Dit oaiier bestaat uit HER Mate.
63at* Jaargang.
Zondag 30 October 1910-
No. 13445
Eersle Blad
De ïïeidemolen.
Deze couxant verschijnt dagelijks, met uitzondeling van Zon-en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25 franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Pijjs der Ad ver ter tiën: Van 1—6 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent peo: regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cent3 per advertentie, bij vooruitbetaling aan bet Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
BUITENLAND.
Schiedam, 29 Oct. 1910.
TURKIJE.
In Macedonië is in den laatsten tijd een
believing van het bendewezen te bespeuren.
Men heeft dat, in velschillende berichten,
die bijna dag aan dag melding maakten van
gevechten tussehen Bulgaarsche oi' Giick-
sche benden tegen Turksche soldaten of de
ïuoiiammedaansche bevolking, kunnen lezen.
De groote Macedonische organisatie, die bij
de omwenteling in Turkije slechts fronted
werd ontbonden, is, zooals reeds werd ge
meld, «eer bijeengekomen en aan haar moe
ten velschillende dynamietaanslagen en aan
vallen op mohammedaaubche dorpen voor
een goed deel worden toegeschreven.
De bekende „Tinies'!-concspondent in den
Balkan, de heer Boucher, iemand, die meer
malen heeft laten blijken mot de toestanden
op den Balkan zeer goed op de hoogte te
zijn, geeft een uiteenzetting van de her-
nieuwe erwamng eu twisten. Bij de instel
ling van heL nieuwe Turksche legime, zoo
\ertolt hij, luidden de in Macedonië wonen
de Bulgaren en Grieken gehoord, dat de libe
rale Tuiksche regcoring aan Macedonië een
zekere mate van autonomie zou toestaan.
Nu dat niet is gebeurd, do Turks cl ie
overheid integendeel voortging met haar
kras optreden, werd reeds in "het vroege
voorjaar de Bulgaarsche organisatie her
steld. Do lieer Boucher spreekt zelts van
.„ruwheid" en „wreedheid", door de auto
riteiten gepleegd tegen de Macedonische
Bulgaren, bij de uitvoering der ontvvape-
ningswot. Hij verhaalt, dat Bangs veer
tig Bulgaren, onder wie zes priesters, ook
de plaatsvervanger van den aartsbisschop,
met touwen gebouwen uit Egri Palanka
naai- Uskub zijn gesleept, om voor den
krijgsiaad terecht to staan, onder beschul
diging, hulp verleend te bobben aan do
Bulgaarsche benden. Onder deze Bulgaren
waren vele vluchtelingen, die uit Bulgarije
naar hun dorpen waren teruggekeerd, na
dat de Turksvhe regeering do verzekering
had gegeven, dat zij vrijelijk konden terug-
keeren en dat voor vroegere daden geen
weerwraak zou worden genomen.
De slechte naleving der met Bulgarije
op dit punt aangegane overeenkomst heeft
de B ulgaarsche regcoring geleid tot hot ver
zendon cener klacht aan de Europeescho
mogendheden. En daar deze klacht onbe
antwoord bleef, pogen nu do Bulgaren
zichzelf recht te verschaffen in Macedonië.
Drie vierde deel der B.uigaarschj-Macc-
donischö bevolking heeft zich middellijk
llomnn naar het Duitsch van
OSWALD BERGEN ER.
ganisalie aangesloten of is in elk geval
of onmiddellijk bij de Macedonische or-
bereid haar bevelen te gehoorzamen, Tus
sehen vijftig en zestig benden, meestal
van drie of vier man sterk, samengesteld
uit uitgezochte kerels, die in geval van een
opstand allen als leider eencr groep kun
nen optreden, zijn iu Macedonië geslopen
en arbeiden daar. Zij pogen, waar de om
standigheden bet mogelijk maken, plaat
selijke onlusten te verwekken, en die tot
opstanden te doen aangroeien. Zij hebben
eonigo der voornaamste leden van bet
comité voor Eenheid en vooruitgang ter
dood veroordeeld.
Een leolijk vooruitzicht voor do Turk
sche regeering, die toch reeds elders ge
noeg te doen heeft om haar uit zoo hetero
gene bestanddeclen samengesteld rijk bijeen
te houden.
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
12>
Maar hij hield plotseling op, verschrikt
van hetgeen hij op 't punt was to zeggen.
Walpurg had, zonder een oogenblik haar
oogèn van hem af te wenden, nieuwsgierig
en vol spanning naar zijn woorden geluisterd.
Toen hij plotseling zweeg veranderde zij
terstond weer van houding. Weg was de
openhartigheid waarmee zij zich even te vo
ren geuit had. Het was of zij even iets van
haar heftig bewogen, innerlijk leven naar
buiten bad doen treden, en dat zij nu weer
geheel inkeerde tot zich zelf. Het blosje, dat
daar juist op haar wangen was gekomen, was
weer weg en zij was weer even bleek als ge
woonlijk. De bittere trekken kwamen weer om
haar mond en zij liet 'haar hand langzaam
uit Hngenloh's arm glijden. Zwijgend lieper
zij verder.
Gisela was ondortusschen op liet zand
dijkje dat langs den hollen weg liep, gekloni
men, zij bleef daar loopen maar zij had zich
niet zoo ver verwijderd dat zij het gesprek
niet woordelijk had kunnen volgen.
Zij waren nu aan het eind van den hollen
weg gekomen. Dcao liep hier uit op den
hoofdweg, die langs clen boschrand voortging
tot Althoido en verder.
Hier bleef Walpurg opnieuw staan. Zij
trok den doek, dien zij meegenomen had, vas
ter om zich heen. Onbeweeglijk stond zij daar
Engeland eu Fr a n k r ij k.
De Engelsclie en Erotische regecringen
zijn overeengekomen, dat het hof van aibi-
irage tc VUmvouhiigo op 15 Eebruaii zal
bijeenkomen om de S.narkarzaak te behan
delen.
Zoodoende is nu, zegt de „Daily Mail",
de sprong van een gevangene uit een En-
geibch schip op een Eransche kade geworden
tot een internationaal incident, dat niet an
der» beslecht kan worden dan dooi' de hoog
te en duurste rechtbank, die er beslaat.
Men zal zich herinneren, dat Savarknr,
op verzoek van vde Indische icgcering, in
Engeland in hechtenis was genomen en
naar Calcutta teruggezonden zou worden,
ten einde daar toiccht te staan met de sa-
menzweeiders van Nasik.
Toen echter liet schip,, dat hem naar zijn
vaderland zou vervoeren, in de haven van
Maiseille lag, spiong de jonge Hindoe over
boord en vvist hij zwemmende den wal te
bereiken.
De vluchteling werd echter aangehouden
door een Fransehen politic-agent en weder
uitgeleverd aan de wachters van liet schip,
die hem onmiddellijk waren nagezonden.
De Eransche regeering achtte de daad van
den agent onwettig en verklaarde, dat Su-
varkar, doordat hij den Frantchen bodem
betreden had, hot asylreeht had verworven,
en zij cischte daarom dar de Hindoe onder
haar hoede zou worden gelaten, terwijl zij
zich bereid verklaarde o? i oen eventueel
verzoek tot uitlevering in overweging te
nemen.
De Biitselie legcering kon zich mot die
opvatting niet vci<enum geruimen lijd
werd er onderhandeld, totdat ten laatste
werd besloten dc kwestie' te doen beslechten
door hot Hof van Abitragc.
voortgezet. Minister-president Briand ver
klaarde o. a.„Ik heb gezegd, dat de sta
king door het drijven van zekere leiders
een revolutionair en anarchistisch karakter
moest aannemen, maar ik lfeb vanaf don
eersten dag de ovorgroole meerderheid dhr
spoorwegarbeiders vrijgesteld van dit ver
wijt en zij zullen er do regoerkig dank
baar voor zijn.
Verder gal de minister een uiteenzet
ting van do onderhandelingen, die gevoerd
zijn. Tot het laatste oogenblik toe is de
regoering in contact gebleven met de af
gevaardigden van de vakvereenigïngen. Do
staking is te kwader trouw afgekondigd.
Men zal wel doen, zich' aan te wennen
don arbeiders te vertellen, dal zij ongelijk
hebben, wanneer zij bun voord breken.
Het oordooi is, dat, wanneer liet begin
der andeic weck tot herstemming! komt,
de regcoring een meerderheid van 400 li
500 stemmen achter zich zal hebben.
|n do Sociétó des Savantes te Parijs
is gisteravond oen vergadering gehouden,
lor herdenking van Eeiror's terechtstelling.
Er zijn hevige incidenten voorgekomen.
Anarchisten wilden parlementsleden niet
aan het woord laten komen en joegen de
bestuursleden, onder wie Camille Pelletan,
generaal Peigné en verschillende afgevaar
digden en gemeenteraadsleden met geweld
weg.
Bij het uiteengaan heersohte een be
trekkelijke kalmte.
liet Hof van appèl to Parijs heeft liet
vonnis bevestigd, dat den bond van post
en tolegraafbcambten ontbonden heeft ver
klaard. Hot hof was ml. van oordeel, dat
postbeambten als ambtenaren van den
staat, tot dezen niet in dezelfde verhou
ding staan als arbeiders van particuliere
ondernemingen tot hun patroons.
gen, oph'ouden Spaansch burger te zijn,
maai' slechts onderdanen der Kerk zijn,
zoodat de regcoring door hén onder een
wet te stellen, haar bevoegdheid over
schrijdt.
In liet yerdcre verloop van het debat
heeft minister-president Canule] as de kwes
tie van vertrouwen gesteld. Hij verklaarde
te zullen aftreden wanneer do wet niet
mocht worden aangenomen.
F r a n k r ij k.
Gisteren is in de Kamer de behandeling
der interpellaties over dc spoorwegstaking
en keek naar boven naar de enkele eenzame
huisjes cn naar Althoido. Vredig en toover-
achtig was het landschap door de zachte
maanbclichting, alles was stil, alles scheen
te slapen. Vlak bij Althoido stond een groep
hooge hoornen, die uitstaken boven liet den-
ncnbosch. Daar achter lag de woning van
don opperhoutvester.
net was naar dien boomengroep dat Wal
purg zoo onbeweeglijk staarde.
Gisela kwam onilei' den indruk van den
fantastischcn aanblik, dien dal en bosch in
den nacht boden. In gedachten verzonken
was zij op een steen gaan zitten en Ilagenloh
was bij haai' gaan staan. Zijn hand legde
hij op haar schouder. Zijn blik rustte op haar
schoon gevormd hoofd met het weelderige,
gouden haar.
Zij keek niet naar hem op. Ook schoof zij
zijn hand niet terug. Er was iets intiems,
iels van stil begrijpen tussehen hen beiden,
een zwijgend vinden,, een verstaan van eikaars
gedachten voor de eerste maal. Een zoete
droom was' het in den maannacht,
Ondertussehen kwam er op den weg van
Althoido een man aan, die niet zcei' vast- ter
been scheen te zijn. Bij hot licht van de
maan was duidelijk fo zien dat de man van
den oenen kant van den weg naar don an
deren slingerde, waarschijnlijk doordat hij
te veel gedronken had.
Langzaam kwam Hij nader. Hij was lang
en schoen zich maar mot groote moeite voort
te bewegen.
Gisela zag wie liet was en terstond stond
zij op.
„Laten wij vreg gaan,'.' zei m wat ge
jaagd. „Kom Walpurg laten we nu terug-
gnan."
S p a n j e.
Jn den Senaat is gistei-en de z.g. „hand-
boeienwet", n.l. do wet betreffende do
scheiding van kerk on staat in behandeling
geweest. Het ontwerp werd bestreden door
den bisschop van .laca, op grond, dat het
aanlal der congregaties in Spanje volstrekt
niet groot is in vergelijkin met andere lan
den. Bovendien achtte hij het ontwerp on
grondwettig. ,Do senator Reseli daaren
tegen verklaaule, dat lie wet een noodza
kelijke maatregel was en overigens niets
meer dan een afschrift van hot besluit
van Canovas iu 18S0. Wanneer de kloos
terlingen als veioonigingen willen gelden,
zoo belmoren zij zich ook aan, de desbe-
tretfende wetten te onderwerpen. Het ont
werp bedoelt volstrekt geen aanval tegen
het katholieke geloof.
De bisschop van Cadix betoogde, dat
de wet het gezag van den paus nagenoeg
illusoir zou maken. Hij meent, dat do
kloosterlingen, door hun gelofte al te leg-
Portugal.
De voorloopige regeering is, naar de Lon-
denschc „Times" verneemt, van plan langs
dictatorialen weg de scheiding van Kerk en
Staat door te voeren. De grondslagen voor
deze ingrijpende hervorming zullen zijn, dat
alle kerken en religieuse gebouwen eigendom
van den staat worden, onder toezicht van
don minister van openbare werken, mam-
ai handen zullen blijven der geestelijken,
terwijl dezen, voor zoover zij op 't oogenblik
in functie zijn, gedurende hun geheele leven
hun gewone toelage zullen genieten. Even
wel zal ieder priester, die, hetzij direct of
indirect, zich op het gebied der politiek be
geeft, onverbiddelijk uio Portugal worden
verbannen.
Een andere belangrijke wet, die de voor
loopige Portugeesche regeering in voorbe
reiding heeft, is de wet op de echtschei
ding. Deze zal dc meest geavanceerde zijn
in heel Europa en echtscheiding op grond
van wederkeerige overeenkomst mogelijk
maken.
Dat de toestanden in de hoofdstad nog
niet geheel normaal zijn, blijkt uit de vol
gende regelen, welke den coirespondent van
een Fransch blad daaromtrent schrijft
De moeilijke taak van de regcoring der re
publiek is op het oogenblik de ontwapening
i au hen, wien zij zelf de wapenen tot om
verwerping van het oude régime in handen
heeft gegeven.
Eiken dag en zelfs eiken nacht hebben
er botsingen plaats tussehen lieden uit het
volk en treepen, voornamelijk in de nabij
heid van kerkelijke inrichtingen. Het Lis-,
sabonsche gespuis ziet met leedwezen, dat
die gebouwen door troepen worden lie waakt
en het valt daarom de militairen heihaalde-
lijk aan. Dan wordt er geschoten en daar
van worden dikwijls 't slachtoffer personen,
die mot de geheele zaak niets te maken heb
ben. En liet noodlottig gevolg van do/en
toestand 1% dut ei' een zekere onrust blijft
heerschcn, die weinig bevorderlijk is voor
het herstel van den geregeklen gang van
zalen.
Volgens liet Portugcesclie blad „Journal
Commercio" heeft liet gcreclitelijk-medischc
onderzoek uitgemaakt, dat de daad van ad
miraal Reis (och aan zelfmoord moet wor
den toegeschreven.
De staking der voerlieden te Lissabon,
die reeds sinds enkele -dagen aan het ver-
loopoa was, is thans geëindigd.
Oostenrij k-Ii o n g a r ij e.
Do legerconimissie uit do Oosrenrijksc.be
delegatie keurde de legerbegrooting, bene
vens het buitengewone erediet van 180 mil-
lioen kionongoed.
De „Berl. Lokal Anz." vernoemt uit Pa
rijs, dat tot opvolger van graaf Kh'eren-
huller, den overleden Oostenrijkschen am
bassadeur te Parijs, benoemd zal worden
graaf Lonnay, echtgenoot van de gewe
zen Oostenrijksche kroonprinses Stephanie.
Naar het heet, zou graaf Aohrenthal,
den llongaarschcn edelman, die nooit een
diplomatiek ambt heeft bekleed, tot deze
hooge eu gewichtige betrekking hebben ge
roepen, om te zorgen, dat de Oostenrijksch-
Hongaarsche politiek te Parijs volkomen
in overeenstemming met zijn eigen opvat
tingen wordt gevoerd, waarvan hij bij de
benoeming van een ouden en meen erva
ren diplomaat niet zeker zou zijn geweest,
daar deze te dikwijls naar eigen inzicht
zou handelen.
Maar Walpurg lette niet op haar woorden,
ilagenloh keek thans wat scherper naar den
man die nu v lak bij was. Deze deed, toen
hij zag dat men op hem lette, alle moeite
om zijn dronkenschap te verbergen, maar
bet gehikte hem niet flink recht dooi* te loo
pen. Hij was al naast hen voor Walpurg
hem scheen tc bemerken.
"Eerst nu weck zij verschrikt ter zijde.
Gisela greep haar dadelijk bij den arm en
ti achtte haar met zich voort te trekken.
Maar zij wilde niet voort en staarde, blijk
baar zeer opgewonden naar dc gestalte van
den beschonken Peter Knurrhahn.
„Gooien avondGe bent toch zeker niet
bang voor een niets kwaads bedoelenden
wandelaar, mevrouw en juffrouw en meneer."
Zijn stem klonk luird en hij sprak met
moeite, maar hij scheen zijn beschonkenheid
toch zooveol-mogelijk te willen verbergen.
,,'n Mooie avond, niet? Jammer dat meneer
de oppci houtvester niet meer met u uit wan
delen kan gaan
"Walpurg maakte een geluid als iemand
die door een slang gebeten is.
,,Nou, ik wou maar zeggen ik be
doel hedemaal niets kwaads te zeggen, me
vrouw
Do kerel grijnsde en die lach gaf iets dier
lijks en afstootendg aan zijn verwilderd ge
zicht.
„Ik heb hel altijd goed niet uw mail kun
nen hebben, en het spijt me altijd nog ge
weldig dat nou jn we weten wel
Walpurg kon een uitroep van hoftigen
toorn niet onderdrukken. In haar drift tracht
te zij haar arm los to rukken, die Gisela
met alle macht tegen zich aandrukte.
Ililgon'oh p - Wripurg's anderen arm
B ul garg e.
To Sofia is gisteren hot Sobranjo ge
opend. Iu de troonrede wordt in, do eerste
plaats gewezen op de bezoeken, dio de
koning aan vreemde staatshoofden heeft
gebracht. Bulgarije onderhoudt uitnemen
de betrekkingen met alle groote mogend
heden, en de regeering zal alles in. het
werk stellen om deze nog Rechter te maken.
Daarna wordt gewezen op de ideuwé
samenstelling van, her ministerie en mede
gedeeld, dat liet regeeriugsprogramma, on
gewijzigd zal blijven.
en maande den dronkaaid aan door te loo
pen en hen niet knger lastig te vallen.
Peter Knurrhahn keek hem gluiperig van
terzijde aan, toonde toen zekeren schrik,
haalde zijn schouders op, trok weer grijnzend
aan zijn pet en zei, terwijl hij verder hep
„Mevrouw zal toeh voor een eerlijken, vvel-
meenenden buurman niet bang zijn, zeker
wat? Nu gooien avond dames en meneer
meneer de jachtopziener
Hij waggelde verder en was spoedig om
de kromming van den hollen weg veidwencn.
Zeer opgevvondtn. met wijd geopende oogen,
waarin al haar smart over haar verloren
levensgeluk was te lezen, staarde Walpurg
den wilddief na. Toon begonnen haar oogen
te flikkeren van stille, maehteloozc woede en
haat tegen den persoon, dien zij vaak voor
den moordenaar van haar man hield.
Gisela hnd zacht haar arm om Walpurg'
hals geslagen. Nu trok zij haar naar zich
toe, vastbesloten te voorkomen dat Widput
iets zou roepen of onvooizichtig iets zou
uiten van de donkere gedachten die nu in
haar omgingen.
Hagcnloh volgde haar. De dronken buur
man was nergens meer te zien.
Walpurg leunde zwaar op Gisela's arm,
zij had behoefte aan steun, troost en aflei
ding. Maar eerst toen zij weer voorbij het
huisje van Knurrhahn waren cn over do
eerste brug, scheen zij wat kalmer te worden.
Nu maakte zij zich weer los uit Gisela's ar
men. Zwijgend liepen ze met hun drieën op
den molen toe.
Slechts eenmaal zag Gisela Ilagenloh aan.
Toon haar ernstige, droevige blik den zijnen
ontmoette, stak zij hom heimelijk, achter
Walpurg om, de hand too en een vriendelijk
Griekenland.
In den loop van December wordt te
Athene een missie van 'Eransche officie
ren, met een. generaal aan het hoofd, ver
wacht, die het Griekscho leger zulleu her
vormen. Deze officieren zullen bij1 een spe
ciale wet de Griekscho nationaliteit krij
gen, om in werkelijkheid als bevelheb-
hebbers te kunnen optreden.
Aan dc Wcenschc beurs liepen geruch
ten omtrent revolutionnaire woelingen in
Griekenland. Ofschoon deze genachten door
mets bevestigd werden, is toch' de toe
stand te Athene ernstig genoeg. Do oude
partijen hebben alle Venizclos den oorlog
verklaard.
liet eerst besloot de partij van Theo-
lokis zich van deelname aan det nieuwe
verkiezingen die den 28en November moe
ten plaats hebben, te zullen onthouden.
Alle aanhangers van Theotokis in de Na
tionale Vergadering hebben, een manifest
onderteekend, waarin zij zich tot deze ont
houding verbinden en protesteeren tegen
vertrouwelijk lachje speelde daarbij voor een
oogenblik om haar rooden mond.
Hij greep de warme, kleine hand, drukte
haar vluchtig cn voelde hoe Gisela dien druk
beantwoordde. Zoo sloten zij vriendschap
met de. donkere schaduw van Walpurg's be
droefdheid en leed tussehen zich in.
„Ge spraakt daar straks van uw moeder,"
zei Gisela eindelijk met wat weeks cn be
rends in haar stem. „Is zij ziek of onge
lukkig?"'
liet klonk warm en vol deelneming, har
telijk en toch schuchter als vreesde zij dat
haar vpnag hem niet aangenaam zou zijn.
Maar hij keek haar dankbaar aan, zonder
echter dadelijk antwoord te geven.
„T)e merkwaardige stilte cn rust van den
nacht heeft mij weer aan het vcrlcdene herin
nerd, /.ei hij na eeuige oogenblikken. „Zoo
heb ik ook aan mijn moeder gedacht cn die
gedachte geuit en ik heb aan veel meer ge
dacht aan al die dingen die voorbij zijn,
maai die men meeneemt als men uit zijn ge
boorteplaats naar verre streken gaat. Al die
oude herinneringen blijven ons bij en soms
zooals nu leven ze weer opnieuw op."
Hij keek ingedachten voor zich uit. i
„Ik heb hier al zoo veel goeds en liefs
ondervonden en ik weet al zooveel van u
allen mag ik nu ook eens wat van mijn
verleden en mijn vroeger tehuis vertollen?"
vroeg hij bescheiden.
„Ja, toeDaar zou ik nu juist zoo graag
eens wat v«u willen weten, riep Gisela snel
en hartelijk en haar groote, donkere oogen
schitterden hem toe.
(Wtsrib vtrvtlgi.)
SCHIEDAMSCHE COURANT
wmw*aew*»wmFWWS69W«*¥XiBMtiFB*Bwoneaoae*aB«*c9peeB
