62'" laargang. Zondag 6 December 1908. No. 12867 Derde Blad. Sint Nicolaas-schetsje. EMELSC1IE BRIEVEN. Leerplicht en leergelegenheiti. ii. SCHIEDAMSCHE COURANT tee courant verschijnt dage 1 ij k s, mei uitzondering van Zon- en Feestdagen Pnjs per kwartaalVoor Schiedam en Vlaardingen fU.25.lXco post tl. ^.uo. Prijs por weck: Voor Schiedam ca VI aard in yen 10 cent Afzonderlijke nummeis 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertendën voor het eerstvolgend nummer moeien des middays vóór een upi aan het bureau bezorgd zijn. b Bureau: Lange Haven No, 141 (hoek Korte Haven.) Londen, 20 November 1.908. Het door de „Daily Telegraph" gepubli ceerde interview met den Duitschen keizer kengt nog steeds hier de gemoederen in be- «eging. De gisting in de publieke^ opinie is nog lang niet ton einde en de deze" neck ge publiceerde onthullingen van een interview met den Amerilcaanschen journalist Hale in deNew-York World", geven nieuw voedsel aan den onwil die het Eugelbchc volk tegen over den onvoorziehtigen heerscher van het Dniische rijk begint to koesteren. De publi catie in de „N.-York World" is wel hu door den heer Utile bn door het Duitsclic gouvernement beslist tegengesproken, maar kt is hier een publiek geheim dat de Duitsclic regeering de gcheele oplage \nti kt nummer van het to New-York uitge geven „Century Magazine", dat t December zou uitkomen, en waarin het interview van den heer Halo en den Duitechcn keizer zou verschijnen, heeft aangekocht. En nu acht men het hier in Engeland geenszins onmo gelijk, dat de mcdedeelingen in de „World", ondanks alle officieele tegenspraak, eonige naarheid bevatten. Dit incident heeft weer eens getoond «elk een ontzettende macht de per» in hot rolkerenleven van onze eeuw uitoefent, vaat kt oordeel van onbevooroordeelde Engel- schen is dat de wereldvrede op hot kantje af bewaard is gebleven. En toch als men zich weer eens de gloeiende speechen \:m vriendschap voor den geest haalt, die keizer Wilhelm bij zijn laatste bezoek aan Enge land afgestoken heeft in liet eind van ver leden innr, en daarmede do verklaringen in kt gepubliceerde interview vergelijkt, dan voelt men toch dat aan deze van melk on honig overvloeiende vriendschapsbetuigingen niet te veel waarde te hechten is. Wat een tegenstelling met koning Eil- ward, die zieli in de weinige jaren van zijn regeering, bij alle gezindten en klassen der bevolking zeer populair beeft weten tc ma- kon en getoond heeft immta diplomatieke talenten te bezitten. Keizer Wilhelm, op pracht en praal gesteld, in elke handeling en woord de alleenlieerscher en koning Edward de eenvoud zelve, ondanks bet schitterende, eenigs/.ins aan de middeleeuwen herinnerende, ceremonieel van het Eiigcbch» hof. En toch is hij er vrijwel in geslaagd, door met alle nan Dnits-clihmd gruizende rij- >ken vriendschapsbetrekkingen aan te knoo- |wn, Duitschhuid tc isoleeren en de in Europa dreigende oorlog, zooveel in zijn macht is, te voorkomen. Do „entente cor diale" met Frankrijk en het bezoek aan Beval, liggen nog versch in het, geheugen. En nu weer is do koning van Zweden schit terend in London ontvangen geworden. Wel iswaar is het Zweedsche koningshuis met liet Engclsche na verwant door het huwelijk van den Zweedschen kroonprins met een Engoi- Haastig trekt advocaat Bnnuird aan dc schel zijner woning en haalt aan den rand der stoep zooveel mogelijk de sneeuw, die dch aan zijn laarzen vastpakte, af. Onder zijn arm heeft hij een pakje, in de Hakken steekt ook nl iets, en zoodra dc meid de deur opent, zegt hij„Bika, pak ocas "in, en leg dc pakjes in de voorkamer. Is mevrouw met dc kinderen in dc achter kamer?" >>«11, mijnheer," antwoordt dc gedienstige »de kinderen worden al ongeduldig." „Komaan. Haal mijn pantoffels maar eens jan boven. En heeft mevrouw alles in I kantoor laten brengen?" „Alles, meneer „Nu x(,g jjaiï binnen niet, dat ik nl "luis ben Dn mijnheer Barnard sluit zich op iu ?Jjn kantoor. „Wat komt paatje vanavond laatzegt de jongste, terwijf zo slaperig legen mama's Schoot luingt. „En Sint Nicolnas komt zoo laat!" zegt oudste, van zeven jaar, waarmee nummer iiec, de middelste, instemt. „St. Nicohms hooft ook zooveel tc doen," mama en vangt, hel knipoogje op, dat mka haar toezendt, als zij het theewater binnenbrengt. sclie prinses, maar uit alles schemert toch door dut Engeland zich zooveel mogelijk op goeden voet tracht tc plaatsen met de mo gendheden en de stijfheid en isolatiezin be gint af tc leggen. Ook koningin Alexandra mag zich in oen toenemende populariteit, verheugen. Twee weken geleden is op initiatief van den „Daily .Telegraph" een collectie pliotogra- phiên, door haar persoonlijk opgenomen, uit gegeven, waarin o. irzeer interessante kiekjes voorkomen van liet huiselijk leven der koninklijke familie. De opbrengst is voor een liefdadig doel bestemd. De gebeurtenissen in de laatste weken hebben in het Parlement weer een de kwes tie van Engeland's oppermacht ter zee op den voorgrond gebracht, la liet House of Commons werd minister-president Asquith eenigo malen door leden geïnterpelleerd en ondervraagd aangaande de verschillende plannen tot uitbreiding der vloot en de wijze waarop het gouvernement den Two- Power Standard (een beginsel volgens het welk de sterkte der oorlogsvloot, gehand haafd wordt op (>(>n basis van 10 hoven de gezamenlijke sterkte der 2 in beteekenis op Engeland volgende mogendheden) zou trachten vol te houden, liet is echter wel zeker dat dc plannen voor uitbreiding der \loot voor dit jaar en 1909 vastgesteld, geen wijziging zullen ondergaan. Dus^de be lastingbetalers hoeven zich voorloopig niet ongerust te maken. Twee weken geleden is de Collingwood, liet negende oorlogsschip van heUDrcad- nougth-type, tc water gelaten. Met een ton neninhoud van 19250 tons is zij tevens het grootste slagschip dat Engeland bezit. Dit schip is liet laatste, dat volgens het in 19Ü-1 opgemaakte vlootplan van Lord Sel- borne zal gebouwd worden. Binnen eenige weken verwacht men hot van stapel loopen van het .nieuwe pantserschip Lord Nelson en nog twee andere schepen van het Invincible- type. Nn, Engeland heeft zich nog niet onge rust te nmkenhaar superioriteit ter zee blijft goed bewaard, zooals blijkt uit de eenigon tijd geleden gepubliceerde White Papers der Admiralty, die de volgende cijfers aanwijzen voor de drie grootste vloten. Sterkte der oorlogsvloot van Slag- Pantser- Torpcdos schepen schepen enz. Engeland 57 34 190 Duitschhuid 22 8 S3 Vereenigde Staten 25 13 25 En hierbij zijn nog niet eens gerekend de acht. reusachtige Dreadnoughts,, die korten tijd na elkaar van stapel zijn gcloopen. Een klein idee van hetgeen Engelsche be lastingbetalers op te brengen hebben, krijgt men door het feit dat Engeland gedurende de laatste tien jaren het aardige sommetje van 2SO.G3S.OOO voor haar vloot heeft uitgegeven, tegen Duitschlund en Frankrijk in hetzelfde tijdperk resp. /ÏOO.OOO.O'OO en 11S.000.000. Aan de Oostkust van Engeland schijnt de. admiraliteit het plan te koesteren het be- ,,Maar hij komt altijd het eerst, waar kleine kinderen zijn. Nietwaar Kiek?" ,,Ja, mevrouw, ik heb al zoo op zolder liooren stommelen, net of er een paard was." De kinderen dringen zich om mama, ter wijl dc meid de kamer verlaat. „Komt, dan nog eens zingen," zegt deze cn het klinkt: „Sintniklaas, goed heilig man, Gooi, al wat je gooien kan, Gooi wat over dc huizen, We glabb'lcn als ratten en muizen Duidelijk lioorcn zo het hinniken van een paard buiten de deur. De deur kraakt, dc kinderen zien op en beginnen opnieuw: „Sintnikiaasje, bonne, bonne, bon, Gooi wat over de regenton, Gooi wat Krak gaat dc deur, con hand komt door do even geopende kier, een hand met een wijde mouw met rooden opslag. En tik kelend vallen pepernoten, suikerboonen, mop pen en ulevelletjes over het tapijt. Als ware ratten cn muizen grabbelt het 'drietal over don vloer. Er gaat een kreet van geluk op, en weder vliegt er een nieuwe bezending door dc kamer, liet. gejuich der kinderen neemt geen einde. Sint Niklaas steekt eens even in een onbewaakt oogon- blik liet hoofd door do deur cn knikt heel Familiaar mevrouw loc, die bezig is de thee te zetten. En men kan wol zien, dat manlief niet thuis is zij lacht cn knikt ook al tegen hem. Nu komt er iets ronds dc kamer inrol len; 'l is een grootc witte kool. staande vlootstatlonsystcem uit te breiden. Do mecslen, zooals Grimsby en Dundee, zou den stations worden voor torpedo's, naar liet stadje Cramarthy zal een geheel nieuwe bc- teekenis krijgen als oorlogshaven. En dit alles zeker onder den invloed van de moge lijkheid van een landing van een vreemde mogendheid, terwijl alleen de Noordzeevloot (Home fleet) van Engeland reeds sterker is dan eenig ander hoogzee eskader. Het parlementslid Ilenniker Heaton, de onvermoeide strijder voor hervormingen in post- en tclegraafwezen, heeft nu weer een nietnvc agitatie op touw gezet voor een ta rief van 5 ets. per woord voor telegrammen door het gcheele Britsclie keizerrijk. Na het grootc succes dat hij behaald heeft met zijn campagne voor stuiver.-port naar de Vereenigde Stalen, is hern van alle zijden met zijn nieuw plan succes toegewenseht, zooals blijkt uit de publickmaking van bij valsbetuigingen van de hóógste autoriteiten in den lande. De „Times" zelf toont zich in een hoofdartikel een sterke voorstandster van het plan, maar wijst op de vele moei lijkheden die de voor dit plan noodzakelijke samenwerking van alle regeeringen zal op werpen. De groot=tc tegenstanders zijn natuurlijk dc groote kabelmaatschappijen die de lioogo dividenden voor hun aandeelhouders be dreigd zien. Alareoni echter is volkomen geneigd om in dc toekomst eon dergelijk plan in consideratie te nemen, mits de daaruit voortspruitende voordcelen hem dui delijk gebleken zijn. Air. Heaton's voorstel is voor een groot deel gebaseerd op het nieuw uitgevonden Pollak-Virag-systeem, dat dc telegraafkabels in staat zal stellen S maal zooveel telegrammen op ie nemen als volgens de bestaande systemen. En toch, als men bedenkt dat men voor 5 cents een brief kan zenden naar het nfge- legenste deel van het rijk in welk wereld deel ook, dan moet men toch erkennen dat Engeland de andere mogendheden toch ver vooruit is in hervormingen op dit gebied. Engeland zede meesteresEen eigenaardig voorval heeft zich voorgedaan aan de Uni versiteit te Glasgow, waar de Senaat, mot het oog op het feit dat de oom. crsaiie tus- schon de mannelijke en vrouwelijke studen ten op de terreinen dor Universiteit zich niet uitsluitend bepaalde tot trigonometrie cn theologie, alle omgang onderling verboden hoeft. De dames-studenten, lievig veront waardigd. hebben oen petitie ingediend, waar in zij verklnrcn bewakers van hun eigen harten te kunnen zijn, hebben mel een sta king gedreigd en een vrouwelijke censor die door den Senaat was aangesteld, on- Iiousch ontvangen en uitgejouwd. II. K. In een vorig artikel hebben wij be toogd, dat do zorg van den staat voor de ontwikkeling der staatsburgers zeer een- Teleurgesteld kijken do kinderen dc moe dor aan. „Dat is voor 't paard van St. Niklaas," zegt deze. „Jullui moet ook nog eens zingen." En hun stemmetjes verheffen zich weer, schoon wel wat gedempt, want menige mop of ulevel is al grabbelende in den kleinen molen geraakt, om niet meer te voorschijn te komen. En zingend en grabbelend gaat het zoo een heeie poos voort. Eindelijk houdt 'de stroom van wel daden op. „Ik denk, dat Sint Niklaas nu straks wel eens binnen zul komen." Er wordt getikt. St. Niklaas komt bin nen. Ilij ziet er vorstelijk uit. Een lange witte rok hangt hem tot op dc voeten en daarover hooft hij een vuurroo- den mantel met goudpapieren rund, terwijl zijn voeten in pantoffels steken met bloe men, liet als papa een paar heeft. Om den rok zit een mooie geborduurde strook. Mama kijkt er bezorgd naar, hij lijkt zoo sprekend op haar inooien slcoprok, dien zij alleen bij buitengewone gelegenheden aandoet. „Goeden avond, Sint Niklaas," zegt me vrouw cn staat op om een 'diepe buiging t> maken. „Kom wat bij 't vuur zitten, u zal wel koud zijn." En Sint noemt plaats en doet dc gebrui kelijke vragen. Hij schijnt, in de laatste da gen danig door den schoorsteen te hebben gekeken, want hij dreigt Karei, den oudste, dat, als hij weer aan papa's scheermessen komt, Sinterklaas dan komen zal om hem den neus en do ooren af te snijden. En dc Prijs der Advortentiën: Van 1G regels fl. 0.92; iedere regel meer 15 cents. Reclames 30 cents per regel. 'Groote lettors naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bij abonnement op voordcelige voorwaarden. Tarieven hiervan zijn gratis aan het Bureau te hekomen. In de nummers, dio Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tol den prijs van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. Interc. Telefoon f voor do Redactie No. 123. voor do Administratie No. 103. zijdig is, waar de staat openbaar lager onderwijs geeft cn de kinderen dwingt daarheen te gaan, doch na het 13de jaar zoo goed als niets doet. De middelen tot ontwikkeling, die wij dan vinden is:meer uitgebreid onderwijs, tegen het twintigste jaar de milicien-ontwikkeling cn in enkele gevallen op het achttiende jaar de Open bare Leeszaal. Tusschen 12 (13) en 18 jaar heeft in den regel het kind niets dan het uitge breid lager onderwijs (wanneer wij de mid delbare en (1e hoogere scholen builen be schouwing laten). In die uiterst gevaar lijke jaren, waarin de individu zich vormt, cn neiging tot grof materialisme zoo ge makkelijk kan aannemen, doet do staat na genoeg niets. Niet alleen strekt hij de reddende hand niet uit, doch er is voor iiot jonge individu ook geen gelegenheid om zichzelf tc redden, als hij wil. Boe ken zijn in den regel te duur, goede tijd schriften die machtige factor lot op wekking en ontwikkeling van leerlust onbereikbaar. De staat heeft dc leermoge- lijkheid gegeven dooi het lezen en schrij ven toe te passen, om er iets mee te be ginnen. Nu is er het meer uitgebreid on derwijs. Doch afgezien van het beperkt aantal jaren, waarover dat gaat, moet liet vaak gegeven worden op uren, dat de kin deren moe zijn van hun dagelijksch werk en naar alles eerder haken dan naar schoollucht. Wat men daarmee nog be reikt is bewonderenswaardig, doch het is, voor het tegenwoordige althans, niet meer dan betrekkelijk weinig voor te weinigen. Hulp in den nood verwachten wij dan ook alleen van dc openbare leeszaal cn bibliotheek, van de inrichting, die bedoelt liet goede dagblad, liet goede tijdschrift, liet goede bock zoo gemakkelijk mogelijk onder hel bereik van allen tc brengen. Edoch de gewone volwassenen-lees zaal kan hier niet veel nut verrichten. In den regel sluit zij liaar zalen voor jon geren en volmaakt terecht. Want het is zeker niet goed alle boeken in banden van kinderen te geven en men mag de rust en den rcgelmatigen gang van zaken in die leeszalen niet laten storen door het jonge volkje. Bovendien moet de inrich ting voor dit volkje heel anders zijn, zal zij doelmatig bevonden worden. Wat noo- dig ïs, liet zijn dus openbare leeszalen voor jongelieden van 11 tot 18 jaar, die do gelegenheid tot voortzetting der ontwik keling moeten geven. In de landen der Engelscli-sprekoenden, zijn deze instellingen al inlieemsch cn ver richten zij goed werk, doch ook liier tc lande bestaan er al enkele, met name te Dordrecht. Deze jongclicden-lecszalen denken Wij ons dan als volgt: Zij bevatten de boeken, die speciaal voor de jeugd geschikt zijn, goede uitspanningslitcraluur zoowel als goede leerboeken en vooral veel ontwik kelende plaatwerken en illustraties. Zij be lmoren flink ruim tc zijn ingericht; er kleine Emil, op mama's schoot, moet hem een handje geven en beloven 's avonds niet te liggen schreeuwen in zijn bed. Bofietje, de oudste, krijgt een prijsje, om dat zij in don lnatstcn tijd zoo gehoorzaam, en aardig is geneest. Maar zij moet, als zij eens weer een nieuwe pop krijgt, deze niet vasschi'ii alsof liet een echt menschen- kitid was. Mama vraagt daarna aan St. Niklaas of hij zoo goed wil zijn, als hij hij geval haar man tegenkomt, hom te zeggen zich wat niet thuiskomen te haasten, want dat de kinde ren slaap krijgen. En als Sint vraagt of mijnheer liet. goed maakt. yi mama: ,,Jn, heel goed Daarop staat hij op cn gcoft elk der kin doren een hand. Hij zou zc wei zoenen, maar hij is wat verkouden vanavond, wat do kinderen een uitkomst vonden. Op dat gladde gezicht drukken zij liever hun lipjes niet. Nu moeten zij nog eens zingen. En eenstemmig heffen zij hot aardige liedje aan „Ziet de maan schijnt door do boomon, Makkers staakt uw wild geraas, 't Heerlijk avondje is gekomen, 't Avondje van St. Niklaas!" Als het vrij lange lied uit is, groet de Smt het gezelschap om naar anderen te gaanmaar vóór hij door do deur verdwijnt, gooit hij nog eens een handvol suikergoed onder de kinderen. Zij hoorei! nog eenmaal bet hinniken van het paard, stampen op liet portaal en dan niets meer. Sofic heeft duidelijk gezien, toen de Sint moet geen schoollucht hangen, doch even min zal men er komen met dc grootc vrij heid der volwassenen-leeszalen. Naast (ten bctvaker zal er steeds iemand moeten zijn, die de jongelui op elk gebied kan voor lichten en die voorlichting met zooveel tact cn onopzettelijkheid zal kunnen ge- vcn, dat do gedachte aan het schoollokaal bij niemand mag opkomen. Bij het streven om de orde cn don goe den toon te handhaven, zal men cener- zijds in bet oog hebben te houden, dat hel zeer de vraag is of hef moylijk zal zijn jongens en meisjes in één zaal toe te latenanderzijds zal men zonder begin sol ruiterij hebben uit te maken of een zeer kleine contributie (hoofi-tb n« bijv. maar 25 cent per jam mei mi' o gelegenheid Lot onthcfimg van de betaling niet bevorderlijk zou zijn aan de goede orde, de belangstelling en de appreciatie van de jeugd. Over liet geheel zal het natuurlijk won- schelijk zijn, dat de jongelui's leeszaal be trekkingen onderhoudt met de openbare leeszaal ter plaatse, zoodat boeken ui! deze binnen zekere grenzen in gene ter lezing kunnen worden gegeven. Bovendien zou liet zeer wcnschelijk zijn, dat ook niet het lager onderwijs een band werd verkregen. Het eenvoudigst zou zulk eon band te ver krijgen zijn door deze leeszalen in de schooltijden geregeld te laten bezoeken door klassen of gedeelten vari klassen met haar onderwijzer, die dan. die bezoeken zou kunnen gebruiken om dc kinderen der hoogste klassen van de lagere scholen weg wijs to maken en om hun te loeren hoe zij zulk een boekerij kunnen gebruiken. Dit zou te gemakkelijker gaan, omdat deze lees zaal gedurende de schooltijden, als wan neer ook op de meeste werkplaatsen ge werkt wordt, vrijwel leeg zal zijn cn er dus ruime gelegenheid zal gevonden wor den om dc kinderen te wennen aan het naslaan van en omgaan met boeken, om dus do kinderen te lecren toe te passen, wat zij op school geleerd hebben. Ja van een leekenstandpunt lijkt ons dit ge deelte van de taak van een dergelijk soort leeszaal zoo uitermate gewichtig, dat wij eiken schooltijd zouden betreuren, waarin dc leeszaal zou leegstaan. Dat ook het meer uitgebreide oudenvijs zooveel moge lijk met dergelijke leeszalen zou moeten samenwerken, spreekt vanzelf. In hoever met deze leeszalen onmiddellijk cursus sen moeten worden verbonden ook buiten schoolverband, kan de ervaring eerst loeren. Moeten wij nu nog aantoonen hoe deze leeszaal zoo een voorbereiding zou zijn voor de groote, wat een nut een dergelijke inrichting zou kunnen bobben voor dc volksontwikkeling? Hoe zij de jongelui kan houden van do straat met al haar gevaren? Hoe zij in elk geval altijd een veilige haven kan zijn, waai- ieder, bet werken en het slenteren moe, zich eens een oogenblik kan komen verpozen, uit nieuwsgierigheid eerst, uit werkelijke belangstelling later. haar een hand gaf, dat deze precies zoo'n ring aan had als papa. Zij dringt het op komend vermoeden terug in haar hart, zij vil niet twijfelen aan de onfeilbaarheid van Sinterklaas, te meer, daar ze zich herinnert, hoe Rika eens zei, dat: wie niet aan Sinter klaas meer geloofde, „afgezoutcn" werd, dat is: geen cadeaux meer ontving. En pa rn ma geloofden immers ook nog aan St. Niklaas, want die kregen ook nog cadeaux. Ja! Die geloofden ook nog aan den Sint, aan de poëzie des levens, aan den geest, dio er op zulke avonden, soms dagen te voren, door liet huis waait. Aan den ecliten, ouden St. Nieolaosgeest. Eikaar mystiliceeren is niet meer moge lijk. Natuurlijk weten ze, dat dc cadeaux van elkaar komen, maar door de wijze van inpakken, door hot begeleidend ven-je oi' briefje, steken zij den draak met. eikaars kleine gebreken, stokpaardjes of zwakheden. En liet wordt in liefde opgenomen. Zij bepraten hun vorige St. Nieolazen, de cadeaux van den „onbekenden gever", die later Barnard zelf bleek tc zijn, die baar verscheidene jaren achtereen heel wat kost baarder geschenken zond» toen hij liet heel wat minder betalen kon. En hij had er tot zijn ergernis iemand anders voor aangezien. Er waren toen ook verzen b'ij. Onzinnig ge zwollen verzen, waarbij zij bij alle bloenua ter wereld vergplcken werd. Maar geen bad liet jonge meisje zou geroerd, als de eenvou dige, kunstoloozo regels, dio zij nu bij haar Sint Nicolaas-cadeau ontving, het de jonge vrouw 'deden.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1908 | | pagina 9