derde Blad.
FRANS'CHE brieven
Een held
135 SIB*
IjSilB
Prijs der Advertentiën.: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents por regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op vooxdcolige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsda g-, Do nderdag- en Zate rd aga vond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, big vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
j voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
atxm m i r «i mi»nnniim mm ri 11» ui ih i 11 ua
grenzen van onzen dampkring naderen, door
lien weerstand verminden! wordt en ze
ten slotte mol gewone snelheid de aard
oppervlakte bereiken, als ze niet door do
geweldige wrijving en do daardoor ont
stane warmte in damp zijn overgegaan.
Op do «man, die geen of bijna geen damp
kring heeft, is liet echter anders; do me
teorieten komen met groote snelheid op
de niaanoppervlakte, en bonen daar gaten
in. Dikwijls doordringen zij daarbij (te
gcheelc vaste korst van de maan, tot aan
hol vloeibare, brandende, binnengedeello.
Daarvan zullen vulkanische Verschijnselen
het gevolg zijn.
De sternen, waarvan sommige zeer lang
zijn, zijn niet altijd uit 't verste gebied (ter
wereldruimte op de maan gevallien. Als
hypothese wordt gedeerd, dat de stof, waar
uil de maan ontstaan is, eerst een ring om
de aarde vormde, maar die ring bestond
niet nil oen samenhangende massa, doch
Uit erkende, om de aarde zich bewegende,
vaste lichamen, uil een ontelbare menigte
kleine manen, zooals nu nog hel geval
is met dn ringen van Satuinus
De kleine manen vielen langzamerhand
up de grootste, en van dit samentrelfen
zijn de sporen nog te zien in de ringge
bergten op de maan.
De getierde oppervlakte is daarmee -be
dekt als met pokkenpullen. Vaii-eenige dezer
geweldige gaten gaan in alle richtingen
ALLERLEI. lichte strepen uit. Die merkwaardige stra-
len komen altijd eerst goud te voorschijn
HOL HET ER OP DE -id.VAX a|s <]e zon -er loodrecht op schijnt, dus
UITZIET. met volle maan. Hel zijn geen verhoogiugeii
Er is wel -eens melding gemaakt van of verdiepingen, maar tiet is alleen op
liet feit, dat een Amerikaanseh sterrentuin- die plaatsen van de maan lichter dun in
dige een vulkanische uitbarsting op do haar omgeving. Men kun zich dit vvrschiju-
munn, of tenminste het ontstaan van een Sel niet anders verklaren dan dat bij den
nieuwen krater, heeft waargenomen. val van zulk een gruot lichaam, dat iKs
Jlet is wel do moeite waard, hier eens krater-opening veroorzaakte, de maankorst
een oogenbiik bij stil le staan. Zou dB iiitcertgesprüngen is als een glazen bol,
maan, als er vulkanen zijn, op onze aaide waarop men een steen gooit, en dal daur-
gelijken? na de gloeiende middenstof in de spleet
Als we op de maan konden komen, zou- stroomde, om die te .vullen. Snel afgo
den we er veel vinden, wat aan onze aar- knelde, lava wordt als glas, dat de zonne-
de herinnert, maar ook veel. wat ons stralen sterk terugkaatst. Daarom zijn de
vreemd zou voorkomen. Men heeft zeer spleten bij loodrechte verlichting zoo goed
nauwkeurige kaai ten vnu de maan ge- te zien.
maakt, waaruit ons dit blijkt. Er bevinden
zich veel grooler kraters op, dan men op
aarde aantreft, terwijl du oppervlakte van
onze satelliet veertien maal kleiner is dan
die der aarde. Er beslaat overigens nog
meer verschil tusschffli de mannkralers en
onze vuurspuwende hergen, zoodal men
veronderstelt, dal ze op andere wijze ont
staan zijn dan onze vulkanen. Da met '(irie-
ten zijn er waarschijn [ijk da oorzaak van.
In onze aanlsche atmosfeer worden deze
steenen door de werking van den luchtdruk
tegengehouden, zot Mal de snelheid van meer
dan 50 K..M. per seconde, waarmee ze de
Intorc. Telofoou
zen opvolgen en veel langer (luren, dan zich
in den beginne liet aanzien. Zoo houdt
het pioces-llenard de maitre d'hotel,
beschuldigd van moord op zijn meester,
den rentenier Ré my hetwelk op liet
oogenbiik (wegens gebrek in don vorm dei-
te procedure), voor de tweede maal voor
de assises van Versailles dienende is, de
publieke opinie maar matigjes bezig of
schoon er bijzonderheden- te over in voor
komen, die geschikt zijn de groote menigte
nieuwsgierig Ie stemmen. Zuiden is er
namelijk in den laatste» tijd een strafzaak
oelmndetd, waarbij zulk een ongunstig licht
valt op de daders zoowel als op de slacht
offers.
Hoewel de „Iftimnnilé", liet blad van
James, doorgaans geweldig in sorialiMi-
sclieu en ariti-kapilaHsliscben zin over
drijft. lieel't zij thans volkomen gelijk als
opschrift boven baar verslag van de zaak
te plaatsen: De scliaiularthnnord in een
famil/e uit de bourgeois!'. Dit sf tuf rechtelijk
oogpunt is deze evenwel geenszins van
belang ontbloot. Togen Benard, die voor
liet llot' te l'aiijs wegens medeplichtigheid
veroordeeld werd, bestaan sinds den dood
van zijn inedeverooi-ileelde geen matei iueie
schuldbewijzen. Alleen blijven over diens
beschuldiging benevens zijn eigen onzede
lijkheid en huichelachtig karakler. De strijd,
die er nu gevoerd wordt, tusschen de ver
dediging en het Openbaar Ministerie, is
daarom even hardnekkig als intcrcssaul en
de Jury. die tusschen beiden te beslissen
zul hebben, zat ongetwijfeld geplaatst wor
den tusschen haar begrijpelijke antipathie
jegens den beschuldigde en het gebrek aan
overtuigend bewijsmateriaal. Du Xederhunl-
srhe rechter zou iu dezen slechts kunnen
vrijspreken. Dc gezworenen zijn echter
slechts rekenschap verschuldigd aan hun
geweten en hebben niet de minste notie
van hetgeen er toe behoort een bewijs wet
tig te construeeren. Het is voorzeker ecu
der moeilijkste gevallen, waarin een Jury
in een moordzaak ooit geplaatst was. Die
bijzonderheid in aanmerking genomen, wekt
het proces betrekkelijk weinig spanning
onder liet publiek. Wat liet volk interes
seert en ongetwijfeld heelt hef daarin ge
lijk), zijn de ivvindicaliëu en eisciien der
arbeidende klassen. Zoo kan men op liet
oogenbiik iu de werkiiianshiniilen ilr> me
nigte zich zien verdringen voor rootle en
groene affiches aan hel adies van den meer
dan lumdenlvoedigen millionair ('ogiiacq.
den. eigenaar van de magazijnen der Sn-
iiiaritaine, een winkel maar weinig kleinei
dan de Piiuteinps. De eigen beambten Hek
ken daarin tegen hem te velde en be
schuldigen hum van oiiguw eKigde esptoi
tnüe van zijn personeel. Ze vragen ver
betering van vucdsel. een heel uut om te
déjcimeercn en vrijaf 's avonds om 7 in
plaats van 8 uur. Die* eisriien komen inder
daad niet buitensporig voor en dc heer
Cognacq, die begonnen is als eenvoudig
straatventer of camelol, zal de eerste zijn
om dat toe te geven, wanneer hij aan
zijn meer eenvoudige» oorsprong denkt.
Ziet men eerstdaags de meer dan 3000
employe's der Samarilaine liet werk sta
ken, dan behoeft men zich le Parijs even
wel niet te verwonderen. In elk geval
heeft de werkzame calegori van bedienden
der groote Harijschc magazijnen meer recht
op lotsverbetering dan zoo menig hard
schreeuwend, gesyinlikeerd met solaar ol
timmerman, die alles op zijn elf en dertigste
doet, en zich 'noch om, zijn patroon noch
om diens klant bekommert, leder, die in
Parijs ooit een werk, Bel zij groot, hetzij
klein heeft talen uitvoeren, weet, welk een
plaag liij ondergaat. De werkman neemt
bijna twee uur voor zijn déjeuner en heelt
bovendien tioodig ecu kwartier om zijn ge
reedschap op le bergen en een mulei
kwartier, om hel weer ter hand te nemen.
Ware liet te voorzien, geweest dat de
rechten van don menscli" eens lol ont
kenning van de rechten van den wvrkgevm
of iten klant zouden voeren, wellicht had
den de knappe encyclopedisten der Groote
Revolutie tiaar dan maar liever in porte
feuille gehouden.
JU VEX IS.
Hf Parijs, 19 .Juni 1909.
Wellicht bedrieg ik me, maar liet komt
1 ïflievoor, (tat do Parijzenaar meer en meer
j qffucigd raakt tot een onverschilligheid,
i„ iff ie hij voorheen niet bezat. Vroeger kon
'i/fieman vaak tot iScn geestvervoering ko-
fjl jen, die, hoewel niol altijd even oprecht,
:j| och van een warme, moer zuidelijke natuur
Mïtuigde. Hij sloeg zelfs wel eens tot da-
lelijkheden over, die in de Historie met
(ïjloedige letters opgeteekend staan, luonze
ffijagi'n handelt hij minder en praat hij zelfs
.Éaiet meer clan vroeger. Het laatste, initiatief
li tot een handelend optreden werd genomen
door DéroitlMe. toen hij hij de begrafenis
ji ran Félis Emire tegen het Elysée Iu velde
1 wilde trekken. Thans heeft ook deze Don
Quicholtc of agitator van den ouden slem
ij pel, zijn toevlucht gezocht in uitsluitend
mondelinge overreding en wil hij allen
op filosofische manier staatkundige liervor-
mingen voorbereiden. Overigens duidt hel
rerminderon van gewelddadige revolution
M in Fnpikrijk op hetzelfde verschijnsel, in
het begin en het midden der vorige eeuw
daalden de werklieden der voorsteden van
'J Parijs van hun heuvelen om, /net een ge-
«-eer in do hand, op de harrikades te
gaan vechten. 'Heden ten dage zouden ze
j'| dat niet meer kunnen doen, om de ten vim
A dige reden, dat niemand, behalve een sol-
ld daat in activiteit, meer oen guvveci bezit.
J| Dit is evenwel niet de eenigc oorzaak
M «in do verandering van het algemeen ka
il raktor van het volk. De reden or van is
m, i. voornamelijk te zoeken in da wijzi-
4 ging villi den socialen toestand. De strijd
voor het levensonderhoud wordt aan den
k oenen kant hoe langer zoo heviger en aan
li. den andoren kant vermeerderen de eischen
J en dj® behoeften van hel dagelijkscli bestaan.
Do ganscli'O gcdaclitengang -en het geheide
streven van liet individu wordt daardoor
in beslag genomen. Xicniaml heeft meer
'Ion tijd noch deu mood zich te wijden, laat
f| staan iets op te offeren, aan wi zaak,
•J <ho niet onmiddellijk verhand houdt imd
|j zijn materieelo welvaart. Vandaar wordt de
politiek meer on meer naar de omgeving
i der beroepspolitici teruggebracht. Heil ei-
rein van don scrijd wordt beperkt tot alles
wat uitsluitend met hoi beroep of den vi "i'k
èj kring van elk afzonderlijk persoon in be-
trekking staat. Op die wijze is het syndika-
iisuie geboren en zal dat zelfde syndika-
feme in du toekomst de hoofdspil woiden
a; waarom l'rankrijk's inwendige geschiedenis,
jj! zal draaien. De jongste gebeurtenissen loo
nen duidelijk aan, dat eerlang opnieuw dc
HET XAA1GEKE! DKH OUDE
UERMAXEX.
Een vondst, onlangs door mejuffrouw
professor Meslorf, directrice van liet mu
seum van Sleeswijksclie oudheden, le Kiel
gedaan, getuigt van de vlijt en den luiis-
lioLidelijken aard dor oud-Germaausclie huis
vrouwen.
la een graf, waarin lm! stoffelijk over
schot rustte van een Gennaanselie wouw
uit de vóór-christelijke jaartelling, vond men
een bijna geheel compleet stel naaigeroed-
i*» nJuamaMwaa
•Ju, hei i-- de zuivere waarheid. De luite
nante Makend en l'Eloile, twee dapperen,
die den \origcn dag doodelijk gewond waren,
had uien buiten gebracht, opdat, ze meer
lucht 'muilen hebben, en men liep om, ten
einde hen niet te hinderen.
Welnu, toen we paleerden, vonden ze
nog dc kracht om oiw toe te roepen: ,,Als
we in den weg liggen, werp ons dan miuir
op zij
Kun uur later waren de brave jongens
dood. Op dat oogenbiik wierpen wij den
vijand overhoop in spijt, van mijnen en
andere hindernissen. De brigade had ein
delijk 15.0110, ik zeg vijftien duizend, man
geregelde ('iiiiiccsclie troepen (Herwonnen
en Turen - Quart wite onlzct, maar de arme
mariniers hadden enoime "verliezen geleden!
Om slechts één getal te noemen: liet ba
taljon Maliius. bij hel vertrek GUÜ man
schappen en 19 officieren sterk, telde nog
slechts 302 man en fl officieren.
posi, deed wakker zijn plicht en gaf het
voorbeeld.
's Avonds, hij het bivak, loonde hij z.ijn
officieren den brief, dien hij ontvangen had.
Een notaris kondigde hein een erfenis aan:
zes of zeven duizend francs rente; een erfe
nis van een onbekenden oom.
Arme Martin!
Nu bekende hij: Het had hem getroffen.
Den vorigeu dag dacht tin niet aan de
kogels, of aan (le mogelijkheid van getrof
fen te worden.
11 ij streed eenvoudig en soms zelfs met
plvi/.ier.
Maar nu. bedwelmd door het bezit van
dut geld, Melde hij zich voor, hoe geluk
kig hij zou kunnen leven; hij zou aan z.ijn
lust tot reizen kunnen voldoen, goede paar
den kunnen houden, en hij zou einde
lijk kunnen trouwen.
Daarop zag hij zich plotseling uitgestrekt
op liet veld, ziel.ogend, met verbrijzelden
schedel. Toen had hij die ellendige rilling,
waarvan ik u straks sprak, door zijn leden
gevoeld, een soort angst had hom aangegre
pen. en 'l luid hem moeite gekost, z.ich er
legen le verzeilen.
)il t'orluin veimiirttslle hein ccnigen tijd.
Hij was enkele dagen een beetje -- z,o<>, zoo.
Morgens uk men zich opstelde alleen
k morgens een paar minuten scheen
hel hem hard, zijn leven te moeten wagen.
Een veizegelde brief, onbekend schrift.
Met onverschillig gelaat opent hij den
brief, leest cm wordt bleek; bij vouwt Jou
brief dicht, sluit hem in z.ijn portefeuille,
haalt hem weer le voorschijn, lec-'l hem
nog eens; dit alii's herhaalt hij tweemaal,
en blijft bleek.
De Hompel wordt gestoken. Hij hooit
het niet.
„Hebt li slechte tijding ontvangen, com
mandant?"
„Neen," mompelt hij, „integendeel.1'.
Eu hij vertrekt als een automaat»
Dij de eerste geweerschoten aarzelt bij. en
matigt den pas.
Hij houdt sfil en be-pk'ilt mol zijp kijker
de vijandelijke versterkingen» waartegen men
opruk!daarna richt hij den kijker nam du
artillerie, waarvan liet vuur ons dekt en dut
ons werk voorbereidt.
Daar hoort hij een van zijn manschappen
/eggen
..Dat gaat niet goed vandaag, papa Mar
tin is niet in zijn humeur!"
Niet in z.ijn humeur! hij? Alle duivels,
nu is hij niet langer bleek! Het bloed slijm
hem naar 'I hoofd en als Henri IV roept
hij zich ze]ven toe; ,,(!e zijl bang, ellendig
licbaam. welnu, ge zuil eens z.ieu
Nauwelijks bad men den aanval geblazen
of bij was aan 't hoofd van zij tl troep en
voorde z.ijn oud-bataljon ami ill den strijd.
De Cltineez.en onderhielden een levendig
vuur.
Tweemaal werden z.ij teru.ggfslagen, maar
onze moed Overwon. Mannen en Hukken in
hot front werden verslagen en vernageld, en
de enminnndant. wiens s-ahel rood van
'I bloed was, word door z.ijn 'minschappen
luid toegejuicht.
Hij was den gelieelon dag nog op z.ijn
Zwakheden?
Niemand toonde ze; men dacht aan de
ouden van Uaroilles, aan de kameraden le
Tiiyen-Quan, die gered moesten worden, en
niet meer aan zijn eigen leven.
Zoo herinner ik mij nog, dut op zekeren
(tag, na liet geveeld, de brieven werden uit
gegeven. De brieven uil Frankrijk 1 Een der
onzen, de roiiiniiiiidanl, laten we hem. Mar
tin noemen, wachtte niets.
Hij hml geen familie, die* hem na verwant
was. en ontving nooit brieven. Van lijd tot
tijd eens een lettertje van een kameraad,
die 51' in Frankrijk gebleven was, of in een
rustige kolonie vertoefde en hem benijdde,
En daar kreeg nu onz.e "Martin een brief!
De kolonel zweeg weer; zijn Mik doolde
weer als te voren in liet vei' verleden.
Toen met een vn«dijken lach, holder als
de klank Beller trompet, vervolgde bij:
„Vervolgens werd ik er anti gewoon!"
