m
m
82"' Jaafgang.
oensdag 24 Februari 190S
No. 12932
en
'ieheimzinnig verleden.
Schrobben van straten.
Kennisgeving
aauNederlandsche arbeiders inPruisseu
BUITENLAND.
P e r z i
SOHS
take
mi",
j
am,
iCHIEDAMSCHE Ï0URANT
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij ks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen,
Prijs per kwartaal: foor Schiedam en Vlaardingen fl.1.25, Franco
per post fl. 1.65.
1 Prijs por weck: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Ad verten üën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.;
Prijs der Advertontiën: Van 16 regels £1.0.0*2; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertontiën bjj abonnement op voordeclige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertontiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intorc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
1 voor do Administratie No. 103.
A
en Wethouders van
der
verordening ter
BURGEMEESTER
Schiedam,
Gezien art. ISbis
handhaving van de openbare orde en vei
ligheid en op de straatpolitie te Schim
dam, (Gemeenteblad no. 27 van 19CSJ.
waarbij bet schrobben of op .inden,
wijze met water reinigen van straten
en het laten vloeien van water op de stra
ten i s v e r b o d e n.
Vcrleenen bij deze tot den 1 s t e n
April a.s. dispensatie van vooi-
me.' d verbod op de vier eerste
werkdagen van de week van des
voormiddags 811 uren.
Schiedam, 23 Februari 1909.
Burgemeester en wethouders voornoemd,
M. A. BRANTS.
De Secretaris,
V. SICKENGA.
Pruisische Arbeiderskaart.
Üp verzoek der Regeering brengt de
Burgemeester van Schiedam het volgende ter
openbare kennis.
Van 1 Februari 1909 af moeten de i\re-
derlandache, evenals alle andere vreemde
arbeiders uf arbeidsters in Pruisen, inch
voorzien van eene Pruisische arbeiderskaart,
genaamd
Arbelter-S.egUlmatlons-Karte
waarin hun naam en verdere gegevens om
trent hun persoon benevens naam cn woon
plaats van hun werkgever (patroon) worden
vermeld.
De kaarten voor de Nederlandsebe ai Dui
ders zijn blauw.
Vrijgesteld zijn de arbeiders, welke dage
lijks in Pruisen gaan werken, doch aan dc
nndeie zijde der grens wonen.
Bedoelde kaarten zijn te bekomen lüj een
iler grenskantoren der Dentscheri
Feldar b e i ter-G e n t r a 1 s te 11 e, vel
ke o.a. gevestigd zijn of worden te Woyens,
Weener, Buiken, Kaldenkirchen, Aken,
Baarbriieken, Essen.
Binnen acht dagen na aanvang dv
dienstbetrekking zijn arbeiders, welke zoo
danige kaart nog niet bezitten, verplicht
deze aan te vragen bij de plaatselijke politie.
Bij de aanvraag moet worden overgelegd
een geldig pasp oort dan wel een geld'g
he wijs van Nederlanderschap.
Hun, die zoodanig stuk niet mochten I
zitten, kan van de overlegging slechts bij
*ij?6 yuu uitzondering voor het eerste jaar
vrijstelling worden verleend.
Roman naar het Duitsch
van
GEORG IIARTWlCr.
-
I
011
25)
Ze had een zwaarderen strijd te strijden,
tu haar echtgenoot in de verste verte ook
maar vermoedde. Eindelijk bracht ze er
ijna onhoorbaar uit: „Ik heb hooren zeg-
ftn, hoe kan een man haar zien zonder ver
llc"d op haar te worden."
doeg de handen voor haar gelaat
lukte het luid uit van opwinding,
etroffen door de waarheid harer woor-
■d dc groothertog ecnigc oogon-
.zwijgend tegenover haar staan. Hij
i >n zij., verbeelding de heerlijke gestuite
ft ngeb°rg cn daar voor hein stond zijn
'iem koud en onverschillig
wie hij met geen mogelijkheid kon gev
iff' z'i rtio'n behoefte had zijn
4 8ev°clde medelijden met. haar en voor
manl °°k met zich zelf, toen hij
«n Ingeborg dacht.
j»1' ..atj..i° 'lckt hooren zeggen," begon* hij
keel st'®to verbrekend, „is niet ge
tich J4", 1wa5ho!d ontbloot. Niemand ia
Salt k a!il! dc bekoring dozer
zijn unnoni onttrekken en hot zou dwaas
fthfr»w'den ontkennen. Even dwaas
'7* ts het
^'«nissen
liet
•en,
ook van jou je onnood
hi jo hoofd te halen. Incl
ige
lorzeker, dat na dit onderhoud
non
alles
Voor de kaart moet de arbeider 2 Mark
betalen. Voor een vor'oren kaart kan een
nieuwe worden verkregen voor 1 Mark.
De kaart is slechts geldig voor liet
k a 1 o n d' e r i a a r, waarin ze is ver
strekt. Zij, die in Pruisen blijven wonen,
kunnen oen volgend jaar eene nieuwe aaart
kosteloos bekomen.
Bij hot vcrlatenvan eene dienst
betrekking behoort de arbeider, om
in eene andere betrekking in Pruisen te
kunnen gaan, op zijn arbeiderskaart door de
plaatselijke politic de beëindiging van zijne
verlaten betrekking cn den naam van zijn
nieuwen werkgever (patroon) te doen aan
teefeenen. Die overschrijving geschit-dl al
leen, zoo de arbeider zijne dienstbetrekking
op regelmatige wijze heeft verlaten, d. w. z.
zonder verbreking van een d u r
voorwaarden van de arbeids
overeenkomst.. Wordt tegen de over
schrijving van de kaarl bezwaai gemankt
wegens beschuldiging van contractbreuk,
dan zal de politie terstond dc beslissing
van den „Landrat" inroepen.
De arbeider, die in dienstbetrekkuig wil
gaan of reeds is gegaan, zonder de ver-
eischte arbeiderskaart te bezitten en d<v,e
niet kan bekomen, zal uit Pruisen
naar zij n vaderland worden uit
gezet.
De uitzetting zal echter niet geschieden
zoo een arbeider, die zich aan contract
breuk heeft schuldig gemaakt, in de laatste
door de arbeiderskaart aangeduide dienstbe
trekking terugkeert.
Schiedam, 23 Februari 1909.
De Burgemeester van Schiedam,
M. A. BRANTS.
Schiedam, 23 Febr. 1909.
BALKAN-STATEN.
De vraag rijst bij ons opStaan wij thans
voor een opflikkering van de Balkan-eren 3:
Al wie do mcomng was toegedaan, dat
sinds het wei langzaam, maar toch guiwotg
verloop der onderhandelingen, door de
Verheven Porto mot Bulgarije en Oostenrijk
gevoerd, het w oord Balkan-c r i s i s zijn bcg
teekeiiiis verloren had, wordt door de laatste
gebeurtenissen m bet ongelijk gesteld. Keu
krachtig maar ïuw ingrijpen der Russische
diplomatie heeft de oude, zich heelcndo won 1
weer opengerukt, cn wij zijn thans ran een
oplossing der kwestie verder dan ooit te
voren.
Bulgarije wil het koningschap cn nu is
voor do begrafenis van grootvorst Wladimir
die door Bulgarije voor dezo gelegenheid tor,
een nationale held verheien werd, Ferdi
nand van Bulgarije naar St. Petersburg ge
gaan en daar met koninklijke eerbewijze
ontvangen. Deed men dit niet, -mo ur-
klaarde Rusland, dan zou dit een belecdig.ng
zijn voor Bulgarije, dat hem den konings
titel reeds had gegeven. Maar de mogend
heden luidden tot nog toe een gemeenschap-
pelijkon weg bewandeld in de'Balkankives-
tics cn daarvan wijkt Rusland nu af, tof
groote verontwaardiging van Turkije, waar
de bladen zich zeer verontwaardigd over Rus
land uitlaten, terwijl ook de mogendheden
daar niet allen evenzeer tevreden over zijn.
Wat zullen hiervan de gevolgen zip?
V ooreerst is de Porto aan haar wuardtghc' 1
verschuldigd, een protest te doen hooren.
In hoeverre dit protesit platonisch zal zijn,
hangt af van de stemming der nieuwe
Turkschc regeering,
Een tweede en waarschijnlijk'ernstig":
verwikkeling zal Rus'and's op!reden tenge
volge hebben, wanneer üuitschland ren
zelfde houding jegens Oostenrijk aanneemt
als Rusland tegenover Bulgarije. Waarom
toch zou Duitschlnnd niet evengoed ge
rechtigd zijn om buiten alle mogendheden
om de annex nie un -Bosnië cn Ilerzegoivina
te erkennen, wanneer Rusland het, geoor
loofd acht un zonder gemeenschappelijk
overleg aan de Bulgaarsche kwestie een
einde te maken?
Het oude streven der Russische diplom i-
tie, om de hegemonie over het Balkaii-
scliioreilnnd tc voeren, brengt Rusland c< t
gevaarlijke Jaden. Eerst het opzienbarende
voorstel om de financieele verplichtingen
van Bulgarije aan Turkije over te nemen.
De Porte begreep niet, dat dit voorstel de
laatste plichtpleging der Russische diplom i
fie wgs. Zonder meer is thans erkenning van
Bulgarije's onafhankelijkheid gevolgd.
Kroonprins Georg van Servië agiteert nog
steeds, en zelfs nog heftiger clan vroeg ir,
voor den oorlog; in den laatsten rijd ver
keert hij alleen nog maar in officieuse
rringenbij een dezer samenkomsten, waar
men de berichten beprak, als zou Oostenrijk
Servië willen bezetten, geraakte de kroon
prins in vervoering en schreeuwde: ,Doze
blameering mogen we op rekening schuiven
van onze onbekwame regeering en de hui
dige versukkelde Servische politici. Er moest
thans bij ons een sterke, krachtige regec-
ring, een militaire regeeving aan bet row
komen." Frenetiek gejubel volgde oji deze
woorden.
Volgens berichten uit Wccnen wordt liet
weer bcgimvm der anti-Oostenrijksche ba
toegingen te Belgrado, daar kalm opgeno
men. Men verwacht, dut bet nationaal gev iel
in Montenegro weer znl opleven, maar toih
gaan er geruchten, dat Oostenrijk zijn oir-
logstocriitflingen voortzet om gereed e zijn
oor liet geval, dat Servië een oorlog uitlokt.
Van stappen, door tie mogendheden tc We
non of tc Belgrado gedaan, is nog niets
bekend. Ecnigszins geruststellend is net dar.
op dc beur» to Wccnen officieel bekend
werd gemaakt, dat de geruchten, volgens
welke een oorlog met Servië onvermijdelijk
en reeds besloten is, allen deugdelijke!
grond missen. Hoewel de ernst van den toe
stand niet ontkend kan worden, zijn er toch
nog zoo is gebleven ids het vóór dien tijd
is geweest, zonder gegriefdheid, zonder
wrok, dan geloof ik, dat dit wel voor jou
een meer geruststellend idee zal zijn. Maar je
zou heel verstandig doen door deze jaloerseh-
hcid van je af te zetten en tevreden te zijn,
met datgene ival ik voor je wil on khti zijn.''
Langzaam liet ze de urmen slap langs
haar lichaam neervallen, teleurgesteld in
alles wat ze van dit uur had verwacht. Eit
buiig* zich niet lang meer te kunnen be
dwingen, verliet ze zwijgend het. vertrek
om hier nooit vrijwillig weer terug tc
koeren.
De groothertog liep haar na cn riep„Eli
sabeth, er bestaat hoegenaamd geen ïeden
je verongelijkt te gevoelan en mij haat toe
te dragen. Ik hoop je dan ook morgen
in opgewekter stemming weer te zien. Nog
maals goeden nachtIk zoide je goeden
nacht, Elisabeth."
„Goeden nacht," fluisterde zo zonder hem
aan tc zien, terwijl zc reeds haastig dc
trap afdaalde om hoe eer hoe beter alleen
in haar kamers te zijn.
De scène met Elisabeth Christine had tien
groothertog meer opgewonden dan hij zich
zelf wel wilde bekennen.
Hij bestreed met alle kracht, die in hem
was bet verlangen Ingeborg te zien, haar
stem te hooren, maar door hot vermijden der
kamers vnn de groothertogin gnf hij deze
het idee, dat hij haar geheel en al vergat
en dit deed haar toch al overspannen gestel
zeer veel kwaad. Geen oogenblik meer had
ze eigenlijk rust en voortdurend was zo er
op uit Ingeborg in haar nabijheid te heb
ben. Zc betoonde de grootst mogelijke in
stemming met Ingeborg's reis naar lm
vader:; aside dat zc haar kinderlijke plichten
toch vooral niet moest laten lijden onder haar
nieuwen werkkring en prees ten slotte de
mooie streek en het kalme landleven, totdat
juffrouw von ITettei'sbach oven als terloops
opmerkte, dat do groothertog van plan was
graaf Holhnar mot een bezoek te vorcoren.
Op den avond van het vertrek, toen Elisa
beth naast haar gemaal voor den liertoge-
lijken trein stond, kwelde haar dezo ge
dachte dermate, dat zo, tcrwillo van haar
zielsrust, niet kon nalaten hem er over te
spreken.
Dc hofmaarschalk von Biberstoin had
roods ten tweeden male aangekondigd, dat
hef hoog tijd was om te vertrekken, toen
Elisabeth Christine, tot groot verdriet van
haar gemaal, die zeer op stiptheid va*, ge
steld, maar telkens nog aanleiding tot ver
traging wist ic vinden om moed te verzame-
O Q
Ion voor het stellen der vraag, die baar op
het hart brandde. Maar toen hij haar ten
slotte den arm aanbood niet dc onmisken
bare bedoeling lmar bij liet instappen be
hulpzaam te zijn, bracht ze er haastig uit:
„Is het waar, dat je tijdens mijn afwezig
heid een bezoek op den Kikelburg wilt bren
gen?"
Deze vraag overviel hem niet alleen ge
heel onverwachts, maar deed hem tevens ook
onaangenaam, aan, zoodut hij, mksehion
scherper en bitser dan in zijn bedoeling lag
haar toesnauwde: „Moet ik ie nu ten slo"-
uitdrukkelijk verbieden mij voortdurend to
kwellen on to helecdigon? Waar blijven
jc goede voornemens mij zooveel mogelijk
geen maatregelen der regeering aan Ie wij
zen, die oen afwijken van dc tot nog toe ge
voerde vredelievende politiek van Oosten
rijk-IIongarije doen onderstellen.
De onderhandelingen, met 't oog op de.
Oostenrijksch-Servische kwestie, gevoml
door de mogendheden, hebben nog lot geen
positieve besluiten ge'eid. De kansen voor
den vrede zouden toenemen, indien .nen van
von Aehrerithal wist, hoe hij denkt over prt
schadeloosstellingen aan Servië.
Omtrent de verhouding tusschen Bulgi-
rije en Turkije schijnt men ook niet gerust.
Geruchten loopcn vun mobilisatie vin 3
Bujgnnrsehe division en het maken van ver
dere oorlogstocbereidsc'enal worden die
ook weer tegengesproken, ze teokeneti too't»
Italië schijnt er ook ovQ>* tc denken om h-t
voorbeeld van Rusland te volgen en Bul
garije als onafhankelijk koninkrijk te er
kennen.
Koning Ferdinand, die nog te Petersburg
vertoeft, begaf zich gisteren naar Tsarskojd
Sclo, het paleis van den czaar. Aan liet sta
tion werd hij ontvangen door den czaar en
grootvorat Michael Alexandrowitsi. Daarna
gingen hutme majesteiten naar, het Alexan
dra-paleis.
Ten slotte geven wij rog een. paar tele
grammen, die g.sieren te Parijs werden ont
vangen
Uit Weenon wordt aan de Temps" ge
seind: Men verneemt hier langs indirecteti
weg, dat binnenkort door Servië een in '/eer
heftige bewoordingen gestelde nota aan de
mogendheden zai worden gezonden. Doze
nota zou eenige beschuldigingen aan hól
adres van Oostenrijk bevatten, welke Oos
tenrijk niet ongestraR kan laten vooro't]
gaan.
Uit Cettinje wordt aan de ,,Temps" ge
seind Montenegro heeft de posten aan de
grenzen vim He-zegovvina aanmerkelijk ver
sterkt.
Uit Belgrado: Russische, Engclsehe en
andere oorlogscorrespondenten zijn hier
reeds aangekomen.
Uit Sofia: D> pers en verschillende poli
tieke kringen blijven de erkenning van
Ilulgavijc's onafhankelijkheid door Rusland
Emnkrijk en Engeland als een voldongen
feit beschouwen, hoewel de verschillende ge
zantschappen het feit ontkennen. Officieeie
peivoueu zijn van meening, dat het ver
blij van Ferdinand 4e Petersburg img
cenigen t.iid zal dvrren.
Uit Konstantinopel; Alle gezanten der
mogendheden hebben gisteren aan de Poite
een nota gericht, waarin de verseinde') re
regeeringon vei klaren, dat zij de onafhanke
lijkheid van Bulgarije niet zullen erKow-
ncn, zoolang Turkije zijn toestemming daar
toe niet gegeven heeft. Deze verklaring chr
mogendheden werd mot groote voldoening ont
vangen.
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
Engeland.
Bij de debatten over liet adres van ant
woord op de tvoonred" m hel Lag'rh'.is,
stelde de liberale afgevaardigde Ponsouhv
een amendemen' voor, strekkende om de
regeering te verzoeken, nog deze zitting ten
wet in te lienen tegen het Hoogerhuis, op
den in 1907 .'oor Campbell Bannerman aan
gegeven grondslag.
Minister Asquith herhaalde de vroeaer
reeds gegeven vei klaringen omtrent luw.
Uoogerliuis lie hef besluit der regeering be-
heerscliten an wees er op, dat de door Pon-
sonby bepleitte gedragslijn terstond een e'n»
digen der zitting zou ten gevolge iiebmte."
daar er tegen zulk een gedragslijn cnoiwr-
komeüjke bezwaren zijn.
De regcerng is allerminst geneigd, aan
de lords af te staan het recht om den tijd
der ontbinding tc gelasten, zegt Asqmtli, eu
de parlemensziUing is bestemd voor dingen,
die ter wille van de eer en dc deugdelijke
belangen van bet land met onbeproefd nt
half-gereed kunnen gelaten worden.
Daarna gmg de minister na, de vi-
cbillende wetten, welke op het programma
der regeering staan, en zekle, dat hierbij
werk was van het hoogste gewicht, dat de
onmiddellijke aandacht van het Huis eischzö,
maar dat dc legcering niet van plan was,
het besluit, duf, zood-ra een gunstige ge
legenheid zich voordoet, ;n verband met de
zoo juist genoemde parlementaire verplich
tingen, zal worden ingediend, te veronacht
zamen of uit te stellen. Het land zal geen
schade hebben bii een klein uitstel, zeide
dc minister.
ter wille tc zijn? Maar weet, dat jc nu
je waardigheid hebt op te houden, ik ver
zoek je dit te doen ja ik eisch het zelfs!"
Ze wendde zich dus nu tot het publiek.
De vochtige glans in haar oogen konden
voor afscheidslranen doorgaan, haar bevende
lippen voor teekencn van ontroering.
Ze stak haar handje uit om van velen
ze wist niet van wie de handen te ont
vangen, totdat ze naast zich hoorde zeg
gen„het is nu tijd, Eliabeth, venwel
tot weerziens mijn beste Elisabeth 17.o
voelde zijn lippen een oogenblik op haar
wang drukken, maar die aanraking hin
derde haar, in plaats dat liet haaf gjed deed
Snel steeg ze in de coupé on nadat ze
nog haastig de haar uitgelSendn menigte
had kunnen toewuiven, zette de trein -zich
in beweging
Zoodra Je groothertog in zijn slot was
teruggekeerd, riep hij majoor Grieshoiin hij
zich.
„TIcbt u de stukken over het Kronfeldor-
proces, welke u me gisteren hebt gebracht,
zelf ook doorgelezen?"
„Jawel, uw hoogheid."
„En wat is nu uw meoning?"
„Dat de schuld der Vrouw nog \ols\rckf
niet is bewezen."
„Nu ja, daarvoor is liet onderzoek juist
begonnen. Maar ik vond het noa al interes-
snnt te vernemen, dat dc oude familie He wal
vrijwel onvermogend is geweest. Dc vader
van dezen llarry von Rewall trouwde inder
tijd met zijn nicht, een reeds bejaarde juf
frouw von Rewall, die de laatste m tcnige
c-fgename uit dien lak was.
„Vandaar die bezittingen, flet was do
F r a n k r ij k.
Dc ministers vnn Biiitenhmdsehe Za
ken, Handel cn Landbouw, zullen lieden
aan de douane-commissie de besluiten der
regeering meededen.
Portugal.
Een telegram uit Lissabon aan de „Pa-
trie" meldt:
In dc Spaanselic gemeente Sobrardc bad
tusschen een 'roep bandieten en de burger-
wacht een botsing plaats. Vijf bandieten
werden gedood cn 5 gevangen genomen.
I)e gouverneur van Ite.>jt heeft Jeu lega
ties te Teheran tieseind, dat deze do bijetü-
roeping van bot pailctncnl, zullen eischen
en bot heen',enden der raadsleden van den
sjah, wier inv'oed rampzalig woidt ge
noeindverder beid het tciogrnm de legaties
in omtrent liet \ooinemcn der nation ill-ten,
den weg van Teheran naar Rcsjt ;e barrioa
de eren, terwijl de goincrnenr bij vooibmic
alle verantvroocdoüjkbcid van zich werpt
voor dc schade, tc ondervinden door het
stil liggen van <lcn buit-eninndsclien handel.
wil van den ouden heer Rewall van al de
bezittingen een majoraat tc maken, zoodra
hem een zoon zou worden geboren. En na
dut dit eenmaal was geschied, had de uit
het tweede huwelijk stammende Harry von
Rewall weinig kans op een vermogen, over
eenkomstig zijn stand, hetgeen natuuilijk
niet naar den zin zijner moeder was."
„Natuurlijk niet, uw hoogheid, vooral niet,
daar ze zelf, zoodra de erfgenaam mceider-
jarig zou zijn geworden, min of meer van
hem afhankelijk zou zijn."
„Ja juist. En daar dc- afkeer teg.n haar
stiefzoon eerder vergroot dan verkleind
werd, en ook van zijn kant dc gen,er",nhcid
niet groot was, werden haar eigen kansen
cr natuurlijk ook niet beter op."
„Uw hoogheid meent dit als tweed" be
wijs van baar schuld aan te voeren?"
„In elk geval voor een tweede u m:.,ciiijn
lijkheid of zelfs mogelijkheid, fk moet 'ter-
lijk bekennen, d„t deze geheimzinnige
sehiodenis me tegenwoordig buvtei.inwvoon
interesseert en 'k zou gaarne le oplossing
van liet raadsel nog willen beloven. N i idles
wat ik er op het oogenblik van wojI, kan
ik niet anders dan den laatsten Rewall ach
ten, waar hij, ten koste van zijn geluk, tneh
is opgekomen voor dc eer zijner moeder."
De groothertog liet hiermee het 'jnituihoud
eindigen en bleef alleen in zijn kamer, om
zich nog een tijdlang aan alle hem bociof-
mende vragen en gedachten 'e kunnen (.ver
geven.
(Wordt vervolgd.)