Dinsdag 13 Juli 1909.
63rta Jaargang.
No. 13046
ÖM DEN NAAM.
Eois-Abonnementen.
BUITENLAND.
SCHIEDAMSCHE COURANT
Deze courant verschijnt dagelijks, niet uitzondering van Zon-en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en VI aar din gen fi. 1.25. Franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en VI a ar ding en 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
j Abonnementen worden dagelijks aangenomen. J
Advcrtentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Ilaven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs der Aflvertentiën: Van 1—6 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Croote lettors naar de plaats die zij
innemen.
Advcrtentiën bij abonnement op voordcelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aam het Bureau to voldoen.
Intorc. Telefoon
voor do Redactie No. 128.
voor de Administratie No.
103.
De administratie van de ,,Schiednmsche
Courant" is gaarne bereid om tegen ver
goeding van porto's aan haar abonné's die
voor korten of langen tijd op reis gaan, de
Courant aan hun tijdelijk adres te zenden.
Ook abonnementen voor den tijd van een
halve of heelo maand worden gedurende het
roisscizoen verstrekt.
Schiedam, 12 Juli 1909.
MAROKKO.
Ts cr oorlog in Marokko? Oorlog zou mis
schien een weinig te sterk zijn uitgedrukt
en toch, wie weet tot hoever Spanje zich
zal laten mecslocpen in lijn Alarokkiumsche
veroveringspolitiek. Dat Spanje op veroverin
gen uit is, kan liet. thans niet meer verliec-
lcn. Dat liet mobiliseeren van 25.000 man,
dal is ongeveer con vierde deel van zijn
liecle strijdmacht, en de credicLnanvnige van
ruim 3j- millioen peseta,'s alleen zou zijn
tel' reorganisatie van zijn strijdmacht in zijn
aan Marokko grenzende Afriknnnsche bezit
tingen, de z.g. presidio's en ter bescher
ming van de Rit bewoners, in wier gebied
de sultan zijn gezag heeft verloren, geloovc
liet wie kan. Spanje, dat voor zijn eigen eco
nomische herleving liet geld zoo goed kan
gebruiken, zou dit hertedon aan de bescher
ming van zijn Marokkaanselie breeders. Die
edelmoedigheid ware al te groot.
Aten kent den oorsprong van liet. thans
uitgebroken conflict. Spaanschc arbeiders,
die werkzaam waren aan den spoorweg, niet
ver van Melilla, zijn aangevallen door een
Kabylon.stnm en vier hunner werden gedood.
Het te Melillai gelegen Spaamche garni
zoen is direct daarop uitgetrokken, ver
woestte aD afstraffing de naburige Moor-
sclie nederzettingen en joeg de Knbylen op
de vlucht, evenwel niet. zonder zelf een
veertigtal deeded en gewonden te hebben
gekregen.
Dit, geschiedde op denzelfden dag, dat. een
Marokkaanselie ambassade te Madrid aan
kwam. En dit gezantschap is juist naar
Spanje gekomen met liet, dool om het geschil
te regelen, dat zich heeft, voorgedaan naar
aanleiding van den spoorweg, die do Spann-
scbe werklieden bezig waren.man te leggen.
Deze spoorweg, die een lengte zal hebben
van ongeveer dertig kilometers, is bestemd
om Melilla, de hoofdstad der Spaanschc
bezittingen tc verbinden met do mijnge-
bieden, voor welker ontginning aan Madri-
leensclie kapitalisten concessie is verleend,
en die zich huiten het Spaansehe gebied
bevinden. Deze mij neon cessies zijn even
wel niet door den sultan verleend; dc sul
tan heeft zoo goed als geen gezag in die
streek, hot RifFgebied, en de roghi, do pre
tendent, de vijand van den sultan, is zoo
vriendelijk gowoort, dat zaakje met de. Ma-
driloensehe ifijusirieelon op te knappen. Dat
geschiedde dus langs geheel onwettigen weg
en Moeley TTafid wilde dat niet toestaan.
Hij protesteerde bij den Spaamchen gezant,
den heer Merry del Val, die hom zoo buiten
sporig vurig van antwoord diende, dat er
een breuk ontstond in de diplomatieke be
trekkingen. De Spaansehe regeering ging
evenwol niet in alles met zijn vertegenwoor
diger door dik en dan. mee, en keurde lint
;ocd, dat het geschil te Madrid behandeld
zou worden tusschcn haar en een Mnrok-
kaansch gezantschap.
Ongelukkiglijk blijkt de roghi in de buurt
van Melilla een even geringe autoriteit tc
genieten als do sultan, zoodal, ondanks de
voorgenomen schreden tot een vreedzame op
lossing, de Knbylen de Spaansehe werklie-
d'-n hebben vennoord.
Spanje kan dus slechts op eigen krachten
■ekoncn om zijn belangen te midden der op-
.-tanrlige stammen van liet Riff te be-clier-
men, en liet is daarom, dat het zich ge
noodzaakt ziet een „strafexpeditie" te onder
nemen, welke, te oordeelcn naar de reed:
geleden verliezen en de genomen toebereid
selen, vrij bloedig en van wellicht, verstrek
kende gevolgen dreigt tc worden. Hoogst
waarschijnlijk zal deze expeditie Ma
rokko op den afstand van oen door Spanje
sinds lang begeerd gebied komen te staan.
Een telegram uit Madrid d.d. 10 dezer,
bevat do mededeeling van den Spaunsclien
minister van ooriog, dat de gemeng
de brigade dor jagers van Cïitalonië ho
vel tot mobilisecren heeft gekregen en zieli
zal inschepen voor de Spaansehe plaatsen
in Marokko tegen 12 of 13 dezer. Hij
voegde cr aan toe dat hij hedenochtend oen
gesprek' met don koning heeft gehad over dc
gebeurtenissen op gisteren te Melilla. De
regeeving wil geen oorlog niet de Knbylen,
nuinr zal de plaatsen in Noord-AFrika in
staat stellen om elke aanval af te wijzen en
tc bestraffen.
DUITSCHLAND. 1
Bij de opening van de zitting van Zater
dag van den Rijk-dag vet klaarde minister
Bcthmnnn Hollweg, dat door de reed- ge
nomen en nog te nemen he.-luiteu in de
derde lezing was voorzien in de geldelijke
behoeften, maar dat de Rijk-dag do regee
rt ng slechts ten dooie was gevolgd wat aan
gaat de wijze, waarop de belastingen zouden
worden geheven. Desniettegenstaande beslo
ten de verbonden regeeringen een-tennnig dc
verbruiksbelastingen en de goedgekeurde
belastingen op liet eigendom, met litslui-
ting van de onaannemelijke „Kotiorungs-
stcuer", te aanvaarden, daar er geen zeker
heid bestaat dat cic hervorming later of bij
gewijzigde samenstelling van den Rijksdag
tot .-tand zou komen op meer bevredigende
wijze.
Op de verklaring van minister Bcthnuiun
volgde een uitvoerige en nu en dan zeer
levendige bo-preking door leiders van allo
partijen, waarbij o. a. do cornersatieve af
gevaardigden Uoydebrand verklaarde, dat dc
conservatieven hadden geweigerd de succes
siebelasting, die ooi.-pionkelijk beschouwd
werd ah do ruggograat. der Financieels her
vorming goed te keinen, voornamelijk om
dat zij de beslissing o\or de tc heffen be
lasting op het bezit niet wilden toevertrou
wen aan een op dezelfde wijze gekozen
vol ksverto gen woord i gin g.
De/c .-preker en de woord voerder van
liet centrum verklaarden, dat er geen ver
bond was gesloten tusschen het. centrum
en de conservatieven, terwijl de nationaal-
liherale spreker constateerde, dat de con
servatieven zich hadden laten overhalen tot
deelneming aan een wraakcampagnc van het
tent rum togen den Rijkskanselier.
Hording, van liet centrum, voegde daar
aan toe: „Wanneer do tegenwoordige con
stellatie mocht leiden tot stichting van een
gi'oote liberale partij, dan zou cr ook een
groole conservatieve partij ontstaan, die dan
met het centrum samen zou gaan.
De sprekers van allo partijen gaven hun
sympathieke dankbaarheid te kennen voor
den aftredenden rijkskanselier en hun waar
deering voor zijn groole verdiensten ten op
zichte van den modernen opbouw van
Duitschlaml en de bevestiging van do po
sitie van dit Rijk tegenover het buiten
land.
Na afloop van dit gedeelte der zitting,
die dikwijls gestoord werd door rumoer,
ging dc vergadering voort met de derde
lezing van dc financieele hervorming en
nam dc belasting aan op koffie, thee en
lucifers.
Het overblijvend gedeelte van dc finan
cieele hervorming werd eveneens aangeno
men, waarbij het tarief voor mousseerendc
wijnen nog gewijzigd werd. De invoerrech
ten voor mousseerendc wijnen bedragen
thans ISO'Mk. per dubbelen centenaar.
Nu hiermee de financieele hervorming
i- beëindigd, wordt tegen IV oen-dag de be
noeming van een nieuwen kanselier door den
keizer verwacht. Ah zoodanig wordt, gelijk
reed- gemold, in de eer-te plaat» de minister
v. Betlmiann-Hollweg gedoodverfd.
Andere ern-lige eandidaten zijn graaf We-
del en admiraal v. Tirpilz.
GEMENGDE MEBEDEELINGEN.
Engeland.
De politierechtbank van Westminster
lnH'it Zaterdagmiddag den Tndiër Madarla
Dinglira naar do lacht lm uk verwezen we
gens moord op den oud-onderkoning van
Indië, Sir Curzon Wyllie en den Parsce-
doktcr Lalcaca.
De gevangene verklaarde, dat hij vol
komen in zijn recht was geweest. De Engel-
.«elien zouden op dezelfde wijze hebben ge
handeld, ah de Duitschers in hun land
mochten komen, ja, hij achtte het oneindig
vaderlandlievender on veel meer tc recht
vaardigen, om de Eugolsehon te bevechten.
„Want," zei hij, „ik houd de Engehchcn
aan.-prakelijk voor dcu moord op tachtig
millioen Indiërs gepleegd binnen een tijd
perk van 50 jaar. De Engehchcn onttrek
ken jaarlijks i 100,000,000 aan het geld
der Indiërs; de Engelsellen brengen tal
loos» Indiërs op of deporteerden ze, of
schoon ze niets anders misdeden dan het
geen de vaderlandlievende Engelsehen hun
lundgenooten aanraden te doen. Ilebben de
Duitschers geen recht Engeland te bezet
ten, dan hebben de Engel-chen allerminst
het recht Indië te bezetten. Wij hebben heb
volste recht eiken ons land bezoekenden En-
gclschman tc dooden. Als de Engelschen
po-eeren voor de voorvechters voor de ver
drukten in Rusland en in den Kongo, zijn
zij huichelaars. Als de Duitschers Enge
land bezetten, dan zou dc Engèhchmnn het
niet te dulden vinden den insolenten Duit-
seller 'de straten van Londen te z,icn afslen-
teren. Zou zulk een Engclsohmnn dien Duit-
schcr overhoop steken, dan zou hij zijn
lundgenooten oen oprechten vaderlander toe
schijnen. Zoo streeft ook de Indische patriot
naar de vrijmaking van Tndië. Ik leg deze
verklaring geenszins af, omdat ik genade
afsmeek, neen, ik eisch daarentegen dat de
Engelschen mij ter dood veroordeelendes
te heviger zal do wraak mijner landgenoo-
ten zijn."
Frankrijk,
Aan dc „Matin" wordt bericht, dat do
in verhand met do onthullingen van
Boortsef zoo druk besproken Russische po
litic-chef Hartiug van Brussel, waar hij in
den laatstcn tijd vertoefde, is vertrokken.
Ilij had, toen hij uil de bladen vernam,
dat een beweging tegen hem op touw was
gezet, de bescherming dor politic ingeroe
pen, dn ar hij zijn leven bedreigd achtte.
Zijn huis werd dan ook bewaakt. Daar
door schijnt hij toch nog niet geheel en
al gerust te jijn gesteld, want plotseling
is hij met zijn vrouw en drie kinderen
vertrokken, zonder dat iemand weet waar
heen.
Mevrouw Hurting is ecu dame uit Luik
en behoort tot een zeer aanzienlijke familie.
Ten einde een huwelijk met haar te kun
nen aangaan, had Hartiug van de Russi
sche regeering alle noodige papieren we
ton tQ krijgen, o. a. een document, waarin
vermeld stond, dat hij van adellijke af
komst was.
T u r k ij e.
Zaterdag hebben te Konstantinopel de
laatste terechtstellingen plaats gehad van
personen, die betrokken waren geweest in
den jongslen opstand. Op verschillende
punten van de stad worden in het geheel
22 personen opgehangen onder wie luite
nant-generaal Tsjorkes en de hoofdredac
teur van de „Vulkaan", sjeik Vehdcti. Bo
vendien werden nog 150 personen verban
nen. Hiermede is do taak der drie krijgs
raden ten einde, daar het plan bestaat
om aan do overige beschuldigden, welke
nog niet veroordeeld zijn, op 24 Juli, den
jaardag van do wederinvoering der grond
wet, amnestie te vorleenen.
De Kamer heeft Zaterdag met gesloten
(jeuren do interpellatie over Yikiiz behan
deld. Minister Ililmi-pasja verklaarde, dat
generaal Mahmocd Sj-efket de verantwoor
delijkheid op zich neemt voor hetgeen te
Yildiz is gebeurd en hij las diens rapport
voor.
De Kamer keurde deze verklaringen
goed.
Peru en Bolivia.
Wc hebben Zaterdag melding gemaakt
van 't totstandkomen der grensregeling tus-
schcn Peru en Bolivia, waarhij Argentinië
de taak van scheidsrechter op zich had
genomen. De uitspraak werd bekend ge
maakt te Bucnos-Ayrcs op het ministerie
van buitenlandsclic zaken. Daar de Boli-
viaansche gezant aan de uitnoodiging geen
gevolg gaf, werd do grensregeling alleen
aan den Peruaanschen gezant medegedeeld.
Te 4$ |ur 's avonds begaven twee amb
tenaren zich uit naam van den minister van
Buitenlandsche Zaken naar de Boliviaan-
scho legatie, ten einde de arbitrale beslis
sing aan den gezant te overhandigen.
'Het gebied, waarvan beide staten elkaar
hot bezit betwisten, wordt bij het scheids
rechterlijk vonnis onder heide landen na
genoeg gelijkelijk verdeeld. De nieuwe grens
lijn volgt in hoofdzaak den 69sten meridiaan
(nulmeridiaan van Greenwich).
Do Boliviaansclic gezant verklaarde geen
gevolg aan de uitnoodiging van den minis
ter van Buitenlandsche Zaken te hebben
gegeven, ten einde zijn regeering niet te
verplichten de arbitrale uitspraak te aan
vaarden.
Het incident over het Argentijnsche
scheidsrechterlijke vonnis wordt nog inge
wikkelder door het blo vel aan Peru een
gedeelte der terreinen terug te geven, die
IJolivia aan Brazilië twee jaar geleden
voor 2,000,000' pond lincl verkocht.
Toon de beslissing van den president der
Argentijnsche republiek >u de Ikdiviaansche
hoofdstad La f'az bekend werd, bestormde
het gepeupel het gebouw van het. Argen
tijnsche gezantschap, zoodat troepen gerecjui-
Roman naar het Duitseh van
II. VON MEERIIEÏMB.
33)
Chitnbowsky wist niet hoe Eva tot beda
ren te brengen. Misschien was nu het juiste
moment gekomen om eens flink op te tre
den, hetgeen hij zich ook reeds herhaalde
lijk had voorgenomen, maar welk plan hij
telkens weer liet varen als lij tegenover
Eva stond geplaatst.
Ook nu weer besloot hij zijn heftig optre
den nog maar eerst weer uit te stellen.
Hij trachtte Eva voorzichtig in oen leun
stoel tc duwen en nam zelf op de leuning
plaats, wat voor haar oen roden was om ziel)
zoo smal mogelijk .een te krimpen.
„Wat wil je nu eigenlijk dwiugelanclje?
Graag wil ik alles doen wat ie wilt als ik
jou maar weer vroolijk z,ie. Dat Poolsch
meisje zal haar geld ontvangen, de vrouwen
krijgen bier, moet er nu nog iets an-
d we is gebeuren?"
„Ja, je zou geheel Krntputschau tegen
den grond moeten laten gooien om, het heele-
mnal opnieuw weer op te bouwen.
„Dat, is toch niet goed mogelijk'. A[aar
wat vind je dan eigenlijk zoo verschrikkelijk
naar?"
„Alles."
„Nu, als wij cca goeden oogst hebben ge
had kun jij jo kamer wel heelczmaal nieuw
inrichten."
„Dat helpt niets."
„Alnar wat dan?"
Ze vouwde do bandon in de «choot en liet
het hoofd tegen den stoei leunen,
„Ik /.ou naar hui» willen gaan."
„Alaar Eva je heat (och hier thuis,
verweet hij haar.
„Hier nooitIk heb afschuw van ge
heel Krntputschau. Als ik door 't dorp ga en
die Irmc, afgewerkte mcuschcn in hun ver
vallen huisjes zie. dan krimpt mijn hart in
een en dan zou ik willen wegloopen. Alaar
waar moet ik naar toe? We-onstoin i° ver
huurd, Sophie blijft, in Elslin»nn, ALuna kan
me eerst recht niet gebruiken. Als Virgin ie
tenminste mant' bij mij mocht komen 1"
„Nu al? Araar Eva, wij zijn immers nog
geen drie maanden getrouwd en nu moet
dat mensch al bij ons over den vloer komen?
Eisch dat nu toch niet. Van den winter
misschien, als ik veel op de jacht, ben kan
zo jou goed gezelschap houden
„Afoet ik dus nog zoo laag wachten?"
„Ja, maar je zal je hier-toch wel lang
zamerhand meer thuis gaan gevoelen."
„Noen ik vind liet hier dagelijks af
schuwelijker. Iloc heerlijk was de oogsttijd
op Wesenstein vroeger. Sophie on ik gin
gen zoo dikwijls op den wagen mee naar
het. veld. Het werk geschiedde daar altijd
onder lachen en zingen. Afijn vader reed
tusschon de arbeiders door en had steeds
voor ieder een goor! woord over. Ze juichten
als ze hem maar van verre zagen aankomen.
Eu hier? Als galeislaven moeten zo. hier
zwoegen."
„Jo bent al een even groote idealist als je
Vader, Eva."
Chitubowsky's toon klonk scherp.
„Daarop hen ik trotsch."
Chimbowsky sprak niet het scherpe ant
woord uit, dat hij op de lippen hadwat
gal" het of hij met Eva een woordenstrijd
begon au hij haar moeder eenmaal had be
loofd haar nooit do waarheid tc zullen
zeggen.
„Zullen wij een eindje gaan rijden? Dat
zal je mis-'chien wat. verstrooien."
„Neen dat wil ik niet," weerde Eva
If. „la het bo.-eh hebben de paarden zoo
vreeselijk te lijden van de vliegen en op den
weg hindert ons de stof."
„We kunnen in de buurt een bezoek af
leggen; wij zijn nog lang niet overal ge-
weert."
„Die meimehen hier zijn mij allemaal on
sympathiek."
„Jij kleine stijfkop! Afaar luister nu eens,
ik heb nog een prettig bericht voor je. Tot
In toe heb ik vergeten het je te vertellen.
Wij krijgen inkwartiering."
„Inkwartiering? Er zijn nu och geen
manoeuvres
„Neen, maar hier in dc buurt, wordt een
oefening-rit gehouden. Een nfdooling gene
nden en officieren trekken door Kratpub
solum. Ze blijven twee dagen cu een nacht
hier."
„Wie konten hier dan?"
„De namen zijn nog niet genoemd, alleen
het aantal een majoor en vijf luitenants.
„En wanneer komen z.c?"
„AForgen komen ze reeds aan tafel. Spreek
met Mnmsell maar af, dal er cenige liaan
tje-, worden geofferd. Er zullen zeker nog
wel voldoende aardbeien zijn om oen bowl
te maken."
„Dat weet ik niet."
.„Dat weet je niet?" herhaalde hij haar
toon nnhoolsend. „En dat wil huisvrouw zijn
en over do reggling mee,«pre,kenJou dwaas
kindje
Eva maakte zich uit zijn omarming los
onder voorwendsel de logeerkamer tc moe
ten nakijken, want als morgen het bezoek
reeds kwam, dan dienden dc kamers toch
wol te worden gelucht en schoongemaakt.
Chimbowsky wat verrukt, over deze eerste
huisvrouwelijke plichten, waarvan ze zich
kweel, maar gelukkig wist hij niet hoe zc
in stilte al weer vergelijkingen met dc
logeerkamers van Wesenstein maakte.
Ze bleef voor zich uitstaren om kwaad
toe te kijken, dat do dienstmeisjes het werk
goed verrichten
Nachts, toea Chimbowsky reed» Jan
van vermoeienis was ingeslapen, kon Eva
nog maar steeds geen rust vinden.
Ze moest steeds maar weer dunken aan dc
gepasseerde weken aan hun huwelijksdag.
Het was een mooie Afeidag geweest, waar-
alles fleurde en geurde. Morgens
vroeg was zc met Wichard hand aan hand
nog eens al haar lievelingsplekjes gaan vaar
wel zeggen.
Behalve Wichard was er niemand meer
geweest. Kurt schrcd een zeer ontevreden
en onnardigen brief over hel Verhuren van
Wesenstein. Hoezeer het hem ook voor Eva
speet, toch kon hij onmogelijk cr toe komen
nog weer hot vaderhuis te betreden, dat vol
gens hem zeer ontheiligd was. Voor Sophie
alleen was de reis te ver.
Virginia zond een groeten mand niet nar
cissen en viooltjes uit Zwitserland.
Van Chimbowsky's familie woonden slechts
een gaar newn en zijn eenige zuster, me
vrouw von Wcbern, dc huwelijksplechtig
heid bij.
Eva kon zich haar slechts meer vaag
voorstellen als een groote forscho vrouw mot
onaangename stem en gelooid met over-
op
vloedia' veel sieraden. Van het afscheid
herinnerde Eva zich alleen, dat haar moeder
haar buitengewoon hartstochtelijk aan het
hart luid gedrukt.
De huwelijksreis ging naar Berlijn. Chim
bowsky vond het heerlijk groote steden tc
bezoeken en hij verheugde zich er op Eva,
die nog nooit in Berlijn was geweest, al de
bijzonderheden te laten zien. Alaar hij ver
giste zich deerlijk als hij geineend had. haar
daarmede een plezier tc kunnen doen. Ze
vond het vermoeiend zoo van de eene be
zienswaardigheid naar dc andere tc trekken
en Chimbowsky bemerkte dan ook al spoe
dig, dat Berlijn niet de geschikte plaats
voor Eva was.
Eerder dan oorspronkelijk het. plan was
geweest, namen ze hun introk dus in Krnt
putschau. Eva had geen oogenblik gemeend,
dat Krntputschau haar goed zou bevallen,
want welk huis, welke tuin zou een verge
lijking mot Wesenstein kunnen doorstaan?
Afaar zoo troosteloos leelijk en vervelend
had ze haar nieuwe woonplaats toch niet
voorgesteld,
Chimbowsky troostte haar ou zich zelf
met do hoop, dat ze spoedig zou gewen
nen, maar Eva wist wel boter, hior zou ze
nooit gelukkig kunnen worden,
Eva werd plotseling uit haar gepeins op
geschrikt, doordat. Chimbowsky zich op zijn
ledikant, omkeerde, waardoor het. bed kraakte.
Haastig kroop Eva nu onder de dekens en
met een vreemd onbestemd gevoel, dat ze
voor een keerpunt, in haar leven stond,
sliep zc eindelijk in.
(Wordt vervolgd.)
