53"" Jaargang.
Zondag 6 Juni 1909.
No. 13015
Tweede Blad.
Algemeene Feestdagen.
Het ontdekte geheim.
MANIEEEN.
1
H fc-'
BINNENLAND.
V -
SE
SCHIEDAMSCHE COURANT
courant verschijnt dage! ij k s, mot uitzondering van Zon- en Feestdagen
per kwartaal: Voor S chieda ni en V1 aardingen fl. UÖ.Franoo
Deze
Prijs
«I post fl. 1.65-
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
het bureau bezorgd zijn.
ju azn
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs der Advertentiën: Van 1-—6 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordetdige voorwaarden. Tarieven
biervat, zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag-en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor do Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
Aan den cencn kant zijn wij Hollanders,
jjrtsnaiipers, aan den anderen kant zijn
ïij even moeilijk in het overnemen van
goede instellingen van hrt buitenland als
ie grootste, moest zolf-ingenoincn' en in
zichzelf gekeerde volkeren.
Een in Engeland aangenomen wel --
pp het staatspensioen zet heel Neder
land, politiek gesproken, in vuur en vlam.
Hebben de Duilsche sociaal-demoeralen hun
IrhthuisWellen en caoulehoue paragraaf,
fc SedehVindsclto volgelingen dezer parlij
rusten niet, voordat zij ook een wel, ecu
artikel, caoufchouc-paragrnal', Uielilhuis-
wet kunnen noemen.
Doch merkwaardigerwijs zien wij andere
goede insiclllingcn geheel over hel hoofd.
Paar zijn b.v. de algemeene feestdagen,
iie in ile meeste landen van het huilen-
land veel en veel talrijker zijn dan in
het onze.
Het zen (ocll weusehelijk zijn, dat er
lij ons to lande ook meer waren, waarop
Ie geheele bevolking zich eens kon onl-
spannen, waarop de heele machinerie van
liet dagelijksclic leven eens stop werd ge-
Zeker, wij zien de nadoelen van zulke
esira feestdagen niof over het hoofd, voor
zoovel' zij zich uiten in broodronkenheid
ea herrie.
Zeker, de wijze, waarop velen die feest
dagen, vieren, zou voor ons zelf niet de
meest gcwenschte zijn.
Doch zijn dat niet de nilzondoringen?
I Is niet voor velen dc feestdag een gëiegen-
j teid om eens uit te blazen van liet dnge-
lijksch werk, om zich eens vrij man te ge-
roeien, om eens zijn eigen haas Ie zijn.
•lis er dus uitspattingen zijn, blijven die
loch ook in ons land meer uilzondering
Man regel. Bovendien wij hebben -liet
voor te schrijven hoe men feesten tnool.
Uleder moge, vrij naar hel. woord van den
polen Frits, op zijn eigen manier feesten.
Als men maar eens wal. meer dagen had,
waarop allen vrij waren, als er maar eens
wat meer feestdagen waren.
Wij achten deze kwestie orde daarom
zoo belangrijk, omdat zij over iels anders
pat dan over vncantie, over verniinderring
ïan al te lange werktijden. Zeker, ook het
dreven naar vacant ie voor alle harde wer
kers, liet Streven naar vermindering van
te lange werktijden heeft onze sympathie.
Heer rast verdienen leze werkers zeker,
meer gelegenheid om eens iels anders Ie
doen.
Doch door de vermindering van werktijd
de invoering van vacua Hos bereikt men
algemeene rust en ontspanning maar gedeel
te. Velen, die vrij hebben van het eeno
wwk gaan liet aildero weer doen, terwijl
iade vacanlies niet weinigen, die niet gc-
iiJe bent geheel tegen je gewoonte in,
stil, Alfred
„Ach, die Emilia ook
jjZoOj ben jo om haar zoo in gedachten
verdiept maar bedenk wel, dat- zc
fiano speelt."
'|Ja, 't is wel jammer, dat. dit zoo is,
!MI' niettegenstaande dut, zul dit meisje liet
!jw en geen ander."
«Maar bedenk wel, niet sleed» is de liefde
tetendig vuil duur," en stel je nu eens
)0öri dat ze je nu de wittebroodsweken met
®1 een of ander salonstuk verrassen zon,
met je aangeboren, muzikaal Indent,
F liefde, al is die nu ook nog zoo vurig,
W een gcvoeligeu slag kunnen krijgen?"
i.Maa:
~r weg ecus ronduit, Edtiard, heb je
«r wel eens hooren spelen?"
e wo°ti dat haat" vudcr mij nog ui gc-
f V', dat ik or om die reden dikwijls
huis kwamje begrijpt, dat ik dus
niiaion in de gelegenheid geweest ben,
felr to hooren .spelen
en lioo bevalt je haar spel?"
ZÜ speelt, zoonis liet meereiulcel der
jj °c„Annies van haar lenflijd het doet; bet
tTij correct, maar ze legt, er weinig ge-
>n, en nauwelijks is liet ccno stuk
°f liet wordt nntunrlijk oogenhlikkolijk
door een ander."
dat is natuurlijk, Maar Vertel nog
tedder; heeft zij bij het pianospelen
- i V
-y.' „V
leerd hob hou zichzelf bezig te houden, niet
alleen rust krijgen maar ook verveling, geen
amusement. Op den feestdag daarentegen
amuseert men zich door gemeen schappelijk
vermaak, door naar de anderen le kijken,
tl ie ook uit. zijn, door de suggestie der
massa.
\V ij moeien erkennen, dat die feeststem
ming niet altijd in de wandelende ilolland-
seiio menigte te zien is, dat de bewoner
dezer lage landen niet zelden oen specia
liteit is in zuur-kijken en zich stijf voortbe
wegen. Doch dat neemt niet weg, dat de
feestganger zelf zich „uit" gevoelt en „uil"
is.
Hoe grool do behoefte aan zulk een feesl-
fU\g is, loeren, ons de statistiekjes, die de
blatlon b.v. na de Pinksterdagen geven. Den
extra-dag, den tweeden Pinksterdag, is tie
uitlucht naar builen, is de aandrang naar
iie vervoermiddelen allijd liet grootst. Van
uit Botterdam naar den Haag werden op de
oleetrisclie spoorlijn Maandag 10. Zondag
l'/s (luizend biljetten uitgegeven, op hol
lïollertlanisclie tramwegiiet trainden .Maan
dag ongeveer 50.000 passagiers meer, op
liet Auihierdamst'iu' *15.000 passagiers meer
dan den Zondag te voren.
Hetzelfde verschijnsel ziel men elk jaar,
wanneer het weer een vergelijking fuelaal,
.Men ziet dus, dat de behoefte aan de vie
ring van den exlra-feesldag groot is.
Welnu waarom dan niet getracht liet
aantal fecsltlagen uitgebreid tc krijgen?
Waarom is hei, dat in Nederland vanai 1,1,
.Maandag tot 20 December geen enkele al
gemeene feestdag dc geregelde gang van hei
(lagelijkscli leven eens komt onderbroken?
Waarom spenen wij ons zeven lange maan
den van dat genot en brengen wij dc andere
feestdagen in de eerste vijf maanden des
jaurs onder?
Hel buitenland geeft ons andere voor
beelden. In zuidelijker landen worden veel
meer feestdagen gevierd, al is de viering
daar wellicht niet allijd algemeen genoeg.
In Duitse bland heeft men een paar algemee
ne feesIdagen meer. In Engeland ken! men
heel veel meer vrije dagen en gedeelten
van dagen dan wij, en zelfs hel jachtende
Xoord-Amerika is op dil punt vrij wal vei-
slamliger dan liet rustige luikje aan de
Noordzee.
Nu is hoi natuurlijk niet gemakkelijk
feestdagen in te voeren. Zij moeten geen
politiek karakter hebben, zij moeien ge
heel algemeen gevierd kunnen worden, zij
moeien aan den anderen kanl iieisl ook
een motiveering hebben. Bovendien is de
kwestie der looncn hoe! lastig. Waal na-
Umriijk is oen feesldag, waarop men een
deel der bevolking belet voor de week in
kwestie zijn normale loon ie venhonen,
geen feestdag.
Doch deze bezwaren zijn alle le over
komen. Wat elders kan, moei hier ook
mogelijk zijn. Indien men zich maar or
ganiseert, de zaak goed bestudeert en dan
met kracht gaat werken aan de ten uil-
voer legging der plannen, dan is hier een
werk te doen van groot algemeen belang,
geen minder aangename manieren, ik
bedoel hiermee, is zo niet. vreesolijk bewege
lijk, schuift zc niet voortdurend op lief piano
krukje heen en weer, slaat zij geen liemel-
schc blikken naar lief plafond want
zulke anmvoiidsek vind ik bepaald onuit
staanbaar."
„Op al deze vragen kan ik je geen ant
woord geven; want hoe vreemd bet ook moge
klinken, ik heb haar meermalen hooren,
maar nooit zien spelen, daar haar moeder
mij, telkens ais zij de kamer verliet om naai
de kamer te gaan, waar do piano staat, dl
ik liaar volgen wilde, allijd onder liet oen
of ander voorwendsel terugriep. Zoo zei ze
mij o. a. ook
gilet kind is erg zenuwaelilig en ver
legen, zoodra zij weel, dal zij op do han
den gekeken wordt, verliest zij al haar kalm
te en maakt fout op fout." Nu, je begrijpt,
dat ik voor geen geld Ier wereld de lieve
Emilic verlegen zou maken; ik stel mij dus
maar tevreden met de rol van toehoorder,
hoewel liet mij heel wal waard zou zijn haar
ic kunnen volgen en do bladen voor haar
om te slaan."
Alfred was meer dan dilelfanl. op de piano,
wat meer zegt, hij was een uitstekend pia
nist; geen wonder dan ook, flat hij al iiet
middelmatige hnaile, maar de liefde, die hij
voor liet aardige meisje had opgeval, luid
hom reeds zoo sterk aangegrepen, dat hij
besloot, in dil, opzicht voor liaar oen uit
zondering in maken.
Kort na het houden van bovenstaand ge-
waarvan elke Nederlander, van welke gods
dienstige of politieke overtuiging ook, kan
profiteeron.
Kon men b.v, drie Zaterdagen in den
zomer, ('ie tori) al beursvacantiodag zijn,
Lot algemeene feestdagen pronioveoren,
waarop even algemeen .gesloten en uil ge
gaan werd. als on de Maandagen van Pa
ssen cn Pinksteren, dan zou men voor
liet „menseliwaardig bestaan" van een
groot gedeello van ons volk vrij wat ge
presteerd hebben.
Hel. is een nationale ziekte, do geringe
dunk die de Nederlander van zichzelf en
van zijn eigen land heeft. De uitdrukkingen:
„dat is alleen ook maar weer in Neder
land mogelijk, dat is nu weer net iets voor
zoo'n akelig, klein landje", liggen in veler
mond bestorven. „Iets groots eu goeds
kom daar eens om in ons land!"
Nu vindt men in andere landen natuurlijk
we! equivalenten voor deze uildiukkingen.
Ook daar zijn natuurlijk veeel niensclien,
die hun eigen iand niet objectief kunnen
zien, die een Zondagschol) kijk hebben op
hei buitenland, die al liet. goeds, wat zij
in verschillende landen hebben gevonden,
bijeengaren en dat dan triomfantelijk te
genover het uiel-gocde in eigen iaud zeilen.
Alaar tegenover deze slechte gewoonte,,hol
gevolg van een onvoldoend gevoel voor
perspectief, vindt men in tiet. buitenland
veelal in een Sterk ontwikkeld nationali
teitsgevoel een tegenwicht, dal als zooda
nig in Nederland lang niet zooveel toe-
toekent.
Uit oen hygiënisch oogpunt zou liet dus
wellicht het verstandigst zijn den Neder
lander maar niet meer met nieuwe gebreken
aan boord te komen, doch hem slechts op
te monteren met liet vele voortreffelijke,
dat hom. onderscheidt van de inwoners van
andeie landen.
Als wij voor heden toch die hygiënische
overweging op zij zetten, is het omdal wij
dezer dagen opnieuw onder den indruk zijn
gekomen val do slechte manieren en liet
wonderlijkste standsgevoel, <1 ia in ons va
derland zooveel sleclils en kleins op Juin
rekening hebben.
De. wonderlijke voornaamdoenerij cn def
tigheid eener/ijds anderzijds het gemis
aan werkelijke welgemanierdheid, aan die
beleefdheid en urbaniteit, die een deel van
ons zelf is en ons dus tegenover iedereen
onszelf, dal is even beleefd, doet zijn
dat zijn wel nationale ondeugden, die Ion
onzen! heet veel onaangenaams en onbil
lijks, heel veel op niets berustende, scher
pe legeiisleliingeii en vijandelijkheden op
liaar rekening hebben,
"Wij weiden er onlangs aan herinnerd,
loon ecnige Diiilschers een Hollander uit
hel gezelschap legen een kelhicr hoorden
spreken.
,,.fe je" zeide een der vreemdelin
gen, een zeer nul wikkelde Duilsche ro-
sprek, en in de moest opgewekte stemming
begat' Alfred zich weer naar liet huis zijner
geliefde. Zooals gewoonlijk trof hij de fami
lie thuis en gezellig om dl theetafel vor-
eenigd. in den beginne liep hel- gesprok
over koetjes en kalfjes, maar hot duurde
niet lang of Alfred wist lick te, brengen op
zijn geliefd onderwerp, (ie muziek, en liet
gevolg hiervan was, duf hij juffrouw Ëmiiio
verzocht, enkele nummers van baar repertoire
to willen spelen.
Voor dat, liet meisje zelf nog oenig ant
woord kon geven, kwam de moeder van
Ëmiiio weer dadelijk mot, haar verzoek voor
den dag, liet meisje bii liaar spel niet te wil
len storen; '1 was het oude liedje: ze was
zoo zenuwachtig, zoo verlegen, eti als ze op
dc handen gekeken werd, kon ze geen noot
spelen.
Hoewel allesbehalve gaarne, was Alfred
dus wol genoodzaakt aan het verzoek gevolg
te geven, cn de rol va.n toehoorder te ver
vullen. Trouwens. Kmilie's moedor bewaakte
ieder zijnor bewegingen zoo nauwkeurig, dut
hij zijn stoel in de eetkamer bijna niet dorst
te verschuiven.
Na een tamelijk lange pauze weerklonk
eindelijk uit. de andere fanner hot inter
mezzo nik dc Onvnlloria Rustioann. ,,'t ls
(och vreemd." dacht Alfred bii zieh zelf,
„maar ze speelt geheel werktuigelijk, zonder
hol minste gevoel."
Toon hel. intermezzo uit was, kan hij zich
evenwel niet weerhouden om luide: „Bravo,
bravo," te roepen.
geeringsamhtenaar. ,Wai klinkt dat
vreemd! Is dal uw gewone „aanspraak?"
„Neen. Tegen demand, dien wij niet ken
nen, zeggen wij ,,u". Docli als die iemand
een pol op heeft of een ondergeschikte be
trekking bekleedt, dan zijn er niet weinige
beschaafde Nederlanders, diie aan hun ge
voel van „tot booger stand te belloon-u"
uiting mecncn tc moeten geven door „je"
te zeggen."
„Mijn hemel, dat is bet oud-Duihfthö ,.er".
Neen, dat doen wij niet meer, tenzij
Onzo Duilsche gast was te beschaafd om
den zin lo voleindigen. Doch men behoefde
niet te raden wat hij lx-doelde. Een of
ander ongelikte beer uit het allerplatste
platteland van Pruisen zal wellicht een
dergelijke onbeleefdheid uitspreken, maar
overigens behoort die „vemodorimj-uiit-
drukking" in Duitse hl and lol de geschie
denis. En die dan. weer te vindon in dit
kleine land, in een volk, dal troisch
en tereclil troisch gaal op zijn oude
beschaving!
De Duilseher was verbaasd. En even
zeer verbaasd zou elke Franseliman, elke
Engelsehnian of Amerikaan zijn. wanneer
hij hoorde, dal wij een heel syM;-nm van
taalvormen hebben, waarmee wij dongen
met wieu wij spreken, kunirm laten voe
len, dat wij ons voornamer rekenen dan
hij, ook zelfs wanneer wij hem niet ken
nen. "Wij kunnen tegen een getrouwde vrouw
„mevrouw" zeggen, maar ook „juffrouw" en
„vrouw", al naarmate wij haai hoofdelij-
ken omslag taxeeren. Wij gebruiken liet
mooie woord „vriend" om iemand Ie doen
gevoelen, dat zijn plaats aan 's levens
disch niet die is van ons of van onze
vrienden.
Nu hebben wij van dat alles niet liet
monopolie. Gelijksoortige verschijnselen
merkt men in met liet onz"* vergelijkbare
landen op. Doch zien wij wel, dan L dit
systeem van vernedering van den aange
sprokene nergens zoo uitgewerkt als hij
ons en wordt hot elders meer hij minder
beschaafden en dan met een tikje ver
trouwelijkheid gevonden lusseben nien
sclien die elkaar kennen. Op bet land zal
men wel overal dergelijke half vertrouwe
lijke, half vernederende uitdrukkingen vin
den. Doch overgeplant in het moderne
stadsleven, dal hel vertrouwelijke weg
neemt en alleen hei vernederende laat be
staan, vooral wanneer aanspreker en aan
gesprokene elkaar niet uit dagelijkselien
omgang kennen, zal het wel nergens zoo
erg zijn als in ons land.
Nu is hiervan wel een verklaring te
vinden. Fijngemnnievd is de Hollander over
hel geheel zeker niet. Beleefdheid is veel
al een uiterlijk nanweiulsel, slechts die
nend om den toehoorde! en toeschouwer
d"M'h'k te maken, dal wij „hem" noch
„weled'de heer", doch ten miiisle „wel»
cdelgeboran" of misschien zelfs ..hoogwel
geboren" zijn. Beleefdheid, die uil diepere
beschaving voortspruit, die niet met die
klein-burgerlijk-Nedoiiandsch maniertjes
een ander kan wonden, omdat dit met
Weer trad er een betrekkelijk lange pauze
in, maar na verloop daarvan hoorde hij iets
uit „Paljas", van Leoncavallo, liet werd
evenwel, evenals het \orige stuk, werktuige
lijk afgespeeld maar weer klonk liet
„bravo, bravo 1"
„Nu nog de wals, die wij een paar dagen
geleden ontvangen hebben," riep mama van
uit de andere kamer, „en dan is bet ge
noeg."
lief meisje scheen evenwel maar niet te
kunnen beginnen. De pauze, die nu intrad,
duurde angstig lang,- en ook hoorde men een
paar malen een geluid als hot krassen van
een slecht gesmoorde schroef. Mama scheen
niet erg op liaar gemak, zij veranderde van
kleur en wilde juist van haar Moei opstaan,
toen er uit de aangrenzende kamer een
vreesolijke slag klonk, vergezeld van een
angstkreet van juffrouw Ivmilie.
Nu was liet. met Alfred's geduld gedaan,
geen macht ter wereld kon hem nu meer op
zijn stoel houden --- hij sprong op. en was
de eerste, die de kamer hinnonsnoldo.
Zonder een woord te kunnen uiten, bleef
hij evenwel vol verbazing in 't midden
van de kamer slaan. Mof groote oogen staar
de hij juffrouw Emilie aan. die, mei angstig
vragonden blik vóór de piano op den grond
zal.
Mmna. was do eerste, die baar zelfbeheer-
sching terug kroeg, maar alles, wat de ver
schrikte moeder zeggen kon was. „maar kind,
maar kind, wat is er tui gebeurd?"
Juffrouw Emilie, hoewel nog altijd op den
baar wezen in strijd zou zijn, beleefdheid
dus zonder aanzien des persoons. die voor
een werkmansvrouw evenzeer doet uitwij
ken als voor een hoogwelgeboren vrouwe
of een (getrouwde) juffrouw men vindt
baar hier weinig. Integendeel over het
geheel zijn wij in dien zin niet welgema
nierd, „j
Als wij liet straatpubliek zijn gemis aan?
manieren verwijlen, mochten wij dit wel
eens bedenken, moeiden wij wel eens over
wogen of het nu niet hoog lijd is, dat de
beschaafde Nederlander het ekleik gege
ven voorbeeld volgt en zich niet langer
blijft wijden aan al die burgerlijke stands-
oiiderscheitlinkjes, die den buitenlander
ten slotte datgene zoo bizonder duidelijk
maken vat de weledelgeboren Nederlan
ders juist zoo graag zouden verbergen:
hun afstam mi nu van een kranig, maar een
voudig. ruw, boersch volkje van visschers
en schippers.
Tan het Hof,
Ter gelegenheid van hot familiediner,
gisteren ten Paleize van de Koningin-Moe
der was er waarschijnlijk tevens maar-
schalkstafel, waaraan voreonigd waren bet
dienstdoende gevolg van 11. Al., van Z. K.
II. den Prins der Nederlanden en van de
bultenlandsche vorstelijke gasten.
Zoowel de leden der Kon. familie als de
vreemde vorstelijke personen voor de
doopplechtigheid in de residentie aangeko
men^ wisselden gisteren bezoeken met el
kander uil.
Even ovc-r zessen arriveerde gister aan't
Hollandsche Spoorstation in de residentie,
ter bijwoning van de doopplechtigheid, prin
ses Thekla van Schwarztourg-Rudolstadt, op
liet perron van liet koninklijk paviljoen
verwelkomd door Prins Hendrik en zijn
adjudant, heiden in politiek.
De beide vorstelijke personen reden, on
der de toejuichingen van lief op het sta-
tionsjMein wachtende publiek, per galarij-
iuig naar bel Paleis.
Consulaire dienst.
Bij Kon. besl, is aan den lieer H, Pluy-
gers op zijn verzoek, eervol ontslag verleend
uit zijn betrekking van consul der Neder
landen te New-York.
Ridderorde.
Bij Kon. Besl. is benoemd tot comman
deur in de orde van Oranje-Na- „u, mr.
J. J. van Gemis, predikant, van hel. gerechts
hof te 's-Gravenluige.
Personalia.
Bij Kon. besl. is aan nil-. J. J. van
O runs, op zijn verzoek, mot. ingang van l
Juli, eer\ol ontslag verleend uit. zijn betrek
king van president van liet gerechtshof te
's-G ravetih®, onder dankbetuiging voor dc
door hem in rechterlijke betrekkingen be
wezen diensten.
grond liggend, scheen tamelijk kalm te zijn,
want, terwijl Alfred haar bij de hand vatte,
om haar bii liet opstaan behulpzaam te zijn,
sprak zij eenigszins .boos tot haar moeder:
„Ziet u nu wel, mama, ik heb altijd wel
gedacht, dat ik met dat zware ding nog
eens een ongeluk zou hebben mijn krach
ten zijn niet toereikend om de schroeven
zoo vn-t aan te draaien, als liet behoort
Nu had ook Alfred zijn spraakvermogen
teruggekregen, en hij vroeg: „Maar juffrouw,
atv» is dat mogelijk?"
Mama wilde haar in de rede vallen, maar
de dochter ging onverimlilellijk voort: ,,lk
smeek u, mama, laat mij, nu toch alles ont
dekt is, de waarheid maar zeggen." en
zieh tot Alfred wendend, sprak zij: „Ik
kan niet den hesten wil van de wereld niet
leeren pianospelen, liet. ging niet. cn mama,
die daardoor in vertwijfeling gerankte, daar
zij meende dat liet voor een beschaafd meisje
schande is. hoi niet. tc leeren, dwong mij,
op dit hatelijke instrument le draaien, en
en dat. viel nu, omdat ik de schroeven
niet. genoeg kon aandraaien, op den grond
eu trok mij moe.
Alfred was overgelukkig. ITii liet er geen
gras over groeien en nog dietizelfden mid
dag vroeg hij om de hand van het lieve
meisje en haar mama. liet er zich ton
laatste van overtuigen, dat liet voldoende is,
wanneer in hel huwelijk een van lieiden goed
kan piano-spelen.
