bondag 29 Augustus 1909 Naai' lel anflere Zwitserland Drpnisatie Her ZomerWemrlilijyers. 63"* Jaargang No. 13087 Tweede Blad. Op den bodem der zee SCHIEDAMSCHE COURANT Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal. Foor Schiedam en V laar din gen £1.1.25. Franco per post fl. 1.65. Prijs per week: Voor Schiedam en Ylaardingen 10 cent Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnem- worden dagelijks aangenomen. Advertent —or het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur aan het bureau bezorgd zijn. Bureau: Lange Haven No. 141 "(hoek Korte Haven.) i O neen, lozer, wij zullen nicl beschrijven. Wij zouden dan in concurrentie treden mol de deksels van chocoladedoozen en van te voren aveten, dat wij verslagen zou den worden. Want do mooie kiekjes, die men daarop1 vindt, komen veel beter bij de werkelijkheid dan wij dat ooit zullen kunnen doen. En toch zien wij aan den anderen kant weer, dat do werkelijkheid oneindig veel mooier is dan de chocolade doozen en de prentbriefkaarten doen ver moeden en "dim zouden wij zonder ca mera willen trachten to doen gevoelen, hoe mooi Zwitserland is! Bovendien Zwitserland is heelemnal niet ver moor. Het is waar, do schoolwan- delingen strekken zich nog zoo ver niet uit. Doch men komt or toch veel lichter dan vroeger toe om ook eens even te gaan kijken. En als men moer algemeen wist hoe goedkoop Zwitserland is, hoe véél goedkooper cn beter er de hotels vaak zijn dan bijv. in het hier en daar steeds duurder wordende 'Duilsclilanrl, zou men er nog voel moer heengaan. Nu zien wij al velen het hoofd schudden: zij denken aan gepeperde- rekeningen uit' Lucern, Rigi-Kulm, Wahlaus Flims, Ander- matl, Grctsch, Meiringen, Interlaken cn Zer- matt. Doch met uw verlofer zijn Lweo Zwitserlanden. Er is ccn heel ilunr Zwit serland, en er Is een antler Zwitserland. Wij vragen verlof u stni.ks een kleinig heid te vertellen van dat andore. Dat is niet zoo hcol gemakkelijk. Al dadelijk niet, omdat de grenzen zoo moei lijk zijn aan te geven. Liet dure Zwitser land heeft velo enclaves in het andere. Er. toch merkt men liet direct, wanneer men in het dure komt. Dat wordt bewoond door hoteliers, conducteurs, koolsiers, ka mermeisjes, kellners, huisknechts en por tiers, van een vage. nationaliteit, van even vage nationaliteit als bijv. de kermisgas ten. Trouwens hot dure Zwitserland lijkt wel één grooto kennis. Komt men er bin nen, dan ziet men, dat het geheel is inge richt op het schoren van den vreemdeling. Overal plakkaten en reclame. De winkels zijn winkels voor hotels en voor souvenirs van do reis, de grooto huizen zijn hotels of postkantoren. Gewone huizen, openbare gebouwen zijn haast evenmin te linden als in de tontcnsledcn onzer grooto plei nen. Ja, het volk hoeft zelfs dat onaan- gcnnatn-bokkigo, dat ietwat übetlcgen-inicr- liatipnalc, h'etwelk ook de spul lebazen niet zelden karakteriseert. Wij maken er dit volk goeu verwijt van. Want wat het is geworden, is hot onder den invloed van de massa's vrcomdelin- Het stoomschip „Soenda" voor juist do kust van Long-Island voorbij, toen op het dek een luide gil weerklonk. Signoia Rocheta, do beroemde prima-donna, die voor het eerst in Amerika zou optreden, had haar armband verloren, liet was laat in don namiddag. Do kapitein had den pas sagiers eon diner aangeboden cn hij dio gelegenheid had Signora Roehefa haar dia manten gedragen, waartoe ccn buitenge woon fraaio armband behoorde. Hij was van haar ar;n gevallen, beweerde zij toen zij met haar zakdoek een voorbijgaand Schip toewuifde. Do eerste officier, die naast haar stond, toen hel ongeluk gebeurde, haalde kaarten en instrumenten, om precies te bepalen, waar hel schip zich bevond, op hcloogen- blilc, dat de armband in de diepte zonk. Na eonigo beraadslaging mot den kapi tein, kou hij do wccnendc Signora troos ten mot do mededeciing, dat de armband juist onder liet zwarte stipje Jag, dat hij op de kaart had aangebracht. Als zij een duiker wilde nemen, zou zij er tamelijk zeker van zijn, dat zij het kleinood terug kreeg, omdat do diepte dor zee, daar tor plaatse, niet groot was. Ik, die dit schrijf, ben duiker van beroep en werd don vol genden dag gehuurd, om den afmbaml van Signora Rocheta to zoeken. Ik kreeg een voortreffelijke zeekaart, en, nadat ik een klein zeilschip gehuurd eti mot vijftien zeelieden bemand huil, dio mij vroeger gen geworden, die zich' elk'en zomer wer pen op dit stuk Zwitserland. Wat zij er eigenlijk komen doen'? Ilct is een uiterst moeilijke kwestie. Niet weinigen komen er lokker eten en vege- teeren. delen komen cv vlug en oponhou- dclijk sporen, booten, trekken. Alen ziet hen telkens een kijkspul dor natuur bin nengaan, niet zelden langs tandrad- cn ijzer draadhanen. En men ziet hen er even haastig weer uitkomen, om snel, snol het volgende kijkspul weer binnen lo treden. Niet minder velen, naleven dezen, mcenen in dit eerste Zwitserland hot echte, het andere Zwitserland te bezoeken. Doch van deen de meeaten zijn er meer om er ge keken tc hebben, dan om te kijken, om er geweest te zijn dan om er te zijn. Zij lijden dus niet onder de teleurstelling, zij vinden het hoogstens wat vreemd en sma keloos, dat inert ginds de natuur laat zien als bij ons op do kermissen, enormitei ten en abnormaliteiten. Intusschen onder dio naïevcn zijn er enkelen, die werkelijk natuur hebben wil len genieten, die zich hebben willen over geven aan de grooto ontroering, door ge weldige natuurtafcreelen soms gewekt, die do natuur anders willen zien dan oen vlooientheater en die do maatregelen, wel ke do onslerfelijkc Basch eens nam om zijn fonteinon lumineus te krijgen, goedkeuren op een kermis of een tentoonstelling doch stuitend vinden, indien zij zich komen drin gen tussoheu het voor ontvangst opene gemoed van den toeschouwer en de ge weldige, rijko, steeds meer gevende natuur. Voor deze laalslen sta hier de waarschu wing: ziet toe, dat gij niet in liet verkeerde Zwitserland komt. Er zijn. or twee en men kan zoo gemakkelijk mis loope'i. Die vlieg reizen, welke gij vooraan in Baedeker vindt, die reizen, welke in enkele dagen gaan over allo punten, welke men gezien moet heb- hen en waar hol tins belachelijk druk en vol isdat is het eeno Zwitserland, dat, hetwelk gij niet bedoelt. Zeker het is or dol gezellig, schoon wat druk. Hen eet er duur fii goed soms. liet is aller- vorniakelijkst in een trein, op do boot al die typen te obsorveeren, al die haast, al dio zenuwachtige inspanning, al die vol harding, dat geduld, waarmee men kleine onaangenaamheden draagt om zijn doel te bereiken": Baedeker nagevlogen te hebben. Al vliegend Krijgt ge allerlei sensaties: lastig zoo vroeg opstaan, lastig on duur fooien geven, onhebbelijke Zwitsers, groc no meren, hoogo bergen, tochtige treinen, lastig volle booten. Ge ziet dat in Inter laken nog steeds do Jungfrau te zien is, dat do Bcrncr-Oberland-bergbanen zeer vol zijn cn dat men daar op zijn tellen moet piassen, dat op de Rigi nog altijd dat malle, uitkijktorentje staat bij Vaals is 't mooier en dat men er zooveel bergjes in do verte ziet, dio allemaal bekende namen hebben. Ge ziet, dat Basel een groot sta tion heeft en dat de leeuw er te Luzern Prijs der Advcrtentiën: Van 1G regels fl. 0.92; iedere regel meer 15 cents. Reclames 30 cents per regel. Gioote letters naar de plaats die 25 innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen. In de nummers, die D in s d ag-, D o nder d ag-en Z a ter da g avond verschijnen, worden zoogenaamde kleine ndvertentiën opgenomen tot den prijs van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. Interc. Telefoon voor do Redactie No. 123. voor de Administratie No. 103. al eens hadden vergezeld, zette ik koers naar de aangegeven plaats. Toon wij or waren aangekomen, daalde ik onmiddellijk naar den bodem der zee af, want ik veikeerde door droeve omstandig heden in zulk een troostelooze stemming, dat ik blij was, te kunnen werken. Ik nam niets meer mee, dan één sterk lichtgevende clectrische lantaarn, die met oeinge sterke batterijen op bot schip in verbinding stond. De bodem der zee was hard en vlak, en ik hoopte, dat ik met behulp vau het elcctrisclv licht don armband spoedig zou ontdekken. Doch ik liep voortdurend heen on weer, zonder iets lo ontdekken dat op diamant look. Plotseling evenwel ontdekte ik iels an ders, dat in hoogo mate mijn belangstel ling wekte. Hidden in den bodem was oen cirkelrond gat, van ongeveer zes meter middellijn. Ik trad naderbij en hield mijn lamp bij den raiul van het gat. liet scheen mij toe, dat ik op den bodem kon zien, en ik kreeg lusl, deze merkwaardige inzinking van den grond tc onderzoeken. Ik gat daarom het toeken, nog dieper af tc dalen. Ik daalde in hel gat af. De kanten er van bestonden uit rotsen cn waren bijna loodrecht. Toen ik ongeveer vijftien voet naar omhing gegaan was, verwijdde de kuil zicli ia oen groot hol, waarvan ik wcldr; dou bodem bereikte. Met mijn lam]) ver lichtte ik do wanden van het hol en zag: dat ik mij in een gewelf bevond, dat een middellijn van ongeveer dertig voet be zat. even beslist nog is als do beren tc Bern. Als gij te Mimen even tijd vindt om langs een vlieggonoot heen te kijken, ziet ge er even zeker do Jungfrau als bij Sisikon het Vicrwaldstadtermecr, mits gij niet wacht lot gij weer in -ccn tunnel zijt. En zoo kunt gij meer natuur in dit Zwitserland, opmerken. Doch eens en vooral: in de natuur zijt gij niet. Denk neen volmaakte tentoon- slellingsvermakelijkheid, waar gij liet eeno oogenhük uit een bergbaan op den Rigïtop siiapt, li'ct andere; oogenblik de Giessbach ziet vallen, hot derde door de, Aarckunm dringt, het vierde hel panorama van Lu cent ziet, het vijfde do Reichenbach-val hoort ncerdomleren en het zesde de Mont Blanc te Gcnève schitterend wit ziet op dagen. Al die bergen zijn stuc, het water is kunstmatig groen gemaakt, en hetzelfde water wordt gebruikt voor A are, Giess- bacli, Reiclienbacli cn mot wat blau wen ondergrond voor hel meer van Gcnève; alles is oogbedrog, alles zoo ge maakt, dat het op een paar vierkante kilo- metei's is kunnen worden opgesteld. Welnu in dit kennisbergland 'au stuc en papier, mits bet maar mooi genoeg gemaald is cn die volmaaktheid zal men den een of andoren dag bereiken krijgt gij geen andere indrukken dan in hotcene Zwitserland. Natuur, echte, ongerepte, sLemmingbrcngende natuur is er in geen van beide. E11 h'e,t eeni ge verschil ware, dat in het eeno alles oorsp 1011 kei ijk heusche rots en heusche sneeuw, in hel andere alles oorspronkelijk papier en waterleiding water was. Doch wat doet dit verschil er toe, indien men de natuur zoo met hekjes, ban- gaalsch'e lichlwcrpers, schijnwerpers, tour niquets, franken-entreo, restaurants, aan- plakborden, hoLelwagens, 1 verghanen, sou venir-kraampjes, Anlagen, vlaggetjes, rc.ola- me-bocron-pakjcs, enz. enz. to lijf is gegaan, dat de kwestie of nu iets rots of papier is er eon van liet allerondergeschiktsto belang wordt. Kennis is het tontoonstellings-Zwitser- hind en kermis liet rn0Je-ZwiIser 1 and. Het laatste is nog wal dnimler. men wordt er krachtiger afgezet. Doch ook dat is geen essentieel verschil. Daarin is nog te voorzien. Maar er is nog een verschil cn dat is niet weg tc nomen: dat men van het her- vie Zwitserland mot één stap is in het andere Zwitserland, waarover wij schrij ven wilden en in een volgenden brief schrijven zullen. (Wordt vervolgd.I II. Wij vensehten dus ccn organisatie van de Noderhmdscho reiziger», die 's zomers naar buucnhotcls in Nederland en bet bui tenland gaan, met het doel daar verstrooiing en verbetering \an gezondheid te vinden. Die organisUie zou ten dool hebben heter, systematischer en uitvoeriger inlichtingen te geven dan thans te krijgen zijn, een scherpe controle te houden op de hotels, de belan gen der aangesloten leden op alle wijzen te behartigen en voor te staan, de zomerreis dus goedkooper en gezonder te maken, en bovendien te bevorderen liet oprichten mui gezonde, goedkoops c» comfortabele hotels, waai' die niet zijn, en van doelmatige, af zonderlijke hotels, ook voor ouderen en voor families met kinderen. Nu beeft men ons gc/ogd Dal doet de Algemeene Nederlandsche Wielrijdci'sbond al. „De Kampioen" bevat een vragenbus. Aren werkt ook voor het internationale toe risme. De bond geeft een uitvoerige 'ijst van hotels met bizonderbeden, de consuls in-pec- tecren alle bondsinstcllingen enz. enz. ITet was ons bekend. En juut omdat dit ons bekend \vn», hebben wij de vrijheid ge vonden de bestuursleden van den Bond te wijzen op het onontgonnen terrein, waarvan het aller-, allereerste begin ook door hen be treden is; juist omdat wij vertrouwen Lob ben in den Bond, hebben wij deze krachtige organisatie genoemd. Doch nu zegge men niet, dat de Bond de door ons gevraagde organisatie is. Daarvoor vragen wij vee] en veel te veel. Immers wij stellen ons de zaak zoo voor Teder, die zomers we! eens op reis gaat. is lid van den bond. Tegen den tijd, dat de familie over zomerreizen gaat denken, wordt hot ieder jaar verschijnend boinl-reisbook nageslagen, waarin alle hotels staan, die z.ich onder controle van den bond bevinden, en dat bovendien een schat van wetenswaardig heden bevat, samengesteld uit. de ervarin gen van liet centrale bureau van den bond In dat boek worden koil de voordeden van verschillende stroken met de reisroutes oi lmen en er in opgegeven. Alen vindt er de hotels geclassificeerd en beoordeeld, uitvoe rigor dan Baedeker dat dnot, en nu speciaal ook mot het oog op Nederlandsche wensclien gewoonten en beurzen. Natuurlijk is liet onmogelijk daarbij, althans in de naaste toe komst, een volledigheid tc bereiken als die van het bedoelde reisboek. Doch voorloo- pig is dat onuoodig, als inen van de opge geven hotels maar volledige cn objectieve, dus volstrekt, betrouwbare inlichtingen krijgt. Wij stellen intus«chen, dat 011/0 boven bedoelde familie nog niet voldaan is. Zij wil meer bizonderheden weten. Een paar leden hebben een zwakke maag of zijn nerveus: -/.ij wil dus hizondcr goed eten of buitenge wone rust. Of men wil de kinderen gaarne aangenaam en nuttig bezighouden. Of men zoekt een hotel bij water, waar men roeien en zeilen kan. Of men hecht bizonder aan drinkwater en beeft gehoord, dat in een ge geven streek veel keelpijn voorkomt. Of men denkt eerst hint op reis te gaan en wil dus goede kamers van te voren besproken hebben. Of men wil zoo goedkoop mogelijk Dit was juist de plek, waar de armband kon zijn terechtgekomen. Ik verlichtte den bodem van het hol zeer zorgvuldig, maar vond niets dan water en rotsen. Ik zou juist het toeken geven, dat ik weer omhoog wilde, toon ik boven mij iets ontdekte, dat als een zwarte stip door het water naar omlaag schoot en in het rond draaide, en een oogenblik later, was ik mij bewust, dat een reusachtige visch rond om mij zwom. Zijn bewegingen geschied den bliksemsnel en onregelmatig jnvonigmaal zwom hij 0111 mij hoon cn dan weer was hij hoven mij. liet dier leek mij toe min stens twintig voet lang lo zijn. Ik stond als versteend cn trachtte zoo ver mogelijk met de oogen de bewegin gen van het monster to volgen. Verschei dene koeren was het zoo dicht hij mij, dat liet mij bijna aanraakte, on daarbij bleef liet 0111 mij hocnzweinmen. Ik waag de hot niet, het teckon tc geven, dat men mij zou ophalen, omdat ik bang was, dat het onlzeltendo dier mij in het water vol gen en verpletteren zou. Mijn eenige hoop was, dat het langs denzolfden weg zou verdwijnen als hot gekomen was. Plotseling trok hot monster zich in den uitersten hoeld terug, waar het een «ogen blik onbeweeglijk bleef. Ik zag nu, dat het een geweldige haai was. Daarna ging hel op een zijde liggen, zoodat dc witte tan den in zijn opengosperden muil glansden cn kwam op mij af. Alijn lamp scheen precies in zijn muil. Toen voelde ik een hevigen ruk, dio mij bijna omverwierp en plotseling stond ik in het donker. Do haai uit zijn, men hecht minder aan de lomantick der stieek en aan veel comfort dan vel aan goedkoopte, eenvoud en een frisch en rus- i<r buiten. Of men ven-dit een goedkoop en eenvoudig verblijf dicht bij een groote stad. 01 men vil goedkoop, eenvoudig en goed uit zijn in een duie badplaats of in een mengen» dme streek. Op al deze ragen moet het centrale bu reau mi nul voord geven. Ineen» zal dat na tuurlijk niet gaan. Doch het bureau heeft langzamerhand veel gegeven» veten te ver krijgen. Het heeft handig een uitvoerige, publieke reiscorrespondentio in ..De Kam pioen" gepousseerd. Maar bovendien heeft het de leden in het oog gehouden en van dezen gegevens gc\ raagd. als het die noodig had. Eenige honderden leden zijn bovendien vaste medewerker», die op dnanoor bestem de lijsten 'dk jaar een nauwkeurig relaas tan hun het in dingen hebben ingeleverd. Ook deze gogetens heeft het centrale bureau ge classificeerd, ook daarvan vect men, vat zonder meer toimaakt betrouwbaar is, vat cum grano salis genomen moet worden of nader onder/echt. Want het bureau heeft ook zijn inspecteurs, die voortdurend de hotels eontroleeren, de prijzen nagaan, de opgaven teraelijken, monsters van water en levens middelen nemen en doen onderzoeken, in bc- angrijke gevallen tusselienbcide komen en ile aangesloten reizigers steunen, en de goede kaniens van te voren besproken. Doch het bureau doet meer. Blijkt dat. in een gegeten streek geen geschikt hotel is en de aanvragen toch talrijk zijn, dan tracht liet oen zoodanig hotel opgericht tc krijgen of zelf op te richten. Is er bizondcr veel traag naar buitengewoon goedkoope zomcr- terblijven, liet bureau heeft na te gaan of door liet betrachten van den uitersten een voud bij de inrichting en het toepassen van een getemperd coöperatief of een plaatsbe sprekingsstelsel niet hier of daar zulk een zomerbuitenverblijf is te scheppen. Hetzelf de gaat het bureau 11a ten aanzien van ho tels, in do cerate plaats gebouwd voor Janiï- iics met kinderen, waar de kinderen bij uit stel k aangename, nuttige en gezonde bezig heid en gezonde verpleging zouden vinden. Ilier zal verder de bond een belangrijke reductie \oor zijn leden weten te verkrijgen, eldcis zal hij kunnen zorgen dat zij dc beste plaat-en en de meeste égards krijgen, weer eldeis zal hij kleine onaangenaamheden on middellijk kunnen doen wegnemen en ver beteringen doen aanbrengen. Natuurlijk zal hij daarbij niet uitsluitend het. oog hebben op de steeds in aantal toenemende zomer- buitenvcrblijvers, Sommerfrischler of hoe men ze noemen wil, 011 hij zal ook veor do toeristen in engoren zin moeten blijven zorgen. Doch indien hij den door 011s aangegeven weg opgaat en dat is liet mede wat ons tot het neerschrijven van deze wensclien dreef zal hij in zijn historische lijn blij- cn en zal hij zijn organisatie veranderen naar mate de tijdgeest verandert. Hoe langer had mijn lamp verzwolgen, doch door een wonder mijn hand niet gegrepen. Met de kracht der wanhoop rukte ik aan liet touw en gaf daarmee het toeken, dat ik opge haald wilde wonlen. Eenige oogenblikkon later zat ik, ont daan van mijn duikerspak, op liet dek vau het schip. Ik was bijna bewusteloos, doch zoodra ik in staat was to spreken, ver telde ik mijn metgezellen, wat mij was over komen. Terwijl wij nog over het avontuur aan het spreken waren, keek één der zeelie den over boord 011 zag een dooden haai in hol water drijven. „Daar is hot monster, het moet door den elcctrischcn stroom gedood zijn," Do kapitein keek bedenkelijk naar den haai en zei daarna tot mij „Na dit avontuur ga je zeker niet meer naar beneden?" „Neen," antwoordde ik, „ik zal hot zoe ken maar staken." Plotseling kwam ik op een gedachte. „Komt hier, mannen," riep ik, „laten wc den haai aan boord halen." Sommigen lachten mij uit, doch ik be gon met zooveel ijver, dat allen mij to hulp kwamen. Een boot werd uitgezet, waarmee hij aan boord werd gehaald. „Je kunt. er op rekenen, Tom,' 'zei de kapitein lot mij, „dat je lamp geheel en ui naar do maan is," „Om de lamp geef ik niets," antwoordde ik, terwijl ik voorlwerkte. „Alaav het is duidelijk, dal het heest een voorliefde voor schitterende voorwerpen heeft gehad. Als het een lamp kon verslinden, is het niet onwaarschijnlijk, dat het ook nog andere glanzende voorwerpen heeft ingeslikt." „O, nu weel ik, wat je meent," sprak de kapitein. „.Te denkt, dat dc haai ook den armband heeft vcroiberd." De gelieelo bemanning omringde mij. Eerst vond ik de lamp, daarna zocht ik verder in de ingewanden van de visch en bemerkte plotseling een vooiwerp, dat echter niet do minste overeenkomst had mot oen armband. Het was ccn flescli. Zij gaf helder licht, door oen phosphorus- opiossing, waarmee zij halverwege was gevuld. Bovendien lag een klein, vastgc- sloten busje in do flesch. Het bevatte blijk baar een boodschap, cn de flesch was zeker mei phosphorus gevuld, om ze ook 's nachts zichtbaar te maken. Wegens haar lichlgcvend vermogen was zij zeker ook door den haai verzwolgen. Wij openden het busje en vonden er een stukje papier in, vau den volgenden inhoud: „Vóór ik in hel water spring, wil ik bekennen, dat ik het ben geweest, die Jolm. Poltomus heeft vermoord. Ik hoop, dat men dit briefje tijdig genoeg zal vinden, zoodat Jim Barker 'niet zal worden opgehangen. Ik heb er eerst over gedacht, deze mededeciing aan boord te laten, doch ik kon mij bedenken, cn daarom is het zoo het beste. Het pak en het mes, dat ik bij de misdaad heb ge bruikt, liggen onder den boom achter het huis van Poltcmus. HENRY RAMSAY. Mot dep. gil vau ontzetting sprong ik

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1909 | | pagina 5