I
Donderdag 31 December 1908.
No. 12886
HAAR TOEVLUCHT.
p
II
s
m
"-I
■m
"buitenland.
i
Bericht.
«1
KENNISGEVING.
Voorbereidend lïliliiair Onderricht.
BINNENLAND
8Ö"
SCHIEDAMSCHE COURANT
Deze courant vorechtfnt daglijks,metxxïtzonderiaie7r w
Prijs per kwartaalVoor Schiedam en VlTS^i of^gen-
per post fl. 1.65. Gaardingen fl. i.2o.Franco
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 coto
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden 'dagelijks aangenomen.
Adverfentiën voor het eerstv^M^^~moeten deg
nur aan het bureau bezorgd zijn. 1 :ta
Burean: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
taai «iriwii w
itBxamxoa
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0,92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Grooto letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën hij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag-en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advei-tentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
f voor do Redactie No. 123.
i voor de Administratie No. 103.
Evenals andere jaren zullen ook dit
jaar in de „Schiedamsche Courant"die
Donderdagavond 31 Dcc. verschijnt,
Nieuwjaarsgroeten kunnen ge
plaatst worden tegen den prijs van
VIJFTIG CENTS.
Onderzoek ter verkrijging
van een 1! c w ij s van
yoo I-geoefendheid.
Do Burgemeester der Gemeente Schiedam
brengt ter algemeene kennis dat zij, die
zich hebben aangemeld tot deelneming aan
het in Januari a.s. te houden onder/.oek ter
verkrijging van een bewijs, hetzij voor licha
melijke geoefendheid, hetzij voor militaire
bekwaamheid, dan wel voor beide, voor dat
onderzoek zullen moeten aanwezig zijn op
den 12den Januari 190'9, des voormiddags
ten 9 ure, in do Kazerne aan de Paarden
markt te Delft.
Schiedam, den 30sten December 1908.
De Burgemeester voornoemd,
M. A. BRANTS.
Schiedam, 30 Dec. 1908.
ITALIË.
Do aardbeving.
Hot Zuiden van Italië is Maandagmorgen
weder door een aan lboving en oen vloed
golf geteisterd, die oen ramp van imtz-'Lton-
den omvang hebben teweeggebracht. Al liet
politieke nieuws wordt op dit oogenblik
verdrongen door de uitvoerige* berichten
over de verwoestingen, on de Lallooze slacht
offers. Do berichten van hedenmorgen zou
den wijzen op een vnoesolijke catastrofe,
die aan. moorddadigheid de ergste tot nog
ke voorgekomen rampen overtreft. De „Tri
tam." schat hot aantal Qin,gekoinon«non in
Sicjlië en Calabrië op 60.000 75.000 men
sdien..
bi 'it kort saam'govat, had de ramp den
volgejidcn omvang
De aardbeving die Maandagmorgen Sicilië
cn Calabrië teisterde hoeft de stad Messina
grotendeels verwoest. Een officieel bericht
schat het aantal do den op 50.000. Vanuit
Heggio (Calabrië} ziet men de bouwvallen
van de stad Messina in vlammen.
Roman naar het Duitsch
van
FRIEDRICII JACOBSEN.
1?)
Hoewel de maan nu veel helderder straal-
h dan straks, misten ze nu toch een goeden
wegwijzer, daar ze op den heenweg steeds
pp hei licht af hadden kunnen loopen, dat
j K nu achter zich hadden, maar dat weldra
herd uitgedraaid. Vóór hen lag in diepe
duisternis het moeras.
Hehvig, die wear vooraan liep, bleef plot
8l'ng staan.
j>We moeten voorzichtig zijn," zcide bij,
p!?r slaat een weg links af. Ik geloof wel
dien moetan nemen."
„Neen mijnneer rechtuit,"
•„Hat is onmogelijk, Grote. Ik herinner
-^.nog lieel goed, dat. we op den heenweg
Mits omsloegen, en dus slaan wo nu
links af."
Grote meende zeker te zijn van liet tegen-
maar hij zweeg. De vergissing moest
™,gauw blijken of misschien zouden ze
p°nzij het dan ook langs een omweg, toch
un doel bereiken. Na een tijdje zwijgend
.hebben voortgeloopcn bleef llelwig weer
A ap. «Hier is alles moeras."
c.'i'uer ook, mijnheer. AVij zijn waarachtig
verkeerd gegaan en het is geen gekheid,
•nachts op een- moeras te verdwalen."
U'r>- n ,c!us ma£U' terug
hmdelijk hadden ze, na een half uur zoo-
A oigens gerucht zijn de stad Reggio en
alle dorpen langs de straat van Messina
verwoest.
"ie Catanzara ontvangen berichten beves
tigen, dat Reggio, Canitello en Lazzaro ver
woedt zijn.
Koning Victor Emanuel schonk 20.000
hre^ aan de slachtoffers. De koning en de
koningin zijn naar Messina vertrokken.
Geheel Italic is stork onder den indruk
van de ramp. Gemeentebesturen en vereeni-
gingen Van allerlei aard hielden vergade
ringen, waar besloten werd steun te ver-
leenen.
Er is besloten onmiddellijk reddings-
oskaders met materiaal en levensmiddelen af
te zenden.
De gemeenteraden van Rome, Milaan,
1' lorcnee, Napels en andere steden hebben
brandweermannen, agenten en geneeshee-
ren gezonden.
De aardbevingswacht te Cröttingen consta
teerde Maandag op de toestellen een lievi
ge iiaidbeving in Zuidelijke richting, op
1600 K.M. afstand, wat vrijwel de afstand
van daar naar Sicilië is; Aan de Italiaan-
scho oLservatoria.warcn.de instrumenten zoo
sterk aiain 't trillen, dat de naalden braken.
Mossiina word. in het jaar 1783 eveneens
door een aardheving geteisterd, maar de
ramp liad toen nieL den omvang van thans
e|n, het duurde niet lang, of de gedeeltelijk
verwoeste stad verrees weder als een phoe
nix uit haar asch, schooner dan zij ooit
geweest was.
Op Sicilië.
Uit den stroom van. berichten valt aller
eerst op te maken. dat Messina 't zwaarst
geleden heeft: de stad is voor twee derden
of geheel verwoest. De aardbeving duurde
slechts een halve minuut ma ar was
ongekend hevig. Verondersteld wordt, dat
do bodem der zee door een, vulkanische
werking dn onstuimige beweging is ge
bracht, 'die zich uitbreidde over het land.
Een vernielende vloedgolf drong het land
binnen en vergrootte de puinhoopen en liet
aantal slachtoffers. De nacht van Zondag
op Maandag was vreeseiijk, de bewoners
vluchtten half gekleed uit hun instorten
de Woningen. Buiten looide een razende
storm. Heit regende bij stremmen. Overleven
den verhalen, dat zij uit hun bedden wer
den geworpen, terwijl kusten omvielen en
plafonds op hen neerstortten. Langs half
vernielde trappen konden slechts enkelen
de straat bereiken. Maar ook daar was men
niet veiilig; do daken der wankelende hui
zon deden een regen van pannen in de
straat neeaikomen,sommige vluchtelingen
wenden, door instortende balkons verplet
terd. Te midden van do schrikwekkende
duisternis klonken de smartkreten van de
gewonden. Geen wonder, dat oen groot aan
tal der overlevenden krankzinnig werd. In
een extra-uitgave van do „Tribuna" heette
het: De schokken] waren zoo hevig, dat
doende te hebben omgeloopen hun einddoel
bereikt.
Hehvig keek op zijn horloge. „We halen
den trein niet meer."
„Misschien nog wel mijnheer als we flink
doors tappen."
„Neen, ik ben nu bang geworden om
weer verkeerd to loopen en wil daarom lang
zaam maar zeker verder. Bovendien houd ik
dezen langen tocht ook niet uit zonder iets te
hebben gegeten. AVe zullen in de dorpsher-
borg moeten blijven en morgenochtend met
den achtuurstrein verder gaan."
Ook dit moest wel bevreemding wekken
en geheel tegen Helwig's gewone <loen. De
dorpsherberg bood inderdaad geen aange
naam verblijf ca den trein konden zo zeker,
indien z.e het er op zetten, zelfs nog zonder
veel moeite bereiken, maar Grote had /ach
natuurlijk te voegen naar den wil zijns mees
ters cn hij deed het met de gelatenheid van
een goed gt Ircsseerden bediende. AVel was
zijn spraakzaamheid opgehouden en gaf hij
zich geheel aan zijn gedachten over.
Hehvig deed hetzelfde, zoodat ze in hooge
mntc den indruk zouden hebben gemaakt,
dat de een iets voor den ander had te ver
zwijgen. Zoo kwamen- ze eindelijk bij de
dorpsherberg aan, waar do inwoners zich nog
niet tor ruste hadden begeven en zich niet
zeer «chcncn te verwonderen, dat het bezoek
bij den lieer Rodcck van zoo korten duur
was geweest. Do majoor zat immers het liefst
alleen op zijn geldzakken, zoo heette het
togen Hehvig in wieu ze niet wisten een
neef tc moeten begroeten. Men moest zich
nog verwonderen, dat cr nooit iets was ge
beurd in dat eenzame huis.
Eindelijk kwam het verzoek tob onder-
ipaui!TiMn,mwwKeaim
geen, enkel huis er weerstand aan kon bie
den. De stad is éen g r o o te p u 1 n h o op.
Ontelbaar zijn de slach.toffea*s. Men kan de
levend-begravcnen onmogelijk te hulp ko
men. Eenige ongelufkbigen, wanncdnmig van
wanhoop, dwalen tusscheu de ruines, die
voor eon groot deel iin brand staan.
De telegrammen meldden voorts:
Vluchtelingen uit Messina te Catania aan
gekomen, bevestigen de verwoesting. Van
de 260 tolbeambten'zijn er slechts 41 ge
red en van de 280 spoorwegambtenaren
slechts 8.
De bisschop van Mcssin'a en vele monni
ken zijn omgekomen.
De stad Palermo is in, ro-uw gedompeld,
daar een groot aantal bewoners der stad
bloedverwanten en vrienden te Messina had-
de,n.
Volgens een te Rome ontvangen bericht
vanl twee personen uit Messina, die gered
zijn, schijnt laatstgenoemde stad geheel en
al mol den' grond gelijkgemaakt, te zijn. Er
is geen mogelijkheid, om de nog levendon
die bedolven zijn onder de puinhoopen, van
do stad., te redden'.
Do Enjgelsche consul te Messina is ge
wond.
Admiraal Auhry telegrafeerde, dat de toe
stand in Messina ontzettend is. De politie-
prefefct en zijn gezin, de bisschop, generaals
en afgevaardigden zijn onder de slachtoffers.
De officieele berichten, en de radio-gram
men van do schepen, die zich in de na
bijheid bevonden, bevestigden den omvang
der ramp, die ook omliggende dorpen ver
woestte. Daar do gevangenissen instortten
konden de gevangenen ontsnappen. Troepen
gespuis drongen Maandagmiddag de verla
ten huizen binnen om te plunderen. De
militairen hebben met geweerschoten de
plunderaars verdreven. De staat van beleg
is te Afessdna afgekondigd. Vele dorpen op
Sicilië deden, het treurige lot van de hoofd
stad.
To Riposto is de zee over een opper
vlakte van 300 AI. de stad binnengedron
gen; de huizen werden neergeslagen cm de
bewoners medcigeslcurd.
To Gazzina zouden 1000 personen om
gekomen en 500 gewond zijn.
I n C a 1 a b i i
Aan de andere zijde can de straat van
Messina, op het Schiereiland Galabrie, be
rucht om zijn vulkanische uitbarstingen,
heeft de aardbeving niet minder noodlottige
gevolgen gehad. Een kapitein der karubi-
niers, uit Reggio, een stad vlak aan de
straat van Messina, bericht dat deze stad
verwoest en het aantal dooden zeer groot is.
Reggio en omliggende dorpen zou hetzelf
de lot van Messina getroffen Lubben. Andere
berichten door vluchtelingen aangebracht,
melden dat het lagere gedeelte van Reggio
totaal verdwenen i„; de kerken, kazernes en
hot gebouw van de prefectuur zijn inge
stort.
dak verschaffen, waaraan zeer moeilijk kon
worden voldaan. Voor llelwig was nog wel
een slaapkamertje achter in liet huis te vin
den, maar Fritz Grote kon met don besten
wil ter wereld niet onder dak worden ge
bracht, totdat hij uit eigén beweging aan
bood in den stal op stroo te gaan slapen.
De stad lag ter zijde van het huis en
borg slechts een paar magere koeiener
was echter voldoende stroo aanwezig en zoo
scheidden de beide reisgenooten om half elf
van elkaar om zich ter ruste te begeven.
Grote zag nog juist hoe zijn meester zich
een broodje liet geven, waaraan hij blijkbaar
zonder trek begon te knabbelen; de honger,
die hij buiten had \oorgowend scheen ge
heel te zijn verdwenen.
Den volgenden morgen Om zeven uur ver
den de reizigers gewekt, daar ze den trein
vun acht uur wilden halen.
Terwijl Frits Grote het grootste gedeelte
van do terugreis versliep, toonde llelwig
zicli zeer onrustig en verstrooid. El" was
weliswaar geen celwagen in dezen trein, nuiar
terwijl men toch wel bij verschillende stations
stil hield, verliet Hehvig toch geen enkele
maal dc coupé om eens wat te eten. Hij
leunde in een hoek achterover en viel zijn
medereizigers door zijn droevige gelaatstrek
ken op.
Eenmaal echter trachtte een heer, die
tegenover llelwig was gezeten, hem nog
in het gesprok te mengen. Ilij had juist de
courant gelc/en en na deze tc hebben opge
vouwen reide hij„AVel, wel, al weer een
sluipmoord; men is waarachtig zijn leven
niet moer zeker."
„AVaar nu weer?"
,,tn Munchen, maar men is dc daders
De spoorweg van Lazzaro naar Reggio
is door dc vloedgolf weggeslagen. Men ar
beidt haastig aan het herstel der verbindin
gen met Reggio. Uit Rome zijn militairen en
telegrafisten naar die plaats gezonden.
Te Palmi zouden 500 dooden onder de
puinhoopen begraven liggen. Dc helft van
do stad Bagnara is mede verwoestte Semi-
nam vielen 100 dooden. Daarenboven zijn de
dorpen AGlk-San Giovanni, Gilla Canutello
en allo andere dorpen aan de zeestraat van
den aardbodem "verdwenen. Overal veel doo
den.
De h u 1 p v e r 1 e e n i n g.
De officieele bevestiging van den buiten
gewonen omvang der ramp maakte te Rome
een zeer pijnlijken indruk. Men had hier nog
steeds gehoopt, dat do eerste berichten, die
men \an de overlevenden had ontvangen,
overdreven zouden zijn geweest, maar de
radiötelcgrammen brengen ieder oogenblik
nieuwe ijselijke bijzonderheden over het
tlians gebeurde, dat zonder wedergade is in
de geschiedenis.
De koning beeft 20,000 lire geschonken
voor de slachtoffers.
De zanger Caruso zond uit New-York
12.500 lire.
Brandweerlieden uit Rome zijn naar het
toonoel van de ramp vertrokken.
De geneesheeren te Palermo vormden een
steuncomité, dat met een hospitaalschip naar
Messina vertrok. E\oneens gaat ton Roode-
Kruis-afdeeling daarheen. Dc dakloozc be
volking van Messina zal zooveel mogelijk te
Catania, de zuidelijker gelegen kuststad, on
derdak worden gebracht.
Koning Victor Emanuel en zijn gemalin
zijn vergezeld van den justit.ie-ministcr Or
lando, uit Rome naar Messina vertrokken,
fu hun trein hebben zij levens- en genees
middelen meegevoerd.
5 oorlogsschepen zijn op last dor Fran-
solio icgeering naar Messina gezonden om de
slachtoffers hulp te verloonen. President Fal-
lières, minister Clémencoau en de Kamer
voorzitter Briason zonden aan den koning,
de regeering en de Kamer te Rome een be
tuiging \an deelneming.
Het. t.oon eel der ramp.
Volgens officieele berekening zijn er tc
Mess-ma drie hevige aardschokken waarge
nomen, -die niet langer dan 23 s-cconden
duurden,. Het geheide uitspansel sdheanals
in brand te staan, biik>orüst.ralcn doorklief-
-dain de lucht, 't leek alsof de grond een
draaiende beweging kreeg. Alen zag men-
schen op straat als tollen ronddraaien en
daarop togen den grond slaan. Gasontploffin
gen. deden huizenrijen instorten. Dc kustlijn
aam de s trant vau Alessi n a is te taal verven md
Een gewond soldaat, die uit Messina te
Cattunia aankwam, verhaalt, dat naakte lij
ken tusschen de puinhoopen lagen, vreese-
lijk verminkt; soms staken annen en beonen
te midden der sterenhoopen uiit. De lucht
reeds op het. spoor; hij moet naar een Noord-
Duitsche havenstad zijn gevlucht."
llelwig lachte spottend. „Altijd hetzelfde
met die stommerikken, dat ze toch ook
nooit eens volstandig zullen worden."
„Maar wat zou u dan, pardon, wat meent
u dat zo in zulk oen geval belmoren te
doen?"
„Do sneltrein naar het Oosten zou toch
veel geschikter zijn," hernam llelwig haas
tig, „alles gaat echter over Hamburg en
Bremen en loopt dientengevolge de goed ge-
oiganboenle havenpolitie in handen. In de
richting van Konstantinopcl zou niemand
een luclrtcling zoeken, terwijl toch ook van
daaruit over Suez en Aden do goheele we
reld bereikbaar is."
1 lire-moe was het onderhoud geëindigd
en kon llelwig weer in den kraag van zijn
jas verdwijnen.
llelwig en Grote werden door het vrouwe
lijk personeel op de villa met ach on wee
ontvangen. Het verhaal van den inbraak
werd in kleuren cn fleuren met do noodige
overdrijvingen verteld.
Hehvig nam het bericht vrij kalm op cn
terwijl hij zich van hoed en jas ontdeed
vroeg hij eenvoudig: „En mevrouw?"
„Ze is vanmorgen met een grooten ge-
pakten koffer weer vertrokken."
„O juist. Dus is de kerel niet tot de
brandkast toegekomen?"
„Neen, de hond heeft hem te veel afge
schrikt,"
De bankdirecteur haalde zijn schouders
op en zocht zwijgend zijn kamor op. Daar
bekeek hij een tijdlang met een vreemdsoor
tig glimlachje zijn schat, sloot zijn geldkist
open en legde er iets in. Juist toon hij de
was vervuld van de akeligste smartkreten
der gewonden.
Hot s.s. „Ebro" bracht 16 gewonden tc
Palermo aan', onder wie den Kmr-elsohen
consul Gaston. Diens vrouw kwaan oir, zijn
dochter werd ter nauWeniood geared. Andere
schopem met slachtoffers worden vei wacht.
Overal in Italië heerseht groot? rouw.
De hoffeesten voor het Nieuwjaar zijn afge
last. De beurzon, te Rome en Genua, waren
gisteren gesloten. Mogelijk zal het parlement
in buitengewone zitting biieenkonien. Do
R-oade-Kruisvereeïïigingcn in do Verwmgdö
Staten, zamelen geld in voor de slacht
offer-s.
AIcssina en Reggio.
De staid Messtïri di'e bijna 100.000 zielen
Lelde, is eon der voornaamste handelssteden
van Italië, Zij was schilderachtig gelegen
aan den voet van bet Pelore-gebe-rgte en ver
hief zich vanaf de kust amphit.heatersge-
vij/.e tegen de hollingen der bebouwde ber
gen. Prachtige pleinen en breed e straten,
hooge paleizen en meer dan S0 kerken
vormden de trots der bewoners. De haven
kon meer dan 1G00 schepen borgen. De
stad bezat een Jioo-geSPltool, een priester
seminarie, een lyceum, een gymnasium, oen
technische school en een technisch instituut
en een museum met zeer veel schilderijen
van meesters uit de lGdo en 17de eeuw.
Reggio is een stad van ruim 50,000 in
woners, met mooie huizenbouw en breode
straten. Ook hier bloeit de handel in zuid
vruchten cn wijnen. De haven is bijna, zoo
groot als dio Van AIcssina.
Een ramp van zoo giooien omvang als
die van thans is niet in Europa vooige
komen sedert 1693, toen -10 steden en dor
pen op Sicilië verwoest werden cn 60 a
100.000 mensehen omkwamen. Andere lam
pen van grooten omvang zijn 1822 verwoes
ting van Aleppo (Syrië), 20000 slaehtoff -rs;
1S56 Calabrië, 10000 dooden. 18(i8 P ra
25000; 1888 Yoenan (China) 4<>C0. 1902
aardbeving op Martinique, 30000 dooden;
St. Vinmit 2000; Turkestan 1, 0', It U5
Sicilië en Calabrië 2500; 1006 Posen Tra-
case, bij Napels, 300, San Pi au Cisco 1000,
Valparaiso (Chili) 500 dooden.
Consulaire dienst.
Bij Koninklijk Besluit is de heer J. Ateij-
jes J.AVsai., op zijn verzoek, eervol ont
slagen «als consul-generaal der Nederlanden
te Valparaiso en als zoodanig benoemd do
heer O. E. AVi. AVe-lkner.
Do post te Valparaiso hwft Chili ,J»
ressort.
Bij Kon. Bcsl. is de heer AV. F. Browne
benoemd, tot consul dor 'Nederlanden te
Havre. Hot consulaat te Havre heeft als res
sort de, departementen SeineInférieure,
Eure, Calvados, Ome en ALmehe.
if—ma TOaMKnas^tttxaraa»irM£agii««cag<aga
deur weer dicht deed trad Fritz Grote binnen.
Dc bediende was doodsbleek en beefde
over al zijn leden; toen llelwig, hem woe
dend bet onbehoorlijke vim zijn ongev raagd
binnenkomen had voorgehouden, duurde bot
nog een tijdlang eer Grote kon stamelen
„Neem mc niet kwalijk mijnheer, maar ik
heb zulke slechte berichten omvangen van
mijn tante
„AVat is er nu weer met je tante?"
„Ze is erg ziek geworden en heeft mijn
hulp dringend noodiger is daar nie
mand
„AVnnrvoor zijn er dan ziekenhuizen?"
„O, mijnheer, lief oude menseh is zoo
eigenzinnig. En er staat hier voor mij veel
op het spel
„Och zoo ik begrijp het wol een
erftante dus. Met andere woordenje zou
mijn dienst willen veilaten en licht wel on
middellijk." j
„Indien dat mogelijk was. ja mijnheer."
IleHvig dacht een oogenblik na. „Je weet
natuurlijk, dat ik de macht heb je te dwin
gen hier te blijven maar ik zal daarvan
geen gebruik maken. Deze huishouding r-nl
weldra toch worden opgeheven. Je loon, dut
je tot nu toe hebt verdiend
„Daarop kan ik geen aanspraak maken,
mijnheer."
„Ik laat me niets cadeau geven. AVacht
eens."
llelwig maakte eenige korte berekeningen
op een stukje papier, gaf Grote geld on
maakte met de hand een beweging ten toe
ken, dat hij nu vrij was. „Adieu."
(Wordt vervolgd.)
