64"M Jaargang,
Woensdag 6 September 1911
No. 13705
DE OPRIJLAAN
BUITENLAND.
r
BINNENLAND.
SGHIEDAMSCHE 19URANT
Deza courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor. Schiedam en Vlaardingen fi. 1.25 franco
per post fl. 1.65,
Prjjs per weck: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
&ur aan het Bureau bezorgd zrjn.
Bureau: Lange Haven No. Ml (hoek Korte Haven)'.
Prijs deï Advertentien; Van 1—6 regels fl.0.92j iedere ïegel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar, de plaats die zij
innemen.
Advertentin fa(j abonnement op voordeelïge voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
vcrschjjneu, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Schiedam, 5 Sopt. 1911.
FRANKRIJK.
De laatste berichten aangaande de mani
festaties tegen de duurte der levensmidde
len zijn van meer geruststellenden aard. Te
Duinkerken i.-> de kalmte thans geheel her
steld. Te Mauln.uge neemt het aantal sta
kers af. Te. Bl. Quontiii besloten dn vee-
en varkonsslagore, in navolging van hun
collega's van het Noorderdojiartoment, ge»,
meene zaak te maken met de protesten rende
arbeiders en vooiloopig geen inkoop cm meer
te doen, noch t| slachten, om dual door de
veehandelaars te dwingen hun verkoopprijzen
te verlagen.
In den ministerraad, die naaf aanleiding
der ongeregeldheden werd gehouden, heeft de
minister van handel, Couyba, met cijfers
aangetoond, dat de crisis zieli niet tot
Frankrijk beperkt. Te Kopenhagen, derhalve
in het oicr-rijke Denemarken, varieert thans
de prijs voor 1000 stuks van 48 tot 55 gld,,
te Londen en Parijs, de grootste afzetgebie
den van 53 tot 72 gld. Boter wordt te Brus
sel met 1,70 gld., te Berlijn met 1,73, to
Parijs met 1.77 jt betaald. De vlecseliprij-
zen zijn in de voornaamste plaatsen van
Frankrijk tamelijk dezelfde gebleven: in Juli
werd per kilo ossenvleeseh te Bordeaux 96
ct., te Rouhaix 0,92 gld. betaaldkalfs
vleosch to Toulouse en St. Etienno 0.00 gld.,
Imn-wlcosch te Botman 0.07 gld en te Rijs-
se 0,09 gld., varkensvlcesch te Bordeaux
1.02 gld. en te Nancy 1,05 gld.
Men Paiij-ch blad brengt in herinnering,
dut de thans heeusclieiule duurte van levens
middelen, roods 7 jaar geleden door den hui
lligon minister-president, Oaillaux, voorspeld
is. Deze heeft in de voorrede van zijn werk
„Dc belastingen in Frankrijk" in 190'4 op
het gevaar van het toenemend protectionisme
gewezen. Caillaux, zegt het blad, is niet
alleen de voorspeller, hij is ook eon man
van de daad, cn er behoeft niet aan ge
twijfeld te worden, dal hij voor dc thans
heerschendc crisis een oplossing zal zoeken
en zal vinden ook, die de last van het dure
leven verlichten zal.
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
king in tc laten, die het district Wales van
allo andere mijnen zou afscheiden en de ar
beiders zou uitsluiten van de grooisehe be
weging die de BriNchc mijnwerkersbond
thans heeft ondernomen.
De steenkool is in Engeland thans 1)
"hilling per ton duurder dan in normale jaren
om dezen tijd.
F r a n k r ij k.
De groote manoeuvres der Franseho vloot
zijn gisteren'te Toulon begonnen. Voor
daartoe werd overgegaan, hield president
Falliëres f lootsehouw over do 92 schepen,
die aan do manoeuvres deelnemen. Deze
.revue werd als oen nationaal feest gevierd.
Te Toulon kwam men logies een levensmid
delen te kort voor de groote massa's belang
stellenden.
Na afloop der revue namen de president,
oonigo ministers en andere hooggeplaatste
personen deel aan een feestmaaltijd, welke
door zeer vaderlandslievende) redevoeringen
word onderbroken. President Fuiliërea o- a.
gaf in een toast zijn ingenomenheid te ken-
tien met hot prachtige schouwspel, dat hij
had bijgewoond en voegde daaraan toe, dat
de marine steeds getoond heeft op do hoogte
van haar taak tc zijn. Tfij dronk daarna op
de vloot en het leger, „die hun schitterende
hoedanigheden stollen in dienst van de natie,
die wij sterk cn geëerbiedigd vensclien tc
zien, opdat zij haar rang in de wereld kan
blijven handhaven en haar rol kan blijven
vervullen."
regeering, aan welker hoofd ik sta," zoo
zeide hij o. a., „zal daar zij een regee
ring is van republikeinsche aaneensluiting,
nooit een partij-fractie worden en anti
klerikaal blijven, zonder zich echter vijan
dig to betoonen jegens eenige godsdien
stige opvatting.
Zonder de noodzakelijkheid uit het oog
to verliezen van hot evenwicht der begroo-
ting, zal zij de arbeidende klassen nietj
teleurstellen, die nog altijd, on met grond,
hopen, dat de revolutie verbetering in
hun toestand zal brengen.
De legeering zal do nationale verdedi
ging verzekeren cn geen wijziging brengen
in de buitcnlandsehe politiek, die geble
ken is, in overeenstemming te zijn met
de opvatting van Portugals bondgenoot En
geland, maar daarbij gehoor blijven geven
aan do aanwijzingen van het parlement
cn de openbare meaning en zonder te
kort lo doen aan de grondslagen van
het program der republikeinsche partij."
De regeeringsverklat'ing werd luide toe
gejuicht.
11 a 1 i
Do jongste .ongesteldheid van den Paus
moet bestaan in een nieuwe cn pijnlijke
ojizwelling aan de knie. De geneesheeren,
die hem gisteren bezochten, bevalen Z.
II. rust te honden, maar lieten zich niet
uit over het min of meer ernstige der ziek
te verschijnselen.
oen militaire arts op het exercitieveld met
luidruchtige kattenmuziek ontvangen. Deze
manifestatie hield verband met een onlieuseh
optreden van den arts tegenover een zieken
soldaat. De regeering heeft bemaald, dat de
Icgcrafdeolingen, waarhij muiterij is voorge
komen, niet met verlof mogen gaan, vooral
eer het onderzoek is ufgeloopen en de krijgs
raad uitspraak gedaan heeft.
E n g e 1 a n d.
De conferentie van de aanvoerders der
arbeiders in Zuid-Willes, die Zaterdag te
Cardiff had moeten plaats hebben, en die
ten doel had, over het verkrijgen van mini-
mumloonen voor mijnwerkers, eventueel door
uitroeping Van een nieuwe staking, te be
raadslagen, is niet doorgegaan. Een stem
ming over liet houden der conferentie had
weliswaar een meerderheid van tweederden
opgeleverd, maar deze werd toch door de
leiders onvoldoende geacht, om dadelijk een
conferentie hijeen te roepen. Hot bekende
parlementslid, William Abraham, n resident
van den niijnwerkcrshond van Zuid-Wales,
bezwoer do arbeiders zich niet met een sla-
Roman naar
GUSTAF af GEIJERSTAM.
3)
Giootmoeder was zeer oud en zeer rijk.
Zelfs papa had respect voor grootmoeder,
veel meer als Maja voor hem had. Want
grootmoeder was strenger. Grootmoeder be
woonde twee groote kamers naast de eetka
mer in de verdieping gelijkvloers, die een
deur haddon, welke direct in den tuin uit
kwam. Grootvader*# portret hing er in
in olie geschilderd. Ganschc dagen konden
vooibijgaan, dat de oude vrouw in haar ka
mers bleef cn alleen Voor do maaltijden te
voorschijn kwam. Dan zat zij ernstig en
streng aan tafel en zelfs haar zoon, dc cig»
naar van en - ijzersmelterij, waagde het niet
het zwijgen te onderbreken. Zoodra als zij ge
reed waren mot. bet eten, verdween zij door
de deur, die naar de beide kamers leidde,
welke niemand, zonder geroepen tc zijn
waagde te betreden. En daar binnen kon
men haar vaak op on neer hoeren gaan of
haar bij liet vensier zien staan, starende in
hot onbestemde over den tuin Op andere
dagen verscheen zij zeer vroeg en was in
een uitmuntend humeur. Haar .strenge stem
klonk door gang, eetkamer en keuken. Over
al ging zij rond, haar zijden sjaal om di
schouders, buiten steeds op een recht
Spanje in Marokko.
Do Spaansche gezant te Parijs heeft Zon
dag een onderhoud geiiad met den Fran-
schciii minister van buitcnlandsehe zaken,
De Selves, welk onderhoud liep over do
door Spanje voorgenomen bezetting van
Ifni.
Uit Madrid wordt geseind, dat de bezet
ting, niet gelijk aanvankelijk do bedoeling
was, in het eind dezer maand, doch eerst
in den loop van October 'zal plaats heb
ben. Als roden hiervoor wordt opgegeven,
dat de landing van troepen wegens thans
aan de kust heerschende onweders met
groote moeilijkheden gepaard zou gaan. In
hoeverre deze oorzaak de werkelijke be-
w ecg reden voor hel uitstel is, valt slechts
to gissen.
Do „Matin" weet uit Spaansche bron
nog Lo melden, dat de datum voor de
bezetting officieel nog niet vastgesteld is.
Ook is het onjuist,dat de militaire ex
peditie reeds van de kanarische eilanden
vertrokken, zou zijn. Integendeel, móet het
niet in de bedoeling van do Spaansche
regeering liggen, onmiddellijk tot het in
bezit nemen van dc Marokkaanscho land
streek over lo gaan.
Met voldoening wordt nu van dit uit
stel gewag gemaakt.
Noorwegen
Ten einde nieuwe beloogingen op de
exereitielerreineii te voorkomen, heeft, naar
thans wordt gemeld, de minister van oorlog,
bevolen, dat den bevelvoerend™ officieren
scherpe munitie ter hesL'hikking moot gesteld
worden. De sociaal-democratische bladen
deeleu een groot aantal ongeregeldheden
mede,
gehad
welke op de cxcreitieterreinen plaats
hebben. Eenige dagen geleden werd
Perzië.
Do Turksche gezant te Teheran seinde
Zaterdagnacht aan zijn regeering, dat de
gewezen sjah zegevierend op de hoofdstad
aanrukt. Ongeveer het geheele noorden des
ands moet reeds in zijn macht zijn.
De bladen te Teheran beweren, dat te
Odessa een overeenkomst is gesloten tus-
schcn Rusland en den ex-sjah, waarin
Rusland dezen zedelijken steun belooft,
maai* verklaart met den materieelen steun
to zullen wachten, totdat de nationalis
tische regeoring gecapituleerd heeft. l)e
oud-sjah zal slrafexpeditics naar verschil
lende doelen van hot land zenden om de
orde te herstellen en hij heeft zijn goed
keuring gehecht aan het voornomen van
Rusland, om, zoo noodig, Aserbeidjan te
bezetten, lot tijd en wijle, dat de orde
in het land hersteld zal zijn.
Portugal. i
In do Kamer heeft gisteren do minis
ter-president een uiteenzetting gegeven van
do plannen der nieuwe regeering. „De
Spannsch riet geleund. Om kin cn onderlip
trilden kleine bosjes baardstoppeltjes, haar
oogen blikten helder en scherp onder haar
kuif uit, terwijl haar mond vaak lachte -
een goedmoedig droog lachje.
Grootmoeder was do meesteres in huis, de
heerschcros. Grootmoeder was een geboren
heerseheres. Daarom dwong zij ook ieder tot,
gehoorzaamheid. Haar wil was wet. Daarbij
was zij niet alleen rijk, maar ook spaar
zaam. Weelde schuwde zij als de post, en
haar eenige groote angst was altijd, dat et-
iets van des Godes gaven, van welke het
landgoed overvloeide, verkwist zou worden.
Als een nachtuil waakte zij ervoor dat niets
verloren ging. noch voedingsmiddelen, noeli
kleedingstof, noch graan. Zij verdeed een
groot deel van haar tijd om een nuttige be
stemming Ie vinden voor dingen die andoren
eenvoudig weggeworpen hadden. En nooit
was het gevoel \att eigen kracht cn kunnen
sterker in haar als wanneer haar dat gelukt
was. Velen meenden daarom dal zij gierig
was en niemand, zelfs niet onder hen, die
haar het hoogst achtten, kon dat tegenspre
ken. Maar al gaf men dan ook toe, wat nu
eenmaal niet te loochenen viel, dan voegde
men er toch meestal nan toe, dat in geval
len, waar hot er op aan kwam, de oude Ma
tilda even vrijgevig kon zijn mot briefjes van
duizend gulden, als zij krenterig deed met
de stuivers.
De oude Matilla was 'n eenzelvig iemand.
Dat was liet algemccne oordeel, en dit oor-
dool was ook rechtvaardig, Zij had altijd
haar eigen leven geleefd. Zij was vroeg we
duwe geworden en had zich altijd eenzaam
gevoeld van den dag af dat zij door haar
huwelijk intrede in de familie Holt luid ge
daan. (Let was haar nooit aangenaam ge
weest hij de Holt-. En oji haar ouden dag
stelde zij zich daarvoor schadeloos, daar over
die familie en haar eigenschappen heer
schappij te voeren. Geen, die den naam
Holt droeg, kon hot haar naar den zin ma
ken - geen behalve, die e e n e, wiens ge
schilderd portret aan don wand hing tegen
over den broeden mahoniehouten spiegel.
Daarvoor zat zij iodercti morgen, als zij, niet-
gesloten deuren, haar dun haar ordende, en
kon haar man aanzien, zonder dat zij daar
toe haat* hoofd behoefde om te wenden cn
ovenzoo iederen avond als zij haar huif en
de vele haarspelden op de spiegelconsole
netjes lieer legde. Dat was echter ook de
eenige trek van sentimenteelheid, die ooit
een tnonseh hij de oude mevrouw opgemerkt
had. In ieder geval was het juist de eigen
aardigheid van wijlen Karei Guslnf geweest,
waardoor zij indertijd verliefd oji hem ge
worden was, juist op dal wat geen andere
Holt met hom gemeend had. Op andere
wijze liet het zich anders niet vorklaren, waar
om zij een zeer hijzonderen tegenzin had to
gen de llolts. Zij was nog zeer jong geweest
toen hij stierf. Hen longontsteking, het gevolg-
van kouvatten hij do jacht, maakte plotse
ling een einde aan zijn leven. Dc ziekte
duurde slechts twee dagen. En de jonge
vpntw zat na den korten droom van eon ge-
M a r o k k o.
Gistermiddag heeft de Frnnsche gezant
'Cambon eindelijk zijn eerste bezoek weer bij
minister Kiderlen Wachter gebracht. D<
tegen half Augustus afgebroken onderhan
delingen zijn daardoor weer officieel her
opend.
Over dit onderhoud wordt uit Parijs ge
seind, dat liet. om elf uur begonnen, niet lan
ger dan een half uur heeft geduurd. Van do
gehouden bespreking vermelden de telegram
men niets andere dan dat de Franseho ge
zant den Puitschen minister van buitenland
sehe zaken de voorstellen zijner regeoring
mededeelde, en dat Von Kiderlen in ant
woord daarop verklaard heeft, dat hij zelf
en do rijkskan-dier, Von Bethroann IIoll-
weg, deze voor-tellen zouden overwegen.
De „Matin" ,-ehrijft naar aanleiding van
de hervatte onderhandelingen, dat. ook al
zou nu geen overeenstemming \erkrogen
worden, niemand, noch in Duitsohland, noch
in Frankrijk zoo heethoofdig is, om alsdan
een beroep op dc wapenen te doen. Dc vrede
wordt dus niet bedreigdmaar er zal een
ontstemming, een grooto malaise ovci blijven,
die zwaar op geheel Europa drukken zal.
Maar het is niet mogelijk, dat men het
met elkander niet eens zou worden. En
Duitscliland zal het zich tot een eer rekenen
oni van zijn kant al het mogelijke te doen,
dat men het spoedig eens worde.
Besmetverklaring ingetrokken.
De minister van binncnlandschc zaken
heeft zijn beschikking van 19 Augustus,
voor 7joo\ci- daarbij Triest is besmet ver
klaard wegens Aziatische cholera, ingetrok
ken.
Staatscommissie over de werkloosheid.
Naar het „Volk" van betrouwbare zijde
verneemt, is "het, door ons uit het „Ilbl."
overgenomen bericht, dat de staatscommis
sie over dc werkloosheid gereed is met
baar rapport, geheel onjuist. Slechts een
enkele der l2 sub-commissies is met haar
werk gereed. Er is geen sprake van, dat
de staatscommissie met haar rapport bin
nenkort klaar zou kunnen komen. Het zal
vermoed olijk 1913 worden.
Wijziging Leerplichtwet.
liet „Volk" noemt het bericht als zou de
sociaal-democratische Kamercluh een wets
voorstel gereed hebben tot uitbreiding van
den leerplichtigen leeftijd tot het 14de jaar,
in verband met de uitbreiding van het ar-
bcidsverbod tot dien leeftijd, voorbarig.
Het wetsvoorstel is wol ontwoipen, maar
moet ia de Kaïnerclub nog behandeld cn
goedgekeurd worden.
Ridderorden
Bij Kon. besluit van 28 Augustus is be
vorderd tot ofiicicr in de orde van Oranje-
Nussan, 8. I. Jacobson, referendaris bij het
departement van justitie.
lukkig huwelijk met een zoon als eigenares
van een landgoed voor haar ganschc verdere
leven tusseheii al die llolts gevangen, onder
wie zij zich eenzamer gevoelde als op elke
andere plek op aarde,
til haar zoon Matts, voor wien zij van
toen af uitsluitend leefde, vorcenigden zich
alle eigenschappen, die de oudo me vrouw
van Torstorp zoo noemde men haar alge
meen in den gansclien omtrek voor altijd
tot een vreemdelinge maakten in de familie
van haar man. Matts was een Holt van kop
tot teen. Een mensch vol onverstand, een
man, die dc ceiizanmheid liefhad, de bos-
sehen, de aarde, de wildernis, die zich ech
ter niet op zijn gemak gevoelde in alles wat
maatschappelijk ca gezelschapsleven doet.
Daarbij was hij een ovei'heseheidea, terug
houdend iueftseh. Slechts met groote moeite
leerde hij deze eigenselmp|ieii in zooverre
ovenvinnen, dat hij tegenover zijn personeel
als «gebieder wist op te treden. Een k'.aelit-
men.scii, een van dezen, die op den voor
grond treden in het leven, dat was hij nooit
geweest. Ilij was cn bleef een Holt.
Het heftigst trad do eigenaardigheid van
Matts op den voorgrond, toen hij plotseling,
zonder meer verliefd werd op een arm meisje
van een dor naburige landgoederen en haar
trouwde. Toen dat gebeurde was mevrouw
Matilda naar haar zoon gegaan 011 had ge-
«®d
„Eén van beiden of jo ziet van dit
huwelijk af, öf ik verlaat jo huis en ga
naar elders,"
Het Statistisch Congres.
Het gemeentebestuur van den Haag, er
prijs op stellende de leden vau het Statis
tische Instituut tijdens de congresdagen
in de residentie to begrocte-n, beeft de
comité's en afgevaardigden in de conver-
satiezaal van liet Kurhaus te Scheveningen
ontvangen.
De burgemeester, jhr. mr, van Kavne-
beek, mot de wethouders en verschillen
de raadsleden bij deze receptie tegenwoor
dig. heette de vreemdelingen, in het
Fransch, welkom. Hij herinnerde aan liet
in 1SG9 in den Haag gehouden statis
tisch congres. In de twee-en-veertig jaren,
die verloopcu zijn, is het statistisch in
stituut opgeklommen tot den eer-ten rang
ontlek de internationale instituten.
In dienzelfden tijd i« den Haag drie
maal grootei gewenden in zielental en
opjierviak en een internationaal middel
punt geworden. Maar al is er veel ver
anderd, aan het congres draag! men de
zelfde gevoelens toe als in 1S69. Dc Prins
der Nederlanden en de Xcderlandschc re
georing 7,ullen het ontvangen.
De burgemeester besloot met het emi
gres welslagen op zijn arbeid toe te wen-
schen en de hoop "uit te spreken, dat
het in den llaag een duurzamen indruk
zou ontvangen, die het zou bewegen, or
lering te komen.
Een der oudsten, de heer L, Bodio,
sanaatlid en olficieol vertegenwoordiger
van de Italiaansehe regeering, improvi
seerde onmiddellijk een antwoord op
's burgemeesters toespraak, dat daverende
toejuiching vond.
Na deze toespraken verspreidden zich
do aanwezigen in de convereatiezaal, waar
oen strijkorkest de verdere onderlinge ken,-
De oude mevrouw kendo het jonge meisje
en wist dat zij zoo heelemaal een vrouw
naar don zin van haar zoon was, dat hij aan
haar zijde het leven iuist zoo leiden zou, als
het voor h e m het meest waardevol was. En
zijn moeder had juist altijd gehoopt dat, als
haar zoon eenmaal een vrouw in huis zou
hebben, hij zelf ook anders worden zou.
Matts luid hij deze gelegenheid voor het
eerst als oen man gehandeld. Kalm, mot
zekeren eerbied voor zijn moeder, maar mot
een vastberadenheid, die niet te miskennen
was, antwoordde hij
„U doet mij veel verdriet mama. Maai
de kan noch mijn gevoelens onderdrukken,
noch mijn woord terugnemen,"
Toen werd de oude vrouw zoo toornig,
dat zij de hand tegen haar zoon ophief, ala
was het nog een knaap.
Zij bleef nog i >t dc trouwdag voorbij was,
opdat vreemden niets van de oneenigheid
merken zouden. Uit denzelfden gedachten-
gang verklaarde zij ook, dat jonge echtge-
nooten hun nest bouwen moesten zonder een
oude moeder in huis. Toon ging zij naar
Stockholm en daar woonde zij in haar huis
in de stad zoo lang het liuwolijk van haar
1 zoon duurde. Men vermoedde, dat de oude
mevrouw in dien tijd haar vermogen niet
weinig vergroot had. Zij had geld in grond
bezit belegd en dat bracht ook toen reeds
heel aardige voordeden aan.
(Wordt vervolgd.)