Zondag 2ö November 1909
Dit Homer Destaat uit DRIE Malei
63"° Jaargang.
No. 13164
Eerste Blad.
Om het kind.
ijimm
Hij wees naar den vleugel van dc galerij
waai de meer moderne kunstwerken geplaatst
vvaj en.
fHSNIdKLAim
SCHIE DAMSCHE COURANT.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon-en Feestdagen.
Prijs per kwartaalVoor S c li i c d a m cu Vlaar dingen II. 1.25 franco
per post II. 1.65.
Prijs per weck: Voor Schiedam en VIaandringen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 oent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertcntiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór oen
uur aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Ilaven).
Prijs der Ad verten tién: Van 1—6 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per tegel, Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
A d ver te n t i n bij abonnement op voordcelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te hekomen.
In do nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertcntiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intcrc. Telefoon
voor do Redactie No. 123.
voor do Administratie No. 103.
£SCJZ^aSÜ£3B9l
ftaaanrMaei. aucsÉmcm
Schiedam, 27 Nov. 1909.
SPANJE in MAROKKO.
De erfenis, welke de heer Maura aan het
tegenwoordige liberale ministerie heeft nage
laten, heeft niet weinig lasten meegebracht.
Zoo duren nu al verscheiden weken de on
derhandelingen tusscheu generaal Marina en
de hoofden der Rifstammen, zonder dat men
tot ecnig definitief resultaat is kunnen ko
men, Het gevolg is dat de vijandelijkheden
opnieuw zullen beginnen.
Generaal Marina is Donderdag met een
sterke trocponaidceling naar Nader -vertrok
ken. Dc militaire ballon was reeds den dag
tevoren overgebracht. Een ander troepen
contingent i» met diie dagen 'eel'locht uitge-
tiokkcn om Atlatcr, bij de mijnen van Buil'rur
gelegen, te bezetten.
liet zou naiel zijn te meenen, dat de
Spanjaanlon, er op rekenen de stammen
te onderwerpen. De regeering te Madrid
weet beter dan iemand andere, op welke on
overwinnelijke bezwaren de veldtocht steeds
is gestooten en nog steeds zal stooten. De
ltoepon bobben '/.oo goed ids gedaan, wat er
met mogelijkheid van hen verwacht kon
woiden, en de „demonstratie" zooals
de lieer Maura het vei bloemend noemde
'zal zic.li nooit tot alle Kabylenstammcn uit
strekken, die in de borgen, kloven en top
pen onnoembare schuilplaatsen hebben. Maar
als een fatsoenlijke Europeesclie mogendheid
behoort Spanje zijn eer op te houdenliet zou
niet diplomatiek zijn om na een échec zich
terug te trekken zonder te vochten.
Wellicht zal men zich herinneren hoe dc
onderhandelingen zijn ai'gebiokon. Generaal
Marina, zeiden do telegrammen, beval de
stamhoofden dei' Mooren hun onderwerping
to komen aanbieden, en eenigon, die uit hot
Noorden, kwamen. Dat is volgens de offi-
cieele Spamisebc lezing, die de z.ank ten
gunste van zijn belangen en zijn prestige uit
legt. Do waarheid is, dat dc Kabylonlioofden
liet nooit in hun hoofd hebben gekregen om
zich te onderwerpen, want niets verplichtte
1 hen daartoe. Het betrof dan ook niet een on
derwerping maar een overeenkomst, een mo
dus-viventli, waarbij min of meer dc lust in
do kuststreek van Seloc.ui tot kaap Tresforcas
weid verzekerd. De inhxndscho hoofden heb
ben zelfs dit modus vivendi niet gewild; ze
hebben alle onderhandelingen afgebroken en
geen toeken van loven nicor gegeven. De ge
heel onverzoenlijke stamhoofden zijn die van
tic onaantastbare bergstammen, dc andere,
die van de kust, hebben reeds lang moeten
vluchten om zicli bij dc eersten tc voegen of
wel zich onderwerpen aan dc zestig dui
zend Spnanscho soldaten.
JLet Spaansche leger hoeft thans dus tot
aak om veilige successen te behalen, die aan
een definitieve overwinning kunnen doen
gelooven on die een terugtocht /.uilen bedek
ken. De nieuwe krijgsoperaties zullen, naar
men verwacht, niot lang duren. Iedereen in
Spanje wenscht het einde van dit duister
avontuur, in 't leven geroepen, ondanks don
wil der nuLie. door de geestelijkheid en het
ministerie Mmira, die een afleiding zochten
oor de binncnlaiulsche beroeringen, en die
liet ellendig voorwendsel der mijnen, hot
eigendom van enkelen, zochten om duizen
den jonge mannen den dood te doen vinden.
GEMENGDE MED1BEELINGEÏ1
Roman naar liet Duitsch van
PAUL GRABEIN.
25)
llcdwig zei dit tot Titnm Jürgcns terwijl
zij Ralh, die mol dc meisjes liep, langzaam
op een kleinen afstand volgden.
„Wel neenin het minst niet," verklaar
de Timrn Jürgcns.
Zij zag hem twijfelend aan.
„Neen, neen, beslist niet. Men komt bijna
nooit in de galerij, hoewel daar toch veel
moois en vele dingen van waarde tc zien
zijn
Die" wij cellier niet zullen zien," vulde
JJedwig aan, waarbij zij met oen goedig
lachje naar haar man keek. Rath stond mol
do kinderen voor een groote schilderij, waar
op een slag was afgebeeld. Vol ijver ver
klaarde hij, Lrotseh dat hij hiermee goed op
de hoogte was, aan dc meisjes dc krijgskun
dige bctcekcnis van den daar afgebeelde]
strijd.
Hot was een stil verdriet van Rath dat zijn
huwelijk niet met een zoon gezegend was,
die dan natuurlijk soldaat had moeten wor
den. nij moest er zich thaps moe tevreden
stollen zijn militaire gevoelens zooveel moge
lijk oj) zijn dochters over te brengen. Hij
scheen daarbij echter niet in liet minst te
bemerken, of wilde het niet zien, dat do still
min of meer ernstige kinderen, zeer weinig
geestdrift daarvoor haddon. Daarom waren
dc Zondagmiddag-wandelingen voor do
meisjes niet altijd oven genoeglijk, want hun
Engeland.
Dc bisschop van Hereford heeft Donder
dag hij de begroolingsdebatten in het IIoo-
gorhujs verklaard, da't hij zich niet als de
uulere hooge geestelijken van de stemming
zou onthouden, zooals dc aartsbisschop van
Canterbury verklaard heeft, dat zij zouden
doen.
Ik ben verlangend, zoo verklaarde de bis
schop. mijn zelfstandige rechlen uit le oefe
nen, cn ik zal voor de begroeting stemmen,
omdat zij een maatregel tot verhooging der
maatschappelijke welvaart is en berust op
beginselen van een goede financiocle staat
kunde.
Betreffende de lettscbe landwet zijn de
beide Huizen lot een vergelijk gekomen.
De regeermg hooft eenigo concessies gedaan
en liet Tloogerliuis lieeft toegegeven.
O O O
F r a n k r ij k.
In do Kamer is gisteren de begrooting
van eeredienst behandeld. Bij de algo-
mcone beschouwingen hiekl abbó Clairaud
een uitvourige rede, waarin liiji do hoop
uitsprak, dat het arfti-clericalismc zou ver
dwijnen en sommige congregaties, zoo zij
een desbetreffend verzoek mochten indie
nen, weder zouden worden toegelaten. De
spreker stelde in het licht, dat de katho
lieken do wet op do scheiding niet had
den kunnen aanvaarden, omdat deze oen
organisatie voorschreef, die de Paus der
Keik onwaardig achtte.
Minister-president Briand antwoordde:
„Gij zegt dat de katholieken de wet op
de scheiding niet kunnen aanvaarden, om
dat de Paus daaraan niet heeft mede
gewerkt, en evenmin zijn goedkeuring er
aan heeft gehecht." Dc minister protes
teerde verder tegen de door sommige per
sonen, die invloed op de kerkelijke staat
kunde hebben, geleiden veldtocht, teneinde
do mecning tc vestigen, dat Frankrijk
door de kerk gelukkig is geweest, liet
concordaat werd verbroken tengevolge van
een daad, die Frankrijk niet mocht dulden.
Dal 'de wel toegepast kan worden met
eerbiediging van do kerkelijke hierarchic
bewijst "dc ondervinding. Do protesten der
katholieken berusten op politieke motie
ven, en men heeft tijdens de inventari
satie de katholieken opgehitst tegen de
vertegenwoordigers van het gezag.
liet in 1908 gestichte Internationale co
mité voor het maatschappelijke verzeke
ringswezen heeft zijn eerste zitting te
Parijs gehouden. Onderwerpen der be
raadslagingen waren de uitbreiding der
organisatie cn do voorbereiding van do
begin September 1910 in Den Haag
te houden conferentie. Deze zal zich voor
al met het vraagstuk der Staatsbijdragen,
de verhouding van de verzekering tot
het armenwezen, verder met de laak der
artsen en die der hygiene in 't algemeen
bezighouden.
Als vertegenwoordigers van Duitschland
waren tegenwoordig graat Von Posadows-
ky, do onderstaatssecretaris Von Mayr,
voorzitter van het comité, prof. dr. Manos
c. a. Van de Fianschu-n o, a. de oud-l're-
sident, en do afgevaardigden Ribot en
Lóón Bourgeois.
De Duitschors gaven een uiteenzetting
van de werking der Duitsche arbeiders
verzekering, vooral met betrekking tot du
bestrijding dor tuberculose cn de zorg
voor de hygiene. Graaf Posadovvsky wees
nog op den samenhang van hot woning
vraagstuk voor de arbeiders en de ver
zekering.
'Do beraadslagingen zullen ongetwijfeld
invloed uitoefenen op dc ttotstandkoming
der verzekeringswetten in het Fransche
Parlement.
R u s 1 a nd.
De Itijksdoema heeft gisteren een be
gin gemaakt met de behandeling van hot
door den minister van biruienlandsche za
ken ingediende wetsontwerp betreffende de
i persoonlijke onschendbaarheid. Zeven en
tachtig sprekers hebben hierover 't woord
gevraagd.
T u r k jj
Dc regeering hoeft bericht ontvangen, dat
Koerden, onder leiding van don in het voor
jaar wegens zijn aan den vorigen sultan
bewezen spionnendiensten uit de Kamer uit-
geslooten afgevaardigde Nia»i Effendi, een
Armoenoch klooster,in du nabijheid van Diar-
Irkr hebben aangevallen, waarbij ongeveer
20 personen gedood werden. Het voorval
heeft zoowel bij do Poite als onder dc Ar
meniërs ccn zeur slechten indruk gemaakt
Men denkt dat de reactionnairen er weer dc
hand in bobben, en vreest dat de beweging
zich verder zal uitbreiden.
De na de gebeurtenissen in Adana nau
welijks ecnigs/ins gerustgestelde Armeniërs
verklaren, dat zij -zullen worden gedwongen
zelf te handelen, wanneer dc Regeoring geen
builengcwono maatregelen neemt om de Koer
den tot onderwerping aan de wetten te dwin
gen. Men verwacht nu, dal vertrouwde troe
pen met strenge bevelen onder beproefde
aanvoerders zullen worden afgezonden.
Se i'v i e on B u 1 g a r ij e.
Koning Ferdinand van üulgarijo heeft
Donderdag een bezoek gebracht aan koning
Peter van Servie. Het bezoek was zoo goed
mogelijk geheim gehouden, zoodat de nc-
volking van Belgrado zich eigenlijk meer
verrast dan geestdriftig beloonde. Boven
dien kwam koning Ferdinand nit Oosten
rijk, den erfvijand van Servië, wat ook al
niet tot een verhooging der geestdrift hij-
droeg.
Toch wordt dit bezoek van groote be-
teekenis geacht. Er moeten bijzondere re
denen voor dit onverwachte bezoek aan
wezig zijn. Te Weencn vermoedt men, dat
het voornaamste doel is con vri-endschap-
pelijkcr verstandhouding dan tot nog toe
heersehte, in 't leven te roepen.
Sommigen zoeken er echter meer achter.
Tan een personeelc unie Uuschon de beide
Balkanstaten zal wel geen sprake meer
zijn, denkt men, maar daarvoor komt een
Balkan-bond in de plaats, con plan, waar
Rusland achter zit cn hetwelk tegen Oosten
rijk is gericht. Die Balkan-bond staat on
der do leiding van Bulgarije en. streeft ook
naar verzwakking van hot Turksche rijk.
Vandaar dat het bezoek van tsaar Ferdinand
zoo kort na de van zelfvertrouwen en fier
heid getuigende rede van den Bulgaarsehen
minister van buitonlandsche zaken in do
Sobranja, ook te Konstantinopel ontstem
ming heeft gewekt. Getukt het, do sedert
zoo langen tijd door nationalen haat ge
graven klcvo tusschen Serviërs en Bulga
ren in Macedonië te overbxaiggen, dan be
staat voor de Porte hot gevaar, dat liet
tegen een vereenigd Slavendom op den Bal
kan te kampen heeft; voor de Por te een
nog minder aanlokkelijk vooruitzicht dan
voor Oostenrijk, hetwelk door het mach
tige Duitschland gerugsteund wordt.
vader sprak dan altijd mot haar op ccn manier
alsof zij een paar echte jongens waren.
Ook lieden bleef hij slechts voor schilde
rijen van -veldslagen cn voratonportretlcn
staan, waarbij hij voor do kiitderen lange
verhalen hield, terwijl zij kunstwerken, die
zij gaarne met wat meer aandacht bokekon,
zouden hebben, achteloos voorbij gingen.
Welopgevoed als dc kinderen eehlcr waren
en misschien ook wel ccn beetje bang voor
buur vader, deden de meisjes net of zij volle
aandacht gaven aan zijn lessen cn slechts
af cn toe durrdon zij een verlangenden blik
naar baar moedor werpen, die met den gast
volgde.
Timm Jürgcns, die dat alles als stille
waarnemer had begrepen, gedurende de ge
meenschappelijke wandeling, keek met be
langstelling aandachtig naar te beide kinde
ren, die er mot haar teere, 1- coke gezichtjes
voor haar leeftijd, veel te ernstig uitzagen.
En toch was cr in die r rzichtcn hetzelfde
reine en cdclo dat in Tied' ,gs gelaat sprak en
zoo aaiprok. In dc/cn g Jaohlcngang zei hij
plotseling i"t zijn ge/Gliti, die evenals hij
de meisjes stil hrd gnriu geslagen
„Wnt lijken de mndcrcn opvallend veel
op u!"
Zij knikte zwijg nd en bleef voor zich
uitstaren. Zoo liepen zij een tijdlang stil
naast elkander vo «rt. Toen herinnerde Jür-
gons zich plotseling, dat hij, toen hij zich
hij de familie Rath op haar wandeling aan
slool, daarmee een bijzondere bedoeling hnd,
Dmnom wendde hij zich nu levendig tot mo-
viomv Rath cn nog eens torugkomende op do
vraag die zij hom daar straks had gedaan,
zei hij
„Overigens toen ik mij hij u aansloot
had ik ,dat moet ik eerlijk bekennen, een
kleine egoïstische nevenbedoeling daarmee."
Zij zag hem vragend aan.
,,lk wou u graag een paar schilderijen
laten zien, waar ik bijzonder veel belang in
stel. Het zou mij veel, genoegen doen als u
daarover uw oordeel eens wilde zeggen."
OO
„Graag, natuurlijk! Waar zijn die?"
- „Ginds in do zijzaal."
„Nu, laten «ij daar dan maar eerst even
Iwengnan." En tot haar man voegde zij cr
aan loc: Hunnes, wij komen zoo eindelij!
weer terug meneer Jürgcns wil mij een paar
zeldzame kunststukken laten zien
Jürgcns bracht haar in een kleine zaal
waar hoofdzakelijk stukken waren opgehan
gen van beroemde, moderne meesters. Voor
oen daarvan bleef hij staan.
,,Do Vostaalsche maagd", luidde liet op
schrift op de zware, dof-gouden lijst van het
groote doek.
„O, wat mooi!"
Vol bewondering kwamen die woorden
llcdwig over de lippen en daarop verdiepte
zij zich geheel in dc beschouwing van dit
meesterlijk uitgevoerde werk.
Wat een heerlijke verschijning, die jonge
priesteres, in haar sneeuwwit, laag zijden
gewaad met brcode plooien! Welk een uit
drukking lag er op dit lieve gelaat, -tnet die
ernstige, neergeslagen en door lango wimpers
beschaduwde oogen; wat doorschijnend witte
en slanke lmnden, die het heilige vuur droe
gen.
Prmlnclale snbsiilie Ilandds-aTonihclioJen.
Gedeputeerde Staten dezer provincie heb
ben, onder herinnering dat in do zomencrg.v
during der Prov. Staten afwijzend is beschikt
op hun pr ie advies op de aanvrage van
B. en W. van Dordrecht om provinciaal sub
sidie voor een aldaar op le richten gemeen
telijke handelsavondschool, ter kon nis van
do Staten gebracht oen adres, waarbij liet
gemeentebestuur van Doidreclit alsnog een
provinciaal subsidie (ton bedrage van ƒ375
zijnde 10 der kosten) toe to staan,
liet heeft daartoe aanleiding gevonden
in de omstandigheid dat dc Mini-ter van
Binnen 1. Zaken nader verklaard heeft de
,-oorvaarde, dat ook provinciaal subsidie zal
worden verleend, niet tu kunnen loslaten en
dat de Minister mededeelde zich op dit punt
lot het gewestelijk bestuur te hebben go-
wend.
Behalve bedoeld adres is ook nan de Prov.
Stalen overgelegd een schuiven van den
Minister, waarbij hij nogmaals een beroep
doet in liet belang van do ontwikkeling van
het handelsonderwijs, opdat alsnog op de sub
sidie-aanvrage van de gemeente Dordrecht
een gunstige beslissing' worde genomen.
Hoek van Holland een gemeente.
Binnenkort zal door Getl. Staten inge
volge art. 131 der Gemeentewet aan het
ooideeL van den Raad en een commissie
uit de ingezetenen der gemeente 's-Gra-
venzandc worden voorgelegd een door
Ged. Staten opgemaakt ontwerp van wet,
tot vorming van eon zelfstandige gemeente
Ilock van. Holland.
Door de tegenstrijdige belangen tusschen
het eigenlijke dorp 's-Gravenzande enden
Ilock van Holland, heeft zich de behoefte
aan een afzonderlijke gemeente Hoek van
Holland in don laatstcn tijd in hoe lan
ger boo sterker mate doen gevoelen. De
nieuwe gmncenle zal reeds dadelijk bij
den aanvang van haar bestaan zich ge
steld zien vroor zware financieelo lasten.
Daarom stelten Ged. Staten voor, om
in geval bij de wet een nieuwe gemeente
Hoek van Holland zal zijn in het leven
geroepen, aan het bestuur dier nieuwe
gemeente een bedrag in eens van f32.200
onder nader, door do Staten vast te stel
len voorwaarden uit te keeren, mits door
het Rijk een subsidie van minstens
f-L9.S00 aan dat gemeentebestuur worde
verleend.
Acijns op gedistilleerd.
Door do firma Kloyn cn Zandvooit is
aan de Tweede Kamer een adres gezonden,
waarin wordt gewezen op de bepaling van
de derde alinea van artikel 1 van het
wetsontwerp voor gedistilleerd, waardoor
voor gedistilleerd, waarvan reeds accijns
was betaald, opnieuw aan den fiscus zal
moeten worden geofferd.
Dit kon, zegt aciressante, een nekslag zijn
voor handelaars in gedistilleerd, daar zij
ineens hun bedrijfskapitaal, gestoken in
hun aanwezigen voorraad, mot 50 o/o onge
veer moeten uitbreiden.
Adressante verzoekt de Kamer bet daar
heen te leiden, dat de navordering alleen
zal geschieden, ten aanzien van den ac
cijns, die na de afkondiging der wet vor
derbaar is geworden.
Bes'nglegglng.
Met betrekking tot het aanstellen van een
liewaimler bij beslaglegging op roeiende goe
deren voor de invordering' der belast,in'g, heeft
de Mini-tui wn Financiën bepaald, dat, ten
einde het oploopen van het bewaarloon tot
een Itmr bod mg te voorkomen, de deurwaar
der zooveel mogelijk dun bcshigene zelf, of
oen dor medebewoners van liet huis of dc
punt-, va ïv do beringtafe *,ng geschiedt, tot
bewaarder moeten aanstellen.
Slechts dan, wanneer de omstandigheden
dat ónmogelijk of bepaaldelijk onraadzaam,
maken, behoort van dien regel te worden af
geweken,
uMjimfpnpgf^iiFri
„Wat mooi.' wat rein! wat een liefelijk
jong wezentje, wat ccn engelachtige schoon
heid
1 Ledwig thiih /.ei dit geheel verrukt, ter
wijl zij naar haar begeleider koek, die even
zeer in do beschouwing van de schilderij ver
diept was. De toornigheid die aanvankelijk
teen zij bij lmt schilderij gekomen waren m
zijn oogen gekomen was, was geheel verdwe
nen en toen lledvig hem aandachtig aan
zag, bemerkte zij dut er een onuitsprekelijk
leed op ziin gelaat tc lezen stond.
Een v reemdo ontroering greep haar aan.
Hij bemerkte hot en terstond kwanten weer
de oude, goedige trokken in zijn gelaat.
„Nu waarvoor houdt gij doz.c sphinx?
voor een madonna of een zondares?"'
Zij schrok bijna van die onverwachte
uootden.
„Wat. een vraag! Wat kunt n toch z,on-
deilingo dingen zeggen
ïlij lachte oven cn zonder tc antwoorden
deed lijj een paar schreden vorder cn bleef
sln/m voor ccn a'mlur schilderij van slenzelf-
don kunstenaar, weer oen vrouwenbeeld, cn
zich tol Hcdwig Wendend, zei bij kost;
„Zie dit ook eens."
Onder dit beeld was geschreven ..De Bne
chante". Maar nauwelijks had zij een blik
op du schilderij geworpen of rij riep. ver
schrikt uit
„Muur dit is lictzelfdoW
Jiirgous knikte, terwijl oen trek van vol
doening om ziin mond speelde.
„Ja, precies hetzelfde!"
„Maar hemel hoe is dat nu mogelijk?"
En alsof zij haar oogen niet durfde vol
trouwen, keek zij nogmaals en nu wnt scher
per naar de schilderijuit de even geopen
de lippen en dc half gesloten donkere oogen
sprak de ontketende hartstocht. Hoc? was de
Vostaalsche plotseling een Bacchante ge
worden? wie zou dat raadsel oplossen?
Zonder er iets van te begrijpen keek zij
naar Jmgen.-, die in koude verachting naar
de schilderij bleef staren. Een vermoeden ont
waakte plotseling in haar.
„Wat is er met dez.e beide schilderijen?
Kende git de vrouw die hierop is afge
beeld?"
„Ja tenminste ik verbeeldde mij dat
een tijd lang!" Ziin toon werd scherp en
ironisch. „Want dit incisie was mijn ver
loofde."
„Uw verloofde!"
Hij keek niet op, maar bleef op de schil
derij staien, nis wilde hij door dien aanblik
alles wnt er nog voor goede herinneringen
van dit meisje in hem vvns, geheel dooden.
„Ilct is niet mijn gewoonte om over dezro
onde gesel ile du nis, die lang voorbij is, met
anderen te spreken. Met u echter moet ik
oen uitzondering maken. Wat u laatst ge
zegd hoeft, heeft mii nl. zeer getroffen. Ik
wilde wel dat u mij beter leerde begrijpen.
Dnmom heb ik u hier heen gebracht. Ja,
'deze bacchante was eens mijn verloofde
vroeger, toen ik nog ecu jonge dwaas w.is
en nog aan het sprookje van geluk geloofde
een dwaas die or van droomde om cle wereld
met zijn knust te verbazen."
llij lachte bitter.
fWor&i wwïgd-d
