63"" Jaargang.
Donderdag 3 November 1910
De ïïeidemolen.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
V
MSCHE COURAN
Deze couiant verschijn: dage! ijk s. met uitzondering van Zon. en Feestdagen.
Prijs por kwartaal: Voor Schiedam on Vlaardingen fl. 1.25 franco
per post fl. 1.G5.
Prijs per week: Voor Schiedam en VI aard in gen 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertenliën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prijs der Adverteatién: Van 1—6 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar do plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeeligevoorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 oents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor de Redactie No. 128.
voor de Administratie No. 103.
Schiedam, 2 Nov, 1910.
PEltZIË.
Do aanmatigingen van, Engeland en Rus
land in het Perzische rijk trekken de alge
meens aandacht. De zwakke kan niet meer
doen dan protesteeren en het stereotype
antwoord van de berde sterken op die
protesten luidt dan, dat zij zich zullen
terugtrekken, indien de omstandigheden het
veroorloven. De jongste daad van Engel-
sclie zijde was het te Liygah, aan den
Perzisch en golf, aarr land brengen van een
aantal matrozen nrel conige stukken ge
schut, naar het heette, omdat de stad be
dreigd werd met een overval en de over
heid niet bij machte was om aan de vreem
de! ingen voldoende bescherming te ver-
leenen. Zeer verontwaardigd over deze
schending van grondgebied zond de Per
zische regccring terstond een nota aan
don Engelsehcn gezant met het verzoek de
gelande troepen onmiddellijk terug te
zenden. Hel antwoord was in denzelfden
geest als de vorige.
Dat Rusland en Engeland zich geheel
moester gevoelen blijkt voorts uit het vol
gende krasse staaltje. De Perzische regce-
ring moet aan den vroegorcn sjah elk
kwartaal zijn „pensioen" betalen. Die be
taling was eonigszins vertraagd Maan
dag j.l. werd uitbetaald en de Rus
sische en Engelsclto gezant zonden 'Zater
dag een gemeenschappelijke nota aan de
regeering, waarin ze verklaarden, dat twee
gezantschapsboden den minister van bui-
tenlandsche zaken zouden posten, totdat
do betaling van 't pensioen was gesehied.
Do minister beklaagt er zich thans over,
dat ondanks de Zaterdag gegeven verzeke
ringen dat het geld zonder onnoodig uit
stel zou worden betaald, de bedreiging
word uitgevoerd. Twee gezantschapsboden
volgden hem overal, den laatsten nacht
brachten ze zelfs in zijn particuliere wo
ning door. Ook hierover is natuurlijk ge-
prolesl eeut door de Perzische vertegen
woordigers te Londen en to Petersburg.
Kr ga.ui in Engeland zelf reeds stemmen
op legen dergelijke daden \an overmacht.
Maandag heeft a. professor Edward
Browne, van de universiteit te Cambridge,
een der grootste autoriteiten in Perzische
zaken, in de radicale „Daily Chronicle" een
artikel gepubliceerd, waarin hü Engeland
wtiareehuwi, zich niet van den Islam te ont-
roomden door de door minister Edward
Grey gevolgde politiek en door aan te stu
ren op een ooi Jog, waarvan de gevolgen
niet zijn 1c vooizicn.
Tn antuoou! hierop heeft de Ie Londen
verblijf houdende Perzische regent Nasr el
Moolk hii is gisteren naar Teheran ver
trekken een blief aan liet blad gezonden
wam in hij professor Browne zijn groote dank-
Roman imur bet Duitsck van
OSWALD BËRGENER.
15)
Met groote veriassing, blijdschap en vroo-
lijklieid luid •Ilagenloh dil meikwaardige
epistel gelezen.
Maar toen hij liet uit had, legde hij het
met een nadenkend gezicht ter rijde.
Dus - - om oen door ongeluk getroffen
meisje ui1 do klauwen van het verdolf te
redden, was de wakkere Eisenbart zich gaan
verloven met zijn patiënte, drukte hij .haar
tegen zijn sterke borst en zijn warm hart. En
zoo was het hem gelukt haar nieuwen levens
moed, ja levenslust en vreugde weer te
geven.
llij deed wat hij kon om een bijna uitge-
bhiseht leven, weer met zijn wetenschap te
vernieuwen en niet alleen zijn wetenschap
gaf hij tot redding vun het meisje, hij gaf
haar zijn hart, hij gaf haar-zicltr.elf. De lief
de deed lui weer ontwaken en in wie do
liefde komt, komt weer liet leven.
Verstand on hart had hij gegeven, ver
stand en hart luid hij voor haar levenswagen
grspannen en voort joeg hii nu don steden
berg op. r
Het was bijna noodzakelijk dat Ilagenloh
in verhand met dezen brief van zijn "Vriend,
waainit geheel diens edel en opofferend ka
rakter sprake moest denken aan de familie
op den hoidemoleii. ITii moest denken mm
Walpurg, die ook gebroken was zooals Ka
tharine eons, die ook droevig voortging en
naar den dood verlangde.
baarheid brengt voor een zoo ter rechter tijd
verschenen en giootmoedige verdediging j
der Perzische zaak. „Wij zoo schrijft de
tijdelijke bekleeder der koninklijke macht
in Peizië die voor hervormingen in Per-
zie strijden, hebben zeer dikwijls Sir Ed
ward Grey voor het waanzinnige van zijn
politiek gewaarschuwd, welke slechts aan on
bekendheid met den toestand kim worden
toegeschreven. Hij kont ons wantrouwen te
gen Rusland en blijft desondanks voortgaan,
door, een liardnekkig vasthouden aan liet
Ruosisehe program van de berooving van
Perzie, zich van de sympathién van den
Islam te vervreemden,
,,Ik hecht schrijtt hij verder aan
hot wonderlijke telegrafische beioep, dat op
een te Konstaniinopel gehouden meeting
aan den Duitschcn keizei' werd gericht, geen
bcteckenis. liet ijzeren juk van den keizer
zou ons eveneen1- met Russische boeien ver
pletteren. Wij wonschon geen van beiden.
Maar het is oen kwestie op leven en dood
.'oor Porzie, dat we Engeland's vriendschap,
zoomede den steun der Britsehe natie, be
houden. Ik verzoek allen, die het goed met
ons moeiten, liet artikel van professor Browne
te bestudeeren, opdat hun oogen worden ge
opend voor het gruwelijke onheil, dat reeds
door de dwaze politiek v!an uwe regeering
en de verbazingwekkende onbekendheid met
het Russische streven in Perzië is aange
richt."
GEMENGDE MED BDEELÏNGEN.
Engeland.
De „Irish Times" meldt, dat lord Morley
binnenkort zal altreden als minister van In-
dié en als zoodanig zal worden opgevolgd
door lord Crewe.
De minister heeft geweigerd dit bericht
tegen te spreken of te bevestigen.
IJit sympathie met de stakers in de Carn-
brian-mijncn (Z.-Wales) hébben te Maesteg
4500 miinwerkers den arbeid neet gelegd.
TT l O O
Hel aantal stakende mijnwerkers in Zuid-
Wales bedraagt Ih.ma 27.000.
a.m Kanton, Sjanghai en Kiau-Sjou zal de
kroonprins op 10 April te Piking aankomen
en daarna zich naar Japan begeven.
De terugreis heeft in Mei plaats over
Siberië.
Servië.
In het politieke partijwezen in Setvie is
weldra een groote verandering tc wachten.
De twee groote regeeringspartijen, de oud-
radicalen en de jong-radicalen hebben het
pJan zich tót één enkele partij te vereenigen.
Eveneens zijn er onderhandelingen gaande
tuasehen de oppositiepartijen, de nationalisten
en \ooruitstrevenden, om lot een samensmel
ting te geraken. Al deze plannen tot uitvoe
ring komen, zullen nieuwe verkiezingen wor
den uitgeschreven.
Volgons een bericht uit Belgrado neemt
de kroonprins in beteisehap toe en is zijn
toestand thans bevredigend.
Duitschland.
Over de reis van den Duischen kroonprins
raar het Voire Oosten wuiden thans de vol
gende bijzonderheden, bekend gemaakt. Het
vertrek vim Genua is vastgesteld op 3 No
vember.
De reis gaat over Port-Said en Colom
bo. De kroonprinses, die hem tot zoover ver
gezelt, keert van Ceylon naar Europa terug,
üc kroonprins zal echter van daar op 11
December naar Bombay vertrekken. Hij zal
twee maanden in Indié blijven en sraat half
Februari naar Singapore. Zes dagen zal hij
daarna in Sium doorbrengen en in hot begin
van Maart vei trekt hij van Bangkok naar
Ncderhindsch-lndië. Half Maart heeft het
vertrek tiaar Hongkong plaats. Na een bezoek
Ilagenloh had al zoo vaak een onbestemd
verlangen gevoeld om iets voor Walpuig te
doen, maar zijn gedachten wnien niet tot
daden geworden. En dat gevoelde hii bij het
lezen van den brief vun zijn vriend als oen
tekortkoming, een ernstig verzuim.
Zoo is er veel, dat wij viuik denken zon
der het te doen. liet is of ons innerlijk
leren dan nog niet rijp is om te ontwaken.
Als zachte koeltjes door een met ijs en
sneeuw bedekt veld, zoo komen de gedach
ten. Maar liet ijs is hard en do sneeuw ligt
dik. Tot er een dag komt dat de zon door
et» wolken breekt, en in volle kracht haar
warme stralen nedergiei on iis en sneeuw.
Dan smelt al wal bevroren was, dan ont
waakt al' wat sluimerde dun handelt de
mensch naar de goede god-achten. Maar hij
velen breekt die zon niet door, achter do
wolleen blijft'zij verborgen en liet ijs wordt
dikker'en de sneeuw smelt niet.
VIT.
Plotseling stond Ilagenloh op en een
krachtig „neen" klonk van stiin lippen in da
,sti!le van "de eenzame kamer.,
liet kwam hem toe dat het zeer eng was
in deze kamer.'Hij had altijd \an ruimte en
vrijheid .gehouden, maar Tiiei; had hij zich
langzaam aan het kleitiq kamertje gewend.
Dezen avond voelde hij echter het benau
wende van het kleine vertrek weer heftig.
Hij gevoelde helmet te om yóór dat hij slapen
ging nog eenmaal naar buiten to gaan „in don
vjodigen numimucht. Nog even wilde hij diep
ademen in de koele, frissehe nachtlucht.
Hij deed, als een spaarzame huisvader,
eerst de lamp uil, greep zijn pet en kwam,
T u r k ij e.
Al wat tot dusver ovel' de onderhandelin
gen met het Duitsch-Oostenrijksche Bank-
eonsoitinm geschreven weid is, volgens den
correspondent van liet „Berliner Tag-eblatt",
■voorbarig, aangezien de eigenlijke onderhan
delingen over de condities en den koers
der leerling eerst beginnen kunnen na aan
komst van den directeur der Duitsche Bank,
Helfterich. Slechts dit staat vast, dat het
gaat om een bedrag van 11 millioen pond.
Ook kan als zeker worden aangenomen, dat
Frankrijk pogingen in liet werk stelt om
weer opnieuw onderhandelingen aan te
k Bop elf Frankrijk zou namelijk thans be
reid zijn alle vooiwaarden, waaraan Tur
kije aanstoot nam, te laten vallen en boven
dien de leening goedkoopetr aanbieden dan
DuitschLind. Het schijnt echter, alweer vol
gens het gerucht, dat de Tuiksehe regeering
er niet meer op zal ingaan, maar zich thans
aan Duitschland zal houden.
liet Jongturksclie blad „Taniu" veroor
deelt in een uiterst heftig artikel de poli
tiek van „rechtvaardigheid c.n zachtmoedig
heid", dio de gioo Syriër, Ilakki Pasia, in
het woelige Macedon.e volgt. liet blad schrijft
de talrijke aanslagen en ongeregeldheden
van den laatsten tijd aan deze zachtzinnige
politiek toe.
Terwijl de regeering, aldus het blad,
rechtvaardig optreedt, nemen de geweldple
gingen en, de woestheid dier Bulgaarsche
wilde beesten steeds toe. De eenige plicht
der regeering is een politiek van uiterste on
derdrukking te volgen. De wet behoort het
onschuldig vergoten bloed in Macedonië te
wreken. Wij moeten die Macedonische pest
uit haar hol halen on verdelgen.
Wij zijn er van overtuigd, dat het onmo
gelijk is de orde in Macedonië te herstellen,
zoolang de Bulgaarsche comités bommen,
geld en instructies uit Sofia ontvangen.
Maar laat ons niettemin doen wat wij vei-
mogen aan deze zijde onzer grenzen. Laat
ons zonder medelijden die van bloeddrui-
pende monsters verdelgen."
De aanleiding tot deze heftige uitvallen,
zegt de .Time»", is de' herleving der ge
heime genootschappen in Macedonië. Die
herleving is echter het directe gevolg van de
maatregelen, door de Tuiksehe regeering
zelve genomen.
De wet op het roovcrwezeu is o. a. een
der oorzaken van den ongezonden toestand.
Krachtens die wet, die nota bene nog niet
eens is goedgekeurd door de Kamei, zijn
ten groot aantal personen opgehangen, ge
vangen gezet of verbannen, nu in het ge
heim door een krijgsraad te zijn gevonnist.
De toepassing dezer wetten heeft ten ge
volge, dat in Albanië de meer ontwikkel
de' i. twijken naar de tergen en dieven
ei vovers worden, en in Macedonië, dut
het bendenwezen opnieuw den kop opsteekt.
Bij zulk een stand van zaken helpt geweld
allerminst.
rustig sluimerde heide en
tastend in de duisternis, bij de kamerdeur,
in de gang viel het licht vun de maan door
d> luitjes hoven de deur naar binnen.
Buiten was,liet nog even stil en vredig
als daar straks
bosch.
Als iemand zocht naar een plekje op aar
de waar hij ongostooid in vrede kon wonen,
dan was het hier daarvoor een uitgezocht
ooid. Hier had hij zijn hul kunnen bouwen,
hier had hij kunnen denken en zoeken, hier
had iiij gevonden wat in de steden-wereld
tevergeefs woidt gezocht. Nergens zou hij zich
meer op zijn gemak kunnen voelen dan hier
in het dal bij Altheide. Geen mooiei' plek
dan deze met de hoornen in herfstigen tooi,
met de zwijgende deftige dennen, met de
heide overal tegen de hellingen, met het
zachte ruischen van do heek hij den molen,
met de tuintjes en kleine huisjes, waar nu
alles sliep.
Ilagenloh ging door het tuintje naar den
hollen weg en liep in de richting van den
molen. In de verte sloegen enkele honden
aan, maar zwegen tcistond, als waren zij be
schaamd dal zij de stilte zoo wreed verstoor
den. Hii - kwam, zonder eigenlijk te weten
waai om hii dezen kunt uitliep, bij het hek
dat rondom den grootcn tuin van den molen
stoml.
Ilier bleef hij in den schaduw van liet
struikgewas onbewegelijk staan en verzonk
in een beschouwing van de door de maan
beschenen vensters van den hoidemolon. liet
guischeiide water en het doffe gerucht in
den molen speelden daarbij een eentonige me
lancholieke muziek
Plotseling schrikte hij op. Ging daar
niet alsof zijn geheime wenschen zooals
Egypte.
Uit Kaïro wordt melding gemaakt van
het uituisten eener nieuwe Engelsche tuch-
tigings-expeditie tegen de bergstammen van
Dar. Nuba.
De expeditie zal bestaan uit een troe
penmacht, zoo groot als sedert de vernieti
ging van den Mahdi niet weer in het veld
gebracht is. Doel is een eind te maken aan
de onophoudelijke rooftochten en slaven
jachten, die deze bergbewoners in de laag
vlakten bedrijven. Een dergelijke expeditie
die een paar iaar geleden tegen hen afge
zonden weid, luid wel eenig succes, maar
klaarblijkelijk toch niet in voldoende mate.
In deze maand zal de veldtocht beginnen.
Het oorlogsveld ligt tusschen de 29ste en
31e lengtegraad in Zuid-Kotdofan. Het ter
rein is zeer lastig, terwijl de vijand, ver
schillende stammen van Negroide ras. als
dapper en onverschrokken bekend staan.
Z it i d-A f r i k a.
De nationalistische eaiulidaat dr. Reitz,
oormalig president van Oranje-Vrijstaat en
oorinalig staatssecretaris der Zuid-Afrikaan-
sclie republiek is tot voorzitter van den
senaat der Unie gekozen. Molteno, cx-voor-
zittor van het Kaapsehe parlement, werd ge
kozen tot voorzitter van het parlement der
Unie.
Van tiet Mof.
Namens H, M de Koningin en H M de
Koningin Moeder zijn er gisteren inkoopen
gedaan op den Blinden-bazaar in den Haag-
schen Kunstkring.
De Prins komt hedenavond omstreeks 10
uur uit Custrieum per auto te '«-Oravenlmge
aan en keert Zaterdagavond ten 6 uur naar
het Loo terug.
De Groothertogin Marie van Mecklenburg,
moeder van Z. K, II'. Prins Hendrik, wordt
Maandag a.s. op het Loo vei wacht, ten ein
de eenigen tijd hij Haar verwanten door te
brengen.
V
Z. K. II. Prins Hendrik is voornemens
in de tweede helft van November een paar
weken in Mecklenburg te gaan verblijven.
Corps diplomatique.
De Poi'tugeesehe gezant, de heer Lampreia,
i in de residentie terug.
Onze Marine.
Blijkens bij het departement van marine
ontvangen bericht is ïlr. Ms. pantserdek-
schip „Friesland", onder bevel van den
kapitein ter zee S. Woldritigh, 1 dezer te
Santa Cruz de Teneriffe aangekomen.
(„St. Cf)
Eeiie nieuwe Nederlandsciie industrie.
Men schrijft aan het „N. R. Ct.":
Bet Koninklijk besluit van 15 Maart 191Ö
„St.ct." no. 8G, doet een nieuwe industrie
ontstaan.
Bij art. 1 van het besluit is bepaald
dat bij uitvoer van samengestelde gedis
tilleerde dianken enz. teruggaaf van accijns
wordt verleend voor don daarin vervatten
alcohol. Zijn de dranken met suiker bereid,
dan wordt bovendien teruggaaf van suiker-
accijns verleend. Dat is de theorie.
Nu de praktijk. Iemand voert uit 500 li
ter „boerenjongens" met een gehalte van
25 pet, dan krijgt hij terug aan gedistil
leerd accijns f225; mogelijk ook nog wat
suikeraccijns. Dezelfde „boerenjongens",
na over de grens te zijn aeweest, wor
den weder ingevoerd en wreden dan. be
last als „vitiihlen ingeanmef in brande
wijn" met 10 pet. van de waarde. Stel
deze op f 300 (zeker niet te lang) dan moet
er betaald worden f 30.
in een sprookje vervuld werden de huis
deur vóór open? En xersehecn daarboven
op den hoogen stoep niet een donkere ge
stalte?
Nu kwam zij behoedzaam naar bene
don nu trad zij in den schaduw van het
geboomte longs den liollen weg en bleef even
staan, terwijl zij angstig omkeek of niemand
haar uit den-molen volgde.
Ilagenloh's eerste blijde verrassing was iu
verbazing veranderd.
Het'was Walpuig. Snel ging zc nu voort
als was ze hang nog achtervolgd en terug
geroepen Ie worden. Zij had haar lioofd weer
in een warmen dook gewikkeld evenals straks
bij de wandeling. Er was iets zeer gejaagds
in haar bewegingen, en verscheiden malen
keek zij om naar den molen, waar echter niets
bewoog.
Sihdichfür, do hofhond, sliep en de be
waker van do,n molen, die 's nachts altijd
trouw op zijn post was, de bezembinder Nim-
motdn, hield waarschijnlijk de maan vooreen
beten: bewaker dun zich zelf en was daar
om ditmaal maar gaan slapen in den molen,
waar de raderen hem een slaapliedje zongen.
En Ilagenloh?
Nite was zij op de' eerste brug, nu ging
zij lungs het water. Nu keek zij niet meer
om en haar zwarte gestuite verwijderde zich
meer en meer.
Hagenloh bleef haar eon tijdlang i>esl ui te-
loos nakijken, Wat zou hij doen?
Maar hij talmde niet langer. Langzaam
begon hij haar nn te gaan, daarbij zorgend
dat hij voorloopig in de schaduw bleef. Toen
hij hij de laatste hoornen kwam, die hem goed
verborgen hielden, bleef hij weifelend staan.
Als hjj verder ging en zij keek om, dan
Tegen de 40 millioen
Een door do Kath. Kiesverecnjging te
Nijmegen aangenomen motie tegen de 40
millioen blijkt, niettegenstaande de bestrij
ding van den voorzitter, het Kamerlid jlir.
Van Nispen tot Sevenacr, zeer m den
geest gevallen te zijn. Niet minder dan
60 van de 71 aanwezigen stemden er
voor.
De katholieke pers is met deze motie
niet zeer ingenomen.
Zoo schrijft het „Centrum" o. a.
ijWij gelooven, dat hot een 'gevaarlijk
spel is, waaraan men zich waagt
„Te meer, daar de ervaring van twintig
jaren het toch duidelijk heeft aangetoond,
hoe onverwacht en teleurstellend de ge
volgen kunnen zijn, wanneer men teveel
moest zij hem wol zien en dit was wat hij
voorkomen wilde. Ver vooruit was zij hem en
nu ging ze juist over de tweede brug. Ze
sloeg den weg naar Altheide in.
Evenals twee uur geleden, bewoog haar
door de maan beschenen gestalte zich langs
dezen weg in de richting van de donkere
deimeiibosschen. Op hetzelfde punt waar zij
toen was blijven staan, starende naar Alt
heide, stond ze nu weer, schijnbaar beslui
teloos.
Zij keek naar de hooge boomen, waarachter
de woning van den houtvester verborgen lag.
Wat duistere gedachten hielden haar bezig,
welke gebeurtenissen kwamen er in haar her
innering dat zij daar zoo stijf en onbeweeg
lijk stond? AVaren het gedachten aan den
doodc die haar bezig hielden?
Ilagenloli wist niet wat hii doen zou en
bigreep ook nog niet wat liet was dat "Wal
purg, e venal- hem, voor de tweede maal in
dezen nacht naar buiten had gedreven. Was
zij een naebtwanddanrster en ging zij in
slaaptoestand onbewust naar de plek waar
zij liet liefste yva»? Of was het haar groot,
veidiiet, dat lmar overspannen had gemankt
en dat haar naar buiten dreef in de stilte?
Wilde zij dc koele nachtlucht om zich .ge
voelen, wilde zij luisteren naar het dof ge
fluister der oude dennen, thans nu niemand
daar onder was dan zij, nu niemand en
niets haar stoorde en gade sloeg? Zocht zij
dit zachte hixungefluister, omdat het ant
woordde op do droeve vragen en kreten van
haar gemoed?
(Wordt vervolgd.)
