n
STADSNIEUWS.
Kerk en School.
Christ. Geref. Kerk.
Rechtzaken.
Landbouw cn Veeteelt.
Luchtvaart.
Geiiseiigd Nieuws.
De Europeesche rondvlucht.
De Lustrumfeesten.
BaaaagBaMMMWittMifiMgtfaaasa
Gouverneur tan Suriname.
Met zekerheid kan worden medegedeeld,
'dat de benoeming van don kapitein ter
zee W, D.. H. Baron van Asb'ock tot gou
verneur der kolonie Suriname thans ge-
scbieil is.
Do pest op Java.
Regeerings tol eg ram 27 Juni:
Afdeeling Alalang: gisteren vijf gevallen,
waaronder een doode. Van de lijders van
vorige dagen overleden er nog vijf.
Van Kediri is geen bericht ontvangen.
Internationaal nautisch congres
Het Internationaal neulisclï Congres, dat
lieden en volgende dagen in liet "Palace-
Hotel te Sclieveningen zou worden gehou
den, gaat wegens 4)0 zeelied.ensta.king niet
door.
VLAARDINGEN, 27 Juni. Voor den ge
meenteraad zijn officieel candidaai. gesteld
do h'eeren
In kiesdistrict I (3 plaatsen) II. de Bor
des, a.-r., aftr.II. do Haan, ci.-h. aftr.J.
ITO, Maassoii r.-k., aftr.) ,T. II. van Linden
van den Heuvel, lib., A. Iloogendijk, lib.
aftr. en W: Drop. s. d. at. p.
In kiesdricht II (3 plaatsen) 11. de Bor
des, a.-r., aftr.; M. VcrsLove, a.-r., aftr.;
A. Iloogendijk, lib., aftr.; J. II]. van Lin
den van 'den Heuvell, lib., B-. Pot, lib. en Wj.
Drop, s. d. a. p. 1
In kiesdistrict III zijn dadelijk gekozen
do heeren A. de Haan, c.-h., aftu, en ,1].
W. Maasscn, r.-k., aftr.
De stemming in de kiesdistricten I en II
is bepaald op Woensdag 5 Juli.
VLAARDINGEN, 28 Juni Van het al
hier binnengekomen stoomschip „Amstcl-
dam", geladen met zout voor diverse fir
ma's, beeft de bemanning liet werk ge
staakt. In verband hiermede had vanwege
den Vlaardingschen Bosluurdeisbonc! een
vergadering plaats in Excelsior", waar
de heer W. Drop ecnige wenken gaf, wel
ke do stakers moesten opvolgen.
VLAARDINGEN, 2S Juni Onder het vee
van allo landbouwers in deze gemeente
komt liet mond- en klauwzeer voor.
Aan die ziekte stierven in Vlaanlingor-
Ambadht 10 runderen en in deze gemeente
4 runderen.
OVRRSCJIIE, 27 Juni. Bij enkele can
did a ats tel ling zijn de aftredende leden van
den gemeenteraad, dc heeren "P. Zeeuw.ïz.
en A. van Vliet herkozen; in de plaats
van den hoer J. Bos, die zich voor cm
herbenoeming niet beschikbaar gesteld
had, de heer W. de Kroes. In de plaats
van bet aEtredend lid, tevens wethouder,
den heer Jac. Post, werd gekozen de heer
P. N. Bak.
zal worden afgeweken, door ons niet in de
gelegenheid te stollen om mondeling onze
aam rage te kunnen toelichten.
„Wij voltrouwen dat door uw vereen!ging
alsnog zal worden ingegaan op ons verzoek,
en dat u zult inzien dat deze zaken langs
redelicvenden weg bohooren te worden op-
gelast, en verzoeken dan ook nogmaals be
leefd, doch mol den meesion nadruk, vóór
of on 1 Juli 1911 te willeir melden aan het
adres van S. K. v. d. Berg, Kot Se Achter
weg 17l>, te Schiedam, in hoeverre uw ver
eniging meent aan onze aanvrage gehoor te
kunnen gewen.
S. D.- A. P afd. Schiedam.
In de Zondag gehouden afdeeüngsvergade-
ring werd als voorzitter I'. de Bruin gekozen.
Uit het driemaundcilijksch verslag van
„De Moker' bleek, dut er cenige winst; was
behaald. De administrateur Van Dijk, die
om gezondheidsredenen plotseling ontslag
moest nemen, werd vervangen door P. van
Ruiven Jr.
Besloten werd de exploitatie van het eigen
gebouw voort Ie zeden, met een reorganise!ie
der administratie. Ken aparte commissie van
1 ehoor werd ingesteld. („Tiet Volk.")
De leden van bet Departement Schiedam
lichting in de dagvaarding vermteld, dat
de eerste overtreding beeft plaats gehad
Ln de maanden Maart en April en do twee-
do van 24 tot 29 Apliü, maar de tenlaste
legging betreft do niet behoorlijk ingevulde
loonlijsten in bet oorste hajfjaar 1911,
zonder nadere aanduiding. Beide betref
fen dps één delict. Wanneer op don voor
grond was gesteld de datu,m's, waarop de
deliolon gocimslajoord waren, zou, de dub
bel# vervolging juist geweest zijn.
Het 0. M. wijst op do vraag bij dezo
zaak, of er meerdere overtredingen zijn,
nl. of elke onjuiste opgave on of elke weg
gelaten naam oen afzonderlijke overtre
ding is. Deze zaak zal de kantonrechter
hebben uit te maken, daar spr. de Ua-
men der personon', die niet op de lijsten
voorkomen, hoeft vermeld in hot verbaal.
Spr beschouwt ze. echter te sn,mm als
één delict.
Spr. is b'ct ech'ler niet, m'ot den ver
dediger ee.ns, dat de beide dagvaardingen
slechls één delict omvallen, omdat daaiin
is aangegeven bij de eene, dat op de loon
lijsten ontbraken 3 personon en op de
andere dat de loonen piot juist wenen
vermeld. Do termijn is ruim genomen,
maar nader toegelicht.
Do Verd. handhaaf! zijn m'eoniing, waar
van do Maatschappij „Tot Nut van 't Al- in beide dagvaardingen de ten laste ge-
gemeen" zijn opgeroepen ter vergadering j logde feiten worden genoemd als te heb-
op Donderdag 29 Juni a.s. in het Volks- j ben plaats gehad in hot eerste halfjaar
huis. I van 1911, en beide betreffen bet niet be-
Do punten ter behandeling zijn: to. me- j hoorlijk en volledig invullen der loon
(ledcelingen; 2o. b'egrooting voor 1911lijsten.
'12; 3o. Verslag van den afgevaardigde j Hot 0.
ter algemeeno vergadering.
Tiet stoomi-ohip Noord-Holland, dat ge
durende 2 maal 21 nul een politiepost ruin
1 oord heeft gehad, is heden uitat' zoo, ver
trokken.
morgen (12 en hedenmiddag' 05 graden.
Spvinglijd 29 Juni voormiddag.
De
Tot tijdelijk lecraar in Nod. Geschiede
nis aan het Marnix-gymnasium to Rotter
dam, is benoemd de heer A. Goslinga,
te Schiedam, doctorandus in de nieuwe
letteren aan de universiteit te Leiden.
Hot bezoek (Ier Lutksclie ingenieurs.
Zooals wij roods hebben medegedeeld, heelt
gisteren het voorgenomen bezoek der Luik-
sche ingenieurs aan de Wei 1' Gusto alhier
plaats gehad. Te ongeveer t uur arriveerde
het gczcbchap met de stoomboot, hun door
dc gemeente Botterdam ter be-ehikking ge
slokt. Onder leiding van de heide heeren
Smulders en van den hool'd-ingenieur Dros-
solhtiys en cenige andere ambtenaren van de
Werf werden de bezoekers rondgeleid, waar
bij vooral groole aandacht werd geschonken
aan de groole drijvende kraan voor Italië,
wolke een hefvermogen Aan 150 ton heeft
bij 26.50 M. uitlading en 10 ton bij -15 AI.,
en waarvan de. top niet minder dan 60 meiei
boven water is gelegen. De firma Smulders
heeft drie van deze kranen voor de Italiaan?
sclio regeering in opdracht. A11 een bezoek
aan de hellingen, waar o. a. de in aanbouw
zijnde groom dibzuiifpT ..Java in 110-telling
gegeven door liet Ministerie van Koloniën
voor do havenwerken van feoembaja, m
oqgensehouiv werd genomen, ving de tocht
door de maehine-halien en werkplaat-en aan,
waar de moderne werktuigen, die daar in
actie te zien zijn, speciaal de aandacht der
dc-skundigon trokken. Ten slotte toefde men
eenige oogenblikkcn in de kantoorgebouwen,
eerst onlangs met oen nieuwe veuliopmg ver
rijkt, en begaf moti zich toen weder naar de
boot, om via Rotterdam naar Den Haag te
rug te koeren.
Xoonactie.
Door dc afdeelitig Schiedam van den Alg
Ned. Timmerliedonljond is zoo deelt het be
stuur ous mede, muls sedert 4 jaren een loon»
actie gevoerd, doch tot nu toe zonder succes.
Alle pogingen om met do patroon! tot over
eenstemming tc komen, zijn mislukt en thans
hecl't liet bestuur der patroonsverecniging
„Ons Belang" zelfs een besluit genomen om
buiten hun leden om een aanvrage tot een
conferentie af te wijzen.
De afdeeling heeft zich thans per circulai
re tot de p a troon s veree 11 Iging „Ons Belang
en tevens rechtstreeks tot de patroons z.eli
gewend, met verzoek een conferentie toe te
staan „om over dc zonder twijfel ook vooi
ti belangrijke zaak van regeling van loon
en arbeidstijd met elkander te sproken.
„Wij kunnen ons niet voorstellen, dal
door ttw vereoniging, ge/.ion de verhoudingen
welke van patroons- en werkliedenzijde meer
en meer worden in acht genomen, nl. 0111
hij onderling overleg de arbeidsvoorwaarden
te regelen van deze, o. 't. goede gewoonte,
AI. morkt op', dat er vdrsclili
bestaat tusscJicn ji n het eerste halfjaar
en over het oerste halfjaar.
De overtreding, in hot 2e verbaal ver
meld, acht het AI. van ernst,iiger aard,
omdat de onjuiste vermelding der loonen
opzettelijk js geschied.
Daarvoor eJsoht hij f 10 b'oate.
Yan een niolkrondbrenger zijn volgens j De Verd. betoogt, da,t bekt. niiet mot
aangifte een aani nl gortlles-chen val diens opzei hoeft overtredenhij is van mee-
wapen weirgelm.ild in een oogmiblik dut hij J ning geweest da,t het in zoo buitengewone
dezo onbeheerd liet .-taan. i omstandigheid verdiende loon niet op de
lijst vermeld behoefde te worden.
Zweminrichting. I Spr.'s ctiënl. heeft zeer zeker niet be-
De temperatuur van liet wider was heden- doeld to handelen in stiijd mot do voor
schriften. i i
Uitspraak over 14 dagen,.
1 l
Nog een niet onh'ela;ngrijko kwestie deed
zich voor.
Op de zalmvitsscjierij Prins Hendrik is
een ló-jari'go jongen werkzaam, die hij
den zalmvisschoit', zijn pleegvader, in
woont. Voor dezen knaap was goon ar
beidskaart op do vissoherij' aanwezig.
Daarvan was proces-verb aal opgemaakt,
bekl. deelde mede, dat hij indertijd én
bij rechtsgeleerden, 611 ton stadhuize, had
gei raagd of hij een arbeiidskaarit voorden
knaap moest, vrag-mi; daarop was Item me
degtdeeld, da,l do vissoherij buiten de Ar
beidswet valt.
Uit het verhoor van békt. en getuigen
blijkt, dai do jongen 'tpaard leidt, dat den
spil d.aait, waarmede do netton worden
Opgehaald, o.n dat de visch geen andere
bewerking ondergaat, dan dat dezo op
den dag na do vangst wordt doodgeslagen,
alvorens te worden verzonden.
Do controleur dor Arboids in spleet ie deel
de mode, da,t hij het proces-verbaal had
opgemaakt na opdracht van den inspec
teur om hot dozen ter oore gekomen feit
te consLiitearen.
liet 0. AL oischte 4 booten van f l.—
Neb. Hekv. Kerk.
Beroepen te OudsKoorn (toez.') 'ds.
Cannegiotcr, te Drempt; te Oppenhui
zen ca. (toez.) ds. F. Cr. Ilospors, te Wor-
kum; te Bonthuizen ds. O. J. van
Roolselaar, te Noorden; te Rotterdam
ds. W. Biesh'aat, te Zetten.
Aangenomen liet beroep te Eric-hém
do lieer IJ. N. Truijt, cand. to Amsterdam.
Geref. Kerken,
Beroepen te AVitmaisum de heer H.
Jansen, cand. te Baarnta Vlaardin-
gen (B.) ds. Rage beek, te Ouderkerk a. d.
Ussel;. 1 f
Drietal te Groningen (A.) ds. Boers-
ma, to iizingo, ds. Hamming, te Zaatn-
slag en ds. Oudkcrk te Kral begon.
Bod ank t voor de beroepen te Rijns-
hurg en te Broek op Waterland ds. p..
de Groot, to Nobrdeloos.
Hoooeh Onderwijs.
Universiteit van Amsterdam. Bevorderd
tot doctor in do rechten op proefschrift:
Kot Brabantseh'e jacht recht vóór do re
geering van Karei den Stouten, de heer
J. P. W. A. Smit, geb'. te 's-Hertogcm.bosch.
Amsterdam. Geslaagd voor liet doctoraal
examen in dc jufs faculteit aan do Vrije Uni
\cr.-itei! de lieer 0. MoyeiifekU, Amsterdam.
Universiteit te Groningen. Doctoraal exa
men gonceskupde de h'eeren E. P, C. Som-
mcr on W. Grooters.
Vrije universiteit. Doctoraal examen
rechten de heeren H. Carrière en K. II
KorfJ.
Examen voor den Indischen rechte;!,
kop dienst de heer W. C. A. B. P. Arriëns
AGENDA.
27"'Juni en volgende avonden. Tivoli. 8 11.
Amstcrd. Tooneelgezelschap.
Ouwe Boemelaar.
Gebouw Spoelingveroeniging, II
uur. Spoelingvcioeniging. Algera.
vergadering.
28
29
Volkshuis, 8J/j uur. M. t. N. v.
't A. Ledenvergadering.
30 Juni. Rotlcrd. Diergaarde. 8 uur, Con
cert Kon. Scherpsohuttei'svereen.
Bart Verhallen.
2 Juli. Botlerd. Diergaarde, 21 uur. Ma
tinee. 4e Regt. Infie.
4 Gemeenteraad Schiedam, 2 uur.
5 Stede1 ijk Ahiziekkorps, Concert.
Hel S t e d e 1 ij k Museum aan het
Doeleplcin alhier, is eiken "Woensdag van 2
tof 4 uur h 10 ct. per persoon voor het pu
bliek opengesteld.
Kantongerecht,
Van de 80 gedagvaatden voor het kan
tongerecht, lieten er niet minder dan 70
versték, gaan Deze allen gaven daarmede
blijk dat zij de juistheid der dagvaarding
volkomen erkenden on bovendien dat zij
In strijd met art. 24 der Gemeentewet
De Afdeeling van den Raad van State
voor do geschillen van "bostuur behandelde
in de lankmoedigheid van den ambtenaar j ]10t beroep van J. IJ. Soomers tegen
van het Openbaar Ministerie eu den kan- j bet besluit van Gedeputeerde Staten van
tonrechter een hoopvol vertrouwen he- Xiffihuig, waarbij hij van het lidmaatschap
bitten. 1 yan dén Raad der gemeente Ivorkrade ver-
Trouwens tal van gedaagden, die ver-I va)lelx is verklaard! op grond van levering
schijnen, tiachten door ontkenningen of vau s^en voor den bouw van een openbare
soheevo voorstellingen aan straf te ontko- ia!,01.0 school te Spekliolzerheicle-Kerknv
men, wat echter in de méfato gevallen dc. Aan den aannemer van die school was
niet gaat. Dio werkelijk onschuldig is heeft j geiovord steen vaneen steenbakkerij, staan-
gevvoonlijk wel gelegenheid zijn onschuld <]e 0p dc gronden van S., en voor welke
te bewijzen. 1 steenbakkerij S. vergunning had gekregen.
Onder de schuld-erkennende^ zijn ex j doch welk perceel voor drie jaar aan zijn
echter ook die alles in het werk stellen j (p.p, .minderjarige zoons was verhuurd hij
om do overtuiging te vestigen, dat hun j een oiuteregistecrd contract. Uit deze fei-
overtreding niet opzettelijk heeft plaals j |,n' concludeerden God. Staten, dat enkel
gehad, maar het gevolg is óf van noncha- c,a aiiPen g. ats exploitant en leverancier
lance, óf van onbekendhe^ tnc-t de wet. I den steen moest worden aangemerkt
Een scheepsbouwer te Vlaardingcn, die j CR },ij dus gehandeld had in strijd met
gedagvaard was omdat zijn loonlijsten over
liet eerste halfjaar 1911 niet. volledig en
niet juKt waren, behoorde tot do laatst
genoemde rubriek.
De agent der Rijksverzekeringsbank
art. 24 der Gemeentewet,
lie Kon. beslissing volgt later.
Het opi"4e vnorloopig piogramtna voor dc
Nationale en Internationale Landbouw ten
toonstelling in Augttstu- 11)13, te 's-Graven-
hagr», is thans verschellen.
Zij wordt gehouden peur do Koninklijke
Xederl. Landbouw veioeniging.
In het dagelijk-clt be-tuur hoeft 0. m. zit
tir.gZ. K. II. de 1'rin-, der Nederlanden
Hertog van Afecklctiburg, nl« voorzitterjhr,
rnr. Cl. L. AI. II. Buys de Beeiviihrouck,
Alaastricht, tweede voorzitter, en S. C. Kor
tewog, s-Gravenliago, ginlelegeeid lid; sccrc-
hu'is-jienningmecster is de lieer V. R. IJ
Croesen, 's-üraveahage.
Z. K. II. dc Prins is tevens voorzitter van
de hoofdcommissie voor de uitvoering der
tentoonstelling.
PcnningmcoHer-sccietans is P. van Hoek,
diiectuur-gcneraal van den "Landbouw.
Uit elke afdcclings-commissie is tevens
een uitvoerend comité gevormd.
Dc tentoonstelling wordt op con terrein aan
den Nieuwen Parkweg te 's-Gravenlinge ge
houden.'
Dc vlieger Valentine, -die, hoewel voor de
wedvlucht ingeschreven, niet naar Luik en
Sccsterberg hoeft incegevLogcn, arriveerde
ook tc Poubaix.
Wijnmalen zit nog to Brussel, waar zijn
motor wordt gerepareerd.
Overzicht van het circuit.
Interessant is het, eens na tc gaan, hoe-
vee', vliegers tot dusver op elke etape zijn
afgevallen.
Ingeschreven hadden zich 68 aviateurs.
Er zouden uit Yinoenne.s 40 vliegers ver
trekken, in werkelijkheid waren het er
-Jcchts 32.
Volgens de officieelo classificatie kwamen
aan
lc etnpe (ParijsLuik)18.
2o etape (Luik-—Spa.Luik): 18.
3e etape (LuikSoesterbcrg) 14.
4e etape (SoesterbcrgBrussel):
Veiv-chillendc vliegers namen nog aan e n-
k e 1 e etapes deel, doch dezo zijn niet in deze
e Ifióai ficaties i nbegrepen
Tot 1111 toe hadden drie doodelijkc onge
vallen (Princetenu, Lnndron en Leraart in),
plaats.
Een mishandelende politieagent,
De rechtbank to Assen heeft Harm W.,
had tweemaal tic loonlijsten in Met ge- politieagent to Moppcl; wegens mishande
ling van een arrestant in het arrestanten
lokaal, overeenkomstig den eisch tot f25
con trol eerd. De eerste maal bleek hem,
dat op de loonlijst do namen en loonen
van 3 arbeiders ontbraken; de tweede
maal dat enkele loonen niet juist waren
ingevuld.
Voor elk dier feiten was beklaagde af
zonderlijk ged a g va aid
boete, subs. 25 dagen hechtenis, veroor-
ootdceld.
De sigarenspiokkelaars.
Voor de Klect'sche „Strafkammcr" is de
Voor do eerste overtreding eischte hel j zaak behandeld van de sigaronsnVokkelarij
van Kilsdonk en zijn kornuiten. Daar K.
destijds wist to ontvluchten, richtte de
behandeling zich in hoofdzaak togen G.
Noordenbos, treinconducteur uit Nijmegen.
Gcöischt werd lo. h'ct viervoudige van
do aan inkomende rechten ontdoken som,
zijnde 3G.C27 mark.
2o. een schadeloosstolling van 14.GS2.15
Alark, dat is do waarde der sigaren, jdie
Bekt. is tweemaal gedagvaard z. i. voor J weliswaar zijn gesmokkeld, maar waarop
dezelfde zaak. Immers, bij vergelijking van geen beslag kon worden gelegd,
de heide dagvaardingen blijkt, dat do fei- j 3o. eoa gevangenisstraf van 9 maanden,
ten zijn liet niet of niet behoorlijk, invullen j met aftrek van 5 maanden preventieve
der loonlijsten in het eerste halfjaar van hechtenis. 1
1911. Nu, wordt later wel als tupiero i,oe-1 Uitspraak Woensdag.
0. AI. 15 boete, subsidiair 3 dagen hech
tenis.
Als verdediger trad op nar. A. W.
Schippers.
Deze, constatoerende dat zijn cliënt de
feilen erkende, begon mét de clementie
van den kantonrechter in te roepen.
Hij wcnsclit echter een juridische op
merking te maken.
Nog twee vliegers te Brussel.
In hel vliegkamp te Berchera bij Brussel
zijn gislernamiddiig nog aangekomen als tien
de Bitrra, to 6 n. 3 min., en al» elfde Pró-
soat, om 7 u. 2 t 111.
T e Gil/. e-R ij e 11.
I11 de hangar in hut vliegkamp Gilze-Rijen
waten gisteravond nog drie vliegmachines,
die van Le Lascur, Train en Tabuteau.
Le Lasscur trachtte do defecte gedeelten
zijner machine aan elkaar lc smeden. Train
was uit Brussel met een vernieuwstuk voor
zijn motor aangekomen en repareerde, Tabu
teau luid uit Utrecht nieuwe stukken aan
gekregen.
De 0 i f i c i e e 1 c classificatie.
Nu er in hel geheel elf aviateurs tc Brus
sel zijn aangekomen, i.s er een meer volledige
classificatie der vier etapes (ParijsLuik
^SpaLuik—SoesterbcrgBrussel) op te
maken. Zooals men ziet, is dc marine-officie;
Beaumont, dc witmaar van Parijs—Rome, nu
bovenaan, met een vooisprong van 15 uui
op den tweeden, Vidart. De classificatie is
1111
1. Beaumont, 4 5 u. 9 min. 35 sec.
2. Vidart, 60 11. 48 min. 42 2/5 sec.
3. Védrines, 65 117 min. 57 1/5 sec.
4. Ganos, 65 11. 8 min. 26 2/5 sec.
5. Gibert, 67 u. 59 -1/5 sec.
6. Renaux', 09 u. 14 min. 1 sec.
7. KinnneHing, 72 11. 59 min. 39 1/5 sec.
S. Dnvai, 74 n. 44 min. 14 2/5 sec.
9. Barra, 91 u. 28 min. 44 1/5 sec.
10. Wijnmallen, 110 11. .45 min. 32 scc.
11. Prévost, 119 u. 48 min. 37 3/5 scc.
D c v ij f d e o I a p c.
Het vertrek uit Brussel voor dc 5c etape
wns op hedenmorgen 10' uur bepaald. Zij
brengtde aviateurs weer in Frankrijk. Zij
gaat naar Roubaix (90 K.AIAL), waar nu een
grootc tentoonstelling gehouden wordt. Ifet
luitoonstellingscomité heeft aan prijzen
15,000 francs uitgeloofd.
Ilct vertrekken blijft geoorloofd lot Don
derdagochtend op denzelldcn lijd.
Men seint ons uit Btussel:
Om 10 uur vertrok Beaumont, daarna
Garros, vervolgens Vidart. Vcdrineis, Re
nnttx, Gibert, Kimme Hing, Duval, Prevo.-t,
Wijnmalen, maar Wijnmalen keerl weer te
rug
V 6 d r i n 0 s kwam het eerst le Roubaix
aan, nl. om 11. u. -1 min.
Nader:
Te Roubaix zijn nog aangekomen Gar
ros 0111 11 11. 17, Kimmerling om 11 u. 23,
Beaumont om 11 u. 24, Vidart 12 u. 2,
Renaux om 12 u, 3, Gibert 12 u, 14.
Het 0 p e 111 u c h t-nntuurspel
„W i 11 e m a n 11 o 11 a n d".
Men mel^dt ons uit Utrecht
Ten aanschouwt! van eenige duizenden
men.schen had hedenmiddag de eerste opvoe
ring plaats van het oponlucht-natuurspel
„Willem van Holland", een spel dat den
nienseiicn dor 20ste eeuw een inzicht wil ge
ien ia liet leven der 14de eeuw. Dat leven,
dut zoo ganreti anders was dan dat Van onzen
tijd, kennen wij alleen van de historieschrij
vers. Oude wallen en muren, voorwerpen en
klredingslukken, cn niet het minst dc oude
plaatwerken uil gemeentelijke, particuliere en
rijksarchieven zijn dc bronnen waaruit wij
onze kennis aangaande leven en werken on
zer voorouders uil dien tijd kunnen putten.
En onze fantasie wi>t uit deze Ia» vau elkan
der .-.taande gegevens een denkbeeld tc vor
men van de samenlo.ving der 14de eeuw.
Altrat' altijd toch bleef onze kennis van dto
samenleving een kennis van bijzonderheden
en details en misten wij de gelegenheid, met
een blik lc omvatten het geheel van leven en
gebeuren uit dien tijd.
E11 nu is daar de mnskerndc-commissio
van de Utrechtsche Lustrumfeesten gekomen
er hoeft 0113 daar in staat gesteld voor onze
oogen te zien opleven een vecrtiende-eeuwsch
tijdvak. Alleen liet op en Iuelit-tui t m 1 rspelont
worpen in liet brein van een kunstenaar, ver
mocht een zoo grootsche benadering te g<^
ven van dc werkelijkheid van het leven der
14de eeuw, in liet hijzonder wat aangaat ver
schillende episoden uit den tijd van Willem
van Holland. AEuztek cn zang, gebarenspel
kleeding en decor gaven een indruk van ver-
keijk 14de eenwsolt leven.
Welk oen gansch anderen indruk toch
geeft het oponlucht-natuurspel in vergelijking
mol de opvoering van een of ander werk vn
ecu schouwburgzaal. Iloe sugestief werkt het
natuurlijk decor van frissche weiden en groe
nend houtgewas. Hoe heerlijk mooi het land-
.schap dat den burcht van Rijnauwen tot mid
delpunt hoeft. Hoc oogverblindend die pracht
van den echt-H(o!landschefi wolkenhemel,
waarin de witte wolkgevaarten zachtkenB
vooitsehuiien in schier eindelooze opccnvol-
Dino".
Daar zal het spel beginnen.
Een groep van edelen in gewaden van
bonte en toch harmonieerendo kleuren, ver-
li,al den trolschen burcht om tor valkenjacht
te gaan. Ziet hoe de vurige rossen ongeduldig
trappelen en wild opsnuiven do frissche lucht
der geurige weiden. En daar ginds in de
verte wapperen de vanen voor dc tenten van
een kamp, dat opgeslagen is aan den oever
van een rivier, die, uit hooggelegen landen
komend, au langzaam voortvloeit door do
lage weiden en znehtkens haar golfjes doet
klotsen tegen den boeg der vreemd gevorm
de vaartuigen, waarvan do hal gespannen,
lijkbemaalde zeilen de aandacht tot zich
trekken. Daar klept een klokje, het is dat
van de abdy Oostbroek en geeft het tceken
dat dc jonge knapen en meisjes voor heden
genoeg gewerkt hebben en zich nu met Volle
aandacht aan hun spel mogen wijden.
Na de jacht komt nu de maaltijd, en vroo-
üjk gaat het daar toe als kan en kroes gevuld
zijn en de minstreel zijn zoete liederen van
liefde en strijd in klank van zang en snaren
lol de harten brengt.
Zoo is heel dit natuurspel een aaneenscha
keling van tafereelcn vol'van zinnen bekoring.
De pracht der bloeding van odoivrouw en
ridder, van voetknecht en bisschap boeit hot
oog, terwijl de muziek van Willem Andrios-
scn, zoo geheel in overecndemiumg niet do
handeling van heel het spel, de ooren drenkt
met ecu vloed van 'klanken, nu eens forsoh
en krachtig, dan weer zacht cn weemoedig.
Hoe schoon zijn de muziek en Woorden van
hot volgende strijdlied:
Reic het rood cn het zwart der banieren,
Klimmende leeuwen op velden van goud
Lore den Leeuw, die de guldene velden
Klimmend 11 glorie verwint en behoudt.
Ecre Graaf Willem den Stoute der Stouten,
Er re den Leemv, die in 't guldene land
'l Zwart en het rood en het goud van zijn
- Standaard
A Is het symbool van zijn kracht heeft
geplant.
En niet alleen zinnenbekoring gaf dit
spel, ook de handeling van hel natuurspel
boeide onze aandacht.
