63'" Jaargang
Zondag 24 April 1910.
No. 13286
Derde Blad
Sneltreinen.
De Kleine Violist.
I
r Deze courant verschijnt dagelijks, met uilzondering van Zon- en Feestdagen
f 'Prijs per kwartaal; Voor. Schiedam en Viaardingen tl. 1.25 franco
per post tl» 1.05.
Prijs per week: Voor Schiedam en Viaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertenliën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
par pan het bureau bezorgd zijn.
i i BureauLange Haven No. 141 (hoek Korte Haven). 1
Zijn er sneltreinen in Ncdcilnnd?
De vraag zal d.e volo reizigers in Ne-
(Ierland, die dagelijks do met sneltrein-
Klimmers aangedjuide treinen vullen, ver-
haasd, doen staan. En men zal ons met
een hooghartig gebaar naar d,o spoorboek
jes venvijzen.
Nu woten wij wel, dat daarin seltroi-
nen zijn aangewezen. Maar wat een on
zer Nedcrlnndsehe Spoorwegmaatschap
pijen een sneltrein noemt, is daarom nog
geen sneltrein.
Een sneltrein, is, djmkt ons, een trein
die zoo snel loopt, dat hij in den binnen
de grenzen van technische mogelijkheid
en verstandige voorzichtigheid snelst mo
gelijker! tijd don afstand tusschen twee
belangrijke stations aflegt.
De vraag is nu n^aarWat is de snelst
raogelijlcen tijd?
Voor Europa komen daarbij drieërlei
snelheden in de eerste plaats. Men heeft
in Engeland treinen, die twee hoofdplaat
sen over grooton afstand verbinden, loo
pend met een. gemiddelde snelheid van 90
kilometer per uur. 1n Frankrijk zijn er
doch slechts enkele die goed 85
loopen en dan zijn er in üuilschland en
kele, die goed 80 kilometer in hel uur
loopen,
Dat geen sneltreinen van dit kaliber in
Nederland to vinden zijn, zal wel geen
betoog behoeven. In dergelijke zaken van
techniek zijn wij mi eenmaal niet do eer
sten en do omstandigheden hebben er toe
geleid, dat wij zeer zeker op spoorwegge
bied niet de eersten zijn.
Doch zijn wij dan wellicht goed middel
soort of misschien ten minste niet van
de allerslcchtsten?
In ecu opstel Ln „die Wochc" 19 April
1.1. van prof. dr.. Eduard Engel, Wordt
Nederland hoelemaal niet genoemd, waar
deze deskundige de snelheid der sneltrei
nen bespreekt. Wij dachten eerst aan een
vergissing. Doch toen wij dezen hoogge
leerden beschouwer eens hadden nagere
kend, kwamen wij tot de ontdekking
3at er in Nederland geen sneltreinen zijn
op een zeer, zeer kleine uitzondering na.
Immers sneltreinen, die in doorsnee op
hun hooien loop weinig meer dan GO ki
lometer per uur halen, noemt deze des
kundige geen sneltreinen moer. Dat wa
ren 10, 20 jaar geledon sneltreinen, doch
au heeft men andere eisclien. Berlijn
loscn 25-1 kilometer h. G7.2 kilometer per
uur zelfs dat is geen sneltrein. Berlijn
Breslau, 329 kilometer, a G7.S K.M. por
geen sneltrein. BerlijnHamburg
i Door J, O.
uur
Piorro Lafont was naar zijn uiterlijk een
ruw, man, doch in zijn hart zetelde een
grooto liefde. Jean, zijn achtjarig zoontje,
was alles wat hij in do wereld bozat. Jiij
raamde, neen, verafgoodde het schoono
oud. Dikwijls nam hij hem in de an
en kuste hom hartstochtelijk, telkens
telkens Weer.
Jean s moedor Was gestorven, toen
n°g een zuigeling was, maar zijn vr
a hem verzorgd on opgevoed met
toedorheid eerier- vrouw. Pierre was
e vaam violist on na verloop van
negon Jean, ook te spelen. Hij had
vaders talent en Werd onder diens
°°n virtuoos.
Een heerlijke tijd brak nu voor
nan. Wanneer hot dagWcrk afgoloopon v
?a 20 Bij elkaar- en brachten den av
m kunstgenot door. Doch' spoedig zou1
°en einde aan komen.
o 'Fransch-Duitschc oorlog was
on" Do Franschen werden opgc
01n hun huis to verlaten on hot vaderland
drenon'. Onder hen bevond zich Pi
°nt. Als^ een getrouw! zoon van Fr
„ÜVf* Bij zonder eenigo tegenwerping
n do oproeping gehoor, maar in zijn'
-JUs bittere droefheid, hij do gedachte,
'J zijn jongen zou moeten achterlaten
ou bereid zijn' hot leven voor zijn v;
aur prijs te geven, maar do gedachte
do scheiding van zijn lieveling i
puwdo hom bijna, Tooli gedroeg hij
armen
en
hij
'ader
de
oen
lijd
zijns
leiding
hem
was,
-on d
hier
uitge-
opgeroopen
Ierland
Piorro
rank-
pi«g
hart
dat
- Hij
ader
achtc
onlze-
zich
280 kilometer a SO K.M. per uur is he
ter. Maar BerlijnBremen iets meer dan
60 kilometer... treurig. Van Berlijn naar
Keulen, van Berlijn naar Frankfort, van
Parijs, veelal snelheden van G4, G5, GG
kilometer, die do schrijver trourig'noorat.
Beneden do G2 ii G3 kilometer per uur
verdwijnt dus voor dezen deskundige het
begrip sneltrein geheel, zelfs op zoo grooto
afstanden als Berlijn—Miinchcn en Berlijn
Breslau.
En letten wij nu eens op Nederland met
zijn kleine afstanden en daar alléén op
dc snelste treinen op do hoofdlijnen.
Daar zijn een paar treinen op dc lijn
Amsterdam—Oldcnzaai, die de' 1G7 kilo
meters in ongeveer 153 minuten afleggen,
dus een volgens den Duitschen schrij
ver geheel onvoldoende vaart herei
ken van bijna 6G kilometer per uur. Dan
zijner nog eon paar treinen op dc lijn
VlissingenBoxtel, die dezen afstand door
loop en met een 74.5 kilometer vaart.
En overigens zijn er geen sneltreinen
in Nederland, overigens zijn er geen trei
nen die loopend over behoorlijken afstand,
aan de matigstc eischen van snolheid vol
doen, aan do GO kilometer per uur-vaart,
die dit bedenke men wél door onzen
Duitschen zegsman op voel grootcro af
standen zelfs niet als minimum-cisch wordt
aanvaard.
De 143 kilometer van Rozendaal naar
Amsterdam doet de snelste trein in 147
minuten; aldus halende een snelheid van
58 kilomelerper uur, op een vierde hoofd
lijn, Amsterdam—Emmerik is het nog er
ger.
De 123 kilometer nemen hier (heen
gaande) 128 minuten, terwijl do 106 ki
lometer ZevenaarAmsterdam 125 minu
ten vragen, snelheden dus win 57.6 en
50.4 kilometer por uur. Do verbindingen
van de hoofdsteden met het Noorden en
Zuiden zijn nog veel slechter doch zelfs
als men Utrecht—Groningen en Utrecht—
Maastï'jcht neemt, krijgt men voor de 192
kilometer naar liet Noorden in hot hoste
geval 202 minuien, d. 57 kilometer per
uur, en voor de 208 kilometer naar het
Zuiden (Maastricht) in het boste geval 252
minuten, d. i, 49 kilometer per uur.
AVij vroezen, dat de Duilseho deskun
dige, die met 62 cn G3 kilometer heele-
manl niet tevreden is, die 49 kilometer
zelfs niet voor oen gewonen personentrein
zou aanvaarden en deze ^.sneltreinen" in
de rubriek ,,lokaaltreinen" zou onder
brengen.
Wij hebben dus in Nederland maar een
paar sneltreinen on behooren ter- vermij
ding van misverstand met het buitenland
oen nieuw woord#, te vinden voor hel be
grip „Nederlandsche sneltrein". Wij zou
den Willen voorstellen „doorloopenden
trein" als men aan doorloopen dan maar
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Grooto letters naar do plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In do nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor de Bedaetie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
niet de be teekenis hecht van hard loopen.
Is hot nn van belang de handen uit
den mouw te steken on eens te trachten
dit huilen!andsehte instituut van sneltrei
nen ook in Nederland in te voeren?
Wij zouden meenun, dat dit inderdaad
van belang zou zijn. En wij hebben daarbij
niet uitsluitend dat belang op liet oog,
waaraan mon thans in de sportwereld
zoo veel hecht, dat Nederland België, En
geland enz. „klopt". Er zijn, dunkt ons,
ook practische redenen, die ons naar ver
betering moeten doen verlangen. In den
modernen concurrentiestrijd heeft do best
geoutilleerde de* beste 'kansen.
En wij kunnen ons zelf niet tot de best
geoutilleerde volkeren rekenen, zoolang Wij
bij het snelverkeer (hierbij behoort ook
het geheel onvoldoende nachtverkeer) zoo
bij andere volkeren ten achter zijn.
Bij het debat over toekomstige spoor-
vvcgexploitatio verliest men zich wel eens
wat heel veel in de nevelen der theorie.
Alen mocht ook wel eens bedenken, dat ten
slotte het doel moet zijn o. a. ons goed,
goedkoop en vlug snelverkeer te geven,
dat wij op hot oogenblik missen. Én dat
daarbij do vraag naar den exploilant
(Staat of de particuliere maatschappij?)
niet beslissend is, blijkt op dit gebied
uit het feit, dat in de bovengenoemde
drie beste spoonveglanden Engeland uit
sluitend, Frankrijk hoofdzakelijk en
Duitschland slechts hij hooge uitzondering
pailiculiero spoorwegexploitatie kent.
moedig. Hij liet zelfs het kind niet mer
ken, wat er in gjjn ziel omging.
„Iedere Franschman moet soldaat Wor
den, weet jo, Jean," zei hij den avond vóór
zijn vertrok, cn wanneer er oorlog uit
breekt, moot men zijn plicht doen."
„Maar kunnen ze u dan niet bij mij
thuis laten, vader?" vroeg Jean verdrie
tig.
Neen, mijn jongen, neen!"
„Dan zou ik zoo graag met vader mee
willen," was hot antwoord.
„Dat kan niet, -Toan, dat weet je ook
Wel. Maar de oorlog zal spoedig gedaan
zijn cn dan koor ik misschien Wel tmot
een medaille terug, zou jo dat niet prettig
vinden?"
„Jat dan mocht ik haar ook wel eens
dragen, niet Waar? ,Wnl zal ik trotsch
zijn."
Piorro wilde hot gesprek niet Voortzet
ten. Maar in do s tilto van den nacht kroop
hij naar het bod van het slapende kind en
staarde lang on ernstig op het rustige go-
laat. Toon. boog hij zich' voorover en kuste
hot mooie gezichtje liefdevol en innig cn
verliet zachtkcns het vertrok.
Den volgenden morgen vroeg Vertrok hij,
Jean aan de zorg oener weduwe» achterla
tende. .Be iv.»eede oorlog hield aan. Nu cn
dan kw'am er een brief van Pierre, eon
haastig bericht, dat don jongen het groot
ste genot vei schafte. Dan keerde hij met
blijdo gedachten naar zijn viool terug, die
nu zijn oenigo t.roost was. üocli telkens
dwaalden zijn gedachten naar liet slag
veld af. Jong als hij was, verbeeldde hij
zich', dat hij hol bulderen van het geschut
cn het zuchten dor gevonden en sterven
den hoorde. Nu ou dan vloog hij op met
STADSNIEUWS.
Schoolverzuim
In het verslag der commissie tot wering
\.m Schoolverzuim, over het jaar 1909,
lezen wij:
De voornaamste taak der Commissie tot
wering van schoolverzuim is in artikel 21
der Leerplichtwet omschreven. Genoemd ar
tikel zegt. dat de nrmndi.ssenientsschoolopzie-
nrr, wanneer hij onhlekt dat ten aanzien Van
eenig lending geen geregeld schoolbezoek
heelt plaats gevonden, den aansprakelijken
persoon aanmaant om aan de hem bij de wet
opgelegde verplichtingen te voldoen. Bevindt
de arrondif-somcnrts-schoolop/.icnei', dat bin
nen ze-, maanden herhaling van het school
verzuim plaats vindt, dan geeft hij aan de
ComimVie lot wering van schoolverzuim iiier-
viift kennis. De Commissie moet den ann-
piakelijkon persoon op zijn verplichting wij
zen en tegen herhaling der nalatigheid ern-
Mig wnars-chuwi n.
De Commissie moot wachten, totdat haar
van eenig schoolverzuim, officieel kennis
wordt gegeven. liet gebeurt menigmaal, dat
schoolverzuim al weken lang bestaat-, maar
dat do airondissements-sclioolopziencr, het
ongeooiloofde van het verzuim onderzoeken
de, hot tijdstip nog niet gekomen acht hier-
oogen vol vrees, terwijl de afschuwelijk
gedachte door zijn h'oofd ging, dat zijn
vader daar lag, temidden der verslage
nen. Doch "clan kw'am or weer een brief
en hij was gerustgesteld. Eindelijk kwamen
de brieven niet moor. Dagen vcrlicpcai,
de cone Week volgde do andere op, maai
er kwam geen nieuws van den krijgsman
Eindelijk kwam de slag. Op zekeren mor
gen zag hij onder de namen dergenen
die hij een gevecht vonnist Waren, dien
van Pierre Lafont.
Dat was te voel voor hem. Zijn vader
oen gevangene I Dan Was hot plicht hem
te gaan opzoeken en hem op te vroolij-
ken en te troosten. Zijn besluit Was ge
nomen. Den volgendon morgen ging hij
heen, mot zijn viool.
Er Was oen grooto bedrijvigheid inliet
Duitsche kamp. Soldaten liepen af cn aan,
trompetters bliezen signalen. Andere sol
daten stelden zich' op voor do morgen-
parade. Een bloodigo slag had drie dagen
to voren plaats gehad, en overal waren
toekonen der vrees-olijke slachting aanwij
zig. Ongeveer honderd krijgsgevangenon
waren in hot kamp oh. onder hen zes
spionnen, die in den namiddag zouden Vor
den doodgeschoten. Onder dezen bevond
zich' Pierre Lafont. Maar ziet, een an
dere gevangene onder golcido Wordt op
den weg zichtbaar. Dit is zoo'n dagolijk
scho gebeurtenis, dat niemand er notitie
van neemt. Thans Wordt de gedaante van
gevangene en bewaarder duidelijker.
't Is slechts oen klcino jongen, mot oen
viool göwapcnd. 1
„Ileidanr kameraad," klonk liet van ver
schillende kanten, „Wat b'rcng je ons nu
een violist?"
an kennis te geven aan do Commissie. Moei
lijk wordt bet in zulke gevallen lid kind
weer aan geregeld onderwijs te doen wennen,
en de ouders of verzorgers te doen inzien,
dat verzuimen niet mag voortduren, dat hier
aan op een of andere wijze een einde moet
komen. Onvei-schillige ouders zullen naar deze
waarschuwing niet luisteren en het verzui
men luien voortduren, totdat de administra
tieve behandeling is afgeloopen cn de zaak
bij het kantongerecht aanhangig ia gemaakt.
Een flinke straf of gekliioete zal alleen
eenigen invloed op de nalatige ouders uitoefe
nen om hun kind weer geregeld onderwijs te
doen ontvangen.
Hoeveel weken zijn niet. mot. de lange ad
ministratieve behandeling verloopen. Pogin
gen om do/o te vei korten en de Leerplicht
wet en haar bedoelingen heter tot haar recht
te doen komen, zulhn stc-eds allen steun ver
dienen. Daarom heefs onze Commissie ook het
navolgend adres, gesteund, dat door de com
mission A, B en C tot wering van schoolver
zuim te Haarlem 2 December 1909 aan
Zijne Excellentie den Minister van Binnen-
landselie Zaken werd gezonden.
De Corn missie n vragen in liet belang van
goede werking der Leerplichtwet bij eveiv
tuccle wijziging het volgende in overweging
te nemen
lo. de termijnen tusschen de-recast e over
treding en de beliandcling voor het kanton
gerecht, als bedoeld in art. 21 dier wet, aan
merkelijk te verkorten
2o. een bepaling op te nemen, dat in ge
val van ziekte desgewensoht een door een
geneeskundige afgegeven verklaring woide
overgelegd, of zijns inziens het schoolverzuim
al dan niet gewettigd is
3o. een bepaling worde opgenomen, welke
- in het belang van den aansprakelijken
persoon dezen na opioeping verplicht
voor de Commissie tot wering van school
verzuim te verschijnen
terwijl bij eventueelo wijziging der arbeids
wetgeving, eveneens in het belang eener goede
werking van de Leerplichtwet, zou kunnen
worden bepaald, dat liet veilrKlen is aan een
leerplichtig kind een aibeidskaavl uit te
reiken,
AVaar liet lang duren kan eer wetswijzigin
gen worden aangelmtelil, tracht d«- Commis
sie in Schiedam door peivoonlijk onder/eek
in ziektegevallen bij den geneesheer te weten
te komen of een wettelijke ïedcn voor sehoid-
'•erzimn be-tond. Is een leerplichtig kind in
dienstbetrekking, dan wordt de aandacht van
den werkgever hierop gevestigd, die door on
kunde met de Leerplichtwet het bezit vay le
arbeidskaart, voldoende had geacht. Niet ge
noeg kan de Commissie eiken werkgever ern
stig vragen: Neem geen kind in dienst, dat
geen bewijs kan tooncn dat het aan de Leer
plichtwet heeft voldaan.
In enkele najaarsvergaderingen werd door
de Commi.ssie het schoolverzuim behandeld,
dat voorkomt door de catechisaties en de
spreektoon der geneesheeren. Besloten weid
over het eerde onderwerp een schrijven U:
lichten aan het ministerie van predikanten
alhier, en over hel tweede een schrijven aan
eiken goneo.dieer, die 's morgens spreek
uur heeft.
In het een-Je schrijven werd dc aandacht
gevestigd op het schoolverzuim van leerlin
gen, die gedurende de schooltijden godsdienst -
ondeiwijs genieten. Deze kinderen ontvangen
liet ondenvij.- van een bepaald leervak onvol
doende of in het geheel niet, zoodat zij bij de
andere ten achter komen. Een ander nadeel
dut de kinderen niet altijd naar het gods
dienstonderwijs gaan. de verleiding tot ver
zuimen gioot is, daar er niemand is die con-
troleeien kan. Ons verzoek luidde: „liet
godsdienstonderwijs aan leerlingen, die de
school bezoeken, niet te geven op uien die
n liet leerplan voor ander onderwijs be
stemd zijn."
AVaar ons geen officieel antwoord bereikt
heeft, mochten wij van enkele hoofden van
scholen vei nemen, dat ons schrijven een goede
uitwerking heeft gehad.
Menigmaal komen de kinderen 's mor
gens to laat op school met (le verontschul
diging „Ik moest naar den dokter, en
moest zoolang wachten, er waren zooveel
mensclien." „Do oorzaak van dit verzui
men" zoo luidde ons schrijven aan do
geneesheeren „is natuurlijk, dat een
deel van uw spreekuur onder den school
tijd valt en liierdoor kinderen niet vóór
,halfnegon geholpen zijn. Zon hierin niet
,een verandering gebracht kunnen wor-
,den?" De Commissie vroeg een onder
zoek „of niet een wijziging in het spreek-
,uur of anderszins gebracht kon woulen.
.zoodanig, dat het schoolbezoek geen ver-
hindering onderging." Aan zeven genees
heeren hier ter stede werd zulk een schrij
ven gezonden, Drie hunner hebben geant
woord, dat hun spreekuren zoo geregeld
zijn, flat geen kind de school behoeft te
verzuimen door tc laat te komen. Is dit
oen verblijdende mededceling, de Commis-
ie betreurt het, van de anderen geen be
richt te hebben ontvangen, en schoolver
zuim blijft voortbestaan.
De Commissie hield in het afgeloopen
jaar 20 ziftingen ter behandeling van 149
gevallen van betrekkelijk schoolverzuim.
Do verdecling naar geboortejaar cn ge
slacht is als volgt:
1903 1 meisje, 1902 1 jongen cn 1 meis
je, 1901 5 jongens en S meisjes. 1900
9 jongens en 13 meisjes, 1899 12 jon
gens en 5 meisjes, 1898 14 jongens en
15 meisjes, 1S97 20 jongens en 10 meisjes,
1896 16 jongens en 19 meisjes. Totaal 77
jongens en 72 meisjes, is 149 kinderen.
A'ele gezinnen moeten jaarlijks wegens
verzuimen van een of meer kinderen voor
de Commissie verschijnen. In do eersje
„Ja, hoeren, Jean, de kleine speler,
noemen ze mij," zei Jean op zachtentoon
„Dan mag je eens Wal voor ons spe
len," riepen zo, hem de Wachtkamer bin
nenduwende.
Bevend haalde hij zijn viool te voor
schijn.
„Wat kan je spelen?" Maar Joan ant
woordde niet, l\jj plaatste do viool ondci
de kin en speelde een aria, welke zijn
vader hem geleerd had. Het werd doodstil
in hot vertrok. De soldaten luisterden aan
dachtig. Wat beteekent dat luide geklop
in het aangrenzend vertrok? Ilot houdt
aan. Een kroot wordt gehoord, liet is eon
mannenstem. Hij roept luidt smeokend:
„Jean, mijn jongen I mijn lievelingLaai
mo er uit, laat me mijn jongen zien!"
Hot kind hooft plotseling "opgehouden on
is naar de deur gevlogen.
„Aktrior, hier ben ikl Hier is uw' Joan,
uw, kleine lieveling 1 Laat me bij u komen
en u kussen! Aradorl vader
„Kom hior," klonk het barsch.
„0, mijnheer, laat mij bij mijn vader
gaan," riep hij smeckond,
„Speel!"
„Ik kan niet... vader, vader 1"
„Speel 1" beval men hem.
„Ja, maar ik moot eerst mijn vader
zien," snikte hij.
„Jo zal hem zion, maar eerst zal jo
spelen'."
„Speel „Die Wacht am Rhein", riep er
een.
„Hoera 1 Die AAkacld am Rhein. I" klonk
het van alle kanton.
„Ik kan het niet, mijulfeorl"
„Spoel, of ik.
liet kind verschrikte, maar antwoordde
niet. Hij zette zich in postuur. Pierre's
stem was zoo duidelijk hoorbaar. Dit
scheen het kind moed le geven. Hij boog
't hoofd en in de stilte der Duitsche .Wacht
kamer klonk niet „Die A\Taclit am Rhein"
maar do „Marseillaise", die met vmigdo
door de gevangenen werd begroet. Allen
waren verstomd, een oogenblik lang. Toen
werd Jean gegrepen eh de viool in dui
zend stukken gesmeten. Het zou slecht
met Jean afgeloopen zijn, indien niel op
lietzelfdo oogenblik een officier binnenge
komen was. Toen bij met de omstandighe
den bekend gemaakt Was, beval hij, dat
men den jongen naar do gevangenkamer
zon brengen.
Akidor on zoon hadden elkander einde
lijk Weergevonden.
In den namiddag zouden de spionnen
gefusilleerd worden. Links stond Pierre
Lafont. Doch' ziet, er zijn zeven gevan
genen. Het is Jean, die naast zijn va
der staat. De dood heeft voor hom geen'
verschrikking. Nu is hij gelukkig. Hand in
hand met zijn vader durft hij alles onder
de oogen zien.
Mijnheer!" smeekte Pierre den officier,
„spaar mijn! i ongein"
„Zijn' naam komt biet op do lijst der
spionnen voor, hij behoeft niet te ster
ven," Was het koude antwoord.
„Jean, gn, voor liet to laat is." I
„Ik sterf met u, vader," Was al wat Jean
zoido. 1
„Log aan liet geWeorlv.V-u-iwM" klonk'
hot. 1
In den dood Waren zij v'erecnigd.
SCHIEDAMSCHE COURANT.
