Zondag 27 Juni 1909, I I 53*" Jaargang. No. 13033 a Tweede Blad De groote vacantie. I Hans Dukrow. Uit de Pers. ÏM !S j 4 1 s 'i len Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. - Prijs per kwartaal: "/oor Schiedam en Vlaardingen fl. 125 Franco per post fl. 1.65. Prijs por week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Adj'crtcutiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een 'H tor aan het bureau bezorgd zijn. Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.) Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel rneei 15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen. In de nummers, die Dinsdag-, D o n d e r d a g- en Z a t e t d a g a v o n o verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen jtot den prijs van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te' voldoen. Interc. Telefoon voor de Rodactie No. 123. voor de Administratie No. 103. li. In een vorig artikel schreven wij, dat fevaeattties ten onrechte niet gebruikt wor den om do ontwikkeling van lichaam, ka rakter en gemoed, van hand on oog ook onzer jeugd te bevorderen. Het meest valt dit in het oog waar het wolgcstekle mensclien en hun jongens be treft. Men bedenkt blijkbaar niet, hoezeer men in het behing en tol hoL genoegen der jongens do vacanliegcwoonlen zou kun- nen wijzigen. Laten wij een voorbeeld mo- jen govon en ons daurtnj beperken lot zoons van welgesteld en- Als wij ons daarbij ecu ideale vaeantie- passeering willen .voorstellen, moeien wij torst een buitenhotel hebben voor fami lies mot kinderen vn.n een jaar of -1 loi een jaar of 8, 10. De hygiënische inrichting ran bot hotel moet aan de allerhoogste eischen voldoen. Bovendien zij de voeding, kt gclieele leven zeer eenvoudig. Alen- schen, die men met kimlerherrio kan er geren, zijn er mot. De kinderen kunnen zich dus uitleven, al zijn zij ongder loe- zicht. Hot hotel zij omringd met speeltui nen, kindertuintjes, een flinke zandvlakte, kortom met alle inrichtingen cti eenvou dige speeltuigen, waarnaar een kinder hart maar kan haken. Worden de kinderen ouder, dan hebben wij een ander iiotcl noodig. Dit zij zeer eenvoudig, zoo dat do jongens er lang zon der groote kosten kunnen blijven. Ouders komen or niet te veel meer. Men late de jongens zich zooveel mogelijk zelf helpen, desnoods hun eigen bedden en slaapkamers ia ordo houden. Do kinderachtige speeltuin zij verdwenen, la plants daarvan veel ruwe grond, veel QiKbmatorinali en de gelegenheid om wat van do ambachten te leeren. Gelegenheid voor openluchtspelen zij er evenzeer als ruime wandelgelcgunheid, ja, konden do jongens er zwemmen en roeien (mits onder •do noodige beperkingen voor de veilig heid) dan ware dit nog mooier. Langzamerhand worden nu de jongens grooter en beter bestand legen vermoeie nissen. Thans komt de tijd voor hol eam- pocrcn, waarbij men aan hot. begrip kamp niet al te veel hechte (een groot gebouw zonder binnenverdcellng is zelfs verkies lijk), wél aan heit zich gezamenlijk zelf voor een minimum kositen heeien redden, Alt zijn de oude lui geheel veidwenen. do jongens moeten zichzelf leeren een plante in deze gemeenschap te veroveren, moeten tordeeling van arbeid in geregeld samen werken hcsludeeren, gemeenschappelijke spelen en tochten ondernemen enz. enz. Hans Dukrow was in Domineren geboren, Met in Stotlin jof Grcifswakl of Swinemim- de, maar in (lat weinig bekende deel, waar Uit menschen met zeer veel schoolkennis ?Jch gullen herinneren, dat de vier rivier tjes, do Stolpe, de Wipper, de Persa.nte en do Roga or door stroomen. Hans Dukrow ('•as alzoo in Pommeren geboren. Hij had Gymnasium in verscheidene plaat hezoclit, ten slotte ook het eindexamen •"gelegd en daarna eeuige jaren aan een oolijko hoogoschool in het westen gestu deerd. Ook als ouder student was hem liet ®.en m Berlijn zeer aangenaam. Aiaarloen et mis werd, toen men hem voor hel oxn- tien wiklc drillen, ontwaakte zijn oudPom- "tersch bloed. Vast besloten hing hij al zijn jtcfonsc.hap aan de kapstok, diende zijn jaar 'J-do Ulanon uit, maakte in aansluiting 'tarvan do voorgeschreven oefeningen mee ea tr<* Zlc'1 a's Luitenant" op zijn voor- >aaei-]i|lc landgoed terug, om rustig de in de koolijke iaren aangegroeide schulden, lang- "•imerhand af to betalen. Hans Dukrows landgoed bestond uit best uaidappeliaiKl. Het kwam hom geen oogen- jk in do gedachte, or ananas of Indische jUgen op to laten planten, maar hij ver l'ouwde eenvoudig aardappelen. Want II droeg in Sicli het verstandig gevoel, ,at het goede nooit slecht kon zijn. Om do Baatjos van do wereld bekommerde hij 21 y1 niets, misschien dacht hij er in 't fieneel niet aan. Hoe grooter zijn aardappe werden, des te kleiner werden zijn Een nieuwe phase van ontwikkeling komt nu, als do jongens oud genoeg zijn om zelfslandig op reis te gaan. In de eerste plaats dient daarbij do grootst mogelijke eenvoud betracht. Een voorbeeld neme men aan de Duiitsehe „Wandervogel", groote voreeni,gingen, welke zich liet organise eren van dergelijke sctiooljongenstochlen ten doel stellen.Een dezer verecniigingen, met 3000 leden, deelde onlangs mede, dat de reiskosten per persoon door elkaar geno men, niet meer bedroegen dan GO een! per dag. Natuurlijk moet men dan zijn eigen potje koeken, natuurlijk moot men slroo en hooi als de beste guzondheidsmatrns- scin beschouwen, natuurlijk laat men de biertjes en sigaren thuis. Maar aan den anderen kant, wat een genot in de lkhaams- ordspanhing, wat een gelegenheid de na tuur heel mooi en innig te zien, wat ren oefening in zelfbedwang, in vethoiiiing, wat een uitstekende gelegenheid het lichaam te haaien, gezonder en dan ook mooier te maken. Wat een les in zelfhulp, in eenvoud krijgt "de jongen zoo, wat een gelegenheid goede vriendschap te sluiten en den nabuur anders te zien dim door <le ruiten der ü- wagons, en langs de pandjes van een of ander nesterig, preustenlic badplaatsje. Hoe leert men zoo inderdaad de bevolking zelf kennen en niet uitsluitend kelners en trein conducteurs. Nu is het niet noodig zulke reizen altijd lo tweevoet te doen. Even goed kna men, bezit men een fiets, het twcewiel. hestij gen, of, kan men een boot machtig worden, een hooi reis maken. Doch ook in die ge vallen behoort men de jongens te loeren eenvoudig te zijn. Atol een minimumgehl- s«m moeten zij een Hinken tijd onderweg blijven en zichzelf helpen. Zij zuilen dan in den regel als gezonder, potiger, zelf standiger menschen terugkomen. Nu 'is er in het bovenstaande natuur lijk vrij wat variatie te maken. Bovendien bleek ons al dadelijk-, dat, waar wij van welgesteld en spraken, die welgesteldheid altijd betrekkelijk is. llocvolen zijn er idol, bereid cn in slaat om hun jongens 20 gul den moe Ie geven, indien zij daarvoor vier weken onderweg kunnen blijven en ierug kunnen komen, llinker en gezonder dan zij zijn heengegaan. Doch wij willen thans niet verder in bij zonderheden treden. Wij willtn liever in liet algemeen nog eens herinneren aan de helaas te weinig gekende mogelijkheid om de vaeanties voor het profijt en het genot van den jongen beter in te richten dan llinns in den regel geschiedt. Wanneer zal hier in Nederland eens het initiatief genomen woulen om den weg in Ie slaan, dien wij in het bovenslanndo troel enkele stippellijnen hebben aangegeven? De uitslag. He „Standaard"' constateert, dat haar „elec toraal voorgevoel" haar niet blijkt bedrogen te hebben. Hel is „zestig zetels rechts" ge worden. Het blad rekent den gekozene te Ede niet tot de cliribteiijk-historischcn, maar noemt hem een „wilde", die „buiten do partijen" staat, liet spreekt derhalve van een winst voor de cinistelijk-historischen van 2; zij zijn dus vuil 0 tot 3 1 gekomen. Die céne „wilde" zal „sunmiicrlijk" wol tot rechts kunnen worden gerekend -- erkent echter hot a.-r. hoofdorgaan. Jlet erkuil, dat een meerderheid van zes tig niet aeëvenredigd is aan de meerder heid onder de kiezers. Aiel die maat geme ten, zou ze op 5G ii 57 moeten staan, Blijft hituxsclien de bestaande gloei aanhouden, dan staat, het in 1913 inderdaad op GO, in juiste evenredigheid met dc verhouding on der liet kiezerscorps. Na een belangrijke overwinning ais thans bereikt is, mag dc actie echter niet verlam men. Dat zou straks „in berouw" worden geboet. ,,Niol alleen zegt hel blad - moet dians mobiel blijven, wat onder de wa penen slaat, maar do aanwerving van nieuwe hulptroepen en de inlijving van nieuwe re el uten moet onverpoosd doorgaan." Ten slotte zegt liet blad „Voor de Rcgoeving komen tlmns zware dagen. Links kan lmar thans niet bedrei gen, iiUHir groot i« de verantwoordelijkheid, die op. haar rust. De verwachting is thans hoog gespannon. Alen zal moeten merken, hoe de weer wijzer in liet land omging. Be zadigd, gematigd, verzoenend, wie zou 't an ders willen, maar dan toeli zonder ver flauw i n g der g r e n z e n." De „Xoilerl." besluit mar artikel ,De groote rechlsche meerderheid, die .er thans i-, van den aanvang af gesteund (an ders dan in 1901) door een gelijksoortige nieerdoihoid in de Perste Kamer, stelt tot kincliligen arbeid in staal en legt dus den plicht daartoe op. Moge dit èn door de Ka mer Pu door liet Kabinet beducht worden. Wij herhalen wat wij na 1! fluni schreven: „Van wïen veel gegeven is, zal veel gcëisclit worden." Moge door een ernstig en energiek, O O O een onpartijdig en v e'-trouwe mvek kond be wind do zegen van de beginselen der rech terzijde in de aanstaande vier iaren in zeer ruimen kring worden gevoeld. Moge hol ern stig -streven voorzitten, den achterstand in on/e wetgeving op 7(x> velerlei terrein ook op zooveel punten, waarover de partijpro gramma's zwijgen, omdat geen partijvorschil /e holiporsflit voor een groot deel in te iinlen. En mogen dc moeilijke en ingewik kelde vraagstukken, waarvoor onze tijd dc parlementen van de meeste beschaafde lan- sclurklen. Hij zag den tijd naderen, dat hij als vrij man op zijn goederen zou zitten. Hij bcigon reeds te overleggen, wat hij dan wol beginnen kon. Het meest voor de hand liggend was natuurlijk trouwen, en dani- over dacht Hans Uwkrirws in den laatston tijd dan ook geregeld na. Voor Ilans Bukiow zou het conigo goede geweest zijn, naar buurmans Maine te gaan die hem gaarne zag cn die hij een goed hart toedroeg, en dezen gezonden, blozen- d„u appel friseh van den boom ie plukken. Do zaak zou echter heel anders gegaan zijn. llij had zijn hart aan een liefdevolle vrouw,'zijn huishouding aan een voortref felijke huishoudster en zijn toekomstige kin deren aan een voorbeeldig moeder toege dacht. Zoo zat Hans Dukrow peinzend in zijn kamer, dampte als een schoorsteen, en las en herlas telkens weer een briefkaart, die vrienden Wem in overmoedige vroolijkheid geschreven hadden: „Of h:j niet hij getegen- heid van het op handen zijnd groote AVin- lerhal naar Berlijn wilde komen." Wat wekte deze kaart een herinneringen bij hom opl Vergeten was lief dozijn jaren, dat sedert zijn studententijd verstreken was. Vergeten Alarie ca liet Casinooal van vel leden Zondag. Vergeten dc sledetocht met don Landraad en de ridderschap, alien van zijn sociëteit. Hans Dukrow was als alle natuinmensehenhij wilde zeiden iets, maai als hij iets wilde, dan gaf hij zich geheel. Nog donzeifden avond waren de koffers gepakt. Den anderen morgen brak hij op, om do paar mijlen naar Stettin met sleden in zes uur <if' to glijden, en de Honderd; vijl en dertig kilometer naar Berlijn in Iwee uren af te vliegen mot den trein. Tegen den avond was hij in Berlijn. Wolk een gewemel op de stralen. Hans Duikrovv slaakte een kreet van vreugde. Dat zou oen verzetje wezen. Maai' Hans' hooggespannen verwachtin gen werden niet vervuld. Weliswaar vlogen do dagen als in een duizeling om, maar met de dagen vervloog ook dc duizeling. Do jarenlange aardappelverbouw had zijn werking op Hans niet gemist. Hans Du krow was niet ïreór een deel van het le ven, dat hier om 'icin brandde en schuimde. Hij was nu waarrijk een „Oom uit dc pro vincie" geworden, goed genoeg dat men op zijn zak teert, enom hem lucht. Hans was nu we!' geen bekrompen monsch, hij zou hot lachen hebben kunnen verdragen; want hij zelf lachte ook graag. Maar wanneer hij naar die. kleine, k-ngeie jongelui zag, die nu den toon aangaven, ca hun ziekelijke lauwheid, hun onverschil ligheid voor alles, vergeleek met zijn stu dietijd, dan ergerde hij zich meer dan hij zich vermaakte. Alaar ook van zijn vrienden deed Ham Dukrow rare ondervindingen op. Wal wa ren die oud gewoiden! Van de gehuwden wijde hij in" 't geheel niei spreken. Alaar ook de vrijgezellen wei don onrustig, als liet naehtei.j.. uur naderde, en het leven eerst recht begon. Onder allerleil voorwend sels maakten zij zich dan uit de voelen, en als zij dan al eens meegingen, was liet, alsof zij een offer brachten. Het zou dus het verstandigste geweest zijn, als Hans Dukrow dn den eersten trein den plaatst, oen belangrijken skip nader tot hun oplossing worden gebracht," Do (r.-k.) „Tijd' 'had den uitslag „zóó niet verwacht" en „nauwelijks gehoopt". Do overwinning beteekent dan ook niets minder dan een keerpuii! iu de staatkun dige geschiedenis van Nederland. Voor het liberalisme was hel een „dies ater", een ongeluksdag. „Kan eenerzijds niet ontkend worden zegt liet blad dal een vrij gioote meer derheid van het Ncderlandsclie vuil zich met beslistheid voor een •ochl ehrislelïjku staatkunde heelt verklaard anderzijds mag niet voort)ijgezien, dat do tegenwoor dige stand der christelijke partijen niet de juiste uitdrukking van hare inncilijke kracht is." AVel gelooft het, dat de eerste toekomst aan de reohteizijde behoort, maar de po sitie van de christelijke partijen is nog niei een „onaanvechtbare" geworden. De schitterende positie moet geconsoli deerd worden en aan het ministerie Heems kerk berust de taak om do overtuiging Ie versterken en ingang te doen vinden, dat liet welzijn van land en volk alleen in do handen van christelijke bewindslieden veilig is. Geen Kabinet stond nog zoo sterk en kon zes jaren aaneen doorwerken. Het blad vindt het voor de toekomst beslissend of d'it ministerie zich Dij machte zal tonnen om op wetgevend en bovenal op sociaal- gebied te doen, waartoe dc Iinkeizijde niet in staat, bleek te zijn. In dit verband zegt het: „AVannccr do christelijke bewindslieden er niet in slagen ons tijdig aan een deug- dolijke sociale wetgeving te helpen, door bijv. huil aandacht Ie zeer te wijden aan het electorale vraagstuk, vellen zij hun eigen vonnis." In een tweede artikel herlmnlt hei „Cen trum" zijn verklaring, na de eerste stem ming gedaan, „de aern van liet rechtseht' bevind belooft thans van langen duur te zullen zijn." En liet vervolgt: „Ondanks de zwartgallige voorspellingen, die aan de overzijde werden gedaan, kan niemand zoo onnoozo! zijn, in enisl te meenon, dat nu „onduldbare tyrannie" liet vaderland bedreigt, of een tijdperk van „la- naliek" bestuur en „onderdrukking" is in geluid. Samenwerking mei groepen of leden van Links, zal, naar te hopen valt, op moor dan één punt. mogelijk •blijken, en het be wijs staat opnieuw te wenden geleveid, dat principieele en praetische politiek elkan der niet uitstelten." Het blad venvacht van Kabinet en Ka mer „wijs beleid", naast „groote doortas tendheid". IIol vertrouwen des volks mag en zal niet worden beschaamd. Als vruch ten. hesten gestapt was en naar huis ge gaan was. llij was in ieder opzicht rijp voor hot huwelijk. Buurmans Mario was wel iswaar goon piiilosophe en had nooit de eerzucht gehad, zich voor de hoogoschool to bekwamen. Daarentegen was zij liet. toonbeeld van een lief cn welopgevoed mciisjc, aan wie hot eten en drinken smaak te, cn dat 'in den namiddag, in liet sche meruur, onder bot genot van koffie met koek, met een scha ik se he vroolijkbeid de trouwgrago heertjes uil den omtrek voor- Lij haar deur zag sluipen. Van do dames uiiit de „deftige" gezet- schappen had bij twee soorten leeren ken nen; ivieuv-modischc en oud-moilischc. De niouw-modischo waren 6f zeer jong, óf van niet te bepalen leeftijd. Zij droegen gladde scheidingen, stijl „hemelsohe" sernphimof stijl „woreUlsche" koorddanseressen. Evontucel'o lichaams schoonlieden zochten zij op do-imorkwaauliiigsle wijzen te bedek ken. Zij liepen altijd in zeer slechte bon ding, ceiiigszins gebrokt. Bij liet zitten sloe gen zij opvallend bet. cone been over h»t andere. Buitendien droeg iedere bewening steeds bef duidelijkste karakter van„licht gij er misschien iels tegen?" Zij studeeiden allen ie hot een of andere vak en hadden hooge doelen. Wanneer zij het niet over vrouwen rechten hadden, waren zij direct klaar, von nissen to vellen over de bekende mees ters op 't gebied van kunst, litteratuur, wetenschappen en politiek, met zeker en doodend oordeel. De hij deze vrouwen be- hooremlo jongemannen, zagen er precies eender uit, en deden ook precies 'f zelfde. ten van de vierjarige periode, die komende is, noemt hot ouderdom»- en invaliditeits verzekering en een kieswet, die ons do E. A', schenkt en die liet kiesrecht, under welke benaming dan ook, „algemeen" maakt. AYij ziften er onder zegt liet vrijz.- dom. „Land on \rolk". AVat de zestig zullen doen gaat liet voort moot do toekomst leeren, maar wij zullen in bescheidenheid moeten afwachten, wat genadig oyjr ons zal worden beschikt. Aan ons zal de taak zijn opgedragen om in loyale oppositie critiok ie oefenen. AYij zullen ten bate van de democratie er uit moeten kloppen wat er in zit. Eu or zit iets in. Het cijfer GO op zich zelf beteekent weinig. Deze GO moeten aan het werk. Eu uit den geineenen wortel des geloofs zijn alterlei sappen te zuigen. Wat dus er uit. zal .opbloeien, is voor de |G0 zeiveb nog hetzelfde geheim als voor ons. Wij konden slechts oen waarschijnlijk heidsrekening opmaken, en deze leidde, op de gegevens der ervaring gegrond, niet tot voordeelige uitkomst. Maar liet kan nog meevallen, en wij zuilen onzerzijds, onzen invloed doen gel den, opdat, uit den wortel, zooven bedoeld, die sappen bij voorkeur worden getrok ken, die vruchten kunnen doen rijpen, welke aan ons volk in zijn geheel ten goede zul len komen.'3 Links zit er onder cn diep ook, verzucht de „Zutph. Ort." De rechterzijde heeft dus reden tot groote blijdschap. „Zo is nu sterk genoeg betoogt het blad om wat lmar drie doelen gemeenschappelijk verlan gen, door te zotten. Ze kan nu haar scho len ovcrslrooien met Rijksgelden, de open- in® school belogen, de dwangverzekering aan ons volk opleggen, de geiden voor haar socialo wetten door haar protectie halen uit de zakken der minder bevoorrech ten, ze zal bjj do benoemingen tol, hooge ambten en kleine posten de „hliisgmiooten des geloofs" voortrekken en als ze wil, als haar eendracht dan niet tc loor gaat, kan ze ook beginnen aan oen Grondwets herziening, om daarbij haar denkbeelden neer tc leggen in onze hoogste staatswet, om onze voiksvrijheden te beperken," A'roolijlc ziet 't er voor dc vrijzinnigen, niet uil. Alaar verbetering is niet uitgeslo ten, „wanneer (ze) vier jaar lang Hink' „onder de plak van rechts" hebben moeten zuchten." Aran de chrislxriijk-histoiisehon zegt de „Zutphensche" dat zij „op de wip" zitten. „Daarin is althans een waarborg, zij 't een jjcringo, gelegen togen overdre ven geloofsijver waarin do anti-rov cn r.- kalh, sterk kunnen wezen." Het blad is benieuwd te hoor cn, welke kastenmaker nu liet „draaien der planken" van het Kabinet moet verrichten. „Of Jiuist op dit soort van wezens maakte nu Hans Dukrow grooton indruk. Zij om ringden hem dikwijls en hewoudeiden dc in hem volkomen tot zijn recht gekomen na tuurkracht. Door lorguons monsterden zij zijn nek. Het liefst hadden zij hem, als liet vee op dc markt bctasl. „Ach zc-g, kijk toch eens, waf een Liieeps", kwam het dikwijls bewonderend van de 7. a ch te v ro u w c n lip p om Yoor Hans was deze soort van bewonde ring zeer onaangenaam, en hij wendde zich liever tol de andere jongedames, wieruiter lijk door oudmodische dracht, oog en hart streelde. Alaar die jonge dames schepten int weer geen behagen in liern. Deze gezonde en sterke mensjes, wier ontwikkelde schoon heid eenerzijds en Papa en Mama anderzijds verboden, do oogenblikkelijko anodedwaas- heden mee te maken, zwermden, nis scha deloosstelling, daarvoor, tusschen die mo degekkeu, en die onuitstaanbare kerels, ter wijl Dukrow's flinkheid hun volkomen koud lief. Akelige jongedame uit dezen kring be viel liem, maar niet een van haar had iets mof „den" hoor op. Van alle dames had den de drie mooie dochters van een bekend kunstenaar den mcerten indruk op hom ge maakt. Hij had do mensjes reeds dikwijls in gezelschap ontmoet en steeds luidden haar smaakvol uiterlijk en lmar frisschc open gezichtjes hem verrukt. Hoe jammer dut er drie waren, nu wist hij waarcmpel niet welke hem liet hoste beviel. Ook nu zngeit zij er weer allerliefst uit; de oene was met. bruin haar en witten keel band als „koningin Louise" verschenen, do tweede met bloemen in het los opgemaakte

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1909 | | pagina 5