
vorige sjah een grondwet, die met de hulp
van Russische soldaten einde Juni van dit
jaar werd opgeheven. De sjah verklaarde in
zijn proclamatie dat het volk geen grondwet
wcnscht en dat een parlement in strijd is
met den Koran, 't Duidelijkste tegenbewijs
levert de instelling van het constitutioneele
bewind in Turkije. De waarheid is dat de
sjah zich door de grondwettige vrijheden
bedreigd ziet in zijn absolute macht, waarvan
hij blijkbaar geen afstand wil doen.
Behalve het protest der besehermende
mogendheden, zal ook in l'crzié zelf 't laat-
sle woord niet. gesproken zijn.
De liberale beweging heeft in dit Ooster-
sehe land verrassend snelle vorderingen ge
maakt. Dc strijd te Tabriz tusschen natio
nalisten, d. z. de voorstanders van een grond
wet, en de regceringstroepen, heeft voor de
eerstgenoemde!! succes opgeleverd, zoodat de
partij van den vooruitgang zich in de naaste
toekomst zeker krachtig zal doen geiden
tegenover de oude dwingelandij.
Yorecnig'do Stalen.
Volgens dc „Chicago Tribune" heeft het
republikein^che verkiezingsfonds in 't geheel
1,700,000 dollars bedingen. Charles Taft,
de broer van don nieuwen president, zou er
160,000, Whiielnw Reid 25,000 en Roose
velt 1000' dollars toe bijgedragen hebben.
Haïti.
Te Las Cayes dat in de macht is van den
generaal der opstandelingen Antoine Simon,
hebben de regeeringsambtenaren toevlucht
in het Duitsehe consulaat gezocht. Daaruit
blijkt dat de zuidelijke hoofdstad geheel in
de macht der opstandelingen is. De bevol
king eischt de vervanging van president
Nord Alexis door generaal Foucliard die in
ballingschap leeft.
De telegrafische verbindingen zijn zoowel
door de insurgenten als door de regeering
afgesnedenbeide partijen kunnen dus elkaar
afmaken zonder dat de buitenwereld er voor
eerst iets van te hooren krijgt. Het laatste
bericht meldt dat het gcheele Zuiderdistrict
in opstand is, de stad Las Cayes is te land
en ter zee door regceringstroepen geblok
keerd.
Generaal Simori werd in 1SS9 gouverneur
van het districl Cayes cn in 1896 tot gouver
neur voor het gehcele Znidergebied be
noemd.
Tan het Hof,
II. Al, do Koningin-Moeder heeft gister
middag een bezoek aan den koninklijken
grafkelder te Delft gebracht en een palm
tak igelcgd op de kist van wijlen Koning
Willem III.
Z. K. H. de Prins vertrok hedenochtend
te 6 47 per Hollandsche spoor naar Alkmaar,
om in de omgeving van deze stad te gaan
jagen.
ging, die trouwens een schooljongen waar
diger geweest zou zijn dan een beschaafd man.
Maar ik zweer het u hier op dit pogenblil;
nu we in dezen toren gevangen zitten en Je
woedende menigte buiten onze hoofden eischt,
dut de liefkozingen alleen voor u bestemd
waren, voor u, die ik vereer en liefheb.''
Leonie wendde zich tot mij. „Als ik u
geloovcn kon mompelde zc met een bloed
rood gezicht.
„En zijn oogenblikken, waarin men geloo
vcn m o et."
Ze liet het hoofd zinken. „Kunt u dan
niet begrijpen, dut een vrouw verontwaardigd,
vernederd en verbitterd moet zijn, wanneer
een man haar iiefkoozen wil cn daarna ver
klaart., dat ze eigenlijk een andere gelden
s.Ja, dat begrijp ik wel. Maar nu is im
mers bet. misverstand uit den weg geruimd.
En daarom vraag ik nog eens: Leonie,
lieveling, wil je me vergeven? Voel je dan
heolemaal niets voor me?"
En toen fluisterde ze: „Ik heb ie al zoo
lang liefgehad en juist daarom -
„Mijn lieveling," riep ik verrukt, en
sloot haar jubelend in mijn armen.
"Wc kusten elkaar juist, toen we lawaai
op de trap hoorde. Leonio schrok zeer, om
dat. zc geloofde, dat dc verwoede volks
menigte naar boven kwam om ons te ver
moorden. Maar dit. vermoeden was gelukkig
niet juist.
Dc deur ging open en binnen kwamen
eenige personen waaronder politieagenten en
ook Werneburg. Ze kwamen als bevrijders.
Consulaire dienst.
Bij Kon. bes), is de heer H. F. Palm be
noemd tot vice-consul der Nederlanden te
Rio de Janeiro, liet vice-eonsulaal heeft de
Stad Rio dc Janeiro en onmiddellijke omge
ving als ressort. De heer Palm verzoekt de
brieven aan hem in liet Duilsch, Engelsch
of Franselt te stellen.
Corps diplomatique.
Tc 's-Gravenhage is overleden Hofraad C.
Schneider, eerste-kanselier hij liet Duitsehe
gezantschap aldaar, welk ambt door hem ge
durende 16 jaren werd vervuld. Hij was onder
zijn daar wonende landgenooten zeer gezien
en had ook onder de Nederlanders vele
vrienden.
Audiënties
De gewone audiëntie van den minister van
koloniën zil op Vrjjdag 27 dezer niet plaats
hebben.
Onderscheidingen,
Bij Kon. best, van 21 dezer is, ter beloo
ning van personeel van het leger in Neder-
landsch-Indië dat zich onderscheiden heeft
bij de excursie in Kloengkoeng (Bali) in
April 1908:
I. benoemd tot ridder 4o klasse der Mili
taire Willemsorde, de kapitein der infanterie
J. L. van Nues,
II. bepaald, dat bij afzonderlijke 'dagorders,
zoo in Indië als in Nederland, eervol zullen
worden vermeld
de officier van gezondheid der 2de klasse
C. ten Bosch, en
de Europeesehe fuselier B. R, Coutura
Bij Kon. besl. van 21 dezer is, ter beloo
ning van personeel der Koninklijke Marine,
dat zich onderscheiden heeft bij de excursie
in Kloengkoeng (Bali) in April 190S, be
paald, dat bij afzonderlijke dagorders, zoo
in Indië ais in Nederland, eervol zullen wor
den vermeld
de luitenant ter zee 2e klasse J. J. Heil
bron
de sergeant-konstabel J. A. Groenland, en
de marinier der 1ste klasse W. F. A.
Zoons.
Personalia.
De heer A. J. C. Baron van Paliandt,
opper-ceremoniemeester van de Koningin en
gedurende meer dan een kwarteeuw lid van
den gemeenteraad, viert morgen zijn. 70stcn
verjaardag.
liet zal Baron van Paliandt, die in vele
kringen der residentie zich een groote popu
lariteit verwierf, op den dag van morgen ze
ker niet aan hartelijke belangstelling ontbre
ken.
H. ColIJn.
In 'de Meden-bladen komt. het. bericSvl voer
van het i rtnstellon yan een adviseur voor
bestuur op Ie Buitenbezittingen.
Is „Land en Volk" goed ingelicht, dan
is èn door den directeur van binnenlandse!)
bestuur 6n door den Raad van Tndië als chef
van dit bureau van advies voor de zaken
der B. B. voorgedragen de hoor II. Colijn,
die na zijn militaire loopbaan afgebroken
Maar hierbij vraag ik openlijk, waarom
men mcnschen, die in Eizos-Lotharingen ge
boren zijn, in Noord-Duitschland bij de poli
tie aanstelt? Aim die omstandigheid alleen
dankte ik n.l. mijn stokslagen cn de gevan
genisstraf. De agent van politie had getele
grafeerd
„Automobilist aanhoudenHeeft zwijn,
hond en „geisz" oven-eden."
De uitdrukking „geisz" voor geit kende de
Xoord-Duitoche telegraphist niet, hij meende
dat 't 'n schrijffout was, en maakte cr 't woord
„grijs" (grijsaard) van. Zoo had men ons
er van verdacht moordenaars te zijn en daar
om waren we door de bevolking zou woe
dend ontvangen.
Voorloopig werden we vrijgelaten. Maar
tot. 's avonds laat toe werden we „verhoord",
Toen reisden Leonie en ik met den trein
naar Niederheim terug en bleef ik nog laat
in den avond in de huiskamer zitten bij
mijn toekomstige schoonouders.
„Varken, hond cn geit kostten samen vijf-
en zeventig gulden, welke ik graag betaalde.
Ook wilde ik op mijn kosten de automobiel
laten herstellen, maar daarvan wilde Werne
burg niet weten. Hij verklaarde, do helsche
machine tc zullen verkoopen, welke zijn
levensgeluk verwoest had. Hij had n.l. Leo
nie ook lief cn had haar spoedig zijn liefde
willen verklaren. Leonie en ik gaan voortaan
iedere automobiel uit den weg. Dat mag
misschien ondankbaar zijn, maar voor
zichtig is het stellig.
