6?."to Jaargang
Vrijdag 5 Augustus 1910
«No. 13372
Edela ?an der Eichen.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon-en Feestdagen.
Prijs per kwartaal; Voor Schiedam en Vlaardingen ft. 1.25 franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent
Abonnementen worden dagelijks aangenomen, i
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het bureau bezorgd zijn.
1 Bureau: Lange Haven Ho. 141 (hoek Korte Haven), I 1
Prjjs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meeï
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats 'die zij
innemen.
Advertentiën bjj abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zjjrv gratis aan het Bureau te hekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
Reis-Abonnementen.
De administratie van de „Schiedamsche
Courant" is gaarne bereid om tegen ver
goeding van porto's aan haar abonné's
die voor korten of langen tijd op reis gaan,
de Courant aan hun tijdelijk adres te zen
den.
Ook abonnementen voor den tijd van
een halve of heele maand worden gedu
rende het reisseizoen gesloten.
Afsluiting Kcthdstraat.
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam,
brengen ter openbare kennis, dat de K e-
t helst raat van Vrijdag 5 Augustus as.
tot nadere aankondiging, voor liet verkeer
met rij- en voertuigen zal zijn gesloten.
Schiedam, 4 Augustus 1910.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. A. BRANTS.
De Secretaris,
V. SICKENGA.
Kennisje vin g.
Inrichtingen welke gevaar, schade ol
hinder kunnen veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders van"
Schiedam
Gezien het verzoek van ARÏÏ JORDAANS
om vergunning tot uitbreding zijner
fabriek tot vervaardiging van alle
soorten voertuigen en jjzeroon-
structiën, aan de Hoofdstraat nos.34
36, kadaster sectie L nos. 1553 en 1554, door
plaatsing van een stoommachine van 35 P K.,
ter vervanging van 2 stoomwerktuigen, elk
van 10 P.K,
Gelet op de bepalingen der Hinderwet
Doen te weten
dat voormeld verzoek met de bijlagen
op de secretarie der gemeente is ter visie
gelegd;
dat op Donderdag den 18n Augustus a.s., des
namiddags ten 2 ure, ten raadhuize gele
genheid zal worden gegeven om bezwaren
tegen het toestaan van dat verzoek in te
brengen en die mondeling of schriftelijk toe
te lichten
dat gedurende drie dagenvóór het tijd
stip hierboven genoemd, op de secretarie, der
gemeente, van de schrifturen, die ter zake
mochten 2ijn ingekomen, kennis kan worden
genomenen
dat volgens de bestaande jurisprudentie
niet tot beroep op eene beslissing ingevolge
de Hinderwet gerechtigd zijn zij, die niet
overeenkomstig art. 7 dier Wet voor het
Gemeentebestuur of een of meer zijner leden
Roman naar het Duitseh van
IIEDW1G ABT.
i2)
De hamei' van den dcurwaardci had heden
geen werk op Eiehenkamp, en zij die geko
men waren om een bod te doen op bet hee
renlmis gingen stil weder terug, daar ze niet
binnengelaten werden.
Uitstel van de verkooping was noodzakelijk
geworden dooi' den dood van de barones.
„Ja, ja," zeidc Ciiristiann Ilavestrand toen
men hem vroeg ol hij genoegen nam. met dit
uitstel. „Ja, ja," on hij was met de anderen
teruggegaan.
Do barones was des nachts gestorven en
haar oude zaakwaarnemer had dit bericht
aan Huvenstrand gebracht, hem daarbij zóó
aanziende, alsof hij hem het Knïnstecken op
het voorhoofd wilde drukken. En Ilavestrand
govooldo dit zeer goed. Ilij was blij Eiehen
kamp weer achter zich te hebben.
„Ik ga m voet terug," zei hij tegen don
koetsier, die hom op Eiehenkamp gebracht
had.
Zóó in oen wagen zitten, zich niet kun
nen verroeren neen, dat kon hij niet. Op
(ie heenreis was dit anders geweest. Hij had
het zich toen gemakkelijk gemaakt, had zicli
breed in do kussens gevleid, zijn dikke,
vleezige handen met de tonkelende dianmn
ten ringen op zijn knieën uitgespreid en had
hij zich zolfgetLaeht„Zoo, nu zal zij onder
vinden, wat zij zich zelf berokkend heeft.
En die lamme jongen mag voor mijn port
doen wat hem goed dunkt."
zijn verschenen, ten einde hun bezwaren
mondeling toe te lichten.
En is hiervan afkondiging geschied, waar
het behoort, den 4 Augustus 1910.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. A. BRANTS.
De Secretaris
V. SIGKENGA.
BUITEN JLi AND.
Schiedam, 4 Aug. 1910.
TURKIJ E.
Het rijk der Halve Maan heeft den 23sten
Juli den tweeden jaardag van het herstel
zijner constitutie gevierd. Op dit feest zijn
donkere schaduwen geworpen, hoewel uiter
lijk alles zonder stoornis "verliep. In de
eeiste plaats hoeft de ontwikkeling van den
jongen conslitutiorieelen staat getoond, dat de
door dc Jongturken gehuldigde politiek van
toenadering der nationaliteiten tot elkaar met
een niet te verhullen fiasco schipbreuk heeft
geleden. Want Turken, Bulgaren en Grie
ken staan thans vijandiger tegenover elkaar,,
dan ooit onder de zelfheerschappij van Abdoel
Hnmid het geval was, zaj hot dan ook dat de
gewapende macht een bloedige uitbarsting
van den lassenhaat in groolen omvang wist
te verhinderen. Vervolgens heeft do ontdekte
samenzwering van den geheimen bond Isla-
knt, welks vertakkingen zich tot in Albanië
uitstrekten, doen zien, op hoe onzekere
grondvesten. het Jongturksche bewind is ge
bouwd.
Ondanks alle officieele overwin ningsbe-
richten is de opstand in Albanië nog lang
niet onderdrukt, en de jongste maatregel der
Tuiksclie legeering, de begonnen ontwape
ning der Christenen in Macedonië, dreigt de
Macedonische bendenbeweging te doen lier-
leven. Voorts kenmerkte de werkzaamheid
van het parlement, dit voornaamste resultaat
der Jongturksche revolutie, in de beide afge-
loopcn jaren zich geenszins door patriottischen
ijver en opoffering voor liet vaderland, en uit
de gchcelc stemming, die in de hooge ver
gadering heerschte, kan men moeilijk eemge
verbetering voor de toekomst, concludeerep,
zelfs wanneer men allo gebreken aan de oner
varenheid en ongeschooldheid der volksver
tegenwoordigers ten goede wil laten komen
Uit al deze genoemde factoren blijkt dui
delijk, dat het nieuwe Turkije even onproduc
tief is als het oude, en dat de aan do West
europeeschc sintert ontleende instellingen
slechts als een dun vernis het oude half bar-
banrschc Turk e van Abdoel Ilnmid over
dekken. Do ccnigc eigenschap der Turken was
hcerschen, en die bezitten ze thans nog.
Maar htm begrip van heersehen is nog steeds
dat der middeleeuwen en het is zeer kenmer
kend voor bet starre zielizelfblijvcn van liet
Tuiksclie volkskarakter, dat de eenige hor-
vorming, welke de Turken grondig hebben
doorgevoerd, do reorganisatie van het leger
was. Op dit leger alleen berust hun heer-
Havestrand dacht er aan hoe z.iiu zoon
gistei avond voor hem had gestaan en gc
/cgd had
„Drijft gij het waatlijk tot hot uiterste, va
der? Maar ik zeg uschikt gij de zaak
niet, vóór dezen dag om is en zendt gij d
barones geen boodschap, dat ze uitstel vai
krijgt, dan breek ik voor altijd met u. In
Godsnaam dan."
„Ik moet liet landgoed Eiehenkamp bezit
ten," had de oude woedend geioepen, zijn
zoon had lie.m sprakeloos aangezien en hem
ioeti den mg toegekeerd.
De stemming van Ilavestrand tegenover
do barones was daatdoor niet verbeterd. Als
iiij dacht aan zijn gang naar Eiehenkamp^
waar het stecncn wapen met diens spreuk
loven dc deur hing, dan moest hij nog
honend lachen.
„Breken dan maar, als het buigen te zwaar
valt
Hot was hom steeds alsof hij een slag in
't anngezichl kreeg bij dc gedachte hoe alles
zich toegedragen had. Den kwam er oen,
woede in hem, een woede over haar die hem
dit aangedaan had.
Terwijl Ilavestrand naar huis wandelde
dacht hij er aan, dat men Item als oorzaak
van haar dood beschouwde.
Maar ze moeten me dat maar bewijzen
kunnen, dacht hij. De barones was dood,
wat ging hot hem aan! Alsof 't niet alle
dagen voorkwam dat een vrouw plotseling
stierf, die al aan slapeloosheid en een zwak
hart leed. Aan 't hart"aan 't hart, die ge
dachte liet hem niet los en zoo ging hij al
kuchend de landstrom, langs naar Rodeneck
terug. Opeens bleef hij staan en voelde naar
schappij. Daar echter in onzen tijd het be
houd der heerschappij nog op heel andere
voorwaiuden dan op het leger alleen berust,
en dc Turken niet in staat blijken zich deze
to vei schaffen, moot het resultaat der Jong
turksche pogingen om liet verstijfde Osmaan-
schc staatslichaam nieuw leven in tc blazen
als onvoldoende woulen beschouwd. Het ver
overingskarakter der Jongturksche regeerders
blijkt nergens duidelijker uit, dan uit de om
standigheid, dat de staat van beleg te Kon-
stantinopel nog steeds voortduurt. Het eenige,
wat de Turksche bladen van deze toestanden
weten te zeggen, is, dat Europa geduld moet
hebben. Nu, Europa heeft geduld, maar hoe
lang dat nog zal duren?
Hot ligt voor de hand, dat de kleine chris
tenvolken van den Balkan zich tegenover do
vorsteikte militaire macht der islamatische
Turken aaneensluiten. De Turken doen wel
iswaar" hun best om de oude vceten tussehen
Bulgaren en Grieken levendig te houden on
do keikenwet, onlangs door den sultan onder
teekend, begunstigt dit streven. Deze wet be
paalt, dat in de Europeescho vilajets de ker
ken, waarom strijd wordt gevoerd, en daar
mee ook de scholen tot die nationaliteit zul
len behooren, welke de meerderheid heeft.
Daardoor krijgen de Bulgaren een groot aan
tal kerken van de Grieken en dc veront-
-waardiging van doze laatsten is natuurlijk
gtoot. Maai" ondanks de groote concessie,
welke den Bulgaren in de kerkenkwestie is
vc-tleand, eu die bewijst, dat, hoezeer de Tur
ken eiop uit zijn om de Bulgaren voor zich te
winnen, ze op geen dankbaarheid van doze
hoeven te rekenen, want wal de eene maat
regel goedmaakt, bederft de andere weer. De
door de Turksche ïegeering bevolen ontwa
pening der christenen heeft daarvoor wel ge
zorgd. De beweging tegen dezen maatregel
vindt, naar het heet, hierin zijn oorzaak, dat
de christelijke bevolking der Macedonische
vilajets niet weerloos wil staan tegenover- de
uit Bosnië immigreerende moslems, en daar
voor bestaat wel eenigszins reden. De werke
lijke en laatste reden is echter de diepge
wortelde, onuitroeiba.ro haat der Bulgaren en
Grieken tegen de Turken, welke eerst zal op
houden, wanneer de laatste Turk uit Mace
donië is verdwenen.
Aan het koninkrijk de.r Bulgaren komt ge
heel van zelf de leiding bij deze missie toe,
en dc sluwe Ferdinand is de geschikte man
om het den weg te wijzen en tot de overwin
ning te brengen. Maar zijn bedachtzame po
litiek is den Bulgaarschen heethoofden te
langzaam en derhalve pogen ze, door steeds
opnieuw op touw gezette bendenbcwègingen,
de vertraagde beslissing to verhaasten.
GEMENGDE MEDEDEELÏNGEN.
Engeland.
Minister-president Asquith en de loid-
mayor van Londen hebben het plan op
gezet tot stichting van een gedenkteeken
voor Eduard Vil te Londen. De lord-
mayor zal een Mansion House-commissie
voor de verzameling van het geld in
stellen.
/ijn voorhoofd waarop zweetdroppels stonden.
Dat ontbrak or nu nog maar aan. Die daar
in de verte nadeide, was zijn zoon Bernard.
En weer kwam de woede in Christiaan
Ilavestrand op, maar hij zou zich tegen iede-
ïen aanval wel verdedigen. Laat ze maar* op
komen hij zou ze wel krijgen. En ook
zijn jongen behoefde hij niet te schuwen.
Vastberaden tt'ad hij hein tegemoet. Bernaid
bleef voor zijn vader staan. Zijn jong gezicht
was, niettegenstaande het harde loopen, vaal
bleek, de cogen biandden hem en uit zijn
stem klonk hevige ontzetting.
„Gij komt van -Eiehenkamp, vader is
is het werkelijk waar?"
Christiatin Havestrand wendde 't hoofd
af onder den strengen blik van zijn zoon.
„Als gij dat weet, dan zal 't wel waar zijn.
Er is niets aan te veranderen en niemand
kan 't liclpen."
„Niemand? En weet ge wat men tui
mompelt vader, weet gij dat?"
Als een rechter die rekenschap vraagt, zoo
stond Bernard daar.
„En wat mompelt men dim? Dnt het
flesehje van haar slanpdruppels leeg voor
haar bed stond? Dut is niet goed gegaan.
Wat gaat mij dat gepraat aanWat gaat
mij de heele geschiedenis aanZij zelf is al
leen de schuldige haar hoogmoed die
verduivelde hoogmoed. En is het waar, dat
zij zelf een eiiul aan haar leven maakte
dan was het alweer slechts haar hoogmoed,
zonde en schande nog er bij, waar zij toch
als zij gewild had mij
„Zijg vader, -- zwijg 1"
Daar legde zijn vader schuw de hand op
Bertuud's arm.
België.
Volgens de „Nieuwe Gazet" is de ware
reden van het ontslag van ,minister Dcl-
beke een geschil tussehen don koning en
den minister van openbare weiken ^van-
gaande de leening van vijf en veertig
millioen voor de verschillende prachtwer
ken, namelijk de twintig millioen voor
Ostende, het „Musée Mondial", enz. liet
schijnt wel, dat de koning dit alles tot
bescheidener vei houdingen brengen ,vii, en
die uitgaven regelen wil naar den toe
stand der rijksfinanciën.
Het blad vindt dat deze mededeeling
een helder licht op den .toestand Werpt.
„Onze jonge koning zal dus, rnet prak-
tischen zin, vooral aan ernstige dingen
denken, en de weikon van louter weelde
alleen din op het voorplan stellen, wan
neer hot hoogstnoodzakelijke zal verricht
zjjn,
„Zijn kranig optreden laat ons ,toe, te
veronderstellen, dat hij geheel afgebroken
heeft met den ouden sleur, en vastbeslo
ten is op moderne wijze te regeeren.
„Liet zijn troonrede het alvast niet
doorstralen?"
Volgens de Parijsche „Figaro" is dit
ontslag de vooibode van een reconstruc
tie van het Belgische ministerie. Het plan
bestaat, het tegenwoordig kabinet in meer
demoeratischen geest te hervormen. Men
verwacht, dat aan den leider der „jeune
droite", Carton de Wiart, een plaats in
het ministerie zal worden ingeruimd.
Met deze lezing der „Figaro" is eenigs
zins in overeenstemming het gisteravond
uit Brussel afgezonden telegram, dat de
minister van kunsten en wetenschappen,
baron Descamps, bij den koning zijn ont
slag heeft ingediend, naar het heet om
persoonlijke redenen.
F r a n k r ij k.
Het laatste artikel van den senator Ger-
vais over de beperking der bewapening,
waarvan wij onlangs den korten inhoud
weeigaven, heeft in do Duitsche .(conser
vatieve) pers een storm van verontwaar
diging teweeggebracht. De grondtoon van
hun critiek is over het algemeen: laten
Frankrijk en Engeland beginnen, dan zal
Duitschland volgen.
De bekende Engelsche philosoof en
staatsman, lord Avebury, stelt in een par
ticuliere correspondentie, evenals Gervais,
Duitschland aansprakelijk voor den dwa
zen wedloop in zake de bewapening der
naties en zegt: de regeering van denkei-
zer weet zeer wel, dat wij bereid zijn
toe te treden tot elke redelijke regeling.
Het Spaansche koningspaar vertoeft deze
dagen in de Fransche hoofdstad. Het ken-
„Waar wou je heengaan? Naar Eiehen
kamp toch niet? Daar kunt gij thans niets
doen, daar zullen ze
„,Op de plaats zelf wil ik alles hooren,
zelfs al jagen ze de honden op mij los 1"
Bernard schudde de hand die op zijn am
rustte, van zicli af en ging zijn vader voor
bij. Deze zag den heengaanden na totdat hij
om den hoek van de straat verdwenen was.
Toen ging ook hij veteer, langzaam, voot
voor voet. Ilij had er zelf ook nog wel wat
meer van willen weten. Bernard zou er wel
niet lang blijven en met zijn jonge beenen
zon liij hem wel spoedig weer inhalen en
dan bonden ze het laatste eind nog samen
loopen. Dit kwanv Ilavestrand wenschelijk
voor. Ze vaten toch altijd goed met elkaar
geweest, hij en Bernard. Twist, zooals dat
wel tussehen vaders en Volwassen zoons voor
kwam, had tussehen hen nooit plaats gehad.
Het zon nu ook wel goed gaan, meende Ha
vestrand. Ze moesten elkaar alles vertellen
wat zij dachten over deze geschiedenis en
dat kon als zij met elkaar terug gingen, Ilij
wilde wachten en ging daarom op een bank
zitten, halfweg Rothaneck en Eiehenkamp.
Iinvestrand moest lang wachten. Eindelijk
zag hij Bernard weer aankomen. Langzaam
en in gedachten verzonken kwam hij terug.
Hij keek steeds naar den grond. Toen hij
eindelijk 't hoofd ophief, zag hij midden op
do Jandsti'aat zijn wachtende vader zitten.
Dadelijk verliet hii de landstraat en koos zijn
weg door het veld. Op 't Voorhoofd van Ha
vestrand zwollen do aderen van toorn op,
zijn zoon trachtte hem te ontwijken! Wat
moet dat alles beteckonen eerst de seönes
thuis, nu tevergeefs gewncht op zijn jongen
merkendste van dit bezoek is tot nog too
geweest een langdurig onderhoud van ko
ning Alfons met minister-president Briand,
Wat daar word besproken, is geheim ge
bleven, maar de rustelooze journalistieke
fantasie heeft reeds verband gebracht tus
sehen den strijd van Spanje tegen Rome
en Briand, den man, die door zijn juri-
disch-religieus duel met het Vaticaan tot
macht en roem is gekomen, en zet de
stoutste boomen over dit onderhoud op.
Dc duurte in Frankrijk wegens den te
wachten slechten oogst, welke reeds in ver
hooging der broodprijzen aan den dag is getre
den, zal nog voel sterker zijn invloed bij de wij
nen doen gelden.De prijzen stijgen reeds in den
gioothandel gedurende eenige maanden en de
voihooging neemt in de laatste weken aan
merkelijk toe. Dit is ook reeds merkbaar bij
den vei koop in 't klein, daar de volksrestau-
rants, vooral de zoogenaamde „bouillons",
do gewone prijzen van den wijn gaan verhoo-
gen. Daar ook de fruit zeer slecht is uitge
vallen, moet het jaar 1910 als een der slecht
ste van de laatste tien jaren worden be
schouwd.
Spanja,
Een redacteur van de ^Voz de Gui-
puzcoa" heeft een onderhoud gehad met
minister Prieto, waarin deze opkwam
tegen de beschuldiging, door de clerieale
bladen geuit, als zou de regeering bij de
onderhandelingen met het Vaticaan den
eerbied, verschuldigd aan het hoofd der
kerk, uit het oog hebben verloren.
De minister verklaarde, dat de regee
ring van den beginne af zich' verzoenings
gezind had betoond, maar dat het Vati
caan van geen toegeven had willen we
ten, Vooral beklaagde hij zich over het
feit, dat men het te Rome nietnoodig heeft
geacht te antwoorden op de nota van 26
Mei j.h, in welke de regeering de hoofd
punten van de voorafgaande nota's, be
treffende de opheffing van de overtollige
kloosters en de niet-wettige orden, had
samengevat.
Te Bilbao zijn de gemoederen nog steeds
niet tot kalmte gekomen en te Parnpe-
lona hebben de winkeliers Maandag j.l.
hun winkels gesloten gehouden als pro
test tegen het optreden der regeering.
Men vreest voor een verergering van
den toestand, nu do Carlisten gemeene
zaak maken met de katholieken.
De „Matin" verneemt, dat aan het Va
ticaan nog geen besluit genomen werd ten
opzichte van do terugroeping van den
Pauselijken nuntius te Madrid. Op het
oogenblik is men ter secretarie bezig een
antwoord te redigeeren op de Spaansche
nota. Dit antwoord zal eerst aan een bui
tengewone vergadering van kardinalen wor
den voorgelegd om ten laatste door den
Pans te worden goedgekeurd.
De laatste berichten uit Madrid melden,
en plotseling groep hem do gedachte aan:
zooals liij daar nu op hein had gewacht, zou
hij misschien jaren en jaren op zijn zoon
moeten wachten, 't Was of zijn keel dicht-
gesnoerd werd. Nogmaals wierp hij een blik
vol haat in de richting van Eiehenkamp en
ging toen heen. Dat alles had hij aan barones
Van der Eichen te danken!
VI.
Met verwmdo blikken zag Edela allen aan
die tot haar spraken en haar trachtten tc
troosten den doker, die naar Eiehenkamp
gehaald was, ofschoon hij niet meer helpen
kon, den officier \an justitie c-n een paar
dames van de naastbij gelegen landgoederen,
die haar kwamen bezoeken met betraande ge
zichten. Als uit een geestenwereld klonk haar
steeds een stem tegen„Voor jou alleen zul
len de deuren weer spoedig open gaan, die
zich voor de barones Van der Eichen geslo
ten hadden en gesloten bleven toen zij om
hulp roepend daar voor stond."
Wilde toom kwam in Edela op. Met
baar handen weerde ze allen af die tot haar
kwamen, en van haar lippen kwam een
kreetvooit.gij allen, ga toch hoen.
Er bleef degenen die uit werkelijke deel
neming gekomen waren, niets anders over,
dan te vertrekken. Maar men nam het haar
niet kwalijk, deze beklagenswaardige dochter,
men zou weer komen otn haar, zijn deelne
ming te betuigen en een gebed te doen voor
de rust van de doode.
Wsrdt vervolgd.)
fïB-lEEIMIVISO