a 64"° Jaargang, Zaterdag 8 Juli No. 13655 Tweede Blad Contra Jan Salie. ORGELKLANKEN. gemengd .Nieuws. De ongeregeldheden te Amsterdam. Deze courant verschijnt d a g o 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per. kwartaal: Voor Schiedam on Vlaardingen fl. 1.25 franco per post fl.-1.65. Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen". Advertentiën voor hot eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een pur aan het Bureau bezorgd zijn. Bureau: Lango Haven No. Hl (hoek Korte Haven), Naar aanleiding van een tweetal arti kelen hebben wij van meer dan één zijde brieven ontvangen, die ons een aangenaam bewijs van belangstelling waren en een ge reed! aanleiding om op de zaak terug te komen. Een van deze twee correspondenten, die wel wenschte, dat hij al bestond de raad van vroede mannen, bestenul om de hervormingsplannen builen hl Ie politiek om, rlie ook in dit blad wel zijn besproken, te onderzoeken en te beoordeeleri heeft cn van onze aansporing aan de Nederlanders om meer buitenaf te. gaan, 'én van onslior- haald aandringen op bet stelselmatig aan- kweeken van belangstelling voor ons Indië met andacht kennis genomen. Doch 'hij heeft bij onze bespreking van de middelen om lndië dichter bij den gemiddelden Neder lander te brengen, gemist het middel, dat wij o. a. wilden toepassen om 'den Ilol- landsrhen jongen van aanleg buitonaf1 te krijgen. iWij bekennen schuld. Inderdaad is ook dit middel ons voor den geest gekomen). Doch wij hebben veizuitnd het te noemen en zullen ons verzuim trachten goed te maken. „De pers moest dus de Maoeenassen uit- „noodigen een fonds te stichten om voor schotten voor de studie te geven aak be- „kende bekwame en geschikte jongelui, die „zich voor den hoogeren particulieren 'dienst „in Indië willen bekwamen en wier ouders „zulk oen studie volstrekt niet kunnen beta len aldus onze correspondent. Alsof wij draken duiden konden zaaien, waaruit straks millionairs opgroeiden, die voor een en ander een ruim gevoteerd fonds bijeen brachten! Zoo gaat bel waarlijk niet. Die millionairs zullen noch met groeien, noch met geven zoo'n baast maken. Doch wel willen wij bet idee gaarne nog eens overbrengen, Jnlusschen hier zijn meerdere moei lijkheden. Een aparte studie vooi lndië be slaat er in dezen zin niet. Wil men handels man of technicus in het particuliere bedrijf worden, dan is de studie in het algemeen niet speciaal op Indië gericht. Hen zou dus dacht ons 'de jongelui vrij nine ten taten van naar fntlië -of naar het bui loiiland te gaan, mits zij 'deze twee ver pliehtingeu maar op ziidi nemen: de. juri dische verplichting om bet voorschot, hun voor hun studie gegeven, gandeweg terug te betalen en de moreoio verplichting om de relalies met. Nederland aan te houden en {lus óf naar Indië te gaan, óf in heli buitenland te trachten den Nedevfandschen Oorspronkelijke schels door HOELA NI) VAN BUY VEN. Rrjjs dei; 'Advertentiën: Van 1—6 regels fl.0.92; iedere ïegel meet 16 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar. de plaats die zij innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen. In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. Intercommunale Telefoon No. 103. handel en de Noderlnndsclio industrie te bevoordeolcn. Onze briefschrijver vroeg zich af, of een mi ander niet oj) den Weg van' den -taal lag'„. Wil zonden zoggen: neen. Of althans: nog niet. Het geldt hier een proef en het gekit hier zeer beslist niet'den staatsdienst. Do proef zal bet bost worden begonnen dezulken, aan wier financieel onvermogen niet getwijfeld kan worden. En de proef is dubbel onzeker, omdat hier niet. sprake is van beurzen, van geschenken dus, tege moetkomingen, maar van geldloonitl»JÉ op langen termijn, die zeer beslist schuld ver oorzaken. Zeer zeker zal die schuld wel eens oen enkele maal onafgedaan blijven- Doch wanneor men degenen, die tot zulk een verbintenis werden loegelaten, voor zichtig uitkoos, en bij dat kiezen niet alleen lette op inlellectiiecle bekwaamheid, maar ook op handigheid, eerlijkheid, goede ante cedenten van den candidaat zelf en van zijn familie, wanneer men bovendien oonor /.ijds de voorwaarden van terugbetaling zoo gemakkelijk mogelijk maakte, doch ander zijds de bevoordeelden zoo liet- betalen, dat zij mede het risico kregen te dragen .voor liet niet afbetalen door enkelen onder hen, dan zou men de zaak zoo kunnen in richten, dat zij niet vooral een philantro jiisch karakter droeg, doch meer het prac üsclie zakenkarakter, dat voor zulke trans acties de beste basis is. Neemt men bijv. aan, dat iemand f2500 geleend wordt voor- zijn ontwikkeling met het oog op later work- in Indië of Java, dan zou men ter dekking van risico en administratie bijv. '5 pCf. rente kunnen 'vorderen, die onmiddellijk zou 'be ginnen Ie loopen, terwijl nicrr de afbetaling bijv. over 10 jaar Ua beëindiging der stu die zou kunnen uitstrekken. Doch wij geven deze regeling voor heler. Hoofdzaak is maar, dat de bek waant sten en besten ook onder de niet gefortuneerd.m zoo een kans zouden kunnen krijgen om door oigon kracht en energie zichzelf voor uit te werken en daarvan levens het vader land tc doen profilecren. Uit een tweeden brief, die ons met na genoeg dezelfde strekking ge-chreven wordt, relèveercn wij met belangstelling twevor lei Allereerst vraagt de schrijver, waar de -taalshamlolsreiziger blijft, waarover wij vroeger gesclueven hebben, de man die een direct en persoonlijk werkzaam con tact zou. brengen tusxehon doiiNoderkuul- schen handel en de industrie en de consuls .u het builenland, de honoraire consuls mei name, van wier voorlichting veel meer partij ,s te trekken (in den door ons aangewezen vorm), indien men maar toont hun ad vie zen op prijs te stellen en door geregeld per «uonlijk bezoek hun werkzaamheid aan wakkert. „La Prcssel" „La Pressed'' klonk bc! langs den Boulevard des Ballons, en met een min of meer smeekendc trilling in haar klagende Stem bood de arme Ninette haar couranten te koop>, bij elk tafeltje van de reeks café's baar blad in de hoogte houdende, tegelijk met een vlug eri handig gebaar wijzende op het. veel zeggende, bloedige opschriftTriple sui cide, rue St. Ilonuré", boven aan liet blad, dat deze avond eonige kolommen aan dit gruwelijk „fait divers" scheen .te wijden. Of het de meewarige toon was, waar op zij haar „La Prcsse!" uitgalmde, die haar zulk een groot debiet bezorgde, dan wel of baar succes van dien avond te danken was aan dien „Iriple suicide' waaromtrent, bet blad de op sensatie be luste Prijzen aars beloofde de meest afgrij selijke bijzonderheden te zullen mededeo- lon, zooveel is zeker, dat Ninetie bijzon der tevreden mocht zijn over haar ont vangsten. i i 11 ii n |9 Hot een stralend gelaat, bleef zij even onder liet licht van een thenlemiil' stil staan, koorde haar zak binnenste buiten en telde met g roti gen blik do handvol sous na, die zij op haar langen tocht langs do trottoirs der boulevards luid op gehaald. I 'i j j"-| Daarna, bleef zij even met. bogoerige blik ken stilstaan voor Café Jouffroy, terwijl do geduchte aan "do bch'agelijkhoid van Op deze vraag zonden wij Villen antwoor den, dat men in Den 'Haag in dezen waar schijnlijk wel van goeden wille Is, doch het. te druk heeft met politiek of om de woorden van een geestig man te gebruiken: Nederland heeft, het tegenwoordig zoo druk met te redenceren over hel verdoelen van de huid, dat men vergeet Van hoeveel be- u.ng het is eerst den beer te schieten. En wal do tweede opmerking Van dezen deskundige aangaat, die zoo lange jaren In het buitenland gelegenheid heeft geluid 'Ne derlanders aldaar te observeeren wij brengen bar zonder commentaar over, ver trouwend dat zij voor zichzelf spreekt; „Uw idee is best. Laat de jongens flink „loeren en stuur ze er dan uit. Al et dat „geld komt hot best in orde. Doch niet in „orde komt hel, als zij zich niet weten te „redden, se lirer d'afl'aire, als deFranschWi „zeggen. Dat kunnen de Nederlanders biet. ,(Vlet de padvinderij kan dat iets beter wor- „den, indien de beweging hier Piet als een „mode. verloopt). En dan weten zij nooit „prijzen. Thuis niet. En daar buiten niet. „Het is alsof zij niet begrijpen van hoeveel „belang- het voor iedereen en met, name „voor den handelsman is, om alle prijzen „Ie weten. Hoeveel kost een hemd, een „pond suiker, een locomotief, een vel pa- „pier, een ons stijfsel eerste kwaliteit, een „pond meel en een dozijn messen? fn den regel weet de Nederlander dat niol." De lezer kan het best bij zichzelf waar nemen of de inzender gelijk heeft. Liet „llandel-blad" schrijft in een hoofd artikel Wat. ieder, die weel welk een geest onder de bewoners van „de eilanden" heerseht, weo.-de, Is du* thans geschied. l)c blakende booUcikers hebben hun terrorisme door nog krachtiger daden van geweld lutgeoc/fnd, lubben een baas, die weiken wilde, en de be geleidende mi-Iiiairon, met revolverc-uholen en steenworpen willen dwingen uw hun wil te bukken. Een „toestand van anarchie bcer-vln op de Eilanden", zeiden wij enkele dagen geleden. liebniikten wij toen het wooul hij wijze niii spieken, gi.-teivunaeht /ou daarmede de toestand wel juist geschil derd zijn. Die „anarchie" op de eilanden be- 'tekende fclltef \oor degenen, die zich de ieideis de/er beweging tol \ijnml gemaakt <l,ldden, nijpend gowutr voor geilen leden. Allen, die niet hadden medegeweikt om de -■lakeis te slemieii, allen uxifal die gewei gerd hadden het w*eik neer te leggen, ion- li n. indien ucikeiijk liet openhaar gezag op !e eilanden z.ieh niet meer zou kunnen doen Hielen, het allerergste v roezen. Da! niaakle gisterennacht den toestand voor dat opeuluue gezag zeer, zeer moeilijk. daar ook eens te kunnen zitten en daar mk eens wat to gebruiken, haar vervulde met een onbedwingbare begem tc, at was liet slechts één avond eens als echte bou- .evardière nvt mooie zijden japonnen daar to kunnen schitteren, temidden van het gemakzuchtig, weelderig „Paris, qui s'amu- se", maar onwillekeurig viel haar oog op haar «-jofele plunje en met een zucJit, deels van bittere ontevredenheid, deels van zwij gende berusting, ging zij verder. „La "Pressed" „La Pressed" „Triplo sui cide!" klonk hot weer mot diezelfde lich te stomtrilling, cn temidden van de bot sende, voortstuwende mcnschenmassa's die zich verdrongen om in de café's een plaats je tc veroveren, loste zich baar kroel op in het leazig cn druk agitecrend gebabbel van pittige Parisiemvs en onuitstaanbare lions" met evenveel onbehaaglijke galan terie als ziekelijke verwijfdheid. Ninette had haar taak voor dien avond vervuld on mocht tevreden zijn. Al vooil- slenterende sloeg zij de Boulevard do Sé- basl.opol in, liep dien ten einde, om daar na in een zijstraalje van den Hue Rivoli to verdwijnen in een van die vervallen, oude krotten, bij wier bewoners belaas I maar to vaak do grens tussfhen bet mensch- en dierzijn bijna niet meer waar neembaar is. Daar woonde zij alleen, geheel alleen, sedert oenige dagen. Haar vader, -eon braaf man, ijverig en werkzaam, mot dat aangeboren gevoel van plichtsbesef, dubbel te waanleeren hij der gelijke misdeolden van het lot, was reeds eenigo jaren geleden gestorven. Ninette, en haar moeder zoo goed als onverzorgd ach terlatende. j - !3r werd, zoo scheen het onzen vorelntrge- U'is, een poging gedaan om meè.-tOr te wor den in de eigen buurt: dc HraiUu'ilicldmg word gedoofd en van vele huizen en uit tal rijke mui et) klonken de revolvcr-chotcn van de bootwerker- en bun vrienden, die zich blijkbaar in z.eer grooten getale viel-Miurwn- pciien hadden voorzien. Aan co- „>r,d over- uogeu plan gelooven wij cellier zoo -poedig niet wanneer de gemoederen zóó v.rlm zijn, is oen geringe aanleiding \<>Hnende om een uiibar.-ting te doen phtal- hebben. Wal moo.-L ouder deze oni.-lanuigheden ge daan wol den? De straten afzetten en bet onveilige ter- lein aan tig slake!- overlaten tot liet dag werd, -tond gelijk nieL de gewapende ma—a in ceu zeer opgewonden -Laai verkeoremie geweldpleger- de. ft t'ijhoid te geien ui du .-tnSÉn ook te doen, waf zij verkozen. Stond du- gelijk met de anarchie too te laten en te dulden. Bovendien zou er dan \oor de stakers de mogelijkheid bestaan een lolgett- dui nacht opnieuw te beginnen. Wij meenen dat daarom aan de autoritei ten. rite den moed gehad hebben een krach tig cm doortastend optreden te gelasten, tille hulde toekomt. Zeker, het is een verschrik kelijk ding, het bloed van medeburger.- te storten, het is ellendig te hooren. dat een werkman met een schot in den huik naai het hospitaal vervoerd i-. dat -lecln- mei tri - weer.sehoten de vrouwen van de open ten -ters afgehouden konden worden. ifoiif,,. indien een gevecht met revolver? tegen de luuidbat er.s van liet openbare ge zag begonnen wordt, kan men moeilijk ho pen, dat het gevecht zonder bloedvergieten eindigt, Dan kan men van hen. tlie de lei ding in handen hebben, slecht- o-iclien, dat zi| die maatregelen nemen, dié zoo min mo gelijk schade toebrengen aan lijf en goed van di' burgerij ook van de weerspan nige burgerij waardoor de orde zoo spoe dig mogelijk hor.-teid worde. Door zulk krachtig optreden ve-tigt zich, gelooven wij, het spoedigs! de overtuiging, dat langs de zen weg van geweld niets bereikt kan wor den: zoo zal het bo-ef van het nutteloo/c ou dwaze van dirgolijke revolver- en keien politiek Wfddra levendig worden. En du- is 'u krachtigs optreden teven- ten humaan cn nieu-elillevoud optreden woorden die wij uitspieken, ook al weten wij dat niet min- ler dan acht personen door schoten van mi litairen gewond zijn. Klaaiblijkolijk zijn verreweg de moo.-ti sclmten der ««Maren vvu.iiscliuvvitigF.-ehoton qevuv.-l. Na langdurige fusillade.- in deze dichtbevolkte buurt zou het aantal gewon den veel en veel groeier moeten zijn, indien niet haast voortdurend liet gevv,vervuur meer af-ehi ikvvekkend dan afst ralt'end bedoeld ware gewee.-B Dat Idijkt ook hieruit, dat wanneer oen -ehietende staker gezien word. gepoogd werd den man te vatten en aldus onschadelijk te maken, en de aanvoerders der militaire! niet schroomden duarü» per- -i-nilijk de woningen dier .schietende .-taker? binnen te dringen. De Atn-terdani-elie „Standaardschrijft: ..De tactiek die do staket'- er op na hou den, gelijkt, oj) die der Atjehers. Een oogge tuige vetlia.dde ons lino de staker-', eerst hun khulden, dan de vrouwen voorop laten aan. 1 Lift melder volgen zij zelf. Ze «('hol len. joelen cn jouwen de politie nit, en rekt ilidan van leer, dan heften de vrott- vvui een geweldig ge-élivvCtivv aan. waaraan kiiidi'icn imvdoén. Wei '-willigen vinden op gruwelijke wijze nit-lttinili'ld. Dezidtde «oggeltlige verhaalde, lal hij een jongen weikinun. die door twee igi men begeleid weid, dou-r staker.- zag aan- loiideu. De agenten, voor de overmacht be- vree-d, staplen met hem in een tram, ver volgd door staker-, die al maar sarrend hen nilrerdcJt. Ectl dor staken- griep den vreik- wülige ia de knie. waarop een der agenten, nik r hoongelach, verzocht zulks u> laten, tuilen wordt de jonge man afgero-t, het ver eniging-gebouw van den Zeemansbond bin nen ge.-livnt, waar een nieuwe afros-ing .olgdc, terwijl de politie, niet voldoende ■ierk, dit lijdelijk aan moet zien, Nu wordt natuurlijk een klaagzang over Ie politie aangeheven, die de men-ehen vvr- uedt voor de ruiten te zitten. Een bootwerker, een werkwillige, i- krank- 'innigc geworden van mig-t over het hem en rijn go/in aangedane leed. En dit alle.- is at gevolg van bet optreden van ren 130-fal g, otganiscet'deii onder een aantal van circa i "Jdü bootwerkers. Ken viouw, aan de kin en wang gewond, vond vanmorgen door een -taker geëxploi- rd. Samen gingen zij de straten op, de eilanden door. overal vertellende, dat zij. lit niet.- gedaan had. zoo er afgekomen was. Waarom dit gebeurde? Natuurlijk om dc ipcnlutre mocuiiig togen dc politi» en tnili- aire macht op tc zetten. Dat er kogels verdwaald zijn is te begrij- ;x ii, want til liet donker nioost geschoten .vorden, Doch dit i- de schuld dergenen die Ie lantaarns uitdraaiden cn zixulooiido liet >plleden der militairen zeer bemoeilijkte." Ken bestuurslid van den Zcemansliond gaf ik- volgt zijn mooning aan „Dc Tel." „Ken deel van Amsterdam vierde feest, terwijl liet andere deel vermoord werd. Kil d.d -- dc zeg liet u uitdrukkelijk door het nnlai'ti-eb optreden van dc politie. Te gen halflW'UiXlf kvvatn gisterenavond, zooals u «eet, een werkwillige liootwc-rker.-baas. ge- c-corteenl door een sterk politiegeleido. over Kattenburg. Dat i.s wel een ongewone tijd voor een wcrkwillige om naar zijn werk re gaan. Die man werd door liet hart vnn dc .-lakei.-huurt geleld. Waarom bracht men dit' man niet met een bootje naar zijn werk, liet droevig spookbeeld van ellende cn hongerdood had haaf moeder van dien dag af niet martelende hersenbeelden ge kweld en haar vaak het huis uil,gedreven, wég uiit die beangstigende omgeving, de stiant op, waar tenminste het zien-leven om haar heen haar gedachten andere beelden gaf. En toen, toen de laatste Hvcrgespaatde centimes van Ninette's vader waren inge teerd, toon was de vertwijfeling over deze weinig energieke, willooze vrouw geko men, de vree-eüjke vertwijfeling van toch Ie moeien leven in dat Parijs, met zijn twee millioen mensehen, die allen, evenals zij, hun beluSeften hadden en uit nood zakelijk egoïsme van in de eerste plaats voor zichzelf to moeten zorgen, zioh niet om baar zomlcn bekommeren. En zoo had Ninette's moeder door liet wroode egoïsme-icven, dat. zij om zich heen zag, haar heter-ik ingeboet in die ont zettende levensworsloling eener wereld stad, die gebiedend het „helpt u zelf" voorschrijft, ook 'daar, waar lichaam en geest, er te- zwak toe zijn, en zij bad eon afkeer gekregen van baar bestaan en van do meiiseben eti troost gezoold in den drank, dien demotiiseJien vertrooster der will onzen, der strijdensmoedenen al wist Ninetie een enkele maal baar moeder met zwakke pogingen een beier leven voor oogon te honden, er gin» van het zelf 'zoo levetismalte kind geen schragende troost uit om do arme vrouw lot juist inzicht te brengen van het verhevene, dal erin is gelegen, dien slrijd legen kom mer en leed ion einde toe ie strijden. Zoo wms dan do phase, van demorn- Jisatio ingetreden en was Ninette's moe der langzamerhand een van die verdier lijkte „soiïlardes" geworden en jouwden en schreeuwden de jongens, haar op straat na, wanneer zij waggelend en strompelend baar ontzenuwd lichaam voortsleepte. Het kon dan ook niet anders, of Ninette's ontvankelijkbcHl voor indrukken van hoo- ger orde, voor liefde en sympathie, maak te plaats voor een gevoelloosheid, een on verschilligheid voor menschel! en dingen die niet anders dan doodomi kon wer keu op haar jeugdig gemoed. In haar moeder zag zij al dra niet meer dan een lmi'teloo/e vrouw met bestiale levensbc schouwing en wier oenige sprekende nei ging een kwade was. Het was dan «uk begrijpelijk, dat Ninette ten slotte een der gelijk bestaan, dat haar moeder gemaakt had tol een willoos werktuig der ondeugd leerde hale® soms, heel enkel, wanneer zij np hel asphalt der houletards lmar roti railten. rondventte, gevoelde zij tlnuwe na trillingen van kinderlijken levenslust, van begeerte ook mede aan te zitten aan dit weroldtal'ei, waaraan Forluna het brood breekt, maar waaraan hel. Forluna de kei ken vaak vult met den hilter-ten levens alsem» Het was nu reeds vijf dagen, dal Ni nette na haar gewonen bedelgtnig langs dt boulevards alleen thuis kvvatn: reeds vij dagen lang was haar moeder weggeb'i ven, wellicht, rondzwervende door da groote Parijs, en ondanks Ninette's lyivra gen. aan do politiebureaux, was zij niets wijzergeworden omtrent, hetgeen er met haar moeder gebeurd kon zijn. l)en eersten dag had een laatste over hl ij I's el van kinderlijke bezorgdheid Ijeol oventjes oen gevoel van ongerustheid ver wekt; don tweeden dag echter, -'toen zij van de buren vernam in welken toestand men haar moeder in het „quartier"' bad gezien, kwam een vaag vermoeden in baar op, dat haar in het eerst met instinct- matigen .«duik cn angst vervulde, maar dat haar ais de wreede noodzakelijkheid, die zij reeds zoo vaak had leeien kennen, verzoende met de geuarhfe, dat aan dat reddeloos verwoeste leven een einde zou zijn gekomen. Er is niets onlzeüemler. dan wanneer kommer, ellende en het egoïsme om ons het edelste, het hoogste ui ons wezen de natuurlijke kinderliefde, heeft vernie tigd. liet is 13 'Augustus. .Maria Hemel vaart! liet sombere, ontzaglijk aangrijpende ge lui van dc klokken der Notre-Dame dreun de mystisch weg over de lmizenzec;, vele vieine kerkgangers maakten zich op tot een bedetocht naar den Gothisehen tempel der ('ité, cn met een lichte ontroering', als vermoedde zij, dien da» niet tevergeefs haar dioevon gang naar de Morgue te zullen ondernomen, zien wij Ninette haar amiocdtg zolderkamertje, verlaten en den weg inslaan naar de Heine. Tien doffe slagen trilden van do Notre- Dame door de soreeno morgensfeer, in ijle gollklnnken vér, heel ver wog-dervon- de, toen Ninette liet lie do la, Cité ge- nadetd was. Nog eenige schreden en zij stond weer op diezelfde plants, waar zij reeds drie dagen achtereen die onver mijdelijke oplossing had deuken te vin den. Zij had zich verzoend met het denk beeld aan den dood van haar moeder, om-.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1911 | | pagina 5