1 1 3 52"° laargang Zondag 6 December 1908 No. 12867 Tweecis Blad Uit de Tweede Kamer. S3' lf<l 4 TJit dc Pers. FS I SCHIEDIMSCHE COURIIT. Doze courant verschijnt da gelijks, met uitzondering van Zoa- en Feestdagen. Ergs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen fl. 1,25.Franco post fl. 1.05. Pry's per week: Voor Schiedam en VI aardingen 10 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. jor Ad verten tien voor het eerstvolgend nummer moeton de^ middags vó&x aan het bureau bezorgd zijn. Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.) een Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer 15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. IVneven hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen, In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag-en Zaterdagavond veischjjnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen totdenprij van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan liet Bureau te voldoen latere. Telefoon voor de Redactie No. 123. voor de Administratie No. 103. <vuownmK«aio*a^j3i<aiBt2niaave3JiiBi«mj8Mi<8ii>ms*635jn»mr«$s i). ts. K, R, et £3 Set begon met eene groote opwinding van beer Van Idsinga, die, als hij veiont- raardigd is over iets, en dat wordt hij nog si eens een enkelen keer, ongemakkelijk veel lom kan opzetten, eene eigenschap, die jen bij eerlijke maar spoedig warm loo dde mensehen nu eenmaal aantreft. liet over een tractaat met Amerika volgens istwelk geschillen op rechtskundig gebied Kchen ons en dozen staat voor het Hof ran Arbitrage zullen worden gebracht, voor «ver zij niet langs diplomatieken weg kun- ien worden opge.ost. En nu bevatte dit faclaat volgens den afgevaardigde voor Bodegraven eene clausule die in strijd is jet de Grondweteene oude, zeer diepzin nige kwestie, waarover de Kamer reeds in ffoegcr jaren uitvoerig beeft gediscussieerd, 01 waarmee wij onze lezers niet zullen ver moeien. Wij zullen er alleen maar van /.eg- jen, dat bet gaat om de vraag of de Kroon gemachtigd kan worden dergelijke tractaten k' sluiten buiten de Staten -Generaal om. De heer Van Idsinga meende van neen, en noemde bet cynisch brutaal'" dat do Ee- geering zich bij art. 2 van dit wei-ontwerp op dit standpunt plaatste. Hij vroeg daarover jas stemming, maar kreeg slechts een dozijn n mee, in de eerste plaats de sociaal democraten, die uit don aard der zaak aan de Levoegdehoden der Kroon niet den meest rilden uitleg geven verder 7 meesters ir de Rechten van Links on Recht», waaruit mag geconcludeerd worden, dat de juridische gewetens bezwaard waren. Eindelijk was ook de heer Thomson onder de tegenstemmens, die misschien onder de suggestie was ffe- raakt van bet wanne en hem dus sympa thieke temperament van den lieer Van Id singa. Daar bij do discussion de Mini-ter van Buitenlandsche Zaken ook warm liep, m cr bij deze geheelc /ank een animosi teit, die weinig in overeen-temming was mat do betrekkelijk geringe botoekenis van bet ontwerp. Een even levendig debat ontspon neb over de aangevraagde gelden voor de in-werking- treding van de wet op den Itijkskeur voor uitgevoerd vlceseh, die i Januari 1909 in werking had moeten treden. Eene uitnemen de wet. Wie weet boe onze botorhandel, door eigen schuld van fabriceerden- en han delaars, achteruitging, daar men op de hiitenlundschc markten alle vertrouwen in de deugdelijkheid van bet Xederbtnd&ohe product bad verloren, en line die herleefde sinds de Boterwot en de instelling van den Rijkskeur, zal de waarde van deze wet be grijpen. De Rijkskeur op ons geslacht decscli, dat wordt uitgevoerd, zat voor den biiitenlan dscliesi consument de waarborg !|jiij dat hij deugdelijke waar in zijne ban don en in zijne maag krijgt. Maar was men in de Tweede Kamer bet tons over» het goede der wet; over de wijze waarop ze zou worden uitgevoerd was nnm minder gerust. Hoe wil men, zoo vroeg men, tu reeds de wet gaan uitwoeien, waar °nze keuringsdienst nog geheel ongeorgani seerd is, en vooral nu er in vele gemeenten nog geen keurmeester is. Zal daardoor dc Jdoine man niet in bet gedrang komen, en 'b uitvoer alleen mogelijk worden voor de fteote exportslagerijen, zooals in Hoek van HollandZal de klei ne man, die de kosten ijjn aparte keuring niet knn betalen, gedoemd ZP, zijn bedrijf op te geven? De beeren Smecnge, Nolens en anderen hebben de be- langen van dien kleinen inan wnnn bepleit, toon de Minister in dit opzicht de meest gentststellcndo verzekeringen gaf en too ngele de wet eerst op 1 Nov. 1909 in wer- 'ng te zullen doen treden, na allo maat delen voor een behoorlijken keuringsdienst gnomen te bobben, werd het ontwerp zon der hoofdelijke stemming aangenomen. Maandagavond laat ging de Kamer nog ®8 de begrooting van Rinnonlandscbe Zn- ben. Het debat werd geopend door den beer kooien, die de opvatting van den minister bestreed, dat een gemeenteraadslid openbaar "jnbtenaar zou wezen, en dus geen vergun- l'nghouder zou kunnen zijn. Men kan over j10 zaak hcele hoornen opzetten, wat dan ook geschiedde, maar wij voelen iets voor standpunt, van den heer Van Wichen, dat, wat dn Minister wilde, inderdaad uit de rankwet voortvloeit, liet wenscbclijk is dr rankwet aldus te wijzigen, rlnt. zulks cltmr- 'jj dan ook duidelijk te lezen staak De Ka mer kan dan oordeelen wat ze in deze wil. De Minister legde een everklnring in den zin als de heer v. Wiehen wilde af, uitdruk kelijk verzekerende, dat hij ei- niet aan ducht eene a 1 ge he cl e herziening van die wet voor te bereiden. Wij kunnen begrijpen, dat de heer Heemskerk geene trek beeft zijne hand in dat wespennest te steken, dat Drankwet beet. Door de hecrcn Treub, Borgesius en Id singa werd aangedrongen op eene wet, rege lende het lfivensverzckeringsbedrijf. Dat bij gemis daarvan dc verzekerde bij de Neder- landsche maatschappijen zijn vertrouwen en kel beeft 1c gronden op de door die maat schappijen gepubliceerde, voor hem niet te controleeren cijfers, is zeer zeker eene groote leemte, en in dit opzicht staan wij met. name bij Duitscblnnd en Zwitserland ten achter. Deze minister, die blijkbaar niet veel zin beeft deze zaak ter band te nemen, luid in dc Memorie van Antwoord geschreven, dat een spoedige regeling van deze zaak van bom niet tc wachten was. Nu van alle kanten geprest, zegde hij eene spoedige regeling toe. „Dat is dus net andersom dan in de Memorie van Antwoord staat, merkte de heer Lohman leuk op. „Och, zei de pre mier, cn dat teekerit den luchthartigeu heer Heemskerk op eri top, spoedig is maar een relatief bcerip. Wij kunnen niet anders zeggen dan dat door deze nadere toe lichting dc vreugde, die dc verklaring aan de vragers gaf, zeer r e a t i c f zal worden, De telken ja re wederkeerende wenseh om eene herziening der Armenwet, weid ook thans weder geboord. Of die herziening be vorderd zal woiden door bet inwinnen van een advies van de onlangs tot stand geko men Vereeniging van Armenzorg en Wel dadigheid? Wij hopen liet. Van gieer belang was de wijze waarop de hoer Schaper dc rede van den heer Van den Biesen in dc Eerste Kamer gehouden, onderhanden nam. De. heer Schaper had de onhandigheid hier bij den naam van den heer Van den Biesen te noemen, waarvoor hij eene vermaning kreeg. Het is toch geene etiquette, dat men in eene van heide Kamers een lid be snijdt, dat lot do andere tak der volksvei- tegenw ooidiging behoort. En dal ié maar goed ook, men heeft, in eigen kring genoeg uil te vechten. Maar, ai gescheiden daarvan i» hot goed d it tegen de boutade van don hoor Van don Biesen. dien niemand au sórieux noemt, (niet dc boutade nriar den lieer Van don Biesen) welke boutade uilen huisjesmelkers tot vicugd is geweest,weid opgekomen. Bijna een heole dag is er besteed, wij zou den haast zeggen vermorst, met het amendement-Schaper om 25.000 moer tc besteden aan da bestrijding der tuberculose dan dc Rcgeei'iug had gevraagd. De Ver eeniging tot bestrijding van de Tuberculose, die in deze den Minister had voorgelicht, had 100.000 noodig geacht, maar de Mi nister had er 25.000 afgepingeld, vandaar tiet amendement. Lang is 0r geredeneerd over de roeping van do Overheid in doze., ook over de vraag of liet boter is sanatoria to subsidiéeren, dan wol de voorbehoedende mant regelen in de hand te werken, en liait- roorende verhalen zijn er gedaan boe noo dig het ie deze ziekte te bestrijden, waar over eigenlijk ieder het eens is. Wanneer wij echter zeggen dat aan dit onderwerp bijna een heelo dag vermorst is, dan zeggen wij dit, omdat de Minister na eene vier- urige discussie, en na eerst niets van liet amendement te hebben willen weten, het ton slotte overnam. Niets veranderlijker dan de mensch. ITooger Onderwijs werd ingeluid door een zeer interessante, zij het dan ook niet gloed nieuwe redevoering van den hcor Lohman, die reeds verloden jaar zijn standpunt uiteen zette op liet gebied van ons universitair on derwijs. Hij wil, zoonis bekend is, de llooge- scbool niet langer hebben als inrichting tot opleiding voor bepaalde ambten, en dus dc examens aan de Universiteit afschaffen, Staatsexamens instellende, waarbij 'de ge slaagden voor dc divoise ambten benoem baar zijn. Wij moeten van de doctoren niet langer maken geleerde menschend.w.z. menschen die een hoop weten maar weten schappelijk gevormde menschen, d. z. zij die geleerd hebben hoe men langs de zuiver wetenschappelijke methode oen onderzoek instelt. Dat zou de waarachtige vrij making van liet. Tlooger Onderwijn zijn, zei de afgevaardigde voor Goes met eenigon na druk, daarmee te kennen gevende, dat. hij in de wct-Kuypcr op het llooger Onder wijs, onder weikon veidrehcu naam die ook is geintrodueeeid, allerminst eene dergelijke vrijmaking ziet. Met de sleed» toenemende uitgaven voor onze Universiteiten hooft ook de heer Loh man zich bezig gehouden. Aan ophef fing van ééne van de drie valt met de his torisch verkregen rechten van Leiden, Utrecht en Groningen nu eenmaal niet te denken, maar hij meende toch dat bezuini ging zou kunnen verkregen worden door niet alle bijvakken aan alle Universitei ten tot de hoogste trap op te voeren. De heer Ter 'Laan zocht vermindering van kosten in de heffing van een progres sief collegegeld. Maar dit is natuurlijk ge heel mis, omdat men absoluut niet gedwon gen is college te loopen om tot de acade mische examens te worden toegelaten. En juist de jongelui, die tot de meest gegoe den belmoren, d. z. de juristen, zouden van deze bepaling tegen don zin van den lieer Ter Laan prot'iteeren, daar het onder hen meer en meer gewoonte wordt zich door repe titoren buiten de colleges om voor de acade mische examens te laten klaarpompen. ter wij! medici en philosophen de academische les-en niet kunnen missen om de practischc oefeningen, en ze veelal met litteratoren en theologen dit gemeen hebben, dat ze, al wil den ze, geen gold hebben om zich een repe titor aan te schaffen. De heer Bmmmelkamp wilde dal de minister liet studeeren van vrou wen aan onze universiteiten zou beperken op grond, dat de vrouw in tiet gezin hoort. Spreker haalde bierbij aan de rectorale rede van prof. .Hartman in September 1.1. te Leiden gehouden, die ook de toename van cle vrouwelijke studenten een bedenkelijk verschijnsel had genoemd. De Minister kon, met alle waartieering voor de rede van den heer Lobman, terecht zeggen, dat het debat daarover niet tot groote practisc.be resultaten zou leiden. Ook hij vreesde dat men mot de uitbreiding der hijvakken wel wat ver ging maar wat moest hij doen, als het advies tol die uitbreiding door de desbetreffende professoren met klem mende redenen was omkleed, cn dat was zulk een advies altijd. Hij meende wol tot bezuiniging to kunnen komen door do in stelling vaii éën curatorium voor alle drie de Universiteiten. Dit dunkt ons een goed denkbeeld, het spreekt vanzelf, dat. zoolang iedere universiteit haar eigen curatorium heeft, dit zijn hort doet om de inrichting aan zijn zorgou toevertrouwd, boven allo haar zustoren te doen uitblinken. De heer Bnmunelkninp kreeg de maffere troost, dat ook dc Minister het beter vond, dat meisje-! trouwen dan dut zo studoeren. maar dut de Regeering er weinig aan kon doen. Er zijn zeker vrouwen, die eene roe ping voor de studie hebben, al zijn er velen die zich dit slechte verbeelden, maar, zoo eindigde "de Minister onder groot gelach, ik zie geene kans uit. te maken bij wie van tiaar wel, bij wie niet de ware roeping aan wezig is. De heer De Stuers kwam op voor do zooveelste .maal voor verplaatsing van ouzo ethno grafische verzamelingen uit de „pakhuizen, te jteidon" naar oen museum to Amsterdam, Reeds onder 12 ministers had hij daarop aangedrongen, maar locale stroomingen hadden dit altijd tegengehou den, een hod zwak Haacseb stroompje om liet museum daar te hebben, maar oen heel sterk Leidsch stroompje om het daar te houden. Och, zei de lieer l.l - Stuers, (hun- zijn altijd argumenten voor to vimb-n, tiet eigenbelang is zoo slim: maar die worden alle doodgeslagen 'door hol feit, dat de musea te Leiden per jaar bezocht, worden door drieduizend personen, en liot Rijks museum te Amsterdam door driemaal hon derdduizend personen. En loe.n hield dy afgevaardigde van AVccrt com sureas foelie beschouwing over dergelijke argumenten 'doorliet locale eigenbelang ingegeven. N iets is makkelijker bjjv., zei de lieer De Stuars selialksch, dan de verplaatsing te bepleiten van het Matiritsluiis uit Don Ilaag naar.... Weert In Weert is do omgeving veol stil ler, en dns [geschikter voor aandachtige b'oschouwmg der schilderijen, het is dich ter bij België en een druk' Belgisch be zoek kan, tot verbroedering tusschen <te beide naties leiden, enz., enz. Daverend ge lach. De hoor De Stuers eindigd" met, dezen Minister op het hart te druikken, toch aan het ethnoorafische schandaal ten onzent oen einde, te maken. De kwKstio van bet. herbarium te I/eidea is nu eindelijk beslist. Aren herinnert zich de kwestie, die men. gevoegelijk kan noe men de kwestie Lotsy-.lans/.e. De heer Lotsy, directeur van het herbarium, wij het te Oegstgeest hebben, liefst met. expe rt merdoertuin; prof. Jansze wil hef her barium houden aan den Hortus. Nu nam verleden jaar de Kamer hei besluit, hel heibarium te Oestgeesl te vestigen tonilïr experimenteerrain. Maar Minister Heem» kerk wilde oen nieuwe beslissing, daarliet volgens hem geen zin heeft liet herbarium te Oestgcest te vestigen, d. buiten Lei den, als men er geen experimentcei-luin aan verbindt. Na lange diseusrie heet'Lpiof, .Tansze zijn zin gekregen, hel hm barium komt in. dc Nonnensteeg vink bij de Aca demie en bij den Hortus De nweidorheid van de Kamer heeft hlijkhaat ingezien, dal uit de plaatsing buiten Leiden vioeger of later de oprichting van oou expert men teer tuin zou voortvloeien, en heeft dus tred amendement-Van Veen verworpen, dat plaatsing te Oestgeesl voor»chreet, zonder experimenteertuin. De discussion over tiet Middelbaar On derwijs gaven in de eerste plaat» rle hoe ren Smecnge en T--r Laan aanleiding om aan te dringen, op pensioen voor de leeraren bij dc Burgeravondscholen en die bij het technisch onderwijs. De Minister is w*»l van de wcnschelijkheid overtuigd, maar vond dal nog een derde categorie daarop recht had, n.l. de teenien aan de gesubsidieerde gymnasia, cn was er voor om deze zaak in "haar geheel te regelen, maar dan zal men moeten beginnen de zaak der .subsi dies to regelen, dte nu nog op zeer on vaste basis staat. Wij voor ons hebben reeds zoo dikwijls gezien, dat zoo'n a I go heelo regeling m; ar al te vaak de kap stok is, waaraan men dc gedeeltelijke ver betering ophangt, dat wij zouden zeggen verbeter maar gedeeltelijk zoo gauw als ge kimt. De verlieten ingsknns! is lang (en het ministerieele leven kort De heer De Stuers meende oen groote rechtsverkrachting te zien in het feit, dat er nog altijd zoovele onbevoegden aan onze scholen voor M O. les geven u.z. dat er leeraren zijn, die m een vak Jes geven, waarvoor zij de wettelijke bevoegd heid missen. De hoer Roodhuijzen biaeht den afgevaardigde voor Weert op de hoog te, dat van ree h t s verkra cli t i n g ui deze geen sprake is. Ouder de heel oude ren vindt men. nog leeraren, die vakkon doceeren, waarin zij de Middelbare bevoegd heid nog niet. verkregen, maar daarin 'is niets onwettigs Zij zijn benoemd volgens de overgangsbepalingen v;ui do wet op het AI. O. cn men moest zo wel benoemen om de eenvoudige rede dat, toen men de Dno- gore Burgeischolen oprichtte, het corps lc-cratcn, dat de Middelbare bevoegdheid volgons (le pas ingestelde examens ver kreeg, zich eeist langzamerhand kon vor men. En daarna zijn door de wet van 1S77 op het H. 0. de doctoren zoo ge splitst, dat het niet meer mogetijk is voor alle bijvakken een bevoegde te krijgen. Wie kou bijv. leeraar in de scheikunde willen worden van een kleine tl B. S. met 3-jarigen cursus, waar dit onderwijs slechts één, hoogstel.» twee uur in de week gegeven wordt? Men z,ou dien kleinen, scholen fj en dienst doen door de wet hier op de spits tc drijven, en men is dan ook zoo verstandig zulks niet le doen, on men geeft dns zoo'n enkel uur les aan den leeraar, die daaivoor het meest in tie ter men valt en die voor zijn hoofd wik de volla bevoegdheid lreeft. Daar lijdt beton doiwijs wezenlijk niet door, wel de leeraar, die het niet verder kan brengen dan een t ij do 1 ij k c aanstelling. Wij willen echter den lieer De Stuers gaarne toegeven, dat oen wettelijke regeling in deze, die zonder het gehalte van liet onderwijs tc schaden, al die lijdelijke aan stellingen overbodig zal maken, vens-dn: lijk 'is, AYie 'zal het verder met den afgevaar digde uit Brielle niet eens zijn, dal. hel niet aangaat dat dc zoogenaamde ..opieidius voor de middelbare acton" m de examen commissie zitten? Examinatoren mogen geen geldelijk iiehurg hebben hij hel sla gen of nfet-slagou der examinandi, en te vens mooten deze niet de overtuiging koes teren, dat lessen hij een examinator onmis baar zijn tot het betalen der acte. En dal volen in die overtuiging oom* in de week een peperduur" lesje bij den examinator halen, zal wel door niemand, die van deze zaak op de hoogte is, worden tegengespro ken. De Minister recommandeerde zich om in zijn kabinet gegevens omtrent deze zaak te ontvangen. Ook dit jaar zijn wij niet ontkomen aan <ie telkens Lerugkeercnde wenscben om ge meentelijke Hoogere Burgerscholen door het Rijk te doen overnemen, cn dat zal net zoolang duren tot een minister komt, die ze atle overneemt. Dat is het stelsel, waar wij heen moeten. Het Rijk laat Mid delbaar Onderwijs geven; dc gemeenten, waarin de scholen geplaatst worden, dra gen naar bun kracht in de kosten bij, en ile scholen zijn toegankelijk niet alleen voor .scholieren uit de plaats zelve, maar ook' vooi die uil de omliggende gemeenten'. .Maar Almistor Heemskerk, zelfs als hij zulks wou doen, zou 'het zeker thans niet doen met liet oog op deri financiecleu toestand de» lands. En zoo Liegen wc, hetzij voor overname of verliooging van subsidie, ach ten eem ulceus door de Kamerleden, in wier districten die plaatsen liggen, aanbe volen: Haarlem, Amersfoort, Maastricht, Breda. Zalt-Bommel, Schiedam cn A'epp-el. De lieer Boogaerdt, die ais Kamerlid voor Breda voor de school aldaar pleitte, kreeg een bondgenoot in den heer Passtoois, af gevaardigde voor Beverwijk, tevens burge meester van Giimeken, vlak bij Breda ge legen. Ook' thans weer is bij liet middelbaar iechnisch onderwijs sterke drang geoefend op den minister, om dit groote volksbelang niet onverzorgd te laten. De heer "Hubrecht bracht hulde aan Dr. Kuyper, dat hij de man geweest is, die dn deze zaak den steen aan het rollen bracht, maar wilde niet als deze een groote centrale school, maar tal van kleine scholen, door parti culieren of gemeenten opgericht met steun van 'den Staat, en wel verre van dezen, een uniform karakter Le geven, in. de ver schillende scholen opleiden tot bepaalde lakken van nijverheid. Ook de lieer De Vis ser brak er een lans rour, en wees etj op, dat voor liet middelbaar technisch oii- deiwijs net even een halve Ion woult uit gegeven legen S ton voor het iioogere en 7 ton voor het lageie technisch onderwijs. Zoo gepiest, vond "de Minister ook dat de tijd van stilzitten nu voorbij was, en be toonde dit door een eerst geweigerde sub sidie too te zeggen vooi de school vooi Middelbaar Iechnisch onderwijs, door den Aaiinemershoml te Utiecht le stichten, waar voor gezegde bond reeds f90.090 bijeen bracht Die subsidie, 's nachts o*p de begroo- ting gebracht, werd, den volgenden morgen zonder hoofdelijke stemming aangenomen. De discussies over Lager Onderwijs zijn slecht.» even aangevangen, dus daaiover een volgenden koor. Een openhartig woordje. Dezer dagen gaf de „Limburger Koerier" in 'n openhartig woordje tiaar meening ten beste, maar kreeg daarop critieh van „Tiet Centrum". Be „Limburger Koerier" heeft daarop haar meening nog eens nader uiteengezet. Zij verklaarde hot met hem eens te zijn dat men togen de verkiezing een eigen ministerie niet mort aanvatten, maar, merkt zij op: „liet Centrum" had dit weken ge leden aan den Minister van Staat, dr. Kuy- per, moeten zeggen", en schrijft dan ver der „Wij hebben bet ministerie niet minge vallen, maar die aanvallen van dr. Kuyper tegen het. ministerie pogen le stuiten. - Bet deed ons genoegen te zien, hoe ver schillende bladen, door met instemmimr ons artikel over to nemen, evenzeer als u ij overtuigd bleken, dat zulk een pogen noodig Was. De vraag dient zelfs overwogen, of zij niet moet worden voortgezet. Want in het Zondags-artikel van „De Standaard" meuteli alweer en nog steeds liet verwijt, dat het Kabinet aanleiding beeft gegeven tot misverstand. Zelfs wordt Minister Heemskerk verweten, dat hij iu tiet bcgrootingsdebal tc veel toenadering hoeft geloond aan de liberale partij. Wordt het niet ontzettend vervelend Als de „Limb Koerier" verzet aardec- kon l tegen dat eeuwige spcldeprikkon op hol Kabinet, dan moet men tiaar niet be schuldigen van een aanval op het Minis- term. Zij tracht, als gezegd, dc aanvallen van den heer Kuyper te stuiten.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1908 | | pagina 5