r
M
64"° laargang.
Zondag 2 Juli 191!
No. 13650
I
m
Tweede Blad.
uit de Tweede Kamer.
ONTVLUCHT.
h
't
Zijn mager lichaampje^ geheel hlaiuv van.
SCHIEDAMSCHE COURANT
Deze courant verschijnt d a g o 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs por kwartaal: Voor. Schiedam en VIaardingen fl. 1.25 franco
per post £1.1.85,
Prijs per week: Voor. Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen. a|
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No- Ml (hoek Korte Haven).
Prjjs deï Advertentiën: Van 1—6 regels fl.0.92; iedere ï.egei meeï
15 cents. Reclames 30 cent per tegel. Groote letters naar de plaats, die zfl
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeehge voorwaarden. Taneven
hiervan zijn gratis aan bet Burean te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- 'eü Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Het is net zoo uitgekomen als wij ge
zegd hebben.; minister Tal ma heeft ervan
de meerderheid fiat op gekregen, dat de
geneeskundige» behandeling uit de wet, zal
zijn uitgeschakeld, en heeft in ruil daar
voor op de beide andere punten wat toe
gegeven, zooals wij nader zullen komen
(o zien. Politieke overwegingen hebben de
Rechterzijde er dus toe geleid, haar mce-
ïiing, dat in een Ziekteverzekeringswet, de
waarborg voor goede geneeskundige behan
deling onontbeerlijk is, prijs te geven, en
do sombere profetieën dienaangaande van
de hoeren Trcub en Patijn zijn volkomen
uitgekomen en do noodkreten van den heer
gilijs hebben zeker niel gebaat, Dr. Nolens
kwam er zóó rond mogelijk voor uit; men
mocht niet zeggen, dat de veranderde hou
ding van do Rechterzijde politiek was van
min allooi; de zaak was toch zoo doodeen
voudig; do Minister zag nu eenmaal geen
kans de geneeskundige behandeling in de
wet op to nemen, cn men kon hem toch
geen taak opdragen, die voor hem omrit
voelbaar was. Over de vraag, of het dan
niet beter ware, dezen Minister te veil
vangen door een anderen, die wèl kans zag
do geneeskundige behandeling in-de wet
op te nemen, heeft de afgevaardigde voor
Yenlo blijkbaar nooit nagedacht, of, als hij
begonnen is met er over na t.e denken,
dan is do val van Talma voor hom zoo'n
schrikbeeld geweest, dal hij, zonder zich
zei ven daarvan rekenschap te geven na
tuurlijk, met dal denken direct is opgehou
den, om zich to verklaren vóór een ver
plichte Ziekteverzekering, die een unicum
zal worden, daar het. csscntieele, het on
ontbeerlijke, er aan zal ontbreken. Als Ne
derland een wet zal krijgen wc zijn ge
lukkig 200 ver nog niet, cn wij moeten
nog zien, dat Talma dit, zijn scheepje, met
het éénc zwaard in behouden haven brengt
die in plaats van een zegen voor den
arbeidersstand to zijn, daaronder groote on
billijke ontevredenheid zal verwekken, zal
dit uitsluitend de schuld zijn van Iron, die
onder de leuze lovenEerst het coalitie
belang, dan het landsbelang. Met waar-
der,ring vermelden wij, dat do steeds on
afhankelijke heer Van Idsinga weigerde aan
dit politieke spelletje mee te doen; hij
selniddo zich hij de stemming van zijn
coaliticgenootcn af, beantwoordde de vraag
ontkennend, of het wonsohclijk is, de zorg
voor geneeskundige hulp uit te sluiten. Zoo
deed dc gcheele Linkerzijde, zoodat het,
op den fd'gcvaardigde voor Bodegraven na,
'een. partijstemming was. Links bleef bij
haar eenmaal uitgesproken gevoelen; Rechts
gaf dat uit politieke overwegingen prijs.
Na deze stemming kon men gerust zeg
gen, dat „de aardigheid er af was". Men
begreep nu, dat dc Minister, die de over
winning luid behaald op het hoofdpunt,
op do beide andere punten toeschietelijker
zou wezen, cn vooral hen, die de parti
culiere ziekenkassen niet geheel onmogelijk
wilden maken, zon tegemoet komen. De
redevoeringen, die dan ook over dit tweede
vraagpunt: „Is het we schol ijk, de
Ziekteverzekering uitsluitend
t c doen plaats hebben b ij v a n
d, v e r h e i d s w e g o in te stollen o r-
g a n o n werden gebonden, trokken dan
ook niet die aandacht, die zc eigenlijk ver
dienden. Daar was de rede van Dr. de
Visser, die air, altijd knap werk leverde.
Hij toonde aan, hoa de controle bij de par
ticuliere kassen voel doeltreffender is legen
simulatie, die toch zoo mcnschelijk is bij
een werkman, dio door werkloosheid een
einde dreigt te zien komen aan dc dagc-
lijksche onontbeerlijke inkomsten. Bij do
particuliere kassen kent men elkander beter,
en voor lien, die mcetien mochten, dat si
mulatie niet voorkwam, wees hij op een
geval onlangs in Fran fort gebeurd. Daar
werden als ziek aangegeven 9000 arboi-
lers, on op lot vermoeden van veel simu-
atie, zijn er expres controleurs-geneeskun
digen benoemd. En toen heeft zich het
merkwaardige feit voorgedaan, dat van dio
9000 „zieken" nicl minder dan 3000 niets
van zich lieten hoöron, en dat van de COOO
overgeblevenen de helft gezond werd ver
klaard.
In do Lwecdo plaats meende de spre
ker dat de particuliere kassen, waarbij
niel alles langs den „officdeelen" weg be
hoeft to gaan, den arbeider en dal
is natuurlijk veel waard heel wat
spoediger aan zijn uitkeering zullen helpen
dan de Staatskassen; maar zijn hoofd
bezwaar was natuurlijk, dat men, door
in deze wet al wat het particulier ini
tiatief op dit gebied had gewrocht, den
kop in te drukken een doel van crn/.e
volkskracht verloren deed gaan, wat. lijn
recht ingaat tegen de anti-revolutionaire
beginselen en dc leer van Groen vauPrin»
storen. 1
De heer Duvs tapte natuurlijk "uil een
heel ander vaatje. Hij wanrsclunvdö den
minister, en dat namens de sociaal-demo
cnrtiseho fractie, dat hij toch niet aan
hot verlangen van dr. Do Visser, en wie
verder in do ICamer h'et particulier initia
tief hoog mogc.n houden, zou voldoen
Ifij toonde zeer gedocumenteerd aan, dal
do toelating der particuliere ziekekmssen
dio thans reeds tot zoo groote versnip
pering van krachten leiden, een goede re
geling ton eenenmalc onmogelijk zou ma
ken, cn beriep zich ter verdediging van
die stelling, niet onhandig op tal van
i) ie t-s or i a al-d cm ocrati sclic schrijvers. Ilij
toonde aan, hoe do administratiekosten
stegen naarmate er minder leden van de
kas waren, en wat do deur Loe deed, hij
wees er op, hoe de sociaal-democratie in
Duüschland, die nog niet zooveel jaren
geleden ook gastrollen had voor het be
houd der particuliere kassen, door bit
tere ervaring geleerd, thans unaniem van
meening was, dat hl handhaving van deze
iedere doeltreffende Ziekteverzekering ab
soluut onmogelijk is.
En de h'cer Treub' viei hem' bij. Nadat
hij do ondeugende inaar niet onverdiende
opmerking aan hot adres van den heet
Nolens had gegeven, dat hij bij deze wet
zoo weinig 'aan politieke overwegingen,
deed, dat. hij bij vraagpunt 2 den Minis
ter van ganschor harte zou, steunen, legde
liij, zooals wij dat. van dezen schbrpzinni-
gen afgevaardigde gewend zijn, direct den
vinger op het punt in' quaestie: Gij wilt,
zoo sprak do heer Treub 'den heer de
Visser toe, do goede particuliere kassen
behouden, cn gij zult in dien wensch
zeker eenigo van mijn partijgenooten aan
uwe zijde vinden. Maar bedenk dat wil,
als do Slaat de particuliere kassen zal
toelaten, zal hij zich er ook borg voor
moeten stellen, dal de daarbij aangesloten
arbeiders hun uitkeering hij 'ziekte krijgen.
Maai dit zal tc.n gevolge hebben, dat die
particuliere kassen zullen moeten voldoen
aai zeer strenge door do wet te stellen
cischen en onder zoo diepgaande Staats
contrólo, dat er van „vrije" kassen eigen
lijk beelcmaal geen sprake meer kan wc
zen. Waarbij ook nog dit komt, dat, als
de zaak zóó geregeld wymlt, dal 'dc open
bare kassen goedkooper worden dan do
particuliere, deze laatste van zelf in den
concurrentiestrijd zullen snoven; maakt
men zo daarentegen duurder, dan zal dc
openbare kas alleen de economisch' zwak
sten krijgen, en dus als het ware een
slrafklasse worden voor financieel niet
sterke personen. Dc toelating van de par
ticuliere kassen zou dus onoverkomelijke
moeilijkheden met zich brengen.
üo hoer Nolens vond zich' verplicht als
voorzitter van de Commissie van Voor
bereiding zich nu even in h'et debat te
mengen, om er op te wijzen, dat. het
vraagpunt, eigenlijk geen discussie toeliet
over de vraag, „welke voorwaarden er
aan dc particuliere kassen zonden moeten
worden gesteld, om ze hot leven te gun
nen". Volgens hem en dal kwam ons
zeer juist voor ging het 'alleen om do
vraag, of do wol do mogelijkheid zal uit
sluiten, dat particuliere fondsen bestaan,
ook al zouden die even goed werken als
een openbare kas. Een vraag, die de heer
van Idsinga allerminst beviel, en bom her
innerde aan dc vraag, die do boer aan
zijn gans deed: Mijn lieve vriendje, met
welke saus wenscld go gegeten Ie wor
den? Spreker wcnschtc echter heel o
maal niet gegeten to worden. En daar
hij van verplichte verzekering ab-oluut niet
wilde weten dwangverzekering noem
de spreker liet zou hij de viaag na
tuurlijk ontkennend beantwoorden* Hij
moest zich or echter over verbazen, dat
dr. De Visser, die wel voor vorpiHüc
verzekering was, die particuliere ta-sim
wil behouden, die hem niets nu er waani
waren als door controle en voorn aai dm.
de "Slaat do vrijheid van die ka-M-n aan
randde. Wie dus het beginsel der vrijheid
prijs geeft, moest volgens den lieer van
Idsinga, voor een centrale Slaal-kns zijn.
Wij dachten er aan, teen wij den alge-
vaardigde voor Bodegnnen aldus hoorden
spreken: "Wat zouden ve hem nu gaarne
do vraag stellen, wat hem het gosiib-idieerJ
Christelijk onderwijs nóg waard is, nu het
door de Staatscontrole en de voorwaarden
die de Slaat voor zijne subsidie stelt, vol
gens de eigen getuigenis van den heer Dc
Ravornin Lobman geheel beeft opgehouden
„vrij" te zijn?
klaar wij zouden afdwalen. Tin nu kwam
dc Minister aan liet woord, die voor de
uiterst moeilijke taak stond, tegelijk zijne
oorspronkelijke meening te verdedigen, en
tegelijk daarbij zooveel toe te geven, dat dr.
De Visser tevreden was, of daarvan althans
met cenig recht den schijn kon aannemen.
Hij begon met te zeggen dat hij er natuur
lijk slechts zeer noode toe was overgegaan
de particuliere kassen ten donk op te schrij
ven. liet zou zeker lieel gemakkelijk zijn
die particuliere kassen te laten v<x>rtbotaan,
en (tie zich daarbij niet aansloot onverzekerd
te laten. Maar dat wil natuurlijk niemand.
Men moei dus naast de particuliere kassen
ook Overheidsorganen in het leven roepen,
waarbij iedereen terecht kan. Mn waar dat
zoo is, moeten dan aan de tegelijkertijd bc
staande particuliere ka-5® allerlei bepalin
gen worden opgelegd, en dun begint de
moeilijkheid. Daarenboven is liet laten voort
bestaan van de particuliere kas-en tevens
het laten voortbestaan van de onderncmers-
kfiA-en, en nb iets d w a n ^verzekering is,
dan zijn deze liet. Zij toch hebben aan ve'e,
uit arlK'tderskt'ingen voortgekomen zieke,
kassen oen einde gemaaktzij leggen de ar
beiders den dwing op zieli er bij to verzeke
ren, en het is wel merkwaardig, dat, niet
tegenstaande de goodkoopo administratie, cn
de bijdrage van den patroon; de meeste ar
beider- tegen dit soort kassen ernstig be
zwaar hebben. En de regeling is haast on
doenlijk. Maakt men die voor do openbare
kassen zoo goed als ze moet wezen, dan Is
z.e de dood voor de particuliere dito. Afge
scheiden van hot feit dat, door de particu
liere kassen te stellen naasl de officieele.
men niet kan komen tot ecne ineenschake
ling van allo. takken der sociale verzeke
ring. Als men met al die onderscheiden kas
sen heeft te maken, dan kan men toch den
uei kgowr.- niet de taak opleggen daarmee
tekening te Inmden, En liet ideaal van den
Mini-ter i> dat in de sociale verzekering de
werkgejer tmi slotte tc doen z.al krijgen
lite! één man.
lèdoeh - - en hier kwam dc draai hij
om mhv-rhien als volgt aan de bezwaren van
hui hei r De Vi.-—er tegemoet kunnen komen.
De Raad an Ai beid moet het college van
aangifte Idiium voor alle verzekerden, hij
moet het bedrag van premie en uitkeering
a-t-trllen, en lelt sjotte altijd uitmaken of
maud uiikecring krijgt. Maar verder krijgt
le Raad van Arbeid de beschikking over do
pn mie- der veroenigingen en stelt voor haar
'Ie uilkceiingon vast. Als er dus een arbei
der i.-, verzekerd Lij oen door den Staat er
kende z.iekenkas, dan int de Raad van Ar
beid diens promie, keert die uit aan de kas,
dl betaalt de voor hem door den Raad van
Arbeid va.-tgestelde uitkeering.
Den gelieeien morgen sneeuwt liet. Al
les is wit rondom liet oude huis, alles
behalve liet snol vooitvlLod.cnd.Cj donkere
vvator
Bij hel lieKt der oloelriscbe lampjes ziel
men niets als oen golvendo witte vlakte
waarin zich grasperken, paden, zoomhed
den en bloemperken' tol éón vermengen
slechts verstoord door do donkere stam
men der hoornen, somber afstekende bij
liet witte doodskloed. s
liet is acht uur 's avonds.
De maaltijd is geëindigd, <lc bedienden
eten mi, op' hun beurt in do goed ver
warmde cn verlichte keuken, wellicht meer
moede geworden door deze korUy dvoc-
vig-doodsülfo dagen dan door do lange
.werkzame dagen van den zomer.
Plotseling weerklinkt de groote Wel van
de brug, en opeens wakker geschrikt,
komt Satan, do waakhond, het stroo uit
zijn hok meenemend, uit zijn slaapplaats
cn antwoordt met woedend geblaf.
In do keuken hoeft men hot geluid
vaag gehoord.
„Daar komt iemand 1" zegt de tuinman.
,,'t Is m'e ook een uur en oen weer
voor een bezoek 1"
„Je bent niet wijs!" antwoordt zijn
vrouw, ,,'t Is do wind. Er is niemand 1"
Zij waalden oen oogenblik.
Opnieuw weerklinkt do hel.
„Mem troedl niet binnen, ik zal maar
eens gaan kijkenm d' j s j
„Trek je laarzen aa.n."
„Denk 'je dan dat ik er op mijn sok
ken heenga!"
Dc voetpaden voor liet eten nog zonder,
zijn nu geheel met sneeuw bedekt en
langzaam legt bij den korten weg af naai
de brug, loopt er over heen en staat voor
liet lick.
De bel schommelt nog heen cn weer.
Do man ziet. in 't begin niets.
„Mijnheer 1" klinkt een bedeesd stem
metje. i I I i t
De man hukt zich.
Op den grond, naast het hek, waar
aan. het zich vasthoudt, zit een kiml,
dat zijn hand, blauw van koude, naar hem
opheft.
„Groote goedheid I Wat doe 'je daar,
kleine?" I
„lk ben koud mijnheer 1
„Zoo! Kom' maar eerst mee, darl kan.
jo straks wel eens wat over je komst
vertellen."
Ziende dal. hot mank loopendo kind tel
kens struikelt, ne.oml liij liet. in zijn ar
men, en naj het hok weer gesloten te
hebben, keert hij naar do keuken terug.
„Dal heb' ik gevonden 1" zegt bij, zijn
last op don grond zettend.
Een kruisverhoor begint.
Hijgend, verwonderd, vreesachtig, zijn
oogen dichtknijpend voor hot plotselinge
schelle licht, en aangegrepen door de
warmte, wil knaapje glimlachen, binst, dan
in tranen uit en zou gevallen zijn, wan
neer de vrouw hot niet ouders ten ml bad.
„Wij moeten movrouw waarschuwen!"
Do da,me is gekomen.
Men hoeft het kind uitgekleed.
koude eu half ben oren, is bedekt met
blauwe plekken; op zijn to kort been een
bloederige en zwerende wond; een van
zijn ooren is half afgesneden.
Hij wonlt in een groote wollen deken
gewikkeld, naast h'et groote fornuis gezet
en zachtjes mot kleine teugjes geeft men
hem warmen wijn te drinken.
„Waar kom je vandaan?" vraagt me
vrouw hom'.
„Ik ben gevlucht... van do kolonie..."
Mot een knikken van het hoofd geeft
dó tuinman tc kennen, dat hij 't reeds
wist.
„En waarom ben je gevlucht, stak
kerd?"
Langzaam, met afgebroken zinnen, som
tijds doende of hij 't zich niet herinnert,
moeilijk zijn woorden kunnende vinden,
zegt bet jongsko:
„Men sloeg mij omdat ik hink.De
anderen zijn vertrokken dezen morgen
Het was nacht en koud!"
„Ja, anno kleine".
„Toen hebben zij mij gezegd met hen
lo gaan omdat men mij sloeg.
„En ben jo gevlucht?"
„Ja... wc waren hang dicht, bij de hui
zen le komen, omdat we daar weer ge
vat zoutten kunnen worden.... En we heb
ben gcloopen geloopen.We hadden
een bootje brood cn we dronken sneeuw
water.
Het kind rilt over 't gchoelo lijf is
'L de herinnering? cn zijn slem, elk
oogenblik licoseher wordend, klinkt schor.
„En do anderen, je kameraden
Zij wilden naar de stad gaan naar
mijnheer mijnheer Blamliu ja,
Juist, die is 't.Rn dan, is 'men, daar
De lieer De Visser noemde dit een gansch
nieuw idéé en vroeg het was V oensdag-
middag tegen 4 ure schorsing der beraad
slaging. opdat de Commissie van A'oorberei-
iling dit nieuwe denkbeeld nog eens kalm
zou kunnen overwegen. Dit werd goedge
vonden. En de Minister kwam toen plotse
ling met de verrassende rnededeeling. dat hij
die Raden van Arbeid niet meer wilde heb
ben, om mede tc werken „tot de uitvoe-
t ing van wetten van den a r b e i d" maar
.dot de uilvoering van wetten betreffende de
•i rli e id s v e r z e k e r i n g"'. De grootsche
opzet van dio Raden van Arbeid werd dus
even met verbijsterende onverschilligheid
prijs gegeven. Bcdoo'-l als „organisatie van
den Arbeid*', zooals het in de Kuvperiann-
--•ehe snorkevij heet. zuüen zij nu niet andere
worden dan bestuurders van de officieele
Ziekteverzokeringskassen, en kunnen zij dus
tot de gesmoorde Rakkersraden zeggen:
Wij zijn er beter aan toe dan gij. want wij
leven nog, maar a,k deze nog konden spre
ken, zouden zij met recht zoggen: het is er
dan ook naar.
Toen men Donderdag bijeenkwam vcr-
hua-do het dan ook niemand, dat de Com-
mi.-.-io van Voorbereiding vraagpunt 3: „Is
h et w e n s c h o 1 ij k Baden van A r-
!j e i d i n to stellen, belast met de
taak om mede te werken tot de
uitvoering van w e 11 e n, b e t r e f-
f e ït d o den arbeid? had ingetrokken.
De heer Van Idsinga mankte aanstnlto om
over die intrekking zelve het woord to vra
gen. maar hij kreeg daartoe geen verlof; de
discussie loont toch onkel over de vraag
punten door de Commissie van Aroorberei-
dtng gesteld en over niets wat daarbuiten
valt.
goed en wol eet men en men wordt
niet geslagen."
„Tiet is er centje van Verwaarloosde
Kinderen!" begint de welsprekende tuin
man. „En dc kolonie is".
,,'k Weet liet 1" zegt mevrouw. „Is dat
tliet daar, waar men achterlijke?".
„.Ta, mevrouw, iTo gebrekkfgen en
krankzinnigen ook.Zij ontvluchten elk
oogenblik!"
,.Nu, kindje, je kameraden?"
„Ik kon niet zoo goed loopeu als zij.
't is zoo verl... Toen zijn ze vertrokken
zonder mij terwijl ik geheel al
leen geloopen hebl... En toen heb ik
hier al die lichtjes gezien.lk wilde hier
binnen".
„Daar heb jo goed aan gedaan, schaap
je. Hoe oud ben jo?"
„Ik ben acht jaar. Ik heet Wim."
„Willem?"
„Jacn verderen verder weet ik
liet rtioH''
Met zijn magere baud, gloeiend lfeet van
koorts, grijpt hij de hand der dame. Zijn
gezichtje, waarin de, zich vergroot oude,
oogen nu een weinig verschrikt staan,
wordt matter cn oen zucht ontsnapt zijn
gezwollen lippen.
Jp den hof, voor het hum, klinkt de-
hoorn van oen automobiel.
,,'t Is de dokter!"
Men had hem, dadelijk na do. komst van
het. kind, getelefoneerd om op het oude.
huis te komen,
„Wat. een weer," zegt. do dokter, terwijl
hij zich' van zijn pelsmantel ontdoet. „Te
•voet zou ik nooit hebben kunnen komen.
Komaan, wat is hier gebeurd?"
Men toonde hem' den, vluchteling.
Hij bekock lang lfot omstig-strakke ge
laat. i
„Welnu, dokter?'
„Hoe is hij hier gekomen?"
Terwijl hij op do lioogtc gebracht wordt:
„Ik begrijp het 1 Ik begrijp het cn ver
wonder "mij, dat hij tot hier heeft kun
nen komen! Twintig Milometers, door bos-
schen en door dezen sneeuw 1Ik wil u
niets verbergen: op 't oogenblik is hij niet
vervoerbaar.Bovendien, vrees ik, dat
dit wel het einde za! zijn! Eu, armé ver
schoppeling van een gevallen menscJiheid,
dat zou het beslo zijn voor hem,'
en ook voor do anderen."
„Dokter!"...
„Kunt gij hem tc slapen leggen?"
„Zeker, die stakkerd!"
„Geef hem te drinken wat ge
wilt, als het maar warm is en tracht hem
te doen transpireerenmaar noj* eeny.
„Wanneer ik in do sLad kom, zal ik
Btandin waarschuwen,*'
Zijn klein lichaampje, als verloven ii£
het ruime bed, spreekt het kind, spreekt
het zonder ophouden.
Somtijds is 't, alsof do woorden er
niet uit kunnen, maar do lippen bewegen
opnieuw, woorden prevelend zonder volg
orde.
„Neen! Neen! sla mij nietl Oh
wat valt er een sneeuw heelcmaat
wit eu wat is hot koud!,-.. Koud?..
Necu, ik heb het wanu jk ben to
warm; maar dat is goedl... Ja, dat is zoo,
vertrok, do anderen Jo zult zeggen
dat ik daar alleen ben dat men niij
"moet zoekenjmndat ik bang benin,
het bosoli IOÏ ik weet wel, dat er geen
wolven meer zijn, maar iooh ben ilc bang
