es*" laargang
Dinsdag 7 December 1909,
ino. 13171
Om het kind.
"binnenland.
,am
BUITENLAND.
SCHIEDAMSCHE COURANT
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon-en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen fl. 1,25 franco
per post fl. 1.65.
Prijs per weekVoor Schiedam ca Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen. 1 i
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten dos middags vóór een
uur aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prtfs der Advertentiën: Van 1—6 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar do plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeclige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intorc. Telefoon
voor do Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
Schiedam, 6 Dcc. 1909.
VEREENIODE STATEN.
Benige dagen geleden heeft de rncnsche-
lijko kunst, de pnonseliolijke techniek don
bergketen der Andes doorboord. De spoorweg
van de Argentijnsoho hooMstad Buenos
Aires naar' Valparaiso, Chili's havenstad, is
daarmee in z'n geheel doorgetrokken. Reeds
het volgende jaar Maart zal men in onafge-
gobnoken spoorrit de reis kunnen afleggen.
Op den Ilihmilaya na zijn de Andes de groot
ste bergketen ter aarde. Precies op de plaats,
waar do woeste macht van het hooggebergte
wordt overwonnen, staan de Andes in een
smalle keten en verheffen zich hun toppen
tot duizelingwekkende hoogten, loodrecht ten
hemel. De Aconcagua, hot hoogste punt van
Amerika, is de nabuur van dc Cmnbrepas,
welke met 3S-12 met-cr hoogte ver boven den
Gotthardpas met zijn 2114 meters uit
steekt. Slechts 70 kilometers hemelsbreedtc
ontbraken tot nog toe aan don spoorweg.
Tn deze geringe breedte dringt zich hier dc
geweldige ruggegrnal van het Zuid-Amori-
knanscho vasteland te samen. En iuist hier
doorboort de nieuwe tunnel den rotsmuur.
Voorbeen achtte men dc spoorwegen slechts
voor dichtbewoonde strokon met een tc ver
wachten druk plaatselijk verkeer geschikt.
Geheel in tegenstelling daarmee heeft zc in
onzen tijd dc rol Van de groote ontsluitster van
nog onbewoond® echter bewoonbare streken
op zich genomen. Ze drong westwaarts over
don Mississippi door en bracht eerst de men-
schcn daarheen, die de prairiën in koren
velden melnmorpliosocrden, waarbij de spoor
weg door het haar met de concessie afgestane
grondeigendom ruim betaald werd. Hetzelfde
ziet men thans in Weslcanada. De spoorweg
beeft de 'aansluiting van Siberië bij de be
schaving mogelijk gemaakt. Hij is het, die
hel zoo schaars bevolkte binnenland van
Kiein-Azië uil oen Uveeduizendjarigen slaap
wektthans zal zc door de mc.-opotamische
woestijn naar Bagdad doordringen. Tn Ar
gentic was haar taak eenzelfde als in Noord-
Amei ikn. Do pampas, onafzienbaar als de
zee, heeft ze voor de mensehelijkc beschaving
opengesteld, zoodat het land thans, wat den
uitvoer van levensmiddelen betreft, met de
Vereenigde Staten wedijvert.
Sedert jaren heeft het Argcntijnsche spoor
wegnet zich steeds moor Verdicht en Engeland
heeft reusachtige sommen van zijn kapitaal
daarvoor beschikbaar gesteld. Dc doorboring
der Andes is daarvan echter een heel ver
schillende en onafhankelijke k\veseti<\ Chili
zal er meer profijt van trekken dan Argen
tinië, omdat zc den langen en gevaarlijken
weg om de Magelluicnst.raat aanzienlijk ver
kort. Buenos Aires en Valparaiso liggen
in hemelsbrcedte slechts 1400' kilomotor van
elkaar; ook dc spoorweg gaat vrijwel recht
uit recht nau. Do re.is_ is, bij den zeeweg ver
geleken, dus zeer verkleind. Dat mag aan
de goederen slechts voor een klein dool,
slechts aan de kostbare en die, waar haast bij
is, ten goede komen, op het personenver-
kjer is haar invloed zoo groot, als maar
ecnigszins denkbaar. Ze brengt Valparaiso,
ia de hcclo westkust van Amerika, in nau
were verbinding niet alleen met Buenos Ai-
ros, manr met de overige beschaafde wereld.
Eenzaam en afgezonderd is dc smalle Zuid-
Ameriknanselio kuststrook tusschen de Cor
dilleras en cl» groote waterwoestijn van den
Stillen Oceaan. De spoorweg zal mensehen
en toestanden dichter bij elkaar brengen, dc
Amerikanen onderling nog meer dan de
Gbilecnen, mot Europa. Daarom ziet bovenal
liet pamimorikanisinc met trots naar de dezer
dagen plaats gehad hebbende gebeurtenis.
Reeds gaan de plannon verder. Ook in
het zuiden van Argentinië denkt men aaneen
doorboring der Andes. En ten noorden van
de Argentijnsclie grenzen wil men Bolivia
met den Atlantischen Oceaan verbinden. Van
den Stillen Oceaan, welks kuststrook Bolivia
jaren geleden ook politiek bereikte, is het
thans afgesneden door Chili, maar men heelt
leeds spoorwegen tot in hot Bolivianiische
hoogland opgevoerd. Zijn goederenverkeer
gaat over den Rio Madeira* de reusachtige
zijrivier van den Amazonenstroom, en de Pa
rana, een der beide bronrivieren van dc Du
plet a. Nu zal dwars door Brazilië een spoor
weg naar de oostkust worden aangelegd. Hot
Zuidamcrikaanscbe verkeerswezen gaat met
'euzcnschroden vooruit.
liet grootste werk van alles zal echter het
Pa na mak a naai zijn. Met de dichte mazen
zijner stoomschepen omwindt het wereld
verkeer onzen planeet. Waar Landgrendels
tusschen vastelanden bet in den weg zitten,
laat liet die springen en maakt bet ruimte
voor de ijzeren kolossen, gedreven door dub-
elc schroeven, liet Panamakanaal zal
niet zoozeer het personenverkeer bevorderen,
want men kón de smalle landengte per
spoorbaan gemakkelijk overwinnen. Des to
grondiger zal liet goederenverkeer cr door
getroffen worden. Ook dit kanaal zal het
oosten on westen van Amerika dichter bij
elkaar brengen. Aan een ontwikkeling, zoo
als het Suezkanaal beleeft, mag men bij dezen
Amerikaanschen waterweg niet denken, om
dat de landen arm de andere zijde ongemeen
onbetcekenender zijn. Wat beteeke'nt de west
kust van Amerika bij Indie, den Soencla-
archipel, Oost-Azië, Australië en de nog
dichterbij liggende landen, zul het Europee-
sehe verkeer steeds door bet Suezkanaal op
zoeken. Maar daaruit blijkt weer het geluk
der Amerikanen, dat zij het Vooral zijn, die
van den nieuwen waterweg door het midden
van hun continent het meest zullen profitec-
ren. New-York komt aanmerkelijk dichter bij
Valparaiso on Sail Francisco dim de Dtiitschc
en Engolselie havens. En New-York bekomt
opeens een waterweg naaf het Verre Oosten,
welke korter is dan hot Sucz-kanaal, Europa
niet, voor Tim-opa blijft alles onveranderd.
Blijkbaar is het geluk met de jcugïï
dc nieuwe wereld!
met
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
Engeland,
O- het Travalgarplein te Londen is Zater
dagmiddag oen groote volksbetooging tegen
O O O O O O
hot lloogerliuis gehouden. Een geweldige me
nigte was op liet plein bijeen, terwijl alle na
burige straten eveneens dicht bezet waren.
Van zes tribunes af werd liet volk door de
spiekers toegesproken. Een motie werd aan
genomen, waarin de handelwijze van het lloo
gerliuis een ernstige bedreiging wordt ge
noemd van de vrijheden van het volk, die
slechts gehandhaafd kunnen blijven als het
recht van veto van het lloogerliuis geheel
wordt afgeschaft.
Roman naar het Duitsch van
PAUL GRAB BIN.
32)
llij ging naar zijn studeerkamer en liet
zich zwaar in zijn stoel vallen. Toen llij een
courant uit het journaal wilde nemen, viel
zijn blik op het portret van Ilerla, een groote
fotografie op standaard, die op zijn schrijf
tafel stond.
Dus ook hier kon hij niet zijn zonder aan
baar herinnerd to worden
Met oen heftige beweging wilde hij he
portret op zij zettendoch hot viel oin door
liet heven van zijn handen.
Hij keek er naar met starren blik. Was
dat geen symbool? liet symbool, van een go
broken leven, symbool van bedrogen vcrlrou
won
Daar lag hot, ontheiligd, wal lüj bet
schoonste on heerlijkste op aarde had ge
dacht. Langzaam nam hij het portret weer
op, haalde het dichter naar zich toe cn keef
aandachtig de trekken van ITorta's gelaat,
als kon hij daarin do oplossing van lioL
rondsel vinden.
En plotseling verloor hij zijn zelfbebecr-
fching, snikkend liet hij liet hoofd op liet
portret vallen en tranen violen neer op
florin's beeltenis.
V oor de tweede maal las Timm Jürgens
den brief, dien dc post hem daar juist ure
bracht luid
„Mijn beste vriend."
F rankr jj k.
Het slagschip Jena was cn is een onge-
lukssehip gebleven.
Naar men zich herinneren zal werd het
schip na dc vreeselijke ontploffing voor
schietschijf bestemd. In den heftigen storm
dor laatste dagen is hel vroegere oorlogs
vaartuig, dat voor Toulon lag, gezonken. Dc
chef van don genenden marinestaf heeft het
wrak bezocht cn is tot de overtuiging nako
men, dat liet onmogelijk of in elk geval
uiterst moeilijk zou zijn het wrak te lichten.
Men heeft nu maar besloten bet in de
lucht te laten vliegen.
visie aangeteekend tegen hot vrijsprekend von
nis inzake de aan de Kieler werf gepleegde
knoeierijen.
Rusland.
De inlijving van Fjnland blijkt door do
Duitsche regeering reeds als een „fait
accompli" beschouwd to worden. De Duit
sche gezant te Petersburg is n.l. met de
regecring te St. Petersburg in onderhan
deling getreden over de tarieven van in
voer, die onder liet nieuwe régime in
Finland van kracht zullen zijn. Het Duit
sche rijk is dus do eerste mogendheid, die
de annexatie van Finland erkent, voor
dat zij nog op officieelo wijze is afge
kondigd.
T u r k ij e e n P e r z i,
Ta don Zaterdag gehouden Turk&c.hen mi
nisterraad, welke werd bijgewoond door den
chef van den generalen staf, is gesproken
over de botsing, welke zich dreigt voor te
doen tusschen de Turksche troepen en onge
regelde Perzische troepen in de betwiste
Turkseh-Perzische zone.
De ministers hebben besloten den Turk-
sclien irocpen la»t te geven den voorwaart-
schen maiach niet vooie te zetten.
„Ik weet niet of ik nog het recht heb u
zoo te noemen en of gij mij uw vriendschap-
nog waardig keurt; maar laat ik u dan
tenminste nu nog zoo noemen. Het is een
laatste dienst dien ik u wilde vragen cn ik
weet geen ander waartoe ik mij zal wenden,
liet betreft ook eigenlijk niet mij zelf, maar
K url.
Een groot verdriet is over hem gekomen,
liet grootste dat een man kan treffen. Ik ben
het die hem dat verdriet heb aangedaan, spaar
mij verdere uitleggingen laat Kurt u zelf
vertellen wat er gebeurd is.
Sinds gisteren ben ik niet meer bij hem.
Hij is alleen alleen met zijn verdriet, "Wat
hij lijdt weet ik alleen. Wat ik u nu vragen
wilde is: naar bom loc tc gaan cn hein de
hand te drukken opdat hij zal gevoelen dat
er tenminste één is, die bom in deze moei
lijke dagen to hulp wil komen. Hij zal dat
vim u gaarne willen aannemen dus
gaat gij
En daar ik u waarscliijnlijlc niet meer zien
zal, laat ik u dan meteen bedanken voor
dezen bietsten vriendschapsdienst. Tk zal hot
u nooit kwalijk nemen als u, na alles wat
cr gebeurd is, mij liever niet meer wonscht
te ontmoeten. Help Kurt, hij heeft meer aan
spraak op uw vriendschap dan ik. En hij
heeft thans trouwe vrienden noodig.
Uw toegenegen
Ilerla Wallroih."
Hoofdschuddend vouwde Jurgcns don brief
weer op. Daar begreep hij niets van. Kr was
wel een vermoeden bij hem opgekomen, maar
dat kon hij onmogelijk aannemen. Daarom
bleef hij bij de conclusie, dip er iets ge
leurd moest zijn tengevolge van LTertn's over
spannen zenuwtoestand, waarover dokter
Spanje.
Zaterdag verdun dc laatste te Barcelona,
wegens dc gebeurtenissen in Juni, gevangen
gebonden personen vrijgelaten. Tn de afgb-
loopen week werden 871 gevangenen in vrij
heid gesteld. 50 processen, die door den
rijgsraad behandeld moeten worden, zijn nog
hangende.
Spanje in Marokko.
De Spaanse.hc Staatscourant van Zaterdag
bevat orders tot liet naar huiszenden van alle
reservisten, waaronder 4000, die zich te Me-
tilla bevinden.
Dc hoofden der Bom' Sikar holJben dezer
dagen allen hun onderwerping aan den Spaan-
schcn bevelhebber in Marokko, generaal Ha-
O
rinas, aangeboden.
Italië.
De koning hooft Zatcrdng de voorzitters
\an Kamer en Senaat ontvangen. Ook de
oud-minister Yisconti-Vcnosta en Boselli
worden door den vorst geconsulteerd. Men is
algemeen van oordeel, dat de koning de vor
ming van oen nieuw ministerie zal opdragen
aan Sonniuo. Verschillende kamerleden drin
gen aan op de vorming van een kDUnct-
Bettolo, met daarin verschillende loden der
democratische linkerzijde.
Duits oh' lanS.
Het Openbaar Ministerie tc Kiel heeft re
De koning had deze proclamatie Donderdag
te Sandringham getcekend.
De Kongo.
Volgens de „Independence Beige" zijn
Duitschtand en Engeland overeengekomen
om de Kongo-kwcstie te brengen voor een
internationale conferentie, aan welke alle mo
gendheden, die het verdrag van Berlijn onder-
tcukend hebben, zouden deelnemen.
'Griekenland.
In de Parijsche „Gaulois" doet de schrij
ver Jules Bois verhaal van een onder
houd, dat hij met koning George heeft
gehad. De koning zou o. m. gezegd heb
ben:
„Ik ben koning cn vader. Het volk is mijn
pleegkind. Als vader en als koning heb ik
geleden. De maatregelen, tegen de prinsen
moet ik beschouwen als liet resultaat van
een tijdelijke ontstemming, als het gevolg
van do algenieene ontevredenheid, gewekt
door do teleurstelling over den loop van
zaken op Kreta. Men had er op gerekend,
door meerdere energie, door toevoer van
nieuw bloed aan dc heerscliOnde onbehage
lijkheid een einde te maken door verwe
zenlijking van een lang gekoesterde hoop;
Kreta werd echter niet bij Griekenland ge
voegd, en toen werd naar iemand gezocht,
aan wien men zijn wrok kon koelen over
de begane fouten en de ondervonden te
leurstelling. Dat beeft aanleiding gegeven
tot do militaire beweging. Het komt mij
nu het verstandigst voor, hen, die daar
aan deel hebben genomen, de straf kwijt
te schelden."
China en Rusland,
De Chincesclie regeermg heeft een circu
laire gezonden aan de buitenlandsehc legaties,
waarin geprotesteerd wordt tegen de jongste
Russische kennisgeving over de rechten der
nederzettingen in de Russische spoorweg-
zones in Maadsjoerije.
China noemt het optreden van Rusland een
schending van het verdrag van Portsmouth,
alsook van de Russiscli-Ciunecsche overeen
komst, gesloten den tienden Mei, waarbij hot
optreden der rcgcering in de Russische zones
.geregeld werd.
Tan het Hof,
Met een vertraging van 29 minuten is
M. AI. de Koningin-Moeder Zaterdagmiddag
met den gi wonen trein \,m 4.25, waarin een
salnnrijtuig van de CcntraaUpoor was ge
bracht, iler Staatsspoor in de residentie aan
gekomen, voor hot doorbrengen van Haar ge
woon v intorverbüjf te dier stede. Zij werd
ontvangen door den grootmeester van Haar
TTuis, jhr. De Ranitz, door den gouverneur
der residentie en door den burgemeester.
Op het perron en in de Rijnstraat werd
Zij door een vrii talrijke menigte begroet, 'n
eon gala-hofrijtuig begaf TI. M. zich naar
Haar paleis in het Voorhout.
b*
II. AL de Koningin-Moeder woonde gis
tervoormiddag de godsdienstoefening bij
in de Groote Kerk, onder gelioor van
dr. Atolenaar.
Z u i d-A f r i k a.
De „London Gazette" bevatte Vrijdag een
proclamatie des konings, luidende: ..Op en
na den eenendertigsten dag van Alei. een
duizend negenhonderd cn tien, zullen de ko
loniën Kaap dc Goede Hoop, Natal, Trans-
vual en Oranjerivicrkolonie vereenigd wor
den in een Wetgevende Unie onder oen rc
gcering onder den naam van Unie van Zuid-
Afrika."
Va 11 roti) al eens tegen henr gesproken had.
Maar wat het dan ook mocht zijn. in elk
geval zou hij naar zijn viriend toegaan. En
bij kleedde zicli terstond om uit tc gaan.
Toen Jargons bij Wallroih aanbelde
deed liet dienstmeisje hem mot een verlegen
gezicht open en zei dat de dokter wel thuis
was, maar dat jiij alleen voor patiënten Ie
spreken was.
„Ja, maar* voor mij ook wel laat mij
maar gerust binnen."
Jurgcns zei, dat het meisje licm niet be
hoefde aan te melden en zonder verder dra
len liep bij de trap en de woonkamer bin
nen. Van daar ging bij toestond naar du
spreekkamer van zijn vriend waar bij de-
zon vond, 7x>oals hij vermoed had. Wailroth
werkte echter niet en ofschoon liet al don
ker was, zal hij nog steeds zonder licht.
Toen de deur piepte keek nllroth op.
lüj meende, dat het bet dienstmeisje was,
dat hem zeggen kwam, dat er een patiënt
was om hem te spreken. Manr in plaats
van liet meisje zag bij nu een maunen,gestalte
in do deuropening staan, die hij in de duis
ternis niet dadelijk herkende. Wat verwon
derd zei bij daarom
„Neem me niet kwalijk, wie
„Ik ben het."
>,Wat, Timm, ben jij bet?"
,,Jaj_ ik ben hier bij je binnengedrongen,
ofschoon liet dienstmeisje mij wilde tegen
houden. Ik moest je beslist spreken."
,,Kn wat wil jc dan?"
„Bij jou zijn anders niets." En Jürgens
trad cl i oh ter naar .hom too.
„Zulke aandrongen lielv je ook niet veel
zei de dokter ontwijkend.
„Kurt, loton we open spel spelen met
elkaar. Daar straks -heb ik een brief van
Uerta gekregen."
Jiirgens meende dat zijn vriend een plot
selinge beweging maakte, doch teiwtond daar
na zat Wailroth weer onbeweeglijk, en vroeg
op denzo]fden afgemeten toon:
„Nu en wat heeft die je verteld."
„Goed beschouwd niets; zij verwees mij
naar jou. Zij schreef me dat zo bij jc weg is
gegaan dat je oen groot ongeluk heelt
getroffen en dat ik daarom naar je toe
moest gaan."
Een bitter lachen klonk na die woorden.
„Ik heb geen hulp noodig."
Jiirgens liet zich ccliler niet uit liet veld
slaan en antwoordde kalm
„Ilc wil mij ook geenszins opdringen. Tk
wist niet wat hier gebeurd was en daarom
ben ik gekomen, ik ducht aan een twist,
waarbij een der partijen wat te driftig go.
woest was en waarbij ik misschien helpen
kon oin de verzoening weer tot stand te
brengen"
Wailroth onderbrak hem echter en zei
kortaf„Ons kan geen derde meer verzoe
nen
Een onomstootelijko wil sprak uit de/.o
woorden. Jiirgens zweeg, want dit had hij
niet verwacht, Doch hij geroeide toch dut
hij nog iets moest zeggen.
„Tk geloof, dat ik hot nu begrijp, Kurt
Er zijn oogenblikken in het leven dat men
twijfelt aan alles waarin men geloofd heeft
Tn dio oogenblikken is dc nabijheid van
onze beste vrienden ons zelfs ondragelijk
Daarom zal ik heengaan, maar laat mij je
dan tenminste de hand drukken, llij wilde
Wallroth's hand drukken doch deze trok zijn
hand terug,
Onze Marlse,
Blijkens bij het departement van marine
ontvangen bericht is Hr. Als. pantserdok-
sehip „Friesland", onder bevel van den
kapitein ter zee E. dc Haan, den 4den
dezer te Santa Cruz de Tonariffe aan
gekomen. („Stct.")
Audiënties.
De gewone audiënties van de ministers van
oorlog en van landbouw, nijverheid on ban-
del, lullen a.s, weck niet plaats hebben.
Statenverkiezing
De heer L. van Lier, door 54 kiezers voor
de l'rov. Staten candidnat gesteld, bericht aan
de „liaagsche Ct.", dat dit buiten zijn we
ten j?n tegen zijn wil is geschied, en liij
verzoekt, geen stemmen op hem uil te bren
gen.
„Waar zou dal goed voor zijn?" AYall-
loth zei dit. zoo sarcastisch, dat Jiirgens
gevoelde dat hij buitengewoon leed.
„Geloof mij," ging hij op donzelfden toon
voort, „liet is verstandiger zeer voorzichtig
te zijn met beloften en goede woorden zelfs
tan zijn beste vrienden."
Timm Jürgens keek hem even zwijgend
aan; hij begreep alles. Dus ook dat nog!
Toon zei bij kalm
„Goeden avond Kurt, ik zal terugkomen
op een tijd dat het je beter gelegen
komt."
Maar nu werd het te voel voor Wailroth.
Neen, neen liet ongeluk mocht hem niet
wreed en onrechtvaardig maken, hij zou cr
geen mensclienhater door worden. A! was
hem ook oen zware slag toegebracht, daarom
mocht hij nog niet een bespotter van trouw
en geloof, en van eerlijke rieiidsehap wor
den Hij snelde Jürgens achterna.
„Vergeef hot mij, Timm!"
De geroepene ldecf staan en antwoordde
op zijn gewonen goedliartigen toon:
,Jk begrijp immers alles je behoeft je
niet te verontschuldigen."
Beide mannen drukten elkaar de hand.
Toen zei Wailroth:
..Ik dank je Timm. maar laat mij nu al
ken; hot is beter zoo. Nog oen paar dagen
dan zal ik er overheen zijn. Als je dan
terug zoudt willen komen, zou je mij oen
groot genoegen doen. Dan zal ik je alles
vertellen."
„Tot z.ions Kurt en houdt, moed
(Wordt vervolgd.^
