63"" laargang
Woensdag 29 September 1909
No. 13112
Als vrouwen haten.
Openstelling Sladskweekcrij.
BUITENLAND.
HONGARIJE.
BINNENLAND.
V
V*
SCHIEDAMSCHE COURANT
4-
Deze courant verschijnt d n g o I ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal; Voor Schiedam cn VI aai dingen II. 1,25.Franco
per post 11.1.G5.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertcntiën voo«r het eerstvolgend nummer moeten des middags vó&roen
uur aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Ilaven.
Prijs der Advertcntiën; Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën hij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Din sd a g-, D o nder d ag- en Z aterd aga vo n d
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertcntiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor do Administratie No.
103.
Burgemeester on Wethouders
van Schiedam,
brengen ter openbare kennis, dat liet
Bureau van den Cteinecnte-Ontvanger
behalve op Donderdag 30 September ook op
Woensdag 29 September a. s. zal
CUSSJLOTEIV zijn en dat genoemd Bureau
met ingang van den len October a. s.
wordt overgeplaatst naar bet Stadhuis.
Schiedam, 25 September 1909.
Burgemeester en Weihouders voornoemd
M. A. BRANTS.
Bo Secretaris,
V. SICKENGA.
Burgemeester en wethouders van Schiedam,
brengen ter openbare kennis, datdeSiads-
kweekerij op Woensdag en Do n-
d e i' d a g, 29 en 30 dezer, 's namiddags van
25 uur, voor belangstellenden zal worden
opengesteld.
Toegangskaarten verkrijgbaar bij den
Portier van Gemeentewerken (a/d. Korte
Haven) van 9—12 en 11/g 6 uur.
Schiedam. 28 September 1909.
Burgemeester cn Wethouders van Schiedam,
M. A. BRANTS.
De Secretaris,
V. SICKENGA.
geven, waar de Tiifbewoncrs onmiddellijk
Ifetvtrokken, met betrekkelijk weinig moeite
genomen. De generaal deed vervolgens een
plotselingon aanval op het. bijna verlaten
Xador, waar hij binnendrong zonder bijzon
der grootea tegenstand te ontmoeten. Op
i oogenblik is de stad niet meer dan één
nine. Alles is verwoest cn va brand door de
hoepen.
Toen de divisie vnn genornnl Tovar te Na-
dor was aangekomen, bedrebg hot aantal
Spannsche soldaten aldaar 20,000 man. Gis
termorgen werd dc aanvallende beweging her-
wit. Dwars door het zoo gevreesde Goerocgoe-
gobcrgle trok generaal Corezco voorwaarts
op Scloonn aan zonder eenigon tegenstand
te ontmoeten. Ook Sclocan werd, na oen
kort bombardement, ingenomen. Of dit ook
zoo gemakkelijk i-. gegaan, wordt, niet ge
meld, maar men moet dit wel opmaken uit
de mededeelingen, dat liet schijnt, dat do
vijand gevlucht en volkomen uit. de streek
.-erdwenen schijnt, cn dal do convooion
voor de troepen gisteren zonder gewapende
dekking Vet trokken.
Do fipannsche minister van buitenhmdsche
z.akon. die gisteren over do in Marokko be
haalde ïesultnten werd ondervraagd, ver
klaarde, dat do militaire actie dor Bnanjaar-
don ten einde liep, daar hot dool van den
veldtocht was bereikt en dat de meest roerige
stammen van het schiereiland Gnolava den
vrede wenschten.
Schiedam, 2S Sept. 1909.
SPANJE IN MAltOEKO.
Hot schijnt den Spnanschcn troepen in
Marokko eindelijk wat voor den wind 1c
gaan. Althans naar de ollieieele Spiuinsehe
berichten te oordoelen, is het. einde van de
z.g. strafexpeditie bmnen enkele dagen te
waihten De vijand schijnt eensklaps gov lucht
te zijn en uit lml geheelc (loeroegoegobiod te
z.ijn verdwenen. Nndor en Soloean z.ijn dooi
de Spaansclu' troepen zonder veel tegenstand
bezet, iet einde van den krijg schijnt daar.
't Is haast al tc inooi, en zoo onverwacht,
Over de krijgsbedrijven, die tot deze over
winningen hebben gevoerd, ontleencn wc aan
berichten uit Spaaiische bron het volgende.
De Spaatwho troepen hadden, uil Xador
inlichtingen ontvangen, waarin deze stad
een strategisch punt der Moeren werd ge
noemd. Voorts had Caul Amor aan do Spans
juinden om voorwa-.uden gevraagd, wanneer
de stammen van den Goeroegoe, die hun
aanvoerders misten, om Hen strijd Voort, te
zetten, zich onderwierpen.
Op deze voorstellen schijnt niet le Z.ijn ingo
gaan, want Nndor werd, zoo vertellen andere
berichten, dank /ij de strategie van generaal
Orezco, die veinsde zich naar Seloean te be-
Roman van LOTJTAR BRENKENDOREF
2d)
De assessor had zich zelf nauwelijks» meer
in zijn macht; hij was voodiereid op het ver
pletterende ongunstige bericht, maar deze
vreugdeboodschap bracht hem geheel en al
in dc war.
„Ik ik weet niet lux; ik je daarvoor
nioel, danken, Walter," stamelde hij.
Doch met een afwerend gebaar viel de an
der hem in de red'o.
„.Te behoeft mij niet te danken, want it
heb je dozen dienst niet vim harte bewezen.'
Egon liet, liet hoofd op zijn horst zakken.
„Ik kan ine wel voordellen wat het je
moot. Jiobbcn gekost; ik kon tante Katha
rine maar al te goed op een dergelijk punt.'
„Dat geloonde geld komt niet van tante
Katharinazij heeft mij botweg clko hulp
geweigerd."
„Maar hoe
„Hoe ik aan liet geld ben gekomen, kan
ik je niot vertollen cn het is ook volmaak'
overbodig, dot jij jo daarmee hot hoofd
breekt."
„Natuurlijk zal ik a! mijn krachten in
spannen om jou het gckl zoo gmnv moge
lijk terug te betalen."
„Tk zou niet weten hoe je dat klaar zou
spelen; mnur mi fin, dat is vqorloopig ooi-
niet cleTiooldznak. To begrijpt zeker wol, dat
ik nu in de eerste plants iets anders van je
1 verwacht en cisch."
j,Ik zweer je, Walter, dat ik geen
z.ijn tank behoorde ten aanzien van dit punt
do puntjes op de i te zetten.
Te Boedapest loopon geruchten, dat ko
ning Frans Jozef in de laatste helft van Oc
tober een bezoek aan de stad z.a! brengen.
Deze geruchten vachten echter nog bevesti
ging. De reis van don koning zou dan in
vcihand staan .met dc -crisis. De plannen
van Kossuth schijnen op dit oogenblik den
moesten aanhang te hebben hij wil ecu di
recte behandeling van dc Idesreclithcrvor-
ming, vermindering van de militaire lasten
cn een voorloopigc regeling der bnnkkwestie.
Er bestaat alle kans, dat cr een kabinot>
IxcK.Mitli gevormd zal worden, waarin ver
schillende vertrouwelingen der Kroon z.itting
zullen nemen, o. a. Albert Csaky en Jolian
Zieliy.
GEMENGDE MEDEDEELINGEN,
Tn oen gisteren te Boedapest gehouden con
ferentie der Kossuth-partij is besloten, hot
voorstel van Jnst, den voorzitter dér Ivamcr
va.n afgevaardigden die lieden in dc Kamer
z.al vingen de z.itting lot 5 October te ver
dagen, te ondersteunen. De verdaging zal
worden gemotiveerd door dc ontslagaanvrage
van het kabinet, waaromtrent de koning in-
tUf-solien nog geen besluit heeft genomen.
In dezelfde conferentie, waarin dit, besluit
werd genomen, heeft de lieer Kossuth de vol
gende verklaring afgelegd liet is. zei hij,
heel moeilijk llians den toestand niet onder
een pessimistisch getint, licht onder de oogen
le zien. Do koning is voornemens mij in
mijn hoedanigheid van leider der meerder
heid op ie roepen. TTel is hier niet de plaats
om bekend ie maken wat ik zd zoggen, maar
ik wil eenvoudig doen opmerken, dat. als
men ons land wil bevrijden van onophoude
lijke crises, hel piogram van de onafliauke-
lijkheidsparlii moet gewijzigd worden zonder
intUKSchon de leidende beginselen prijs te
geven.
Kowutli zeide Vervolgens, dat zware gelde
lijke lasten hel land zullen worden opgelegd
om de militaire uil,gaven to kunnen bekos,
li gen.
Toen de toehoorders zeiden Wij willen
ah vergoeding een onafhankelijke bank heb
ben, anlwoorddo Kossuth, dat liet niot tot
liet was den Rijkskanselier zeor welkom,
at hein le Wecnen gelegenheid geschon
ken werd met den leider der buiteniand
sche politiek van de Donaumonarcliie to
beraadslagen over de belangrijkste punten
an de Europeesche politiek.
Al waren aan dc reis naar Weenon geen
bijzondere politieke oogmerken verbonden,
toch zullen de daar uitgewisselde indiuk
ken het hunne bijdragen tot de vreedzame
ontwikkeling van hangende kwesties.
De Europeesche pee» liet der beteekenis
van de tc Wecnen gehouden besprekin
gen volkomen ïocht wedervaren.
Engeland.
De beraadslagingen over do begrooting
zijn Maandag in het Lagerhuis tveer lier-
vat .De regeering en ile oppositie zijn thans
overeengekomen, dat de artikelsgewijze be
handeling den Gen October zal eindigen. De
verdere behandeling van bet wetsontwerp
zal nog ecnigen tijd kosten. "Wal ten slotte
'ook liet lot van het vrelsonüvcrp zal zijn,
de zitting zal tot bet. begin van November
worden verlengd.
De werkloosheid in Engeland en met
name in Londen on de industrie-de dis
tricten breidt zich meer on meer uit. In
de hoofdstad zijn 34 van 'dc 1000 personen
buiten werk, d. w. z. 150,000 in het ge
heel cn 3'/s pCt. meer dan in liet vorige
jaar. In de overige gedeelten van Enge
land zijn 900.000 bedeelden. Tc Birming
ham, 'Manchester en Leeds is het aantal
werkloozen met 10 pCt. gestegen in het
atgcloopen jaar.
Duitse h land.
De rijkskanselier von Bethnmnnlioll-
weg schijnt liet wel naar zijn zin te heb
ben gehad bij zijn jongsle bezoek aan Wee-
non, tc oordeelen tenminste naar wat dc
officieus! „Norddeutsdie Allgeui. Ztg." over
dit bezoek schrijft:
De le Wormen doorgebiachle dagen heb
ben zoowel in persoonlijk als in politiek
opzicht den legt denkbaren induik achter
gelaten. De hoer Von Betlimann-ttollweg
beeft zich herhaaldelijk zeer dankbaar uit
gelaten. over zeer minzame ontvangst, die
hem door Z. M. den keizer en koning Frans
Jozef werd bereid. Hiermede in volkomen
overeenstemming zijn de resultaten van de
gospiekkon door den rijkskanselier met
graaf Aolironthal gevoerd. Hel onverzwakte
voortduren van de verbonden keizerrijken
en hun vriendschappelijke gezindheid ten
opzichte van Italië werden opnieuw ge
consiatccrd.
nieuwe schulden zal maken. Tk heb heuse,h
een goede les golmd door alles wat ik deze
kmlstc weken heli moeten doormaken."
j.Die heloflc noem ik nk iets vnn zelf
sprekends mm. Mhnr tegelijk moot ik je
daarbij zoggen, dat ik niet zooveel vertrou
wen meer in ie slo] om door deze belofte le
zijn gerust gesteld. Ik zal, voor1 zoover heb
mij mogelijk is, in liet vervolg jou meer in
liet oog houden en je kunt er op rekenen,
dat ik niet eiken band tupsclien on,s zal af
snijden en jou als een geuetonloozo zal be
handelen. oindnl ie hebt vergeten wat je
bun schuldig was, die aan je geloofden en op
ie bouwden."
Juist doordat Walter nog nooit op deziou
toon had gesproken, misten zijn woorden
hun uitwerking niet.
„Als je mij echter in het diepst Van jo
ziel voor zulk oen*schurk houdt als je blijk
baar doet, is lu-t misschien toch beter, dal
jij liet geld terugneemt en mij maar aan mijn
lot overlaat."
„Daarop zal ik maar geen antwoord ge
ven. Maar de dag, waarop ik lot de ont
dekking zou moeten komen, dat hol botor
ware geweest, dat ik je niet bad geholpen,
zou een droeve dag voorons heiden z.ijn,
Kgon."
De asscfoor w'mrp zijn hoofd in den nek
en doorliep zwijgend met groole passen de
kamer. Plotseling bleef bij vastberaden voor
Waller staan en hem recht in de oogen kij
kend, riep bij uit„Tmlen wc toch eerlijk
en oprecht tegenover elkaar zijn, Walter1,
„Sta ik je bij bij dc Wöllmors in don
weg?"
„Iïoo kom je op lat. idee; dan zou je
me voor lankmoediger moeten houden n!
ooit van een mon.-ch Jnag worden ver
wacht."
„Je moet me vooral niet verkeerd begrij
penik denk er niet over, jou er een ver
wijt van tc maken, maar zooals de zaken
op hol oogenblik liggen nadut je mij
dooi je grootmoedig optreden eigenlijk liet
leven hebt gered, was ik or natuurlijk op
voorboicid, dat jij voorwaarden zou stellen
Nu ben ik lieuseli do laat-4e om van iemand
iet? bovonnienschelijks te verwachten."
„Hu indien ik voorwaarden had gesteld
waarop jij blijkbaar doolt, zou jo dan be
leid zijn geweest je daaraan tc onderwer
pen?"
„Wat zou mij anders z.ijn overgebleven?
na alles wat jij van mij weet en na hetgeen
jij \oor mij hebt gedaan, heb ik immers
totaal geen eigen wil meer tegenover jou
Welk recht zou ik hebben om jou iets te
weigeren?"
„Dat zijn woorden van een neon, laat
ik het maar liet uitspreken. Misschien weet
je vandaag niet zoo precies wat jo zegt
Dat oeno moet ik jo nog zeggen, Egon: con
gelukkig'toeval gelukkig tenminste voor
jou hoeft me in staat gestold jou tc bel
pen en nu zal uit oen gebruik dor vrijheii
die ge weer hebt gekregen, blijken welk ka
rakter je bezit. .Te weot, dat jo oen groot ge
luk te beurt zal vallen, maar allereerst moet
je dan tooncu dit geluk waardig te z.ijn
Zoolang je niot door daden hebt bewezen,
dat het je op dat punt heilige ernst is, be
hoef je niet op het vroegere Vertrouwen en
de gewone hartelijk heden van mij (c reke
nen,"
T u r k ij o.
Het .lorig-Turksche Congres, flat de laat
ste dagen te Saloniki bijeen is, heeft het
volgende hoogst belangrijke besluit geno
men
Het Comité voor Eenheid en Vooruit
gang zal zich voortaan niet meer met de
aken van leger cn marine bemoeien, deze
uitsluitend aan dc betreffende mililaiie
autoriteiten overlaten o.il geen lid van liet
officierencorps meer toeslaan, deel uit te
maken van het Comité.
hulp, ten prooi aan de beten der insecten-
De ongelukkigon, die om de een of andere
eden gestraft worden, worden gefolterd met
water en vuur, toiminkt en zelfs dikwerf ge
kruisigd; kleine kinderen wo-rden te pletter
geslagen togen muren, dc ouden van dagen,
ie niet meer werken kunnen, worden gedood
en nu en dan wordt er eon ,,»abado dc glo-
a" gevierd met schietoefeningen op man
nen, vrouwen en kinderen. Ook worden do
lachloffeio wel met petioleum be-meerd en
lama in brand gestoken, terwijl hun beu
len met wellust die wreede muitelingen
aanzien.
Tndien het Engelsche blad inderdaad zijn
naam in eere heeft gebonden, is bet opmer-
o]ijk. dat noch do Peruaansclie regeering,
op wier gebied dc wreedheden worden ge
pleegd. noch de Engelsche, die zich zoo
erontwmirdigd betoont over de z.g. Kongo-
gruwelen. tot nog toe geen maatregelen
hebben genomen om aan deze ten hemel
schreiende toestanden een einde te maken.
Peru.
Schandelijke pructijken van een Engelsche
maatschappij, de „Peiuvian Amazone Com
pany", worden in het Engelsche weekblad
„Truth" aan de kaak gesteld- liet betref
fende artikel draagt het opschrift „Peru-gru-
weien" e.n de daarin vermelde feiten stellen
alles, wat in de Kongo is gebeurd, verre in
de schaduw.
De bedoelde maatschappij exploiteert een
terrein van oenige honderden vierkante KAL,
elegcn in bet gebied van dc Ainazoncnri-
vier en grootendeels bedekt mot bo-sclien,
waar gummi wordt gewonnen- De streek
heeft geen andere bewoners dan eenigc
Indianenstammen „lluitoto»" genaamd en
de ambtenaren van dc Engelsche niaat-
selmppij. die de gummi van de inboorlin
gen in ontvangst nemen. Aan de Indianen
won.lt voorgeschreven om de tien dagen eon
bepaald aantal kilo' sgummi te leveren. De
Billijke ambtenaren ontvangen geen be
paald salaris, maar procenten van de inge
leverde gummi- Dat heeft tengevolge, dat van
de Indianen alles gehaald wordt, wat ervan
te halen is; maar bovendien worden deze ook
nog op de .schandelijkste wijze behandeld
wanneer zij niet de gevraagde hoeveelheid
inbrengen.
Over de wijze, waarop de ambtenaren te
werk gaan, ontleent de „Truth" het volgen
de aan „La Sancion"
De agenten der maatschappij dwingen de
vreedzame Indianen dag cn nacht te wer
ken zonder dc geringste vergoeding. Zij ge
ven hun" niet. voldoende te eten en nomen
hun bovendien nog bet weinige af, dat zij
bezitten. Zieken worden niet geneeskundig
behandeld, maar blijven liggen zonder oenige
„Ik begrijp waarachtig niet. waarin dcz,e
bewijzen dan moeten bestaan."
„Voor alles daarin dat elke leugen of on-
vvnailieid van je blijft. Je moet natuurlijk
dadelijk na jo vacantic oen gelegenheid zoe
ken, je chef uit de dwaling tc helpen bc
Heffende je finantieele positie, hem moet. je
zeggen, dut jo geheel onbemiddeld bent on
toch niot op rijke familieleden of groole
erfgenamen kunt rekenen."
„Een wreede eisch, Waker. Als je deze
menselion kende
„Juist omdat ik ze ken, mag en moet ik
bot van je oischcn. Heb je dan nog niot
liet stuitende en onwaardige gevoeld van een
verhouding, die gebaseerd is op leugen en
bedrog?"
„Te drukt je sterk uit, maar in de
grond der zaak zal jo eigenlijk wel gelijk
hebben. Tk zal er dus voor zorgen, dat
de familie lungzamerhaid van mijn ware
positie op de hoogte wordt gesteld, maar de
geschikte tijd moet je aan mijn eigen bcoor-
deeling overlaten". Indien ik bij elk hezoel
van jou moet vreczen, dat er een boekje van
mij wordt open gedaan, dan zou ik li-
ver
„Je behoeft je geen zorg te maken over
mijn bezoeken aan de familie Wóllmcr, daar
ik van plan bon het buis van den commis
saris niet meer te helroden."
„Mam- hoe wil jij je plotseling verander
de bonding tegenover ben vorklaren?"
„Uit de eenvoudige reden dat mij
drukke bezigheden mij weinig vrijen rijd
overlaten of uit een luidere rodenmen zal
met elke verklaring tevreden zijn
denk ik."
Van het Hof.
11. M. de Koningin-Moeder is voorne
mens half October haar zomerverblijf te
Soestdijk tc verlaten, om na een buiten-
landsclic reis naai Den Ilaag lenig tc
keeren. i
Te 11 u. 50 min. gisteren zijn aan liet
station te Apeldoorn aangekomen de Ko
ningin-Moeder en de hertogin van Albanv.
o
Zij werden daar begroet door Z. K, II.
Prins Hendrik, die, vergezeld van zijn
adjudant, naai' het station was gereden.
De burgemeester van die gemeente was
op het perron aanwezig.
De prins, die eenigon tijd vóór de aan
komst van don trein aankwam, onderhield
zich met den stationschef, den heer Del-
levoct.
H. M, dc Koningin-Moeder en de groot
hertogin van Albany zijn "s middags te
ruim lialf vier- mot den gewonen trein, in
het salonrijtuig der N. C. S., van het Loo
naar Soos Lelijk teruggekeerd. Z. K 11. de
Pi te deed de hooge bezoekster» in een
a la Daumont bespannen open rijtuig uit
geleide e-n nam op hel eerste .perron met
een handdruk afscheid. De Koningen-Moe
der en Hare Gaste voerden fraaie bloe
men van hel Loo mode. I
Gisteravond te 7 uur kwam Z. K. H.
Prins Hendrik per automobiel te Amers
foort aan, om het korpsdiner bij Te wo
nen, dat door do officieren van liet le
leg. huzaren in de groole zaal vaar de
sociëteit Verooniging werd gehouden.
Z. K. II. is tot 10 uur gebleven, en toon
weer per auto vertrokken.
„Als jo misschien denkt, ter wille van mij
dit offer te moeten brengen."
„Neen, het is niet tor wille van jou, maar
laten we liet er dit onderwerp laten rusten.
En natuurlijk is bet je nu voldoende dui
delijk, wat ik van jou verlang; wij hebben
er nu voldoende woorden over gewisseldjij
hebt nu alleen door daden te toonen wie en
wat je bent."
HOOFDSTUK XL
Doodsbleek stond Karin Brunold geleund
tegen dc trapleuning tusschen do mouw van
den huisknecht en de schoonmaakster in.
De loeren rcistasch had ze op den grond la
ten vallen en haar oogen dwaalden onrustig
ou angstig pan de een naar de ander.
„Ja, ja juffrouw het is helaas pre
cies zoonis ik heb gezegd. On de sofa in de
woonkamer lag ze, stijf eu koud, en opper
vlakkig leek het of ze sliep. Ze is eenzaam
gestorven, die arme touw ju. dat het nu
ook juist gebeuren moest in den tijd, dat u
weg was; het is verschrikkelijk, maar gaat
u nu maar gauw naar lievende politie en
ook de dokter zijn nog hoven, ze zul Ion blij
zijn als er iemand komt, die hun hetere in
lichtingen kan geven dan mijn man of ik."
„Ta, ik zal naar boven gaan maar nog
kan ik niet geloot en, dat liet. vaar is.
Toon ik gistennoigen wegging getooide me
vrouw zich nog geheel goed en nu nu
zou zo dood zijn?Maar wie hoeft haar dan.
zoo gevonden?"
(Wordt vervolgd,