6"'" Jaargang Zondag 21 November 1909 No. 13158 I Timede Blad. Uit de Tweede Kamer. De Stok, f SCHIEDAMSCHE COURANT Deze couiant ieiscjiyntd ag e] ij k s, met uitzondering van Zon-cn Feestdagen Pnjs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen f! 125 franco per post tl. 1.65. Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent Afzonderlijke nummers 2 oent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. - Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur aan net bureau bezorgd zijn. D •i Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven). Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer 15 cents. Reclames 30 cent per regel. Grooto letters naar do plaats die zij in ncmon. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven, hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen. In do nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den piijs van 40 cents por advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau to voldoen. Intcrc. Telefoon voor de Redactie No. 123. voor de Administratie No. 103. Ifet was een historische dag, die 18 No vember 1909. 10c algemeene beschouwingen «aren begonnen met eene korte rede van den heer Roessingh, waarin hij <»r don nadruk op legde, dat in de openingsrede niet van O h r i s- t e 1 ij k e beginselen gesproken wordt, zooiils di*. Ivuyper placht te doen, maar van Christelijke rechtsbeginselen, en dat daar mede gepaard gaat de Verzekering, dat hot kabinet niet van richting is veranderd. Is, zoo vroeg deze spreker terecht, liet doel van de Rcgcering de onzekerheid in deze te laten voortbestaan. En herinnerde aan een gezegde in de rede Van den Minister van 20 Novem ber 1008, „dat een schip, dat in nevelen vaart, die nevelen zelf niet heeft gemaakt", vroeg hij of de Minister de man wou wezen die zich in nevelen blijft hullen. En na dit voorpostongevechtjc kwam de heer Troelstra. Plet recept van den leider der S. D. A. P, is bekend, Eerst geeft hij de Linkerzijde or van langs, dan krijgt do Rechterzijde eene flinke hemt, om tol de slotsom te komen dat de misdeelde» in de samenleving noch van de eene, noch van de andere zijde iets to hopen hebhen, maar zich, willen zij iets verkrijgen, zullen hebben te scharen aan de zij van de sociaal-democratie. Zoo kregen do wij-liberalen, die in do ver liezen, die de vrijzinnigen -hebben geleden, liet grootste aandeel hebben te boeken, te hooren dut zij het vertrouwen verliezen, zelfs van die elementen voor wie zij ten vlueht- havcn openden tegen den vooruilgang; dat dc niot-korkelijke conservatieven zich veiliger grvoelen aan don boezem der coalitie. De Liberale Unie kreeg le hooren dat ze lichtvaardig de verkiezingen was ingegaan, door zonder uitlog te geven, w'aarom het ministerie van 1905 zijne beloften niet was nagekomen of had kunnen nakomen, met nieuwe beloften voor de kiezers to verschij nen. En do Vrijzinnig-democraten hadden meegewerkt tot don treurigen uitslag door hunne innerlijke verdeeldheid over het vraag stuk der Staalspensioneering. Eindelijk kre gen de heer Bos en allen, die hij de" behan deling van de subsidiewet voor het M. O. van eene conciliunie houding tegenover de Rechterzijde blijk hadden gegeven een veeg uit. de pan, dal deze luinnc houding sommige vrijzinnige elementen van hen had vcr- viecind. Sprekende over liet voorstel van zijn partij genoot Leeuwenberg om een .bloc te maken in de Kamer van sociaal-democraten, vrij zinnig-democraten en Unie-liberalen, op den grondslag van het Algemeen Kiesrecht, ver- Op Mon-Byou, het prachtige, in de na bijheid yan Galway gelegen landgoed van .Sir William Anstrulhcr, was een uilgelc- zen gezelschap bijeen. Daar bevonden zich lady Essingham, een jonge weduwe, miss j. Jenny, oen, zusier van den gastheer, miss Binnig, oen grooto, aardige brunette, als ook Sir Richard Bernard, een bekende we reldreiziger, advocaat Johnson, Mr. Sin clair, gardo-officicren, mr. Kilanos, van de Griekseho legatie, en nog ecnige andere dames en hoeren. Eenigcn - der gasten haddon hun eigen bedienden meegebracht, zoodat Anstrut- her's huis tot aan do vliering bezet was. Alles ging echter goed en naar genoegen, totdat er iets gebomde, dat oen oogenbhk de goede harmonie dreigde te verstoren. Op een avond, terwijl alle gasten in de zaal waren, vond een dienstmeisje in do kamer van Lady Essingham deleego étui yan oen broche. Daar dit haar vreemd voorkwam, gesloot zo, het aan Elisc, het Fransche kamermeisje van de lady, mee te .doelen. Deze verklaarde, dat haar me vrouw dien avond do broche niet aan had, en dat deze zeer mooi was en van grooto waarde. Zij achtte zich' dus verplicht, het geval aan haar mevrouw mee te deelen. Een gemeenschappelijk zoeken in de ka mer leidde tot niets, de broch'c was niet te - vinden. Ook was er geen spoor van in braak te bekennen. De h'eeren, die zich' in de rookkamer toruggetrok'ken Radden, hoorden verbaasd °P> toen ze de zaak vernamen. „Een diefstal dus, voor zoover ik kan klaarde hij zich daarmede niet te kunnen vcTcenigon. Het zou den liberalen in het oog des olks geen goed doen wanneer ze zich met de .sociaal-democraten coaliscerdcn het zou don tegenstander te schoone gelegen heid geven om lien met de zoo gevreesde sociaal-democraten tc vereenzelvigen, en spre ker's partij zou daarbij hare zelfstandigheid inboeten. Voortgaande, bewees de lieer Troclstra hoezeer de coalitie het bolwerk is van het conservatisme, waarin de meest conservatieve groep, dc Chrislelijk-Historischo wederom aanmerkelijk is versterkt, waarvan één lid zells speciaal gekozen is onder de leuze: Reactie tegen de Woningwet. En de Regcc- ring zwijgt over het kiesrecht, evenals over de aangenomen n.otic-Aaibcr.-e over den 10 uren-dag. ITet ministerie-Heemskerk is een kabinet dat de moest conservalievo e'ementen naar de oogen heeft te z.ien, al tooit het zich, om zijn conservatisme tc bedekken, met oen Christelijk étiquot. Spreker vreest van dit alles farizeïsme in de politiek. Tijdens de verkiezingen zeide de heer Van Wijnbergen in eene rede, dat door het behoud van liet kabinet-Heemskerk moest worden gezorgd, dat Nederland niet uit de rij der Christelijke naties werd ge schrapt, en nu dit Kabinet over eene meer derheid hesehikt, zooals in geen jaren in ons parlement gezien is, kan liet niet anders dan aarzelend zich herinneren, diat het ook op dc leuze staat: God in ons staatsleven. En als prof. Lindeboom, klaagt, dat er op hot anti revolutionaire program geen enkele specifiek Christelijke eisch voorkwam, wordt hij in „Do Standaard" met een kluitje in liet riet gestuurd, en hier in dc Kamer (dit zag op cenige anti-revolutionaire leden, die hij het vernemen van den naam Lindeboom smade lijk hadden gelachen) uitgelachen. Die Christelijke leuze, die niet anders dan politiek suceès bedoelt, heeft geleid tot een farizeïsme in de politiek dat in dc zaak Kuy- per-Lehmnnn tot een moreel bankroet heeft geleid. Dat do Regeering door feitelijk tc weige ren de vingen o\cr deze zaak in het Voor- loopig Verslag te beantwoorden, te kort had gedaan aan het recht dor Kamer, werd met do Grondwet in de hand uitvoerig betoogd. Welk Staatsbelang, zoo vroeg de spreker, verbiedt liet geven van antwoord op de vraag of bij de decoratie van den heer R. Leh- nuinn do gebruikelijke weg is gevolgd of op di' vraag, of op een voorloopige lijst in 1.905 do naam van E. A Lehmann voorkwam? Wat blijft bij dergelijke opvattingen over van d i I grooto ^Staatsbelang, dat de Kamer hare ci ml role op dc daden der Regeering zal moeten kunnen uitoefenen? 1 lij gaf der Re- georing ernstig in overweging in dit op zicht hare houding te bomen. Tot do decoratiezaak zelve komende, terwijl nagaan," zei Sir William; „het ergste is evenwel, dat do diefstal door een der huis- genooten gepleegd schijnt te zijn. Wat denkt gij ,er van, Johnson?" „Tiet heeft er veel van," zei deze, en wijdde toen al zijn aandacht aan het op steken van een sigaar. Hot geval word levendig besproken; deze wilde een dolccliovo laten komen, gene dc politie, weer een ander den veldwachter, omdat er op Mon-Byou detectives noch politic-agenten te vinden waren. Hiertegen maakte Sir William evenwel bezwaar, om dat de veldwachter een oudgediende was, die al heel slecht met het opsporen van een dief weg zou weten. Eer men tot een besluit kwam, werd do deur geopend en trad Finlar, de huis knecht binnen. Het was een verstandig uitziend man, van ongeveer dertig jaar, met een ernstig, deftig voorkomen, zooals men er in do huizen der Engelseho aris tocratie meer aantreft. „Sir," begon hij op eon toon, waaraan men duidelijk kon hooren, dat hij slechts met moeite zijn ergernis verborg, „sir, neem mij niet kwalijk, maar mot het oog op den diefstal zouden ik en de andere bedien den ik kom ook uit hun naam, graag willen, dat u onze koffers liet doorzoe ken. Wij wilden gaarne, dat dit geschied- do, vóór...." „Bodaar, bedaar," zei Sir Anstruther, „alles op zijn tijd, ik Weet nog niet, of we „Mag ik het woord van u overne men?" vroeg Sir Bernard, do wereldreizi ger, die nu eerst zich in de zaak mengde. „Mag ik hem voor u to woord staan, Anstruther?" vroeg hij nog eens. de aandacht der Kamer steeds klom, en niet onopgemerkt bleef dat Dl*. Ivuyper niet on der de aanwezigen behoorde, begon bij met de verklaring speciaal aan hel adres der anti revolutionaire partij dat hij van plan was o\cr deze z.iak vrij uit te spreken. En locn dit cenigo opschudding gaf op dc anti-revolu tionaire banken, zei de heer Trochlea, dal hij doz.e verklaring noodig vond nu de anti revolutionaire pci*s ieder die de houding van Dr. Kuypcr in de Lchmann-zaak afkeurde, stelselmatig voor een lasteraar uitmaakte, rui zich niet geschaamd had neer te schri} ven, dat, welke fouten Dr. Ivuyper mocht hebben begaan, men door „dik en dun" meeging rnet den van God gegeven leider. Spreker hoopte het persoonlijk ele- mtnl geheel uit dcz.c discussie verwijderd te kunnen houden als dat niet al t ij d zou kunnen, zou dit in de eerste olaals te wijten zijn aan Dr. Ivuyper zelf, die de coalitie politiek steeds, zooals de lieer Lobman het noemde, in zijn eigen persoon heeft gecon centreerd. En herinnerende aan de vorstelijke wijze waarop Dr. Kuypcr te Dordrecht was binnengehaald, betoogde hij ondeugend dat, wie zoo de rozen van de politiek opsnuift, ook de aanraking met de doornen niet moet duchten. Maar al zou Dr. Kuypcr als per soon niet ongedeerd uit deze zaak komen, de groote politieke figuur van Dr. Ivuyper, die oen tijd lang haar stempel op ons politieke leven heeft gedrukt, bleef voor hem bestaan. Hot is, on hierin kan men haast ccnig mede lijden met Dr. Kuyper's ongeval lezen, een voudig op het vlakke weiland alles gemakke lijk en aangenaam tc vindenmaar in de berglanden worden naast dc hoogo en groot- sche besneeuwde bergtoppen ook Je dalen ge vonden, waar de duisternis heerscht on do vleermuizen fladderen. Schril was de schildering van h'ot mi lieu, waarin Dr. Kuypcr zich' bij de zaak Lehmann bevonden had. Ten eerste die rijke, gedoopte jood, levende in juist niet puriteinscho omgeving, die zijn verzame ling van buitonlandsche ridderorden met een binnonlandsoh'e wonschle te vermeer deren; ton tweede een juffrouw vancenigs zins verdacht allooi, die om haar zucht naar woelde te kunnen bevredigen, oveial gold wil uitkloppen en zich' beschikbaar stelt om de ijdelheid van dien nieuw geboren christen te bevredigen, en als dorde in hel verbond oen minister, die de christelijke politiek heeft uitgevonden, die geld voor de verkiczingskas van die juffrouw aanneemt, en dc gelden, door dien rijken koopman voor schoone doel einden gegeven, mot een ridderorde be loont, ofschoon hij weet, dat het geld door hem slechts uit ijdelheid gegeven werd. Snijdend klonk toen door do zaal wat Dr. Kuyper in Ons Program over de „Als u dat wenscht, met genoegen," anf .woorddo do gastheer. _Zich tot don huisknecht wendend, zei Sir Bernard: „Kom over vijf minuten terug." Dc man boog en verliet do kamer. Zoo dra de deur achter hem dicht was, zei Sir Bernard: „Ik heb niet veel vertrouwen in een onderzoek van de koffers. Als name lijk een m hot personeel dc broche ge stolen hooft, zal hij wel gezorgd hebben, zo in veiligheid 1c brengen. Neen, zooals het hier gesteld is, zonder detectives on zonder politie, bestaat or, geloof ik, maar één uitweg." „En die is?" riepen de aanwezigen in koor. „Ge zult weinig vertrouwen hebben in mijn plan en het zal u zoor twijfelachtig in zijn gevolg schijnen. Het is ik ver zoek u niet te schrikken een sooil vuurproef." „Wat?" „Wilt ge het personeel over gloeiende kolen laten loopen?" „Of op een ijzer rooster?" „Waarom stclt.ge niot liever do pijnbank voor?" „Mijne hoeren, als ge mij voor een bar baar wilt aanzien,, gaat dan gerust uw gang," lachte Sir Bernard, „maar wacht liever, tot ge mijn plan gehoord licht. Do vuurproef, waarvan ik spreek, is de on schadelijkste en meest ongevaarlijke van de wereld. Ik heb hel middel ergens in Indiü door oen Hindoe-priester zien toepassen, ik weet natuurlijk niet, of het hier luk ken zal, maar in Indié werkte het uil ste kend. Over '1 algemeen hebben allo ncn- schen dezelfde mcnschelijke natuur, *n ridderorden heeft neergeschreven, o. n. dat do anti-revolutionairen do uitgifte van rid derorden moeten beperken, veredelen en splitsen, wat door do Linkerzijde met schaterend gelach werd begroet, en waarbij vele katholieken en christelijk-historischen den lach' ternauwernood konden bedwin gen. Spreker vraagt ton slotte aan de anti revolutionaire partij en aan den minister president of zij alles, wat dr. Kuyper deed. voor hun rekening nemen. Dat dr. Kuy per niet aanwezig was, verwondert spre ker niet. Na do nict-vervulling zijner be lofte van 7 Juli 1 1., om moer licht te geven, kon Dr. Kuyper moeilijk anders doen. Maar... Dr. Kuyper wal wel aanwezig. Een zenuwachtig heen on weer loopen naar de deur door don h'eor Duymaer van Twist, die bij deze gelegenheid als impressario fungeerde, wees cr op, dat er een verrassing op handen was. Ein delijk gaat de dour open, en met groote verbazing ziet men den van God gegeven leider binnenkomen, die aangestaaul werd als ware hij uit den doodc opgestaan. De mise en scène was prachtig. Even- alsof hij zich in geen enkel opzicht be wust was van den indruk, dien hij maak Ie, liep hij met vasten tred naar den commies griffier om de presentielijst tc tcckenen, en vroeg toen liet woord voor een per soonlijk feit. „Hoe is dat mogelijk?" riep do heer Ketelaar. „Dr. Kuyper heeft de rede van den heer Troelstra niet eens aangeliooid." Maar do voorzitter vond terecht, dat het persoonlijk feit genoeg hekend was; en heel handig begon Dr. Kuypcr dat persoonlijk feit dan ook te omschrijven, als te bestaan in de grieven, hem in liet Voorloopig Verslag als oud-minister ton laste gelegd. Wij zouden zeggen, dat Dr. Kuyper deze schitterende vondst niet uit ziohzelvon had, want jurist is hij minder dan iemand. En toen kwam onder adendooze stilte dc verklaring; niemand viel den spieker ook maai* éénmaal in de rede, en deze las zonder oenigc aandoening met forschc stem voor ,wat 'de couranten thans reeds overal in don lande verspreid hebben. Wij welen, dat de Minister zijn ecrcwooril gar, dat ei' niet het minste verband bestond tusschen de decoratie, aan don heer Leh mann gegcveïi, en de gelden, aan do ver kiczingskas door dezen geschonken; hij verklaarde zich slechts schuldig aan on voorzichtigheid. „Het boetekleed ont siert den man n i o t," zoo sprak de oud-minister. Hij aarzelde niet, toe te geven, dat hij wellicht werd gewikkeld in een weefsel, dat hij niet voorzag, en nat het misschien voorzichtiger geweest ware daarom geloof ik, dat liet ook hier we! gaan zal. De vraag blijft maar, of An struther mij toestaat de proef te nemen. „Als er geen gevaar bij is, kunt go uw gang gaan; maar eerst, moet ge u over tuigen, dat het personeel er genoegen mee neemt." „Natuurlijk; maar ik geloof niet, dal ze er iets tegen zullen hebben, die er geen genoegen moe nam „Zou waarschijnlijk de schuldige zijn?" „Begrepen. Daarom zullen ze het allen goedvinden. Maar nu nog ielsik zou gaarne willen, dat ook de dames en hoeren zich aan die proef onderwierpen." Niemand maakte bedenking hiertegen en spoedig was Sir Bernard gereed do proef te laten aanvangen. Hij verzamelde allen in de muziekka mer. Het was een groot, hoog verbek. Toen allen er aanwezig waren, trad hij midden in de kamer en sprak de aan wezigen aldus aan: „In dit huis is een diefstal gepleegd. Wij zijn er allen op uit, don dief te ont dekken, maar hoe? Gij hebt verzocht, dat men uw koffers zou doorzoeken. Dit zou echter tot allerlei onaangenaamheden kun nen leiden en veel tijd in beslag nemen. Daarom geloof ik een beter middel gevon den te hebhen, en niemand zal er iets op tegen hebben, om dit toe te passen. Het is een eenvoudig en onschadelijk mid del en hindert niemand. De zaak komt hierop neer: Ge kent allen (1e a'.koof daar aan het eind van de kamer; ge ziet ook de guiJ'inen aan beide zijden van den in gang. Nu verzoek ik u, één voor één ïn de alkoof te gaan, en als ge erin zijt, dc gordijnen goed 'te sluiten, zoodat nie- beter te informecren vóór hij zich met die personen afgaf„Ik erken, dat ik onvoorzichtig geweest ben," zoo luidde liet slot, „maar ik heb in geen enkel opzicht ooit gehandeld tegen mijn geweten." Do rede word aan het eind door de Rechterzijde met enkele bravo's begroet; do anti-revolutionairen kwamen Dr. Kuy per do hand drukken. Het trok echter zeer de aandacht, dat noch de heer Lob man, noch eonig christelijk-liistorischo zich daaronder mengde; ook de rnceste katholieken hielden zich uiterst gereser veerd. En de Linkerzijde gaf geen blijk van goed- of afkeuring, daar de verga dering, zóó ois Dr. Kuyper zijn laatste woord had gesproken, werd gesloten. Het historische moment was afgoloopen. Ret deed ons aan, Dr. Kuyper in de Kamer, al was het d m ook nog zoo wei nig, openlijk boete le hooren doen. Wij herinneren ons, hoe weinige jaren geleden deze man van groote gaven als aliiyiditig minister achter de tafel zat; hoe toen bijna alle mannen van Rechts zich ver drongen om zijn gunst, wetende dat een enkel woord van hem genoeg w.xs om aan hun parlementair bestaan een emdc te maliën. Wij dachten er aan, hoe de eigen partijgenoten van den van God gegeven leider er veel schuld juin heli- ben, door hun vorgoding, dat Dr. Kuyper langzamerhand in de verbeelding is ge komen, da' alles hem geoorloofd was; maar toch zijn zij ons liever met hun aan hankelijkheid, dan anderen,, die ook alles aan hem te danken hebben, en de onder gaande zon niet meer aanbidden. Wij ver geleken den spreker van thans bij den overmocdigen minister, die de Ondeiwijs- wet verdedigde en toen zoo .geducht zijn macht liet voelen. En thans? Grooter meerderheid dan Dr. Kuyper als „working majority" cischte, om een ministerie op te bouwen, zetelt aan do Rechterzijde, en niet hij, die de coalitie in elkaar zette, zetelt daar achter de groene tafel, maar Mr. Heemskerk, zeker niet do moest ge liefde of moest aanhankelijke volgeling van den van God gegeven leider. Er be staat een caricatuurpiaat, waarop men af gebeeld ziet de hoeren Heemskerk cn Tal ma, in minislersgewaad in den gala koets gezeten, en Dr. Kuyper als oud man voorbijwar.clclcnde, waarop de heer Heemskerk tot den heer Talma zegt: „Kont gij dien man?" en de ander antwoordt: „Neen, mant* zijn trekken komen mij wel bekend voor. Deze plaat kwam ons in do gedachte, toen Dr. Kuyper boete deed, terwijl Talma eu Heemskerk rustig in hot ccregestoeltc zaten. Die sta, /.iet loe dat hij niet vallo. Of de verklaring van Dr. Kuypcr hol mand u kan zien. Als dit geschied is, hebt ge niets anders te doen dan dezen stok, dien ik van tc voren op een stoel zal loggen, met heide handen aan te vatten cn hem driemaal in de handen rond te draaien; daarna legt go hem gewoon weer op don stoel. Ik moet u ook nog hierop opmerkzaam maken, hier verhief Sir Bernard zijn stom do schuldige per soon, de dief, (lie do broche gestolen hoeft, zal niet in staat zijn, dien stok weer neer to loggen, hij zal aan zijn vingers blijven vastzitten. Hij zal den stok eerst kunnen loslaten, als ik hem dien afneem. Will go u aan die proef onderwerpen?" Na een oogenblik van stilte, zei Fin- Iar: „Ja, Sir, we willen het doen." Sir Bernard ging in de alkoof, legde den stok op een stoei en nu gingen de aanwezigen er één voor één in. Met groo te spanning werd de operatie gevolgd, maar or gebeurde niets Ihzonders, allen kwamen er uit, zooals ze er waren ingegaan. Won liep er aan den oenen kant in, en aan don anderen kant uit. Op eenigen afstand van don uitgang, had Sir Bernard post gevat, zoodat de personen, die uit de al koof kwamen, allen langs hom moesten. Toen het personeel de proef ondergaan had (Finkar was de laatste geweest), kwam de beurt aan de gasten. Daar bemerkte men, dat Sir Bernard uit do kamer was verdwenen. Men wachtte tot hij terugkwam. Na cenigo minuten kwam hij en verzocht den gastheer en Lady Essingham een oogenblik alleen tc mogen spreken. Toen ze de studeerkamer van Anstruther bin nengetreden waren, reikte luj Lady Essing ham de broche qvcr zeggende:

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1909 | | pagina 5