Vrijdag 19 Februari 1909
No. 12928
9
62"' Jaargang,
r
Geheimzinnig verleden.
Doze courant verschijliti d a g e 1 ij fc s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor S chïod a m en VI aardingen fl. 1.25. Franco'
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór oen
uur aan het bureau bezor^l zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs der Advertentiën: Van 1—6 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
f voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
BUITEKLAm
Schiedam, 18 Februari 1909.
BALKAN STATEN.
Georgewitsj, do voormalige minister-pre
sident van Servië, cn persoonlijke vriend
van den ex-koning Milan, heeft in het go-
bouw der architecten te Berlijn een lezing
gebonden over Servië. Aanwezig waien
o, a. een aantal hoofdofficieren en diplo
maten. Georgewitsj verdedigde de eischen
van Servië, na de annexatie van Bosnië
en Herzegovina. Hij wees op de geweldige
emotie, welke het gohecle Servische volk
na 'de annexatie beving, en, verklaarde deze
emotie door den ongunstigen cconomischcn
toestand, dio door de annexatie ontstaan
is. Servië wil een autonoom Bosnië, zij
het dan ook! onder opperhoogheid der Ifabs-
burgers en daarenboven een strook lands
naar do zee, die de «enige uitweg voor
Servie's economische vrijheid van bewe
ging beteekent.
Indien Oostenrijk deze eischen van Ser
vië niet inwilligt, dan komt er weldra oor
log, aldus verklaart Georgewitsj, De kan
sen in dien oorlog zullen, volgens spre
ker, niet zoo ongunstig voor Servië zijn,
als men wel meent. Oostenrijk moet aan
do Italiaansclie- en Galicische grenzen voor
sterke troependekkingen zorgen, en wordt
daardoor aanmerkelijk verzwakt. Voor Euro
pa kunnen uit een Oostenrijksch-Servisch,
conflict ernstige verwikkelingen geboren
worden, daar een bezetting van de Ser
vische landen, waardoor Oostenrijk zich
in den Balkan „invreet", nooit door Bus-
land in do eersto plaats en evenmin door
do andere mogendheden geduld zal wor
den. Een nederlaag is nog bctor voor Scr
vie, verklaart spreker, dan dat de toestand
vooilduurt zooais hij nu is. Het is onmo
gelijk, 'dat een nalie van 10 millioen men-
schen op den duur ten onder gebracht kan
worden.
Do „Poster Lloyd" te Boedapest, zegt,
dat de betrekkingen lusschcn Oostenrijk en
Servie veranderen moeten, zich verbete
ren of slechter worden. De houding van
Servie wettigt de temgioeping van den
Oostenrijk'schcn gezant. Het beiocp op
onze grootmoedigheid in eenige builenland-
sche bladen, en het Servische verzoek om
compensatie moeten worden afgewezen.
Bit Belgrado daarentegen wordt gemeld
(lat geen enkele beweging merkbaar is,
die kan doen gclooven aan een aanval
lende politiek van Servië tegen Oosten
rijk.
Men begint in Bulgarije «enigszins pn-
geduldig te worden, nu de oplossing der
verschillende hangende kwesties zoo lang
op zich laat wachten. De ministers zijn
nu van Sofia naar Tirnoiva vciliokken,
teneinde daar rustig te kunnen beraadsla
gen en do houding te bepalen, die Bul-
Roman nanr het Duitech
van
GEORG IlAltT WIG.
21)
Acht dagen laler, toen do groothertog op
«keren morgen van zijn oehlcndrit thuis
kwam, overhandigde Gricsheim hem nog
maals een courant.
„Ik geloof, uw hoogheid, dat hingzamor-
nd de zaak wordt opgehelderd."
..Werkelijk? Dan heb ik dus toch gelijk
gehad." Hij nam de courant aan cn door-
P haastig met zijn oogen hot hem aango
nzen artikel.
i,Wnt de, weer onlangs opgediepte, trage-
'Aiti tan Kronfeld betreft, zoo is, naar rami
meent, mevrouw von Rcwaill niet do minste
te kowijzen. Er schijnt hier alleen
sprako te zijn van boozc geruchten der buren
-n kwaadsprekerijen van het personeel. Men
- well; )iet plotseling verdwijnen van den erf
genaam eenvoudig als gevolg eenor misdaad
M moedor verklaard, zonder zich ovev an-
we mog(ilijkhcdGn bel hoofd tc breken."
Griesl ecrstc nrl,'kol opgeborgen,
"'flliw dienst, uw hoogheid."
steekt?" Wat 1011 U ('at bieraohter
"vin tot herstelling van eer
a d ik tt eens wat vertellen 't is
'tl!C l.,dfln ccn tehclmenstvcek een avon-
tri'n waaghalzerij. In elk geval zou ik.
e®> dat dezo beide artikels naar mijn-
garijo zal aannemen tegenover Turkije, nu
do toestand in dit land zulk een groote
verandering heeft ondergaan. Ook Rusland
schijnt langzamerhand genoeg te krijgen
van het dralen en uitstellen, de bericht
gever van do „Voss. Zeit." to IConstan-
linopcl althans meldt, dat de Russische
diplomatie daar ter stede heeft aangedron
gen op spoedige afdoening der Bulgaar-
sche kwestie.
Do nieuwe Turksche grootvizier Hilmi
pasja zette in de Kamer zijn progiam'
uiteen en verklaarde daarbij, dat hij er
naar zou streven goede betrekkingen te
onderhouden met alle mogendheden en dat
hij bezield was met de meest vredelieven
de bedoelingen. Verder sprak hij de hoop
uit, dat hij de hangende buitenlandsche
kwesties billijk zou kunnen regelen en daar
bij tevens de belangen van Turkije zou
kunnen behartigen.
De minister zoide n.l.Wij zullen in
onze betrekkingen met andere staten de
vreedzame, maar vaste en waardige ge
dragslijn volgen, die 'begonnen is mot het
constilutionneele régime. Wij zullen trach
ten met allen vriendschappelijke betrekkin
gen te onderhouden en in der mmne de
kwesties op te lossen, die op het oogen-
blik nog aanleiding tot geschil kunnen ge
ven.
Als leuze zullen wij aannemen het vol
gende beginsel van internationale broe
derschap nicmands rechten krenken, maar
ook niet dulden, dat men de onze tekort
doet.
Overtuigd als wij zijn, dat wij het goede
willen, koesteren wij niet den minsten twij
fel, of men zal de oprechtheid van onze
bedoelingen erkennen, zoodat het ons zal
gelukken allo gevaar voor een conflict te
vermijden.
Wij zijn reeds flink gevorderd in do de
finitieve regeling der nog voor korten tijd
bestaan hebbende geschillen en voor zoo
ver het van ons afhangt, zal alles binnen
kort tot algemecne tevredenheid geschikt
zijn in overeenstemming met do groote
Europecscho mogendheden.
De Kamer verwierp een motie van wan
trouwen, ingediend door Jsmael Kemal cn
nam daarna met groote meerderheid een
motie van vertrouwen aan.
Koning Ferdinand van Bulgarije is te
Weenen aangekomen cn zal één of twee
dage ndaar blijven.
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
Engeland.
De unionistische pers is over het alge
meen bevredigd ovei den gematigden toni
en inbond van de troonrede. Vooral is zij
ingenomen met het ontbreken van rinspo-
lingen op den veldtocht tegen hot Ileei en-
huis cn met verklaring, dat de vloot ver
hoer von Rewall in Davos werden gezon
den."
„Ik zal er voor zorgen, uw hoogheid,
maar dienü er niet te worden overwogen of
dc gezondheidstoestand van mijnheer toe
laat
„Dat doet er niets toe," viel de groother
tog hem ongeduldig in do rede. „Hij moot
zoo spoedig mogelijk vernemen, welke ge
varen hem bedreigenhij kan dan maatrege
len nemen, zooais hij verkiest."
,,Uw hoogheid twijfelt geen oogenblik aan
de schuld van mevrouw von Rewali?"
„Niet in liet minst; alles ligt immers zoo
voor de hand. Laat mij echter eens een nik
treksel uit de stukken maken."
„Maar liet is toch nauwelijks aan tc ne
men, uw hoogheid, dat eerst nu na zoo'n
langen tijd
„Maar, beste Gricsheim, u begrijpt toch
wel, dat eerst mevrouw vee Re wal! moest
zijn gestorven en dat men dm xih ook maar
niet dadelijk het listige plamjetjokon ten
uitvoer brengen. De landgoederen loopen niet
weg en nu, terwij! dc landsbezitter een zieke
man is, die in hot buitenland zijn verblijf
heeft, is de geschikte rijd gekomen den
eersten stap te doen. Dat alles is toch zoo
helder als glas. - Wanneer het echter tot
een proces komt en daaraan kan na dit
geschrijf wel geen twijfel bestaan weet
iedereen wat nieuws te vertellen. Geil rijf
onmiddellijk aan Rewall en deel liern mede,
dat ge deze uitknipsels aan hem zendt op
mijn uitdrukkelijk verlangen. Is dokter
Loffler in de voorkamer?"
„Jawel, uw hoogheid, mag ik hem bin
nenlaten?"
„Ja. Bonjour beste dokter. Ik bob nog
sterkt moet worden. Zij maakt uit die twee
punten op, dat dc meerderheid in het kabi
net, met Ascpiilh aan het hoofd, »r in is ge
slaagd de .strijdlustige radicale factoren in
tc tooincn. Sommige hervormingsvoorstellen
in d<" troonrede, b.v, die tot afschaffing
van de staatskerk in Wales, acht zij slechts
voor de leus er op gebracht, zonder dat de
regeering ze hoopt door te kunnen zoltcn,
of dat ook maar te willen.
De liberale pirs vindt de troonrede vrij
mager, maar niet onpractisch. De strijd
plannen in zake de school, de drankbe
strijding cn/.., heeft de regeering h. i, los
gelaten totdat de hoofdzaak, n.l. regeling
van de geldmiddelen, in orde is. Daaraan
zal de regeering de zitting voornamelijk wij
den. De radicale pers vindt dn goed, mits
de kwestie van het IIoogerhuL- slechts uit
gesteld en niet afgesteld wordt Dienaan
gaande verwacht de „Star" van Asquith ophel
dering.
De Aibeiderspartij is zeer ontevreden over
de wijze, waarop de troonrede de werkloo-
zen-kwestic behandelt.
Een motie van de arbeiderspartij, waar
bij het Lagerhuis aan de regeering zijn
ontevredenheid betuigt over de onvolledig
heid der inlichtingen, verstrekt betreffende
de plannen der regeering om tot verminde
ring der werkloosheid to geraken, werd
met 205 tegen 101 stemmen verworpen.
Minister Churchil verklaarde, dat de regee
ring besloten had met vereende krachten er
op onderscheidene wijze, krachtig tot de
oplossing van dit vraagstuk mede te werken.
Sommige lerschc politici bepleiten een
verbond met do unionisten, waarbij deze
Home Rule zouden steunen in ruil voor don
steun, dien dc Toren aan tariefhervorming
zouden geven.
Frankrijk.
Uit Parijs wordt gemeld dat daar vijftig
„camelots du roi" (royalistische levenma
kers) gistermiddag het amphitheater van de
Sorbonne binnendrongen, waar prof. Thala
mus een collego gaf. Er ontstond een ge
vecht en do politie nam een aantal personen
gevangen.
Duitschland.
Bij het gisteren plaats gehad hebbende
galadiner van den Duitschen „Landvviit-
schaltsiat" van den Bond van grootgrond
bezitters, \ield de rijkskanselier von Biilow
een redevoering, waarin bij wees op zijn wel
overwogen landhuishoudkundig program van
vermeerderde bescherming en verhooging van
graan- en veerechten, hetwelk hij, trots allen
tegenstand en moeilijkheden, tot stand
bracht.
Spieker zal dit program trouw blijven,
zoolang hij zijn moeilijken post bekleedt.
(Bravo.) En dat zal misschien nog wel lan
ger duren, dan zijn tegenstanders hopen.
(Levendige toejuichingen.)
weer eens niet de groothertogin gesproken
en haar overtuigd, dat het volgens uw "n-
zichfc wcnschelijk was, met het oog op haar
hoogc mate van zenuwachtigheid in den huit-
sten tijd, eenige weken aan zee door tc
brengen."
„Ik hoorde, dat haar hoogheid weinig
lust hierin had"
„O, maar dat zal wel meevallen. liet is
natuurlijk eerst wat vreemd, maar als ze na
afloop een verblijf in haar boschrijkc ge
boortestreek in uitzicht heeft dan zal het
weggaan haar niet zoo afschrikken. De zaait
blijft dus zoo afgesproken ik dank u,
beste dokter."
De groothertog trachtte met zijn werk te
beginnen, stond echter onmiddellijk weer op
cn liep het. vertrek door.
Er was iets, dat hom tegenwoordig mge-
duldiiger en opgewondener deed zijn dan lrij
ooit te voren was geweest. Niettegenstaande
hij zich er tegen trachtte tc verzotten, ge
voelde hij telkens maar weer al te duidelijk,
dat hij onder de bekoring van Ingeborg's
uiterlijk was geraakt. Nooit no? had hij dit
gevoel gekend, dat met maolvt cn kiooji
niets had te maken, dat was liet allerhoog
ste, hoi) echt mcnschélijke gevoel, dat liefde
heet. Maar deze liefde kon hem niet op
heffen, drukte hem integendeel als een zware
last terneer, daar hij als staatsleider zich
niet aan deze gevoelens kon overgeven.
En waar hij zich meer en meer verbit
terd gevoelde door deze overtuiging, sloot
hij voor Elisabeth Christine zijn hart meer
en moer af; om evenwel don uiterlijkeu
schijn te bewaren, putte hij zich uit in be
leefdheden, die juist Elisabeth zoo prikkel
baar maakten.
Hierop sprak de rijkskanselier over de
henorming der rijksfinanciën, en herinner
de er aan, dat het oude Duitsche rijk te
gronde ging aan oneenigheid en gebrek aan
opofferingszinwaar Engeland en Frankrijk
zich tot financieel goed geordende staten
wisten op te werken, zijn ook wij gelukkig
in staat uit den wantoestand te komen, wan
neer wij slechts willen. Van de oplossing
der financieele kwestie hangen de eer, dc
welvaart, de macht en de veiligheid des
lands a£.
Hij vervolgde
„Met groote voldoening wensch ik iri de
eerste plaats te herdenken het bezoek van
het Engelsehe koningspaar, welk bezoek
beiden Volken gelegenheid schonk te tooncn,
de goede betrekkingen tusscken beide lan
den te willen handhaven. Dit bezoek betrof
vorder de Marokko-ovcreenkomst, waarvoor
ik met den uitstekenden vertegenwoordiger
van de Fransche republiek een beide par
tijen Ixrvredigenden vorm heb gevonden en
waardoor dc horizon in 't westen opgeklaard
is. Wij hebben grond, om aan te nemen,
dat liet door de vriendschappelijke bemoei
ingen van alle mogendheden zal gelukken,
ook in liet oosten de wolken te verdrijven.
Doch om den vrede in het rijk te hand
haven is niet alleen militaire, maar ook
financieele medewerking noodig. De weg,
om tot overeenstemming te geraken, kan
gevonden worden, om-dat hij moet gevon
den worden. Dus neem ik als vaststaande
aan, dat de landhuishoudkundige in deze
kwestie, waar het dc eer en het bestaan
van hot Duitsche rijk geldt, den moed niet
zal laten zinken."
Sinds geruimen tijd reeds bestaat er een
geschil tusschen Duitschland cn Groot-Brit-
tannië over dc grenzen van beider gebied
aan de Wnlviseh-baai in Afrika. Dinsdag jl.
rnr hebben de ambassadeurs van Groot-Brit-
tanniê en Duitschland tot koning Alfonso
van Spanje het verzoek gericht in deze zaak
ails scheidsre diter te willen optreden. De
koning heeft nog geen beslissing genomen.
Rusland.
Dc door den Russisc-hen senator geleide
herziening van de leger-adru.inistra.tie te
Moskou, heeft- weer eens hot licht geworpen
op ontstellende wantoestandenhet is na
melijk gebleken, dat de kroon ieder jaar
door de legeradministratic voor ongeveer
10 millioen roebel is „benadeeld"het na
zien van de firma-boeken van 50 fabrikan
ten bewees, dat de kroon voor dez,elfde pro-
ducten een 6 hoogeren prijs moest be
talen dan andere afnemers; het verschil
werd benuf, voor omkooperijen. In het geheel
zullen 300 personen, ambtenaren en leveran
ciers ter verantwoording worden geroepen.
Grootvorst "Wlndiinir Alexandrowitsj, oom
van den czaar, is gistermiddag overleden.
De groothertog had eenige malen opgewon
den de kamer doorgeloopen en bleef nu
voor het raam staan.
Wat kon dat voor een man zijn, die ter
wille van een principe deze prachtige begeer
lijke jonge vrouw had opgegeven? Hij wilde
dezen man leeron kennen, die onverschil
lig Ingeborg's haat en graaf Iïellmar's icr-
achting kon dragen, als do dood Rewall ten
minste niet eerder wegrukte.
Hij drukte op de bei, waarna von Gries-
hoim verscheen.
„Brengt u het tweede artikel even uit
mijn naam aan gravin Helhnnr, alvorens u
hot. wegzendt."
HOOFDSTUK IX.
Tn de groote voorkamer van het hertoge
lijk slot waren Ingeborg en juffrouw von
IIcttersbacli gezeten, wachtend op het oogen
blik, dat hun diensten weer, zouden worden
gefcischt.
Toen de adjudant binnentrad en Ingeborg
een couvert overhandigde gleed cr een boos
aardig lachje over Klam von Ilettörsbirch's
gelaat.
„Zijn Hoogheid verzoekt u den inhoud
te willen lezen, gravin en liefst onmiddel
lijk, daar er haast bij de zaak is."
'„Ik wil vooral niet stoven, dat zou ik me
nooit kunnen vergeven," riep juffrouw von
ïlotterssbnch op gemaakton toon. terwijl ze
haar handwerkje opnam en de kamer verliet.
Ingeborg doorlas hef haar voorgelegde Op
richt, waarbij het bloed baar naar de wan
gen steeg. „Ik begrijp absoluut, niet, wat. dit.
te betcokcnen heeft."
„Waarschijnlijk iets- zeer onaangenaams
F e r z i
De toestand in het rijk van den sjah ver
krijgt een voor den heerscher steeds ongun
stiger aanzien. In de Perzische hoofdstad
ziet men den groei der gebeurtenissen niet
zonder vrees, hetgeen blijkt uit bef volgen
de telegram uit Teheran aan een der Duit
sche bladen:
Do bazars zijn hier titans definitief ge
sloten. Gezantschappen, uit de wereld der
kooplieden gerecruteerd, hebben zich naar
den sjah begeven. De revolutionnaire bewe
ging groeit langzaam maar aanhoudend. In
kringen, waar men den vroegeren gebeurte
nissen geen aandacht waardig keurde, wor
den thans voorzorgsmaatregelen genomen.
In de omgeiing van den sjah wordt een
zekere onrust merkbaar. Dagelijks verkeeren
hoogwaardigheidsbekleders in gezelschap
van den siah en beraadslagen uren achter
een mei den heerscher. liet is thans nog on
bekend, of de sjah zal toegeven, of krach
tig zal optreden. Dit laatste is echter nau
welijks aan te nemen, daar een gewelddadige
opening der bazars de moeilijkheden slechts
zou vermeerderen.
De troepen van Teheran zijn voor een deel
naar de provincies gezonden, en de kozak
ken-brigade is sterk gedund. De berichten
uit do provincie luiden bij voortduring on
gunstig voor de partij van den sjah. Het
groote aantal KaukasiSrs, te Teheran aan
gekomen, heeft de vrees voor aanslagen nog
verhoogd.
M arokko.
De besprekingen van Rognaulr, den Fran
sehen gezant, en sultan Moolai Hafid, zijn
tot aanstaanden Dinsdag opgeschort. De
vraagpunten zijn nu behandeld. Er zullen
eenige dagen worden besteed aan het op
stellen van processen-verbaal betreffende
de gemaakte afspraken. Men verzekert, dat
de sultan en Regnault het volkomen eens
rijn geworden.
Vereenig cl© Staten.
De vloot-commissie uit den Senaat heeft
een amendement aangenomen op liet marine-
ontwerp. Bii dit amendement wordt den pre
sident dc bevoegdheid geschonken, de halve
sterkte der Amorikuanache vloot in den
Stillen Oceaan te hebben, voor zoover dat
in de praktijk uitvoerbaar mocht wezen.
De president bezit reeds de bevoegdheid
om de vloot zoo te verdoelen als hij goed
vindt; het amendement beteekent dan ook
slechts, dat het Congres die splitsing der
vloot gaarne zal zien.
De Senaat heeft ook een amendement aan
genomen, waarbij de afmetingen der twee
slagschepen, waarvan de bouw is toegestaan,
wordt beperkt tot 21,000 ton elk, en de
kosten met inbegrip van bepantsering en be
wapening tot 10,SOO,000 voor ieder schip.
Korea.
De Koreaansche
minister van Binnen-
voor den bezitter van Kronfeld. Ik heb op
dracht gekregen de artikels regelrecht naar
mijnheer von Rewall in Davos op te zen
den."
Plotseling had Inge zich bedwongen - en
kalm sprak zo: „lk dank Zijn Hoogheid
voor de attentie en u voor do moeite, maar
de laatste beide Hellmars hebben alle be
langstelling voor de familiegeschiedenis \an
Rewall verloren."
Griesheim kon niet nalaten ecu bewonde-
renden blik op de gravin tc weipen, waar
door haar wangen nogmaaals met een hoog
rood blosje werden bedekt.
„Ziju Hoogheid weet," sprak ze nu met
waardigheid, „dat de ervaring, die Lk heb
opgedaan, mijn hart heeft versteend en
daarom interesseert mij die zaak ook verder
in 't geheel niet."
„Versteend? Voor altijd, gravin?"
„Voor altijd," zeide ze mot overtuiging.
„En voor ieder?" vroeg hij zachter.
„Voor iedereen
Adjudant Griesenheim boog en verliet het
vertrek.
Opgewonden sloeg Ingeborg beide haar
handen tegen haar hart.
Alles was immers leugen geweest wat ze
had beweerd de Hellmars gingen ten
gronde bij het Kronfeldor familiedrama
hoe kon het hen ook onverschillig
Maar indien er nu misschien eens licht
in do duisternis kwam.
Als do beschuldiging eens valscli ware
geweest, als do stiefzoon, dc erfgenaam
werkelijk in liet loven ware gebleven, zoodat
die zoo grof beschuldigde vrouw toch eens
vrceselijk onrecht zou ziin aangedaan'.
(Wordi vervolgd.)
'lil
SCHIEDAMSCHE IOURANT
I
zijn
i
"trt