frasfatoiek ier Baeeile Srtista.
63"" Jaargang.
Woensdag 19 October 1910
No. 13435
Eersle Blad.
De Heidemolen,
Terlioogiug van Cokesprijzen.
Afgehaald aan do fabriek a contant:
grove cokes et. per HL.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
SCHiEDAMSCHE COURANT.
Deze comant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon-en. Feestdagen.
Prijs per kwartaal; Voor Scliiedam en Vlaardingen tl. 1.25 franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en VI a ar din gen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des midfdags vóór een
uur aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prijs der Advertentiën: Van 1—G regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen. 1
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
geklopte 05
Thuisgebracht 5 ets. meer.
Geklopte cokes wordt in verzegelde zakken
aan huis afgeleverd.
Schiedam, 18 Oct. 1910.
FRANKRIJK.
Uit Parijs werd gisteren weer een lichte
verbetering van don toestand gemeld. lieden
zoii:, zooals door de preiecluur van politie
ie hekend gemaakt, de geregelde dienst ge
heel en al hersteld zijn op de Noorder-, do
Ooster- en de Orleansspoorwegen, zoomede
op de lijn ParijsLyon, terwijl hot personeel
dat dan niet op zijn post zou zijn, ontslagen
zou worden. De aandacht verdient, dat hier
alleen gesproken wordt van do lijn Parijs
Lyon, terwijl Lyon-Marscillc niet genoemd
wordt. Tïicr schijnt dus nog niet alles naar
wensch te gaan, evenmin als op de We&ler-
spoorwegen, die aan den slaat behooren. Dit
geeft de ,.,Temps'' aanleiding te wijzen op
liet feit, dat het aantal werklieden, dat zich
weder voor den dienst aanmeldt, het geringst
is op het staatsspconvegnel. Dit bewijst, zegt
het blad, dat deze spoorwegarbeiders op groo-
ter toegevendheid rekenen, aangemoedigd
door het voorbeeld van de postbeambten, die
allen weder in hun betrekkingen hersteld
zijn. En het bind betoogt, dat do regeering
hun moet fnonen. dat zij in dit geval geen
mededongen kent,
Dc postdienst, welke bij liet uitbreken der
staking gedeeltelijk por auto werd verricht,
is thans weder geheel op de spoorwegen over
gebracht.
De daden van sabotage blijven helaas nog
voortduren. Behalve met het doosniiden van
draden en hei vernielen of versperren van
den weg houden de stakers zich ook met bom-
menwerpen bezig. We hebben al van eenige
aangingen melding gemaakt, p. a. gisteren
nog van een op hot Parijscho gemeenteraads
lid Mansard, die, hoewel vroeger zelf revolu-
tionnair, thans in zijn blad de stakers hef
tig aanvalt. Een andere ernstige bomaanslag
O O O
is gisteren op een sneltrein nabij Versailles
gebeurd. Daar werd een bom geworpen bo
ven van den tunnel. Het projectiel kwam te
recht dicht hij de soldaten, belast met do
handhaving der orde, juist op liet oogen-
hlik dat de trein van Dreux zou pnssecren.
liet schijnt, dat men den tunnel onbruik
baar wilde maken, de bom sprong echter
links van den weg en richtte slechts onbe
langrijke matcrieelc schade aan. De dienst is
er niet door verstoord.
Menigvuldig zijn natuurlijk de gevallen
van het lastig vallen van werkwilligen cn de
daaruit voortvloeiende opstootjes. Een erger
lijk feit. had Zondagavond te Parijs plaats.
Een groep stakers begaf zich naar hot hnis
van een werkwillig stoker en bombardeerde
hot met sleenen. De vensters werden ver
brijzeld, de vrouw van den stoker, die met
haar vier kleine kindertjes in dc kamer zat,
viel in zwijm, dc kinderen gilden van angst,
op_de helden maakte dat alles echter geen
indruk, onder liet zingen van de Internatio
nale en de Carmagnole zetten zij hun 1 af
ren aanval voort.
Gelukkig kwam ten slotte een pcleton
jagers, die, onder een hagelbui van stee-
nen, een chhrgc op de betoogers maakten.
Dezen worden uiteengedreven, maar vorm
den zicli telkens weder tot bonden, die de
huizen van arbeidswillige spoorwegbeamb
ten bestormden.
De lafhartige aanvallers zullen hun straf
niet ontgaan, want do regcering treedt
krachtiger dan ooit op logen elke Verstoring
van de orde on degenen, die zich schuldig
maken aan ongeregeld heden of wandaden,
worden in kort geding ten strengste gestraft.
Te Renne.% heeft men een aanvang gemaakt
met de arrestatie van spoorwegbeambten,
die aan het bevel tot opkomst onder do wa
pens geen gevolg hebben gegeven.
Volgons de „Liberie" zou de politie bij
een huiszoeking in het redaetiebureau van
de „Guerre Sociale" eon lange lijst'met- na
men van militairen hebben gevonden, waar
onder ook enkele officieren, clic het blad van
inlichtingen voorzagen.
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
nister Antonio Jose Almeida, dc civiele
gouverneur Eusebio Leao, en José do
Castro.
Almeido noemde dezen dag den laatste
van de revolutie en spoorde alle burgers
aan liun geschillen thans to vergeten cn
weder aan den arbeid te gaan.
Teixeira Souza, de laatste minister-pre
sident van liet koninkrijk Portugal, schrijft
aan do „Secoio", dat Kern ten volle be
kend was, dat een revolutie dreigde. De
catastrophe was echter niet meer te ver
mijden geweest.
De republikoinsch'o propaganda was uit
stekend georganiseerd, de geestdrift groot;
bovendien heerschic in vele kringen, ook
zulke, die niet republikeinse!)! gezind zijn,
groote verbittering over do gewetenlooze
handelwijze van do •staatslieden der be
houdende partijen.
Op het oogenhlik dat de revolutie pit-
hrak, konden de republikeinen slechts op
500 ambtenaren en militairen rekenen. Bin
nen enkele uren echter was dat getal ver
tienvoudigd en na de eerste overwinnin
gen laaide de geestdrift voor de revolutie
in hel gcheolo land op.
P e r z i c.
Dc Londevibche „Times" deelt het een en
ander mede wm een leening, welke Enge
land aan dc Perzische rogeering schijnt te
willen opdringen. De Britsche regeering
heeft nl. aan de Perzische een drastische
nota over den toestand der wegen in het
zuiden van het rijk doen toekomen. In
deze nota zegt Engeland tot zeer ver gaande
stappen over te moeten gaan, indien het nog
erger mocht worden. Dit zou in elk geval
het einde betcckenen van de tot nog toe van
een interventie afkecrigo politiek. In dit geval
zou Rusland in het noorden hetzelfde doen,
met andere woordenöf Per/Jé moet de lee-
ning aannemen, óf hot wordt onvoorwaarde
lijk verdoold. Engeland geeft natuurlijk,
zooaU het in de nota heet, aan eerstge
noemde politiek do voorkeur' maar het zal
onder alle omstandigheden in overeenstem
ming met Rusland handelen.
Hierbij komt nog een belangwekkend be
richt uit IConstanlinopel, volgens hetwelk de
Porte to Petersburg opheldering over de
aanwezigheid van Russrelie troepen op Per
zisch gebied heeft verlangd. De Turksclto
pers loont aan, dat Turkije cr vooral belang
bij heeft, in Perzië een sterken en onafhan
kelijke!) buurman te bezitten, en dat het
derhalve, alles zal doen om een volkomen her-
rijzing van dit rijk mogelijk te maken.
De meeste Londensehe bladen nemen een
loopje met deze houding van Turkije in het
Perzische vraagstuk cn beweren, dat derge
lijk gepraat des te onzinniger is, omdat zich
ook Turksehc troepen op Perzi-ch grondge
bied bevinden. Dc Porte van haar kant heeft
er tool) het meest toe bijgedragen, dat de
regeling der grenskwesties steeds weer ver
ijdeld is.
G r i e k e n 1 a n d,
Venizelos hëelt de opdracht tot vorming
van oen kabinet aanvaard.
tonlnndsehe Zaken en zijn oehigenoote. jhr.
Van Asch van Wijck, generaal Junghlntlt cn
de officieren.van het militaire huis van Z. M.
Van het Hof.
Z. K. 11. de. Prins komt morgenavond
tegen 9 uur uit Brussel te 's-Gravenhage.
Diner- ten Hore.'
Ten paleize dineerden gisteravond graaf
Schimmelpenninck en mevrouw Van Ilarden-
htoek van ITeeraartsbergen Bergambacht,
grootmeesteres van het huis van H. M. de
Koningin.
Audiënties.
Donderdag 20 October zal de minister
van Financiën geen audiëntie verleenen.
Zaterdag 22 October is er geen audiëntie
bij den minister van Justitie.
Personalia.
Dr. M. J. de Wilde, arts te Rotterdam,
is benoemd tot eerc-ridder in de Joluin-
niter-oide van Spanje.
Fran k r ij k.
Op liet eiland Guadeloupe, een der Fran-
sche Antillen, hebben to Petit Bourg paar
aanleiding der vcikiezingen ernstige onlus
ten plaats gehad,
Ilct raadhuis weid stormenderhand ge
nomen, de gendarmen werden geslagen en
gewond.
Na de gebruikelijke sommaties gaven de
gendarmen vuur, waardoor zes peisonen
gedood en een groot aantal gekwetst wer
den,
Roman naar liet Duitsch van
OSWALD BERGEN ER.
Portugal.
De begrafenis van dr. Bombardos, wiens
moord de aanleiding gaf tot den opstand,
en van Candido dos Reis, do repubiikein-
sclie vice-admiraal, die een eind aan zijn
leven maakte, toen hij mee.nde, dat de re
volutie was mislukt, hoeft Zondag met
groote plechtigheid en onder buitengewoon
groote belangstelling plaats gehad.
Aan de geopende groeven spraken rni-
Zuid-Af rika.
Bij de gisteren te Barberton gehouden
verkiezing voor liet Parlement der Zuid-
Afrikaansche Unie werd de unionist IIull,
de minister van financiën, die bij de alge-
meene verkiezing werd verslagen, verko
zen tegenover den candidaat der oppositie.
Tegen den beschermeling der Yereenigdo
Staten, generaal Estrada, die tlians presi
dent is, zijn weer ernstige onlusten uitge
broken, waarbij herhaalde botsingen voor
kwamen. Dc toestand moet zeer kritiek
zijn.
Prins Hendrik naar Brussel.
Prins Hendrik bezocht gistermiddag de
tentoonstelling te Brussel, en werd ontvan
gen door liet uitvoerend comité, llij begaf
zich onmiddellijk naar de Ifoljandsche afdee-
iing. waar de Nedorlandsclie gezant, dc com-
mis=nris-gonoraal. de officieel gedelegeerde
voor Nederland, enz. hem ontvingen. De
Prins toonde een levendige belangstelling in
de afdeeling, en wenschte de leden der com-
mi-sio hartelijk geluk. De Prins bezocht
vervol eens de machincgalerij, waar de com
missaris-generaal hem een album overhan
digde. Vervolgens keerde de Prins naar Lac-
_kon terug.
Des avonds gaf in het koninklijk paleis te
Laeken koning Albert, ter cere van Prins
Hendrik, een diner, waaraan vijf-en-twintig
genoodigden aanzaten. Behalve de koning,
du koningin en Prins Hendrik zaten o. m.
aan jhr, P. R. A. Melvill van Carnbco en
eehtaenoote. do Belgische minister van Bui-
Pr, A. van der Steen -j-
To Oss is in den ouderdom van 91 jaar
overleden dr. A. van der Steen, die achter
eenvolgens als geneesheer en burgemeester
in die gemeente ia werkzaam geweest. De
overledene was oud-lid van Ged. Staten van
Noord-Brabant, ridder in de orde van den
Ncdetl. Leeuw, commandeur in de orde St.
Gregorius on van den Eikenkroon.
De kustverdediging
Dr. W. II. .Nolens schrijft in de „Nieuwe
Venl. Ct."
„De meest geschikte lijd voor het afdec-
ling-sonderzoek van dit belangrijk ontwerp
zal wel zijn na het reces der Kamer, vóór
de openbare behandeling der Indische be
grooting,"
De 46 millioeu.
Naar aanleiding \an dc „46 millïoen"
besloot het. partijbestuur van de S. D. A. P.,
oen verzoek te richten tot een achttal afdoe-
lingen in de voornaamste plaatsen om een
vergadering over dit onderwerp te houden
en wel op Zondag 30 October a.s.
(„Het Volk.")
Do tarlefcommissio.
Do vertegenwoordigers dor verschillende
binnen- en buitenlancLche spoorwegmaat
schappijen, de dusgenaamde Tariefcommissie,
kwamen heden weder bijeen in de directie
kamer van het Stantsspoorstation te 's-Gra-
venhage. ditmaal ter bespreking van de tarie-
\cn voor goederenvervoer.
De Bakkerswet.
De Unie-lillernlen, leden der Tweede Ka
mer. houden hedenavond een clubvergade
ring inzake hun houding ten aanzien der-
Bakkerswet.
2>
Bij het namiddagbezoek had hij bemerkt
dat dc molenaar een vriendelijk, zeer harte
lijk cn oprecht man was. Hij had hier zoel,
nuttigs godmui in dit dal. ITard had hij go-
werkt oil col had hij gedaan voor de arme
bewoners van tic plek waar hij zijn grootcn
maal-, baksel- cn oliemolen had gebouwd. Het
bedrijf nam steeds groolor omvang mui cn
lal van dalbewoners vonden hij hom werk.
1 Iet was oen man die met heel wat moei
lijkheden in liet leven lo kampen had gehad,
Zijn vrouw was op zeer jeugdigen leeftijd
ïeeds gestorven. Ook had hij van vijandige
heidebewoners veel lust gehad. Mam* hij had
zich door dien tegenspoed niet laten ontmoe
digen en hij was met energie voortgegaan mot
zijn arbeid in liet dal tot zegen van zijn ge
zin en van tal van arbeiders.
Hagenloh had ook in den molen in dc
woonkamer voor het schilderij in olieverf van
do vrouw van den molenaar gestaan en had
met verbazing naar de zeldzame zachte
oogon van dat vrouwenbeeld, die zoo vriende
lijk en verstandig op hem neerzagen, gekeken.
En hij had met belangstelling geluisterd
naar do korte mededeelingen, die de mole
naar over zijn familie deed, over do luiisgc-
nooten met wie hij hier in bet boschrijk dal
in den hcidemolcn woonde.
Thans zat hij in den familiekring,
's avonds, in de groote eetkamer. Hij had
voldaan aan de uitnoodiging van den mole
naar om hier den avond door te brengen cn
keek nu voor het eerst, die personen, die hier
zooveel lief en leed gedeeld hadden, eens aan
dachtig aan.
Wat een groole tegenstelling vormden de
oude tante met haar fijn, bleek, vriende
lijk lachend gezichtje, die aan hol hoofd
van de tafel zat. cn vol attenties voor den
gast was, cn dn tegenover hem zittende oud
ste dochter, die hem als mevrouw opnerhout-
vestor Wiesonreiter voorgesteld was. In haar
nog jonge gelaat zag hij vee] lijnen van smart",
en kommer, van toorn en verbittering, wat
aan haar gelaal iets eigenaardig ouwelijks
gaf. Zij was zeer in zichzelf "okeeiri cn sprak
weinig. In gedachten verdiept zat zij steeds
met. gebogen hoofd over haar werk. Soms, als
zij plotseling uit haar gepeins scheen op te
schrikken, zag Hagenloh haar oogen voor oen
oogenhlik dezelfde uitdrukking aannemen als
die van haar moeder op het schilderij, maar
er was niet dat vriendelijke lichten in haar
zachte oogen, eerder iels kouds, dat dc duis
tere wereld somber verwijtend aanzag.
Yroolijk praatten de molenaar en dc oude
tante, maar Hagenloh gevoelde de nabijheid
van het meisje tegenover hom als een don
kere schaduw', die het gesprek drukte.
Daar klonk buiten plotseling in don stil
len, zuchten herfstavond, liet rollen van een
wagen. Do hond, een ontaarde afstammeling
van het edele ras der St. Bernardshonden,
hief terstond een luid vreugdegeblnf aan.
ITot paardengetrappel hiold op ei, liet rij
tuig stond stil voor de deur.
„Daar is Giscla," zei de oude dame,
zichtbaar verheugd. De molenaar stond vlug
op om do thuiskomende dochter tegemoet
te gaan.
Maar reeds klonken buiten op do hoo-
gc stoep vlugge stappen. Do huisdeur werd
opengeduwd en luider klonk het hondenge
blaf. Meteen werd dc kamerdeur geopend.
Op den drempel stond dc slanke, jonge
gestalte van de jongste dochter des huizes.
Hagenloh zag eerst niets anders van haar
dan oen paar frissehe, roodo wangen, een
wonderlief meisjesgezicht, met groote, zachte
oogen, die heldor schitterden van leven en
levenslust. Niets hoorde hij dan een vluchtig,
luid: Goeden avond! Maar reeds in hot
volgende oogenhlik keek zij hom, den vreem
deling. met haar stralende oogen uitvorscheml
aan. llij sloeg zijn blik niet neer en kwam
langzaam naar haar toe. Ook zij deed ecu
stap naar voren, hoog het hoofd en keek hem
toen weer met zekere, kindetlijke verbazing
aan. Ook toon haar vader haar gekust had,
keek zij weer naar Hagenloh, den onbeken
den groenrok, die haar verwonderd nakeek.
Zij verborg het niet dat zij in hooge male
nieuwsgierig was muil' den vreemdeling.
Toen draaide zo zich snol om en ging in dc
gang om hoed en mantel af te worpen. Friscli
en vroolijk kwam zo daarna weer in de ka
mer en ging aan de tafel zitten aan het on
derste gedeelte, tegenover haar tante.
Gizcla begon terstond druk en opgewekt
te praten en vertelde van het verjarings
feest dut zij hij dominee Schnelklahiu en
mevrouw gevierd had. Veel groeten Macht
zij mee uit de pastorie van Espen wiese en
allerlei grappen kwamen daarbij aan het
licht, die allen deden lachen, ook om de na
tuurlijke en ongedwongen wijze waarop zij
verteld werden.
Er werd veel gelachen en de jonge beambte
bij de houtvesterij begon zich zeer behagc-
lijk te gevoelen in dezen nieuwen kring.
Gisela praatte maar door tot du vader riep
„Maar kind. wil je n» eerst niet wat eten?"
„Vader! waar denkt ge anti! Ik heb im
mers den gelieelett dag niets gedaan dan
koek eten, en bioodjes met vleoscli belegd
cn allerlei zoetigheden,"
Bij do gedachte aan al die delicatessen
lachte de molenaar hartelijk en legde hij Ha
genloh uit dat dergelijke lekkernijen con
zwak van den dominee waren. Do bereiding
ervan liet echter vaak te wonschen over, zoo-
dat eigenlijk alleen de dominee en zijn vrouw
het lekker vonden.
Voor Gi>oln waren die verjaardag«spijzon
vooral een marteling.
Hagenloh was in gedachten verdiept en
keek op zijn gemak de personen om dc tafel
aan. llij begon het hiei' steeds prettiger te
vindon, hoe langer Gisela daar zal. Met
haar opgewekt gepraat deed zij allen opge
ruimd worden.
Alleen do oudste dochter bleef zwijgen en
met droevig gezicht keek zij naar haar zuster.
Toon Haaeiiloh aan haar ringvinger van
O O c
de rechterhand twee smalle gouden ringen
zag, die een droevige geschiedenis schenen
te vertollen, voelde hij,voor hot eerst een
warme sympathie voor deze stille vrouw.
11.
Laat in den middag: kwam Ilngoriloh den
O
volgenden dag van zijn bezoek aan don op
perhoutvester Ileekenrot te Altheide terug.
Een holle weg kwam van boven, slinge
rend door boschjes, naar do beck toe die
langs den heidemoleu stroomde. Reeds van
ver keek hij door de hoornen en populieren
of hij den molen niet kon zien. Hij kon den
molen zien maar niemand scheen thuis te zijn.
Ook toen hij op de brug stond vóór den
molen keek hij tevergeefs naar cenig lovend
wezen. Niets hoorde hij dan het ruisohca
van het water vnu de heek en het gerucht
van den molen. Tevergeefs staarde hij naar
de vensters van het woonhuis, niemand
scheen ia dc kamers.
Maar nu zag hij plotseling op hot plaatsje
ter zijde van den molen Gisela staan, midden
in liet herfstloof met een hoog luiishoudschort
voor. Zij stond met den rug naar hem too
on vermoedde er niets van dat de vreemde
ling haar op de brug stond gade te slaan,
Rondom haar trippelden tal van kippenren
coquet toerende duiven en waggelden eenden.
De dieren kakelden en snaterden dooreen en
zij voederde ze, er met zorg op lettende dat
ledef een behoorlijk deel kreeg, ondanks dc
gulzigheid van sommigen die do zwakkeren
brutaal trachtten te verdringen. Met haar
gioote, slanke, woiuler-mooie gestalte/ stond
/i ais een koningin te midden van haar on
derdanen en hield daarbij lachend en spot
tend korte gesprekken met het onverstandige
en kribbige tweepootvolkje.
Het kwam Hagenloh voor dat er licht van
haar uitstraalde. Door de roode en gele. blaren
viel het zonnelicht op haar neer, en tintte
haar gelaat fmvturtisch.
Wordt vervolgd.)
