63"' Jaargang
Woensdag 14 December 1910.
No. 13483
De ïïeidemolen.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon-en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen f 1.125 franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven),
Prijs der Advertentiën: Van 1—6 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel, Grooto letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, hij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
I voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
Sluiting 0ranjei)rug.
Burgemeester en Wethouders van
Schiedam
brengen ter algemeene kennis, dat met
ingang van Woensdag den 14en Decem
ber a s., des namiddags ten half twee ure,
de 0 ra n j e br u g, tot nadere aankon
diging, voor het vei keer met rij- en voer
tuigen gesloten zal zijn.
Schiedam, 43 December 4910.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam,
M. L. HONNERLAGE GRETE.
De Secretaris,
V. SICKENGA.
BUITENLAND.
Kennisgeving.
Inrichtingen welke gevaar, schade
of hinder kqnnen veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders
»ah Schiedam;
Gelet op de bepalingen der Hinderwet;
Brengen ter algemeene kennis, dat op
heden aan J. T. BERTELS, firma G. J.
BERTELS en zijne rechtverkrijgenden ver-
.gunning is verleend tot uitbreiding
ïijner branderij aan de Lange Haven
no. 91, kadaster Sectie C no. 838, met een
stoomwaterketel van 50 M* verwarmings-
oppervlak, ter vervanging van dien van ge
ringer afmeting.
Schiedam, den 12 December 4910.
Burgemeester 'en Wethouders voorwind
M'. L. HONNERLAGE GRETE.
Re Secretaris,
V. SICKENGA
De Oommissie voor Gemeentewerken te
Schiedam, is voornemens op Dlnsdsg 27 De
cember a.a. des voormiddag? ten 41 uur, op
I het Bureau van Gemeentewerken aan de
Korte Haven aldaar aan tebesteden
de levering van
ijzerwaren, gereedschappen, borstels,
doeken, drogistartikcloii en ver
dere materialen
ten behoeve van den dienst der gemeente
werken, gedurende het jaar 4911.
Het bestek ligt ter inzage op het Bureau
van Gemeentewei ken en is ter Gemeente-
Secretarie (afdeeling A) tegen betaling van
25 cents verkrijgbaar.
De gezegelde inschrijvingsbiljetten moeten
.in een gesloten enveloppe, waarop een aan
duiding, dat zij een inschrijvingsbiljet bevat
vrachtvrij worden ingeleverd in de op het
Bureau van Gemeentewerken aanwezige ge
sloten bus, voor des voormiddags 40 uur
van deWdag van aanbesteding.
Schiedam, 13 Dec. 1910.
DtJÏTSCÏÏLAND.
Onder de professoren in do staathuishoud
kunde aan de Berlijnscho universiteit is een
conflict ontstaan. Zooiets is onder de hoog
geleerde hecren echter geen zeldzaamheid,
maar het hier bedoelde conflict beeft de aan
dacht getrokken, omdat de bladen erin wer
den gemoeid on de eene professor don ander
uitdaagde tot een duel. Tol vechten aal hot
waarschijnlijk niet komen, omdat eon Acade
mische eeteraad de zaak ter hand heeft ge
nomen en eerstdaags met zijn beslissing zal
komen.
De oorzaak van het geschil ligt in de be
noeming door de legeering van een zekeren
professor Bernhard tot lioogleeraar in de
economie aan de Berlijnsche universiteit,
zulks tegen den zin van de betrokken
faculteit, die hem daarvoor niet geschikt
achltc. Do regeering handelde hierdoor wel
niet in strijd met de wet, maar verwaar-
loesde toch de steeds gevolgde gewoon
te, een benoeming te doen uit de door do
Universiteit voorgestelde oandidaten. Dit
zotte bij dc Berlijnsehe staathuishoudkundi
gen kwaad bloed, maar ze moesten don heer
Bernhard als hun collega erkennen en als
zoodanig te behandelen. De professoren Se.
ring, Sehmoller en Wagner, beweren nu dat
zij dit standpunt ook hebben ingenomen,,
terwijl professor Bernhard van een tegenge
stelde opinie is. Hij meent, dat men. hem
erbuiten houdt, indien bijzonder belangrijke
kwesties worden behandeld en dat men hem
slechts over minderwaardige onderwerpen col
lege laat geven. Blijkbaar betrof het hier
zeer grooie meeningsverschrllen, welke tot
zeer scherpe uitlatingen leidden. De kwes
tie kwam op de een of andere manier in
de pers en tegelijkertijd ook het. bericht,
dat do heer Bernhard zijn collega Sering
had uitgedaagd op het pistool. De weten
schappelijke strijd ging dus over in een per
soonlijke, mot het gevolg dat mannen der
wetenschap met het wapen in de hand elkaar
tegemoet zouden treden. Of zulks in 't be
lang der wetenschap is, valt te betwijfelen,
liet conflict werd nog verscherpt, toen hot
niet bij krantenberichten bleef, maar de
vijandige partijen zelfs in 't openbaar elkaar
bestredoni, prof. Bernhard door de op een
college gegeven verklaring, dat hij de vrij
heid van den katheder zou verdedigen, de
heeren Sering, Sehmoller eti Wngner door
een mededeel ing te plaatsen op het zwarte
bord, waarin den heer Bernhard herhaalde
lijk op zeer schorpen toon wordt verweten
zich aan onwaarheid te hebben schuldig ge
maakt, en waaruit verder blijkt, dat door
detr rector een commissie met de bevoegdheid
van eon eerernad is benoemd, om liet con
flict te onderzoeken. Op deze publicatie ant
woordde prof. Bernhard in een interview,
Roman naar het Duitsch van
OSWALD BERGENER.
Hij had een omweg gemaakt om langs
-.den molen te kunnen gaan, maar gespo
gen diad het hem niet. Hot deed hom goed
den molen en zijn vriendelijke vensters
weer eens te zien.
<;Niets bewoog zich om on in den mo
len., Niets boorde hij dan het gedraisch
der molenraderen. Zoo stil was het in huis
■dat hij aandrang 'gevoelde om dicht onder
de venstors te treden om te onderzoeken
hjj het ademen der slapenden niet kon
v hooren. Voorzichtig deed hij eenigo stappen
vooruit, daarbij de plek vermijdend waar
Siehdichfur in, zijn hok lag te slapen. Hij
stond daarop bij de hoog-e stoep, waar-
'Omheen zwarte schaduwen lagen. Op do
,,meenen, stil, -alsof hij een inbreker was,
sloop hij den stoep op. Nu stond hij ,op
- de ..waranda, waar de wilde wringend zich
°m; ijver slingeide. Hier kwam een deur
ivan de huiskamer op uit.
'Nauwelijks was hij daar of hij hoorde
voorzichtige schreden om den hoek van
j' het huis heen komen. Een grooto zwarte
I jrivolk was juist voor de maan gegleden en
tj °n^erG schaduwen lagen daardoor op en
l' om den rtnolen. Hagonloh' drukte zich in
hoek 'en "bleef daar stijf staan, onbo
als was jhij van stoch.
Hij zag uu eén donkore gestalte om den
waai in Iiij een deel der beweringen van ge
noemde drie professoren van zijn kant on
waar noemde.
Door al deze verklaringen heeft de kwes
tie, welke eigenlijk binnen de faculteit had
moeten blijven een heel ongewoon on alles
behalve verkwikkende vending genomen.
Tot nog toe heeft de heele zaak slechts
de universiteit bezig gehouden en heeft de
regeering zich nog niet genoodzaakt gezien
om in te grijpen. Of dit in de toekomst ge
beuren zal, zal afhangen van de verdere ont
wikkeling dor kwestie en ook van 't resultaat
der beraadslagingen van de ingestelde com
missie. Zakelijk loopt het conflict slechts
over de kwestie of prof. Bernhard inderdaad
in zijn recht om colleges te geven, is tekort
gedaan. Het ligt voor do hand, dat de on
derwerpen van de colleges der verschillende
professoren door de faculteit moeten worden
geregeld, anders zou zich het geval kunnen
voordoen, dat professoren hetzelfde onderwerp
behandelden, wat natuurlijk niet in 't belang
der studenten is. Daarover moeten, in 't be
lang der orde, schikkingen worden getroffen
en de vraag is nu of deze naar gewoonte
en billijkheid zijn toegepast, en of alle par
tijen zich daaraan ook hebben gehouden.
Men verwacht spoedig een uitspraak van, de
eere-eommissie.
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
gebied van Wadai noemt het een belang
rijk succes der Fransohe diplomatie, dat
Engeland aan de Fransohe militaire over
heden het recht heeft toegekend de stam
men van Wad ai tot in het gebied van
Darfoer te vervolgen, welk gebied tot de
Engelscho belangensfeer behoort.
Engeland. 1
De verkiezingen van gisteren hebben
aan de regiec rin gsp ar tijen, een totale winst
van één zetel op de, unionisten gebracht.
De stand was hedennacht aldus, dat geko
zen waren 191 liberalen, 229 unionisten,
35 leden der arbeiderspartij, 57 Redmon-
disten en 6 Obrienisfcen.
Minister J. A. Simon werd gekozen te
Walthamstown en de minister van kolo
niën Harcourt, weid te RpsseadaJo her
kozen.
hoek komen. Wie hij was kon hij niet
onderscheiden, maar aan de beweging te
zien, moest het de nachtwacht Nimmorda
zijn, die 's nachts den heidemolen bewaakte
en overdag do schoenen van de bewoners
poetste of hout hakte. Gewoonlijk dogn-
moldo hij in, maar ditmaal sch'eon do waker
den slaap niet te hebben kunnen vatten.
Zwaar klonk nu zijn stap en stevig
stampte hij met zijn stok op den grond.
Langzaam liep hij voorbij de waranda, blijk
baar niets vermoedend toen ging hij'
vorder d-n tuin in.
Het gerucht van zijn voetstappen lr'ad
den tweeden bewaker van den molen doen
ontwaken. Hrj begon te brommen en'ram
melde met zijn ketting. Plotseling sloeg
hij dof en h'alfluid aan en kwam uit zijtr
hok te voorschijn. 1 i
Hagonloh hield, zijn adem in.
Do trouwe Nimmerda bleef staan. Sieh-
diehfur ergerde zich' blijkbaar heftig en
bromde opnieuw.
Het volgend oogonblik konk in de stilte
de krakende stem van den nachtwacht:
„Is daar iemand?"'
De hond sloeg luider aan en zijn ketting
maakte nog meer lawaai.
„Is daar iemand?"1
Ver weg klonk de .echo tegen hot bosch.
„Koest jij stil toch!'"
Sielidichfür bromde on met voel omslag
kroop hij weer in zijn hok. -
De beide wakers hadden elkaar- in hun
rust gestoord" -- zij kwamen terstond tot
bedaren, toon hun bleek, dat er niets an
ders gebeurd was dan dat de nachtwacht
den hond en de hond den nachtwacht had
doen schrikken. 1
Fra nkrijk.
Een officieuse |nota, over de Fransch-
Engelschjo overeenkomsten betreffende het
Kalm vervolgde daarop Nimmerda zijn
wandeling on hij verdween eindelijk. Waar
schijnlijk had hij zich weer op zijn stoel
in het schuurtje gezet en zou weldra
weer even vast slapen als een kwartier
kwartier geleden.
Hagonloh bewoog zich nu ook weer. Hij
boog zich naar h'et sleutelgat en luisterde.
Daar binnen sliep alles, geen gerucht klonk
In zijn verbeelding stapte hij naar bin
non. Hij betastte de bekende voorwerpen
hoorde het vredige tikken van dc klok
hij ging voider van kamer tot kamer.
Eindelijk kwam hij op een'kleine kamer,
waar Gisela sliep. Voorzichtig opende hij
de deur, boogt zich over haai* bod.In
haar droom sloeg zij de armen uit, kok
hom naar zich' toe, kuste hem en kuste
hom nogmaals. Toen ontwaakte zij en
lachte hem gelukkig toe. Zij verbaasde
zicli niet en scheen het zeer natuurlijk
to vinden, dat hij daar was. Zij had van
hom gedroomd,'zei ze. Ook al zoo vaak
Andere dagen was zij wakker geworden,
zooals nu en had tevergeefs naar hom
gezocht. Maar nu was hij gekomenEn
zij kuste hom' weer.
Zoo fantaseerde Hagonloh, maar be
merkte' kol'aas,dat hij nog steeds in de
waranda stond met het oor tegen het slot
gedrukt. Het eenige, dat hij werkelijk ver
nam, was het regelmatig getiktak van, de
reguiatourklok in 'de huiskamer.'
De'mium schoot nu plotseling weer achter
de wolken weg én overgoot alles rondom
hot huis met zilveren licht. Zachtjes ging
hij de stoep weer af en stond beneden nog
even stil te midden van hot lentegroen en
do ogrste bloeiende 'Meidoorns. Als betoo-
P o r t ugal.
De minister van buitenlandscho zaken
iceft aan een coi respondent van de „Times"
veiklaard, dat de scheiding van Kerk en
Staat tegen het eind dor maand zal worden
afgekondigd, tegelijk met de vrijheid van
godsdienst. Het k met deze maatregelen
vroral de bedoeling der regeering om de
macht der geestelijkheid te breken en haar
invloed op de kiezers te verkleinen. Zij stelt
zich voor den invloed er van reeds bij de
verkiezingen van einde Maart 1911 te zul
len bespeuren. De Nationale Vergadering
zal in April bijeenkomen. De regeering zal
haar dan alle tot dusver uitgevaardigde be
sluiten ter nadere goedkeuring voorleggen.
Het Hof van Appèl te Lissabon heeft
met algemeene stemmen uitspraak gedaan
ten gunste van Joao Franco en de andore
leden van het ministcrieFranco en bepaald,
dat de amnestie ook op hen toepasselijk is
en tevens de tegen hem ingebrachte besehui
dig ing nietig verklaard.
Italië.
De Miliaaasche „Perseveranza" Verhaalt,
hoe en waarom prins Victor Napoleon en
diens echtgenoot© niet op het Vatioaan
ontvangen zijn. Het jonge paar had go-
dacht, van zijn doortocht te Rome gebruik
te maken om den Heiligen Vader zijn
dank te zeggen voor de zegeningen, die
hij hun ter gelegenheid van hun huwelijk
had gezonjden. De prins had zelfs met
hetoog hierop naar Rome geschreven,
maar de secretaris van hot Vaticaan ant
woordde, dat het prinselijk paar slechts
dan ontvangen zou worden, indien hot
eerst zijn opwachting op het Vaticaan
maakte, om daarna pas in het Quirinaal
zijn intrek te nemen.
De prins en de prinses waren hiertoe
dadelijk bereid en maakten reeds aanstal
ten zich naai- het Vaticaan te begeven, toen
de ko-ning van Italië hen uitdrukkelijk liet
verzoeken ten.' spoedigste op liet Quiri
naal te verschijnen. Een -weigerend ant
woord zou, een onvergeeflijke onbeleefdheid
jegens den koning geweest zijn. Prins Vic
tor en diens echtgenoot© begaven zich dus
naar het paleis van dejn koning, maar
maakten daardoor hun. ontvangst op het
Vaticaan onmogelijk.
en eerst het ontwerp der bankwee te la
ten behandelen, aangezien de oppositie met
obstructie dreigt. Ten gevolge hiervan zal
het ook wel onmogelijk blijken het Servi
sche handelsverdrag (nog voor 1 Januari
klaar te krijgen.
Oostenrijk. l 1
Het gisteren door ons aangekondigde
aftreden van het ministerie-V. Bienerth is
een feit geworden. De Polen hebben de
noodige waarborgen voor een verdere sa
menwerking met de andere regeringspar
tijen blijkbaar niet willen geven en de heer
von Bienerth hoeft daarop bij den keizer
het ontslag van het ministerie ingediend.
Deze heeft het ontslag) ^aanvaard, maar,
droeg aan het ministerie op, de zaken nog
eenigen tijd gaande te houden.
Het gerucht gaat, dat het den Polen,
zou zijn. gelukt het eens te worden met de
Tsjechen, zoodat een meerderheid tegen
de Duitschers kan gevormd worden.
Hongarije.
In den jongs ten Hongaarschen minister
raad is besloten do behandeling: van het
handelsverdrag met Servie te verschuiven
verd zag de tuin achter den molen er uit.
Het was of daar uit groen en bloesems de
bruid, die hij zoo verlangend wachtte, te
voorschijn zou komen. Een nachtegaal tracht
te voor 't eerst een Meiliedeke te fluiten
maar hij zweeg reeds weer na de eerste teere
tonen en vloog naar 't bosch.
Hij kon niet laten de" tuin te betreden
en voort te gaan langs de alen, waar langs
zij misschien dien avönd nog gegaan was,
wachtend en verlangend naar hem. Onder
den bloeienden kerseboom bleef hij staan
en keek naar boven, waar in een bedje van
veeke, sneeuwwitte bloesems liet maanlicht
sliep. En weer -zong een nachtegaal, een
kort, jubelend lied.
Daar waar de tuin ophield, daar verhief
zich do hoogc populier en aan zijn voet
gleed het beekje voort, glinsterend en, zilve-
r'& verder, steeds rerder. Hoe vaak had zij
hem verteld dat ze in haar boot uren ver
zich had laten meevoeren door do heldere
beek
Maar ziet, een afgunstige wolk plaatste
zich voor de maan en maakte een eind aan
het tóoverlnnd, aan Ilagonloh's teedere droo-
men en fantastische gedachten.
Die wolk deed Hagonloh aan Walpuig
denken, aan de schaduw door haar steeds
weer geworpen op Gisda's en zijn geluk. Eii
hij dacht nan den Walpurgisnacht en alles
wat daarvan door fantasten is verteld. Als
een reusachtige» drank dreef de wolk voort
door do lucht, de maan tuurde er om heeii
en deed denken aan het vurige oog, dat
zooals men weet, gewoonlijk fonkelt im dor
kop van draken.
Traag schoof het gevaarte voort, juist in
de richting van de herberg aan don krui
Rusland.
In de Rrjksdoema werd gisteren door
de sociaal-democraten en de arbeiderspartij
een dringende interpellatie ingediend, ra
ti ent het toedienen van lichamelijke straf
fen aan pobtroke misdadigers in, de ge
vangenissen Van Wologda, en Serentuisk,
tengevolge waarvan Ssassonoti, de moorde
naar van Plehwe en een groot aantal an
dere gevangenen een einde aan hun levert
hebben gemaakt. Te Wologda, zoo werd
verklaard, waren 100 gevangenen, die ge
weigerd hadden slecht voedsel te gebrui
ken, lichamelijk gestraft, ofschoon de ge
neesheer de helft hunner voor lichamelijk
zwak had verklaard.
Do urgentie der interpellatie werd ver
worpen met 12 ltegen 111 stemmen.
Griekenland.
Volgens do thans reeds bekende uitsla
gen der verkiezingen Voor de Griekscho
Nationale Vergadering, zoo meldt een giste
ren uit Athene afgezonden telegram, zal
do regeering een groote meerderheid krij
gen.
Brazilië.
Het bericht omtrent do jongste muiterij
in de haven Van Rio do Janeiro, behoeft
eomge wijziging. We wezen gisteren reeds
op de tegenstrijdigheid der telegrammen
inzake het aandeel van de „Rro do Sul"
in den strijd. Thans wordt bericht, dat de
torpedojager Zondag niet de stad heeft
gebombardeerd. Het bericht hierover had
betrekking op 't geen Zaterdag is gebeurd,
de afzending van het telegram was echter;
vertraagd tengevolge van de censuur.
B ri ts ch-I nd i 6.
De aanwezigheid der troepen te Calcutta
weg, maar het kon niet verhinderen, dat van
boven en beneden onder hem langs stroomen
van zilverig licht scholen, die de nachte
lijke wandelaar met vreugde begroette.
Toen de maan eindelijk weer geheel ach
ter de wolken weg trad en den tuin opnieuw
zette in wonderen glans, was die eenzame
wandelaar echter reeds uit den hof verdwenen.
Laat, alsof hij een lichtzinnige nachtbra
ker was, kwam Hagonloh, in liet holle van
den nacht, moe, hongerig en dorstig, bij do
donkere herberg aan.
Tusschen de hooge, zwarte boomen door
viel bet bleeke maanlicht schuw neer voor de
huisdeur. Even bleef hij hier staan, haalde
toen den geweldigen sleutel uit den zak en
deed do deur open.
Op zijn weg naar zijn kamer, moest hij
langs de keuken. De deur was dicht, maar
tot zijn verbazing viel er een streep licht
onder door een reet. Er brandde daar binnen
dus* nog licht. Hij mun ter stond een kloek
besluit, klopte en opende de deur. Hij keek
spiedend rond om te ontdekken.
Daar zag hij iets dat hem terstond in het
sprookje van Doornroosje verplaatste.
Een droevig olielicht verspreidde zijn
schijnsel over dc lcelijke keukentafel. Bij die
tafel zal Pechlena. Zij had haar hoofd op
haar blooten, arm gelegd en sliep als een
roos. Vermoeid van den zwaren arbeid van
den dag, had do slaap haar overmeesterd.
En zij sliep, ondanks haar pijnlijke houding,
zoo rustig als lag zij in Abahams schoot.
Hour haar was losgegaan en haar'zwarte
vlechten hingen langs haar hoofd. Haar
jurk was losgegaan en hij zag hoe blank
zij was. (Wordt vervolgd.
AMSCHE COURANT
t
W
,-r* ijs,
'ia j* nHQ ïu r
