63' Tweede Blad. 16 Mei 1909» DE WARANDE. DB BROCHE. Uit de Tweede Kamer. km v °P con brncho llit tc zoe- e 0r oens oonige zien, om uit lie Deze courant verschijnt d a g c 1 ij ks, mot uitzondering van Zon- on Feestdagen, Prijs per kwartaalVoor Schiedam en Vlaardingen fl, 1.25. Franco' pjj post fi. 1.65. Prijs per weck: Voor Schiedam en VI a ar din gen 10 cent Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Ad ver ten tien voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een ar aan het bureau bezorgd zijn. Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.) Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer 15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertcntiën bij abonnement op voordeclige voorwaarden. Tarieven hiervan zijn gratis aan hel Bureau te bekomen. In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertcntiën opgenomen tot den prijs van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. Interc. Telefoon f voor de liedactie No. 123. 't voor de Administratie No. 103. In de laakt gehouden zifting van den Gemeenteraad kwnm o. in. aan de orde het \oorstel vnn 13. en W., in verhand met een ate der bewoners van de Warande, Lot u-fctelling van een gewijzigd profiel en ver killing van dit stadsgedeelte. Op voorstel van den heer Wittkampf, die daartoe aanleiding vond in een 'tot hem ge richt verzoek, werd do behandeling van dit loorstcl aangehouden tot de volgende verga dering, opdat hoL publiek gelegenheid zou hebben van de plannen volledig kennis to nemen en zoo noodig de daartegen gemelde bezwaren kenbaar te makende dagen aan die raadszitting voorafgaande, waren zóó ge- tel in beslag genomen door de heuglijke go- beurtenis van de geboorte van het Vorsten kind, dat er voor de minder heuglijke plan nen tot vernietiging van een mooi stukje Schiedam geen aandacht wai geweest. Wij zijn den heer Wittkampf dankbaar voor zijjn voorste! en den Raad voor liet juiste standpunt dat hij daartegenover in nam, en wij vinden liet jammer dat er toch nog dén stem daartegen opging, die meende dat de Raad niet behoefde te luisteren naar de publieke opinie. Nu wij door het uitstel der behandeling gelegenheid hebben om nog eens de Wa rande-plannen te bespreken, maken wij daar gaarne gebruik van, al willen wij gaarne, toegeven dat al heel wat over dit onderwerp geschreven en gesproken is. In ons nummer van 22 September 1907 hebben wij liet toenmalig voorstel van 13. en W. uitvoerig besproken en daarbij een Re kening opgenomen van het profiel zooals dat toen bedoeld werd. Dac voorstel werd in de avondzitting vnn 1 October d. a. v. aan 13. on W. terugge zonden me.t. verzoek dat voorstel te wijzigen. Aan dat verzoek is thans voldaan. Een belangrijk bezwaar dat tegen het toen malige voorstel bestond en waarop door ons in bovengenoemd nummer zeer nadrukkelijk werd gewezen, bestaat tegen bot nu inge diende voorste! niet meer. Wij bedoelen bot rijwielpad dat langs de tuinen was onLwftrpen en dat zeker voor menigeen noodlottig zou zijn geworden. OF met de verdwijning van dit pene ern stige bezwaar onze oppositie tegen liet. plan is mallen,, kunnen wij het spijt ons t to moeten zeggen niet verklaren." Ill lietjcoit weergegeven, bedoelt het voor- se] mt het maken van brcede trottoirs langs de beide zijden der Warande, afbellende nun de rooilijn, naar den rijweg, waar een goot niet kolken en waterafvoer zal wonden gemaakt, terwijl het midden der Warande bc- jf1 worclen iji gebogen vlak. Tiet trot- °lr „i>a? t'unzijdo een hoogte hebben "m -90 M. plus NA.P., wolk peil vanaf In een vatl de voornaamste juwclicrs- i.' van Barmen trail een chique ge- k! «Ie jonge man binnen. ij bleef staan voor een der ioouban- t„ otuler glas prachtige diatnan- wiiiif jan*on< K0l'd en trilvee verleidelijk Wl cn flonkerden. Daarna ziehnon- muant vooroverbuigend tot dc verkoop- fyj doze* t WaS i°0Sosno'rb .voegde ajlrjn naam is Ehrenfeld, ik hen een van den raadsheer Rlironfeld. Mijn Vn-Z.-""(!,'C^a^rouw Baalde een fluweelen hrT ™aroP oen groot aantal prachtige troches schitterden. ketr.l- 1 &ek:entl bekeek Ehrenfeld do fon- blnof 6 ton, doch alhoewel hij lang zin tt.7 Qn> scheen hij niets naar zijn ïvif I V'!IK n' tvaarom hij vroeg of hij nog VoLi er° brochos rn°cht zien. De ven u- iiaa.r de achterzijde van den 'de inr.' i Bleef haar japon even aan keeni n 3 Baken, en terwijl zij zich ont haar °m d°. ]apcm los 40 maken, viel bwruvW*f' ®.nwp leken rig op den elcgantcn iaszaï ei' ïu'st een dor handen in een Pton'd S Ild' ovor c'° juwcelen gebogen do Schoolstraat tot aan de AYesterkade zal Mijgen lot J.tO M. plus N.A.P. lil ons nummer van 22 September 1907 schreven wij: Hol verkeer door de Warande is ge ring en waar hot. geen hoofd verkeersweg, zehs geen verkeers weg is, achten wij liet voldoende den weg in goeden staat te onderhouden, zonder tiet predict te veranderen. En verder: De Warande is een laan, mooi breed en met flinke hoornen aan weerszijden, tuinen daarlangs, hetzij vóór hetzij achter dc woonhuizen cn geeft den indruk tan ..buiten zijn". Dat moet min de Wa rande blijven cn dat k a n ook daarin ge houden worden, ook wanneer men den toe stand verbetert. Want wij erkennen liet volmondig, do toestand moei. verbeterd worden, omdat sedert ecu twintigtal jaren de Warande v e r w a a r 1 o o d is. Wat wij in 1907 schreven is nog- steeds onze. onveranderde meening. Wij kunnen nog steeds niet inzien dat de geheele Warande^ die mooie laan die zich zoo uitstekend leent lot oen heerlijke wandellaan, zou moeten worden omgezet in een straat, waarbij al het landelijke zal verdwijnen. Niemand zal ontkennen dat de Warande schandelijk is verwaarloosd en ook na don strijd daarover, is niets, althans niets af doende, na,n dien weg gedaan. Wij zijn over tuigd, dat, als die laan in behoorlijken toestand ware gebracht, dc kuilen aange vuld, de heuveltjes weggegmven, de diepe wagensporen gevuld, het riool gereinigd en de geheele weg verhard, tevens oen i ij verbod voor zware wagens waren uitgevaardigd, de klachten omtrent dc-n toe.-tand der Warande niet meer gehoord zouden zijn. Zeker, wanneer men nu de Warande be ziet, dan moet een klacht genii, er moot ver andering komen; maar zelfs al voort men het plan uit dat B. en W. nu bij den Raad hebben gebracht, en men volgt weer dezelfde tafiek vnn vorwaurioozing, dan zullen wij na jaren weer dl zelfde klachten hooren, die ook dan weer gegrond zullen zijn, want, boe een straat ook wordt aangelegd, wordt z.ij niet onderhouden, dan is zij ten slotte onbe gaanbaar. Behoeven wij op do voorbeelden te wijzen die in onze gogemeente maar al te voel aanwezig zijn? En is het een ver dedigbaar standpunt! eerst een weg te laten verworden en dan te zeggen: nu is do toe stand daar zoo slecht, dat zij onhoudbaar is en nu gaan wij den gcheelen weg ver anderen? Uit het oogpunt van welstand, van schoon heid, zijn wij dus togen een wijziging van hot profiel. Maar ook uit een financieel oog punt. Wordt het. plan van B. en W. uitgevoerd, dan zal daaraan een uitgaaf verbonden zijn van ƒ35.750, waarlijk geen gering bedrag voor oen gemeente, waar, zooals hier. elke cent tweemaal moet worden omgekeerd, alvo rens die uil te geven. En was die uitgave noodzakelijk, onver mijdelijk, wij zouden daartegen zeer zeker onze stem niet verheffen maar juist die noodzakelijkheid ontkennen wij. Men zal hiertegen aanvoeren, dat de Wa rande meer en meer betrouwd zal worden, maar B. en W. hebben toch in handen do wijze waarop dat zal geschieden? 7,ij kan er toeii voor waken dat de bebouwing geschiedt overeenkomstig de eischen van schoonheid, van goeden smaak, aansluitende aan de om geving, die daar steeds is geweest, een der weinige fraaie punten in onze gemeente? M ij herhalen dat wij ook than» nog niet on» kunnen verheugen over do plannen vnn B. en W., ten opzichte der Warande. Zoo lang niet vaststaat dat het algemeen belang onvermijdelijk eisclrt dat de mooie laan moet verdwijnen, zoolang zouden wij wonsclien, dat deze werd behouden. Een met-onvermij delijk werk. dat een mooi punt in onze gc- meente zal doen verdwijnen en een uitgave vordert van bijna ƒ30.000, kunnen wij lot nog (oe niet toejuichen. Had zij goed gezien? Zij meende iets te hebben zien schitteren in de hand, die in den zak gestoken word. Doch zij zou zich wel vergist hebben. Zij bracht oen nieuwe collectie juwcelen cn wierp een onderzoekenden blik op het gelaat van den vreemde; deze bleef echter met de meeste opmerkzaamheid dc juwcelen beschouwen. ,,Ik hen 't mot me zelf niet eens welke ik kiezen zal," zei de jonge Ehrenfeld. „Er is zooveel moois, dat de keus ont zettend moeilijk wordt. Ik znl er papa zelf maar een laten uitzoeken. Neemt u mij niet kwalijk, dat ik u zoo'n last veroor zaakt heb." Hij nam groeiend den hoed af en verliet den winkel. Haastig telde de verkoopster het aantal juwcelen; er ontbrak geen een; ja toch de bloesemtak met de door opalen om ringde groote briljanten, tor waarde van 8G0 mark, was weg. Hij was werkelijk verdwenen, WaL moest zij doen? Zou zij den chef waarschuwenDadeloos liep zij den winkel op en neer. Klingclingeling ging de telefoon. „U spreekt met Scholier met wie spreek ik?" „Met Ehrenfeld," klonk hel in de micro foon. „Is mijn zoon bij ,u? 11 ij zou een broche uitzoeken." „Neon," antwoordde dc winkeljuffrouw, „meneer kon zijn keus niet bepalen en is weggegaan zonder er een te koopen. „Zoo'n ezel! Pardon! Wilt u zoo goed zijn ecnigc Lrochos in den prijs van 400 Men zal, tenzij men geheel door politiek zijne objectiviteit verloren bralt, vel gaarne toegeven, dut het thans zittend kabinet zeer bekwame mannen telt. Heemskerk en Tdcn- Imrg, Mnreos van Suinderen en Rcgout; die vier alleen zouden een kabinet reeds vrij waren voor ,de aantijging van onbctcekencnd, waarmee wij niets Ic kort doen aan de be kwaamheden \an Nofesen en Kolkman, Salmon en Wenlholt. De een mag door poli tieke ervaring en handigheid meer van de Stnten-Gcneraal gedaan krijgen dan de ander, niemand zal willen beweren, dal cle plaats die zo innemen hun niet toekomt. Er is slechts één ran de negen, die niet op zij no plaats blijkt, dat is de heer Talnm. Zelden is een man, die voor zeer bekwaam doorging, en die als Kamerlid oenc groote reputatie luid, als minister zoo bitter tegen gevallen. Men nam aan, dat hij eono bijzon deie studie had gemaakt van de sociale wet geving, dat hij in breerie lijnen \óór zich zag, hoe die per slot, ran rekening er in haar geheel moest komen uil te zien. En ook de kabinetsformateur nam zulks blijkbaar aan toen hij den lieer Talma rooi* Land bouw, Handel en Nijverheid de portefeuille aanbood. En men luid reilen zulks te veronderstel len onze premier is er niet al leen inge vlogen. Onder het vorige ministerie had de heer Talma zich tot taak gesteld do sociale wetgeving van Minister Veegens aan voort durende en zeer scherpe crit.iek te onder werpen, eono critiek die geuit werd op dien boslissomlon loon, die liet hooren: „Ik zelf weet in deze precies wat ik wil," en gij weet liet niet. De heer Schaper had volko men gelijk toen hij sprak van treiteren van den voiigen minister door den heer Talma. Helaas, het is al weer eens te meer ge bleken. dat de critiek makkelijk is, en de kunst moeilijk cn dat de beste stuurlui aan wal staan. De lieer Talma is als minister ont- 500 mark uit te leggen, voor het geval hij nog eens terugkomt?" „Zeker, ik zal er voor zorgen." Zij hing de microfoon aan den baak en belde af. Die zal wel niet terugkomen, dacht zij, en toch, indien liet eens werkelijk de zoon van don schatrijken raadsheer was geweest, dan kon toch onmogelijk van 'diefstal sprake zijn? Een uur geleden was do broche er nog geweest. Dat wist zij beslist. Zij had het kostbare stuk toen nog in de hand gehad en nu was hot. weg. Weer vroeg zij zichzelf radeloos al' wat zij doen moest. Plotseling ging dc deur open en binnen kwam zij vertrouwde nauwelijks haar oogen do jonge RInen fold. Zonder de minste verlegenheid te toonen even nonchalant als de eerste maal, boog hij zich weer over de toonbank. „Ik zou die dingen toch nog wel eens willen zien, want ik kom liever niet met leege handen thuis. Misschien kan ik do broche, indien zij mijn ouden heer niet bevalt, nog wel ruilen, niet waar?" „O, zeker," antwoordde de verkoopster terwijl zij den bezoeker opnieuw de schil terende juwcelen keek. Fooi tiet uiterlijk zeer onverschillig beschouwde Ehrenfeld de kleinooden, terwijl hij or nu en dan een in tïo hand nam, om er het licht op te laten vallen, Eindelijk had hij er een uit gezocht. zettend tegengevallen cn op Donderdag 13 Mei is hem voor goed de Kroon van liet hoofd gerukt en werd alweder het klassieke gezegde bewaarheid dat cle Kamer het graf is voor geüsurpeerde reputaties. Mat, «as er te doen? Er was een ont- werpje tot wijziging van art. 3t van de On gevallenwet, waardoor in het vervolg bij de ndeeling van de verzckeringsplichtige be drijven in de gcvarenklassen rekening zal kunnen gehouden worden niet dc gemeente waar het bedrijf wordt uitgeoefend. De On gevallenwet is nu 7 jaar in werking en men heetfc dus langzamerhand oeno statistiek ver stegen omtrent bet aantal ongevallen in iedere gemeente in oen bepaald bedrijf; wij hebben b.v. geleerd, dat bij liet laden en o-sen te Rotterdam heel wat meer onge lukken \oorkomen, dan te Delfzijl; het is goed daarmee rekening te houden. Het. welsontwerpje vond dan ook geen be zwaar, het. werd zonder hoofdelijke stemming aangenomen. Wat echter w e 1 bezwaar vond is dat deze minister telkens pcuterwerk levert, telkens met kleine wijzigingen van de Ongovallenuet komt (in dezelfde week nam de Kamer ook eenc wijziging van de anti. S, 21 en 43 dier wet aan, waardoor aan de dwaasheid een einde gemaakt wordt, dat leerjongens bij oen ongeval financieel voor deel hebben) in plaats ran de Ongevallen wet in haar geheel te herzien, terwijl iedereen die dezo wet kent tiet dringende van zulk eono algeheole herziening begrijpt. En ieder politiek man begrijpt dat op die herzie ning alle andere sociiile wetten moeten wach ten het gaat niet aan op con onsoiied fun dament voort te houwen, en uitbreiding van deze wot tot den Landbouw cn Yisscberij is eenvoudig onmogelijk zonder de herzie ning. Hierover werd de Minister door den heer Goeman Borgesitis flink onder handen genomen. En wat. was zijn antwoord, zijn verbazend teleurstellend antwoord? Een n n t, w o r p tot algeheel e li r r z i c- v a n de O n g e v a 1 1 e n wet i n d e e e n- 1 f r s> 1 i s e e r e n d e r i e it ling w a s a 1 e e n h a 1 f j a a r g e 1 e d en g e r e e d g o- k o ia e ii, D a a r a a n h a d d e u m e d c- w e i' k t o o k a n d e r e n d a n a mirt o- n a ren, e n 1 o e n h e t. o n 1 w e r p g e- r e e d w a s, li 1 e e k li e t d e n in i 11 i 3- t o r dat h ii van die g o h e i m z i 11- n i g e ,,a n d e r o 11" t e v e el af h a ti lt e 1 ij k z. o u w orden toen heeft b ij de z, u u k m aar o p g e g e v e n. De Minister behoefde waarlijk zoo geheim zinnig niet te zijn. liet is een publiek ge heim, dat hij indertijd eono commissie bij eenriep waarin o. a. de hoeren mr. W. A. van Emden, raad-adviseur aan hel. Departe ment van Landbouw, Handel en Nijverheid mr. R. Macatester Loup, directeur van de Rijksverzekeringsbank, beiden dus ambtena ren en verder ecnigc mannon van de parti culiere verzekering, waaronder de hoeren Bok, directeur en Rahusen wiskundig advi seur van de Eerste Ncderlnndsche Levens verzekeringmaatschappij. (Van deze maat schappij is de heer Goeman Borgesitis mede directeur). En nu had deze commissie, al tijd volgens den heer Talma, wel een mooi ontwerp gemaakt, maar als eisch voor hare medewerking gesteld, dat liet aandeel der werkgevers in de administratiekosten niet zou worden verhoogd. Toen meende de minis ter een ander ontwerp te moeten doen voor bereiden, om van deze hoeren later niet af- mnkelijk ie zijn. Dit alles was niet zeer duidelijk, en hol werd nog duisterder toen de minister later kwam verklaren, dat. genoemde heoren zijn plan niet uitvoerbaar hadden geacht, wat niet klopte mei zijne e< rste verklaring. De hoor Borgesitis deelde de Kamer mede, en dit is niet door den minister tegengespro ken, dat. de heer Talma niet eens dc beleefd heid heeft gehad genoemden commissieleden te laten welen, dat hij niefc meer van lumno diensten gebruik zou maken, hij, die deze moneclmn had opgeroepen om hem te advi- eeron. Wat het ontwerp zelf betrof, daarvan kwa men wij te weten, dat el" in hoorde de op richting van cone groote maatschappij, waa~- n alle bestaande particuliere verzekerings banken zouden saamgesmolten worden. Dit was alles zoo mysterieus, dal de heer De Waal Mnlefijt terecht vroeg overlegging aan de Kamer van genoemd ontwerp, maar daar moest, do minister niets van hebben. De heer Schaper die met zijn socialistischen neus het kapitaal op uren afstand? ruikt, verklaarde blij 1o wezen dat de Minister zich weer VTij had gemaakt van „kapitalistische invloeden", en deze maakte er den lieer Goeman Borgerius oen verwijt van, dat hij in de Kamer gebruik maakte van hetgeen hij particulier van de leden der commissie K omtrent het gebeurde wist. "Waarop deze na tuurlijk antwoordde, dat hij, zoolang hij Ka merlid is over dergelijke zaken zal spreken, wanneer hij meent dat cm Minister aan het uukbotnng schade doet door zulke belang rijke aangelegenheden onvoldoende voor te bereiden. Dit alles ging heftig tegen elkaar, en de Kamer gerankte in groote beroering. liet beleid van den Minister kwam er iniusschen slecht af. Waarom moest tiet ontwerp mislukken op de weigering van genoemde hoeren? Kan de Minister zelf niet de maatschappij, die hij noodig acht, in elkaar zetten? Moot om dezen tegen-i slag.de boel maar blijven zeilen en zei len? Is dat een zaak behandelen voor iemand, die liet geheel overziet? Die een grootsch plan heeft opgezet orn achtereen volgens to geven een herziening van de Ongevallenwet ,de ziekteverzekering en dan ouderdoms- en invaliditeitspensioen? Er is door hot totaal gemis aan beleid van dezen Minister alweer ld/s jaar temet vermorst, tot groot nadeel van de belanghebbenden. Dr. Kuyper heeft eens in de „Standaard" geschreven, dat op de manier waarop do heer Talma de pensioenzaak1 aanpakte, er „Wat dunkt u van deze briljanten ster?" „Een prachtige broche," antwoordde do verkoopster. „En de prijs?" „475 mark." „Ik zal zo maar meenemen. Dc nota zendt u dan wel aan papa?" „liet spijt me mijnheer, dat mag ik niet." De verdwenen broche had 'naar ach terdochtig gemaakt. „Wilt ii dan beide tegelijk sturen?" Opnieuw nam hij even den hoed af en verdween. Zij stond op het punt hem lenig te roe pen en hom het kleinood mee te geven doch het was haar, als hield haar iets daaivan' terug. Een paar minuten later kwam de chef der zaak in den .winkel en vond zijn ver koopster zenuwachtig bezig alle winkelkas ten te doorzoeken. „Wat doet u toch, juffrouw?" vroeg hij verbaasd. Zij vertelde hom de vermissing van d broche en liet bezoek van den jongen Ehren feld; ook dat zij dezen verdacht, de dief te zijn, verzweeg zij niet. „Waarom hebt u hem dan niet vastgehou den, of mij geroepen?" riep de chef uit. „Dat was een oplichter, dat is zoo duidelijk als iels." Hij ging naar de telefoon en bolde den heer Ehrenfeld op. Die wist natuurlijk van niets, had ook niet de zaak opgebeld. „Daar bobben we '1 al. Ik kan er niets aan doen, juffrouw, maar als de broche niet terecht komt, betaalt u de helft. Ik begrijp u niet! Itij gaf zich als 't ware zelf in uw handen. En u had nog wel gezien, dat hij dc broche wegnam wat een domheid 1" Sprakeloos van schrik stond de verkoop ster voor hem. Zij zou de helft van de waarde moeten betalen 430 mark! Va der was dood, moeder had een klein pen sioentje, juist genoeg om van te leven. „430 mark," stamelden haar bevende lip pen en haar oogen stonden vol tranen, Het speet den chef werkelijk, liet itoofd schuddend, zei hij: „Maar hoe kon nook zoo dom zijnDoch verlies den moed maar niet. Wellicht wordt dc kerel nog gepakt; ik ga dadelijk bij de politie aangifte doen." Treurig keek zij den chef na, o, mocht dc politic den oplichter toch in handen krij gen! Wal moest zij anders beginnen! Haar salaris bedroeg 1000 mark per jaar en nu was do helft bijna verloren Elizo Stoiu bracht een onrustigen nacht door. Zonder een woord te spreken had zij haar avondeten doorgeslikt. Op de deelnemende vragen van haar moeder had zij niets an ders geantwoord, dan dat zij vreesclijke hoofdpijn had. Zij was dan ook na het eten dadelijk naar bed gegaan. In haar droomen zag zij den jongen man niet breek ijzers cn dievenlantaarn in den winkel rond sluipen, alle kasten on laden openbreken en den inhoud meenemen. Daarop hoorde zrj do stem van haar chef, die haar drei-

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1909 | | pagina 5