64,te jaargang
Dinsdag 5 September lilt
r lo. 13704
DE OPRIJLAAN.
BUITENLAND.
dag
BINNENLAND.
SCHIEDIMSCHE C0URA1T
Deze courant verschijnt d a g e 1 jj k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor. Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25 franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
&nr aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 111 (hoek Korte Haven).
Prqs der Advettenliën: Van 1—-6 regels £1.0.92; iedere ïegel meel
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar, de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zate'rdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 conts per advertentie, hij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Schiedam, 4 Sept. 1911.
MAROKKO.
De Frnnsoho en Dtiiteche bladen brengen
op 't oogcnblik niet veel niemv.s. Zij oordeo
leu waarschijnlijk verdere uitwijdingen over
de MarokkoerUis overbodig en schijnen
thans het hompenen der onderhandelingen
af te wachten. Dc chauvinistische bladen
aan heide zijden maken natuurlijk een uit
zondering. Die aan den Buitsehcn kant kla
gen over de ontgoocheling, die druppels bij
druppel, op hel Duitsche volk wordt gegoten,
terwij! de Frimsehe voorspellen, dat er bij
het sluiten van de overeenkomst gezegd zal
worden, dat Frankrijk voor Duiteehlund ge
hukt heeft.
Be Weonsoho „Nette Fioio Preste" heeft
wederom medodooling uit diplomatieke ht'on
over de onderhandelingen te Berlijn. Vol-
geus do zegsman van het blad is liet gevoe
len in kringen, die van den toestand op do
hoogte zijn, dat de onderhandelingen spoe
dig, misschien wel binnen enkele dagen, tol
een gunstig resultaat zullen leiden, wanneer
zich althans geen belommerend incident
voordoet.
TTet grondbeginsel dal Builschland aan
Frankrijk in politiek opzicht de vrije hand
moet laten in Marokko is aangenomen en
eveneens de voorwaarde .,sine qua non", dat
Buitschland daarvoor compensatie zal krij
gen in Afrika. Nu is alleen nog de vraag:
„Wat zal men Builschland aanbieden?"'
Tn diplomatieke kringen echter gelooft
men. dat de voorstellen, door Frankrijk ge
daan, een geschikten grondslag zullen vor
men voor een overeenkomst en men koestert
daar de hoop. dat binnenkort een oplossing
gevonden zal zijn.
Be Buitsehers laten het intusschen voor
komen, alsof dc uitzonding der oorlogssche
pen wonder wat gunstigs heeft uitgewerkt.
Zoo schrijft men uit Kiel aan de „Köln.
Zeil." onder dagteekening van 1 September.
„Met den dag van heden li»«en onze
oorlog-schepen precies twee, maanden voor
Agadir. Op den ten Juli liet de kanonnoer-
tost „Panther" daar bet anker vallen en
op den 7en werd zij afgelost door de krui
ser „Berlin", die sedert dien tijd met de
„Fber" de wacht houdt. Sinds twee maan
den hcerscht daar een vreedzame toestand
en de Duitscbers kunnen nu lnm moei
lijken beschavingsarbeid in Zuid-Marokko
ongestoord Voortzetten. Bit alle berichten
uit Agadir, Mogador cn Tanger blijkt, dal
het aanzien van Buitschiand sedert de
aankomst van onze schepen in Marokko, be
langrijk gestegen is."
knecht, Molkenbuhr, Stroebei, Weyl, Wurm.
Fr was geen politie aanwezig en de geheelo
massalmweging verliep uitstekend. Alleen wa
ren er over de honderd ongevallen tenge
volge van de groote warmte.
Te twee uur werd een resolutie door liet
opsteken van honderdduizenden handen aan
genomen. Daarin werd betoogd, dat de ko
loniale politiek slechts een uitwas van de
imperialistische inaehtoontwikkoling en van
het kapitalistisch systeem is; dat zij tot ge-
wold/.amc vernietiging van heelo volksstam
men voert en noodzakelijk conflicten met an
dere ,-taten te voorschijn roepen mart, Ge-
eNcht wordt de bijeonroopiiig van den Rijks
dag en plechtig verzekerd, dot hij de eerst-
\olgendo verkiezing afrekening imd de oor-
'ogsspcculanten gehouden zul worden.
Te Parijs hebben de socialistische vakver
bonden een vat krasser houding aangenomen.
Do Bond van de werkliedensyndienten der
ftp® heeft tot de werkliedenorganisaties een
»pr(X'p gericht, waarin zij eraan worden
herinnerd, dat de Engelselio, Duitsche,
Rpaansche en Fransche werklieden door her
haalde manifestaties hun regeeringen lnm, ge-
oden» van internationale broederschap en
hul wensch naar vrede hebben doen blijken.
lid manifest merkt verder op, dat de vak-
vereenigingscongresson te Marseille en Tou
louse besloten hebben, dat hij de mobilisatie
voor een oorlog de Fransche werklieden zou
den antwoorden met een algemeenc revolu-
tionnaire staking. De Bond van Syndicaten
eindigt met de uitnoodiging aan de syndica
ten om op dc eerstkomende vergadering een
motie voor te stellen, ten gunste van een al
gemeenc staking in geval van oorlog en om
vijf afgevaardigden aan te wijz.en ter bespro
king van de maatregelen, die genomen moe
ten worden om inderdaad de algemeenc sta
king te doen uitbreken op den dag van de
oorlogsverklaring.
GEMENGDE MED EDEELINGEN.
sel geschreven: „Geen oorlog of andera
dynamiet!"
Direct na dc ontdekking zijn door de
politie pogingen in hot werk gesteld om
liet opschrift te verwijderen.
F rank r ij k.
De toestand in en nabij Rijssel wordt
door de profeetuur als zeer ernstig be»
-chouwd. In de omstreken Van Mnubeugc
breidt de beweging zich uit, vooral te Jeti-
tnont cn Feignies geeft de toestand aanlei
ding tot ernstige bezorgdheid. Zaterdagmor
gen hebben vijfduizend wctklieden den ar
beid niet hervat. Zij begaven zich in optocht
naar Jeumont en Feignies en beletten den
nog aan den tubcid zijnde werklieden voort
re gaan. Te Douai zijn uitgebreide politie
maatregelen genomen om de orde te bewaren.
Be straten aldaar bicden een doodschen
aanblik. Alle dagers- en bakkerswinkels
zijn gesloten. Feu regiment infanterie is met
e en speciakm trein in de richting van Mau-
beugo vertrokken.
Benden plunderaars zwerven in den om
trek van Doutd, die op het platteland alles
moven.
In dc mijnstreek wordt de toestand zeer
ernstig, ten gevolge der bedreiging met alge
meenc staking.
hij generaal, in welken rang hij in Virginia
den Engelschcn opperbevelhebber Clinton
van den opmarach naar "Washington wist
terug te houden, zoodat inmiddels de blok
kade van New-York ongehinderd kon plaats
hebben. Nadat de oorlog beëindigd was, trok
Steuben zich op zijn landgoed in Penn.-y 1-
vania terug, waar hij ia 179-1 stierf.)
Bij voormelde plechtigheid hield liet con
greslid Bartholdt een toespraak tot den kei
zer, waarin hij uiteenzette, dat het aangebo
den geschenk zoowel een onderpand is van
vrede en vriendschap, als een waarborg
voor de oprechtheid van den door de Ame
rikanen gekoesterde! heiligen wensch, dat
de handen der traditioneelc vriendschap
steeds hechter heide volkeren moge voreeni-
gen.
De keizer antwoordde o. a.„De voor
den, waarmee gij de beteekenis aangeeft van
het standbeeld en vqn deze plechtigheid, zul
len in liet Duitsche rijk levendigen weer
klank vinden. Terecht hebt gij gewezen op
de betrekkingen van bloedverwantschap ere
de ononderbroken vriendschap, welke de
Duitsche en Amorikaansche naties met el
kander verbinden, en steeds inniger zullen
worden."
mug Carlos, het plan had gevormd tot
een samenzwering met het doel deSpaan-
scbe kroon, op zijn hoofd te zetten en
zich te laten proclameeren als Iberisch
keizer.
Hel. blad „Novidades" bericht, dat er
bovendien stukken zijn gevonden, uit wel
ke het bewijs valt te putten, dat ook
koning Carlos, onmiddellijk na den dood
vS Alfonso XII, een begeerig oog op de
kroon van Spanje had geworpen.
De geheelo coi re-sponden tie, waarhij ook
nog brieven zijn van thans nog lovende
leden van de onttroonde koninklijke fa
milie, zal in de Nationale Vergadering
wordein voorgelezen.
1) ui l s c h 1 a n d.
De gestage .--tijging van do rijzen der le
vensmiddelen trekken allenvege de aandacht,
liet „Berl, Tagebl." van Zaterdag heeft een
gewijd, waarin hot itil-
nositieve maatregelen noodig
Tn antwoord op dc uitnoodiging van de
„Vorwarts" begaven zich Zondagmiddag
meer dan honderdduizend per.-onen, mannen
en vrouwen, naar het even buiten Berlijn
gelogen Trcptower park, ter bijwoning van
do door liet sociaal-democratisch parlijbcri.mil
georganiseerde protest vergadering.
Van tien tribunes spraken onder meer
Bauer, Bernstein, Duwell, Lede,hour, Bieb
België.
l)e murktonlusfon zijn uit Noord-Frank
rijk ook naar België o\ergo-Jagen, zoo wordt
aan liet „llbl. van Antwerpen" gemold. Te
BrüJ.ue eisehton vele boerinnen J.60 en 1
fr. per kilo voor haar boter. Vele koopsters
wilden slechts 3 fr. geven. Schcmmrtelin-
uon rolgden. Toogphmken werden omverge
worpen, manden met boter en eieren vertrapt
en het ging er zoo erg tix- dat 15 agenten
met den commissaris machteloos waren de
orde te handhaven.
Den gelieelon morgen waren er moeilijk
heden, Velschillende vorkoop.-lers moesten
vluchten, vele anderen aanvaardden den
opgelegdcn prijs. Naburige huizen, waar
I boerinnen binnen gevlucht waren voor den
verkoop, werden omsingeld. De politie had
veel moeite om ze te beschermen. Twee
vrouwen werden aangehouden.
In
hoofdartikel eraan
eeiizet, dat er
zijn om den stijgenden noo! te bestrijden.
„Het afleiden van de aandacht van liet volk
van den inneiTijken nood door actie naar
buiten zal niet gelukken. Het eerst noodza
kelijke is, dat het volk goedkoop en voldoen
de biood en vlee.-ch krijgt. De mogelijkheid
daai toe bestaat niet alk-en in het verminde
ren van de tarieven voor invoer van koren
en levensmiddelen, maar ook in het openstel
len van do grenzen voor den iimx-r van vix
en vleesch."
Naar berichten uit Leipzig verzekeren,
i er lusschen de patroons ia de metaal
industrie en de afgevaardigden rem de ar-
bcideis een overeenkomst gesloten. Als de
vakvereenigingen de voorstellen aanne
men, komt er een einde aan de maan
denlange spanning en wordt de uitsluiting
opgeheven.
Italië.
Te Berlijn is
ontvangen, dat
van den Paus
zou overlaten.
uit Rome het bericht
de gezondheidstoestand
weer veel te wensehen
den nacht van Zaterdag op Zon-
hebben ecnige individuen met reus
achtige roode letters, op de voorgevels
van de Duitsche en dc Fransche legatie
en van het Fransche consulaat te Brus-
17) li i l s c h 1 a ndf mlc Vovecn, Sta
ten.
Feu daartoe express-olijk uitgezonden Ame-
rikiumseh gezantschap bood Zaterdag te
'otsdam keizer Wilhelm een copie aan van
liet standbeeld voor den Buitsch-Aiiierikaan-
sC-hen generaal Steuben, dat voor ecnige
maanden te Washington is onthuld, als een
geschenk van het Ameiikannsche volk.
(Steuben, in 1730 te Washington gebo
ren. tiok na beëindiging van den zeven-
naar Amerika om, als zoo-
N oórd-A merikaanschen
Portugal.
Volgens dc Lissabonsche bladen zal de
samenstelling van het nieuwe kabinet er
als volgt uitzien:
President en minister van binnenland
sche zaken en justitie: Joao Chagas; mi
nister van financiën: Duarle Leite; van
oorlog: Pitncnta Castro; van marine
Joao Menezes; van buitenlandsche zaken:
Augi||to Vnsconceliosvan openbare wer
ken: Sidonis Paes; van. koloniën: Celesti-
no Almeida.
Tegelijk met do verkiezing van den pre
sident der republiek heeft Portugal ook
een nieuwe nationale vlag gekregen. Zij
voert de kleuren groen en rood in »*erti-
caal loopende hanen, waarvan de groene
het dichtst hij den vbtggertok ligt. lil
het midden van de baan, die liet groen
van het iood scheidt, is het wapen van
Portugal aangebracht met de bekende Por-
tugccsche heraldieke insignes. De lcger-
standnard is gelijk aan de nationale vlag:
hel wapen is hieibij echter met olijftakken
omgeven, waaidoor een witte hand loopt,
met het devies: „Ësta a diottosa Pa-
tria minha amanda" (het is mijn gelukkig
cn dierbaar vaderland). I)e marinevlag
der Republiek bestaat uit een rood viei-
kant, ia welks midden het wapen is
aangebracht en hetwelk aan de vier zij
den door een broeden groenen rand om
sloten wordt.
Ru s 1 and.
De de te Sint Petersburg verschijnende
„Retsj" meent te weten, dat nog twee
Finscbe districten bij Rusland zullen
worden ingelijfd, onder voorwendsel, dat
het noodzakelijk is, de noordkust van
Finland te versterken.
Te Viborg had Zaterdag een stormachtige
protestvergadoring plaats tegen de ïnlijv ing
van de twee Fuischc districten bij het gou
vernement Petersburg.
Tegen het recht der vergadering in, werd
door tie politie de plaats, waar vergaderd zou
worden, afgezet, om de meeting te beletten.
Toch drongen tien duizend arbeiders naai
de plek d«x>r en werd een re.-olutie aatjgeno-
tnch.
De redacteur van een arbeidersblad,
Airola, heklom het dak van bet stadhuis en
protesteerde tegen het optreden van de poli
tie. Dit protort werd met de kreten eg
met de politie" ondersteund. De politie, du-
naar de blanke wapenen gioep, poogde
Airola te an esteeren. Dit gehikte echter
cor.-t 's avond* in hel bureau van liet arhei-
derrtdml. Fr iieer.-cht te Viborg groote op
winding.
Ilaïti.
Uit Port-au-Prince wordt aan de „New-
York Herald" geseind:
De* regcering schijnt geneigd te zijn,
de aanspraken der vreemdelingen te er
kennen. Dientengevolge besloten de ver
tegenwoordigers der vreemde mogendhe
den af te zien van het samenstellen van
een internationaal comité, (en einde aan
deze aanspraken meer kracht bij te zetten.
jarigen oorlog
telen, aan den
vrij
heidsoorlog deel te nomen. Vrij spoedig word
De afgevaardigde Menoz deelde dezer
dagen in do Nationale Vergadering mee,
dat de commissie, die belast was met
het onderzoek van de papieren der ver
bannen koninklijke familie, daaronder zeer
belangrijke documenten heeft ontdekt. Kr
zijn o. a. brieven gevonden, waaruit
blijkt, dat koning Ltuz, do vadervanko-
Roman naar
GUSTAF af GEIJERSTAM.
2)
Fn de mannen gingen aan 't werk. Lin
den, olmen on osschen violen onder de sla
gen van do bijl. Het beefde in de harten
dier mannen tóen zij zagen hoe de gevallen
kronen neer lagen in het stol'. Be hoornen
weidon weggedragen of ter zijde gelegd
gras werd er over heen gezaaid. De land
heer kwam niet uil zijn huis vóór dc arbeid
geheel volbracht was. Toon hij weer buiten
kwam. was zijn haar .grijs geworden. Hij
treurde niet zoo diep om haar, die hem voi-
kiten had; hij treurde om den smaad, die
hem was aangedaan. Of misschien ook treur
de hij omdat hij vertrouwd en liefgehad lmd
en bedrogen was.
Verscheiden dagen lang liep Maja mol op
roer in haar gevoelens vond, zoodat zij ten
slotte nauwelijks meer kon ademhalen. Van
den tuin uit kon zij over het stuk land zien,
waar eens de oude oprijlaan geloopeti had.
Zij liet haar blik over de akkers gmm en
het was haar of de oude boomen Ingraven
en verrot lagen onder het gras, dat daarboven
wuifde. Be nieuwe hu® ging in een grooten
boog breed om do plaats heen, waar eens de
oudere deftig en recht op het oemoudigo hoe
rentals toegeloopen had. Maja wandelde
gnnsch alleen en sloot, te midden van den
zonneschijn de oogen. Toon zag zij de omge
houwen kronen der oude stammen precies als
stonden de boomen daar nog, of nis wie
gelden zij nog op den wind, diep omlei
den grond, zooals de sprookjes vertellen. En
iederen nacht spookte in haar verbeelding de
sohoom- vrouw iti de boomen. "Want schoon
moest zij geweest zijn, anders was zij toch
immers nooit weggoloopen.
Torstorp werd plotseling geheel nieuw
voor Maja zoo nieuw, alsof zij het tot nu
toe in 't geheel niet gekend had. En Torstoiq
was toch haar geboorteplaats. Zij zelf was
daar geboren en vóór haar heat- vader cn
haar grootvudem vader. Vorder wist Maja
van het verleden nieK Maar zij kon hel zich
nog herinneren dat haar moeder hier gestor
ven was. Zij zelf had hier in het park go
speeld, had hier Kerstfeest gevierd, was met
fakkel! mco in de sleden naar de heilige
mis gegleden, had den zomer komen en den
herfst do vruchten in den boomgaard zien
doen rijpen. "Wit schemerde liet huis dooi
het lofwerk der .oude boomen. Boor haat" va.
der werd het niet geoorloofd, ook maar één
hoorn in tuin of park om te hakken, liet
was iets dal altijd schertsend door naburige
bewoners werd gezegd, dat hij ze liever
wilde laten vervuilen cn dorren dan te hoo
rei i dat de bijl in de weerstrevende basten
drong. Een groote misdaad moest liet ge
weest zijn, tlie de schoonc vrouw begaan
had, zoodat lmar man zóó wreed kon zijn to
gen de onschuldige boomen. "Maja,stelde zich
voor hoe het zijn zou als de nieuwe oprijlaan
eens omgehouwen werd, de laan, waardoor zij
zelf zoo vaak reed, waar het haar, als de
boomen hun schaduw over liet rijtuig wier
pen zoo dikwijls wel te moede was
Met ontzetting dacht zij ctaan, dat dit alles
thans voor haar als nieuw geworden was.
Want hier op dezelfde plek gouds waar zij
opgewassen was, was iets gebeurd iets
■oots en ergs, iets van dat wilde cn onheil
spellende*, dat hot bloed tot ijs verkillen cn
de verbeelding vurig maakt. Ten slotte wer
den al deze gedachten Maja te machtig oil
op een goeden tlag kón zij lmar geheim niet
tingel' alleen dragen. Zij ging met plotselinge
vastberadenheid bij haar vader binnen. Angst
vallig, diep hlozendj z.oi ze hem nlletS wat zij
wist.
Beduusd keek de ijzersmelter op zijn doch
ter neer.
Zij was de laatste jaren snel ia de hoog
te geschóten en huig en slank .stond zij nu
voor hem. Zij is toch eerst twaalf jaar oud,
vloog het hem door het hoofd. Maar hij had
niet het hart, lu-1 meisje, naar de zeden van
den tijd, terecht te wijzen, llij streek haar
slechts over het haar om haar opgewonden
heid te kalmecren ett haar tot rust te stem
men.
„Beloof mij één ding, vader," zei het
meisje. „Vertel mij altijd wat waar is
Haar oogen flikkerden. Zij schrok van
haar eigen stoutmoedigheid.
De ijzersmelter dacht een oogcnblik na.
Hij was zelf weinig minder opgewonden dan
zijn dochter. Maar bij verborg dat onder een
lachje, dat vaderlijk en wat kleincerend be
doeld, maar alleen verlegen was. llij ging
een paar maal in do kanter op en neer om
tijd te winnen. En al dozen tijd stond Maja
te wachten met oogen, die om antwoord be
delden.
fit plaats van cenig antwoord te geven,
nam do ijzersmelter zijn hoed en zei, zonder
zijn dochter aan te zien
„Kom! Wij zullen mutr den tuin gaan!"
Zwijgend, stijf volgde Maja hem. Toen
zij buiten waren, nam Holt baar arm en
legde dien, als was zij een volwassene, in
den zijnen. Zonder één woord te spreken,
wandelde hij met zijn dochter langs het brce-
de pad door de kruishossenporkeu.
En zij begreep hem. llaar wangen kregen
weer kleur, haar gezicht straalde, llaar va
der had haar de toestemming gegeven het tc
weten. Zij kwant zichzelf als volwassen voor.
Met een schuw en toch vertrouwelijk lachje,
keek zij tol hem op en zei
„Zeg er niets van aan grootmoeder!"
llaar vader antwoordde niet. Maar Maju
begreep zijn zwijgen en was teleurgesteld. Met
gevoelens v«n geluk in hot hart wandelden
zij samen den tuin uit en den heuvel op,
waar onder eiken het hcerenhuis lag.
In zekeren zin was Matte Holt er eigen-
Van liet kof.
Zaterdagmiddag om 3 uur 39 is II. M.
do Koningin-Moeder van het station Apel
doorn, waar H. M. de Koningin on Z. K. li.
de Prins met gevolg llaar uitgeleide deden,
naar Baaxn teruggekeerd.
Toen do vorstelijke familie bij 'tstation
lijk zeer mee tevreden, dat zijn dochter de
waarheid wist. Het stond hem tegen zijn
kind voor te jokken. Maar hij zat verward
in de traditie, dio nu eenmaal stilzwijgen in
stekelige vragen tegenover minderjarigen
verlangde. Het leven mag hun wel van aller
lei loerenmaar van vader en moeder mogen
zij zoo iets niet hooren.
Maja van haar kant had allerlei gedach
ten. Be geschiedenis die haar zoo sterk op
gewonden had, hield haar nog altijd bezig,
al gingen nu ook de golven van lmar licht
beweeglijk gemoed minder hoog. Maar een
nieuwe schrik doorschokte haar toen zij be
greep dat de helden van de geweldige tra
gedie haar zelf zoo na stonden. De man,
die do Ixxmien lmd laten omhakken en van
verdriet grijs geworden was, was geen verre,
onbekende sagenliguttr. llij heet Holt, even
als zij zelf, en zijn naam stond op den stam
boom, die hoven de sofa in vaders kamer
hing. Zijn vrouw, die een echtbreekster was,
droeg denzelfden naam. En ook zij behoor
de tot dezelfde familie. Een siddering door
voet- het jonge meisje; zij kon niet vrij ko
men van het gevoel, dat er tussehen haar
en dezo dooden een donkere samenhang was.
Zwijgend namen Maja en haar vader plaats
op de bank in hot kleine prieel, van waar uit
men in de verte door het eikenloof het water
van het meer spiegelen zag.
(Wordt vervolgd.)
