6Z'" Jaargang
Zondag 1ö Januari t»10
I
Derde Blad.
Een belangrijk vraagstuk.
Ook een reisbeschrijving,
f
Uit do Pers.
Lotte.
V*
ALLERLEI.
V
SCHIEDflMSCHE COURANT
Dezo courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam cn VI aard in gen fl. 1.25 franco
per post fl, 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor Het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fL 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan bet Bureau te bekomen,
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau le voldoen,
Interc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
ofsnr^atKtaKSMs^
Moet de slaaf* ingrijpen om te verhinderen
dat meiischen, die niet gezond zijn, een hu
welijk met elkaar aangaan?
Men weet, dat deze vraag in verschillende
staten van Noord-Amerika bevestigend be
antwoord wordt. In Washington b.v. ge
biedt men de mcusohon vóór bet aangaan
vart een huwelijk tc bewijzen, dat zij naar
lichaam en geest gezond zijn. En uitdrukke
lijk wordt don meiischen heL huwelijk verbo
den als zij in ernstige mate aan tubercu
lose of a.ndeic gevaarlijke besmettelijke ziek
ten lijden en als zij drinkers en gewoonte
misdadigers zijn, En in dert staat Indiana
is men nog veel radicaler ten aanzien van
zekere gevaarlijke misdadigers, zwakzin
nigen cn krankzinnige misdadigers, die men
op een niet nader te omschrijven manier
gewelddadig vei hindert kinderen tc krij
gen.
Niet velen zullen dezen staten dergelijke
wettelijke voorschriften benijden. Trouwens
liet schijnt wel eens oi' men aan bot begrip
wettelijk voorschrift ginds.een andere belco-
kenis hecht dan bier, zoodnt vergelijking is
uitgesloten.
Moeten nu echter de groote bezwaren,
aan een dergelijke drakonisehe wetgeving
verbonden, er toe leiden om in deze mate
rie beelemaal niets to doen?
In Duitfeclihnd is er in den laatstcn tijd
een groep mcnschen, die meer en meer op
den voorgrond treden, welke deze vraag niet
bevestigend willen beantwoorden. En in een
adres aan den Rijksdag en den Bondsraad is
dan ook opnieuw aangedrongen op maat
regelen in deze richting. Wal de bedoelde
groep mannen wil, is dit
Tot nu toe eiseht men voor een huwelijk
de geboorteakten cn de verklaringen van de
door do wet daartoe geroepenon, dat zij bet
huwelijk goedkeuren. Voortaan wil men daar
bij nu ook hebben een authentieke verkla
ring, die niet ouder is dan zes maanden,
van een dokter, waarin verklaard wordt, dal
de betrokken persoon den dokter geconsul
teerd beeft, met bet oog op zijn plan tot
trouwen.
Men ziet liet, deze eisch is heel wat min
der radicaal. In de eerste plants maakt men
liet huwelijk niet afhankelijk van liet al of
niet bestaan van zekeren gezondheidstoestand,
men eiseht slechts de vei klaring, dat men
den doktor geraadpleegd beeft. Ook wordt
niet van zelf bekend wat de dokter gezegd
heeft. Liet zou den wetgever volmaakt vol
doende zijn, als maar bleek, dat men aan
den incdisohen kant der kwestie gedacht
heeft.
Radicaal is dus deze methode allerminst,
«ij uenscht dan ook niet tc bereiken, dan dat
degcen, die wil trouwen, zich rekenschap
Kruminhubel, 8 Juli.
Liefste Kiitho.
Wij Zijn hier goed aangekomen. Je ziet
dat ik' je dadelijk, zooais ik je beloofd
bob, op het eerste oponthoud schrijf, en
ik zal dat doen op elke plaats waar wo
stil blijven, opdat jo mij in gedachten op
mijn eerste reis door 't Reuzengebergte
vergezellen kunt. Hel wordt mooi, wij' allen
maken het best, het weer is prachtig. Alleen
jij ontbreekt,
Duizend groeten.
Je L'olte.
Riesonhaudo, 8 Juli 's avonds.
Lievo (Küth'e.
Zooevon zijn wo door don heerlijken
Melzergrund hier aangekomen. Wat is het
loven mooi 1 liet is hier verbazond vol,
leuk. Do hoeren, in hurt toeristencostuuni
bevallen mij vcol boter dan wanneer ze
mooi uitgedost zijn in dc halzaal. Natuur
lijk heb ik papa een heg stok afgezet. Hier
overnachten wo. Nu gaan wo eten.
Je Lotto groet jc.
Sclmeek'oppo, 9 Juli 's morgens.
Eonige Kiitho,
Vandaag slenografeer ik. Ik ben hooi op
gewonden. Zoooven cTcn eersten zonsop
gang gezien. Louti op mijn bergstok, glij
uit, was bijna, gevallen, wanneer niet een
con hoer, die er juist aankwam, mij bad
opgevangen, Zou h'ccl romantisch geweest
geeft van zijn gezondheidstoestand. Tevens
zal zij zeker in den regel bereiken, dat de
huweiijkscandidatcn ook Van eikaars gezond
heidstoestand op dc hoogte komen. Doch ver
der wil deze groep mannen den wetgever niet
laten gaan. Als personen, die van zichzelf
of van elkaar welen, dat zij ongezond zijn,
tóch willen trouwen de wetgever verzot er
zich dan in geen enkel opzicht tegen. Of zij
willen trouwen moeten zij zelf wetenals zij
maar eerst gezorgd hebben, dat cr een dokter
over geraadpleegd is.
Wat stellen dc voorstanders zieli nu van
dezen maatregel voor?
Ta de cerise plaats volgens een artikel
van prof. dr. -I. Scbwnlbe - dat meer ge
dacht zal worden ami bot voorschrift, dat men
niet mag trouwen, als men ernstig ongezond
is, omdat er dan gegronde vrees bestaat,
dat ook dc 'andere echtgenoot en do kinderen
ongezond zullen worden. Als bet daartegen
over liggend bezwaar mag men aanwijzen,
dat liet laatste woord over herediteit niet is
gezegd en dat men zoodoende licht meer in
vloed zal toekennen aan ietwat speculatieve
theorieën over herediteit, dan deze verdienen.
I ntusschen liet is waar dat liet leed, ver
oorzaakt doordat ongezonden trouwen, wol-
haast onafzienbaar is. En bet is misschien
ook niet onwaar, dat de gewcnschtc maat
regel ook vooruit zijn invloed zal uitoefenen,
in zoover bij vooral dc jongelui in elk opzicht
voorzichtiger zal doen zijn.
Tegen de voorgestelde maatregelen wordt
dan weer aangevoerd, dat bet voor velen niet
goed i» le veel over de gezondheid te den
ken en ziekten te ontdekken verder dat men
door de invoering van dergelijke hygiënische
voorschriften, bij liet huwelijk het concubi
naat en dc prostitutie in de hand zal vver-
keu.
En eindelijk zijn er mcnschen, die hier
ingrijpen van den wetgever omvcnschciijk
achten en Verbetering ook op dit gebied van
hot persoonlijk initiatief verwachten. Zoo is
cr een internationale voreeniging het In
ternationale Genootschap voor Ras-hygiöne
waarvan de gewone leden zich verplich
ten alleen dón een huwelijk aan te gaan,
wanneer heide partijen een verklaring van
den dokter kunnen overleggen, dat zij vol
maakt geschikt zijn voor het huwelijk.
De kwestie is in elk geval heel moeilijk.
Eu zeker is ook het ruwe ingrijpen van den
wetgever, gelijk dat in Noord-Amerika ge
beurt, waar aan tocli niel-onfeiibavo deskun
digen wat al te groote macht wordt gegeven,
niet zeer sympathiek. Maar vvël valt niet te
ontkennen, dat de kwestie op zich zelf inte
ressant is cn dat de openbare bc.-pieking di
rect nut kan opleveren, doordat zii do aan
dacht der betrokken personen op dit belang
rijke vraagstuk kan vestigen.
Niet aanzien, maar aanpakken.
„Het Huisgezin", besprekende een artikel
van ,,l)e Nederlander", aangaande sociale
zijn als 't'n vreemde was geweest. Ik viel
bijna flauw, 't Was mijn doodsvijandFelix
Hansen. Al mijn plcizier weg! Ik dank koel,
hij kijkt spottend cn neemt den liocd af.
Ik alleen met do oogen gegroet. De hemel
wordt bewolkt, het begint tc stormen, dal
past hij mijn stemming.
Heb medelijden met jo
Lotte.
i'rinz Heinrichbaudo, 9 Juli 's middags.
Lieve Kilthe.
In een dikken nevel over do Riesenbaude
naar liter gekomen. Verder gaan is doel
loos. Men ziet geen luind voor oogen. Alles
is drijfnat. Mijn haar hangt aan alle kan
ten om mijn hoohl. Maar niemand kent
me hier. Toch' kan het nog wel leuk wor
den. Ik doe moe. Proost.
Je druipnatte
Lotte.
Spindlcrbaude, 9 Juli 's avonds,
Eonige Kilthe.
Moet weer sleuographccrcn. Een duis
Ier lot vervolgt mij. Ik heb hem alweer
ontmoet. Hij overnacht ook hier. Schijnt
verloofd te zijn mot een aardige hlotidc
dame, die met haar moeder naast hem
zit. Nu, ik benijd haar niet! Mijn nacht
rust zal niet gestoord worden door hel
bewustzijn met hom onder, één dak te sla-
pon. Helaas konden wo door den nevel
niet verder. Doornat tol op het gebeente
groei je
jo Lotto.
wetgeving in Duitscldand en Nederland, con
cludeert, dat het blad, daar het van oordeel
is, dat ook in ons land de sociale positie der
arbeiders, heel wat verbeterd is, tamelijk
wel vo'daan over het lieden is en blijkbaar
nog eens wil aanzien. Aan „De Ned." vraagt
het blad, of zii verwacht dat eerlang de ar
beiders van den eonen kant zooveel zullen
verdienen, dat hetgeen er voor een verzeke
ring tegen ziekte, invaliditeit cn ouderdom
noodig is, van hun loon af kan, en dat zij
van den andereu kant een zoo juist inzicht
zullen krijgen in het belang van zich zelf en
van de hunnen, dat zij tot een vrijwillige
verzekering zullen besluiten? Beide zoude
het blad het liefste zien. Maar men kan
daarmede i. gerust tot St. Juttemis wach
ten. En waar inmiddels zooveel leed geleden
wordt, moet z. i. wel aangepakt worden,
moet men wel zorgen, dat sociale verzekerin
gen tot stand komen.
Hot moet zegt het or van komen.
Niet uit vrees voor dc socialisten; niet uit
wees dat de rccihtschc meerderheid, lost ze
haar beloften niet in, een politiek échec zal
lijden.
Maar omdat het een plicht van mensehe-
lijkheid is.
Eu indien voor één iniliioen, dat zoodoen
de op den post armenzorg bespaard wordt,
twee millioen voor sociale hervormingen
wordt uitgegeven, dan is dat één millioen
hoogere uitgaaf een zedelijke winst van groote
heteckenis.
De sociale verzekoringen moeten er ko
men. De taak der wetgevende macht is het,
te zorgen, dat bij een minimum van bijko
mende kosten, een maximum rendement voor
de verzekerden worde verkregen.
Hierin schuilt de moeilijkheid. Laten nu
de mannen van uetcn.-chnp, practijk en er
varing samenwerken om voor die moeilijk
heid de bevredigendst mogelijke oplossing te
vinden.
Over neutraliteit
Wij lezen in „liet Centrum" onderstaan
de driestar:
Het min of meer openlijk drijven van een
aantal openbare onderwijzers, om het vieren
van Oranjefeesten op de school als do ver
kondiging \an een politiek dognm" te
brandmerken en in naam der neutraliteit te
veroordeelen, is tastbaar het werk der so
ciaal-democraten.
„Neutraliteit" was meermalen hun wapen,
wanneer zii zich naar voren wilden dringen
en propaganda maken voor hun ideeën.
Dc geschiedenis der neutrale vnkvereeni-
•ringen is daar, om dit te bewijzen.
Men begon met neutraal" te zijn en
schoof eerst- bedekt, daarna openlijk, het so
cialisme naar voren.
Neutrale vereenigiiigen werden aldus gaan
deweg socialistische verecnigingon, of althans
vereen igingen, die sterk onder don invloed
van het socialisme stonden.
liet behoelt geen betoog, dat met do
zoogenaamde „neutraliteit" in de school ten
Sindlcrbaude, 10 Juli, 7 uur.
Liefste, beste Kil the.
De zou lacht vandaag weer, maar in
mij is liet sombere nacht. Denk eens: gis
teravond werd hier gedanst en het had
heerlijk kunnen worden (cr waren aardige
studenten!) maar hij was met zijn meisje
er ook en danste natuurlijk mof. haar. Plot
seling vroeg hij mij voor een dans. Ik,
dond-verschrikl, steenkoud, bedankte. Papa
verwonderd, broer gezegd, dat ik een gans
wal. Ik woedend naar boven gegaan, geen
oog dicht gedaan, van beneden zang cn
dans gehoord. Vaiuhmg aan 't ontbijt tegen
over elkaar; hij lachte honend, ik deed
net of ik het niet zag. Zal, blij zijn ais ik
weer thuis hen.
Heb medelijden met jc
Sclincegrubcnbautle, 10 Juli 's middags.
Lieve Kit the.
Van hier duizend groeten. Wat is liet
hier mooi. Eenvoudig prachtig! Ik beu
weer in de stemming. Tegenover deze
prachtige natuur vergeet ik dc misères van
bet beslaan iu do gestalte van don langen
assessor en negeer hem volkomen. Ik laat
me door zijn aanwezigheid hol reisgenot
niet bederven. Jammer, dat jij er niet hij
bent.
Je Lotte.
Elbfallbaude, 10 Juli.
Kiitho.,van mijn hart.
Fameus gegeten, uitgerust, koffie ge
dronken en nu gaat hel. verder door den
Elbgrund naar Spindelmühle. Wat ben ik
aanzien van ons Vorstenhuis, m u t a t s
mutandis eenzelfde tactiek wordt gebe
zigd.
Door middel der „neutraliteit" wil men
den band lussehen Kroon en Volk verzwak
ken cn het koningschap voorstellen ids iets,
wat in ons nationale leven best kan worden
gemist en zeker niet door Iedereen behoeft
tc worden erkend.
Dc Koningin is dus eigenlijk niet het
hoofd van alle Nederlanders, maar slechts
van een deel, van de royalisten, waartegen
over een ander deel staat, dat geen trouw,
geen eerbied, geen gehoorzaamheid aan de
Kroon verschuldigd is.
Natuurlijk kan die opvatting niet worden
aanvaard cn moet deze tactiek mot nadruk
worden teruggewezen.
Intusschcn blijkt weer eens. welk een „on
zinnig" ding eigenlijk de neutraliteit is. nu
men zich zelfs op haar beroept, om in een
Koninkrijk indirect tegen het koningschap
te demon.-treeren
Ook de liberalen gaan bierbij niet vrij uit.
Zij zijn begonnen met de socialisten te
marchandeeren, en het ongelukkige feit deed
zich voor, dat de heeren dor S. D. A. P.
vooraf gewaarschuwd werden cn verzocht niet
te komen, wanneer in Kamer of Gemeente
raad door den voorzitter hulde werd gebracht
aan de Kroon.
Zoo erkende men de „grieven" tegen het
koningschap, tegen onze hoogste nationale
instelling, alsof deze slechts bestond voor
een partij, voor een deel des volks, en niet
voor het eansche land.
DE ROOMTAART.
Onder de gedetineerden in een gevan
genis te Warschau was oen zekere Schnei
der, die onder verdenking van valschheid
in geschrifte, zat opgesloten. Daar het ge
wone voedsel, gevoegd hij gebrek aan be
weging, een nadoeligen invloed uitoefende
op zijn gestel, wisten zijn vrienden den
bewaker te bepraten, dat ze hem af en toe
eens eenigo versnaperingen mochten doen
toekomen.
Hoewel met tegenzin, gaf de man toe. en
allengs kwam cr geregeld een bezending
van allerlei lekkernijen, waarvan de vrouw
cn kinderen van den bewaker trouw hun
aandeel ontvingen, of beter gezegd, zich
toeeigenden. Op zekeren dag was er onder
meer ook een prachtig opgemaakte room
taart bij.
„Dat is voor de kleinen," dacht de goede
moeder. Doch bij nader overwegen, vond
ze het uit een oogpunt van eerlijkheid
toch beter, den gevangene ten minste de
helft van het hem, toegedachte le doen
toekomen. Ze nam dus een mes cn sneed
midden door do huig geglaceerde suiker,
waarmee dc taart was bedekt. Verder kon
ze niet komen, wat natuurlijk haar be
vreemding opwekte.
blij! Ik jubel. Ik zing onderweg en ben
beelemaal niet moe. Papa verheugt zich
over zijn dochter en koopt mij overal waar
we komen maar dadelijk een paar prent
briefkaarten. Zoo'n reis bevalt me uitste
kend. Duizend groeten van
Je Lotte.
Spindelmühle, 10 Juli 's avonds.
Eonige Kathe.
Alhoewel ik stenografeer, heb ik twee
prentbriefkaarten, noodig. Ik kom anders
niet uit. Hij is natuurlijk ook hier. Ik
ben in vertwijfeling. Grappig, dat liijnio
bijna alweer eenmaal het leven heeft ge
red, loon ik van schrik over zijn vveer-
verschijnen uitgleed cn bijna in een af
grond ben gevallen. Met een grijnslach zei
hij„Riibezahl schijnt mij tot uw schuts
engel te hebben uitgekozen." Ik antwoord
de: „Dan toch als een van de geesten,
die do mensohen verschrikken. Bovendien,
wanneer dc schutsengelen cr zoo uitzien,
doe ik gaarno afstand van hen." En papa
makte met hem aan liet pralen cn besloot
dc reis met hem voort tc zetten. Nu zit
ten zij allen (zijn meisje heeft stroogeel
haar en oogen als vergeet-mij-nietjes, die
in tnelK gekookt zijn) bij elkaar. Ik, moe
heid voorwendend, ging naar boven cn zit
hief mt alleen. Ik haat hem I llij moest
aansluiting met ons vermijden. Maar zoo
zijn do mannen nu eenmaal. Ik kijk nu
bij een zonsondergang naar Spindelmühle;
Wat zou hot mooi zijn zonder hem. Ik
heb behoefte aan jc medelijden.
"Jo Lotto.
„Die taart is al heel hard uitgevallen,"
sprak zo tot haar man, na nog eonige
vruehtelooze pogingen to hebben aange
wend.
Een vaag vermoeden steeg op in de
borst van den braven gevangenbewaarder.
't "W.is immer- mogelijk, dat die Schnei
der een anarchist was, en de taart een
bom bevatte, welke op een gegeven oogca-
blik moest dienen om schrik en ontstel
tenis in het gebouw teweeg te brengen?
Heel voorzichtig verwijderde hij aan den
eenen kant der taart de suikerlaag.
Neen! Een bom was cr niet! Na nog een
weinig van het binnenste verwijderd te
hebben, vond hij zes patronen en daarna
haalde hij eon tamelijk dik pakje voorden
dag in geolied linnen gewikkeld. Een re
volver, in al den glans zijner nieuwheid,
lag op de tafel.
Onnoodig te zeggen, dat de gevangene
zijn taart niet kreeg en dat hij in het
vervolg onder dubbel strenge bewaking
werd gesteld.
KAPELLENETER3.
Wij hebben allen wel eens hooren spre
ken van menscben die slangen aten, sa
bels inslikten en vuur verslonden, toch
was het tot heden niet bekend, dat er
ook mcnschen zijn, voor wie dc kapel
een lekkernij is.
In Australië echter leven volksstammen,
die gedurende de wanne zomermaanden
bijna uitsluitend van kapellen leven. De
diertjes, die in de bergachtige streken
van Australië in ongekende massa's leven,
worden bij millioenen en millioenen ge
vangen en door de bevolking opgegeten.
Om dit nieuwe soort van wild machtig
te worden, worden ware kapellenjachten
georganiseerd, en men gaat hierbij op de
volgende manier te werk:
Op onderscheiden plaatsen worden vu
ren aangestoken, waarin men zeer veel
vochtig hout werpt. Zooals de nachtvlin
der en eendaagsche vliegen, door het
verblindend licht van de eloctrische boog
lampen aangetrokken worden, zoo komen
de kapellen, door den vuurschijn gelokt,
bij honderdduizenden aangevlogen, dwar
relen een poosje om de vlammen, en val
len dan, bedwelmd door de uit het voch
tige hout Ifcroomencte gassen, op den
grond, zoodat de mensohen ze gemakkelijk
in manden en zakken verzamelen kunnen.
De kapellen komen hm in een bakoven,
worden daar' gedroogd en daarna netjes
gezeefd, zoodat de verkoolde vleugeltjes
afvallen cn slechts het lichaam van het
diertje overblijft. Dan zijn de kapellen voor
het gebruik gereed. Smakelijk eten!
HOE HIJ VAN ZIJN FAMILIE HOORDE.
Op zekeren dag kwam oen man, als
arbeider gekleed, een winkel, waar spreek
machines verkocht werden, binnenloopen.
legt een geldstuk op dc tafel en zegt:
Lange Grnnd, 11 Juli 's morgens.
Lieve, goede Kiitho.
Heerlijk weer, do Lange Grond is een
paiadijs en het leven is di :r'gelijkIk doe
maar net oi' nids mij hindert cn heb vriend
schap ge-loten met zijn meisje, dat zijn
nu He niet is, maar zijn zuster. Ik loop
nu maar met haar, dan behoef ik niet met
hem te praten. Wij wijzen den weg aan.
Nu ontbijten cn ünn verder. We zijn vroolijk.
Allijd jo Lotte.
Goiorgucke, 11 Juli.
Val hier een korte groet. Lieflijk kalm.
Een leuk hotel hier boven. Je ziet het
op do kaart. Een heerlijk uitzicht, llier
is het fideel. Wc drinken schnaps cn
klinken.
PrositLotto.
Petzor, 11 Juli,
Lieve Kilthe.
Van Goiorgucke door Aupa hierheen ge
wandeld. In Aupa zou ik wel willen wonen,
zoo mooi is het daar. Zoo heelemnul af
gelegen van hef lawaai der wereld, ver
heven boven al het kleine. Dat zeidc ik
ook togen den assessor. Aproposwe pra
ten met elknarj, daar het anders te zeer
in hel oog zou vallen. Hol is nu een soort
wapenstilstand. Stijn stemming is ouveran.
derd. Maar men moet wel concessies doen
aan het leven, ik word voor hot eten ge-
roepon.
Van h'oog uit de" borgen groet je
je Lotte,
