63"" Jaargang
Zondag 22 Augustus 1909
No. 13081
l
Eerste Blad.
KRÜGER Co.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Yoor Schiedam, en VI aar dingen JE1. 1.25. Franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en VI aardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnenv worden dagelijks aangenomen.
Adverten! ""or het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs der Advertentiën: Van 1G regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 oents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeeiige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In do nummers, die Dinsdag-, Donderdag-on Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbctaling aan. bet Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor do Administratie No. 103.
BUITENLAND.
Schiedam, 21 Aug. 1909.
SPANJE eu MAROKKO.
De Spanjaarden hebben het moeten onder
vinden hoe moeilijk het is de Mooren te
naderen en in voeling met hen te komen.
Hieraan is bet hoofdzakelijk toe te schrij
ven, dat nog geen, beslissende slag is ge
leverd. En toch betreft het Lier slechts een
plekje van Afrika, ongeveer 15 ii 20 vier
kante kilometer groot, dat door niet minder
dan 30.000 soidaten wordt verdedigd. Toch
treden de Spanjaarden nog niet aanvallend
op, daar dit niet raadzaam is. Gedurende
dien tijd van vrijwel passief toezien, hebben
de Rifïbewoners niet stil gezeten. Ze hebben
alle moeite gedaan om. van verschillende
stammen versterkingen te krijgen, hetgeen
hun blijkbaar zeer goed is gelukt, want vol
gens een bericht uit Melilla, hebben zich
bij de harka een aantal nieuwe contingenten
gevoegd, niet alleen uit Athucemas, maar ook
uit Mazagan en Mogador.
De Spanjaarden willen liet nu eens pro-
beeren om vanuit een andere basis te operee-
ren en hebben daarvoor het Mar Chica ge
kozen. Daar liet tengevolge van de veie
dreigende gevaren niet mogelijk is naar Nar
dor van Sidi Musa uit over do uitloopei's
van het G imigugebergte, waarin de Mooren
zich verschanst hebben, op te marcheeren,
wil men thans van den mond der Nador-
rivier uit naar Nador oprukken. Daarbij
ontkent men geenszins dat de inneming van
Nador bijna even zwaar werk zal geven als
een bestorming van liet Gurugugebergte,
want men zal drie goede verschansingen,
aan wier versterking de Mooren nog onaf
gebroken voortwerken, moeten nemen, en,
't is geheel in overeenstemming mot het
Spaanschc karakter gezegd, wanneer men
hoort verkondigen: öf in óón dag, of nooit.
Bovendien heeft men dan liet kruispunt der
wegen naar de mijnen en naar Seloean, liet
doel der expeditie. Maar in de eerste plaats
gaat het thans om Nador zelf. Ook zou men
dan in staat zijn iiet Gurugu-geborgte van
twee kanten te kunnen bestrijken. Ter uit
voering van dit plan zal bij de monding
van de Nadorrivier in het Mar Chica een
versterkt kamp worden gevestigd. Deze plek
ligt ondertusschen vrij ongunstig, daar do
oorlogsschepen buitengaats voor anker moe
ten blijven liggen cn liet zware geschut
verliest voel van zijn uitwerking op verren
afstand. Tot nog toe kunnen slechts plat
boomde schepen over do zandbanken, die
overal voor de Marokkaanse,iio kust liggen,
heenkomen, kien wil daarom de geul over de
zandbank zoover uitdiepen, dat tenminste
ook kleine kanonneerbooten er door kun
nen, want zonder deze zou het kamp in de
eerste nachten steeds aan de na' '\.i tier
onvermoeide \ijanden blootstaan. Sedert 't be
gin dezer week is roeds 'n baggermachine op
genoemde plek aan het werk, een aiboid, die
slechts voor liet oogenblik dient, want bin
nen een jaar is alles weer verzandwanneer
geen bijzondere maatregelen ter bescherming
tegen stroom en golf si. worden genomen.
Natuurlijk hebben de Riffbewoners dit alles*
ook reeds gemerkt en maken van hun kant
ook toebereidselen. Zoo moest reeds denzelf
den dag van de baggerwerkzaamheden een
stoomschip met een machinekanon worden
uitgerust om den baggermolen te bescher
men. liet gcheclc grootsche, maar kostbare
plan is bedoeld om het gehcele Gurugu
gebergte in te sluiten en zijn stoutmoedige
bewoners tot het neerleggen der wapens te
dwingen, want wanneer patronen cn brood
opraken, zullen de Mooren zich moeten over
geven. Maar zoover is men nog lang niet.
licit einde dezer z.g. strafexpeditie, welke
het berooide Spanje eiken dag schatten gelds
kost en reeds zooveel soldaten heeft gekost,
is nog lang niet te voorzien.
GEMENGDE MEEEDEEL1NGEN.
(Slot.)
Twteö paar wijd opengesperde, kortzich
tige oogen keken strak naar een jong
meisje, om vier blank voorhoofd zich blond
haar strengelde. GrooLo blauwe oogen blik
ten angs Lig naar de haar aanstarenden,, een
roode mond vertrok zich als om to Wce-
nen, en een kleine 'hand spoelde in ver
legenheid met een gouden kettinkje, dat
zich om oen slanken hals slingerde.
„En u kunt boekhouden?" vroeg Chris-
tiaan eindelijk barscih.
„Hoe oud zijt gij dan?" vorsohle Hans.
^Achttien cn een half," zcitle Lottio zoor
schuchter. „Dat schijnen nog grooter brom
potten te zijn dan juffrouw] Holms heeft
gezegd."
„Zoo, hoe komt Kol 'dan, dat u een
vriendin van juffroüw! Holms is? Wij ver
wachtten natuurlijk oen veel oudere dame.
Lottio stamelde iets onverstaanbaars.
„Nu, gij hebit do reist gemaakt, en wij
zullen het 'dan maar eens probeoron," riep
Hans,luid en heftig. Ilij Was Lang, dat die
groote blauVo oogen plotseling zonden be
ginnen te huilen.
Lottio Keiler zette zich op 11e door juf
frouw Holms verlaten plaats, nam de pen
cn begon ijverig het haar opgedrageno te
schrijven.
'„Ons zulk een kuiken op 'den hals *\e
schuiven," zoido Christiana, 's middags in
't BismarcKpark,
De Kreta-kvestio.
In den nacht van Woensdag' op Donder
dag is door den eersten dragoman van den
Italiaanschen ambassadeur, die deken is
van het korps diplomatique te Konstan-
tin opcl, aan don Turkschen minister van
buibcnlandseho zaken een collectieve nota
der mogendheden ter hand gesteld. In deze
nota zeggen de mogendheden het te be
treuren, dat Turkije do oplossing dor Kre
tenzer crisis niet heeft gelaten in handen
van do beschermende mogendheden, die
ten volle getoond hebben, geneigd te zijn
de Turksche belangen op bet eiland te
beschermen.
Betreffende Macedonië wordt do Porto
te kennen gegeven, dat de beste weg in
het belang van den vrede is, een beroep
te doen op do mogendheden, die het ve'r-
drag van Berlijn hebben onderteckcnd en
dezen allo grieven, die Turkije kan heb
ben, voor te leggen.
Aangaande het jongste antwoord van
Griekenland aan de Porto heeft do Turk
sche minister van financiën in een ge
sprek verklaard, dat dit zeer bevredigend
is, en dat er geen redeb bestaat om te
twijfelen aan een vreedzame oplossing dor
Kretenzer kwestie. De ministerraad zal Zon
dag a.s. het antwoord op de Griekscba
nota in overweging nemen.
Uit Saloniki wordt gemeld, dat daar,
niettegenstaande floer de regccringskringen
voortdurend pogingen in het werk gcstckl
worden om het togen Griekenland gerichte
boycot te doen ophouden, hot boycot-
comitó do besluiten mot de uiterste ge
strengheid toepast.
„Ik Weet niet of liet domheid of ver
metelheid van Helms Was," bromde Hans.
Maar hot kuiken sclrcor. zich in de zaken
in te werken. Tenminste, juffrouw Keiler
bleef bij Kiügor Co. Het was in tusschen
voorjaar geworden, en in het BismarcKpark
ontlook het jonge groen.
„Een heerlijk voorjaar, dezen keer," ze'
Christiaan.
„Zou Keiler ook Wat gaan wandelen, ik
bob gehoord, dat jonge meisjes in T voor
jaar spoedig bleek Worden," mcrkito Hans
nadenkend op-.
„Wat gaat ons dat aan," bromde Chris
tiana, voor 't eerst Woedend omdat Hans
dezelfde gedachte had als hij.
Eenigo dagen later gebeurde het ongc
looflijke. Toon de klok 12 sloeg, zoido Hans,
dat Irij niet mee ging wandelen! in het Bis
marekpaxk', daar hij hoofdpijn had, on naar
huis wilde. Christiana vond hel lang niet
zoo onpleiziexig als Hans! gevreesd had.
en met een vriendelijk „Beterschap", be
gaf hij zich' op weg.
Hans bleef op 't bureau! lot alle em
ployó's weg waren. Toon ijlde hij haastig
naar juffrouw, Keilers lessenaar en haalde
haar b'oek te voorschijn. Vol zorg begon
hij daarin to radeeren en getallen te ver
beteren. Hij liad daar straks gezien, Welke
groote rekenfouten dat kleine ding weder
gemaakt had; vlug weg er mee, voordat
Christiana liet ziet en Weder tegen ham-
uitvaart.
Plotseling opehdo do deur zich zacht en
Christiana kwam binnen, met oen radeer
mesje in do hand. Hij ging terug zoodr,
hij Hans zag, mompelde iets van „waar
achtig vergeten" en verdween direct weder,
Engeland.
De LondenscUe kiesrecht vrouwen hebben
den boel weer cons opgeschept. Eergister-
middag werd een aantal, suffragettes voor
do ambtelijke woning van den premier As-
quith in Downingstreet gearresteerd, wijl zij
zich, volgens het krijgsplan van den vrij
heidsbond voor vrouwen, als permanente
schiidnachtes voor de deur van bet paleis
hadden geworteld, om den premier cen> ver
zoekschrift te overhandigen, dat hij al se
dert lang hardnekkig weigert aan te nemen.
Zoodra er nu een schildwacht» gearres
teerd werd, dook een andere dame van den
bond op die de plaats van het slachtoffer
ging innemen om op haai' beurt naar 't ge-
raag te worden gebracht. Achtereenvolgens
arresteerde do politie acht dames, waoronder
mus. Despard, de zuster van generaal French.
Daarop werd de heele bond „ondeT de wa
pens" geroepen, om op schildwacht to gaan
staan. De politie moest Downingstreet ont-
ruimen en zette daarna het paleis van den
„belegerden" premier af.
De Engelsche regeering heeft besloten
een belangrijk gedeelte van de kosten der
expeditie naar de Zuidpool, die onlangs on
der leiding van luitenant Shacklcton heeft
plaats gehad, te dekken. De minister-presi
dent heeft nu bij het Lagerhuis een voorstel
ingediend om voor dit doel een som uit te
trekken ten bedrage van 20000
Frankrijk.
Dc wijnbouwers in de Gironde liaddcn
zich in den laat-sten tijd zeer ongerust ge
maakt over nieuwe bepalingen, die het go-
bied van, de echte Bordoauxwijnen uitbreid-
deal.
Cocheiy, de minister van financiën, heeft
hun nu aangeboden de echte Bordeaux op
flcsschen van staatswege te laten voorzien
van zegels raison van 10 centimes per
zegel en per flesch. Dezelfde maatregel zal
getroffen worden voor champagne en cognac
I)it voorstel werd met vreugde begroet. De
wijnhandelaars zien in dit zegel oen mach
tig wapen tegen de concurrentie van fa-
briekmatigen wijn, want de consument weet
icortaan wat bij koopt, hetgeen den uiti
voer stellig ten goede zal komen.
van dc typografenstaking, als hoogtepunt.
Tiet tweede geeft den stand op 18 Augustus:
Stockholm 10,315 tegen 9996, Ocstergoet-
land IS.200 tegen 10,700, Aclsborg 13,900
tegen 12,570, Bacrmland 12,000 tegen
10,492, Bcstmanlands 14,430 legen 15,007,
Kopparbergs 14,150 tegen 15,001, Caefle-
borg 17,500 togen 10,7-15, Vaesternorrland
14Ö'O0 togen 14,760. Het gezamenlijke re
sultaat der telling is, dat er staakten op 9
Aug. 285,762 arbeiders, op 18 Augustus
284,41 S. Deze verbazend geringe verminde
ring wordt verklaard doordat intusschcn
4000 typografen en 1000 land bouwarbeiders
zich bij do staking hebben aangesloten.
De directeur-generaal der spoorwegen, Pe-
gelow corrigeert in het „Aitonbladet" de
overdreven berichten in het buitenland over
de treinenvermindering in dier voege, dat in
het gehcele land dagelijks 15 personen-, en
202 goederentreinen minder loopen dan
anders.
T u r k ij e.
In den ministerraad van eergisteren is be
sloten koning Ferdinand te erkennen als ko
ning der Bulgaren.
Donderdag heeft de Turksche Kamer in
een zeer stormachtige vergadering over bet.
wetsontwerp nopens de betwiste Macedo
nische kerken cn scholen beraadslaagd. De
door den minister van eeredienst voorge
stelde wijzigingen, strekkende om den sta
tus quo van het bezit te erkennen, werden
onder een onbeschrijflijk lawaai vah. de
Grieken aangenomen. De Grieken zijn van
plan, de verdere beraadslaging over de wet
door obstructie te verhinderen.
Zweden,
Eergisteren is het eerste resultant van de
door de Zwr-edsehc regeoring gehouden tel
ling dor stakers bekend gemaakt, die, hoe
droog ook, de boste karakteristiek van den
toestand geeft. Dc correspondent van het
„Bcri. Tagebl," te Stockholm seint nu aan
zijn blad deze resultaten, voor zooverre zij
cijfers geven, die hoven de 10,000 gaan.
ITet eerde getal toekent den Stand der sta
king op 9 Augustus, dat is de eerste dag
zonder te vragen wat Hans te doen bad
in het gesloten kantoorlokaal.
Maar sedert dien haperde or iets tus-
schcn do twee broers. Zij gingen niet meer
samen in 't Bismaickpark wandelen. IIcl
kwam zelfs voor, dat do oen of de ander
to laat aan tnlol was. Sprakeloos' was vrouW
Schall? toen lvriigcr Co. op oen Donder
dag in 't geheel niet merkten, dat zij, in
plaats van schaapsboul, ander gebraad op
tafel zette.
Het was nu zomer, do vensters van het
kantoor waren nu wijd geopend. Op do
schrijftafels stonden groote ruikers rezen.
Juffrouw Keiler had ze meegenomen, om
dat zij zoo van bloemen hield. Die kleine
weelde moet men haar gunnen, had Ohris-
tiaati jgezogd, en Hans had er niets tegen.
Lottio Keiler echter vond de heide brom
potten lang niet zoo brommerig als z'ij eerst*
gedacht had. Toch was liet boekhouden1
haar schrikkelijk eentonig, cn op deze
warmo dagen zou mon cr waarlijk bij in
slaap vallten. En spoedig lag hot blonde
kopje voorover op het boek, en haar, regel
matige ademhaling bewees, dat Lottio vast
en rustig sliep.
Christiaan en Ilans waren naar een
rechtszitting geweest. Nu kwam Christiaan
alleen terug.
„Die beroerde vliegen bromde hij," toon
hij de slapende Lottie vriendelijk gadesloeg.
Zacht plaatste hij zich achter haar on
sloeg de vliegen weg van de slapende. Het
duurde wol oen uur, voor Lottio ontwaak-
te. Christiaan kuchte eens oti het scheen,
dat hij juist binnon binnen was gekomen.
Eenigo dagen later zoido Christiaan tot
Ilans
China en Japan.
Donderdag is te Moekden het memoran
dum geteckend door dc vertegenwoordigers
van China en Japan; hierdoor is het geschil
Lu zake den Antoeng-Moekden-spoonveg fei
telijk afgedaan.
Overeenkomstig de voorwaarden van de
schikking stemt China er in toe Japan alle
hulp te verkenen bij den herbouw van den
spoorweg en trekt bet alle bezwaren in.
Door middel van een -officieele niededee-
Jing zullen dc mogendheden in kennis wor
den gesteld met den voortgang van de on
derhandelingen.
Uit de Pers,
De kamerzetel voor Breukelen,
De „Stichtscho Courant" schrijft:
In het „Centrum" van eergisteren kwam
oen lang-ademig artikel voor, waarvan do
korte inhoud hierop neerkwam, dat de anti
revolutionairen te Breukolen half zoo
sterk als do Katholieken na 12 jaren
den zetel voor dat district bezet te heb
ben, thans den zetol aan een Katholiek
behooren af tc staan.
Een bedekt dreigement inzake de „har
telijke samenwerking" cn een zijdelingsch
beroep op Enschedé vormen hoofdzakelijk
dc argumenten.
In het „Centrum" van gisteravond wordt
die „zekere ontstemming", welke zich hier
en daar in het Katholieke kiezerskorps,
heeft geopenbaard, nog eens opnieuw aan
gehaald, blijkbaar om de anti-rev. te be
wegen van het stellen van oen candidaat
af tc zien.
liet „Centrum" meent zelfs, als het goed
ingelicht is, dat do kans daarop niet ge
heel uitgesloten is.
Welnu, het „Centrum" is geheel ver
keerd ingelicht.
Wij herhalen, dat wij niet geneigd zijn
dien zetel prijs te geven. Mocht onver
hoopt bij herstemming tusschen een libo
raal en een katholiek het district verloren
gaan, hetgeen wij volstrekt niet onmoge
lijk achten, dan komt zulks niet voor onze
verantwoording, maar voor rekening yan
do katholieken, met name van de redac
tie van het „Centrum", die thans zich aan
stelt alsof er in Juni j.I. tusschen de chris
telijke partijen nooit eenigo overeenkomst
was getroffen.
Nog eens, wij houden ons en wij houden,
ook de katholieken aan het getroffen ac'-
coord.
Onzerzijds wordt natuurlijk een candi
daat gesteld. En wij zullen alle geoor
loofde middelen aanwenden hem gekozen
tc krijgen. Wij golooven niet, dat er veel
anti-rev. kiezers in het district zijn, die
er anders over denken.
De „Tel." schrijft:
Het staat thans vast, dat dc antijrovolu-
tionnairen in dit district, ter voorziening
in dc vacature-De Waal-Malefijt, met een
eigen candidaat zullen uitkomen, in weer
wil van de protesten, in verschillende
Katholieke organen uitgesproken.
Evenwel, men acht het in welingelichte
R.-K. kringen lang niet onwaarschijnlijk,
dat de Katholieken in Breukelen op het
laatste oogenblik, zij het ook „contro
coeur", zullen toegeven om den Ka
merzetel van Breukelen voor de kerkelijke
partijen to behouden.
Men schrijft daarentegen aan „Het Cen
trum"
Naast de in uw blad reeds genoemde
candidatcn, Do Wijkerslooth en dr. Ariëns,
wordt in een belangrijk gedeelte van ons
district met warmte de eandidatunr ge-
wcnscht van onzen praetischen en kundi-
gen landboiifter Kniggo. Zoowol als lid
onzer Centrale als Statenlid heeft hij van
tal van landbouwers de sympathie zich
weten le verwerven. Als man van de prac-
tijk, die tevens zich een algemeen» poli
tieke ontwikkeling wist to geven, wordt
„Ik heb' je iets te zeggen."
„Ik weet het, fluisterde Hans," jij bont
dc oudere, neem haar, ik ga heen, en mijn
aandeel in do zaken betaal je mij geregeld
uit.
„Jij bent do jongere, zeidc Christiaan wee
moedig. Ik zal heengaan."
„Ik neem dat offer niet."
„Ik' ook niet."
Radeloos zagen zij elkaar aan.
„Laat zij zelf besluiten," meende Hans
eindelijk.
„Ieder van ons zal haar schrijven."
Christiaan schreef:
Zeer geëerde Juffrouw,
Ik bied U liierbij aan, mijn bescheiden
huis voor goed met mij te doelen.
Hopende, dat U mijn bede vorhooren zult,
h'eb ik do eer te zijn, met do meeste
hoogachting,
üw toegenegen,
CHRISTIAAN KlUiGER,
v. d. firma Krüger Co.
Ilan's brief luidde:
Lieve, beste Juffrouw,
U zult mij gelukkig maken, indien U
do eenvoudige huiselijkheid van een oud
man ivildet doelen, om hem tevredenheid
en vreugde to schenken. Niet de beste
wehschen,
Uw toegenegen,
HANS IvRüGER.
Des anderen daags gingen zij zoor on
rustig naar 't. kantoor. Eerst tegon 10 uur
verschoon juffrouw Keiler. Zij kwam naar
beiden toe, drukte ieder geroeid dc hand
en zoide: Hoe goed van U, dat U mij beide
in uw huis nemen wilt. Gjj kunt mjj zeker
niet meer gebruiken, door de vele reken
fouten, die ik nog steeds maak. Ik be
grijp bet. En opdat ik toch mijn brood
verdien, wilt gij mij als huisboudkster ne
men, dat is heel lief van U beiden. Maar
zij hakkelde en bloosde sterk als gij
mij ten minste maar tot den herfst wilt,
houden, hier op 't bureau. Ik bail reeds
zoo vast op het loou gerekend. Ik
hen namelijk verloofd, sedert sedert
een maand, cii in den herfst gaan wij trou
wen. Nu werd ook de slanke hals donker
rood.
Na een laUgc pauze zeidc Christiaan
vlug en schor: „Wat mij betreft blijft u tot
den herfst."
En Hans riep heftig: „Wij zullen 11 niet
verhinderen to trouwen. Dat schijnt te
genwoordig clu'onisch bij kantoordames to
zijn."
Lotte Keiler was geheel van streek door
de hardheid in hun stemmen, en zij dacht:
dan
IIoo eensgezind gingen Krüger Co. se
dert dezen middag weer samen naar het
Bismarckpark!
„Wat een geluk', dat zij onze brieven op
deze wijzo opvatte," zoido Christiaan ter
neergeslagen.
„Daar hadden wij oude ezels ons bijna
belachelijk' gemankt," en met eon schuchter
lachen keken zij elkaar oven aan. Daarmedo
haddon zich alle klcino geschillen van den
laatsten tijd opgelost.
In don herfst echter, zat hij Krüger Co.
niettegenstaande het lioogö loon, een jong-
mcnsch, met een flinke snorrebaard op
do door Lottio Keiler verlaten plaats.
SCHIEDAMSCHE COURANT
t