Rechtzaken.
Kerk en School.
rechterzijde in herstemming. De aftredende
leden in het district zijn alle 5 vrijzinnig.
De Brusseïsche tentoonstelling.
De Minister van Binuenlandsche Zaken,
mr. Heemskerk, van Justitie, mr. Itegout, en
van Koloniën, de lieer De Waal Malêfijt, die
4 en 5 Juli te'Brussel' zijn, ter gelegenheid
van de expositie, zullen alsdan bezoekendo
algemeene tentoonstelling, in het bijzonder de
Nederl. afdeeling, zoomede de kunsttentoon
stelling in liet Jubelpark, alwaar zij zoowel
de afdeeling oude nis nieuwe kunst zullen
bezichtigen.
Den Ilollmidrelion Ministers wordt tijdens
hun aanwezigheid te Bt-ure-el door verschil
lende autoriteiten een gastvrije ontvangst be
leid.
Aan de inzenders uit Nederland op de Brus
seïsche tentoonstelling, Ls thans door de inter
nationale jury voor de toekenning der be
kroningen toegezonden de vragenlijst betref
fende de door hen tentoongestelde voorwerpen,
teneinde de jury in staat te stellen tot de be
oordeeling over te gaan.
Uiterlijk 5 Juli a.s. moeien de lijsten in-
gevuldj door tusschenkomst van den commis
saris-generaal van hun land, door de inzen
ders zijn ingeleverd.
Dorde Nederlandeeh-Belgtisohe conferentie.
Reuter; seint uit Brussel:
De derde Nederlandsch'-Belgische confe
rentie heeft in de Senaatszaal onder
.voorzitterschap van Becrriaert vergaderd.
Deze zeido in zijn rode, dat de confe
rentie steeds meer door de openbare mee
ning w'ordt ondersteund en bevorderd. De
heide landen hebben aan hun hoofd vor
stenhuizen, die met recht populair zijn,
yerh'eugen. zich' in het bezit van een zeer
liberale Wetgeving en zijn de zaak van
den v'rcde sterk' toegedaan. De spreker
kenschetste voorts de ongehoorde ontwik
keling van de handelsbetrekkingen tus-
sch'en de heide landen, bracht de verrich
tingen van 'de conferentie in herinnering
en eindigde met melding te maken van
do reeds verkregen bevredigende rcsul-
taten.
Mr. Tydeman bracht in zijn antwoord
aan Beomaert hulde aan de nieuwe soe
vereinen, die de harten hebben veroverd
en hij sprak' de hoop uit, dat de openbaie
meening het werk' der gemengde commis
sie zal ondersteunen. ,Wij moeten geduld
hehben en niet er aan wanhopen, dat wij
alle hinderpalen zullen overwinnen.
Mr. Tydeman, die zijn redevoering in
het Nederlandseh uitsprak', heeft uit naam
der leden van 'de afdeeling, die hij ver
tegenwoordigt, .den lieer Beernaert dank
gezegd voor de woorden van welkom,
welke deze tot de Nederlandsche leden der
commissie had gericht. Hij wenschte hem
geluk met de wijze waarop hij er in ge
slaagd is h'et beooged werk met algemeen^
sympathie to omringen, door or het doel
van in liet licht to stellen. Het jaar 1810
zeido mr. Tydeman zal voor Bel
gië een schitterend jaar zijn in zijn anna
len. De groote koning Leopold II is opge
volgd door een jong vorst, wiens troons
bestijging overal met de levendigste sym
pathie Werd begroet (toejuichingen). Do
tentoonstelling van Brussel is een verhe
ven Werk, dat de bewondering van allen
gaande maakt (toejuichingen). Wij hebben
aan deze tentoonstelling deelgenomen om
België een bijzonder bewijs van achting te
geven' en om! naar do mate van onze
middelen, mede te werken tot haar succes.
De onderwerpen, welke op de dagorde
der conferentie staan, besprekende, maakte
ook! mr. Tydeman molding van de voort
durende ontwikkeling der betrekkingen tus-
schen de twee landen. Wij zullen zeido
spr. nuttig werk kunnen doen, door
te streven naar vermindering van het
tarief voor telefonische gesprekken tus-
seh'en Nederland en België, naar de weder-
zijdsche erkenning van de geldigheid van
zekere universiteitsdiploma's, naar wijzi-
gingen in het stelsel van octrooien, naar
het vergunningsbewijs voor handelsreizi
gers, naar h'et seheepsverband, en ons
bezig te houden met de kw'estio van de
afwatering der stroomen van dc twee
Vlaanderen en met het behoud van een
kleine haven voor do visschers van Bou-
ch'out, eindelijk met de gelijkheid van fis
cale rechten in de twee landen voor ze
kere ondernemingen.
De spreker noodigdo de leden der sub-
corninissies uit met volharding te werken
voor de practisch'e verwezenlijking van al
deze belangrijke problemen.
Het feit, dat wij de oplossing van inter
nationale problemen nastreven, belet niet,
dat wjj uitstekende patriotten blijven, ging
mr. Tydeman voort. En die oplossing zal
nuttig zijn voor onze twoc landen, niet
alleen op stoffelijk, maar ook op zedelijk go-
bied. Laten wij elkaar helpen; do solidari
teit kan tot het hoogste heil van allen,
ons in staat stellen, groote en schoone
dingen tot stand te brengen. (Levendige
loejuicihngen.;
Heden, Dinsdag, wordt er om' 10 uur
weer vergaderd.
Nat. Tentoonstelling voor Huisvlijt.
Onder de landen, welke op do a.s, ten
toonstelling van Huisvlijt, uitgaande .van
den Volksbond tegen Drankmisbruik,, dio
te Scheveningen zal worden gehouden, ver
tegenwoordigd zullen zijn, behoort ook nog
vermeld te worden Hongarije. De Hongaar-
sche vereeniging „Szent Erzsebethazi, him-
zo qartelep Cziffer, Hongrie", zal oen col
lectie van haar werken, voornamelijk
bestaande uit zeer fraai borduurwerk, in
zenden, en daarmede een beeld trachten
te geven van de hooge ontwikkeling, welke
dit werk' in Hongarije in zoo menigvuldig
opzicht reeds heeft bereikt. Het Hongaar-
sche werk staat in geen enkel opzicht bij
het Rumeenscho ten achten en ook deze
inzending zal dus een attractie te m'eer
vormen voor de reeds zoo introssante af
deeling van deze tentoonstelling.
Kolonielinlu „Trein 8.28 H. IJ. S. M."
Te Soest is de eerste steen gelegd voor
het koloniehuis der bekende vereeniging
vTrein 8.28".
Behalve het bestuur der vereeniging, met
dames, waren aanwezig mevrouw de weduwe
P. W. Janssen, te Baarn, met zoon, klein
kinderen en damesde heer Moens, architect
de heeren Brans en Ilorus, predikanten;
de heer Reymer, pastoorde heeren Foeken
en Den Bijk, gemeenteraadsleden.
De voorzitter, de heer Van Reijsen, bracht
den aanwezigen een welkomstgroet; hij be
sprak het ontstaan der vereeniging uit tegen
standers van gezinsverpleging en voorstan
ders van een eigen gebouw. Begonnen werd
met f 400, Het terrein werd aangelegd door
den tuinarchitect Soula, De vereeniging be
staat thans 6 jaarden eersten keer werden
50 kinderen uitgezonden, het \orig jaar 150.
Het au gestichte gebouw is het eerstela
ter komen er meer.
Een kleinkind van mevr. Janssen legde
den eersten steen.
Financieel nieuws.
De minister van financiën maakt bekend
a. dat op 25 Juni bjj de betaalmeesters
in kas wasf 2,903,393.78
b. dat op denzelfden dag
door de Nederl. Bank, inge
volge art. 11 bis van haar
octrooi, aan 's lands kas een
voorschot was verstrekt ten
bedrage vanf 10,005,774.431/2
c. dat op den genoemden
datum in omloop waren
f 16,000,000. schatkist
promessen, waarvan ge
plaatst bij de Nederland
sche Bankf 16,000,000.
waarvan geplaatst bij de Nederlandsche
Bank een bedrag van f6,000,000.
(»Stct.")
STADSNIEUWS.
Prinses vou Wied. f
Ter gelegenheid der begrafenis van Prinses
Von Wied, is heden van den torenspits de
vaderland «chc vlag haltetoks ontplooid.
Aan de Technische Hoogeschool is mot
goed gevolg afgelegd het propaodeutische exa
men civiel-ingenieur, door den heer A. II. J.
Korenian, van hier.
Naar wij 'vernemen zal ds. Tonsbeek, die
het beroep aannam bij de Ned. Herv. ge
meente alhier, op Zondag 4 September, na
des morgens in de Groote Kerk bevestigd
te zijn, des avonds in hetzelfde kerkgebouw
zjjn intree-rede houden.
Yoksw eerbaarheid.
In het Vc-rkooplokunl aan dc Lange Haven
werd gisteravond de ulgcmeene vergadering
gehouden van de afdeeling der Vereeniging
„Volksweerbaarheid", waarvan een ondernl-
dceling is het SdiiedaiiBcli Vrijwilligers
korps.
Nadat de huishoudelijke zaken waren afge
daan, trad als spreker op de heer A. E.
D u d o k v a n Heel, van Amsterdam.
Spr. zei dut hij door drukten van allerlei
aard niet in de gelegenheid was geweest een
afgewerkte lezing voor te bereiden en daar
om zou iiij maar een improvisatie geven.
Hoewel spr. gaarne tegen jongelieden sprak,
speet, het hem toch wel dat er niet ook wat.
meet ouderen in dc zaal aanwezig waren,
omdat ze d<x>r een bespreking allicht, wat
wanner voor do Zaak der \olksweertmaiheid
zouden worden.
Bij het spreken over de vereeniging
„Volksweerbaarheid", wordt natuurlijk de
vraag gesteld: Wni wil die vereeniging'?
Oogenschijnlijk lijkt hot antwoord daarop zeer
eenvoudig, maar de ondeivinding leert het
anders, blijkens de verwarring die daarom
trent bestaat.
„Volksweesbaaiheid" is niet een wecr-
batnheidsvcroeiiigiiig, zooals velen meenen,
hoewel er weerbaarheidbvet'ecnigingon tot
„Volksweei baarheid" behooren, maar dat zijn
ondcrafdcelingcn.
Ze is ook geen gymnastiek vereeniging,
noch een spoil vereeniging, waarvoor ze door
anderen wordt aangezien. Evenmin is de
meening van weer anderen juist, die „Volks
weerbaarheid" beschouwen als een vereeni
ging die de weorbnarmnking van den arbei
dersstand bedoelt; dezen vatten het woord
„volk" in to enge Ireteekonis op.
En heclentaal bedoelt de vereeniging niet
een legertje op eigen hand te vormen zij wil
niet aansturen op een „volksleger" in den
slechten zin van het woord, waarbij alleen
gelet wordt op het aantal, met venvaarloozing
van tucht en bevelvoering. Integendeel, de
vereeniging, wil juist oen leger met. dege
lijke oefening, goed kader en goede bevel
voering en zeer zeker met tucht.
Wat „Volksweerbaarheid" wel wil is alleen
het Nederlandsche volk duidelijk maken dat
het de grootste ramp voor liet volk zou zijn,
z.ijn onafhankelijkheid kwijt te raken en te
komen in kncchtsclinp van een ander volk.
Maar voor het verspreiden van die stellingen
ontmoet men grooten tegenstand en die tegen
stand moet door „Volksweerbaarheid" wor
den overwonnen.
Die tegenstanders z.ijn in, verschillende
groepen te verdoelen.
lo. De groep van menschen die den vrede
willen, tegen welken prijs ook. Die daarom
voorop, stellen den eisch van ontwapening.
Aan die men&chen zegt de vereeniging:
Wilt gij den vrede, bereidt u ten oorlog.
Slechts de sterke is in staat den vrede te be
stendigen.
2o. De groep van onverschilligen. Deze
huldigen de leer, waar ik het goed heb, daar
is mijn vaderland.
Wij zoggen daartegenover: Daar is mijn
vaderland, waar mijn wieg heeft gestaan en
waar mijn ouders geleefd en gewerkt hebben.
Doch deze onverschilligen, v nd eiland lom n
kan men ze noemen, zullen het gevoelen,
wanneer dc omstandigheden daar toe aanlei
ding geven, hoe zeer zij aan hun vaderland
gebonden zijn.
Spr. geeft daarvan een sprekend voorbeeld
door mede te deelen, boe zoo'n onversobil-
lige, in een buitcnlundsehe badplaats vertoe
vende, op 31 Augustus bet Wilhelmus hoor
de spelen, en daardoor hem de tranen in de
oogon sprongen. Hij is thans een oprecht va
derlander.
3o. De groep die betoogt dat er geen oor
log meer zal komen, dat de tijd voor oorlogen
voorbij is.
Het is waar, zegt spr., dat er een krach
tige vredesbeweging bestaat, dat in den Iluag
vredesconferenties hebben plaats geluid en
dat daar verrijst een vredespaleis; maar zoo-
liing de volkeren door haat, naijver en wraak
zucht kunnen bezield worden, zoolang de wan
gunst hen kan prikkelen, zoolang zal dc oor
log blijven dreigen. Ten voorbeeld wijst spr.
op de verhouding tusrehen het Engelsche en
Duitsche volk.
-lo. De groep van memclien die zeggen
Wij kunnen toch niets. Dat zijn de ellendig
ste, memclien en do ellendigste tegenstanders.
Men kan tegen die helden spreken, maar
het geeft niets of heel weinig. En juist die
groep is liet talrijkst. Die komen steeds aan
met de in hun oogen afdoende vraag: Wat
vermag je tegen het groote Dtiiteche leger,
tegen de groote Engelsche vloot.
Maar bij die ontmoedigden kan gewezen
op onze geschiedenis, die toont hoe Ne
derland steeds zijn onafhankelijkheid heeft
weten to Ire waren als het wilde. En dan
zoggen ze wolWat toen kon kan nu niet
meer, want de omstandigheden zijn veran
derd. Maar dan antwoorden wij: dat de om
sta nighc-den zijn veranderd is volkomen waar,
maar die zijn verundeul in ons voordeel.
Vroeger weid de strijd gevoerd van man
legen man. Tegenwoordig speelt daarin de
hoofdpartij liet repeteergeweer. Wanneer een
10 i\ 20 flinke, geoefende jonge mannen met
een repeteergeweer een onzer landwegen be
zetten. dan Widen ze een heel bataljon daar
legen.
En wanneer men zegt dat de kanonnen in
grooten getale zullen weiden gesteld tegen-
o\er onze monschen, dan antwoordt spr.: die
kanonnen /.ouden moeten worden gevoerd door
on/e doorsneden polderlanden of langs onze
smalle landwegen, en dat is, zoo niet geheel
onmogelijk, dan toch uiterst moeilijk.
Men heeft spr. gevraagd ol hij op weten
schappelijke gionden kan bewijzen dat Neder
land, met een leger als Jiij ea anderen z.ich
voorstellen, te verdedigen zal z.ijn.
Daarop heeft spr. een tweeledig antwoord
gr geven.
lo. Stel eens dat zelfs met, zoo'n leger de
strijd ongunstig voor ons zou kunnen «floe
pen, dan is het nog gewenscht dat het Neder
landsche volk zooveel mogelijk weerbaar ge
maakt wordt, d. w. z. lichamelijk geoefend
wordt en orde en tucht leert. Dat zal hun
niet alleen geschikt maken voor den strijd
met de wapenen in de hand, maar ook voor
den strijd in het gewone leven.
En mocht, zooals verondersteld, Nederland
met zijn weerbaar volk den strijd tegen den
vijand verliezen, dan zal het met eere ge
vallen zijn. r
Wel zal men dan zoggenliet. doet er niet
toe hoe je vult, in beide gevallen heb je de
nedeilaag, doch daarmede vergissen zij zich
zeer.
IVie met eere valt, toont kracht te be
zitten en de zelfstandigheid, do onafhanke
lijkheid op prijs te stéllen en waardig te zijn.
Die machteloos hukt is geen onafhankelijk
heid waard, behoort in knechtschap te leven.
2o. Een wiskundig bewijs het land te
kunnen verdedigen is niet te geven. Wel
kunnen de Jan Balie's als argument aanvoe
len het groot, aantal Duitsche tegenover hot
aantal llollandsche soldaten, maar dat argu
ment gaat niet op, omdat met allerlei facto
ren moet gerekend worden en wel in de cerate
plaats met het terrein. Toen Napoleon Neder
land bezocht,, heeft hij dadelijk als zijn mee
ning uitgesproken dat Nederland
nooit veroverd kan worden als
de Nederlanders dat niet willen.
Hoezeer ons polderland voor verdediging
geschikt is, bleek ia 1790, toen een En-
gelsch-Russisch leger, in Noord-Holland ge
land, den weg door de duinen koos, waar zij
wisten dat een leger van 21.0Ö'O man hun
den dooltocht zou betwisten en dit niettegen
staande de 2 niaal zoo lange polderlinie
slechte door 4000 man bezet was. liet En-
gelach-Russisch leger verloor den slag.
En dit is slechte een enkel voorbeeld uit de
vele die zouden, kunnen worden gegeven.
En die spreken van de 4 millioen soldaten,
die Duitschland naar Nederland zou kunnen
zenden, vergeten dat dit Rijk zijn overige
grenzen niet onbozet kan laten en dat noojt
een vijandelijke daad tegenover Nederland zal
plaats hebben, tenzij er strijd is tusschen 3
gioote rijken, die Nederland voor hun opera
lies noodig hebben; speciaal met het oog op
een oorlog tusschen Duitschland en Engeland
wijst spr. hier op.
Spr. wijst er op dat in zoo'n geval er .wer
kelijk voor Nederland wel gevaar bestaat,
waar tegenwoordig geen oorlogsverklaring
of ultimatum meer aan den oorlog voorafgaat,
zoodat Nederland geen gelegenheid tot mobili
satie zal hebben, noodig om de grenzen tij
dig te bezetten.
Daar tegen Ls echter een middel," nl.de
instelling van een grenswacht. Daarvoor zal
het noodig zijn de mannelijke bevolking langs
de grenzen en de kusten in lokale korpsen
samen te voegen en te oefenen, zooals dat ook
in het stelsel der Zwitsersehe verdediging
bestaat. Binnen een paar uren kunnen dan
de toegangen tot ons land bezet en de spoor
wegen onbruikbaar gemaakt zijn en boven
dien kan z.oo'n grenswacht opgeroepen wor
den zonder, als bij de mobilisatie van het
leger, aan de belanghebbende mogendheden
aanleiding te geven tot het vragen van inlich
tingen.
Gaat men tot een dergelijke organisatie
over, dan zal men langs de Duitsche wens elk
«ogenblik de beschikking hebben over 24 il
30 duizend man en langs de kust over 16.000
man, dus voldoende om den vijand zoolang
tegen te houden dat het leger gelegenheid
heeft zich te mobiliseeren.
Dc tegenwoordige Landweer is voor dit
doel niet g< schikt.
In Zwitserland is kort geleden een proef
met dit stelsel genomen. Te 4 uur 's mor
gens ontving de commandant van de grens
wacht een telegram dat er oorlog was uitge
broken met Ttalië, om 6 uur waren alle pas
sen bezet en om 10 uur waren alle manschap
pen present.
Men ziet, aldus besluit spr., dat Nederland
uitstekend in staat is zijn onafhankelijkheid
te verdedigen mits de Nederlanders dat
willen.
Ten slotte herinnert spr. nog aan het jaar
1672, toen Frankrijk, Engeland, Munster,
Keulen en enkele Duitsche vorsten den oor
log aan Nederland verklaarden. Toen kiek het
land reddeloos, het. volk was redeloos en dc
regeering radeloos De regeering wilde den
vrede tegen elke voorwaarde koopen, maar
Amsterdam verzette zich daartegen. Dat
vooi beeld werkte op anderen, de Prins van
Oranje stelde zicli aan het hoofd van deze be
weging en voor een jaar verstreken was, wa
ren de machtigste voreenigde legers uit ons
polderland verdreven en do Engelsch—Fran-
»che vloot door Tromp en De Ruyter bij Kijk
duin verslagen.
Met een opwekking aan allen om te zor
gen dat dc overtuiging van Nederland's ver
dedigbaarheid meer en meer algemeui wordt,
zoadat de/ verdedigers van het beginsel van
„Volksweerbaarheid" steeds in aantal toe
nemen, en hel devies der Oranjes: „Ik zal
handhaven", het devies worde van alle Ne
derlanders, eindigde spr. zijn duidelijke, door
haar eenvoud pakkende causerie, die een luid
applaus aan het einde uitlokte.
Stedelijk Muziekkorps van Schiedam.
Kapelmeester de lieer C. K. L. Burgdorffer.
UITVOERIG et
op Woensdag 29 Juni, des nam. ten 8 ure,
op de Broersvest.
1. Bersaglierri Marsch, Eilenberg. 2.
Prinz Methuzalem Ouv., J. Straus. 8.
Abschied von den Bergen, E. Hasselman.
4. Ein Sommerabend Walzer, E. Waldteufel.
5. Confetti Potpourri, II. Klein. - - 6,
Marscli.
Men wordt verzocht gedurende de uitvoe
ring niet te wandelen.
AGENDA.
28, 29 en 30 Juni, Tivoli Schouwb., 81/2 u
Het klein-tooneel J. H. Speenliolf.
28 Juni en 1 Juli. Rollcrd. Diergaarde, 8
uur. Kon. Seherpseh. Bart Verlial-
len.
29 Concert Stedelijk Muziekkorps. 8 u.
Broersvest.
30 Kantoor der Bank, 2 u. Algem. verg.
van aandeelhouders der Ilolh Alg.
Verz Bank te Schiedam.
30 s Lange Haven 103. 3 uur. Algem,
verg. aandeelhouders N. V. Nederl.
Maatschappij van verzekering.
1 Juli. S. 0. V., 8 u. Concert S. M. O. en
Stedelyk Muziekkorps.
3 en 10 Juli. Rott. Dierg. 21/g u. Concert
Stafmuziek 4e Reg. Inf.
lederen avond Circus Variété. Specialiteiten-
voorstelling.
Het Stedelijk Museum aan h'et Doeleplein
alhier is eiken Woensdag van 2 tot 4 uur
voor hot publiek opengesteld.
Van vergaderingen, bijeenkomsten, con
certen, vermakelijkheden, o. d. g. verzoe
ken wij steeds geregeld mededeel in g, opdat
wij <lio in onze agenda kunnen opnemen.
liet drama te Rijswijk.
(Zie het slot 'der zitting van gisteren op
de 4o pagina.)
Men seint ons uit den, Haag:
Onder groote belangstelling werd heden
voor de Ilaagsche Rechtbank de behande
ling der opzienbarende zaak voortgezet.
Onnieuw; werd de b'ekl aagde aan een
verhoor ondenv'orpen. Hij hield vol, dat
mevrouw1 W. dien avond niet haar; ver
langen had to kennen gegeven, dat b'ekl.
haar zou do oden. Wel was, Dinsdags
te voren, afspraak' gem'aakt, dat b'ekl. zich'
eerst het leven zou bene'mhn en, mevrouw'
W. daarna hetzelfde zou doen. In 'den.
avond van 16 April had b'ekl. eerst kalm'
met mevr. W. over de tusschen hen be
staande verhouding gesproken. Het gesprek'
was heftiger geworden en bekl. h'ad1 mevr.
W. zoodanige verwaten gedaan, dat zij
was gaan huilen. Toen vroeg beid. haar
vergiffenis en daarop verzocht mevr. W.
heni haar to dooden, nadat bekl.' had ge
zegd: „ik doe 'hot, er is niets meer aan te
doen". Waar nte'V. "W. steeds verklaard
had ongelukkig in haar huwelijk te rijn
had bekl. gedacht dat zij gelukkig zou zijn'
wanneer zij dood was.
Uit het hierna voortgezette getuig,
icrhoor rij aangestipt, dat dc heer Zifle.
sen, fabrikant, te Rijswijk, en mevrouw
G ij s b 0 r t i H o d e n p ij 1, "aldaar, beiden
verklaarden,, dat mevrouw W. was een lieve
vrouw. Eerstgenoemde had van de verhou
ding alles af geweten en den beklaagde her-
innldelijk verzocht de relatie .af te breken
Bekl. had beloofd dit te zullen doen ook
aan den echtgenoot van mevr. W., maar was
zijn belofte niet nagekomen.
Van samenkomsten op een kamer te Rijs-
wijk wist deze getuige, noch mevrouw Gij*
berti Ilodenpijl, iets af.
Beslist ontkende bekl. tegenover getuige
Zillesen, dat hij met rijn verhouding tot
mevr. W. had te koop gedoopen.
Achtte getuige Z. mevr. Wz niet tot zelf.
moord in staat,, getuige G. II. .meende, d.il
mevr. W. wel van een zoodanig tempera
ment was orn op een gegeven oogenblik Ie
vragen om haar te dooden.
Getuige, mej. Koolhoven, herinner
de zich dat. zij in het begin van April een
costuum voor mevr. W. gemaakt heeft dat zij
15 April is gnan passen. Daar er nog iets
niet iri orde was verzocht mevr. W, Zater
dagochtend nog eens te komen passen, daar
/ij nndem niets zou hebben om Zondags aan
te doen, wanneer z,ij wilde uitgaan.
Mevrouw II a m v a n II 0 y st, die mevr.
W. uitstekend kende, verhaalde van haar wii'
.-ehade gemoedstoestand. Als mevr. W. ineen
neendachtige bui was, achtte getuige haar
best in staat, een einde aan luiar leven te
maken. Deze getuige was van oordeel dat de
liefde tus«chen bekl. en mevr. W. wedeikee-
rig was.
Mevr. W. had zelve gezegd niet buiten
bekl. to kunnen.
Een vriend van beklaagde, de civiel,
ingenieur, Koelvink, te Amsterdam, getuigt
nok van de oprechte liefde van bekl. voor
mevr. W. Volgens dezen getuige was bekl.
goedhartig en leed hij veel onder de verhou
ding tot mevr. W.
Na dit getuigenverhoor Wordt bekl. op
nieuw1 ondervraagd. Don president ant
woordt hij, dat getuige mevr. Bickcrvoor
hem als een moeder is geweest; dat gehec!
zijn leven gedraaid heeft omj te voldoen
aan zijn lusten; dat hij zijn vader van ,82
jaar nooit een pleizier heeft gedaan; zijn
vader h'em' wél.
(Hier barstte bekl. in tranen uit.) Aan
rechter Sehlingemann verzekerde hij op
nieuw, dat mevr. "\V. in den noodlottigen
avond, toen hij zijn revolver kreeg, wist
wal er gebeuren ging.
Alsnu geeft cl r. 110 s e n s l e i 11 zijn oor
deel. Het is zijn indruk', dat bekl. is een
neurasthenicus. Volgens getuige heeft b'e-
klaagde liet plan gekregen zichzelf en
mevr. W. te dooden en dat hij gedrongen
door mevr. W,„ geen keuze heeft gehad in
do motieven. Een man als bekl. heeft geen
heerschappij en zelfboheersching. Hij en
mevr. W. hebben zielkundig de omstandig
heden doen geboren worden.
Dc geestestoestand van bekl., tijdens het
gebeurde, kan door een niet psychiater
niet worden beoordeeld.
Dat is, volgens getuige, een absolute
onmogelijkheid.
Ook de beklaagde zelf kan niet oordeeleit
over zijn normaliteit of abnormaliteit. Hys
terische menschen kunnen zeer goed si
mei lee ren en zich' geheel andere uitlaten
dan zij van plan zijn to handelen.
Bij het type van mevrouwj VA, gegeven
haar neiging tot bravoure-stukjes, gegeven
haar hysterischer! toestand, kan hel zeer
goed zijn, dat van mevr. \V>, do drang
is uitgegaan op bekl. om' Kaar to dooden.
Dr. Rosenstein, die den indruk, hoeft ge
kregen dat bekl. veel van mevr. W. hield,
verklaarde nog, dat z. i„ iemand! "die een
misdrijf begaat uit groote liefde, haat of
.jalouzie, minderwaardig is. Voor minder
waardigen acht de deskundige de straf een
rem. 1 j i 1 'I
Het O. M. eischte ztoven j a a r ge
vangenisstraf togen beklaagde we
gens doodslag.
Encycliek en coalitie.
Aan de chissieale vergaderingen van de
Ned. Herv. kerk van 1910 heeft ds. A. G.
II. van Hoogoiihuyze, te Doorn bet volgen-
Ie verzoek gericht
De laatste encycliek van den Paus, het
hopftl der Roomsche kerk, heeft- terecht in dj'
Piote&tantschc landen groote verontwaardi
ging gewekt.
Verschillende protesten daartegen zijn Se"
boord.
Degenen echter die in de cerate pkaw
hebben te protesteeren, zijn wol do kerk®
dor Hervorming, die zich getroffen voelt111
door den' smaad in die encycliek, den l)f0*
lestarit.schon volken en vorsten aangedaan.
Ook onze kerk is uit de Reformatie geW*
ren en voelt die bclecdigmg smartelijk d
diep. -
Het is dan ook daarom dat verschillende
kerkeraden - van onze groote steden in
zaak reeds zijn Voorgegaan.
Wat echter kerkeraden afzonderlijk 'w>
ben gedaan, moot dat de kerk in bnargehoe,
niet doen, en wordt Knar daartoe niet de ge-
logenheid geboden, op den dag dat de gaiischo
kerk samenkomt, den dag der ehissicale ver
gaderingen?
Daar is het de plaats, en dan is het w
tijd, dat protest te doen liooren.
Veroordeeld moet worden de encycliek va»
PROGRAM J\.
