64"* Jaargang.
Zondag 25 Juni 1911
Mo. 13644
Berde Blad.
DE ROZEN.
Gezondheidsfanatisme.
Kennisgeving.
Aangifte van Leerlingen
«p
FRANSCIIE BRIEVEN.
SCHIEDAMSCH COURANT.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs por kwartaalVoor Schiedam en Vlaardingon fl. 1.26 franco
pb® post fl. 1.65,
Prijs por week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
'Afzonderlijke nummers 2 cent.
'Abonnementen worden dagelijks aangenomen,
'Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
pgr aan het bureau bezorgd zyn,
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven), 1
Prijs der 'Advertentiën: Van 1—6 Tegels fl. 0.92iedere ïegel mee®
15 cents. Reclames 30 cent per regel Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën hij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan, zijn gratis aan hot Bureau te hekomen.. i i
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Burgemeester en .Wethouders va®
Schiedam
hrengen tor kennis van belanghcbben
^jalen dat .vóór of op 1 Juli a.s. bij hun
College moeten worden ingediend:
lo. aanvragen om kosteloos of te
gen verminderd schoolgeld 'le
worden toegelatori tot don a.s. cursus
van
a) hot GYMNASIUM,
b) do HOOGERE BURGERSCHOOL,
c) de B|URGE.R-AV,0NDSC1100L;
2o. hei ain-Tagon om kosteloos te
worden toepeh.ten tot do AVONDSCHOOL
verbonden aan School A (Hoofd do heei
A. H. Ei. Tij'l).
Schiedam, 1 Juni 1911.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M, L. I-IONNERLAGE GRETE
De Secretaris,
V. SICKENGA.
lion, die als boven zijn aangeslagen in de
.klassen 1822: 30.— per leerling;
e) lien, die als boven zijn aangeslagen in de
klassen 2327: f 35.per leerling:
1") lien, die als boven zijn aangeslagen in de
klassen 2832: 40.por leerling;
g) bon, die als boven zijn aangeslagen in de
klassen 3337: 45.por leerling;
h) hen, die als boven zijn aangeslagen in de
klassen 38 en liooger: 50.per
leerling.
Voor meer kinderen uit één gezin, welke
dén der scholen- of beide scholen bezoeken,
wordt een lager schoolgeld geheven.
Voor het leeren van talen is g e c n extra
schoolgeld verschuldigd.
Nadere inlichtingen worden gaarne ver
strekt door de betrokken Hoorden der Scho
len A en B.
voor de Openbaro Scholen voor Meer Uitge-
brold Lagor Onderwijs.
Oudera, Voogden of andere verzorgers,
welke leerlingen voor Ixivcngonoemde sclio
lea wenschen aan te geven, worden verzocht
zich vóór 1 Juli a.s., aun te melden bij
het Hoofd van School A, don lieer A. H.
E. Tijl, voor jongens vanaf het do leer
jaar en hooger,
het Hoofd van School B, Mcj. A. S. van
Andel, voor jongens voor het le, 2o en
3e leerjaar on voor meisjes voor alle
lécrjaren.
Do cursus vangt aan circa 1 Sopt a.s.
De leerlingen voor het le leerjaar moetei
derhalve geboren zijn vóór of op 1 Maart
1000.
Belanghebbenden worden er opmerkzaam
op gemaakt, dat gcduron.de het loopendi
cursusjaar eon aanmerkelijke wijziging heefi
plaats gevonden in de schoolgeld hef
fing voor deze scholen.
Behalve voor onvermogenden bedraagt dit
schoolgeld voor:
a) hen, die niet in de inkomstenbelasting
zijn aangeslagen en voor hen, die daar
in zijn aangeslagen in de klassen 1-7
ƒ15.per leerling
b) hen, die als boven zijn aangeslagen in d*
klussen 812: 20.per leerling;
e) hen, die als boven zijn aangeslagen in d(
klassen 1317: ƒ25.per leerling:
Do heer Morvandes was een origineel
lype. Steeds had hij in afzondering geleefd
zich weinig of niet met de huitenwcrcl-
ingolaten, en zelfs do belangrijkste gebeur
tenisson van den 'dag met de groolsk
kalmte, waarbij ook wel wat hoogmoed en
twijfelzucht kwam, aan zich laten voor-
bijgaan.
Rijk, zonder familie, zeer ontwikkeld
kendo hij geen andere wet dan aan zijn
luimen gevolg to goven, on had hij zijn
volkomen onafhankelijk tot basis voor zijn
bestaan gemaakt
„Waaronf trouw je niet?" had Item eens
oen vriend gevraagd. „Je kondt, pils je
wilde, do schitterendste partij doen."
„Jo hebt gelijk," antwoordde do baron
met zijn onverstoorbare kalmte, „aan die
mogelijkheid heb' ik nog niet gedacht."
„Doe het dan, vóór h'ct te laat is."
„Misschien.Ik zal do zaak eens over
wegen."
Maar :do jaren gingen voorbij, de baron
werd grijs, maar nog steeds was hij vrij
gezel. Maar ook zijn menschcnsehuwheid
werd grooter. Ilij had Darijs verlaten en
zich- een klein landgoed gekocht 'in Bre-
tagno, in de huurt van Dinard, en daar
leefde hij to midden van zijn boeken,
paarden en honden. Van de villa, die
boog hoven op,een heuvel stond, tot aan
do oevers van do rivier, strekten zich
-'■V'Aa
Mijnheeren van de gezondheid, aldus liccfi
de jonge en /.eer zelfstandige burgemeester
van Rottoidnm de leden van het congre.-
voor openbare gczorulheidsregeling toege
sproken, past op voor gezoiuIliaicWaiiati.sino.
Gij moogt niet het hygiënisch belang stellen
boven het openbaar belang. Dan komt gij
tot een gezondheids-schrikbewind, gelijk ei
ocnigc jaren geleden geweest is.
Du spr. noemde het gevaar niet denk
beeldig, dat men, door al tc eenzijdig met
do hygiëne te rade te gaan, het groote,
openbare belang uit het oog zou verliezen.
Zoo iri het goed naar hvgiënische woningen
te streven met behulp van de woningwet
Doch men vergde niet, dat men cr hier
met hygiëne alléén niet kond. De welvaart
moet er ook zijn, die de mem-chen in staat
stelt hygiënische woningen te 'bouwen. En
al evenzeer is bet niet voldoende dat men
do voedingsmiddelen keurt en de mindere
kwaliteiten uit het verkeer brengt. Men
moot dan ook de welvaart hebben, die al
len in staat stelt die eerste kwaliteiten te
koopen.
Aldus de Rotterdamsche burgervader. Ol
zijn voorbeelden juist lijn en in dit geval
opgaan, zullen wij nu niet bespreken. Maai
wanneer men slechts let op den algeineenei
zin zijner woorden, dan kan men niet ont
kenen, dat de scherpe, volle, intelligente op
merker, die aan het hoofd van onze grootste
koopstad staat, eens oen keer te meer den
spijker veer op den kop heeft geslagen. Ju
-wat du heer Zimmerman gezegd heeft, is
in nog veel ruimer mate waar dan hij liet in
easii bedoeld heeft, dun althans de zin Van
zijn woorden is, gelijk die tot ons gekomen
if| Want het gezondheidsfanatisme is niet
alleen oen gevaar voor zoover dit lieL kalme
overleg onzer gemecntehostiuirduren dreigt
aan te tasten, doch het iseen ziekte.
die dagelijks vorder om zich gi'üjij en iii be
schaafde landen wellicht al meer kwaad ge
daan heeft dan oen pest- of cholera-epidomie
zou kunnen gedaan bobben. Want dit ga»
zomlhoid-i'aiiutisiiie tast het individu op
llltrikkoiijko wijze aan. De lijder begint op
zichzelf te letten. Hij ontdekt onregelmatig
heden en vervolgt haar verloop. Hij begint
bezorgd te worden \oor zijn gezondheid. Hij
verwent zich omdai hij in kouvatten de bron
van alle kwaad ziel. Hij leest over bacte
riën ca gaat aan liaeteriëiiVrees lijden, ziet
dat gedierte overal, vreest lien van binnen
le zullen krijgen als hij veel gebruikte deur
knoppen in handen krijgt of slrantstof in
ademt. Tlii leest over deze verschrikke
lijke volksziekte, de tering, en ziet nu over
al het teringspook. De gedachte dat hij ook
wellicht tering zou hebben, laat hem zelfs
's nachts geen rust. Overal ziet en raadt hij
besmetting en "leeds erger raakt hij omlei
den druk.
Vervolgens
Maar wat zouden wij oen ziektebeeld be
schrijven dat iedereen kent, iedereen dage
lijks onder zijn oogen heeft! Iedereen weet
hoe zulke lijdeis veelal erger en erger wor
den, hoe zij hun gezondheid ondermijnen
door al dat denken over hun goz.ondhcid en
hoevclcn van dezen terecht komen in het
rampzalige lieir der zenuwzieken.
Nu is het waarlijk geen wonder dat vele
mensdieit z.oo worden. Want liet is al „e
/.oudheid" wat de klok slaat.
in de sociale kwestie is du hygiëne eou
geweldig wapen. Men ziet liet toepassen bij
vleesuhhoiiwers, bakkers, letterzetters, .ververs
en wie niet al. Ja cr wordt hier zooveel
over hygiëne gesproken, dat de door gezond-
heidst'aiiatisine ontstane ziekte op dit ge
bied in Duitschland b.v. al een naam heeft:
rente nevrosc. De meer radicalen gebruiken
dit livgiëne-wapen nog radicaler. Zoo betoo-
gen de vegetariërs, dat men althans voor
zijn geestelijke gezondheid geen vlee-ch moet
eten, terwijl de drankbestrijder.- geen heler
middel hebben om het (ernstige) euvel van
het drankmisbruik te bestrijden dan de hy
giëne. Als men de mciiseiicn maar kan
doen gelooven dat alcohol altijd werkelijk
schadelijk vergif is, dan hebben zij den
■-Irijd gewonnen. En zoo gaat het'door. Bijna
dag aan dag ontdekt men nieuwe, schade
lijke dingen en dag aan dag neemt zoodoende
liet aantal van hen toe, die z.ieh wennen om
óór alles aan eigen gezondheid te denken
en z.ieh vóór alles af le vragen of dit of
dat wel gezond is.
Zoo is nu op hetzelfde congres, dat bur
gemeester Zimmeiman aldus begroet heeft,
een Fnmeker dokter opgetreden met een
geweldige pliiüppica tegen het rooken, tegen
het rooken niet alleen bij kinderen, maar ook
bij volwas-enen. Alweer ongezond. De sigaar
alweer dus een gelegenheid voor de zwakken
van gee.-t om over zichzelf te pikeren, om
weer een stap te doen op den weg die naar
zenuw ziekte leidt.
Durven wij den tegen dezen deskundige
volhouden, dal rooken, althans voor volwa-s-
senen, nkt ongezond is?
Noen natuurlijk. Het zal wel ongezond zijn.
Doch weegt het genot, de ver-tBo'iriSj do
verkwikking die liet geeft, niet on teg-ai
'Ik- ongezondheid? En i- di< onge/.midhi id
zóó eig, dat hel de moeite wnaid i- daar
tegen een veldtocht le beginnen op geMtm
al van een nieuwe uitbai-liug mui gr/ond-
lieid-fanali.-me te krijgen?
Wij hebben van groote dc-kundigen dik
wijls anders gehoord. En bii Iiltit opinie
bevinden wij on.- be-t. In liet algemeen moe
ten wij afloeren altijd zoo -aan one- ,gi '/oud
heid te denken. Iedere gezondheid-!,marien-,
die aldus een veldtocht opent of nB'in.mkt.
behoorde te bedenken, dal bij nieuwe zenuw
zieken mankt. ..Slight,- wie niet vomidufeiid
denkt aan zijn gezondheid i,- werkelijk ge
zond."
Ziehier een 'zinspreuk, die wij alle hvgiü-
ijfsclw eongie-sislen tor oveiweging zonder,
aanbieden al.- de essence van de waarheid,
door den knappen Roiferdanischeii burgc-
niee-ter zoo terecht op den voorgrond ge-teld
en door hygiënisten wel gekund maar niet
altijd voldoende tnegepa.-l.
wondcrsch'ooaic bloembedden! uit. Een
steeds bloeiende rozenhaag, die de bed
den omgaf, was do grootste aantrekkelijk
heul van de gehoelo streek cn lokte vele
badgasten uit de omgeving. Een zeer fijn
gevoelige attentie van den baron had ei
niet weinig loc Bijgedragen, den gioric-
schijn van liet buitengewone en geheim
zinnige van do mcnschen schuwe persoon
lijkheid van den eigenaar van al dezo
heerlijkheden, nog te versterken. Midden
tusschen do bloemen stond een bord met
het opschrift„Iedere scliooni) vrouw
heeft het recht een roos te plukken".
Geen enkele ging voorbij, zonder een
roos (e plukken, maar niet zonder met oen
snellen blik de kleur to hebben uitge
kozen, die liet best hij haar teint paste.
Verbolgen achter een tulen gordijn, dat
hem gelegenheid gaf tol kijken, zonder
gezien le worden, amuseerde de baron
zicli menigen dag. Ka hot zonderlingste
was, dat niet één der vrouwen, die den
rozentuin betrad, ook maar een oogenblik
aarzelde, een .roos te plukken. Bij allen
wrap het dezelfde instinctieve beweging,
nis tegenover een spiegel, dio getuigen
moost, dat zij mooi waren, mooi, nietig
genstaando <len ouderdom; niettegenstaan
de de natuur, die niet altijd even kwistig
met het. uitdoolen van bekoorlijkheden ge
weest was, schoon als ze geweest waren
of wilden zijn, .als de roos, dio zij plukten.
Maar op zekeren dag liet zijn mensclien-
kennis l|don baron in den steek. 'I. Was
begin Juli, 't badseizoen in vollen gang,
en dagelijks kwam' een stroom van bezoe
kers door den niet prach'tigo i;ozon mi
den tuin. Voor do eerste maal, sedert hij
zijn geheimen observatiepost had ingericht,
ging een. vrouw, wier gestalte slank on
elegant scheen, de rozen voorbij' zonder
er naar te kijken cn ging eeuigo schreden
verder op een bank zitten. Mijnheer de
Morvandes begreep er niets van; zou zij
zoo leolijk zijn, dat 'zo het zelf wist?
Hij gevoelde onmiddellijk het onbehoor
lijke van het opschrift c,n als gentleman
wilde hij de boleediging, die liij onwelend
dc onbekende had toegovocgd, ongedaan
maken. Verzonken in don aanblik van de
ondergaande zon, hoorde 'zij zijn schreden
niet en de heer de Morvandes kon haar
ongestoord beschouwen. Zij was bizonder
mooi. Goudblonde lokken omlijstten een
regelmatig, ïijnbesneden gelaat. Do lichte
schaduw van den wilton, slechts met blauw
lint gegarneerd en groeten hoed, gaf aan
haar teint oen glans van frischheid, en
van haar geheelo verschijning ging iets
onbeschrijflijk bevalligs uit. Om haar niet
Lo verschrikken, naderde do hoer De Mor
vandes 'haar langzaam.
„Hebt u het opschrift op het bord niet
gelezen, juffrouw?"
Het meisje, plotseling in haar gedachtcn-
ga,ng gestoord, stond blozend op cn wil
de zich verwijderen, zonder te antwoorden,
toen do bayou met een eerbiedige buiging
zei:
„Ik bied u mijl excuus aan. juffrouw,
dat ik u aanspreek zonder mij voor le
stellen; maar ik ben baron Morvandes, de
eigenaar van dit landgoed."
De hoffelijke toon, liet naip ename
uiterlijk Van den baron, namen eenigszins
PARIJS, IS Juni 101L
Wel scheen de zon niet Zondagmorgen
om half y ij ftoen ik me in het lio-eh
van VineemKS bevond, maar liet weer was
daarom niet slecht, liet had een oogen-
blikjo zacht geregend, en er wa< slechts
weinig wind. Een prachtige tempeialmn
voor het „Circuit Européën" den groe
ten luclilwcdslrijd, die dien «lag begon, en
voor de honderdduizenden, die ten drie
uur opgestaan (of wel niel naar he l ge
gaan) waren om van dc afvlucht" getuige
te zijn. „Honderdduizenden" is niet over
dreven. Men kan het aantal personal}, dat
in en om het J!o.->cli van Vmeeinie- op
do been wa.s, gerust over liet b.ilf ntil-
liocMi schatten, .hetgeen huw ij-I dat, in
weerwil van de twee audeie groote wed
strijden, die nog geen zes weken geleden
plaats gehad hebben, de itieii-'eben nog
buitengewoon verzot zijn op -ehouw-pelen
van den aller nieuw-ton sport, Het schrik
kelijk ongeluk van Issv schijnt lie len nie
mand afgeschrikt St hebben en, zonder
kwaad van den evemneiw h Le deuken,
kan men zelfs de vraag oppeien ol' in
tegendeel niet velen zich juist door liet
gevaar dat de luchtvaart biedt, aangetrok
ken gevoelen en, onwillekeurig, een on
geluk: niet als dcu „clou" van de groote
gebeurtenis, van een wedstrijd beschouwen,
ltoe hel zij, is ook nu weer de animo
van het Parijsclic publiek buitengewoon
groot geweest.
Ofschoon liet „.Tourna!", die dit „Cir
cuit" georganiseerd heeft, van te voren
beleend gemaakt had, dat er geen toeuangs
kaarten aan bet publiek zouden uitgereikt
worden, verkeerden gedurende de drie laat
ste dagen dl bureaux van liet blad als bet
ware in staat van beleg. Er moest een tal
rijke politiemacht aan den ingang van bet
en bouw iu ile Rue Richelieu opgesteld
w nidi li om (e beletten dat de menschen
er binnendrongen.. Wan! foei» werden er
kaaiti ii uitgereikt, en ieder wilde onder de
Iu gun-t:gden bobooien,
Vhleiaf is het, lieden gebleken, dal
nii mand eigenlijk entreebiljetten noodig
ha 1 om de afvlucht te kunnen gadeslaan.
tonner-I -is dc vlakte, gelegen tusschen
In t Hoi- dc Yincennus en de Manie en
iu -taande uit het coursc-sveld en het ma-
Itm ui letcrrciu der artillerie van Yincon-
no-, ettelijke malen giooicr clan liet aëro-
dioom can J-»v. Vervolgens zijn dc geno-
nn n maaticgelcn weder zóó onvoldoende
gebleken, dat op verschillende ponten de
trouwen- erg kleine en. wrakke, bouten
lukken, die de üf-chcidingen der voor de
vufghillende categoihën van toeschouwers
be-t.emde miniton moesten vormen, door
gebroken zijn en liet grout-le gedeelte van
het publiek gaan kon, waar het bom
lustic, in weerwil van de onlzagelijkc
macht van troepen cn politie. Er is daar
door hier en daar ver-clirikkeiijk gedrang
ont-taan en menigeen is in de benauwd-
hei t gemakt, doch, wonder boven won
der, zijn ernstige ongelukken althans on
der de kijkers, niet voorgekomen. m
Uok hij deze nieuwe sport Openbaart
zich dus weer liet eigenaardig volkskarak
ter der Fransehen. Hun handigheid, bun
vindingrijkheid en, men mag hot niet ont
kennen, hun moed en opgewektheid, dat
alles bijeen maakt dat zij aan de spits
slaan der beoefenaars van de jongste der
kun-tcn, die ongelukkig genoemd worden.
Doch wanneer liet op organiseeren aan
komt, loopt alles in de war en schieten
zij beslist te kort in de aoodige voorbe
reiding.
Dien morgen heelt men weer de gekste
dingen zien gebeuren. -Zoo weid plotse
ling, niemand wi-t waarom, een der naar
de vliegvlakle leidende hoofdwegen van
liet bn-c li die expre-se]ijk bestemd was
vnur do houder- van toegangskaarten)
11oor een detachement kuiassiers, nog wel
met een kolonel aan het liuofd, afgezet.
Niemand ino.dil cr meer door, en proLes-
feeien hielp niet. Vijf minuten later, nadat
door dat optreden een verschrikkelijk go-
diang ont-taan was, rukte bet detachement
in en kon ieder, zelfs hij, die geen kaart
bint, viij den weg volgen. Werd er op h'ct
veld een hek doorgebroken, dan werden
op de eenc plaats de binnendringers ge
chargeerd en weggejaagd terwijl men hen
twintig pas verder matig bun gang liet
gaan. Oveial kon men tegenstrijdige orders
en maatregelen constateeren.
Doch bet echt Fraosclie publiek laat
zich door zoo iets niet afschrikken, llo.t
is nu eenmaal gewend aan hel totaal ge
brek aan logica in de hersenen, of liever
aan do afwezigheid van takt en door
zettingsvermogen, bij lien die de „rem pu
llet wantrouwen van hel meisje weg en
zo wondde zich tot hem.
„O, in dat geval is het aan mij, u mijn
excuus aan ie I leden, daar ik liet deed
voorkomen, alsof uw rozen mij niet aan
stonden, terwijl ik zo integendeel ver
rukkelijk vind."
„En waarom Hebt u zo dan niet go-
plukt?"
„Ik dorst niet goed."
Nu was bet ijs gebroken, en als oude
bekenden babbelden zo venter.
Het meisje vertelde, dat zij als gezel
schap van con oude- dame naar Dinard was
gekomen. Haar vader was jong gestorven,
li'aar moeder niet meer dan juist voldoende
om van te leven nalatend. Wat zou de
toekomst voor luiar zijn? 11, t lot van een
arm, jong mei-je is niet benijden-wanrdig.
Ernstig gemeende aanzoeken kieog ze niet,
omdat ze te arm was; en ze was te
trotseb om zicli als speelgoed voor iedei-
een te laten gebruiken. Zij vertelde, dat
alles treurig en kalm, maar ze scheen
toch gelukkig, iemand gevonden te heb
ben, ïicji ze haar hart 'kon uitstralen,
want ze zou hem immers nooit terug zien
Maar toch, niettegenstaande de opentmitig-
lieid, waarmee ze dit thema hehafldo' le.
lag er in den toon van tiaar stem een
kwalijk verborgen verlangen naar een echt
genoot, een eigen tehuis, dal ze met haai
bevalligheid zou hebben versierd.
Baron Dc .Morvandes begioep nu ook.
waarom ze de rozen niet geplukt lm 1; wat
bad zo aan een schoonheid, die haar toch
niets dan verdriet bezorgde?
„Wat gaat de tijd met praten toch
spoedig 'om," zei liet meisje, terwijl ze
opstond. „Ik zal te laat komen en tante
zal ongerust zijn. Ik mag me wel haas
ten."
Jk weet ook, waarom ge de rozen niet
plukken wildotDe baron trachtte een
schertsenden toon aan te slaan, maar niet
temin doortrilde een diepe aandoening zijn
stem. „De geheele rozentuin moest aan
uw voeten liggen."
En toen zij g'imla Tiend pro'.öMcorde en
dreigde boos to zuilen worden, als hij
haar complimentjes maakte, voegde li ij or
aan toe:
„Maar nu ma» ik toch morgen dooi
den tuinman bij uw tante een bouquet
rozen deen brengen?"
Zij reikte hem «buikend de hand en bii
keek ha li na tol /.ij door een bocht in
den weg aan zijn oog onttrokken was.
X&detikond en eenigszins slecht geluimd,
kieule hij naar luiis terug cn voor het
eei-t vroeg hij zich al', oi' hij niet verkeerd
had gedaan, liet geluk te zoeken in egoïs
me en eenzaamheid, en of liet niet veel
gemakkelijker was, dan hij gemeend had,
ran gelukkig Le zijn.
Werktuigelijk bekeek hij in den spiegel
zijn grijze haren en de rimpels, die veer
tig jan li hem onbarmhartig in het gelaat
gi gieeld halden, en angstig herhaalde hij,
wat een vriend hem eens gezegd had: „Doe,
liet dan. vóór liet te laat is."
Maar den volgenden dag liet bij een
gioote ruiker van de mooiste rozen bij
elkaar binden, en bracht dien zelf aan
het jonge meisje.
